Thuế thuốc lá ở Việt Nam: Cải cách là rất cần thiết để đạt được mục tiêu sức khỏe
lượt xem 2
download
Bài viết thảo luận về những hạn chế của hệ thống thuế thuốc lá ở Việt Nam, bao gồm phương pháp đánh thuế và thuế suất trong tương quan so sánh với các quốc gia khác và đưa ra các khuyến nghị về cải cách thuế thuốc lá cho những năm tiếp theo.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Thuế thuốc lá ở Việt Nam: Cải cách là rất cần thiết để đạt được mục tiêu sức khỏe
- CHÑNH SAÁCH THUẾ THUỐC LÁ Ở VIỆT NAM: CẢI CÁCH LÀ RẤT CẦN THIẾT ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC MỤC TIÊU SỨC KHỎE Kidong Park* * Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: thuốc lá, thuế thuốc lá, cải cách Bài viết thảo luận về những hạn chế của hệ thống thuế thuốc lá thuế thuốc lá ở Việt Nam, bao gồm phương pháp đánh thuế và thuế suất trong tương quan so sánh với các quốc gia khác và đưa ra các khuyến Lịch sử bài viết: nghị về cải cách thuế thuốc lá cho những năm tiếp theo. Nhận bài : 03/11/2018 Biên tập : 06/11/2018 Duyệt bài : 07/11/2018 Article Infomation: Abstract Keywords: tobacco; tobacco taxation; The article provides discussions of the limitations of the tobacco tobacco taxation reform taxation system in Vietnam, which includes the taxation method and taxation rates in a comparison with those with a number of Article History: countries, and also provides recommendations to the tobacco Received : 03 Nov. 2018 taxation reform for the coming years. Edited : 06 Nov. 2018 Approved : 07 Nov. 2018 Từ khóa: bệnh không lây nhiễm (NCD)1, gây ra tổn Việt Nam đã đạt được những tiến bộ thất kinh tế to lớn từ chi phí điều trị y tế đáng kể về kinh tế và y tế trong những thập và mất năng suất lao động do ốm đau và tử niên gần đây. Tuy nhiên, hiện cũng đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm vong sớm, đe dọa khả năng phát triển bền trọng do sự gia tăng nhanh chóng của các vững của đất nước. 1 Bệnh không lây nhiễm bao gồm các bệnh ung thư, bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm khác (theo Bộ Y tế, Chiến lược quốc gia Phòng chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025) 28 Số 21(373) T11/2018
- CHÑNH SAÁCH Việc sử dụng thuốc lá ở Việt Nam, thuốc lá bao gồm: thuế tuyệt đối, thuế theo một trong những yếu tố nguy cơ chính của tỷ lệ phần trăm và thuế hỗn hợp với khái các bệnh không lây nhiễm, đã bắt đầu giảm niệm cụ thể như sau: nhưng vẫn ở mức cao với gần một phần Thuế “tuyệt đối” là loại thuế thu một hai số nam giới trưởng thành hiện đang hút khoản tiền thuế nhất định trên mỗi đơn vị thuốc lá. Một trong những lý do chính cho của sản phẩm như theo bao thuốc, theo trọng việc sử dụng thuốc lá cao ở Việt Nam là do lượng, theo tút, theo điếu. Ví dụ, Singapore giá thuốc lá thấp và những bất cập trong hệ thu thuế tuyệt đối ở mức 8 đô la Singapore thống thuế thuốc lá hiện hành. trên mỗi bao thuốc lá 20 điếu. Chiến lược quốc gia Phòng, chống tác Thuế “tỷ lệ phần trăm” được tính là hại của thuốc lá đến năm 2020 được Chính tỷ lệ % theo giá của sản phẩm tại một thời phủ phê duyệt đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hút điểm nhất định trong chuỗi cung ứng như thuốc ở nam giới trưởng thành xuống còn giá xuất xưởng, giá bán buôn, hay giá bán 39% vào năm 2020. Mục tiêu này sẽ không lẻ. Ở Việt Nam, thuế thuốc lá được thu theo đạt được, trừ khi thuế thuốc lá được tăng tỷ lệ phần trăm trên giá xuất xưởng của sản Hình 1: Ba cách đánh thuế TTĐB áp dụng trên thế giới (Nguồn: Số liệu từ báo cáo của WHO về Nạn dịch thuốc lá toàn cầu, 2017) mạnh và phương pháp đánh thuế được cải phẩm thuốc lá. cách trong những năm tới. Phương pháp đánh thuế tuyệt đối có Phương pháp đánh thuế thuốc lá hiện những ưu thế rõ rệt như: 1) giúp giảm các hành của Việt Nam tồn tại nhiều hạn chế sản phẩm thuốc lá giá rẻ trên thị trường, qua Trên toàn cầu, có ba phương pháp đó làm giảm sự tiếp cận và sử dụng thuốc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với lá ở trẻ em và thanh thiếu niên; 2) làm giảm Số 21(373) T11/2018 29
- CHÑNH SAÁCH Hình 2: Tỷ trọng thuế thuốc lá trong giá bán lẻ của các nước trong khu vực (2016) Tỷ lệ thuế trong giá bán lẻ (2016) Thái Lan Singapore Phillippines Brunei Indonesia Malaysia Việt Nam Myanmar Campuchia Lào 0 10 20 30 40 50 60 70 80 (Nguồn: Số liệu từ báo cáo của WHO về Nạn dịch thuốc lá toàn cầu, 2017) nguy cơ chuyển giá giữa các nhà sản xuất và lá giá rẻ - qua đó tăng khả năng tiếp cận và các công ty phân phối; và 3) dễ quản lý và sử dụng thuốc lá ở trẻ em và thanh thiếu dễ dự đoán mức thu ngân sách từ thuế hơn. niên; và 3) làm giảm hiệu quả của việc tăng Phương pháp đánh thuế thuốc lá theo thuế, vì người tiêu dùng dễ chuyển sang các tỷ lệ phần trăm hiện đang được sử dụng ở thương hiệu giá rẻ hơn khi thuế tăng thay vì Việt Nam có một số nhược điểm như: 1) làm bỏ thuốc lá. tăng nguy cơ chuyển giá của các nhà sản Trên toàn cầu, số lượng các quốc gia xuất; 2) khuyến khích sự sẵn có của thuốc áp dụng hệ thống đánh thuế theo tỷ lệ đang Hình 3: Giá một bao thuốc lá nhãn phổ biến nhất ở Việt Nam, tính theo đô la quốc tế (PPP), so với các nước khác trong khu vực Tây Thái Bình Dương (2014) 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Dollar PPP (Nguồn: Số liệu từ báo cáo của WHO về Nạn dịch thuốc lá toàn cầu, 2015) 30 Số 21(373) T11/2018
- CHÑNH SAÁCH ngày càng giảm xuống và có xu hướng Chính vì thuế thấp, nên giá thuốc lá ở chuyển đổi sang hệ thống thuế tuyệt đối Việt Nam cũng thuộc loại rất rẻ so với các hoặc thuế hỗn hợp. Số quốc gia áp dụng thuế nước trên thế giới. theo tỷ lệ đã giảm từ 57 quốc gia năm 2008 Để so sánh công bằng giá thuốc lá giữa xuống còn 46 quốc gia năm 2016. Trong khi các quốc gia có mức thu nhập khác nhau, giá đó, số quốc gia áp dụng thuế hỗn hợp đã được tính bằng đồng đô la PPP (còn gọi là tăng từ 48 lên 61 quốc gia trong cùng giai đô la ngang giá sức mua hay là đô la quốc đoạn. Số quốc gia áp dụng thuế tuyệt đối tế), trong đó đã tính đến sự khác biệt về thu cũng tăng từ 48 lên 66 quốc gia (Hình 1). nhập ở các quốc gia khác nhau. Kết quả cho Tại khu vực Đông Nam Á, hầu hết thấy, khi so sánh giá của thương hiệu thuốc các quốc gia cũng đang áp dụng thuế lá phổ biến nhất trong số 20 quốc gia có dữ tuyệt đối hoặc hỗn hợp. Hiện có 5 quốc gia đang áp dụng hệ thống thuế tuyệt đối liệu, giá thuốc lá ở Việt Nam xếp thứ 19, gần (Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, thấp nhất, trong số 20 nước (Hình 3). Giá Singapore), 2 quốc gia áp dụng thuế hỗn hợp nguyên bản tính theo đô la Mỹ (USD) cũng (Lào, Thái Lan) và chỉ có duy nhất 3 quốc được cung cấp (cột màu đỏ) để tham khảo. gia còn đang áp dụng thuế theo tỷ lệ (Việt Khuyến nghị Nam, Campuchia và Myanmar). Tóm lại, có thể kết luận thuế thuốc lá Ở các quốc gia hiện đang áp dụng hệ ở Việt Nam hiện ở mức rất thấp, đồng thời thống thuế hỗn hợp thì xu hướng là sẽ dựa hệ thống đánh thuế còn nhiều bất cập. vào phần thuế tuyệt đối nhiều hơn (tức là Nhằm giảm sử dụng thuốc lá, đem lại tăng mức thuế tuyệt đối). lợi ích cho sức khỏe của người dân Việt Nam, Mức thuế và giá thuốc lá ở Việt Nam còn thuế thuốc lá ở Việt Nam cần được tăng mạnh thấp và đều đặn cho tới khi đạt tỷ lệ thuế ở mức Không chỉ sử dụng hệ thống thuế 70% trên giá bán lẻ, theo như khuyến cáo thuốc lá với nhiều bất cập, mức thuế thuốc của Tổ chức Y tế Thế giới. Bên cạnh đó, Việt lá ở Việt Nam cũng đang rất thấp. Hiện nay, Nam cần bắt đầu bổ sung một phần thuế tuyệt chuẩn quốc tế để đo lường mức thuế thuốc đối vào cơ cấu thuế để làm giảm bớt những lá là tỷ lệ thuế trên giá bán lẻ. bất cập của hệ thống thuế hoàn toàn dựa vào Thuế thuốc lá ở Việt Nam theo Luật tỷ lệ phần trăm như hiện hành. thuế hiện hành là bằng 70% giá xuất xưởng, tuy nhiên khi tính theo chuẩn quốc tế, là tỷ lệ Việc tăng thuế bằng cách áp thuế tuyệt thuế trên giá bán lẻ, thì tỷ lệ thuế ở Việt Nam đối ở mức 5.000 đồng trên mỗi bao thuốc lá (bao gồm cả thuế VAT) chỉ chiếm khoảng ở Việt Nam sẽ giúp giảm 1,8 triệu người hút 36% giá bán lẻ. Tỷ lệ này thấp hơn rất nhiều thuốc và ngăn ngừa gần 1 triệu ca tử vong so với trung bình thế giới, ước tính khoảng sớm do các bệnh liên quan đến thuốc lá gây 56% trên giá bán lẻ. ra trong tương lai. Mức tăng thuế này cũng So sánh với các nước trong khu vực sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu giảm Đông Nam Á, thuế thuốc lá ở Việt Nam cũng hút thuốc đặt ra trong Chiến lược quốc gia ở mức thấp, đứng thứ 7 trong tổng số 10 quốc Phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm gia trong khu vực, xem Hình 2 dưới đây. 2020■ Số 21(373) T11/2018 31
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Thuế tiêu thụ đặc biệt và thuốc lá lậu
7 p | 54 | 6
-
Tăng thuế thuốc lá ở Việt Nam và kinh nghiệm cải cách thuế thuốc lá ở một số quốc gia
6 p | 53 | 6
-
Chính sách ưu đãi thuế, tài chính, ngân hàng ở một số đặc khu thuộc Trung Quốc và kiến nghị cho các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt của Việt Nam
7 p | 49 | 5
-
Tác động của tăng thuế thuốc lá đến tổng sản lượng và việc làm của nền kinh tế
6 p | 83 | 4
-
Tác động của tăng thuế thuốc lá đến thu ngân sách và tỷ lệ hút thuốc ở Việt Nam
5 p | 58 | 4
-
Một số vấn đề đặt ra trong mở rộng cơ sở thuế thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế
4 p | 25 | 2
-
Kinh nghiệm quốc tế về quản lý thuế đối với nền kinh tế ngầm và bài học rút ra cho Việt Nam
5 p | 45 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn