Thực trạng đào tạo kiến thức thông tin tại một số thư viện đại học ở Việt Nam

 Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> vaâ thaái àöå maâ möîi thaânh viïn cêìn höåi tuå àêìy thöng tin trong caác taâi liïåu truyïìn thöëng maâ<br /> àuã trong xaä höåi thöng tin. Khi möîi caá nhên bao göìm nhiïìu kyä nùng nhû: àõnh hûúáng<br /> coá KTTT thò hoå seä phaát triïín khaã nùng lûåa nhu cêìu thöng tin, sûã duång caác cöng cuå tòm<br /> choån, tiïëp biïën, àaánh giaá, thao taác vaâ trònh tin coá hiïåu quaã vaâ khaã nùng thêím àõnh caác<br /> baây thöng tin [8]. Àõnh nghôa naây khaá röång nguöìn tin. Àûúåc trang bõ KTTT con ngûúâi<br /> vaâ àoâi hoãi ngûúâi coá KTTT khöng nhûäng seä chuã àöång hún trong hoåc têåp, nghiïn cûáu<br /> trònh àöå maâ coân caã thaái àöå àuáng àùæn trong vaâ coá thïí tûå hoåc suöët àúâi (lifelong learning).<br /> viïåc sûã duång thöng tin, nghôa laâ coá àaåo àûác 3. Muåc tiïu nghiïn cûáu<br /> trong sûã duång thöng tin. Viïåc truy cêåp, sûã Muåc tiïu chñnh cuãa nghiïn cûáu naây laâ<br /> duång vaâ phöí biïën thöng tin phaãi phuâ húåp tòm hiïíu thûåc traång cöng taác phaát triïín<br /> vúái phaáp luêåt. KTTT cho sinh viïn àaåi hoåc úã Viïåt Nam,<br /> Theo Hiïåp höåi Thû viïån Àaåi hoåc vaâ cuå thïí laâ traã lúâi caác cêu hoãi sau:<br /> Nghiïn cûáu Hoa Kyâ, KTTT laâ “têåp húåp caác a) Nhêån thûác cuãa caán böå thû viïån vïì têìm<br /> khaã nùng cho pheáp möîi caá nhên coá thïí nhêån quan troång cuãa cöng taác phaát triïín KTTT<br /> ra khi naâo hoå cêìn thöng tin, coá khaã nùng nhû thïë naâo?<br /> àõnh võ, àaánh giaá vaâ sûã duång thöng tin cêìn b) Mûác àöå quan têm cuãa caác bïn liïn<br /> thiïët coá hiïåu quaã” [1]. quan àïën cöng taác phaát triïín KTTT?<br /> Boekhorst (2003) cho rùçng, têët caã caác c) Chûúng trònh KTTT cho sinh viïn àaä<br /> àõnh nghôa vaâ mö taã vïì KTTT àûúåc trònh àûúåc caác thû viïån thiïët kïë nhû thïë naâo? Bao<br /> baây trong thúâi gian qua àûúåc toám tùæt thaânh göìm nhûäng nöåi dung gò?<br /> ba khaái niïåm:<br /> d) Caác thû viïån àaåi hoåc triïín khai vaâ<br /> - Khaái niïåm cöng nghïå thöng tin vaâ àaánh giaá chûúng trònh KTTT cho sinh viïn<br /> truyïìn thöng (CNTT-TT): KTTT àïì cêåp ra sao?.<br /> àïën khaã nùng sûã duång CNTT-TT àïí tra cûáu<br /> 4. Phaåm vi nghiïn cûáu<br /> vaâ phöí biïën thöng tin.<br /> Mêîu nghiïn cûáu àûúåc giúái haån trong söë<br /> - Khaái niïåm caác nguöìn thöng tin: KTTT<br /> caác caán böå thû viïån trûåc tiïëp tham gia àaâo<br /> àïì cêåp àïën khaã nùng tòm vaâ sûã duång thöng<br /> taåo KTTT taåi saáu thû viïån àaåi hoåc úã Viïåt<br /> tin möåt caách àöåc lêåp hoùåc vúái sûå trúå giuáp<br /> Nam, bao göìm: Thû viïån trûúâng Àaåi hoåc<br /> cuãa trung gian.<br /> Haâ Nöåi (ÀHHN), Thû viïån trûúâng Àaåi hoåc<br /> - Khaái niïåm tiïën trònh thöng tin: KTTT Giao thöng (ÀHGT), Trung têm Hoåc liïåu<br /> àïì cêåp àïën tiïën trònh nhêån ra nhu cêìu tin, tra Huïë (TTHLH), Thû viïån trûúâng Àaåi hoåc<br /> cûáu, àaánh giaá, sûã duång vaâ phöí biïën thöng Haâ Tônh (ÀHHT), Thû viïån trung têm<br /> tin theo yïu cêìu hoùåc múã röång kiïën thûác. thuöåc Àaåi hoåc Quöëc gia Tp. HCM (ÀHQG<br /> Khaái niïåm naây bao göìm caã khaái niïåm Tp. HCM), Thû viïån trûúâng Àaåi hoåc Vùn<br /> CNTT-TT vaâ khaái niïåm caác nguöìn tin [3]. hoáa Tp. HCM (ÀHVH Tp. HCM). Caác thû<br /> Nhû vêåy KTTT khöng chó àún thuêìn laâ viïån naây àûúåc coi laâ àaåi diïån cho thû viïån<br /> kyä nùng khai thaác thöng tin trïn maång hoùåc úã caác khu vûåc vaâ caác quy mö khaác nhau.<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014 25<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> 5. Phûúng phaáp nghiïn cûáu 6. Kïët quaã nghiïn cûáu vaâ bònh luêån<br /> Nghiïn cûáu àûúåc tiïën haânh theo phûúng 6.1. Àùåc àiïím vaâ nhêån thûác cuãa caán böå<br /> phaáp khaão saát bùçng baãng hoãi nhû laâ phûúng tham gia àaâo taåo KTTT cho sinh viïn<br /> tiïån chñnh àïí thu thêåp dûä liïåu. Baãng hoãi 27 phiïëu khaão saát àaä àûúåc gûãi túái caán böå<br /> àûúåc thiïët kïë dûåa trïn caác cöng cuå àaä sûã thû viïån trûåc tiïëp tham gia àaâo taåo KTTT<br /> duång trong caác nghiïn cûáu liïn quan trûúác cho sinh viïn thuöåc saáu trûúâng àaåi hoåc, 23<br /> àêy [7]. Baãng hoãi têåp trung tòm hiïíu thöng phiïëu àaä àûúåc nhêån laåi, àaåt tyã lïå 85%.<br /> tin vïì àùåc àiïím cuãa caán böå àaâo taåo KTTT, - Àöå tuöíi: Baãng 1 cho thêëy, trong söë 23<br /> nöåi dung, caách thûác triïín khai chûúng trònh caán böå thû viïån traã lúâi, 30% laâ nam vaâ 70%<br /> KTTT cuãa caác thû viïån àaåi hoåc úã Viïåt Nam. laâ nûä, phaãn aánh àuáng thûåc tïë àa söë caán böå<br /> Baãng hoãi àûúåc gûãi túái caán böå thû viïån thû viïån àaåi hoåc úã Viïåt Nam laâ nûä. Àöå tuöíi<br /> thuöåc saáu trûúâng àaåi hoåc trïn qua email. trung bònh cuãa hoå khaá treã, chuã yïëu tûâ 31 àïën<br /> Nhêån àûúåc phiïëu traã lúâi, taác giaã tiïën haânh 40, chiïëm 61%; àöå tuöíi dûúái 31 chiïëm<br /> phên tñch sú böå vaâ tiïëp tuåc thûåc hiïån phoãng 30%; àöå tuöíi tûâ 41 àïën 50 chó chiïëm 9%; vaâ<br /> vêën àïí laâm saáng toã nhûäng vêën àïì chûa roä. khöng coá caán böå naâo trïn 50 tuöíi tham gia<br /> Dûä liïåu àûúåc xûã lyá trïn phêìn mïìm Excel. àaâo taåo KTTT.<br /> <br /> Baãng 1. Söë lûúång, giúái tñnh vaâ àöå tuöíi cuãa caán böå thû viïån tham gia àaâo taåo KTTT<br /> <br /> Nûä Nam Àöå tuöíi (%)<br /> Thû viïån Töíng<br /> (%) (%) < 31 tuöíi 31-40 tuöíi 41-50 tuöíi > 50 tuöíi<br /> <br /> ÀH Haâ Nöåi 4 75 25 25 75 0 0<br /> <br /> ÀH Giao thöng 2 0 100 0 100 0 0<br /> <br /> TTHL Huïë 9 78 22 11 67 22 0<br /> <br /> ÀH Haâ Tônh 1 0 100 100 0 0 0<br /> <br /> ÀHQG Tp.HCM 5 80 20 80 20 0 0<br /> <br /> ÀHVH Tp.HCM 2 100 0 0 100 0 0<br /> <br /> Töíng 23 70 30 30 61 9 0<br /> <br /> - Trònh àöå chuyïn mön: söë caán böå coá thaåc syä cao nhêët laâ 75% (3/4 caán böå), kïë<br /> trònh àöå cûã nhên chiïëm 65%, trònh àöå àïën laâ Thû viïån ÀHGT - 50%. Tuy nhiïn,<br /> thaåc syä - 35%. Thû viïån ÀHHN coá tyã lïå söë caán böå trònh àöå thaåc syä tham gia àaâo<br /> <br /> 26 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> taåo KTTT cuãa TTHLH laâ cao nhêët: 4 - Nhêån thûác vïì têìm quan troång cuãa<br /> ngûúâi. Trong khi ba thû viïån coân laåi, viïåc àaâo taåo KTTT cho sinh viïn: 87%<br /> göìm Thû viïån trung têm thuöåc ÀHQG<br /> caán böå thû viïån cho rùçng rêët quan<br /> Tp. HCM, Thû viïån ÀHVH Tp. HCM vaâ<br /> troång, 13% - quan troång, vaâ khöng caán böå<br /> Thû viïån ÀHHT, khöng coá caán böå trònh<br /> àöå thaåc syä naâo tham gia àaâo taåo KTTT, naâo cho cöng viïåc naây laâ bònh thûúâng hoùåc<br /> 100% trònh àöå cûã nhên. khöng quan troång [Hònh 1].<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hònh 1. Nhêån thûác cuãa caán böå thû viïån vïì têìm quan troång cuãa viïåc àaâo taåo KTTT<br /> cho sinh viïn<br /> <br /> 6.2. Mûác àöå quan têm cuãa caác bïn ban giaám hiïåu vaâ giaãng viïn/khoa chuyïn<br /> liïn quan àïën phaát triïín kiïën thûác ngaânh chó quan têm úã mûác tûúng ûáng laâ<br /> thöng tin cho sinh viïn 35% vaâ 30%.<br /> Trong söë nùm àöëi tûúång liïn quan trûåc Mûác àöå quan têm cuãa caác bïn liïn<br /> tiïëp àïën cöng taác phaát triïín KTTT göìm:<br /> quan àïën phaát triïín KTTT úã caác trûúâng<br /> Ban giaám hiïåu (hoùåc Ban giaám àöëc)<br /> àaåi hoåc cuäng khaác nhau. 80% caán böå thû<br /> trûúâng àaåi hoåc, ban giaám àöëc thû viïån,<br /> viïå n cuã a Thû viïå n trung têm thuöå c<br /> giaã n g viïn/khoa chuyïn mön, àöì n g<br /> nghiïåp vaâ sinh viïn, thò ban giaám àöëc ÀHQG Tp. HCM cho biïët giaãng viïn coá<br /> thû viïån quan têm nhêët àïën cöng taác quan têm, úã ÀHHN - 50%, taåi TTHLH - 11%,<br /> naây - 87%; kïë àoá laâ sinh viïn - 74% vaâ trong khi tyã lïå naây taåi ÀHVH Tp. HCM,<br /> àöìng nghiïåp - 70%; theo caán böå thû viïån, ÀHHT, ÀHGT laâ 0% [Hònh 2].<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014 27<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hònh 2. Mûác àöå quan têm cuãa caác bïn liïn quan àïën cöng taác phaát triïín KTTT cho sinh viïn<br /> <br /> 100% caán böå thû viïån cuãa ÀHVH vúái thû viïån cuãa caác trûúâng àaåi hoåc vûâa vaâ<br /> Tp. HCM, ÀHHT cho rùçng hoå nhêån àûúåc sûå nhoã.<br /> quan têm cuãa ban giaám hiïåu àöëi vúái viïåc 6.3. Thiïët kïë chûúng trònh kiïën thûác<br /> àaâo taåo KTTT, tyã lïå naây laâ 20% taåi Thû viïån thöng tin<br /> trung têm thuöåc ÀHQG Tp. HCM vaâ 50%<br /> taåi ÀHHN vaâ ÀHGT. ÚÃ TTHLH, khöng Gêìn àêy, nhiïìu nghiïn cûáu cho thêëy,<br /> möåt caán böå thû viïån naâo cho rùçng ban giaám KTTT laâ möåt khaái niïåm röång, àïí phaát triïín<br /> hiïåu (Ban giaám àöëc Àaåi hoåc Huïë) quan têm KTTT cho sinh viïn àoâi hoãi phaãi coá sûå tham<br /> àïën cöng taác naây. Kïët quaã trïn cho thêëy, thû gia cuãa nhiïìu bïn liïn quan trong viïåc thiïët<br /> viïån thuöåc caác àaåi hoåc quöëc gia, àaåi hoåc kïë, phên phöëi chûúng trònh, àùåc biïåt laâ sûå<br /> vuâng ñt nhêån àûúåc quan têm cuãa ban giaám tham gia cuãa giaãng viïn, caác khoa chuyïn<br /> hiïåu àïën cöng taác phaát triïín KTTT hún so mön vaâ caán böå thû viïån.<br /> <br /> 28 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hònh 3. Caác<br /> hoaåt àöång<br /> trong quaá trònh<br /> thiïët kïë chûúng<br /> trònh KTTT<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014 29<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> Traã lúâi cêu hoãi “Thû viïån cuãa anh chõ taåi TTHLH, vaâ 0% taå i ÀHGT, ÀHHT<br /> coá phöëi húåp vúái giaãng viïn vaâ khoa vaâ ÀHVH Tp. HCM. Tyã lïå caán böå thû<br /> chuyïn ngaânh àïí thiïët kïë chûúng trònh viïå n coá tham khaã o chûúng trònh<br /> KTTT khöng?” - chó 17% söë ngûúâi KTTT cuã a thû viïå n trong nûúá c<br /> àûúåc hoãi traã lúâi “coá”, tyã lïå naây laâ 50% laâ : 100% taå i ÀHVH Tp. HCM,<br /> taåi ÀHHN vaâ 40% taåi Thû viïån trung 50% - ÀHGT, 33% - TTHLH<br /> têm thuöåc ÀHQG Tp. HCM [Hònh 3]. vaâ 20% - Thû viïån trung têm cuãa ÀHQG<br /> Àïí thiïë t kïë chûúng trònh àaâo taå o Tp. HCM.<br /> KTTT caá c thû viïå n cêìn nghiïn cûáu nhu 65% caá n böå àûúå c hoã i cho biïë t<br /> cêì u vaâ nùng lûå c KTTT cuã a ngûúâi hoåc , chûúng trònh KTTT cuãa thû viïån mònh<br /> nghiïn cûá u chûúng trònh àaâo taå o cuã a coá xaác àõnh muåc tiïu mön hoåc, 9% - coá<br /> nhaâ trûúân g, tham khaã o chûúng trònh tham khaão chuêín KTTT cuãa nûúác ngoaâi<br /> KTTT cuãa caác thû viïå n trong vaâ ngoaâ i (9% caán böå naây hoaân toaân thuöåc thû<br /> nûúác , tham khaão möåt söë chuêín KTTT viïån ÀHHN).<br /> hiïån coá , trïn cú súã àoá , thû viïån coá thïí 6.4. Àöëi tûúång ngûúâi hoåc vaâ caác mö<br /> xaác àõnh muåc tiïu cuã a möî i khoá a hoå c hònh khoáa hoåc kiïën thûác thöng tin<br /> KTTT. Nghiïn cûáu chó ra rùç n g: 91% Theo caá c chuêí n KTTT cuã a Hoa Kyâ,<br /> caán böå thû viïå n coá nghiïn cûáu nhu cêì u Anh, Öxtralia vaâ New Zealand,<br /> vaâ nùng lûå c KTTT cuã a sinh viïn, chûúng trònh KTTT göì m nhiïì u nöåi<br /> 30% - coá tòm hiïíu chûúng trònh àaâo taåo dung, nhiïì u trònh àöå khaác nhau daânh<br /> cuã a trûúân g mònh, 61% - coá tham khaã o cho caá c àöë i tûúå ng khaá c nhau. KTTT<br /> chûúng trònh KTTT cuã a caá c thû viïå n cêì n àûúåc tñch húå p vaâ o chûúng trònh<br /> khaá c úã nûúá c ngoaâ i, 39% - coá tham àaâ o taå o cuã a nhaâ trûúâng vaâ àûúåc giaã ng<br /> khaã o chûúng trònh cuãa caác thû viïå n daå y trong suöë t quaá trònh àaâ o taå o. Tuy<br /> khaá c úã trong nûúá c, 9% - coá tham khaã o nhiïn, nghiïn cûáu cho thêëy: 50% caá c<br /> möå t söë chuêí n KTTT cuãa nûúá c ngoaâ i . thû viïå n àûúå c khaã o saá t (göì m thû viïå n<br /> Kïë t quaã naâ y chûá n g toã : cöng taá c phaá t ÀHGT, ÀHVH Tp. HCM vaâ ÀHHT)<br /> triïí n KTTT cho sinh viïn úã Viïå t Nam chó coá möå t khoá a hoå c giúái thiïåu vïì thû<br /> chêå m hún so vúá i caá c nûúác trïn thïë giúá i viïån, caá c h tòm taâ i liïåu chó daâ nh cho<br /> (61% caá n böå thû viïå n tham khaã o sinh viïn nùm thûá nhêë t . Caá c khoáa hoåc<br /> chûúng trònh cuã a thû viïå n úã nûúá c naâ y àûúåc gheá p vaâ o buöí i àõnh hûúáng<br /> ngoaâi vaâ chó 39% - cuã a caá c thû viïå n sinh viïn àêì u nùm cuã a trûúâ ng hoùåc thû<br /> trong nûúá c ). Tyã lïå caá n böå thû viïån coá viïå n múã lúá p riïng trûúá c khi cêë p theã<br /> tham khaã o chûúng trònh cuã a nûúá c baån àoå c cho sinh viïn. 50% söë thû viïån<br /> ngoaâi laâ : 100% taå i ÀHHN vaâ Thû viïå n coâ n laå i (göì m thû viïån ÀHHN, ÀH<br /> trung têm cuã a ÀHQG Tp. HCM, 56% Huïë , ÀHQG Tp. HCM) thiïë t kïë khoá a<br /> <br /> 30 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> hoå c nhû trïn daân h cho sinh viïn nùm nhau. 50% söë thû viïå n coâ n laåi , bao<br /> thûá nhêë t vaâ möåt söë khoá a hoåc nêng cao göì m TTHLH, Thû viïå n trung têm<br /> daâ n h cho sinh viïn caác nùm khaá c , bao ÀHQG Tp. HCM vaâ Thû viïån ÀHHN,<br /> göì m caã hoåc viïn cao hoå c. Àùå c biïå t , thiïët kïë caác khoá a hoåc nêng cao daânh<br /> Thû viïå n trung têm ÀHQG Tp.HCM cho caá c àöë i tûúång khaác nhau ngoaâi<br /> coâ n coá khoáa hoåc daâ n h cho giaãng viïn khoá a hoåc àõnh hûúáng thû viïån. Duy<br /> vaâ caá n böå nhaâ trûúân g. nhêë t chó coá Thû viïån ÀHHN thiïë t kïë<br /> Theo Corazzi vaâ Thorpe [6], caác mö hònh KTTT tñch húå p möå t phêì n vaâo<br /> trûúâng àaåi hoåc trïn thïë giúái hiïån thiïët chûúng trònh giaã ng daåy cuã a trûúâ ng<br /> kïë caác chûúng trònh KTTT theo böën mö theo nùm bûúác :<br /> hònh göìm: + Bûúác 1: Laâm àïì taâi nghiïn cûáu<br /> - KTTT laâ möå t khoá a hoå c trong khoa hoåc.<br /> chûúng trònh àaâo taåo cuãa nhaâ trûúâng, do + Bûúác 2: Gûãi chûúng trònh KTTT<br /> caác giaãng viïn àaãm nhiïåm. cho giaãng viïn khoa Cöng nghïå thöng<br /> - KTTT laâ möåt hoùåc nhiïìu khoáa hoåc tin xem vaâ baây toã nguyïån voång tham<br /> khöng thuöåc chûúng trònh àaâo taåo cuãa gia giaãng daåy.<br /> nhaâ trûúâng do caác caán böå thû viïån giaãng + Bûúác 3: Lïn kïë hoaåch chûúng trònh<br /> daåy. giaãng daåy.<br /> - KTTT àûúåc tñch húåp hoaân toaân vaâo + Bûúác 4: Soaån baâi giaãng.<br /> caác chûúng trònh giaáo duåc cuãa trûúâng + Bûúác 5: Duyïåt baâi giaãng vaâ tham<br /> àaåi hoåc. gia giaãng daåy.<br /> - KTTT àûúåc tñch húåp möå t phêì n vaâ o 6.5. Nöåi dung chûúng trònh kiïën<br /> chûúng trònh giaã n g daå y cuãa trûúâ ng. thûác thöng tin<br /> Vúái mö hònh naây caá n böå thû viïå n coá Caác chuêín KTTT cuãa Hoa Kyâ, Anh,<br /> thïí tham gia möåt phêì n trong möåt söë IFLA, Öxtralia vaâ New Zealand, àïìu àïì<br /> mön hoå c nhêët àõnh àïí höî trúå sinh viïn cêåp túái caác khña caånh nöåi dung khaác<br /> nhêån daån g nhu cêì u , tòm taâ i liïå u cho nhau cuãa KTTT. Caác kyä nùng sinh viïn<br /> mön hoåc [5]. cêìn nùæm bao göìm: nhêån diïån nhu cêìu<br /> Kïët quaã nghiïn cûáu cho thêë y, têët caã tin, tñnh toaán chiïën lûúåc tòm tin; tòm vaâ<br /> caá c thû viïån àaåi hoå c úã Viïåt Nam àïì u àaánh giaá thöng tin tûâ nhiïìu nguöìn thöng<br /> thiïët kïë chûúng trònh KTTT theo mö tin khaác nhau úã caác àõnh daång khaác<br /> hònh thûá hai. Hiïån nay, 50% söë thû nhau, hiïíu caác vêën àïì àaåo àûác vaâ phaáp<br /> viïån chó thiïët kïë möåt khoáa hoå c giúá i lyá coá liïn quan àïën sûã duång thöng tin,<br /> thiïå u vïì thû viïån , caá ch tòm taâ i liïåu cuã a quaãn lyá thöng tin àaä thu thêåp àûúåc vaâ<br /> thû viïån cho têë t caã caá c àöë i tûúå ng khaá c biïët caách trònh baây, trao àöíi thöng tin.<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014 31<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> Baãng 2: Nöåi dung chûúng trònh KTTT cuãa caác thû viïån àaåi hoåc<br /> <br /> ÀH ÀHQG ÀHVH<br /> ÀH Haâ TTHL ÀH Haâ<br /> Nöåi dung chûúng trònh KTTT Giao Tp. Tp. Töíng<br /> Nöåi Huïë Tônh<br /> thöng HCM HCM<br /> Giúái thiïåu thû viïån/saãn phêím vaâ<br /> 75 100 89 100 100 100 91<br /> dõch vuå cuãa thû viïån (%)<br /> Nhêån daång nhu cêìu tin(%) 50 0 11 0 100 50 39<br /> Xêy dûång chiïën lûúåc tòm tin (%) 100 100 89 100 100 50 91<br /> Tòm vaâ àaánh giaá thöng tin trïn<br /> 100 0 89 100 100 0 78<br /> Internet (%)<br /> Tòm taâi liïåu trïn OPAC (%) 100 50 100 100 100 50 91<br /> Tòm taâi liïåu trong hïå thöëng muåc<br /> 0 0 22 0 20 100 22<br /> luåc truyïìn thöëng (%)<br /> Tòm taâi liïåu trong kho múã (%) 25 100 44 0 80 0 48<br /> Tòm tin trong caác CSDL chuyïn<br /> 25 0 100 0 100 50 70<br /> ngaânh (%)<br /> Sûã duång caác nguöìn tham khaão (%) 0 0 22 0 0 50 13<br /> Trñch dêîn vaâ lêåp danh muåc taâi<br /> 100 0 56 0 80 0 57<br /> liïåu tham khaão (%)<br /> Baãn quyïìn vaâ súã hûäu trñ tuïå (%) 50 0 11 0 100 50 39<br /> Hûúáng dêîn tin hoåc vùn phoâng (%) 0 0 0 0 80 0 17<br /> Töí chûác vaâ quaãn lyá thöng tin àaä<br /> 75 0 11 0 0 0 17<br /> thu thêåp (%)<br /> Tû vêën caác nguöìn thöng tin vïì<br /> 75 0 44 0 40 0 39<br /> caác chuã àïì cuå thïí (%)<br /> Phaát triïín àïì taâi nghiïn cûáu (%) 75 0 11 0 100 0 39<br /> <br /> Kïët quaã nghiïn cûáu cho thêëy: 91% söë tòm tin vaâ tòm taâi liïåu trong OPAC cuãa thû<br /> ngûúâi àûúåc hoãi cho biïët caác saãn phêím vaâ viïån; kyä nùng tòm vaâ àaánh giaá thöng tin trïn<br /> dõch vuå cuãa thû viïån vaâ baãn thên thû viïån coá Internet - 78%; kyä nùng tòm tin trong caác<br /> àûúåc giúái thiïåu trong chûúng trònh KTTT. CSDL chuyïn ngaânh - 70%; kyä nùng<br /> Vïì caác nhoám kyä nùng KTTT: 91% caán böå trñch dêîn vaâ lêåp danh muåc taâi liïåu tham<br /> thû viïån cho rùçng thû viïån coá hûúáng dêîn khaão - 57%; caác kiïën thûác vaâ kyä nùng coân<br /> sinh viïn phûúng phaáp xêy dûång chiïën lûúåc laåi - 50%. Cuå thïí: kyä nùng tòm taâi liïåu trong<br /> <br /> 32 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> kho múã - 48%; kyä nùng nhêån daång nhu cêìu Thû viïån trung têm thuöåc ÀHQG Tp. HCM<br /> tin, kyä nùng phaát triïín àïì taâi nghiïn cûáu, àaâo taåo 13 nöåi dung (trûâ nöåi dung giúái<br /> kiïën thûác vïì baãn quyïìn vaâ súã hûäu trñ tuïå, tû thiïåu vïì nguöìn taâi liïåu tham khaão vaâ nöåi<br /> vêën cho sinh viïn caác nguöìn thöng tin vïì dung vïì kyä nùng quaãn lyá, sùæp xïëp thöng tin<br /> caác àïì taâi cuå thïí - 39%; kyä nùng tòm taâi liïåu àaä thu thêåp); TTHLH àaâo taåo 14 nöåi dung,<br /> trong muåc luåc truyïìn thöëng - 22%; kyä nùng trûâ tin hoåc vùn phoâng.<br /> töí chûác vaâ sùæp xïëp thöng tin - 17%; hûúáng 6.6. Triïín khai vaâ àaánh giaá chûúng<br /> dêîn sinh viïn sûã duång caác nguöìn thöng tin trònh àaâo taåo<br /> tham khaão nhû baách khoáa toaân thû, thû<br /> Vïì caán böå giaãng daåy: traã lúâi cêu hoãi “Ai<br /> muåc, taâi liïåu tra cûáu, chó dêîn, baãn àöì, caác<br /> laâ ngûúâi trûåc tiïëp giaãng daåy KTTT cho sinh<br /> loaåi tûâ àiïín,… - 13%.<br /> viïn?”, 100% cho rùçng - caán böå thû viïån;<br /> Söë lûúång nöåi dung kiïën thûác vaâ kyä nùng<br /> 26% - thû viïån phöëi húåp vúái giaãng viïn;<br /> àûúåc caác thû viïån àaâo taåo cuäng khaá khaác<br /> khöng möåt ai cho rùçng chûúng trònh naây chó<br /> nhau. Taåi möåt söë thû viïån, chûúng trònh<br /> do giaãng viïn àaãm nhiïåm.<br /> KTTT rêët ngheâo naân nhû: Thû viïån ÀHHT<br /> chó giúái thiïåu cho sinh viïn vïì thû viïån, kyä Vïì caác hònh thûác àaâo taåo: 100% thû viïån<br /> nùng xêy dûång chiïën lûúåc tòm tin, tòm vaâ sûã duång hònh thûác lúáp hoåc truyïìn thöëng;<br /> àaánh giaá thöng tin trïn Internet vaâ sûã duång 83% - cung cêëp cho sinh viïn taâi liïåu hûúáng<br /> OPAC; Thû viïån ÀHGT, ngoaâi viïåc giúái dêîn KTTT dûúái daång in êën. Caác thû viïån<br /> thiïåu thû viïån, chó àaâo taåo cho sinh viïn àaåi hoåc vûâa vaâ lúán nhû TTHLH, Thû viïån<br /> chiïën lûúåc tòm tin, tòm taâi liïåu trïn OPAC trung têm ÀHQG Tp. HCM, vaâ thû viïån<br /> vaâ tòm taâi liïåu trong kho tûå choån cuãa thû ÀHHN àïìu aáp duång caác hònh thûác àaâo taåo<br /> viïån. Trong khi chûúng trònh KTTT cuãa söë nhû thùm quan thû viïån, tû vêën trûåc tiïëp<br /> thû viïån coân laåi khaá phong phuá: Thû viïån cho caá nhên, cung cêëp baâi giaãng trûåc tuyïën;<br /> ÀHHN àaâo taåo cho sinh viïn 12 trong töíng ba thû viïån coân laåi khöng triïín khai caác<br /> söë 15 nöåi dung àûúåc liïåt kï trong baãng 2; hònh thûác naây.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hònh 4. Caác phûúng phaáp giaãng daåy KTTT cho sinh viïn<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014 33<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> Vïì caác phûúng phaáp giaãng daåy KTTT viïån vaâ sinh viïn. Thû viïån chûa thu huát<br /> àûúå c sûã duå n g: phûúng phaá p thuyïë t àûúåc sûå quan têm nhiïìu cuãa ban giaám<br /> trònh - 100% söë ngûúâi àûúåc hoãi; ra baâi hiïåu vaâ giaãng viïn/khoa chuyïn ngaânh<br /> têåp thûåc haânh cho sinh viïn - 74%; thaão àïën hoaåt àöång naây.<br /> luêån nhoám - 35% vaâ àùåt vêën àïì/ giaãi Trong quaá trònh thiïët kïë chûúng trònh<br /> quyïët vêën àïì - 30% [Hònh 4]. KTTT, thû viïån chuã yïëu dûåa vaâo nhoám<br /> Vïì söë lûúång sinh viïn trong möîi lúáp caán böå àûúåc phên cöng, hêìu hïët caác thû<br /> vaâ thúâi gian töí chûác khoáa hoåc KTTT: caác viïån chûa phöëi húåp àûúåc vúái giaãng viïn<br /> thû viïån àïìu töí chûác lúáp àõnh hûúáng thû vaâ khoa chuyïn ngaânh. Caác thû viïån àaåi<br /> viïån vaâo àêìu nùm hoåc cho sinh viïn nùm hoåc lúán coá xu hûúáng tham khaão chûúng<br /> thûá nhêët. Lúáp hoåc naây thûúâng khaá àöng, trònh KTTT cuãa nûúác ngoaâi, trong khi<br /> tûâ 40 sinh viïn trúã lïn. Ngoaâi ra, möåt söë caác thû viïån àaåi hoåc nhoã quan têm tham<br /> thû viïån töí chûác caác lúáp hoåc nêng cao do khaão chûúng trònh KTTT cuãa caác thû<br /> sinh viïn tûå nguyïån àùng kyá (söë ngûúâi viïån trong nûúác hún. Chó coá 9% caán böå<br /> trong möîi lúáp tuây theo söë lûúång sinh thû viïån tham khaão chuêín KTTT cuãa<br /> viïn àùng kyá, thûúâng tûâ 10 ngûúâi trúã lïn) nûúác ngoaâi khi thiïët kïë chûúng trònh<br /> vaâo bêët kyâ thúâi àiïím naâo trong nùm. KTTT cho sinh viïn.<br /> Vïì àaánh giaá hiïåu quaã giaãng daåy: 61% Têë t caã caá c thû viïå n àïì u thiïë t kïë<br /> sûã duå n g hònh thûá c phiïë u khaã o saá t ; khoá a hoå c àõnh hûúá n g thû viïå n cho sinh<br /> 57% - àaánh giaá qua baâi têåp vaâ biïíu hiïån viïn nùm thûá nhêë t , 50% thû viïå n coá<br /> cuãa sinh viïn trong lúáp ; 39% - àaánh giaá thiïë t kïë caá c khoá a hoå c nêng cao daâ n h<br /> thöng qua baâi kiïím tra; 13% - phoãng cho sinh viïn caá c nùm khaá c nhau, bao<br /> vêën sinh viïn vaâ khöng möåt ai aáp duång göì m caã hoå c viïn cao hoå c , caá n böå vaâ<br /> hònh thûác kiïím tra trûåc tuyïën. Söë ngûúâi giaã n g viïn.<br /> khöng aáp duång hònh thûác àaánh giaá naâo Thû viïån ÀHHN bûúá c àêì u àaä thiïët<br /> laâ 9%. kïë chûúng trònh KTTT löìng gheáp vaâo<br /> chûúng trònh cuã a khoa Cöng nghïå<br /> 7. Kïët luêån vaâ àïì xuêët<br /> thöng tin.<br /> Tûâ caác kïët quaã nghiïn cûáu trïn coá thïí<br /> Nöåi dung chûúng trònh KTTT coá sûå<br /> ruát ra möåt söë kïët luêån sau:<br /> khaác biïåt vïì mûác àöå phong phuá giûäa<br /> Caác caán böå tham gia giaãng daåy àïìu hai nhoám thû viïå n àaåi hoåc lúán vaâ thû<br /> nhêån thûác àûúåc têìm quan troång cuãa viïåc viïån àaåi hoåc vûâ a vaâ nhoã . Caác thû viïån<br /> trang bõ KTTT cho sinh viïn. àaåi hoåc lúán àaâo taåo hêìu hïët caác kyä nùng<br /> Hêìu hïët caán böå tham gia àaâo taåo vaâ kiïën thûác thöng tin, trong khi thû<br /> KTTT àïìu khaá treã, chuã yïëu úã àöå tuöíi 30 viïå n àaåi hoåc vûâa vaâ nhoã chó töí chûác lúáp<br /> àïën 40, chiïëm 61%. 65% caán böå coá trònh àõnh hûúá ng thû viïå n vúái caác nöåi dung<br /> àöå cûã nhên vaâ 35% coá trònh àöå thaåc syä. nhû giúái thiïåu thû viïån, hûúáng dêîn sûã<br /> Caác chûúng trònh KTTT chuã yïëu nhêån duå ng OPAC.<br /> àûúåc sûå quan têm cuãa ban giaám àöëc thû Hiïån nay caác thû viïån àaâo taåo KTTT<br /> <br /> 34 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> cho sinh viïn chuã yïëu dûåa trïn hònh thûác khoa chuyïn ngaânh vaâ giaãng viïn àïí tñch<br /> lúáp hoåc truyïìn thöëng. Möåt söë thû viïån húåp KTTT vaâo chûúng trònh àaâo taåo cuãa<br /> lúán àaä cung cêëp caác baâi giaãng àiïån tûã nhaâ trûúâng.<br /> trïn maång Internet. Caán böå thû viïån vïì - Caá c thû viïå n nhoã nïn thiïë t kïë<br /> cú baãn vêîn sûã duång hònh thûác thuyïët thïm caá c khoá a hoå c KTTT nêng cao<br /> trònh vaâ baâi têåp thûåc haânh. Söë caán böå sûã<br /> daâ n h cho sinh viïn caá c nùm khaá c<br /> duång phûúng phaáp giaãng daåy àùåt vêën<br /> nhau; cêì n àa daå n g hoá a hònh thûá c giaã n g<br /> àïì/ giaãi quyïët vêën àïì vaâ phûúng phaáp<br /> daå y vaâ giaã n g daå y àêì y àuã caá c nöå i dung<br /> thaã o luêå n nhoá m coâ n khiïm töë n úã<br /> mûác 30% vaâ 35%. KTTT maâ caá c chuêí n KTTT cuã a nûúá c<br /> ngoaâ i àaä àïì xuêë t .<br /> Trïn cú súã kïët quaã nghiïn cûáu, taác giaã<br /> àïì xuêët möåt söë kiïën nghõ sau: - Caá n böå thû viïå n tham gia giaã n g<br /> - Ban giaám àöëc thû viïån cêìn sûã duång daå y nïn aá p duå n g caá c phûúng phaá p<br /> caác phûúng phaáp tiïëp cêån khaác nhau àïí giaã n g daå y tñch cûå c nhû: giaã i quyïë t vêë n<br /> thu huát sûå quan têm cuãa ban giaám hiïåu àïì , tû duy phên tñch, thaã o luêå n vaâ laâ m<br /> vaâ giaãng viïn àïën chûúng trònh phaát triïín viïå c nhoá m .<br /> KTTT cho sinh viïn. - Tùng cûúâng cung cêëp caác baâi giaãng<br /> - Caác thû viïån cêìn tiïëp tuåc quan têm trûåc tuyïën trïn website cuãa thû viïån hoùåc<br /> nêng cao trònh àöå, àùåc biïåt laâ KTTT vaâ cuãa nhaâ trûúâng àïí sinh viïn coá thïí tham<br /> ngoaåi ngûä, cêìn àêíy maånh phöëi húåp vúái khaão àûúåc bêët cûá khi naâo hoå cêìn.<br /> <br /> Taâi liïåu tham khaão<br /> 1. Association of College and Research Information Professionals] (2004). Information Litera-<br /> Libraries. (2000). Information Literacy Competency cy: Definition. Tra cûáu ngaây 22/4/2013 taåi àõa chó:<br /> Standards for Heigher Education. Tra cûáu ngaây http://www.cilip.org.uk/policyadvocacy/informationlit-<br /> 22/4/2013 taåi àõa chó: http://www.ala.org/acrl/ilcom- eracy/definition/default.htm<br /> stan.html 6. Corazzi, Suzanne and Louise Thorpe.<br /> 2. Boekhorst, A. K. (2004). Information literac (2000). Models of use In: Key To Key Skills : Final<br /> y at school level: a comparative study between the Report 1. Sheffield : Sheffield Hallam University and<br /> Netherlands and South Africa. South African journal Leeds Metropolitan University<br /> of Library and Information Science, 70 (2): 63 - 71. 7. Tan Shyh-Mee and Diljit Singh (2008), An<br /> 3. Boekhorst, A.K. (2003). Becoming informa- assessment of the information literacy levels of<br /> tion literate in the Nertherlands. Library Review, library and media teachers in the Hulu Langat district,<br /> 52(7), 298-309. Malaysia. In Abrizah Adullah, et al (Eds). ICOLIS<br /> 4. Characteristics of Excellence in Higher Edu- 2008, Kuala Lumpur: LISU, FCSIT, pp 79-89.<br /> cation, 2009, p. 42. http://www.msche.org/publica- 8. UNESCO. (2005). Development of informa-<br /> tions/CHX06_Aug08REVMarch09.pdf tion literacy through school libraries in South-East<br /> 5. CILIP [Chartered Institute of Library and Asian countries. Project. Bangkok<br /> <br /> (Ngaây Toâa soaån nhêån àûúåc baâi: 6-9-2013; Ngaây phaãn biïån<br /> àaánh giaá: 8-11-2013; Ngaây chêëp nhêån àùng: 18-12-2013).<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2014 35<br />