Thực trạng và phương hướng phát triển sản xuất các loại cây ăn trái đến năm 2015

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phát huy lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng ở một nước nhiệt đới, các tỉnh tại Việt Nam đã hình thành các vùng nguyên liệu trái cây khá tập trung phục vụ cho chế biến công nghiệp và tiêu dùng. Đặc biệt là vùng đồng bằng sông Cửu Long có diện tích trồng cây ăn trái lớn nhất, chiếm khoảng 36,5% diện tích cả nước. Tổng lượng giống cây ăn trái các tỉnh ĐBSCL sản xuất bình quân trong vài năm gần đây vào khoảng 26 đến 27 triệu cây/năm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng và phương hướng phát triển sản xuất các loại cây ăn trái đến năm 2015

Th c tr ng và phương hư ng phát tri n s n xu t các lo i cây ăn trái n năm 2015
Th c tr ng và phương hư ng phát tri n s n xu t các lo i cây ăn trái n năm 2015 2006, Trung tâm Thông tin Thương m i Phát huy l i th v khí h u, th như ng m t nư c nhi t i, các t nh t i Vi t Nam ã hình thành các vùng nguyên li u trái cây khá t p trung ph c v cho ch bi n công nghi p và tiêu dùng. c bi t là vùng ng b ng sông C u Long có di n tích tr ng cây ăn trái l n nh t, chi m kho ng 36,5% di n tích c nư c. T ng lư ng gi ng cây ăn trái các t nh BSCL s n xu t bình quân trong vài năm g n ây vào kho ng 26 n 27 tri u cây/năm. S lư ng gi ng cây ăn trái này ư c lưu thông kh p c nư c k c sang m t s nư c láng gi ng. C nư c hi n có kho ng 765.000 ha cây ăn trái, s n lư ng hơn 6,5 tri u t n v i nh ng lo i trái cây ch y u như: d a, chu i, cam, quýt, bư i, xoài, thanh long, v i thi u, nhãn, chôm chôm, s u riêng. Kim ng ch xu t kh u trái cây trong nh ng năm g n ây dao ng kho ng 150 n 180 tri u USD/năm. Tuy nhiên, các lo i cây ăn trái ang tr ng h u h t u cho năng su t không cao, ch t lư ng kém (không p, kích c không u, v không c trưng), giá thành cao, nên kh năng c nh tranh th p. i u này d n t i cây ăn trái nư c ta ang ng trư c thách th c l n khi h i nh p t ch c thương m i th gi i (WTO). Theo d báo c a T ch c Nông – lương th gi i (FAO), nhu c u tiêu th rau qu trên th trư ng th gi i hàng năm tăng kho ng 3,6%, trong khi ó thì kh năng tăng trư ng s n xu t ch là 2,6% nên th trư ng th gi i i v i m t hàng rau qu luôn tình tr ng cung không c u, d tiêu th và giá c luôn trong tình tr ng tăng. Các nư c càng phát tri n công nghi p thì nhu c u nh p kh u rau l i càng tăng, i s ng càng ư c nâng cao thì nhu c u i v i các lo i hoa tươi càng tăng. Có th kh ng nh r ng th trư ng th gi i i v i rau qu là r t có tri n v ng. I. TH C TR NG TÌNH HÌNH S N XU T Di n tích cây ăn qu c nư c trong th i gian qua tăng khá nhanh, năm 2005 t 766,9 ngàn ha (so v i năm 1999 tăng thêm ngàn ha, t c tăng bình quân là 8,5%/năm), cho s n lư ng 6,5 tri u t n (trong ó chu i có s n lư ng l n nh t v i kho ng 1,4 tri u t n, ti p n cây có múi: 800 ngàn t n, nhãn: 590 ngàn t n). Vùng ng b ng sông C u Long có di n tích cây ăn qu l n nh t (262,1 ngàn ha), s n lư ng t 2,93 tri u t n (chi m 35,1% v di n tích và 46,1% v s n lư ng). Do a d ng v sinh thái nên ch ng lo i cây ăn qu c a nư c ta r t a d ng, có t i trên 30 lo i cây ăn qu khác nhau, thu c 3 nhóm là: cây ăn qu nhi t i (chu i, d a, xoài…), á nhi t i (cam, quýt, v i, nhãn…) và ôn i (m n, lê…). M t trong các nhóm cây ăn qu l n nh t và phát tri n m nh nh t là nhãn, v i và chôm chôm. Di n tích c a các lo i cây này chi m 26% t ng di n tích cây ăn qu . Ti p theo ó là chu i, chi m kho ng 19%.
Trên a bàn c nư c, bư c u ã hình thành các vùng tr ng cây ăn qu khá t p trung, cho s n lư ng hàng hoá l n; M t s vùng cây ăn qu t p trung i n hình như sau: + V i thi u: vùng v i t p trung l n nh t c nư c là B c Giang (ch y u 3 huy n L c Ng n, L c Nam và L ng Giang), có di n tích 35,1 ngàn ha, s n lư ng t 120,1 ngàn t n. Ti p theo là H i Dương (t p trung 2 huy n Thanh Hà và Chí Linh) v i di n tích 14 ngàn ha, s n lư ng 36,4 ngàn t n. + Cam sành: ư c tr ng t p trung BSCL, v i di n tích 28,7 ngàn ha, cho s n lư ng trên 200 ngàn t n. a phương có s n lư ng l n nh t là t nh Vĩnh Long: năm 2005 cho s n lư ng trên 47 ngàn t n. Ti p theo là các t nh B n Tre (45 ngàn t n) và Ti n Giang (42 ngàn t n). Trên vùng Trung du mi n núi phía B c, cây cam sành cùng ư c tr ng khá t p trung t nh Hà Giang, tuy nhiên, s n lư ng m i t g n 20 ngàn t n. + Chôm chôm: cây chôm chôm ư c tr ng nhi u mi n ông nam b , v i di n tích 14,2 ngàn ha, s n lư ng x p x 100 ngàn t n (chi m 40% di n tích và 61,54% s n lư ng chôm chôm c nư c). a phương có di n tích chôm chôm t p trung l n nh t là ng Nai (11,4 ngàn ha), ti p theo ó là B n Tre (4,2 ngàn ha). + Thanh long: ư c tr ng t p trung ch y u Bình Thu n (di n tích kho ng 5 ngàn ha, s n lư ng g n 90 ngàn t n, chi m 70 % di n tích và 78,6% v s n lư ng thanh long c nư c). Ti p theo là Ti n Giang, có 2 ngàn ha. Thanh long là lo i trái cây có kim ng ch xu t kh u l n nh t so v i các lo i qu khác. + Bư i: Vi t Nam có nhi u gi ng bư i ngon, ư c ngư i tiêu dùng ánh giá cao như bư i Năm roi, Da xanh, Phúc Tr ch, Thanh Trà, Di n, oan Hùng…Tuy nhiên, ch có bư i Năm Roi là có s n lư ng mang ý nghĩa hàng hoá l n. T ng di n tích bư i Năm Roi là 9,2 ngàn ha, phân b chính t nh Vĩnh Long (di n tích 4,5 ngàn ha cho s n lư ng 31,3 ngàn t n, chi m 48,6% v di n tích và 54,3% v s n lư ng bư i Năm Roi c nư c); trong ó t p trung huy n Bình Minh: 3,4 ngàn ha t s n lư ng g n 30 ngàn t n. Ti p theo là t nh H u Giang (1,3 ngàn ha). + Xoài: cũng là lo i cây tr ng có t tr ng di n tích l n c a Vi t Nam. Hi n có nhi u gi ng xoài ang ư c tr ng nư c ta; gi ng có ch t lư ng cao và ư c tr ng t p trung là gi ng xoài cát Hoà L c. Xoài cát Hoà L c ư c phân b chính d c theo sông Ti n (cách c u M Thu n kho ng 20-25 km) v i di n tích 4,4 ngàn ha t s n lư ng 22,6 ngàn t n. Di n tích xoài Hoà L c t p trung ch y u t nh Ti n Giang (di n tích 1,6 ngàn ha, s n lư ng 10,1 ngàn t n); ti p theo là t nh ng Tháp (873 ha, s n lư ng 4,3 ngàn t n). + Măng c t: là lo i trái cây nhi t i r t ngon và b . Măng c t phân b 2 vùng BBSCL và NB, trong ó tr ng ch y u BSCL v i t ng di n tích kho ng 4,9 ngàn ha, cho s n lư ng kho ng 4,5 ngàn t n. T nh B n Tre là nơi có di n tích t p trung l n nh t: 4,2 ngàn ha (chi m 76,8% di n tích c nư c). Tuy măng c t là s n ph m r t ư c giá trên th trư ng nhưng vi c m r ng di n tích lo i cây này hi n nay ang g p nhi u tr ng i do th i gian ki n thi t cơ b n dài (5-6 năm), là cây thân g l n, chi m nhi u di n tích t và ch thích h p v i t m u các cù lao.
+ D a: ây là m t trong 3 lo i cây ăn qu ch o ư c khuy n khích u tư phát tri n trong th i gian v a qua nh m ph c v xu t kh u. Các gi ng ư c s d ng chính bao g m gi ng Queen và Cayene; trong ó gi ng Cayene là lo i có năng su t cao, thích h p ch bi n (nư c qu cô c, nư c d a t nhiên…). Các a phương có di n tích d a t p trung l n là Ti n Giang (3,7 ngàn ha), Kiên Giang (3,3 ngàn ha); Ngh An (3,1 ngàn ha), Ninh Bình (3,0 ngàn ha) và Qu ng Nam (2,7 ngàn ha). Ngoài ra, còn có m t s lo i cây ăn qu khác cũng có kh năng xu t kh u tươi là: S u riêng cơm vàng h t lép, Vú s a Lò rèn, Nhãn xu ng cơm vàng... Tuy nhiên, nh ng lo i này có di n tích và s n lư ng còn r t khiêm t n (ví d di n tích c a Nhãn xu ng cơm vàng m i ch có 200 ha, t p trung Bà R a-Vũng T u), không tiêu th trong nư c và giá bán trong nư c th m chí còn cao hơn giá xu t kh u.. V ch ng lo i các trái cây có l i th c nh tranh, B Nông nghi p và PTNT xác nh 11 lo i trái cây có l i th c nh tranh, bao g m: Thanh long, Vú s a, Măng c t, Cây có múi (Bư i, Cam sành), Xoài, S u riêng, D a, V i, Nhãn, D a và u Theo án qui ho ch chuy n i cơ c u s n xu t nông, lâm nghi p, thu s n c nư c n năm 2010 và t m nhìn 2020 m i nh t c a Th tư ng Chính ph thì trong ó, i v i cây ăn qu Chính ph nh hư ng: Trong nh ng năm t i m r ng di n tích 11 lo i cây ăn qu có l i th ; riêng i v i nhãn, v i ch tr ng m i b ng các gi ng r i v , ch t lư ng cao và c i t o vư n t p. Di n tích cây ăn qu n năm 2010 t 1 tri u ha, t m nhìn năm 2020 kho ng 1,3 tri u ha. B trí ch y u Trung du mi n núi phía B c, ng b ng Sông C u Long, ông nam b , ng b ng Sông H ng và m t s vùng khác có i u ki n. Rà soát chương trình phát tri n rau qu , hoa cây c nh n 2010 và qui ho ch 11 lo i cây ăn qu ch l c xu t kh u (bao g m: Cam sành, Bư i Năm Roi, Bư i da xanh, Xoài cát Hoà L c, S u riêng, Măng c t, Thanh long, Vú s a Lò rèn, V i, Nhãn xu ng cơm vàng và D a. II. M T S THÀNH T C V PHÁT TRI N S N XU T RAU QU 2.1. NH NG THÀNH T U T Ư C Các chính sách c a ng và Nhà nư c ã óng góp m t ph n quan tr ng vào thành t u c a t nư c nói chung, lĩnh v c nông nghi p nói riêng. Nhìn chung, nh ng chính sách khuy n khích phát tri n s n xu t ã tác ng tích c c n ngành nông nghi p, trong ó có ngành hàng rau qu và t o nên nh ng bư c bi n i l n. Có th sơ b ánh giá nh ng thành t u t ư c i v i m t s chính sách như sau: Chính sách v t ai có tác ng l n n gi i phóng s c s n xu t ng th i phát huy quy n làm ch trong phát tri n s n xu t, kinh doanh; khuy n khích ngư i s n xu t u tư phát tri n lâu dài, phát huy hi u qu s d ng t ai; thúc y quá trình chuy n i cơ c u kinh t nông nghi p, nông thôn theo hư ng khai thác l i th sinh thái t ng vùng, t ng bư c hình thành các vùng s n xu t rau và cây ăn qu t p trung.
Các H p tác xã ư c chuy n i hình th c theo Lu t HTX m i, t p trung ch y u vào vai trò cung ng d ch v u vào và u ra cho s n xu t nông nghi p. T khi có Lu t Doanh nghi p, môi trư ng s n xu t, kinh doanh r ng m , thông thoáng hơn i v i các doanh nghi p thu c m i thành ph n kinh t . Các doanh nghi p ngành rau qu ư c c nh tranh bình ng trong s n xu t, kinh doanh, ch ng tìm tòi nghiên c u nâng cao uy tín và ch t lư ng hàng hoá. Ngh quy t 09 c a Chính ph ã ra phương hư ng phát tri n lâu dài và tích c c i v i kinh t t nư c, trong ó có lĩnh v c nông nghi p; t o bư c chuy n d ch l n lao trong cơ c u kinh t nông nghi p - nông thôn, s n xu t t ng bư c ư c i u ch nh nh hư ng th trư ng, tăng nhanh ngu n hàng ch t lư ng cao cho xu t kh u. Nhi u a phương ã chuy n i di n tích nh ng lo i cây tr ng kém hi u qu sang s n xu t rau, qu , hình thành ư c nh ng vùng chuyên canh l n v i nh ng lo i rau qu c s n như: vùng rau Vân N i (Hà N i), vùng rau, hoa à L t (Lâm ng), bu i Phúc Tr ch, bư i Năm Roi, xoài cát Hoà L c, vú s a Lò Rèn (Vĩnh Kim)... Kinh t trang tr i là m t ph n không th thi u trong cơ c u kinh t . Ngh quy t 03/2000/NQ-CP ã có tác d ng nh t nh, trang tr i tăng lên rõ r t c v s lư ng và quy mô, góp ph n chuy n d ch cơ c u kinh t , t o nên nh ng vùng s n xu t hàng hóa t p trung và thâm canh cao. ã hình thành nhi u trang tr i s n xu t cây ăn qu lâu năm phù h p v i t ng vùng sinh thái, t o thêm vi c làm và tăng thu nh p cho ngư i lao ng. Các chính sách v tín d ng u tư phát tri n cơ s h t ng ã khuy n khích các doanh nghi p tích c c u tư phát tri n s n xu t, kinh doanh, nâng cao ch t lư ng và tính c nh tranh c a nông s n hàng hoá, trong ó có rau qu . Vi c ban hành Quy ch tín d ng h tr xu t kh u ã khuy n khích các doanh nghi p thu c m i thành ph n kinh t tìm tòi nghiên c u s n xu t các m t hàng m i, y m nh các ho t ng s n xu t, ch bi n hàng xu t kh u… Nh có chính sách khuy n khích c a Nhà nư c, ho t ng nghiên c u ng d ng và chuy n giao khoa h c công ngh trong lĩnh v c nông nghi p nói chung, ngành rau qu nói riêng ã t ư c k t qu kh quan, h tr tích c c cho vi c chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p, nông thôn. Nh t là công ngh sinh h c ã t ư c nh ng ti n b bư c u trong vi c tuy n ch n, lai t o m t s gi ng cây ăn qu , rau, u có ch t lư ng và năng su t cao, chuy n giao quy trình s n xu t các lo i gi ng s ch b nh... Vi c th c hi n Chương trình Gi ng trong nh ng năm qua ã t o nên s chuy n bi n cơ b n trong vi c t ch c, qu n lý, ch n t o, nhân gi ng và s n xu t gi ng. Vi c ban hành Pháp l nh gi ng cây tr ng ã t o sơ s pháp lý tăng cư ng hi u qu qu n lý gi ng. H th ng qu n lý ch t lư ng và t ch c thanh tra, ki m tra gi ng ã ư c c ng c , tăng cư ng hơn trư c. n nay, h u h t các t nh, thành ph u có Trung tâm gi ng cây tr ng, v t nuôi; 40% các t nh, thành ã th c hi n cơ gi i hoá khâu s y, b o qu n và óng gói h t gi ng... T năm 2000 n nay, nhi u lo i gi ng ư c ch n t o, ưa t l áp d ng gi ng ti n b k thu t vào s n xu t nông nghi p lên kho ng 30% i v i cây ăn qu và 50% i v i rau, góp ph n tăng năng su t, s n lư ng và hi u qu s n xu t.
Ho t ng khuy n nông ngày càng a d ng và phong phú, bám sát các chương trình nông nghi p tr ng i m, góp ph n tích c c trong vi c chuy n giao ti n b k thu t, ào t o nâng cao các k năng v s n xu t và nhu c u th trư ng cho bà con nông dân; t o ư c m i liên k t ch t ch gi a các oàn th xã h i, cơ quan nghiên c u, phương ti n thông tin i chúng, các doanh nghi p, hi p h i... v i ngư i s n xu t, trên cơ s ó t ng bư c hoàn thi n n i dung, phương pháp và chính sách khuy n nông. Chính ph ch trương khuy n khích các doanh nghi p thu c m i thành ph n kinh t ký k t h p ng tiêu th nông s n hàng hoá cho nông dân theo Quy t nh 80/2002/Q - TTg, ã m ra hư ng i úng n, t ng bư c làm thay i nh n th c c a các doanh nghi p và h nông dân trong s n xu t, ch bi n, tiêu th nông s n; th c s g n k t ư c 4 nhà (Nhà nư c, nhà khoa h c, nhà nông, nhà doanh nghi p), t o thêm ngu n l c phát tri n s n xu t hàng hoá nông s n theo hư ng th trư ng, m b o ch t lư ng và hi u qu kinh t . Nhi u doanh nghi p ã tri n khai th c hi n t t vi c ký k t h p ng s n xu t, tiêu th nông s n v i nông dân; bư c u ã g n ư c trách nhi m, quy n l i c a m i bên trong vi c th c hi n h p ng, g n gi a s n xu t và ch bi n, t o ra vùng nguyên li u n nh cho ch bi n xu t kh u. i v i ngành hàng rau, qu , mô hình này ã t o ư c k t qu khá kh quan: trong các năm 2002 – 2004, ch riêng i v i cây d a T ng công ty Rau qu và nông s n Vi t Nam ã ký 4.924 h p ng v i nông dân tr ng 11.605 ha và ã ng v n u tư 56 t ng. H u h t các lo i nguyên li u cung c p cho các nhà máy ch bi n u ư c th c hi n thông qua h p ng v i các hình th c phù h p v i t ng ch ng lo i, t ng th i v , t ng a phương. M t s doanh nghi p tư nhân và Công ty có v n u tư nư c ngoài cũng tích c c tham gia ký k t h p ng tiêu th rau, hoa cao c p v i các h s n xu t. 2.2. V CHÍNH SÁCH PHÁT TRI N S N XU T RAU QU Xác nh ư c vai trò và ti m năng phát tri n c a ngành hàng rau qu trong vi c t o công ăn vi c làm, nâng cao thu nh p và i s ng cho nông dân, góp ph n tăng kim ng ch xu t kh u nông lâm s n, Th tư ng Chính ph ã có Quy t nh s 182/1999/Q -TTg, ngày 03/9/1999 phê duy t án phát tri n rau, qu và hoa, cây c nh th i kỳ 1999 - 2010 làm nh hư ng cho vi c phát tri n ngành hàng rau qu . Chương trình phát tri n rau qu ã t ư c nh ng thành t u nh t nh, di n tích tăng nhanh, ch ng lo i a d ng, phong phú, ngày càng áp ng nhu c u ngư i tiêu dùng trong nư c, xu t kh u rau qu t ng bư c ư c m r ng… Tuy nhiên, cho n nay chưa có chính sách ưu ãi riêng cho ngành hàng này. S n xu t, ch bi n và tiêu th rau, qu ch ư c hư ng nh ng chính sách dành cho ngành nông nghi p nói chung. C th m t s chính sách như sau: 2.2.1.Chính sách t ai Lu t t ai ban hành năm 1993 trao quy n s d ng t cho nông dân thông qua các hình th c giao t, cho thuê t, công nh n quy n s d ng t; quy nh quy n và nghĩa v c a ngư i s d ng t, trong ó m r ng các quy n (chuy n như ng quy n s d ng t, th ch p…) ư c nông dân h t s c hoan nghênh, t o ng l c l n trong phát tri n s n
xu t. V i vi c s a i vào các năm 2001 và năm 2003, Lu t t ai ã t o hành lang pháp lý ngày càng thông thoáng, t o i u ki n cho vi c t p trung tích t t cho s n xu t trang tr i, s n xu t các lo i cây lâu năm và s n xu t trên quy mô l n. Nhà nư c có nh ng chính sách nh m t o i u ki n cho ngư i tr c ti p s n xu t nông nghi p có t s n xu t: giao t nông nghi p cho nông dân s d ng n nh lâu dài vào m c ích s n xu t nông nghi p khuy n khích phát huy hi u qu s d ng t ai; ơn gi n hoá các th t c cho thuê t phát tri n công nghi p b o qu n, ch bi n nông s n và ngành ngh nông thôn; t o vi c làm cho lao ng nông thôn phù h p v i quá trình chuy n i cơ c u s d ng t và chuy n i cơ c u kinh t nông nghi p, nông thôn. Chính sách “d n i n, i th a” cho phép x lý v n t ai manh mún, m t trong nh ng khó khăn ch y u i v i vi c phát tri n s n xu t nông nghi p quy mô l n. Vi c quy ho ch, chuy n i cơ c u s d ng t ai ư c th c hi n theo hư ng phát tri n các vùng s n xu t chuyên canh, khai thác ư c l i th so sánh c a t ng vùng, bám sát nhu c u th trư ng trong nư c và xu t kh u, t hi u qu cao v kinh t , xã h i và b o v môi trư ng. V i nh ng thay i v chính sách t ai, nông dân ư c quy n t quy t nh s n xu t, chuy n i t nh ng cây tr ng kém hi u qu sang tr ng rau qu . Hơn n a, nh chính sách giao t dài h n 50 năm cho cây ăn qu , ngư i nông dân s n sàng u tư hi u qu vào m nh t c a mình. 2.2.2 Chính sách u tư phát tri n cơ s h t ng thúc y kinh t nông nghi p, nông thôn phát tri n trong i u ki n ngu n Ngân sách Nhà nư c có h n, Chính ph ã c g ng b trí v n ngân sách ng th i có chính sách khuy n khích các thành ph n kinh t trong nư c và các t ch c qu c t u tư vào lĩnh v c nông nghi p, nông thôn. Nhi u chính sách khuy n khích u tư phát tri n cơ s h t ng s n xu t, kinh doanh nông s n ã ư c ban hành. Ngh quy t s 09/2000/NQ c a Chính ph ban hành ngày 15/6/2000 v M t s ch trương chính sách chuy n d ch cơ c u kinh t và tiêu th s n ph m ã nh n m nh: C n huy ng s c dân và tăng v n ngân sách Nhà nư c h tr u tư phát tri n k t c u h t ng ph c v nông nghi p; Qu H tr phát tri n h tr u tư v i lãi su t ưu ãi i v i các d án s n xu t, ch bi n trong nông nghi p khó thu h i v n nhanh. Các ngu n v n t Ngân sách và các thành ph n kinh t ư c dành u tư: Các công trình thu l i ph c v tư i tiêu cho các cây tr ng có hi u qu xu t kh u cao; H tr u tư cơ s h t ng khuy n khích phát tri n kinh t trang tr i và khuy n khích các doanh nghi p ký k t h p ng s n xu t, tiêu th v i ngư i s n xu t, g n k t s n xu t - ch bi n v i tiêu th nông s n; Ngân sách h tr m t ph n v u tư xây d ng cơ s h t ng ( ư ng giao thông, thu l i, i n.. .), h th ng ch bán buôn, kho b o qu n, m ng lư i thông tin th trư ng, các cơ s ki m nh ch t lư ng nông s n hàng hoá cho các vùng s n xu t nguyên li u t p trung g n v i cơ s ch bi n, tiêu th nông s n hàng hoá có h p
ng tiêu th theo Q 80 c a Chính ph ; Ngân sách u tư th c hi n các chương trình, d án (Xoá ói gi m nghèo, 135, ư ng giao thông nông thôn, ph c h i nâng c p các công trình thu l i hi n có các vùng, an toàn h ch a nư c, kiên c hoá kênh mương, ki m soát lũ…) nh m t o ng l c thúc y s n xu t nông s n, trong ó có s n xu t rau qu . Ngoài ra, trong các chính sách thu hút u tư nư c ngoài, phát tri n nông nghi p và nông thôn luôn ư c coi là lĩnh v c c bi t khuy n khích u tư. Các chính sách này ngày càng ư c hoàn thi n theo hư ng t o môi trư ng thu n l i thu hút có hi u qu ngu n v n u tư nư c ngoài vào lĩnh v c nông nghi p, nông thôn. V tín d ng u tư c a Nhà nư c, có chính sách h tr i v i các d án u tư phát tri n s n xu t c a các thành ph n kinh t , các lĩnh v c, các chương trình kinh t l n và các vùng khó khăn c n khuy n khích u tư… (Ngh nh s 43/1999/N -CP, ngày 26/6/1999). Chính sách khuy n khích u tư phát tri n cơ s h t ng nông nghi p cũng có th th y rõ trong Quy t nh s 133/2001/Q -TTg ngày 10/9/2001 c a Th tư ng Chính ph v vi c ban hành Quy ch tín d ng h tr xu t kh u. Theo ó, tín d ng h tr xu t kh u là ưu ãi cu Nhà nư c nh m h tr và t o i u ki n thu n l i cho các doanh nghi p, cá nhân thu c m i thành ph n kinh t phát tri n s n xu t, kinh doanh hàng xu t kh u. - V Thu thu nh p doanh nghi p: Nhà nư c có nh ng chính sách khuy n khích các doanh nghi p thu c m i ngành ngh , trong ó có s n xu t rau qu , u tư phát tri n s n xu t. B Tài chính ã ban hành Thông tư s 18/2002/TT-BTC hư ng d n thi hành Ngh nh s 30/1998/N -CP và Ngh nh s 26/2001/N -CP c a Chính ph v Lu t thu thu nh p doanh nghi p. Theo ó, các cơ s s n xu t thu c lĩnh v c ngành ngh ư c ưu ãi u tư (như tr ng cây ăn qu lâu năm trên t hoang hoá i núi tr c, ch bi n b o qu n rau qu , ng d ng công ngh trong s n xu t gi ng cây…) ư c mi n thu thu nh p doanh nghi p trong 2 năm u k t khi có thu nh p ch u thu và ư c gi m 50% s thu ph i n p trong 3 năm ti p theo. Cơ s s n xu t m i thành l p thu c các lĩnh v c ngành ngh ưu tiên u tư các t nh mi n núi ư c mi n thu thu nh p doanh nghi p trong 4 năm u và gi m 50% s thu ph i n p trong th i h n t 7 n 9 năm; n u phát sinh l , doanh nghi p còn ư c chuy n l trong vòng 5 năm. - V Thu VAT: khuy n khích tiêu th nông s n, các doanh nghi p ư c mi n thu VAT và thu thu nh p doanh nghi p trên khâu lưu thông theo Thông tư s 91/2000/TT-BTC ngày 06/9/2000 c a B Tài chính v hư ng d n thi hành Ngh quy t 09/2000/NQ-CP ngày 15/6/2000 c a Chính ph .
- V Thu s d ng t nông nghi p: Ngh nh s 129/2003/N -CP ngày 03/11/2003 c a Chính ph ã quy nh chi ti t thi hành Ngh quy t s 15/2003/QH11,ngày 17/6/2003 c a Qu c h i v mi n, gi m thu s d ng t nông nghi p. Các h nghèo, h s n xu t nông nghi p các xã c bi t khó khăn ư c mi n thu s d ng t nông nghi p trên toàn b di n tích t s n xu t nông nghi p; ngư i nông dân ư c Nhà nư c giao t s n xu t nông nghi p, xã viên h p tác xã… nh n t giao khoán n nh s n xu t nông nghi p u ư c mi n thu s d ng t nông nghi p trong h n m c; ngư i nông dân ư c quy n óng góp ru ng t c a mình thành l p H p tác xã s n xu t nông nghi p theo Lu t H p tác xã. - Các chính sách tài chính khác: V i Quy t nh s 80/2002/Q -TTg ngày 24/6/2002 c a Th tư ng Chính ph v m t s chính sách khuy n khích tiêu th nông s n hàng hoá thông qua h p ng, ngư i s n xu t và kinh doanh nông s n, trong ó có rau qu , ư c m b o nhu c u vay v n và t o thu n l i v th t c vay v n ngân hàng (th ch p b ng tài s n hình thành t v n vay, vay v n b ng tín ch p, vay theo d án s n xu t kinh doanh có hi u qu )… y m nh s n xu t nông nghi p và phát tri n kinh t nông thôn, Nhà nư c luôn quan tâm ưu tiên cung c p tín d ng u tư cho các a phương. Ngành Ngân hàng có nhi u c i ti n nh m t o thu n l i v cho vay i v i ngư i s n xu t và các doanh nghi p nông thôn, tăng h tr thông qua Ngân hàng chính sách xã h i giúp ngư i nghèo và các i tư ng chính sách u tư phát tri n s n xu t, c i thi n i s ng. 2.2.4 Chính sách v áp d ng ti n b khoa h c công ngh , các chương trình gi ng, an toàn v sinh th c ph m và công tác khuy n nông trong s n xu t tr ng tr t, thu ho ch và b o qu n Báo cáo Chính tr c a Ban Ch p hành TW ng khóa IX ã nh n m nh: “Tăng cư ng các ho t ng khuy n nông,… b o v th c v t và các d ch v k thu t khác nông thôn. Chuy n giao nhanh và ng d ng khoa h c, công ngh , nh t là công ngh sinh h c vào s n xu t nông nghi p; chú tr ng các khâu gi ng, k thu t canh tác, nuôi tr ng, công ngh sau thu ho ch và công ngh ch bi n”. Vi c ng d ng khoa h c công ngh vào s n xu t ư c Nhà nư c khuy n khích thông qua vi c ban hành Lu t Khuy n khích u tư trong nư c và Lu t Khoa h c và Công ngh . Nhà nư c cam k t i x bình ng và t o thu n l i cho các t ch c, cá nhân u tư xây d ng dây chuy n s n xu t, m r ng quy mô, i m i công ngh nâng cao năng l c s n xu t, chuy n d ch cơ c u, a d ng hoá ngành ngh , s n ph m. h tr u tư i m i công ngh , Nhà nư c t o thu n l i cho doanh nghi p có ho t ng ng d ng khoa h c công ngh như: t o i u ki n v m t b ng s n xu t, kinh doanh ( ư c mi n ti n thuê t và thu s d ng t v i th i h n quy nh c th tuỳ theo t ng a bàn); ư c mi n, gi m thu thu nh p doanh nghi p; ư c qu h tr u tư xem xét cho vay tín d ng trung h n và dài h n t i a là 70% m c v n u tư t i Qu H tr phát
tri n, Qu H tr xu t kh u ho c Qu H tr Phát tri n Khoa h c và Công ngh ho c tr c p m t ph n lãi su t i v i các kho n vay t các t ch c tín d ng;… Các doanh nghi p có d án u tư xây d ng dây chuy n s n xu t m i, m r ng quy mô, i m i công ngh ư c hư ng các ưu ãi: mi n thu thu nh p doanh nghi p cho ph n thu nh p tăng thêm c a năm u và gi m 50% s thu ph i n p 4 năm ti p theo; mi n thu nh p kh u máy móc, thi t b ph c v tr c ti p các d án chuy n giao công ngh mà trong nư c chưa s n xu t ư c… c bi t, Nhà nư c có chính sách khuy n khích vi c ng d ng công ngh cao và s n xu t s n ph m công ngh cao. Chính ph còn ban hành m t s văn b n dư i Lu t nh m c th hoá các chính sách liên quan n i m i công ngh : Ngh nh 43/1999/N -CP v Tín d ng u tư phát tri n quy nh i tư ng cho vay là các d án u tư phát tri n có kh năng thu h i v n (bao g m c cho vay i m i thi t b công ngh m r ng s n xu t) thu c các thành ph n kinh t trong lĩnh v c xây d ng cơ s b o qu n, ch bi n nông s n; Ngh nh 119/1999/N - CP ưa ra m t s chính sách và cơ ch tài chính khuy n khích các doanh nghi p u tư vào ho t ng khoa h c và công ngh nh m c i ti n quy trình công ngh , nâng cao ch t lư ng s n ph m và hi u qu s n xu t, kinh doanh;… Nh ng năm g n ây, Nhà nư c có chính sách ưu tiên và bi n pháp thúc y vi c ng d ng k t qu nghiên c u khoa h c và phát tri n công ngh trong nông nghi p và phát tri n nông thôn. Ngh quy t 09 c a Chính ph khuy n khích vi c ng d ng ti n b khoa h c công ngh vào s n xu t nông nghi p nâng cao năng su t, ch t lư ng, h giá thành s n ph m, áp ng nhu c u và th hi u tiêu dùng. Ch t lư ng nông s n ư c nâng cao thông qua các chương trình nâng c p gi ng cây tr ng, v t nuôi, công ngh sinh h c, khuy n nông và nghiên c u các quy trình k thu t tiên ti n áp d ng vào s n xu t, b o qu n, ch bi n..., góp ph n tăng tính c nh tranh c a nông s n hàng hoá. V Khuy n nông, Chính ph ã ban hành Ngh nh s 13/CP ngày 02/03/1993 quy nh v công tác khuy n nông và Ngh nh s 56/2005/NS-CP ngày 26/4/2005 v t ch c khuy n nông, nh m xã h i hoá ho t ng khuy n nông, t o s liên k t ch t ch gi a các nhà qu n lý, khoa h c, doanh nghi p v i ngư i s n xu t và gi a ngư i s n xu t v i nhau nâng cao nh n th c v khoa h c k thu t s n xu t, k năng qu n lý và kinh doanh... tăng năng su t, ch t lư ng, hi u qu s n xu t, t o vi c làm, tăng thu nh p cho nông dân, góp ph n thúc y quá trình công nghi p hoá, hi n i hoá nông nghi p, nông thôn. n nay, h th ng khuy n nông ư c ki n toàn t TƯ n a phương, 100% s t nh, thành ph thành l p Trung tâm khuy n nông, 70% s huy n có tr m khuy n nông và hơn 80% s xã có khuy n nông viên cơ s . V phát tri n gi ng cây tr ng: i v i phát tri n kinh t nông nghi p nói chung, ngành hàng rau qu nói riêng, m t trong nh ng hư ng tác ng ch y u c a khoa h c và công ngh là ng d ng công ngh sinh h c trong phát tri n các lo i gi ng cây tr ng, v t nuôi có năng su t, ch t lư ng và s c ch ng ch u b nh cao, không thoái hoá, không làm t n h i n a d ng sinh h c... ng trư c yêu c u c p thi t nâng cao kh năng c nh tranh và hi u qu s n xu t nông nghi p ng th i tăng thu nh p cho nông dân, Chính ph ã phê duy t Chương trình
Gi ng cây tr ng, v t nuôi và gi ng cây lâm nghi p th i kỳ 2000-2005 (Quy t nh s 225/1999/Q -TTg, ngày 10/12/1999. Ngày 20/01/2006, Chính ph ban hành Quy t nh s 17/2006/Q -TTg v vi c ti p t c th c hi n Quy t nh s 225 v Chương trình Gi ng cây tr ng, v t nuôi và gi ng cây lâm nghi p n năm 2010 v i m c tiêu: Nâng t l s d ng gi ng ti n b k thu t trong s n xu t lên trên 70% ph c v xu t kh u, thay th nh p kh u nông s n; Nâng cao năng l c ch n t o gi ng, áp d ng công ngh s n xu t gi ng t o ra nhi u gi ng m i có c tính t t, năng su t và ch t lư ng cao; Khuy n khích m i thành ph n kinh t u tư vào nghiên c u, ch n t o, s n xu t gi ng nh m hoàn thi n h th ng s n xu t và cung ng gi ng theo hư ng hi n i hóa và phù h p v i kinh t th trư ng. Vi c th c hi n Chương trình Gi ng ư c hư ng nhi u ưu ãi như: V u tư, Ngân sách Nhà nư c u tư cho: Công tác nghiên c u khoa h c v gi ng; Quy ho ch, xây d ng cơ s v t ch t, thu th p và b o t n gi ng cây u dòng...; Nh p n i ngu n gen, gi ng m i có năng su t, ch t lư ng mà trong nư c chưa áp ng ư c; Nh p công ngh m i, tiên ti n v s n xu t gi ng; Hoàn thi n công ngh và xây d ng mô hình trình di n v công ngh s n xu t gi ng; Tăng cư ng qu n lý ch t lư ng gi ng; H tr m t ph n cho vi c xây d ng cơ s h t ng các vùng s n xu t gi ng t p trung áp d ng công ngh cao, s n xu t gi ng g c. V tín d ng và thu : Các t ch c và cá nhân u tư s n xu t gi ng ư c hư ng nh ng ưu ãi v i m c cao nh t v các lo i thu và ư c ngành Ngân hàng t o i u ki n thu n l i trong vi c cho vay v n; s n xu t gi ng g c ư c vay v n tín d ng u tư phát tri n c a Nhà nư c. Vi c u tư thi t b cơ gi i hoá và công nghi p hoá s n xu t, ch bi n gi ng ư c vay v n ngân hàng v i lãi su t ưu ãi. Qu H tr phát tri n khoa h c và công ngh Qu c gia và c a các a phương dành kinh phí cho các d án th nghi m v s n xu t, ch bi n gi ng. V t ai: t ai ư c s d ng v i m c ích nghiên c u, thí nghi m, th c nghi m v gi ng, s n xu t gi ng ư c hư ng m c ưu ãi cao nh t v thu ti n s d ng t ho c ti n thuê t. Công tác qu n lý Nhà nư c v gi ng ngày càng ư c tăng cư ng, Chính ph ã ban hành Pháp l nh Gi ng cây tr ng (năm 2004) và Ngh nh hư ng d n x ph t vi ph m hành chính trong lĩnh v c gi ng. H th ng qu n lý ch t lư ng và t ch c thanh tra, ki m tra v gi ng t Trung ương n a phương không ng ng ư c c ng c : B Nông nghi p và PTNT ã ban hành nh ng quy trình, quy ph m, tiêu chu n, nh m c và chu n hoá thi t k m u các h ng m c cho chương trình gi ng s d ng trong vi c xây d ng, th m nh, phê duy t và tri n khai các d án gi ng; nhi u a phương ã t ch c công tác ki m tra các cơ s s n xu t và d ch v gi ng, ban hành quy nh v qu n lý gi ng trên a bàn, c p gi y ch ng nh n và ch ng ch ch t lư ng gi ng; m t s nơi ã xây d ng Trung tâm ki m nh ch t lư ng gi ng; ho t ng b o h gi ng cây tr ng m i, quy n tác gi ã b t u ư c tri n khai; chương trình khuy n nông tăng cư ng ào t o, ph c p ki n th c công tác gi ng cho nông dân...
V V sinh an toàn th c ph m (VSATTP) V sinh an toàn th c ph m ã ư c Chính ph x p vào m t trong 10 chương trình tr ng i m qu c gia t năm 1999. Năm 2003, Chính ph công b Pháp l nh V sinh an toàn th c ph m v i m c ích b o v tính m ng, s c kh e c a con ngư i và tăng cư ng hi u l c qu n lý Nhà nư c v VSATTP. Nhà nư c cam k t có chính sách và bi n pháp b o m VSATTP như: Xây d ng và t ch c th c hi n chi n lư c, chính sách, quy ho ch, k ho ch v VSATTP; T ch c công tác thông tin, tuyên truy n, ph bi n ki n th c và pháp lu t v VSATTP; Thanh tra, ki m tra, gi i quy t khi u n i, t cáo và x lý các vi ph m pháp lu t v VSATTP; Khuy n khích các t ch c, cá nhân s n xu t, kinh doanh th c ph m áp d ng các h th ng qu n lý ch t lư ng tiên ti n nh m b o m VSATTP theo úng tiêu chu n qu c t ... Ngư i s n xu t, kinh doanh nông s n, th c ph m ph i ch u trách nhi m i v i s n ph m do mình s n xu t, kinh doanh; không ư c có các hành vi trái v i quy nh c a pháp lu t trong vi c s n xu t, thu ho ch, ch bi n, b o qu n, v n chuy n, kinh doanh th c ph m... Qu n lý, giám sát vi c s d ng thu c BVTV trong s n xu t cây tr ng n m trong chương trình m b o VSATTP. H th ng chuyên ngành BVTV ư c t ch c t Trung ương n a phương. B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ch u trách nhi m trư c Chính ph v qu n lý Nhà nư c trong lĩnh v c này như: quy nh và c p gi y phép vi c kh o nghi m và ăng ký lưu hành thu c BVTV m i Vi t Nam; công b danh m c thu c BVTV ư c phép s d ng, h n ch s d ng ho c c m s d ng Vi t Nam... Các a phương th c hi n vi c qu n lý Nhà nư c và ch o ho t ng BVTV k t h p v i ho t ng khuy n nông trên a bàn. Thanh tra chuyên ngành v BVTV có trách nhi m thanh tra vi c ch p hành pháp lu t v phòng, tr sinh v t gây h i, ki m d ch th c v t, qu n lý thu c BVTV và ki n ngh các bi n pháp phòng ng a, ngăn ch n các hành vi vi ph m pháp lu t v BVTV... Pháp l nh B o v và Ki m d ch th c v t ban hành năm 2001 quy nh nghiêm c m nh ng hành vi s d ng nh ng bi n pháp BVTV có kh năng gây nguy hi m cho ngư i, sinh v t có ích và h y ho i môi trư ng, h sinh thái; ưa nh ng s n ph m có dư lư ng thu c BVTV quá gi i h n cho phép vào buôn bán, s d ng... Lĩnh v c này ư c các c p, các ngành h t s c quan tâm. Hi n nay, có hai Trung tâm ki m nh thu c BVTV thu c C c BVTV t t i Hà N i và thành ph H Chí Minh ki m tra dư lư ng thu c BVTV trên rau, qu tươi và m t s nông s n khác. Chi c c BVTV m t s a phương (như Hà N i, H i phòng, thành ph H Chí Minh, à N ng, Lâm ng…), các Vi n (BVTV, Nghiên c u rau qu , Công ngh sau thu ho ch, Khoa h c Nông nghi p Vi t Nam, Dinh dư ng…), T ng c c o lư ng ch t lư ng, m t s a phương (Hà N i, Nha Trang, thành ph H Chí Minh…) u có các phòng ki m nghi m ki m tra dư lư ng thu c BVTV. Do yêu c u c p thi t m b o VSATTP trong s n xu t nông nghi p, B Nông nghi p và PTNT ã xây d ng K ho ch hành ng qu c gia v VSATTP trong nông nghi p n năm 2010 (CV s 1052/BNN-KHCN ngày 28/4/2006) v i m c tiêu y m nh s n xu t nông s n th c ph m an toàn b ng cách áp d ng các ti n b khoa h c công ngh v gi ng, ch ph m sinh h c, phân h u cơ và quy trình tiên ti n vào s n xu t. Ph n u gi m m t cách cơ b n t n dư hoá ch t c h i trong nông s n th c ph m, m b o an toàn cho
ngư i tiêu dùng, góp ph n nâng cao ch t lư ng và tính c nh tranh, y m nh xu t kh u hàng nông s n, trong ó có rau qu . 2.2.5. Các chính sách phát tri n m i liên k t có hi u qu gi a s n xu t và tiêu th Lu t H p tác xã (ban hành năm 1996, s a i năm 2003) ã t o cơ s pháp lý và phát huy vai trò c a HTX trong vi c phát tri n n n kinh t th trư ng. Các HTX nông nghi p ngày càng v ng m nh, i s ng c a xã viên ư c c i thi n, cơ s v t ch t c a HTX ngày m t tăng cư ng. ã hình thành nh ng m i liên k t gi a các HTX v i nhau, gi a HTX v i doanh nghi p... trong s n xu t, m r ng quy mô, t o ngu n hàng phong phú cho th trư ng. Chính ph cũng ã ban hành m t s chính sách như: h tr kinh phí t ngân sách các c p b i dư ng, ào t o cho các cán b qu n lý và ph trách chuyên môn k thu t, nghi p v c a HTX; ưu ãi v thu thu nh p doanh nghi p i v i ph n thu nh p t các ho t ng d ch v ph c v s n xu t, kinh doanh c a xã viên HTX; h tr các HTX u tư cơ s h t ng ph c v s n xu t; các t ch c tín d ng (Ngân hàng thương m i, qu tín d ng nhân dân, Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam...) cho các HTX vay v n u tư m i, u tư nâng c p, m r ng năng l c s n xu t, kinh doanh, d ch v ... t o i u ki n thu n l i cho ho t ng c a các HTX. Lu t Doanh nghi p (ban hành năm 1999 và 2005) ư c coi là òn b y quan tr ng t o bư c t phá trong ho t ng s n xu t, kinh doanh, nh t là i v i các doanh nghi p v a và nh trong lĩnh v c nông nghi p, nông thôn. Doanh nghi p ư c quy n ch ng m r ng quy mô và ngành ngh kinh doanh, ư c Nhà nư c khuy n khích, ưu ãi và t o thu n l i tham gia s n xu t, cung ng s n ph m... Ngh quy t s 03/2000/NQ-CP v Kinh t trang tr i ban hành các chính sách ưu ãi (v thu , h tr u tư phát tri n cơ s h t ng...) nh m khuy n khích và t o thu n l i phát tri n s n xu t h gia ình theo hư ng s n xu t hàng hoá quy mô l n. Chính sách v chuy n d ch cơ c u kinh t là m t trong nh ng chính sách quan tr ng góp ph n thay i kinh t nông nghi p, nông thôn theo hư ng phát tri n s n xu t hàng hoá có năng su t, ch t lư ng cao, áp ng yêu c u th trư ng; phát huy l i th so sánh c a t ng vùng; hình thành các vùng s n xu t hàng hoá t p trung, g n k t ch t ch gi a s n xu t, b o qu n, ch bi n và th trư ng tiêu th , thúc y tiêu th nông s n m t cách toàn di n và hi u qu ; ng th i nâng cao giá tr thu nh p trên 1 ha t canh tác, t o vi c làm và tăng nhanh thu nh p cho nông dân. giúp cho nông dân yên tâm s n xu t, t o s g n k t ch t ch gi a ngư i s n xu t và ngư i kinh doanh, t o ngu n nguyên li u n nh cho công nghi p ch bi n và chân hàng cho xu t kh u, năm 2002, Chính ph ã ban hành Quy t nh 80 v m t s chính sách khuy n khích tiêu th nông s n thông qua h p ng. Tuy còn nhi u h n ch nhưng chính sách này ã bư c u phát huy tác d ng nhi u a phương, t o ngu n hàng hoá phong phú và n nh cho th trư ng. Riêng s n xu t rau qu còn ư c hư ng các chính sách c th như: Ngân sách Nhà nư c h tr m t ph n công tác nghiên c u khoa h c và công ngh ; nh p kh u gi ng m i có
năng su t cao (như d a, măng…); h tr m t ph n kinh phí cho u tư m i c i t o nâng c p cơ s h t ng s n xu t t i m t s a phương;… Các chính sách h tr công tác xúc ti n thương m i; thư ng kim ng ch xu t kh u... tác ng tr c ti p n ho t ng xu t kh u, thông qua ó có tác d ng khuy n khích nghiên c u phát tri n s n xu t và nâng cao ch t lư ng s n ph m. III. M T S H N CH V TÌNH HÌNH S N XU T RAU QU C A VI T NAM Theo T ch c nông lương Liên h p qu c (FAO), nhu c u tiêu th rau qu trên th gi i tăng bình quân 3,6%/năm, nhưng m c cung ch tăng 2,8%/năm. i u này cho th y th trư ng xu t kh u rau qu có nhi u ti m năng. Tuy nhiên, trong nhi u năm qua th trư ng xu t kh u rau qu c a Vi t Nam ã gi m m nh. N u năm 2001, xu t kh u 42 nư c và vùng lãnh th , thì năm 2004 còn l i 39 và năm 2005 ch còn 36. Nguyên nhân c a s suy gi m này, trư c h t là gi ng cây ăn trái c a Vi t Nam m i ch d ng m c khai thác các gi ng ã có s n ch chưa u tư thích áng cho vi c phát tri n cũng như b o qu n nh ng gi ng m i có ch t lư ng cao, phù h p th hi u c a các th trư ng khác nhau. H u h t các cơ s gi ng u thi u h n vư n cây u dòng ho c không có vư n cung c p m t ghép ư c nhân t cây u dòng ư c xác nh n. i v i gi ng cây có múi s ch b nh ư c s n xu t trong nhà lư i m i năm cũng ch kho ng 500.000 cây/năm trong khi ó nhu c u c n n 4 n 5 tri u cây gi ng m i năm và giá bán l i cao (12.000 n 15.000 /cây), do ó nhà vư n khó mua ư c gi ng t t. 3.1. M T S H N CH V S N XU T Trong nh ng năm qua s n xu t rau qu c a Vi t Nam ã t ư c nh ng k t qu nh t nh nhưng v n t n t i nhi u h n ch do nh ng y u kém n i t i c a ngành rau qu cũng như nh ng b t c p trong th c hi n các chính sách phát tri n. C th là: - V phát tri n vùng chuyên canh rau qu xu t kh u: Trong nh ng năm qua, nh ng n l c xây d ng vùng nguyên li u t t cho ch bi n xu t kh u ã góp ph n hình thành ư c nhi u vùng qu t p trung như vùng xoài cát Hoà L c (Ti n Giang), Thanh Long (Bình Thu n), v i thi u B c Giang, nho (Ninh Thu n), bư i Năm Roi (Vĩnh Long)... Năm 2006, Vi t Nam ph n u ưa di n tích cây ăn qu lên 760 nghìn ha, tăng 5 nghìn ha so v i năm 2005 và t kim ng ch xu t kh u rau qu ph n u t 330 tri u USD. t m c tiêu này, B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn t p trung phát tri n các lo i cây ăn qu có l i th như lo i cây có múi g m cam, quýt, bư i; d a, xoài, nhãn, v i, thanh long, s u riêng, măng c t, vú s a. Phát tri n các gi ng cây ăn qu ch t lư ng cao, c s n các vùng như cam, quýt (Canh, C n Thơ), bư i (Phúc Tr ch, oan Hùng, Năm Roi), Xoài cát (Vĩnh Long, B n Tre, Ti n Giang), quýt h ng ( ng Tháp). Tuy nhiên, di n tích các vùng chuyên canh còn chi m t l nh trong t ng di n tích 755.000 ha cây ăn qu hi n có trên c nư c; ph n l n di n tích v n là vư n t p, phát tri n theo quy mô h gia ình. M t trong nh ng nguyên nhân d n n s không n nh c a
xu t kh u là do quy ho ch chưa có tr ng tâm, chưa t p trung t i ưu t o ra nh ng vùng s n xu t có tính c nh tranh. S vùng chuyên canh như v i thi u B c Giang, vú s a Lò Rèn, thanh long Bình Thu n, nho Ninh Thu n còn quá ít nên khi khách hàng c n s n lư ng l n, th i gian giao hàng ng n thì khó có th thu gom . Ngoài ra, do gi ng và quy trình chăm sóc không ng u, ngu n nguyên li u l i không n nh, nh hư ng n ch t lư ng ch bi n. 3.2. NH NG T N T I Bên c nh m t s thành t u nh t nh, h th ng chính sách c a Vi t Nam nói chung, nông nghi p nói riêng còn nhi u b t c p, vi c ban hành chính sách thi u s ng b , không có tính chi n lư c mà thư ng mang tính gi i quy t tình th . Nhi u chính sách còn chưa th c s c th hoá, m c phát huy hi u l c còn r t h n ch do không các ngu n l c v tài chính, trình qu n lý, th t c rư m rà, khó v n d ng: Ngh quy t 09 c a Chính ph v m t s ch trương và chính sách chuy n d ch cơ c u nông nghi p và tiêu th s n ph m chưa có hư ng d n và chính sách c th ; Quy t nh 80 v khuy n khích tiêu th nông s n hàng hoá thông qua h p ng chưa c th hoá các quy ch h tr v cơ s h t ng, thu l i, xúc ti n thương m i, khuy n nông... và ch tài x ph t các trư ng h p vi ph m h p ng nên khi tri n khai còn g p nhi u lúng túng, hi u l c chưa cao;... Quá trình xây d ng và th c thi chính sách chưa quan tâm úng m c n vi c l y ý ki n r ng rãi c a các thành ph n kinh t khác nên các doanh nghi p Nhà nư c thư ng ư c hư ng l i nhi u hơn, do ó chưa th c s t o ư c “sân chơi bình ng” trong môi trư ng kinh doanh cho m i thành ph n kinh t . Trong s n xu t và tiêu th nông s n, các chính sách c a Nhà nư c dư ng như v n quan tâm nhi u n vi c thúc y s n xu t mà chưa quan tâm úng m c n qu n lý tiêu chu n ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m...; chưa t o ư c ng l c t phá gi i quy t ư c tình tr ng manh mún trong s n xu t nâng cao năng su t, ch t lư ng nông s n, áp ng yêu c u th trư ng. ng và Nhà nư c ã có nhi u chính sách t o hành lang pháp lý cho HTX chuy n i, xây d ng m i, th c hi n ho t ng s n xu t, kinh doanh, d ch v . Tuy nhiên, trong Lu t HTX v n còn nhi u v n chưa rõ ràng v cơ ch , chính sách tài chính cho các HTX, các văn b n c th hóa th c hi n Lu t HTX làm ch m, m t s n i dung hư ng d n th c hi n không ng b và chưa phù h p v i th c t . Có nh ng quy nh c n thi t n nay v n chưa ư c hư ng d n thi hành (như chính sách h tr khuy n khích phát tri n HTX). Thêm vào ó, năng l c c a cán b HTX chưa cao, ho t ng c a a s HTX còn th ng... nên ã ph n nào h n ch hình th c t ch c này phát huy hi u qu ; tác ng c a các ch trương, chính sách còn ch m n các cơ s , nhi u chính sách ã ư c ban hành nhưng n nay các HTX nông nghi p v n chưa ư c hư ng l i t nh ng chính sách ó. Chính sách v t ai v n còn nh ng h n ch c n ph i kh c ph c, i u ch nh khuy n khích hơn n a ngư i nông dân tích t t, l p trang tr i s n xu t hàng hoá v i s lư ng
l n, quy cách ng u, ch t lư ng cao... áp ng yêu c u th trư ng. Chưa có ch tài g n k t gi a quy n l i v i nghĩa v và trách nhi m s d ng t c a ngư i dân nên s n xu t hàng hoá chưa th c s t hi u qu cao. Các chính sách v kinh t trang tr i còn chưa ư c c th hoá, khó áp d ng trong th c ti n. Do ó, s phát tri n c a kinh t trang tr i còn mang tính t phát, hi u qu ho t ng còn chưa cao. lo i hình kinh t c thù này phát tri n ngang t m v i ưu th v n có c a nó, c n ph i xây d ng m t k ho ch phát tri n lâu dài d a trên th m nh c a t ng vùng. Vi c th c hi n các chính sách chuy n d ch cơ c u s n xu t nông nghi p và kinh t nông thôn còn ch m, thi u ng b . Tuy di n tích rau, qu và hoa, cây c nh có tăng nhưng t i khu v c s n xu t nguyên li u t p trung cho công nghi p ch bi n thì năng su t, ch t lư ng rau qu còn th p, không cho các nhà máy. Nh ng nơi dân t tr ng thì r i rác, phân tán, di n tích manh mún, ch ng lo i không n nh, ch t lư ng không ng u. Vi c th c hi n ch trương a d ng hoá nông nghi p, nâng cao năng su t, ch t lư ng, h giá thành s n ph m chưa ư c nhi u. u tư phát tri n cơ s h t ng nông nghi p, nông thôn t ngu n ngân sách Nhà nư c thi u s cân i gi a các ngành hàng, nhìn chung chưa áp ng ư c yêu c u th c t (TD: u tư phát tri n thu l i ch y u t p trung cho cây lúa, ph n l n di n tích cây ăn qu chưa có công trình thu l i). S chuy n bi n trong i u ch nh cơ c u u tư còn ch m, chưa th c s phù h p v i yêu c u chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p, nông thôn. Môi trư ng u tư còn nhi u h n ch (thi u tính chi n lư c, nh hư ng thu hút u tư nư c ngoài; chi phí u tư cao; h th ng pháp lu t, cơ ch chính sách khuy n khích u tư nư c ngoài vào lĩnh v c nông nghi p, phát tri n nông thôn còn nhi u b t c p; th t c hành chính rư m rà...) nên chưa th c s t o i u ki n thu n l i thu hút u tư nư c ngoài vào lĩnh v c này. Do ó, dòng v n u tư nư c ngoài vào vào lĩnh v c nông nghi p, nông thôn còn h t s c h n ch và có xu hư ng gi m sút trong nh ng năm g n ây, chưa tương x ng v i ti m năng cũng như th m nh phát tri n c a nông nghi p Vi t Nam. Hi u qu th c hi n các d án trong lĩnh v c này còn r t nh so v i ho t ng u tư nư c ngoài trong các lĩnh v c khác. Ngoài m t s d án s n xu t gi ng, ch bi n nông s n..., nhìn chung các d án u tư nư c ngoài trong lĩnh v c này tri n khai ch m do khó khăn v th t c c p t, ngu n nguyên li u... Ngu n v n tín d ng u tư Nhà nư c dành cho lĩnh v c nông nghi p, nông thôn còn th p so v i yêu c u, theo ánh giá chung m i ch áp ng kho ng 40% nhu c u vay v n c a các t ch c kinh t , h gia ình. c bi t, các doanh nghi p tư nhân, HTX và h nông dân ti p c n ngu n v n này còn r t ít. T l h nông dân ư c vay v n tín d ng ngân hàng kho ng 70%, l i g p nhi u vư ng m c trong các quy nh v th ch p, thu h i n . Vi c cho vay ưu ãi ư c th c hi n qua nhi u u m i (Qu H tr phát tri n, Ngân hàng Nông nghi p và PTNT, Ngân hàng Chính sách xã h i) v i m c lãi su t khác nhau nên ngư i nông dân khó nh n bi t y ti p c n ngu n v n.
Ho t ng nghiên c u khoa h c công ngh nhìn chung chưa áp ng ư c yêu c u th c ti n s n xu t, chưa th c s bám sát yêu c u th trư ng. Cơ ch qu n lý KHCN ch m i m i, chưa có chính sách và bi n pháp h u hi u huy ng các ngu n l c và s d ng có hi u qu ngu n l c Nhà nư c u tư cho KHCN; thi u cơ ch g n k t nghiên c u KHCN v i ho t ng s n xu t, kinh doanh, hi u qu ng d ng các công trình nghiên c u khoa h c th p; thi u chính sách và bi n pháp thúc y các doanh nghi p quan tâm u tư nghiên c u và i m i công ngh nâng cao năng su t, ch t lư ng và kh năng c nh tranh... M c u tư cho nghiên c u và phát tri n KHCN trong ngành nông nghi p còn th p so v i nhu c u nên chưa t o ư c nh ng bư c t phá trong s n xu t nông nghi p. Vi c t ch c chuy n giao, ng d ng KHCN vào s n xu t chưa ư c quan tâm u tư úng m c, thi u s ph i h p ch t ch gi a công tác nghiên c u và khuy n nông; chưa thu hút ư c nhi u thành ph n kinh t tham gia nghiên c u và chuy n giao khoa h c công ngh vào s n xu t nông nghi p. V Gi ng, m c dù ã có nh ng văn b n pháp quy i v i qu n lý gi ng, vi c th c thi v n còn nhi u b t c p. H th ng qu n lý ch t lư ng gi ng còn y u kém, s cán b qu n lý ngành gi ng c p t nh quá ít, c p huy n h u như không có. Do ó, h th ng s n xu t, cung ng gi ng cho dân chưa ư c giám sát ch t ch , c bi t vi c qu n lý gi ng lưu thông trên th trư ng còn l ng l o nên v n còn tình tr ng s d ng gi ng kém ch t lư ng, nh t là gi ng cây ăn qu , gây thi t h i cho nông dân. H th ng khuy n nông còn nhi u b t c p, n nay v n còn 30% s huy n chưa có tr m khuy n nông, 19% s xã chưa có cán b khuy n nông. N i dung công tác khuy n nông m i chú ý nhi u n hư ng d n k thu t, chưa chú tr ng n vi c hư ng d n t ch c s n xu t, th trư ng, chưa bám sát yêu c u c a nông dân... nên nhi u nơi chưa t hi u qu cao. Hơn n a, còn thi u cơ ch chính sách khuy n khích m nh m các doanh nghi p và các cơ s ào t o, nghiên c u ch ng tr c ti p tham gia vào công tác chuy n giao khoa h c, k thu t cho nông dân. Th c tr ng an toàn v sinh th c ph m trong nh ng năm g n ây r t áng lo ng i. c bi t, trong s n xu t rau qu , vi c s d ng thu c b o v th c v t, ch t b o qu n không úng quy nh ho c c m lưu hành trên th trư ng ã d n n nh ng h u qu nghiêm tr ng, nh hư ng t i s c kho ngư i tiêu dùng. H th ng văn b n quy ph m pháp lu t v VSATTP n nay v cơ b n ã hoàn thành, tuy nhiên vi c xây d ng h th ng tiêu chu n VSATTP còn ch m, thi u ng b , chưa áp ng ư c yêu c u c a công tác qu n lý và và các tiêu chu n qu c t . H th ng cơ quan qu n lý Nhà nư c v VSATTP còn y u, phân tán, chưa ph i h p ch t ch gi a các B ngành. Vi c th c hi n ký k t h p ng s n xu t, tiêu th nông s n theo Quy t nh 80 c a Chính ph v n còn nhi u b t c p. Nhà nư c chưa t o ư c m t hành lang pháp lý phù h p cho vi c gi i quy t tranh ch p trong liên k t gi a các nhà, c bi t là v n h p ng s n xu t và tiêu th s n ph m gi a nhà doanh nghi p và nhà nông. Các chính sách v tín d ng, v n s n xu t, u tư cơ s h t ng, gi ng m i, khoa h c k thu t…theo Q 80 chưa ư c các c p, các ngành tri n khai ng b , chưa khai thông. i v i nh ng trư ng h p thi t h i do các nguyên nhân b t kh kháng (như thiên tai, d ch b nh), Nhà nư c chưa có chính sách c th h tr cho các bên tham gia h p ng.
Các chương trình xúc ti n thương m i hi n nay v n chưa chú tr ng vào phát tri n th trư ng phi truy n th ng trong khi chính nh ng th trư ng này m i là nh ng th trư ng mà Nhà nư c c n h tr xúc ti n thương m i các doanh nghi p có th thâm nh p th trư ng. Hi n nay các ho t ng àm phán ký k t các tho thu n ho c các hi p nh v thương m i rau qu c a Vi t Nam còn ch m và c n ph i tri n khai m r ng cũng như y nhanh ti n c a các ho t ng nay thông qua àm phán ký k t các FTA ho c các hi p nh v buôn bán rau qu v i m t s th trư ng tr ng i m như Trung Qu c, Nh t B n, EU và Hoa Kỳ…Do chưa ký k t ư c tho thu n song phương v buôn bán rau qu v i m t s th trư ng, c bi t là v i Trung Qu c nên rau qu c a Vi t Nam hi n nay r t kém c nh tranh v i rau qu c a nh ng nư c ã có tho thu n c t gi m thu quan như Thái Lan t i th trư ng qu c t . ây là m t trong nh ng rào c n i v i rau qu c a Vi t Nam. Chính ph Trung Qu c cũng th t ch t ho t ng ki m soát rau qu nh p kh u sau khi Trung Qu c gia nh p WTO t o thêm khó khăn cho rau qu xu t kh u c a Vi t Nam vào th trư ng này. Công tác d báo th trư ng, t ch c thu th p và x lý thông tin ã có nh ng ti n b áng k nhưng còn r i r c, ch m v th i gian, thi u h th ng t cơ s v t ch t n phương th c t ch c, nghèo nàn v n i dung, chưa th c s tr thành m t công c m nh ch o, hư ng d n s n xu t. Do thi u thông tin v th trư ng nên ngư i s n xu t r t lúng túng trong vi c quy t nh u tư nên tr ng cây gì? qui mô ra sao? có hi u qu . Th trư ng chưa th c s hư ng d n s n xu t, chưa có tác ng tích c c i m i cơ c u s n xu t hư ng theo nhu c u c a th trư ng. Công tác t ch c d báo th trư ng, thu th p x lý thông tin ch m v th i gian, m c , tin c y không cao, trên th c t chưa tr thành công c m nh hư ng d n s n xu t. T m vĩ mô, ho t ng c a các cơ quan qu n lý Nhà nư c trong vi c xây d ng và phát tri n th trư ng, xúc ti n thương m i, xây d ng các quan h song phương và a phương, t o i u ki n xu t kh u rau qu còn r t h n ch , thi u ch ng. Ho t ng nghiên c u ti p th thu c các t ch c kinh t , chuyên môn ch m phát tri n, còn b xem nh , chưa tương x ng v i yêu c u phát tri n ngành rau qu nói chung, y m nh xu t kh u rau qu nói riêng. S y u kém trong vi c xác nh h th ng th trư ng xu t kh u ch l c và nh ng m t hàng rau qu xu t kh u tr ng i m là m t trong nh ng nguyên nhân h n ch quá trình phát tri n s n xu t - lưu thông - xu t kh u rau qu . s n xu t t hi u qu cao c n u tư vào nh ng lĩnh v c th trư ng th c s có nhu c u. Ngư i s n xu t òi h i ph i có nhu c u thư ng xuyên v thông tin th trư ng tiêu th có quy t nh u tư s n xu t h p lý. Tuy v y, ngư i s n xu t không th t gi i quy t v n này cho mình, mà òi h i có s h tr c a Nhà nư c, các t ch c kinh t và các doanh nghi p. 3.3 Nguyên nhân c a nh ng t n t i và nh ng v n t ra Xét v nguyên nhân khách quan, xu t phát i m c a nông nghi p Vi t Nam th p trong khi ngu n l c c a c Nhà nư c và nhân dân còn h t s c h n h p. Hơn n a, m t b ph n
cán b và m t s ngành, a phương chưa nh n th c y ư c t m quan tr ng và tính c p thi t c a vi c phát tri n m t n n nông nghi p hàng hoá theo hư ng công nghi p hoá, hi n i hoá, có năng su t, ch t lư ng cao, a d ng hoá s n ph m và nh hư ng th trư ng nên chưa th c s quan tâm ch o và có cơ ch chính sách m nh th c hi n. Công tác qu n lý Nhà nư c trong lĩnh v c nông nghi p còn nhi u b t c p. Nhi u ch trương chính sách ã ư c ban hành nh ng còn ch m trong vi c hư ng d n t ch c th c hi n. M t s chính sách ch m ư c i u ch nh phù h p v i yêu c u c a chuy n i cơ c u và phát tri n s n xu t. Vi c tuyên truy n ph bi n các chính sách nâng cao nh n th c c a ngư i nông dân, giúp h nh hư ng s n xu t h p lý nhi u nơi v n còn ch m và chưa th c s quan tâm. Cơ c u u tư ch m ư c i u ch nh phù h p v i yêu c u phát tri n c a cơ c u kinh t m i. Nhu c u v n cho u tư cho CSHT nông thôn r t l n trong khi ngu n chi Ngân sách Nhà nư c cho nông, lâm, thu s n ch chi m kho ng 6% t ng chi ngân sách và áp ng ư c kho ng 60 - 70% yêu c u th c t . V n c a nông dân và các doanh nghi p, HTX chi m t tr ng l n nh t trong u tư phát tri n s n xu t, kinh doanh nông nghi p nhưng s doanh nghi p ho t ng trong lĩnh v c nông nghi p thư ng có quy mô v a và nh l i ch chi m g n 10% t ng s doanh nghi p c nư c, do ó t c m r ng u tư c a các doanh nghi p trong lĩnh v c nông nghi p còn h n ch . Trong khi ó, chưa có nhi u cơ ch , chính sách h u hi u nh m khuy n khích, thu hút các ngu n v n u tư nư c ngoài cho u tư h t ng nông nghi p nên ngu n v n này ch m i chi m kho ng 7% t ng v n u tư tr c ti p c a nư c ngoài. Vi c u tư phát tri n h th ng thông tin giá c , th trư ng chưa theo k p yêu c u nên kh năng phân tích, d báo còn nhi u y u kém, chưa hư ng d n cho nông dân nên s n xu t lo i s n ph m gì có hi u qu cao. H t ng d ch v ph c v thương m i hàng nông s n còn thi u nhi u, h th ng ch bán buôn hàng nông s n chưa ư c quy ho ch và u tư phát tri n m nh, thi u các c ng chuyên d ng, chi phí b c x p, lưu kho cao...làm gi m hi u qu tiêu th , chưa khuy n khích ư c ngư i nông dân phát tri n s n xu t. M t s quy nh v t ai v n còn chưa th c s phù h p v i yêu c u phát tri n kinh t th trư ng, chưa khuy n khích phát tri n s n xu t nông nghi p trên quy mô l n. Hi n nay, có nhi u doanh nghi p, nông h mong mu n xây d ng ư c nh ng vùng s n xu t nguyên li u t p trung n nh lâu dài nhưng l i g p khó khăn v d n i, chuy n như ng t nông nghi p. Chuy n d ch cơ c u s n xu t nông nghi p và kinh t nông thôn nhìn chung còn ch m so v i yêu c u, chưa th c s t o nên chuy n bi n m nh m trong nh n th c c a ngư i nông dân v t m quan tr ng c a vi c chuy n i cơ c u cây tr ng, v t nuôi. Nhi u nơi nông dân v n t p trung vào s n xu t các lo i cây truy n th ng, ít ch u i m i. Phát tri n s n xu t nhi u lo i cây tr ng, trong ó có rau, hoa, qu còn phân tán và mang n ng tính t phát. Năng l c, trình cũng như vi c t ch c qu n lý công tác nghiên c u khoa h c, nh t là trong lĩnh v c nghiên c u công ngh cao chưa áp ng ư c nhu c u. Cơ s v t ch t - k
thu t c a các t ch c nghiên c u KH&CN còn thi u, l c h u, chưa ng b và s d ng kém hi u qu , thi u các cán b có trình chuyên môn cao ã nh hư ng n ti n và hi u qu c a công tác nghiên c u. Vi c áp d ng khoa h c công ngh vào s n xu t chưa t o ra bư c t phá tăng nhanh năng su t, ch t lư ng và hi u qu nh m ph c v quá trình chuy n i cơ c u s n xu t nông nghi p. M ng lư i khuy n nông tuy ã hình thành n t n c m xã nhưng nhìn chung v n chưa phát tri n tương x ng v i yêu c u c a s n xu t. Vi c qu n lý gi ng thi u s ch t ch làm nh hư ng n ch t lư ng và hi u qu kinh t c a nhi u lo i rau, qu . Khâu qu n lý ch t lư ng hàng hoá còn nhi u b t c p gây tâm lý b t an c a ngư i tiêu dùng i v i các s n ph m s n xu t trong nư c. Công tác giáo d c, tuyên truy n v VSATTP trong c ng ng chưa tri t ; th c tr ng kinh t nông nghi p s n xu t nh , manh mún, chưa i u ki n áp d ng k thu t cao trong s n xu t; h u h t các a phương chưa có m t b máy h u hi u qu n lý v n này;… i ngũ cán b làm công tác qu n lý và ki m nghi m v V sinh an toàn th c v t và ki m d ch th c v t còn h n ch v trình chuyên môn và kinh nghi m, trang thi t b c a m t s cơ s ki m nh thu c BVTV còn nghèo nàn ã nh hư ng n hi u qu c a ho t ng ki m nghi m, ánh giá dư lư ng thu c BVTV i v i hàng nông s n. Trình nh n th c c a nông dân còn h n ch nên vi c s d ng phân bón, thu c BVTV, thu c b o qu n còn nhi u b t c p; nhi u nơi, nh t là các vùng ven ô th ã xây d ng ư c các vùng rau, qu “an toàn” nhưng s lư ng còn nh bé, chưa thi t l p ư c m ng lư i ki m soát, ch ng nh n nên v n chưa khuy n khích phát tri n s n xu t. Các chính sách m i thư ng ch m n v i h p tác xã, k c văn b n dư i lu t. Các HTX nông nghi p còn quá nhi u h n ch và y u kém c v t ch c, qu n lý và ho t ng. Trong qu n lý, s n xu t kinh doanh, nhi u h p tác xã còn l thu c r t l n vào chính quy n a phương. Vi c chuy n i và thành l p m i HTX còn mang n ng tính hình th c và thi u nh ng mô hình ho t ng có hi u qu . Trình qu n lý i u hành s n xu t, kinh doanh và nh n th c v HTX ki u m i và Lu t HTX c a nhi u cán b cơ s còn h n ch ; nhi u h p tác xã khó khăn v cơ s v t ch t và thi u v n, không s c c nh tranh v i tư nhân; cơ ch cho h p tác xã vay v n còn b t c p; thi u c p nh t thông tin th trư ng... nên hi u qu ho t ng chưa cao. Phát tri n Kinh t trang tr i còn thi u ngu n v n xây d ng nh ng k ho ch u tư dài hơi nên nhi u trang tr i ho t ng chưa hi u qu , nhi u a phương còn thi u quy ho ch t ng th và chưa xác nh ư c mô hình trang tr i phù h p nên ã n y sinh nhi u v n như h th ng cơ s h t ng nông nghi p, nông thôn chưa áp ng ư c nhu c u c n thi t c a các trang tr i. Hơn n a, do u ra còn h n ch nên vi c u tư ch bi n, b o qu n nông s n sau thu ho ch chưa th c s ư c các ch trang tr i quan tâm, d n n nông s n c a nhi u trang tr i thi u tính c nh tranh so v i nh ng m t hàng cùng lo i ư c s n xu t v i quy mô nh . Phát tri n kinh t trang tr i chưa th c s u tư vào nh ng s n ph m mang tính lâu dài, nh ng lo i cây tr ng mang l i hi u qu kinh t ; chưa u tư có chi u sâu và thi u nh hư ng lâu dài v xây d ng nh ng mô hình s n xu t hi n i.