intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Thực trạng phát triển sản xuất táo sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
9
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp thống kê mô tả và thống kê so sánh, khảo sát 6 cán bộ, 60 hộ dân trồng táo Sơn tra để giải quyết các mục tiêu: (i) Đánh giá thực trạng phát triển cây Sơn tra; (ii) Đề xuất giải pháp tăng cường phát triển sản xuất táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu tỉnh Sơn La.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng phát triển sản xuất táo sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La

  1. Vietnam J. Agri. Sci. 2023, Vol. 21, No. 6: 673-683 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2023, 21(6): 673-683 www.vnua.edu.vn THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT TÁO SƠN TRA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THUẬN CHÂU, TỈNH SƠN LA Đỗ Thị Diệp Học viện Nông nghiệp Việt Nam Tác giả liên hệ: dtdiep@vnua.edu.vn Ngày nhận bài: 21.03.2023 Ngày chấp nhận đăng: 21.06.2023 TÓM TẮT Nghiên cứu này sử dụng phương pháp thống kê mô tả và thống kê so sánh, khảo sát 6 cán bộ, 60 hộ dân trồng táo Sơn tra để giải quyết các mục tiêu: (i) Đánh giá thực trạng phát triển cây Sơn tra; (ii) Đề xuất giải pháp tăng cường phát triển sản xuất táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu tỉnh Sơn La. Kết quả nghiên cứu cho thấy trước năm 2019, táo Sơn tra là cây đem lại thu nhập đáng kể cho đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã vùng cao của huyện Thuận Châu, tuy nhiên từ cuối năm 2019, giá bán táo sụt giảm đáng kể, thu nhập từ trồng táo giảm từ 40-65 triệu/ha xuống còn 1,55 triệu/ha. Phát triển sản xuất táo Sơn tra có nhiều thuận lợi nhưng còn tồn tại nhiều khó khăn liên quan đến quy hoạch, chính sách hỗ trợ phát triển, kết nối thị trường, thương hiệu. Để tăng cường phát triển táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu cần thực hiện tốt các giải pháp liên quan đến tăng cường kết nối thị trường, tăng cường chế biến và đa dạng hoá sản phẩm chế biến sâu từ sản phẩm táo tươi, bổ sung chính sách hỗ trợ cho người trồng táo trong bối cảnh đại dịch Covid-19 và các rủi ro tương tự trong tương lai. Từ khoá: Táo Sơn tra (táo Mèo), phát triển sản xuất, huyện Thuận Châu. Developing H’mong Apple (Son Tra) Production in Thuan Chau District, Son La Province ABSTRACT This study used descriptive and comparative statistics and surveyed 6 officials and 60 households growing Meo apples to solve the following objectives: (i) to assess the current situation of Meo apple development and (ii) to propose solutions to enhance the development of Meo apple production in Thuan Chau district, Son La province. Research results show that before 2019, Meo apples brought significant income for the ethnic minorities in the highland communes of Thuan Chau district, but since the end of 2019, the selling price of apples has decreased significantly. Since then, income from apple cultivation has decreased from VND 40 to 65 million/ha to nearly VND 2 million/ha. The development of Meo apple production has many advantages, but there are still many difficulties related to planning, development support policies, market connection, and trademark. In order to strengthen the development of Meo apples in Thuan Chau district, it is necessary to implement solutions related to strengthening market connections, increasing processing and diversifying processed products from fresh apples, supplementing support policies for apple growers. Keywords: Meo apples (H’Mong apple or Son tra), production development, Thuan Chau district. huyòn Thuên Chåu, 2022). Táo SĄn tra ć Thuên 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Châu không có màu síc và mùi thĄm nhþ ć Bíc Thuên Châu, cùng vĆi Bíc Yín và Mþąng Yín và Mþąng La nhþng läi cù þu thï vî quâ to, La, là một trong BA huyòn có thï mänh trồng màu vàng sáng đìp, ën cù v÷ giòn. cåy SĄn tra (hay cøn gọi là táo Mèo) trín đ÷a bàn Cåy táo SĄn tra đþợc biït đïn là cây trồng tõnh SĄn La. Diòn tôch SĄn tra täi Thuên Châu đa mýc tiêu, vÿa mang läi hiòu quâ kinh tï cho tônh đïn nëm 2022 là 5.167ha chiïm tĆi 57,4% đồng bào dân tộc thiðu số ć huyòn Yên Châu, diòn tôch SĄn tra toàn tõnh (Phòng NN&PTNT vÿa phû xanh đçt rÿng, bâo vò lþu văc, hän chï 673
  2. Thực trạng phát triển sản xuất táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La xói mòn, rāa trôi. Vì nhĂng lợi ích trên mà táo 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU SĄn Tra đþợc tõnh SĄn La và huyòn Thuên Chåu đæu tþ phát triðn thông qua viòc ban hành 2.1. Chọn điểm nghiên cứu nhiîu chônh sách liín quan đïn quy hoäch; hỗ trợ Thuên Chåu đþợc lăa làm điðm nghiên cĀu giống, phân bón; hỗ trợ quâng bá xúc tiïn thþĄng vó đåy là một trong ba huyòn có diòn tích trồng mäi, thþĄng hiòu. Tuy nhiên, viòc phát triðn sân táo SĄn tra lĆn nhçt cûa tõnh SĄn La, đồng thąi xuçt cåy SĄn tra trong giai đoän 2019-2021 gặp cüng là nĄi cù tõ lò hộ nghèo và dân tộc thiðu số nhiîu khù khën do kït nối th÷ trþąng yïu (cung lĆn nhçt toàn tõnh. Nhþ đã níu ć trín, Táo SĄn vþợt quá cæu, đĀt gãy chuỗi cung Āng trong bối tra là cây trồng đa mýc tiêu nên viòc phát triðn cânh đäi d÷ch Covid-9), giá bán thçp, khâu bâo sân xuçt cåy SĄn tra đặc biòt có ý nghöa đối vĆi quân chï biïn cøn thô sĄ, các sân phèm chï biïn đồng bào dân tộc thiðu số nghèo täi đ÷a bàn sâu tÿ táo SĄn tra cøn chþa đa däng. nghiên cĀu (Hình 1). TrþĆc thăc träng đù, một số câu húi đặt ra Huyòn Thuên Châu có 29 xã, th÷ trçn, trong là: thăc träng phát triðn sân xuçt táo SĄn tra đù cù 12 xã têp trung trồng táo SĄn tra nhiîu nhçt trín đ÷a bàn huyòn Thuên Chåu nhþ thï nào? (Hình 2). Nghiên cĀu lăa chọn Chiîng Bôm và Thuên lợi, khù khën trong phát triðn sân xuçt Phúng Lái là 02 xã điðn hình vî phát triðn sân táo SĄn tra ć đ÷a phþĄng ra sao? Cæn có giâi xuçt táo SĄn tra. Tuy nhiín, 02 xã cù să khác pháp gó đð tëng cþąng phát triðn sân xuçt táo nhau vî đặc điðm kinh tï - xã hội và tình hình SĄn tra trín đ÷a bàn huyòn Thuên Châu trong phát triðn sân xuçt táo SĄn tra, cý thð nhþ hình 2. thąi gian tĆi? (i) Täi xã Phúng Lái, tõ lò hộ nghèo tþĄng Nghiên cĀu này nhìm đánh giá thăc träng đối thçp (nhú hĄn 3%). Ngþąi Kinh và H’mong phát triðn sân xuçt táo SĄn tra täi huyòn Thuên là tác nhân chính tham gia vào sân xuçt táo SĄn Châu, tõnh SĄn La; trín cĄ sć đù đî xuçt một số tra. Ngþąi trồng táo ć đåy cù thð bán sân phèm gợi ý chính sách nhìm tëng cþąng phát triðn trăc tiïp cho ngþąi tiêu dùng là khách qua sân xuçt táo täi đ÷a bàn nghiên cĀu. đþąng do v÷ trí trồng táo gæn vĆi đþąng quốc lộ. Ghi chú: Các hình tròn trong hình 1 thể hiện cho các huyện, thành phố. Kích thước hình to thể hiện diện tích và sản lượng táo Sơn tra lớn. Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Sơn La (2022). Hình 1. Mối quan hệ giữa diện tích sân xuçt, sân lượng táo Sơn tra với tỷ lệ nghèo và dân tộc thiểu số ở Sơn La 674
  3. Đỗ Thị Diệp 80,0 75 70,0 71 60,0 50 49 48 46 46 TL hộ nghèo (%) 50,0 38 40,0 35 29 36 30,0 20,0 10,0 02 ,0 0 10 20 30 40 50 60 70 Khoảng cách đến TT xã/huyện (km) Nguồn: Phòng NN&PTNT huyện Thuận Châu (2022) Hình 2. Vị trí và khâ năng tiếp cận thị trường của các xã năm 2021 (ii) Täi Chiîng Bôm, tỷ lò hộ nghèo täi xã Trong đù: n: Dung lþợng méu đþợc chọn; Chiîng Bôm khá cao (xçp xõ 50% - Hình 2). N: Quy mô hộ trồng táo SĄn tra täi đ÷a bàn Ngþąi Thái, H’Mong và ngþąi Kháng là tác nghiên cĀu; e: Sai số. nhân chính tham gia vào sân xuçt táo SĄn tra. VĆi quy mô các hộ dân trồng táo SĄn tra Xã ć v÷ trí xa đþąng trung tâm nên kït nối vĆi điðn hình ć hai xã nghiên cĀu là 165, sai số cho th÷ trþąng trong sân xuçt và tiêu thý kém hĄn, phép 10%, áp dýng công thĀc tính cûa Slovin khù khën hĄn so vĆi xã Phúng Lái. (1960), dung lþợng méu cæn khâo sát là 62, nghiên cĀu làm tròn thành 60 hộ. 2.2. Thu thập và phân tích thông tin Nghiên cĀu sā dýng phþĄng pháp thống kê Thông tin thĀ cçp đþợc thu thêp tÿ các tài mô tâ và thống kê so sánh nhìm đánh giá hiòn liòu đã đþợc công bố, báo cáo thống kê cûa Sć träng phát triðn sân xuçt táo SĄn tra; so sánh NN&PTNT tõnh SĄn La và cûa phòng tình hình phát triðn sân xuçt táo SĄn tra qua NN&PTNT huyòn Thuên Châu. một số nëm đð làm rõ mĀc độ phát triðn cûa táo Thông tin sĄ cçp đþợc thu thêp qua các SĄn tra täi đ÷a bàn nghiên cĀu. nguồn: (i) Thâo luên nhóm vĆi ngþąi trồng táo SĄn tra täi hai xã nghiên cĀu, mỗi xã tổ chĀc 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU một cuộc thâo luên nhóm vĆi să tham gia cûa 10 thành viên bao gồm câ nam và nĂ; (ii) Phúng 3.1. Tổng quan tình hình phát triển sân vçn sâu cán bộ cçp huyòn (02), cán bộ xã (04) vî xuçt cåy táo Sơn tra täi huyện Thuận Châu tình hình phát triðn và các yïu tố ânh hþćng Cåy SĄn tra cøn đþợc gọi bìng một số tên đïn phát triðn sân xuçt táo SĄn tra; (iii) Phúng khác nhþ: táo mèo, táo rÿng, chi tô dì (tiïng vçn 60 hộ dân täi hai xã vî tình hình phát triðn Mông), míc cím (tiïng Thái), trồng chû yïu ć sân xuçt, các yïu tố ânh hþćng và đî xuçt giâi nhĂng nĄi måy mù bao phû quanh nëm, độ èm pháp tëng cþąng phát triðn sân xuçt táo SĄn tra cao, nhiòt độ thçp. Tÿ tháng giêng cây bít đæu täi đ÷a bàn nghiên cĀu. ra hoa và cho thu hoäch quâ tÿ tháng 9 đïn hït Dung lþợng méu đþợc xác đ÷nh theo công tháng 11 hàng nëm. thĀc cûa Slovin (1960) nhþ sau: Diòn tôch táo SĄn tra ć SĄn La nëm 2022 là N 12.840ha, nëng suçt kì vọng tëng tÿ khoâng n= 1+ Ne2 16.000 tçn nëm 2021 lín 35.000 tçn nëm 2025. 675
  4. Thực trạng phát triển sản xuất táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La Táo đþợc trồng phân bổ chû yïu ć ba huyòn và râi hoäch đþợc duyòt, têp trung täi các xã vùng cao. rác ć các huyòn khác trong tõnh, trong đù huyòn Theo quy hoäch, diòn tôch đïn nëm 2020 đät Thuên Châu có diòn tích lĆn nhçt (5.167ha), 6.178ha, tëng 2.000ha so vĆi nëm 2017. Tuy Mþąng La (2.069ha), Bíc Yên (2.503ha). nhiín, đïn nëm 2022 diòn tích trồng táo SĄn tra Táo SĄn tra đþợc trồng ć Thuên Châu tÿ cûa toàn huyòn là 5.167ha, chþa đät so vĆi kï låu đąi nhþng mĆi chính thĀc trồng trên diòn hoäch đî ra; công tác quy hoäch mĆi chõ dÿng läi tích rộng tÿ giai đoän 2010-2012 theo dă án cûa ć viòc quy hoäch vî diòn tích trồng, đ÷a điðm Nhà nþĆc và tõnh SĄn La (dă án 661). Giai đoän trồng (ć các xã vùng cao, nĄi cù điîu kiòn tă 2012-2018, diòn tôch SĄn tra tiïp týc đþợc mć nhiên thuên lợi cho cåy SĄn tra sinh trþćng và rộng và tiêu thý ổn đ÷nh vĆi mĀc giá tÿ 8.000 phát triðn), chþa cù quy hoäch vî hä tæng cho đïn 30.000 đồng/kg. Đïn đæu nëm 2020, đäi phát triðn sân xuçt cåy SĄn tra. d÷ch Covid-19 xuçt hiòn, chuỗi cung Āng b÷ đĀt 3.2.2. Hình thức tổ chức sản xuất đã làm cho nhu cæu tiêu dùng táo giâm nghiêm trọng, sân lþợng táo tiêu thý chþa đïn 10% sân Có hai hình thĀc tổ chĀc sân xuçt táo SĄn lþợng sân xuçt ra, giá bán rĆt xuống trung bình tra ć Thuên Châu là sân xuçt quy mô hộ và quy còn 1.000-3.000 đồng/kg mà không cù ngþąi mô hợp tác xã (HTX). Đối vĆi quy mô hộ, khoâng mua. Hiòn viòc tiêu thý sân phèm SĄn tra chþa 90% các hộ dån đþợc khâo sát trồng một cách tă thăc hiòn theo chuỗi giá tr÷, chû yïu là các tiðu phát, ôt đæu tþ do nguồn vốn hän chï. Tõ lò các thþĄng thu mua nhú lê cûa bà con nhân dân. hộ dân tham gia sân xuçt theo quy mô hợp tác xã chõ chiïm khoâng 2% do thói quen canh tác 3.2. Thực träng phát triển sân xuçt táo Sơn thû công, tă phát cûa đồng bào DTTS täi đ÷a tra täi huyện Thuận Châu bàn nghiên cĀu. Hiòn nay, trín đ÷a bàn huyòn Thuên Châu chõ có hai HTX tham gia sân xuçt 3.2.1. Quy hoạch táo SĄn tra là HTX sân xuçt, kinh doanh cây Thuên Châu là huyòn miîn núi, cù điîu dþợc liòu, cåy ën quâ, phát triðn chën nuôi và kiòn vî nhiòt độ, lþợng mþa phù hợp đð cåy SĄn d÷ch vý tổng hợp Nặm Búa (bân Nặm Búa, xã tra sinh trþćng và phát triðn tốt. Chính vì vêy, Long Hì) và HTX Thanh SĄn (xã Co Mä). Sć dö đ÷a phþĄng đã và đang thăc hiòn các giâi pháp các hộ dân ít tham gia vào HTX do họ không trong quy hoäch, quân lý và phát triðn bîn vĂng nhên thçy lợi ích gì tÿ viòc tham gia vào các vùng nguyên liòu đối vĆi loài cây giá tr÷ này. Cý HTX, không đþợc hỗ trợ tiêu thý sân phèm, giá thð, huyòn Thuên Chåu đang thăc hiòn trồng, bán cüng không cù să chênh lòch đáng kð giĂa phát triðn cåy SĄn tra trín đ÷a bàn theo quy viòc tham gia hay không tham gia HTX. Đại dịch Sau đại dịch Dự án 661 Covid-19 Covid-19 2006 2010 2012 2018 2019 2022 - Nhu cầu thị - Tình hình - Kì vọng thị - Trồng tập trường rất thấp, - Phát triển tự tiêu thụ táo trường có nhu trung ở rừng và tiêu thụ khó khăn nhiên trong rừng khá ổn định cầu cao hơn , xen trong vườn - Giá bán trung - Sản phẩm - Giá bán tiêu thị tốt hơn cà phê bình 1.000 - chưa được dao động từ - Giá bán - Là cây xoá đói 3.000 đ/kg thương mại hoá 8.000- 2.000-5.000 giảm nghèo - Tiêu thụ được 30.000 đ/kg đ/kg
  5. Đỗ Thị Diệp Xét vî hình thĀc trồng, táo SĄn tra đþợc cæu sā dýng táo SĄn tra giâm mänh nín ngþąi trồng theo hai hình thĀc là trồng xen vĆi cây cà dân không còn đæu tþ chëm sùc nĂa. Trong bối phê täi vþąn cûa các hộ dân và trồng trong cânh đù, nhiîu hộ dân không làm cú, tõa cành, rÿng. Diòn tích trồng xen canh vĆi cây cà phê bùn phån mà đð cây phát triðn tă nhiên, thêm rçt nhú do các hộ dån cù xu hþĆng phá đi nhiîu chí một số hộ dân còn muốn thay thï cåy táo SĄn trong giai đoän Covid-19 nên chû yïu diòn tích tra bìng các cây khác có giá tr÷ hĄn. táo SĄn tra cøn läi là trồng trong rÿng phòng hộ Chõ có số ít hộ dån đæu tþ lao động, phân (Diòn tích trồng trong rÿng phòng hộ đþợc bâo bùn và kö thuêt cho chëm sùc táo nhþng mĀc vò nghiêm ngặt, nghiêm cçm không đþợc phá do đæu tþ ôt hĄn so vĆi trþĆc nëm 2019, nhþ hộ dân mýc tiêu bâo vò môi trþąng). Do đù, trồng táo täi xã Chiîng Bôm đþợc mô tâ qua hộp 1. SĄn tra mang läi nhiîu lợi ôch cho ngþąi dân và cộng đồng nhþ phû xanh đçt trống, đồi trọc; hän 3.2.4. Thu hoạch và chế biến chï xói mòn, rāa trôi; cây có khâ nëng tái sinh Viòc thu hoäch táo hiòn chþa đþợc quan tốt nïu có hiòn tþợng cháy rÿng xây ra. tâm do táo bán täi vùng nguyên liòu rçt rê (1.000-3.000 đồng/kg), thêm chí ć mĀc giá đù 3.2.3. Chăm sóc, kĩ thuật mà cüng ôt ngþąi mua. Viòc thu hoäch táo gặp Táo SĄn tra là døng cåy dñ trồng, không tốn nhiîu khù khën bći táo chû yïu đþợc trồng ć nhiîu công chëm sùc. Đối vĆi khâu giống, giống nhĂng xã vùng cao, đ÷a hónh đồi núi, hĄn nĂa táo SĄn tra trồng ć Thuên Châu hiòn nay có hai cây phát triðn khá cao (do giá rê, ngþąi trồng loäi đù là giống táo cổ (đþợc ngþąi dån đ÷a táo không đæu tþ chëm sùc, tõa cành, täo tán). phþĄng trồng trong rÿng tÿ thąi thuộc đ÷a Pháp) Ở đ÷a bàn huyòn Thuên Châu không có nhà vĆi hình däng quâ to, ngọt, đþợc þa chuộng đð máy chï biïn táo SĄn tra. Táo sau khi thu hoäch ën tþĄi và các giống mĆi đþợc Chính phû hỗ trợ một phæn së bán trăc tiïp ć däng tþĄi cho vĆi quâ nhú, v÷ chát hĄn, thôch hợp cho chï biïn. thþĄng lái (khoâng 15% ć các hộ tham gia thâo Cây táo giống có thð trồng tÿ hät (giống cổ, luên nhóm), phæn còn läi không bán đþợc ngay, truyîn thống) hoặc nhân giống bìng hình thĀc ngþąi dân së thu hoäch sau đù chï biïn bìng ghép mít (Nguyen, 2018). Ở Thuên Châu và täi phþĄng pháp thû công (thái ra phĄi dþĆi ánh các hộ điîu tra hiòn nay, đa số diòn tích táo hiòn níng mặt trąi), sau đù bán táo khô cho thþĄng lái có là do táo tă nhiên (bân đ÷a) mọc trong rÿng. thu gom. Do táo thu hoäch vào khoâng thąi gian tÿ tháng 8 đïn tháng 11 (tháng 8, 9 có nhiîu Giống táo do dă án cçp chû yïu đþợc trồng ć mþa) vçn đî bâo quân và chï biïn táo bìng vþąn cûa các hộ dân, trồng xen vĆi cây cà phê. phþĄng pháp thû công gặp nhiîu khù khën, thąi Do táo SĄn tra chû yïu phýc vý nội tiíu, ngþąi gian bâo quân tối đa chõ đþợc khoâng 6 tháng. tiíu dùng trong nþĆc vén þa thôch giống táo cổ (bân đ÷a) nên diòn tích trồng táo cổ vén phổ biïn 3.2.5. Tiêu thụ ć đ÷a bàn nghiên cĀu hiòn nay. Khái quát tình hình tiêu thụ táo Sơn tra Táo SĄn tra là cåy trồng thích nghi tốt vĆi Táo SĄn tra đþợc tõnh SĄn La lăa chọn là 1 điîu kiòn thąi tiït khíc nghiòt nhþ länh, khô trong 16 sân phèm nông sân tiêu biðu cûa tõnh. (Lua & cs., 2013). Vì vêy, cây có thð phát triðn Tuy nhiên, viòc bao tiêu sân phèm cho ngþąi trong mùa đông länh giá, thêm chí không cæn dân hiòn nay vén gặp khù khën. Đïn thąi điðm tþĆi nþĆc hay bón phân. Sau khi trồng tÿ 3 đïn 5 hiòn täi, toàn tõnh mĆi có hai doanh nghiòp thu nëm, táo bþĆc vào thąi kì thu hoäch, chï độ chëm mua và chï biïn các sân phèm tÿ táo SĄn tra sóc, duy trì hàng nëm khá đĄn giân, chõ bao gồm nhþng vĆi sân lþợng cøn ôt, đù là Công ty TNHH làm cú, tõa cành, bón phân. Tÿ nëm 2018 trć vî Bíc SĄn (công suçt trung bình 100 tçn trþĆc, khi quâ SĄn tra đþợc giá, ngþąi dån đæu quâ/nëm) và Công ty TNHH Trà và đặc sân Tây tþ chëm sùc các khåu này vĆi tæn suçt tÿ Bíc (TAFOOD - tÿ nëm 2018 sân xuçt thā 1-3 læn/nëm. Tÿ cuối nëm 2019 đïn giĂa nëm nghiòm thành công các sân phèm SĄn tra nhþng 2022, do ânh hþćng cûa đäi d÷ch Covid-19 nhu đïn nay cüng chþa thu mua chï biïn thþĄng 677
  6. Thực trạng phát triển sản xuất táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La phèm). Câ hai đĄn v÷ này đîu đặt täi đ÷a bàn Về giá cả Bíc Yên, thu mua nguồn nguyên liòu täi chỗ đð Có să biïn động giá táo SĄn tra qua các tiït kiòm chi phí vên chuyðn, chþa cù công ty nëm theo hþĆng giâm rçt mänh: tÿ trung bình chï biïn thu mua nguyên liòu nào đặt trín đ÷a 15.000-50.000 đồng/kg giai đoän 1999-2005 bàn huyòn Thuên Chåu nín khù khën cho ngþąi xuống còn 1.000-3.000 đồng/kg giai đoän trồng táo SĄn tra täi Thuên Châu trong vçn đî 2020-2022. Să thay đổi giá táo gín vĆi các să tiêu thý sân phèm. Vì vêy, sân lþợng còn läi kiòn liên quan đïn d÷ch bònh và diñn biïn th÷ đþợc ngþąi dån bán cho các thþĄng lái trong trþąng trong tÿng giai đoän (Bâng 1). tõnh và các tõnh lân cên, một phæn sân lþợng quâ các hộ thát lát phĄi khô bán cho các cĄ sć Hình thức thu mua chï biïn dþợc liòu và xuçt khèu sang th÷ trþąng TrþĆc nëm 2019, táo SĄn tra chû yïu đþợc Trung Quốc. tiêu thý theo hình thĀc thþĄng lái đïn thu gom VĆi diòn tích, sân lþợng SĄn tra lĆn nhçt trăc tiïp vĆi số lþợng và tæn suçt nhiîu. Tÿ nëm toàn tõnh, ngoài viòc tiêu thý trong huyòn và 2020-2022, thõnh thoâng mĆi có thþĄng lái đïn tõnh, Thuên Chåu cüng đã cù nhiîu giâi pháp thôn/bân thu gom vĆi số lþợng nhú (tÿ kït nối vĆi các doanh nghiòp, công ty thu mua 50-100kg) đð bán trăc tiïp cho ngþąi tiêu dùng SĄn tra đð giâm áp lăc mùa vý. Tuy nhiên, do trong nþĆc. Ngþąi trồng b÷ thý động câ vî số ânh hþćng cûa d÷ch Covid-19, viòc tiêu thý quâ lþợng mua, thąi gian mua và giá câ. Họ không SĄn tra cho bà con nông dån vén đang gặp rçt ním đþợc giá th÷ trþąng mà phý thuộc hoàn nhiîu khù khën. toàn vào thþĄng lái. “Nhà tôi có 2ha táo trồng ć rÿng, cách nhà khoâng 2km. Ngþąi dân ć bân tôi hæu nhþ không đæu tþ chëm sùc cho táo tÿ mçy nëm nay rồi. Gia đónh tôi thó vén duy tró nhþng 1 nëm chõ tõa cành, làm cú, bón phân 1 læn thôi. Tổng chi phô đæu tþ cho 2ha táo 1 nëm đåu đù gæn 5 triòu. Vén biït là lỗ nhþng gia đónh tôi vén đæu tþ chëm sùc, hi vọng rìng giá táo së tëng trć läi chĀ táo trồng trong rÿng không thð phá đi đþợc nín cüng không thð thay thï bìng loäi cåy ën quâ khác đþợc”. Ghi chú: Kết quả khảo sát hộ dân tại xã Chiềng Bôm (2022). Hộp 1. Hi vọng giá táo tăng trở läi Bâng 1. Biến động giá táo Sơn tra qua các năm Thời gian Giai đoạn 1999-2005 Từ 2005 - trước 2020 Giai đoạn 2020-2022 Giá bán (Nghìn đồng/kg) 15-50 5-10 1-3 Diện tích (ha) < 2.000ha 2.000ha - < 5000ha > 5.000ha Sự kiện Diện tích táo còn ít, nhu cầu Nhu cầu không tăng nhiều Nhu cầu giảm do đại dịch Covid- trong nước cao nhưng diện tích tăng nhiều 19, diện tích tăng nhiều Ghi chú: Kết quả thảo luận nhóm và phỏng vấn hộ (2022) . “Gia đónh tôi có 15ha trồng táo SĄn tra (táo Mèo). TrþĆc khi xây ra đäi d÷ch Covid, mỗi nëm thu nhêp tÿ táo SĄn tra đem läi khoâng 60 đïn 70 triòu. Tuy nhiên, câ hai nëm Covid (2020, 2021) mỗi nëm chõ bán đþợc tÿ 500 nghón đïn 1 triòu đồng. Nëm nay cüng cù vài thþĄng lái ć Phú Thọ đïn thu mua táo SĄn tra khô nhþng họ mua tÿ tháng 8 đïn nay (tháng 11) chþa trâ tiîn”. Ghi chú: Phỏng vấn sâu ông Thào Giống Sềnh, 70 tuổi tại xã Chiềng Bôm, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La (2022) Hộp 2. Táo sân xuçt ra không bán được 678
  7. Đỗ Thị Diệp Bâng 2. Kết quâ sân xuçt táo Sơn tra täi huyện Thuận Chåu năm 2022 Xã Diện tích (ha) Sản lượng (tấn) Nậm Lầu 946 375,0 Mường É 782 350,0 Chiêng Bôm 714 675,0 Long Hẹ 702 842,5 Co Mạ 660 860,0 Bản Lầm 449 200,0 Phỏng Lái 323 300,0 Pá Lông 226 112,5 Co Tòng 183 355,0 É Tòng 127 150,0 Muổi Nọi 32 30,0 Púng Tra 23 - Nguồn: Phòng NN&PTNT huyện Thuận Châu (2022). Thăc träng tiêu thý táo täi các điðm nghiên nay, trong bối cânh đäi d÷ch Covid-19, sinh kï cĀu tþĄng đồng vĆi thăc träng chung cûa toàn chính cûa ngþąi dân täi đ÷a bàn nghiên cĀu läi huyòn. So vĆi xã Chiîng Bôm thì tình hình tiêu dăa vào trồng trọt (lúa, ngô, cà phí, trám), chën thý ć xã Phúng Lái thuên tiòn hĄn (trong điîu nuôi (lợn, bø, gà) và đi làm thuí. Thu nhêp tÿ kiòn chþa cù d÷ch bònh) do v÷ trí cûa xã gæn SĄn tra trong nhĂng nëm gæn đåy rçt thçp đþąng quốc lộ nên có thð bán trăc tiïp cho (Bâng 3). khách du l÷ch. Tÿ khi có d÷ch bònh Covid-19, Nghiên cĀu tiïn hành so sánh kït quâ và tình hình tiêu thý cûa các xã đîu trć nên âm hiòu quâ kinh tï cûa táo SĄn Tra täi đ÷a bàn đäm, gæn nhþ không cù nhu cæu th÷ trþąng đối nghiên cĀu qua 2 nëm (2018 và 2021, thąi điðm vĆi sân phèm táo tþĄi trong suốt giai đoän tÿ ngay trþĆc và trong khi d÷ch Covid-19 diñn ra) cuối nëm 2019 đïn giĂa nëm 2022. thông qua số liòu thu đþợc tÿ phúng vçn sâu, Trþąng hợp cûa gia đónh ông Thào Giống thâo luên nhùm và điîu tra hộ dån. Nëm 2018 Sînh täi xã Chiîng Bôm là một minh chĀng ngþąi dân tiêu thý đþợc trung bình 4.000kg điðn hình cho thăc träng tiêu thý táo trong táo/1ha, giá bán trung bónh 10.000 đồng/kg, nhĂng nëm gæn đåy, khi mà 15ha táo chõ thu trong khi đù nëm 2021 chõ tiêu thý đþợc đþợc 500 nghón đïn 1 triòu tiîn bán táo tþĄi, táo bình quân 1.200kg vĆi giá bán trung bình phĄi khô tiíu thý tốt hĄn nhþng khâ nëng thu 2.000 đồng/kg. hồi tiîn hàng là rçt thçp. Nïu nhþ nëm 2018, táo SĄn tra đem läi thu nhêp trung bình 38,9 triòu đồng/ha cho các hộ 3.2.6. Kết quả và hiệu quả sản xuất táo dân täi điðm nghiên cĀu thó đïn 2021 con số này Sơn tra rçt thçp, chõ dao động khoâng 1,5 triòu đồng/ha Táo SĄn tra đþợc trồng phổ biïn ć 12 xã cûa (sau khi tính sân lþợng táo bán ra trÿ đi chi huyòn Thuên Châu. NhĂng xã có diòn tích lĆn phô). Do lþợng táo tiêu thý ít nên 100% các hộ là: Nêm Læu, Mþąng É, Chiêng Bôm, Long Hì đþợc khâo sát tên dýng lao động gia đónh cho và Cò Mä (Bâng 2). viòc thu hái. Nïu phâi thuí lao động nhþ trþĆc Mặc dù SĄn tra đþợc xác đ÷nh là cây xoá nëm 2019 (chi phô thu hoäch thuê ngoài tính đùi, giâm nghèo và đþợc trồng trên diòn rộng täi trín 1kg táo là 1.000 đ/kg) thó ngþąi dân phâi Thuên Châu tÿ nhĂng nëm 2010 nhþng hiòn trâ thêm tiîn cho sân xuçt và tiêu thý táo. 679
  8. Thực trạng phát triển sản xuất táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La Bâng 3. Kết quâ và hiệu quâ kinh tế sân xuçt táo Sơn tra năm 2018 và 2021 (Tính trung bình trên 1ha, cây tÿ 7 đïn 10 nëm tuổi theo độ tuổi phổ biïn tÿ khi có chính sách phát triðn) Chỉ tiêu ĐVT Năm 2018 Năm 2021 Giá trị sản xuất (GO) 1.000đ 40.000* 2.400* Chi phí trung gian (IC) 1.000đ 1.100 850 Giá trị gia tăng (VA) 1.000đ 38.900 1.550 Thu nhập hỗn hợp (MI) 1.000đ 38.900 1.550 LĐ gia đình Công 22 15 Một số chỉ tiêu BQ GO/IC Lần 36 3 MI/IC Lần 35 2 GO/công LĐGĐ 1.000đ 1.818 44 MI/công LĐGĐ 1.000đ 1.768 28 Ghi chú: * Đối với táo Sơn tra chỉ tính trên sản lượng bán ra và chế biến để khô, không tính đối với sản lượng táo mà người dân không thu hoạch, để rụng tự nhiên. Mặc dù hiòu quâ kinh tï cûa táo SĄn tra täi nguyên rÿng trong bối cânh biïn đổi khí hêu điðm nghiên cĀu giai đoän 2019-2022 sýt giâm đþợc chõ ra trong các nghiên cĀu cûa Vü Th÷ nghiêm trọng do ânh hþćng cûa đäi d÷ch Liên & cs. (2018), Tr÷nh Hâi Vân (2018). Các Covid-19 nhþng táo SĄn tra đã tÿng là cây nghiên cĀu cüng đã nêu rõ trồng cåy SĄn tra trồng đem läi hiòu quâ kinh tï cao cho đồng bào trín đçt dốc thay thï các loäi cây trồng kém dân tộc thiðu số täi các tõnh Tây Bíc nói chung, hiòu quâ khác, phû xanh đçt trống, đồi trọc, dñ huyòn Thuên Châu nói riêng. Nghiên cĀu cûa trồng, dñ chëm sùc, là cåy bân đ÷a sinh trþćng Hà Th÷ Hoà & Hồ Ngọc SĄn (2017) và Nguyñn và phát triðn tốt täi đ÷a phþĄng, là cåy đa mýc Th÷ Huyîn (2021) đã chõ ra sân xuçt táo SĄn tra tiíu, thúc đèy suy nghö và làm giæu rÿng, vÿa vốn là sinh kï truyîn thống cûa đồng bào dân góp phæn xây dăng hò thống rÿng đæu nguồn, tộc thiðu số täi Yên Bái và SĄn La. Mặc dù có să bâo vò môi trþąng nhþ giâm xói mòn, sät lć đçt. biïn đổi sinh kï sang các sinh kï mĆi nhþng sân Kït quâ tÿ các nghiên cĀu này cûng cố thêm vai xuçt táo SĄn tra vén đþợc coi là cây trồng xoá trò và să cæn thiït cûa phát triðn sân xuçt táo đùi giâm nghèo cho đồng bào dân tộc thiðu số SĄn tra, không chõ vî tác dýng vî mặt kinh tï nĄi đåy. (trong bối cânh không có Covid-19) mà còn có Mặc dù kït quâ và hiòu quâ kinh tï sân tác dýng rçt lĆn vî mặt môi trþąng. Vì vêy, đð xuçt táo SĄn tra giai đoän 2019-2021 còn thçp phát triðn ổn đ÷nh cåy SĄn tra thó rçt cæn să hỗ nhþng trồng táo SĄn tra cù tác dýng tích căc trợ cûa Nhà nþĆc thông qua hỗ trợ trăc tiïp đối trong viòc bâo vò môi trþąng, phû xanh đçt vĆi ngþąi trồng SĄn tra đð họ cù thím động lăc rÿng, điîu hoà khí hêu, hän chï xói mòn rāa duy trì và phát triðn diòn tích trồng cåy SĄn tra, trôi. Chính vì hiòu quâ môi trþąng do viòc sân đặc biòt trồng trong rÿng phòng hộ. xuçt táo SĄn tra mang läi nên hiòn nay chính Xét vî mặt xã hội, táo SĄn tra là cåy trồng quyîn đ÷a phþĄng không cho phép ngþąi dân có miîn thích nghi rộng, không yêu cæu kö thuêt chặt bú táo SĄn tra đối vĆi các diòn tích trồng cao nên tên dýng đþợc nguồn lao động trónh độ trong rÿng phòng hộ, chõ có một số hộ dân chặt thçp cûa đồng bâo dân tộc thiðu số ć đ÷a bú diòn tích táo trồng xen cây cà phê và ć khu phþĄng. Theo báo cáo cûa Sć NN&PTNT tõnh văc vþąn nhà. Tác dýng cûa cåy táo SĄn tra SĄn La, táo SĄn tra đã gùp phæn täo công ën trong bâo vò môi trþąng, sā dýng bîn vĂng tài viòc làm cho lao động ć 20.000 hộ dân täi các 680
  9. Đỗ Thị Diệp huyòn Thuên Châu, Bíc Yín, Mþąng La. Đặc Thứ ba, să quan tâm cûa chính quyîn đ÷a biòt táo SĄn tra cù mối quan hò chặt chë vĆi phþĄng đối vĆi phát triðn sân xuçt táo SĄn tra. đồng bào dân tộc thiðu số ć vùng cao nĄi mà tõ lò Tõnh SĄn La đã ban hành, thăc hiòn nhiîu hộ nghèo còn chiïm tĆi hĄn 70% ć một số điðm chính sách khuyïn khích phát triðn trồng, chï nghiên cĀu. Viòc trồng táo SĄn La vĆi điîu kiòn biïn, kinh doanh sân phèm SĄn tra, vĆi mýc tă nhiên thuên lợi, kö thuêt chëm sùc không quá tiêu phát triðn bîn vĂng chuỗi giá tr÷ dăa trên phĀc täp đã gùp phæn xoá đùi, giâm nghèo cho xây dăng, quân lý và phát triðn nhãn hiòu đồng bào dân tộc thiðu số ć tõnh SĄn La nùi chĀng nhên “Táo Sơn tra Sơn La”. Trong nhĂng chung, täi điðm nghiên cĀu nói riêng. nëm gæn đåy, nhên thçy giá tr÷ kinh tï cûa cây Tÿ viòc nghiên cĀu hiòu quâ kinh tï, hiòu SĄn tra, huyòn Thuên Châu đã ban hành, thăc quâ xã hội và môi trþąng cûa táo SĄn tra ć trên hiòn nhiîu chính sách khuyïn khích phát triðn cho thçy, mặc dù trong giai đoän d÷ch bònh trồng, chï biïn, kinh doanh SĄn tra. Tiíu biðu Covid-19, táo SĄn tra đem läi hiòu quâ kinh tï nhþ Ngh÷ quyït số 32/2012/NQ-HĐND ngày thçp nhþng vén đþợc kì vọng tÿ chính quyîn đ÷a 06/07/2012 cûa HĐND huyòn Thuên Châu vî phþĄng là cåy trồng đa mýc tiêu, dñ trồng, phù quy hoäch phát triðn cåy SĄn tra, cåy dþợc liòu hợp vĆi điîu kiòn cûa đ÷a bàn nghiên cĀu, phù trín đ÷a bàn huyòn Thuên Chåu giai đoän hợp vĆi đ÷nh hþĆng phát triðn cûa tõnh SĄn La 2011-2015 và tæm nhón đïn nëm 2020. và huyòn Thuên Chåu. Tuy nhiín, đð vþợt qua khù khën vî hiòu quâ kinh tï thçp trong giai 3.3.2. Tồn tại, hạn chế đoän d÷ch bònh Covid-19 thì rçt cæn să hỗ trợ ThĀ nhçt, mặc dù nhên đþợc să quan tâm cûa chính quyîn đ÷a phþĄng trong ngín hän cûa chính quyîn đ÷a phþĄng nhþng chônh sách (chîng hän nhþ hỗ trợ phân bón, phþĄng tiòn đæu tþ cho táo SĄn tra chþa tþĄng xĀng (Hộp 3). chï biïn) đð ngþąi dân ổn đ÷nh sinh kï tÿ táo Mặc dù có dă án 661 nhþng hợp phæn đæu tþ SĄn tra. cho phát triðn sân xuçt cåy táo SĄn tra chõ chiïm 3.3. Đánh giá chung về phát triển sân xuçt một phæn nhú trong dă án. Viòc đæu tþ cho trồng và chëm sóc tþĄng đối ôt. Đối vĆi các diòn tích táo Sơn tra täi huyện Thuận Châu thuộc vùng rÿng cây sân xuçt, Nhà nþĆc chõ hỗ 3.3.1. Thuận lợi trợ cây giống, ngþąi dân tă trồng và chëm sóc. Thứ nhất, huyòn Thuên Chåu cù điîu kiòn Đối vĆi diòn tích thuộc vùng rÿng phòng hộ, tă nhiên thuên lợi cho phát triðn sân xuçt SĄn Nhà nþĆc hỗ trợ 6 triòu đồng/ha/4 nëm, tÿ nëm tra. Thuên Châu là huyòn miîn núi cûa tõnh thĀ 5-9 là 100 nghón đồng/ha/nëm. Số tiîn này SĄn La, thąi tiït länh, sþĄng mù quanh nëm còn rçt khiêm tốn, kït hợp nhân să múng nên nên phù hợp vĆi trồng táo SĄn tra hĄn là các hiòu quâ chþa cao. døng cåy ën quâ khác nhþ xoài, nhãn. Thứ hai, táo SĄn tra đþợc quy hoäch phát Thứ hai, táo SĄn tra là cåy dñ trồng, dñ chëm triðn ć các xã vùng cao, điîu kiòn tă nhiên phù sóc, không yêu cæu kö thuêt cao nên phù hợp vĆi hợp nhþng đ÷a hình hiðm trć, đi läi khù khën đồng bào dân tộc thiðu số, nĄi cù tõ lò hộ nghèo nên hän chï trong tiïp cên th÷ trþąng, chi phí cao nhþ các xã điðn hình ć Thuên Châu (Bâng 2). vên chuyðn cao. “Cây táo Mèo hiòn đang đþợc quan tâm phát triðn nhþng chû yïu vén là cây xóa đùi giâm nghèo, trồng rÿng kinh tï kït hợp rÿng phòng hộ. Viòc đæu tþ trọng điðm vào cây Sơn tra vén chþa đþợc tõnh và huyòn xem xét phát triðn một cách tþĄng xĀng vĆi tiîm nëng. Đ÷a phþĄng vén đang thý động trông chą să chõ đäo tÿ phía trên và nguồn vốn tÿ các dă án phát triðn”. Ghi chú: Phỏng vấn lãnh đạo Phòng NN&PTNT huyện Thuận Châu (2022). Hộp 3. Chính sách đæu tư cho phát triển sân xuçt táo Sơn tra chưa tương xứng 681
  10. Thực trạng phát triển sản xuất táo Sơn tra trên địa bàn huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La Thứ ba, kït nối th÷ trþąng yïu, đặc biòt trþąng tiêu thý sân phèm khi đäi d÷ch Covid-19 trong bối cânh đäi d÷ch Covid-19. Kït nối th÷ đã đþợc kiðm soát; (iii) ThĀ ba, huyòn Thuên trþąng đùng vai trø rçt quan trọng trong tiêu Châu cæn tiïp týc bổ sung các chính sách thu hút thý sân phèm táo SĄn tra (däng tþĄi và däng đæu tþ, nhçt là khâu bâo quân, chï biïn các sân chï biïn) bći sân phèm sân xuçt ra có tiêu thý phèm táo SĄn tra cù giá tr÷ cao (đặc biòt là đồ đþợc thì viòc mć rộng vùng sân xuçt mĆi khâ uống và các sân phèm tốt cho sĀc khúe); (iv) ThĀ thi. Kït nối th÷ trþąng cûa sân phèm táo SĄn tra tþ, phát triðn xuçt khèu sân phèm khô sang là vçn đî yïu nhçt trong chuỗi sân xuçt và tiêu Trung Quốc trín cĄ sć thăc hiòn tốt giâi pháp chï thý táo. Nguyên nhân do nguồn cung täi đ÷a biïn đã níu ć trên; (v) ThĀ nëm, tëng cþąng hỗ phþĄng lĆn trong khi chuỗi cung Āng b÷ đĀt gãy trợ đối vĆi ngþąi trồng táo SĄn tra, đặc biòt vĆi do đäi d÷ch Covid kéo dài tÿ nëm 2020 đïn đæu diòn tích táo nìm trong quy hoäch rÿng phòng hộ nëm 2022 (giâm câ nhu cæu trong nþĆc và xuçt trong bối cânh đäi d÷ch Covid-19 và các rûi ro khèu). Th÷ trþąng cho sân phèm quâ tþĄi và sân tþĄng tă trong tþĄng lai xây ra gåy đĀt gãy chuỗi phèm chï biïn hän chï dén đïn giá bán thçp, cung Āng. thu nhêp cûa ngþąi sân xuçt thçp. Thứ tư, chþa cù thþĄng hiòu táo SĄn tra 4. KẾT LUẬN trín đ÷a bàn huyòn Thuên Châu. Trên quy mô Tÿ thăc träng phát triðn sân xuçt táo SĄn toàn tõnh SĄn La đã cù nhãn hiòu chĀng nhên tra trín đ÷a bàn huyòn Thuên Châu, tõnh SĄn “Táo SĄn tra SĄn La” cho SĄn La nëm 2018 La, nghiên cĀu rút ra một số kït luên sau. nhþng mĆi đþợc công nhên täi 3 điðm cûa huyòn Bíc Yên cho các sân phèm quâ SĄn tra tþĄi, SĄn Một là, táo SĄn La đþợc trồng ć Thuên Châu tÿ thąi thuộc đ÷a Pháp nhþng đïn nhĂng tra khô, rþợu SĄn tra. Nhþ vêy, mặc dù đã cù nëm 2010-2012 mĆi chính thĀc đþợc quy hoäch nhãn hiòu chĀng nhên mang tên “Táo SĄn tra phát triðn bći chính quyîn đ÷a phþĄng và đþợc SĄn La” nhþng chþa cù trín đ÷a bàn huyòn xem là cây trồng “xoá đùi giâm nghèo”, vÿa đem Thuên Châu. läi thu nhêp vÿa cù ý nghöa vî mặt xã hội và môi trþąng. TrþĆc nëm 2019, bónh quån mỗi 3.4. Gợi ý chính sách nhằm tăng cường hecta táo đem läi thu nhêp tÿ 40 đïn 65 triòu phát triển sân xuçt táo Sơn tra trên địa đồng/nëm cho ngþąi sân xuçt. Tÿ cuối nëm 2019 bàn huyện Thuận Châu tỉnh Sơn La trć läi đåy, thu nhêp tÿ trồng táo chõ còn Trín cĄ sć kï thÿa dă án 661 vî phát triðn 5 1,55 triòu/ha. Hiòu quâ kinh tï tÿ trồng táo triòu ha rÿng, thăc hiòn chû trþĄng quy hoäch thçp do sân lþợng táo sân xuçt ra không vùng trồng táo SĄn tra trín đ÷a bàn huyòn bán đþợc cộng vĆi giá bán thçp (trung bình Thuên Chåu hþĆng tĆi xoá đùi, giâm nghèo, nâng 1.000-3.000 đồng/kg) nhþng trồng táo SĄn tra cao thu nhêp cho đồng bào dân tộc thiðu số ć đem läi hiòu quâ môi trþąng và hiòu quâ xã hội vùng cao cûa huyòn, nghiên cĀu đî xuçt một số cao. TrþĆc thăc träng đù, ngþąi dân không mặn giâi pháp nhìm tëng cþąng phát triðn sân xuçt mà đæu tþ chëm sùc táo mà đð cây phát triðn táo SĄn tra trín đ÷a bàn huyòn Thuên Châu tõnh một cách tă nhiín. Nëng suçt và chçt lþợng quâ SĄn La nhþ sau: (i) ThĀ nhçt, quy hoäch, câi täo do đù giâm sút rõ ròt. nâng cao chçt lþợng vùng trồng theo chuỗi liên Hai là, phát triðn sân xuçt táo SĄn tra trín kït sân xuçt, bao tiêu sân phèm; quy hoäch đ÷a bàn huyòn Thuên Châu có nhiîu thuên lợi không chõ vî diòn tích mà cæn bổ sung quy hoäch liín quan đïn điîu kiòn tă nhiín, kö thuêt canh vî cĄ sć hä tæng, quy hoäch giống táo gín vĆi đ÷a tác, să quan tâm cûa chính quyîn đ÷a phþĄng. phþĄng cý thð; (ii) ThĀ hai, chính quyîn đ÷a Tuy nhiên, chính sách đæu tþ cho táo SĄn tra phþĄng phối hợp vĆi các doanh nghiòp trín đ÷a cøn chþa tþĄng xĀng vĆi tiîm nëng và lợi thï bàn tõnh tích căc trong hoät động quâng bá, xúc cûa vùng; quy hoäch vùng trồng táo cù điîu kiòn tiïn thþĄng mäi, tìm kiïm đối tác, mć rộng th÷ tă nhiên thuên lợi nhþng đi läi khù khën, kït 682
  11. Đỗ Thị Diệp nối th÷ trþąng yïu; mặc dù đã cù thþĄng hiòu Nguyen Thanh Luan., Poyarkov Jr Nikolay, Le Trung Dung, Vo Dinh Ba, Phan Thi Hoa, Duong Tang “Táo SĄn tra SĄn La” nhþng mĆi thăc hiòn ć đ÷a Van, Murphy Robert & Nguyen Ngoc Sang bàn huyòn Bíc Yín, chþa cù trín đ÷a bàn huyòn (2018). A new species of Leptolalax (Anura: Thuên Châu. Megophryidae) from Son Tra Peninsula, central Vietnam. Zootaxa. 4388(1): 1-21. Ba là, đð tëng cþąng phát triðn táo SĄn tra Nguyễn Thị Huyền (2021). Biến đổi sinh kế của người täi huyòn Thuên Châu cæn thăc hiòn tốt các giâi Mông ở xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La. pháp liín quan đïn bổ sung quy hoäch vî kït Tạp chí Khoa học, Đại học Tây Bắc. 25. cçu hä tæng và giống táo gín vĆi đ÷a phþĄng; bổ Phòng NN&PTNT huyện Thuận Châu (2022). Báo cáo sung chính sách thu hút đæu tþ, chï biïn sân tình hình sản xuất táo Sơn tra năm 2021. phèm táo SĄn tra cù giá tr÷ cao; tëng cþąng hỗ Slovin E. (1960). Slovin's formula for sampling trợ đối vĆi các hộ trồng táo nìm trong quy hoäch technique. Retrieved from https://sciencing.com/ rÿng phòng hộ trong bối cânh đäi d÷ch Covid-19 advantages-disadvantages-finding-variance-83640 27.html on February 13, 2013. và các rûi ro tþĄng tă trong tþĄng lai xây ra gây Thủ tướng Chính phủ (1998). Quyết định số 661/QĐ- đĀt gãy chuỗi cung Āng. TTg ngày 29/7/1998 về mục tiêu, nhiệm vụ, chính sách và tổ chức thực hiện Dự án trồng mới 5 triệu TÀI LIỆU THAM KHẢO hecta rừng. Trịnh Hải Vân (2018). Quản lý rừng cộng đồng ở Sơn Cục Thống kê tỉnh Sơn La (2022). Niên giám thống kê La: Thực trạng và giải pháp. Tạp chí khoa học và tỉnh Sơn La năm 2021. Công nghệ Lâm nghiệp. 3: 151-158. Hà Thị Hoà & Hồ Ngọc Sơn (2017). Phân tích chuỗi Vũ Thị Liên, Trịnh Thế Linh, Nguyễn Thành Sơn & Lê giá trị qua kênh tiêu thụ sản phẩm Sơn tra tại Thị Thanh Hiếu (2020). Mô hình bảo vệ và sử Yên Bái. Tạp chí Khoa học và Công dụng bền vững tài nguyên rừng dựa vào cộng đồng nghệ: 172(12/2): 219-224. trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở xã Ngọc chiến, Lua Hoang Thi, Degrande Ann, Catacutan Delia, Hoa huyện Mường la, tỉnh Sơn La. Hội thảo khoa học Nguyen Th. & Cuong Vien Kim (2013). Son quốc gia quản lý tài nguyên, môi trường và phát tra (Docynia indica) value chain and triển bền vững vùng Tây Bắc Việt Nam. Nhà xuất market analysis. World Agroforestry Centre: bảnKhoa học tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội. Hanoi, Vietnam. tr. 97-107. 683
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
17=>2