Một số giải pháp phát triển sản xuất chè nguyên liệu bền vững trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

Vietnam J. Agri. Sci. 2018, Vol. 16, No. 1: 85-94<br /> <br /> Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2018, 16(1): 85-94<br /> www.vnua.edu.vn<br /> <br /> MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CHÈ NGUYÊN LIỆU BỀN VỮNG<br /> TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ<br /> Chu Thị Kim Chung1*, Mai Thanh Cúc2<br /> 1<br /> <br /> NCS, Khoa Kinh tế và Phát triển Nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam<br /> 2<br /> Khoa Kinh tế và Phát triển Nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam<br /> Email*: chuchungtcnh@gmail.com<br /> <br /> Ngày gửi bài: 05.01.2018<br /> <br /> Ngày chấp nhận: 12.02.2018<br /> TÓM TẮT<br /> <br /> Phát triển sản xuất chè nguyên liệu bền vững đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của tỉnh Phú<br /> Thọ. Dựa trên kết quả khảo sát tại 203 hộ nông dân trồng chè và một số doanh nghiệp sản xuất chế biến chè nguyên<br /> liệu cho thấy, việc tuân thủ các quy định sản xuất chè nguyên liệu an toàn vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc và<br /> chưa thật sự bền vững. Bài viết này trên cơ sở phân tích thực trạng, đánh giá tính bền vững cũng như phân tích các<br /> yếu tố ảnh hưởng đã đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển sản xuất chè nguyên liệu bền vững trên địa<br /> bàn tỉnh Phú Thọ trong thời gian tới.<br /> Từ khóa: Chè nguyên liệu, sản xuất chè nguyên liệu, phát triển bền vững, phát triển sản xuất chè nguyên liệu bền vững.<br /> <br /> Solutions for Development of Sustainable Production<br /> of Tea Raw Materials in Phu Tho Province<br /> ABSTRACT<br /> Sustainable development of tea raw materials plays an important role in the economic development of Phu Tho<br /> province. The results of the survey conducted on 203 tea farmers and some tea raw material manufacture<br /> enterprises showed that safe tea production was not in full compliance with the regulations. Based on the analysis<br /> of the situation, the sustainability assessment as well as the analysis of the influencing factors, some major solutions<br /> for sustainable tea production in Phu Tho province next time were proposed.<br /> Keywords: Tea raw material production, sustainable production.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Phú Thö là tînh có diện tích chè thĄ 5 và là<br /> tînh có sân lĂčng chè sân xuçt ra đĄng thĄ tĂ<br /> toàn quùc. Tính đến nëm 2016 túng diện tích<br /> chè toàn tînh là 16,5 nghìn hecta, trong đó diện<br /> tích cho sân phèm là 15,18 nghìn hecta (Sċ<br /> Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn Phú Thö,<br /> 2015). Cåy chñ đã và đang khîng định vai trò, vị<br /> thế là sân phèm nông nghiệp chÿ lćc cÿa tînh,<br /> giâi quyết việc làm, täo thu nhêp ún định cho<br /> nông dân khu vćc nông thôn, miền núi.<br /> Tuy nhiên sân xuçt, chế biến biến chè<br /> nguyên liệu còn nhĆng tøn täi hän chế và chĂa<br /> <br /> 84<br /> <br /> thêt sć bền vĆng. Việc quy hoäch phát triển sân<br /> xuçt chè nguyên liệu còn chĂa tùt, nhiều nĈi<br /> trøng phân tán, nhô ló, khó khën cho việc quân<br /> lý chî đäo sân xuçt. Nëng suçt chè vùng dân còn<br /> thçp, việc läm dāng các loäi thuùc bâo vệ thćc<br /> vêt còn khá phú biến. CĈ sċ hä tæng, máy móc<br /> thiết bị phāc vā sân xuçt, chế biến yếu kém, läc<br /> hêu. Trình đü cÿa lao đüng sân xuçt chè nguyên<br /> liệu thçp, kh÷ng đøng đều. Việc tú chĄc, quân lý<br /> sân xuçt còn nhiều bçt cêp, sć liên kết sân xuçt<br /> giĆa các tác nhân trong quá trình sân xuçt còn<br /> kém bền vĆng, kém hiệu quâ; chĂa xåy dćng<br /> thĂĈng hiệu, chĂa xuçt khèu đĂčc chè thành<br /> phèm; việc mċ rüng diện tích chè áp dāng sân<br /> <br /> Chu Thị Kim Chung, Mai Thanh Cúc<br /> <br /> xuçt chè an toàn còn chêm, đðc biệt đùi vĊi diện<br /> tích do hü nông dân quân lý. Chçt lĂčng chè<br /> nguyên liệu (chñ bþp tĂĈi) kòm so vĊi yêu cæu<br /> cÿa thị trĂĉng trong và ngoài nĂĊc, hiệu quâ<br /> kinh tế còn thçp. Vêy làm thế nào để đâm bâo<br /> sć ún định, an toàn, bền vĆng tă nĂĈng chñ đến<br /> bàn uùng chè là müt vçn đề vô cùng cçp bách<br /> đang đĂčc đðt ra hiện nay.<br /> <br /> bình quân), phĂĈng pháp so sánh (są dāng chÿ<br /> yếu là các chî tiêu tùc đü phát triển: định gùc,<br /> liên hoàn và tùc đü phát triển bình quân)...<br /> <br /> Nghiên cĄu này nhìm chî ra thćc träng,<br /> các yếu tù ânh hĂċng và đề xuçt müt sù giâi<br /> pháp chÿ yếu phát triển sân xuçt chè nguyên<br /> liệu ċ tînh Phú Thö trong thĉi gian tĊi.<br /> <br /> Theo niên giám thùng kê nëm 2016, diện<br /> tích chè nguyên liệu cÿa tînh hiện täi chiếm hĈn<br /> 12% diện tích cÿa câ nĂĊc, nëng suçt bình quân<br /> cao hĈn bình quån chung câ nĂĊc (hĈn 8 tçn/ha).<br /> Sân lĂčng chñ bþp tĂĈi chiếm hĈn 13% túng sân<br /> lĂčng chè câ nĂĊc. Toàn tînh hiện có 59 cĈ sċ<br /> chế biến chè có công suçt trên 1 tçn búp<br /> tĂĈi/ngày; 1.281 cĈ sċ chế biến chè thÿ công, nhô<br /> ló; 15 làng nghề và 8 hčp tác xã sân xuçt, chế<br /> biến chè. Sân lĂčng chè chế biến nëm 2016 đät<br /> 58 nghìn tçn. CĈ cçu sân phèm chè xanh chiếm<br /> khoâng 30%, chñ đen chiếm 70%; đang tăng<br /> bĂĊc xây dćng thĂĈng hiệu chè xanh Phú Thö:<br /> Chè Bâo Long, chè Hà Trang, Phú Hü trà; hình<br /> thành 15 làng nghề sân xuçt, chế biến chè xanh<br /> (làng nghề chè chùa Tà, làng nghề chế biến chè<br /> Ngöc Đøng, Hoàng Vën, làng nghề sân xuçt chè<br /> Phú Thịnh,...). Hiện nay sân phèm chè cÿa Phú<br /> Thö đã xuçt khèu đi nhiều nĂĊc trên thế giĊi:<br /> Ấn Đü, Trung Quùc, Pakistan, ĐĄc, Mđ, Hà<br /> Lan,...sân lĂčng chè xuçt khèu nëm 2016 đät<br /> 17,5 nghìn tçn, kim ngäch xuçt khèu đät 25,8<br /> triệu USD (tëng 10,9 triệu USD so nëm 2010).<br /> <br /> 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thông tin, sù liệu thĄ cçp đĂčc thu thêp tă<br /> nhĆng tài liệu nghiên cĄu có liên quan đã đĂčc<br /> công bù cÿa Túng cāc thùng kê, cāc thùng kê<br /> tînh, trên các báo, täp chí, các bài viết trên báo<br /> điện tą, các tài liệu liên quan tă các cĈ quan,<br /> ban ngành cÿa tînh về quy hoäch, đæu tĂ, sân<br /> xuçt, thị trĂĉng tiêu thā, dân sù, lao đüng, đçt<br /> đai...<br /> Thông tin, sù liệu sĈ cçp đĂčc thu thêp bìng<br /> các phĂĈng pháp điều tra thông qua 203 phiếu<br /> phông vçn và phông vçn sâu các hü/trang träi,<br /> müt sù doanh nghiệp, cán bü, nhà khoa<br /> höc/chuyên gia theo phĂĈng pháp điều tra xã<br /> hüi höc, thâo luên, bü công cā PRA.<br /> PhĂĈng pháp phån tích trong nghiên cĄu<br /> đĂčc są dāng chÿ yếu là phĂĈng pháp thùng kê<br /> mô tâ (są dāng chÿ yếu là dãy sù thĉi gian, các<br /> chî tiêu túng hčp sù tuyệt đùi, sù tĂĈng đùi và sù<br /> <br /> 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> 3.1. Thực trạng phát triển về diện tích,<br /> năng suất, sản lượng<br /> <br /> Trong nhĆng nëm qua diện tích chè<br /> nguyên liệu toàn tînh đã tëng đáng kể, nëm<br /> <br /> Bảng 1. Diện tích, năng suất, sản lượng chè búp tươi của tînh Phú Thọ<br /> Chỉ tiêu<br /> Năm<br /> <br /> Diện tích (ha)<br /> <br /> DT cho sản phẩm (ha)<br /> <br /> Năng suất (tấn/ha)<br /> <br /> Sản lượng(tấn)<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 15.718<br /> <br /> 13.948<br /> <br /> 8,39<br /> <br /> 117.071<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 15.876<br /> <br /> 14.066<br /> <br /> 9,09<br /> <br /> 127.914<br /> <br /> 2013<br /> <br /> 16.080<br /> <br /> 14.484<br /> <br /> 9,4<br /> <br /> 136.195<br /> <br /> 2014<br /> <br /> 16.302<br /> <br /> 14.749<br /> <br /> 10,32<br /> <br /> 152.220<br /> <br /> 2015<br /> <br /> 16.584<br /> <br /> 15.315<br /> <br /> 10,1<br /> <br /> 154.753<br /> <br /> 2016<br /> <br /> 16.500<br /> <br /> 15.180<br /> <br /> 10,35<br /> <br /> 157.216<br /> <br /> BQ<br /> <br /> 100,98%<br /> <br /> 101,69%<br /> <br /> 104,38%<br /> <br /> 106,15%<br /> <br /> Nguồn: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Phú Thọ<br /> <br /> 85<br /> <br /> Một số giải pháp phát triển sản xuất chè nguyên liệu bền vững trên địa bàn tỉnh Phú Thọ<br /> <br /> 2011 diện tích chñ bþp tĂĈi cÿa toàn tînh là<br /> 15.718 ha thì nëm 2016 đã là 16.500 ha, tùc đü<br /> tëng bình quân tă nëm 2011 đến nëm 2016 là<br /> 0,98% trong đó diện tích cho sân phèm cĀng<br /> tëng lên rõ rệt cā thể nëm 2011 là 13.948 ha thì<br /> nëm 2016 là 15.180 ha, tùc đü tëng bình quån là<br /> 1,69 %/nëm.<br /> Tuy nhiên, quy mô sân xuçt còn nhô, trong<br /> túng sù 54.255 hü trøng chè vĊi diện tích bình<br /> quân khoâng 0,3 - 0,4 ha/hü, chî có 457 hü trøng<br /> tă 2 ha, 24 hü trøng tă 5 ha (UBND tînh Phú<br /> Thö, 2016). Việc áp dāng quy trình kđ thuêt bón<br /> phân, trøng cây che bóng, są dāng thuùc bâo vệ<br /> thćc vêt, đùn, hái còn nhiều bçt cêp dén đến<br /> nëng suçt, chçt lĂčng chñ výng ngĂĉi dân canh<br /> tác còn thçp, có sć chênh lệch lĊn vĊi doanh<br /> nghiệp; việc są dāng máy hái chñ kh÷ng đþng<br /> kđ thuêt ânh hĂċng đến sinh trĂċng, phát triển<br /> bền vĆng cÿa cåy chñ. Trên địa bàn hiện có 10<br /> giùng chè mĊi trøng xen kô trên müt vùng<br /> nguyên liệu do đó chĂa khai thác tính Ău việt về<br /> chçt lĂčng cÿa tăng giùng; diện tích chè chçt<br /> lĂčng cao còn ít (chiếm 2,18%). Việc đæu tĂ cĈ sċ<br /> hä tæng về giao thông, thÿy lči còn hän chế. Mùi<br /> liên kết giĆa vùng nguyên liệu vĊi cĈ sċ chế biến<br /> còn lông lóo.<br /> - Các hü nông dân trøng chè còn mang nðng<br /> têp quán, tâm lý sân xuçt nhô, nhên thĄc về<br /> sân xuçt nông nghiệp hàng hóa, liên kết sân<br /> xuçt, an toàn vệ sinh thćc phèm còn hän chế;<br /> <br /> - Theo báo cáo đánh giá sù 5024 cÿa UBND<br /> tînh Phú Thö ngày 3/11/2016 về kết quâ phát<br /> triển chè nguyên liệu trong thĉi gian văa qua<br /> thì có trên 80% sù cĈ sċ chế biến chî sân xuçt<br /> bán thành phèm, sân phèm xuçt khèu dĂĊi<br /> däng th÷, kh÷ng có nhãn mác, thĂĈng hiệu nên<br /> giá bán thçp; trên 60% cĈ sċ chế biến không có<br /> vùng nguyên liệu hoðc có nhĂng kh÷ng đÿ sân<br /> xuçt; trên 45% cĈ sċ chế biến có thiết bị, công<br /> nghệ läc hêu, dây chuyền đĂčc câi täo và nâng<br /> cçp thêm nên thiếu sć đøng bü. CĈ cçu sân<br /> phèm chÿ yếu là chñ đen CTC, OTD; cĈ cçu chè<br /> xanh, chè chçt lĂčng cao còn ít;<br /> - Ý thĄc cÿa ngĂĉi sân xuçt, kinh doanh,<br /> chế biến chè về vệ sinh an toàn thćc phèm còn<br /> hän chế; việc kiểm soát chçt lĂčng nguyên liệu<br /> chñ bþp tĂĈi chĂa đĂčc quan tâm, chú tröng.<br /> Việc áp dāng quy trình sân xuçt an toàn chÿ<br /> yếu mĊi áp dāng các công ty có vùng nguyên<br /> liệu hoðc các dć án triển khai có sć hû trč cÿa<br /> nhà nĂĊc.<br /> 3.2. Thực trạng các hình thức tổ chức sản<br /> xuất và liên kết trong phát triển sản xuất<br /> chè nguyên liệu trên địa bàn tînh Phú Thọ<br /> Trong sân xuçt chè nguyên liệu ċ tînh Phú<br /> Thö có 4 tác nhån tham gia, đó là hü/trang träi<br /> (nhà nông), doanh nghiệp, hčp tác xã, nhà khoa<br /> höc. Diện tích bình quân trøng chè nguyên liệu<br /> cÿa hü/trang träi khoâng 0,4 - 0,6 ha, lao đüng<br /> <br /> 180.000<br /> 160.000<br /> 140.000<br /> 120.000<br /> 100.000<br /> 80.000<br /> 60.000<br /> 40.000<br /> 20.000<br /> 0<br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> Diện tích (ha)<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2012<br /> <br /> DT cho sản phẩm (ha)<br /> <br /> 2013<br /> <br /> 2014<br /> <br /> 2015<br /> <br /> Năng suất (tấn/ha)<br /> <br /> 2016<br /> <br /> Sản lượng (tấn)<br /> <br /> Biểu đồ 1. Diện tích, năng suất, sản lượng chè búp tươi tînh Phú Thọ<br /> <br /> 86<br /> <br /> 2017<br /> <br /> Chu Thị Kim Chung, Mai Thanh Cúc<br /> <br /> bình quån 2 ngĂĉi/ha, trình đü vën hóa cÿa<br /> ngĂĉi sân xuçt chÿ yếu là trung höc cĈ sċ. Nhà<br /> khoa höc ċ đåy là các cán bü thuüc Viện nghiên<br /> cĄu chè Phú Hü, cán bü chuyên môn ċ các doanh<br /> nghiệp, các trung tâm khuyến n÷ng„ trình đü<br /> chÿ yếu là đäi höc, sù nhà khoa höc trình đü cao<br /> còn rçt hän chế.<br /> <br /> thuyết chĂa gín vĊi thćc tế nên tính bền vĆng<br /> cÿa liên kết chĂa cao.<br /> - Đùi vĊi liên kết trong tiêu thā sân phèm:<br /> sân phèm chè nguyên liệu hæu hết là để bán do<br /> vêy mĄc đü liên kết tĂĈng đùi cao. Mùi liên kết<br /> chÿ yếu diễn ra theo 3 kênh liên kết trong đó<br /> liên kết giĆa hü - đäi lý - doanh nghiệp chiếm<br /> tĊi 80%, liên kết giĆa doanh nghiệp sân xuçt,<br /> tiêu thā vĊi doanh nghiệp tiêu thā chÿ yếu là<br /> liên kết chính thùng chiếm tĊi 60%. Tuy tĐ lệ<br /> liên kết khá cao nhĂng do tính ràng buüc về<br /> trách nhiệm và lči ích cÿa các tác nhân tham<br /> gia liên kết còn chĂa đĂčc rõ ràng trong hčp<br /> đøng, do vêy tĐ lệ phá vČ hčp đøng, tính bền<br /> vĆng cÿa liên kết chĂa đĂčc, tùt nhçt là khi giá<br /> câ có biến đüng mänh.<br /> <br /> Nüi dung liên kết trong sân xuçt chè nguyên<br /> liệu ċ Phú Thö gøm có liên kết trong cung Ąng<br /> giùng, phân bón, thuùc BVTV; liên kết trong<br /> chuyển giao KHKT, phòng tră dịch bệnh; liên kết<br /> trong tiêu thā sân phèm. Mùi liên kết và nüi<br /> dung liên kết đĂčc thể hiện cā thể ċ bâng 2.<br /> - Đùi vĊi liên kết trong phân bón, thuùc<br /> BVTV: Việc sân xuçt chè nguyên liệu cÿa hü,<br /> doanh nghiệp luôn cæn są dāng thĂĉng xuyên<br /> phân bón, thuùc BVTV cho nên mĄc đü liên kết<br /> tĊi 70%. Mùi liên kết chÿ yếu qua hai kênh: Hü đäi lý - DN (hü chÿ yếu mua phân bón, thuùc<br /> BVTV ċ các đäi lý cÿa doanh nghiệp) và DN DN cā thể là giĆa doanh nghiệp sân xuçt và<br /> doanh nghiệp cung Ąng phân bón, thuùc BVTV).<br /> Tuy nhiên các mùi liên kết này đều là dĂĊi däng<br /> phi chính thùng, bċi vêy đ÷i khi dén tĊi rÿi ro<br /> ânh hĂċng đến lči ích cÿa các nhà, kh÷ng đâm<br /> bâo tính bền vĆng do hình thĄc liên kết này<br /> chĂa có ràng buüc về trách nhiệm và lči ích giĆa<br /> các bên tham gia liên kết.<br /> <br /> Do quy mô sân xuçt nhô, manh mún gây<br /> khó khën cho việc áp dāng cĈ giĊi hóa, tiến bü<br /> kđ thuêt, sân xuçt, chĄng nhên chè an toàn và<br /> ký kết hčp đøng liên kết xây dćng vùng nguyên<br /> liệu vĊi doanh nghiệp. Tính đến hết nëm 2016<br /> ngoài các doanh nghiệp, đĈn vị có diện tích đçt<br /> sân xuçt chñ (C÷ng ty chñ Phþ Đa, C÷ng ty chñ<br /> Phú Bền, Viện Khoa höc Kđ thuêt Nông, Lâm<br /> nghiệp miền núi phía Bíc...) cĀng mĊi có thêm<br /> müt sù doanh nghiệp ký kết hčp đøng liên kết<br /> thu mua chñ bþp tĂĈi vĊi sù lĂčng khoâng 12 15 nghìn tçn/nëm. Diện tích liên kết thu mua<br /> sân phèm chñ bþp tĂĈi mĊi chî đät khoâng 15 20% (Sċ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn<br /> Phú Thö, 2016).<br /> <br /> - Đùi vĊi liên kết trong chuyển giao KHKT,<br /> phòng tră dịch bệnh: Thćc tế trong chuyển giao<br /> KHKT, phòng tră dịch bệnh diễn ra khá thĂĉng<br /> xuyên, tuy nhiên tĐ lệ các hü và các DN sân<br /> xuçt tham gia còn thçp, do vêy mĄc đü liên kết<br /> còn chĂa cao, mĊi chiếm khoâng 60%, chÿ yếu là<br /> mùi liên kết chính thùng giĆa doanh nghiệp sân<br /> xuçt vĊi nhà khoa höc. Tuy nhiên nüi dung cÿa<br /> liên kết (chuyển giao KHKT) còn nðng về lý<br /> <br /> Có thể thçy việc liên kết trong sân xuçt và<br /> kinh doanh chè nguyên liệu đðc biệt là giĆa hü<br /> trøng chè vĊi nhà máy là yếu tù quan tröng cho<br /> phát triển sân xuçt chè nguyên liệu ún định,<br /> bền vĆng và có hiệu quâ. Hü nông dân là lćc<br /> lĂčng chÿ yếu sân xuçt trćc tiếp ra sân phèm<br /> <br /> Bảng 2. Mức độ tham gia liên kết (% theo phiếu điều tra)<br /> Mối liên kết<br /> Nội dung LK<br /> <br /> Hộ - hộ<br /> <br /> Hộ ĐL - DN<br /> <br /> Hộ - DN<br /> <br /> DN - DN<br /> <br /> Hộ HTX<br /> <br /> Hộ HTX - NKH<br /> <br /> DN NKH<br /> <br /> - Cung ứng phân bón, thuốc BVTV<br /> <br /> 6,2<br /> <br /> 70<br /> <br /> 7,4<br /> <br /> 40<br /> <br /> 4,2<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> - Chuyển giao KHKT, phòng trừ dịch bệnh<br /> <br /> 71<br /> <br /> -<br /> <br /> 13,4<br /> <br /> 12,3<br /> <br /> 2,8<br /> <br /> 5,9<br /> <br /> 63<br /> <br /> -<br /> <br /> 80<br /> <br /> 18<br /> <br /> 60<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> - Liên kết trong tiêu thụ sản phẩm<br /> <br /> 87<br /> <br /> Một số giải pháp phát triển sản xuất chè nguyên liệu bền vững trên địa bàn tỉnh Phú Thọ<br /> <br /> chè nguyên liệu nhĂng hö vén sân xuçt theo<br /> kinh nghiệm là chÿ yếu, chäy theo sù lĂčng mà<br /> chĂa quan tåm đến chçt lĂčng sân phèm. Yếu tù<br /> chçt lĂčng chĂa thćc sć gín kết vĊi lči ích cÿa<br /> nhà nông, các tú chĄc trung gian bao tiêu sân<br /> phèm vén đang đĈn đüc chäy đua ċ câ thị trĂĉng<br /> trong nĂĊc và thị trĂĉng nĂĊc ngoài. Cänh<br /> tranh kh÷ng bình đîng giĆa các doanh nghiệp<br /> (tranh mua, tranh hčp đøng bán), đðc biệt là<br /> tình träng cänh tranh manh mún, nhô ló, không<br /> têp trung vào chçt lĂčng khiến cho các doanh<br /> nghiệp gðp nhiều bçt lči và hän chế phát triển<br /> sân xuçt chè nguyên liệu bền vĆng.<br /> Về liên kết giĆa các tác nhân trong trøng<br /> chè nguyên liệu vĊi các thành phæn nüi dung<br /> liên kết nhìn chung các tĐ lệ chĂa cao, müt sù<br /> nüi dung liên kết còn chĂa chính thùng, chĂa có<br /> sć ràng buüc về trách nhiệm cĀng nhĂ lči ích<br /> cÿa các bên tham gia liên kết, tính bền vĆng<br /> trong chuûi liên kết còn hän chế dén tĊi kết quâ<br /> cĀng nhĂ hiệu quâ sân xuçt sô bị ânh hĂċng,<br /> kém ún định và bền vĆng trong tĂĈng lai. Trong<br /> việc thu mua chè nguyên liệu, ngĂĉi trøng chè<br /> bán sân phèm chè nguyên liệu cho các đäi lý thu<br /> gom sau đó mĊi mang tĊi nhà máy sân xuçt trên<br /> địa bàn. Các hü sân xuçt có khi ċ nĈi xa nhà<br /> máy kh÷ng có phĂĈng tiện chċ tĊi tên nhà máy<br /> đành bán läi cho các thĂĈng lái thu gom trên<br /> địa bàn gæn các hü sân xuçt, dén tĊi bị ép giá,<br /> giá thçp hĈn so vĊi bán täi nhà máy, dén tĊi kết<br /> quâ, hiệu quâ kinh tế cÿa các hü sân xuçt thçp.<br /> 3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát<br /> triển sản xuất chè nguyên liệu bền vững<br /> trên địa bàn tînh Phú Thọ<br /> Về mðt lý thuyết, việc sân xuçt chè nguyên<br /> liệu bền vĆng chịu ânh hĂċng bċi nhiều yếu tù.<br /> Tă kết quâ khâo sát cÿa nghiên cĄu và các sù<br /> liệu thĄ cçp liên quan cho thçy có 6 yếu tù cĈ<br /> bân ânh hĂċng đến việc phát triển sân xuçt chè<br /> nguyên liệu bền vĆng. Bao gøm: (1) Điều kiện tć<br /> nhiên, (2) Chính sách, (3) Quy hoäch, (4) Nguøn<br /> lćc, (5) Đæu tĂ cĈ sċ hä tæng và dịch vā công, (6)<br /> Thị trĂĉng tiêu thā.<br /> Phát triển sân xuçt chè nguyên liệu chịu<br /> ânh hĂċng lĊn vào điều kiện tć nhiên, thĉi tiết,<br /> <br /> 88<br /> <br /> khí hêu cÿa vùng thuên lči sô làm tëng nëng<br /> suçt, chçt lĂčng cÿa chè nguyên liệu. NgĂčc läi<br /> nếu các yếu tù trên không thuên lči sô làm thiệt<br /> häi nghiêm tröng tĊi nëng suçt, sân lĂčng mà<br /> còn ânh hĂċng lâu dài cho các chu kĎ tiếp theo.<br /> Qua điều tra cho thçy yếu tù đçt đai chiếm tĐ lệ<br /> lĊn nhçt trong phát triển sân xuçt chè nguyên<br /> liệu, có tĊi trên 80% các hü n÷ng dån đánh giá<br /> đçt đai là yếu tù quyết định lĊn nhçt, tiếp đó là<br /> tĊi thĉi tiết chiếm tĐ lệ 64% đĄng thĄ 2 trong<br /> thĄ tć quan tröng, nếu thĉi tiết thuên lči ít sâu<br /> bệnh, lĂčng nĂĊc mĂa cung cçp đÿ trong müt<br /> nëm sô làm cho nëng suçt, sân lĂčng chè<br /> nguyên liệu đät kết quâ cao.<br /> Phát triển sân xuçt chè nguyên liệu cĀng<br /> chịu ânh hĂċng đáng kể cÿa các chính sách cÿa<br /> Nhà nĂĊc cĀng nhĂ cÿa địa phĂĈng ban hành.<br /> Trong nhĆng nëm qua, Chính phÿ, tînh và<br /> ngành chè Việt Nam đã ban hành müt sù chính<br /> sách kịp thĉi nhìm tháo gČ khó khën cho doanh<br /> nghiệp và ngĂĉi sân xuçt chñ nhĂ chính sách hû<br /> trč theo Quyết định định sù 23/2011/QĐ-UBND<br /> ngày 20/12/2011 cÿa UBND tînh về hû trč đào<br /> täo nghề, chính sách hû trč đðc thù khuyến<br /> khích doanh nghiệp đæu tĂ vào nông nghiệp,<br /> nông thôn, chính sách hû trč sân xuçt và xuçt<br /> khèu, các chính sách hû trč cho ngĂĉi sân xuçt<br /> về vay vùn Ău đãi... Quyết định sù<br /> 1684/2015/QĐ-TTg cÿa Thÿ tĂĊng chính phÿ<br /> phê duyệt “Chiến lĂčc Hüi nhêp kinh tế quùc tế<br /> ngành Nông nghiệp và Phát triển n÷ng th÷n đến<br /> nëm 2030” ngày 30/9/2015. Nghị quyết sù<br /> 12/2015/NQ-HĐND ngày 14 tháng 12 nëm 2015<br /> cÿa Hüi đøng Nhân dân tînh Phú Thö về quy<br /> hoäch phát triển nông, lâm nghiệp, thÿy sân<br /> tînh Phú Thö đến nëm 2020, định hĂĊng đến<br /> nëm 2030. Các chính sách đó đã tác đüng tích<br /> cćc đến phát triển sân xuçt chè nguyên liệu bền<br /> vĆng cÿa tînh Phú Thö, góp phæn gia tëng nëng<br /> suçt, chçt lĂčng, sân lĂčng và kim ngäch xuçt<br /> khèu. Tuy nhiên, việc đề ra và thćc hiện các<br /> chính sách cÿa tînh Phú Thö vén còn nhiều tøn<br /> täi, bçt cêp nhĂ: Việc ban hành chính sách chĂa<br /> đøng bü, kịp thĉi và chĂa có tính ún định lâu<br /> dài; ngĂĉi sân xuçt chè nguyên liệu và các đùi<br /> tĂčng liên quan chĂa tiếp cên thông tin về các<br /> <br />