intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thuyết minh nguyên lý làm việc của máy công nghiệp

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

305
lượt xem
74
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trang bị điện – TĐH cho nhóm máy tiện Đ1.1. Giới thiệu chung và phân loại máy tiện I. Chức năng, công dụng của máy tiện: Máy tiện l một loại máy cắt gọt kim loại. Các chi tiết sau khi gia công trên máy tiện có hình dáng gần đúng yêu cầu (gia công thô) hoặc thoả m n phần n o yêu cầu về độ chính xác của kích th-ớc v độ bóng bề mặt. Trên máy tiện có thể thực hiện nhiều nguyên công tiện: - Tiện trụ ngo i - Tiện trụ trong - Tiện...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thuyết minh nguyên lý làm việc của máy công nghiệp

  1. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp Ch−¬ng I Trang bÞ ®iÖn – T§H cho nhãm m¸y tiÖn §1.1. Giíi thiÖu chung vµ ph©n lo¹i m¸y tiÖn I. Chøc n¨ng, c«ng dông cña m¸y tiÖn: M¸y tiÖn l mét lo¹i m¸y c¾t gät kim lo¹i. C¸c chi tiÕt sau khi gia c«ng trªn m¸y tiÖn cã h×nh d¸ng gÇn ®óng yªu cÇu (gia c«ng th«) hoÆc tho¶ m n phÇn n o yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c cña kÝch th−íc v ®é bãng bÒ mÆt. Trªn m¸y tiÖn cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu nguyªn c«ng tiÖn: - TiÖn trô ngo i - TiÖn trô trong - TiÖn c«n - TiÖn ®Þnh h×nh… Ngo i ra nÕu sö dông c¸c dông cô c¾t kh¸c nh− mòi khoan, doa… th× cßn cã thùc hiÖn mét sè nguyªn c«ng kh¸c nh− khoan, doa, tiÖn ren, taro ren… II. Ph©n lo¹i m¸y tiÖn: Nhãm m¸y tiÖn cã thÓ ph©n lo¹i theo nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: • Theo c«ng dông: M¸y tiÖn v¹n n¨ng: - M¸y tiÖn chuyªn tr¸ch - M¸y tiÖn ren - M¸y tiÖn mÆt ®Çu. M¸y tiÖn chuyªn dïng: Thùc hiÖn mét nguyªn c«ng n o ®ã. • Theo h×nh thøc truyÒn ®éng chÝnh: - M¸y tiÖn ®øng: Chi tiÕt quay theo ph−¬ng th¼ng ®øng. - M¸y tiÖn ngang: Chi tiÕt quay theo ph−¬ng n»m ngang. • Theo møc ®é phøc t¹p cña hÖ thèng ®iÖn: - §¬n gi¶n: Dïng ®éng c¬ K§B víi 1-2 cÊp tèc ®é cho truyÒn ®éng chÝnh - Trung b×nh: Dïng ®éng c¬ K§B nhiÒu cÊp tèc ®é hoÆc ®éng c¬ mét chiÒu ®iÒu chØnh m¹ch hë. - Phøc t¹p: §iÒu chØnh v æn ®Þnh tèc ®é víi chØ tiªu chÊt l−îng cao. 1 Copyright by NguyenVanToan®
  2. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp §1.2. c¸c chuyÓn ®éng trªn m¸y tiÖn vµ yªu cÇu TB§ cho c¸c hÖ truyÒn ®éng C¸c chuyÓn ®éng trªn m¸y tiÖn gåm hai nhãm c¬ b¶n: - ChuyÓn ®éng c¬ b¶n: ChuyÓn ®éng chÝnh: l chuyÓn ®éng quay trßn cña chÝnh ChuyÓn ®éng ¨n dao: L chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña b n dao cã g¸ dao - ChuyÓn ®éng phô: Bao gåm c¸c chuyÓn ®éng: b¬m dÇu b«i tr¬n, b¬m n−íc l m m¸t, di chuyÓn nhanh b n dao, chuyÓn ®éng n©ng, h¹, kÑp x … Yªu cÇu TB§ cho c¸c T§ c¬ b¶n trªn m¸y tiÖn 1. ChuyÓn ®éng chÝnh: T§ chÝnh cÇn ph¶i ®¶o chiÒu quay ®Ó ®¶m b¶o quay chi tiÕt c¶ hai chiÒu ë chÕ ®é x¸c lËp hÖ thèng T§ ®iÖn ph¶i ®¶m b¶o ®é cøng ®Æc tÝnh c¬ trong ph¹m vi ®iÒu chØnh tèc ®é víi sai sè nhá h¬n 10% khi phô t¶i thay ®æi tõ 0 ®Õn ®Þnh møc. Qu¸ tr×nh khëi ®éng, h m yªu cÇu ph¶i tr¬n, tr¸nh va dËp tíi bé truyÒn. ë nh÷ng m¸y tiÖn c«ng suÊt nhá v rÊt nhá th× th«ng th−êng hÖ truyÒn ®éng chÝnh kh«ng yªu cÇu ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng ph−¬ng ph¸p ®iÖn, hoÆc nÕu cã chØ yªu cÇu ®iÒu chØnh cã cÊp v trong ph¹m vi hÑp. Do ®ã th−êng sö dông ®éng c¬ K§B 3 pha r«to lång sãc mét hoÆc nhiÒu cÊp tèc ®é ®iÒu chØnh tèc ®é, ph−¬ng ph¸p thay ®æi sè ®«i cùc tõ cña ®éng c¬. Víi c¸c m¸y c«ng suÊt lín v m¸y tiÖn ®øng dïng ®Ó gia c«ng c¸c chi tiÕt cã ®−êng kÝnh lín, ®Ó ®¶m b¶o tèc ®éc c¾t tèi −u v kh«ng ®æi khi ®−êng kÝnh chi tiÕt thay ®æi th× th−êng ®Æc tÝnh ®iÒu chØnh cña T§ gåm hai vïng nh− h×nh vÏ. P,M MC PC n n1 n2 n3 Yªu cÇu ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng ph−¬ng ph¸p ®iÖn víi gi¶i ®iÒu chØnh t−¬ng ®èi réng v ®iÒu chØnh v« cÊp. V× vËy víi T§ chÝnh cho c¸c m¸y n y th−êng sö dông ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu kÝch tõ ®éc lËp ®iÒu chØnh tèc ®é theo vïng: Vïng 1: tõ n1-n2: ®iÒu chØnh b»ng c¸ch thay ®æi ®iÖn ¸p phÇn øng ®éng c¬: M=const. Vïng 2: tõ n2-n3: ®iÒu chØnh b»ng c¸ch gi¶m tõ th«ng ®éng c¬. 2. ChuyÓn ®éng ¨n dao: 2 Copyright by NguyenVanToan®
  3. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp ChuyÓn ®éng ¨n dao yªu cÇu ®¶o chiÒu quay ®Ó ®¶m b¶o ¨n dao theo hai chiÒu. §¶o b n dao cã thÓ thùc hiÖn b»ng ®¶o chiÒu ®éng c¬ ®iÖn hoÆc dïng khíp ly hîp ®iÖn tõ. Ph¹m vi ®iÒu chØnh tèc ®é cña truyÒn ®éng ¨n dao th−êng l D=(50-300)/1 víi ®é tr¬n ®iÒu chØnh φ = 1,06-1,21 v MC = const. ë chÕ ®é sai lÖch tÜnh yªu cÇu ≤ 5%, ®éng c¬ khëi ®éng v h m ªm. Tèc ®é di chuyÓn b n dao cÇn liªn hÖ víi tèc ®é quay chi tiÕt ®Ó ®¶m b¶o gi÷ nguyªn l−îng ¨n dao. ë c¸c m¸y tiÖn cì nhá, T§ ¨n dao ®−îc thùc hiÖn tõ ®éng c¬ T§ chÝnh. M¸y cì loÐn th× ®−îc thùc hiÖn bëi ®éng c¬ riªng K§M§ - ®éng c¬ mét chiÒu hoÆc chØnh l−u cã ®iÒu khiÓn - ®éng c¬. 3. ChuyÓn ®éng phô: Th−êng dïng ®éng c¬ K§B §1.3. M¹ch ®iÖn m¸y tiÖn t616 1. Giíi thiÖu m¹ch ®iÖn T616 M¸y tiÖn T616 l m¸y tiÖn v¹n n¨ng do ViÖt Nam s¶n xuÊt, trªn m¸y cã thÓ thùc hiÖn ®−îc nhiÒu nguyªn c«ng: tiÖn ren, tiÖn mÆt ngo i, khoan,… - HÖ thèng cã 3 ®éng c¬: + §éng c¬ T§ chÝnh: 1§ + §éng c¬ b¬m dÇu: 2§ + §éng c¬ b¬m n−íc: 3§ §éng c¬ 1§ cã thÓ quay theo hai chiÒu, ®iÒu khiÓn quay cho ®éng c¬ n y b»ng c«ng t¾c xoay 3 vÞ trÝ v 4 tiÕp ®iÓm. C¸c c«ng t¾c t¬ 1K, 2K, 3K Cung cÊp nguån chiÕu s¸ng qua biÕn ¸p BA 2. Nguyªn lý l m viÖc: a. Nguyªn lý khèng chÕ ®éng c¬ T§ chÝnh theo chiÒu quay thuËn: §ãng cÇu dao 1CD, ®−a tay g¹t KC vÒ vÞ trÝ 0, nÕu ®iÖn ¸p l−íi cho phÐp khëi ®éng th× RA sÏ t¸c ®éng, tiÕp ®iÓm cña nã sÏ duy tr× cho tiÕp ®iÓm KC1. §Ó ®éng c¬ quay thuËn, chuyÓn tay g¹t sang vÞ trÝ 1, c¸c tiÕp ®iÓm KC2, KC4 kÝn, 3K cã ®iÖn, khëi ®éng ®éng c¬ b¬m dÇu ®ång thêi tiÕp ®iÓm cña nã sÏ cÊp ®iÖn co 1K v 1K cã ®iÖn, ®ãng ®éng c¬ 1§ v o l−íi. b. Nguyªn lý kh«ng chÕ ®éng c¬ T§ chÝnh quay theo chiÒu ng−îc: T−¬ng tù. 3. Nguyªn lý h·m dõng: + H m tù do: Xoay tay g¹t KC vÒ vÞ trÝ 0, c¸c c«ng t¾c t¬ 1K, 2K, 3K sÏ mÊt ®iÖn, ®éng c¬ ®−îc h m tù do cho tíi khi dõng. + H m ng−îc: Xoay tay g¹t KC vÒ vÞ trÝ 2, ®éng c¬ sÏ ®−îc tiÕn h nh h m ng−îc. Khi tèc ®é gi¶m xÊp xØ 0 th× xoay tay g¹t vÒ vÞ trÝ 0 (nÕu ®Ó nguyªn ë vÞ trÝ 2 nã sÏ khëi ®éng theo chiÒu ng−îc). 4. B¶o vÖ v liªn ®éng: - B¶o vÖ ng¾n m¹ch b»ng cÇu ch×. - B¶o vÖ ®iÖn ¸p cùc tiÓu b»ng r¬ le ®iÖn ¸p RA. - B¶o vÖ ng¾n m¹ch gi÷a c¸c pha b»ng liªn déng ®iÖn c¬ (1K, 2K, c«ng t¾c quay) §1.4. m¹ch ®iÖn T§ chÝnh m¸y tiÖn ®øng 1565 3 Copyright by NguyenVanToan®
  4. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp 1. Giíi thiÖu s¬ ®å: M¸y tiÖn ®øng 1565 cã ®−êng kÝnh m©m cÆp 4500mm ®−îc dïng ®Ó gia c«ng chi tiÕt cã ®−êng kÝnh nhá h¬n 5000mm. T§ chÝnh dïng ®éng c¬ mét chiÒu c«ng suÊt 70KW. §iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ b»ng c¸ch ®iÒu chØnh dßng ®iÖn kÝch tõ (®iÒu chØnh tõ th«ng) trong ph¹m vi 500-1500 v/ph. §Ó më réng ph¹m vi ®iÒu chØnh tèc ®é ng−êi ta dïng hép tèc ®é 3 cÊp. TruyÒn ®éng ¨n dao ®−îc thùc hiÖn tõ ®éng c¬ chÝnh, c¸c T§ phô sö dông ®éng c¬ lång sãc. M¹ch phÇn øng: Trªn s¬ ®å, ®éng c¬ § l ®éng c¬ mét chiÒu kÝch tõ ®éc lËp, ®−îc cÊp nguån tõ bé chØnh l−u cÇu 3 pha kh«ng ®iÒu khiÓn gåm c¸c diot tõ D1 - D6 (c¸c van ®−îc l m m¸t bëi dÇu MBA). Bé chØnh l−u ®−îc nçi trùc tiÕp v o l−íi kh«ng th«ng qua MBA, do ®ã ng−êi ta nèi v o mçi pha mét ®iÖn kh¸ng lâi kh«ng khÝ 1§K – 3§K (c¸c ®iÖn kh¸ng n y cã t¸c dông h¹n chÕ dßng ng¾n m¹ch v tèc ®é t¨ng dßng anot chØnh l−u) Qu¸ tr×nh khëi ®éng ®éng c¬ ®−îc chia th nh hai giai ®o¹n: + Giai ®o¹n 1: tõ n = 0 → n = ncb : sö dông ®iÖn trë phô trong m¹ch phÇn øng, khèng chÕ khëi ®éng mét c¸ch tù ®éng theo nguyªn t¾c tèc ®é. + Giai ®o¹n 2: tõ n = ncb → tèc ®é l m viÖc: sö dông ph−¬ng ph¸p rung gi¶m tõ th«ng theo nguyªn t¾c dßng ®iÖn. §Ó ®¶o chiÒu quay cña ®éng c¬ tiÕn h nh ®¶o chiÒu ®iÖn ¸p phÇn øng nhê cÆp tiÕp ®iÓm thuËn ng−îc T, N. H m dõng ®éng c¬: H m ®éng n¨ng, khèng chÕ qu¸ tr×nh h m theo nguyªn t¾c tèc ®é M¹ch phÇn øng: - Cuén kÝch tõ ®éng c¬ ®−îc cung cÊp nguån bëi BB§ mét pha b¸n ®iÒu khiÓn gåm hai Tiristor v hai diot. - M¹ch ph¸t xung ®iÒu khiÓn theo nguyªn t¾c pha ®øng gåm hai kªnh ®iÒu khiÓn riªng biÖt. - æn ®Þnh tèc ®é dïng m¸y ph¸t tèc FT. 2. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ: a. Ho¹t ®éng cña m¹ch kÝch thÝch: * M¹ch ®éng lùc: Gåm MBA, cÇu chØnh l−u, t¶i l cuén kÝch tõ lo¹i R – L víi ®iÖn c¶m lín. Víi chØnh l−u b¸n ®iÒu khiÓn v t¶i ®iÖn c¶m lín, dßng l liªn tôc, ®iÖn ¸p ®Æt lªn cuén kÝch thÝch l : 1 + cosα U kt = U d = U d 0 . 2 XÐt nguyªn lý l m viÖc cña mét kªnh t¹o xung: • 4 Copyright by NguyenVanToan®
  5. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp W1 * γn W2 D2 + - * * Udb1 D3 Udk W3 Ucd * U0 §iÖn ¸p ®iÒu khiÓn: Udk= Ucd + U0 – γn Trong ®ã: Ucd: §iÖn ¸p chñ ®¹o U0: ®iÖn ¸p chuyÓn dÞch – l nguån ®iÖn ¸p t¹o ra gãc më α khi khëi ®éng γn: ®iÖn ¸p ph¶n håi ©m tèc ®é §iÖn ¸p ®ång bé Udb l ®iÖn ¸p h×nh sin lÊy trªn cuén thø cÊp MBA ®ång bé. Tranzitor Tr võa ®ãng vai trß kh©u tæng hîp tÝn hiÖu võa cã chøc n¨ng khuÕch ®¹i xung. M¸y biÕn xung cã 3 cuén d©y trong ®ã cuén W3 lÊy tÝn hiÖu ph¶n håi d−¬ng ®Ó t¨ng tèc ®é chuyÓn m¹ch cña Tr, cuén ph¶n håi W3 ®Æc biÖt ph¸t huy t¸c dông trong kho¶ng Udk ≈ biªn ®é ®iÖn ¸p ®ång bé. - Nguyªn lý l m viÖc cña m¹ch ph¸t xung: 5 Copyright by NguyenVanToan®
  6. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp U Udb Udk ωt υ1 π 2π υ1 3π UdkT ωt §iÖn ¸p ®Æt lªn tiÕp gi¸p E-B cña Tr l UEB = Udb – Udk (ch−a kÓ tíi ®iÖn ¸p ph¶n håi tõ cuén W3). Gi¶ thiÕt, t¹i thêi ®iÓm ωt = 0, ®iÖn ¸p ®ång bé b»ng kh«ng v chuyÓn sang nöa chu ký d−¬ng. Trong kho¶ng 0 – υ1, |Udb| < |Udk| do ®ã UEB = Udb – Udk < 0. TiÕp gi¸p EB cña Tr bÞ ph©n cùc ng−îc nªn Tr kho¸, trªn c¸c cuén d©y cña BAX ch−a cã dßng ®iÖn nªn ch−a cã xung ra. T¹i thêi ®iÓm υ1, |Udb| = |Udk| v cã xu h−íng lín h¬n, UEB > 0, Tr ®−îc ph©n cùc thuËn → Tr b¾t ®Çu më, xuÊt hiÖn dßng cùc gãp ch¶y qua s¬ cÊp BAX, trªn hai cuén d©y thø c©p W2, W3 xuÊt hiÖn c¸c søc ®iÖn ®éng c¶m øng víi thÓ + ë ®Çu cùc tÝnh cã dÊu (*), søc ®iÖn ®éng cuén W3 ®Æt thu¹n lªn tiÕp gi¸p ph¸t gèc cuat Tr l m cho Tr nhanh chãngchuyÓn sang më b o ho . Trªn cuén W2 xuÊt hiÖn xung ra ®−a tíi cùuc ®iÒu khiÓn më Tiristor. §Õn thêi ®iÓm υ2, Udb gi¶m xuèng b»ng Udk v sau ®ã nhá h¬n, UEB < 0, Tr kho¸ l¹i, søc ®iÖn ®éng tù c¶m trªn cuén W1 xuÊt hiÖn khi Tr kho¸ ®−îc triÖt tiªu bëi diot D2. M¹ch ®iÖn ®−îc thiÕt kÕ ®Ó sao cho tõ th«ng ban ®Çu khi khëi ®éng ®éng c¬ cã gi¸ trÞ b»ng 0,7Φdm v giai ®o¹n ®Çu khëi ®éng th× Ucd b»ng kh«ng, do ®ã cÇn ®−a m¹ch kÝch tõ ®iÖn ¸p U0 ®Ó sao cho khi Ucd = 0, γn = 0 th× Udk= U0 t−¬ng øng bé chØnh l−u l m viÖc víi gãc ®iÒu khiÓn α0, víi: 1 + cos α 0 U kt 0 = U d 0 = 0,7U ktdm 2 V do ®ã: Φ ≈ 0,7Φdm b. Qu¸ tr×nh khëi ®éng ®éng c¬: §éng c¬ chØ cã thÓ khëi ®éng v l m viÖc b×nh th−êng ®−îc khi: - C¸c b¸nh r¨ng trong hép tèc ®é ® ¨n khíp ho n to n. - § g¹t tay g¹t trong hép tèc ®é. 6 Copyright by NguyenVanToan®
  7. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp - HÖ thèng dÇu b«i tr¬n ho¹t ®éng b×nh th−êng. - M¸y ® ®−îc kÑp chÆt - Dßng ®iÖn kÝch tõ ®ñ lín ®Ó cho r¬le tõ tr−êng RTT t¸c ®éng. Gi¶ sö khëi ®éng ®éng c¬ theo chiÒu thuËn, ta Ên nót MT (trong m¹ch khèng chÕ), T t¸c ®éng, m¹ch phÇn øng ®éng c¬ ®−îc cÊp ®iÖn v b¾t ®Çu khëi ®éng. R¬le 1RG cã hai cuén d©y, cuén 1RG1 sinh ra lùc tõ cã t¸c dông l m ®ãng tiÕp ®iÓm, cuén 1RG2 sinh ra tõ lùc l m më tiÕp ®iÓm. Ban ®Çu søc tõ ®éng (hay tõ lùc) cña r¬le 1RG b»ng kh«ng, r¬le 1RG ch−a t¸c ®éng nªn c«ng t¾c t¬ 1G ch−a t¸c ®éng → tiÕp ®iÓm 1G ch−a kÝn → 2RG ch−a cã ®iÖn → 2G ch−a cã ®iÖn nªn ®éng c¬ ®−îc khëi ®éng víi to n bé ®iÖn trë phô trong m¹ch. Tõ th«ng ®én c¬ lóc n y cã gi¸ trÞ Φ = 0,7Φdm nªn momen khëi ®éng kh«ng lín l¾m tr¸nh ®−îc va ®Ëp trong bé truyÒn c¬ khÝ Gäi Rf = Rf1 + Rf2 Ta cã: §iÖn ¸p ®Æt lªn 1RG1 l : R−.I− + E§ §iÖn ¸p ®Æt lªn 1RG2 l : Rf.I− ED + I u .Ru F1 = .W1 Søc tõ ®éng do cuén 1RG1 sinh ra sÏ l : Rg 1 I u .R f F2 = .W 2 Søc tõ ®éng do cuén 1RG2 sinh ra sÏ l : Rg 2 R g 1 , Rg 2 l gi¸ trÞ ®iÖn trë tæng trong m¹chvßng cuén d©y 1RG1 v 1RG2 W1, W2 l sè vßng cuén d©y 1RG1 v 1RG2. Søc tõ ®éng tæng cña 1RG l : I u .R f E D + I u . Ru F = F1 − F2 = .W1 − .W 2 Rg1 Rg 2 Ru .W1 R f .Wu C .φ .W1 W1 = = K .n = e F = ED . .n Chän th× ta cã: Rg1 Rg 2 Rg1 Rg 2 Khi tèc ®é t¨ng → γn gi¶m l m cho Udk = U0 – γn gi¶m → α gi¶m → Ukt t¨ng → Φ t¨ng dÇn tõ 0,7Φdm cho ®Õn khi ®¹t trÞ sè ®Þn møc. Khi tèc ®é t¨ng ®Õn gi¸ trÞ tÝnh to¸n n1 th× søc ®iÖn ®éng cña r¬le 1RG ®¹t tíi gi¸ trÞ t¸c ®éng, 1RG t¸c ®éng sÏ cÊp nguån ®iÖn ¸p cho c«ng t¾c t¬ 1G, 1G t¸c ®éng ng¾n m¹ch ®iÖn trë phô Rf1 ®−a ®éng c¬ lªn khëi ®éng trªn ®−êng ®Æc tÝnh cã ®iÖn trë phô Rf2 ®ång thêi nèi cuén d©y 2RG v o m¹ch phÇn øng. Søc tõ ®éng tæng cña cuén 2RG còng ®−îc x¸c ®Þnh t−¬ng tù nh− trªn. Tèc ®é ®éng c¬ tiÕp tôc t¨ng cho tíi khi ®¹t gi¸ trÞ n2 th× r¬ le 2RG t¸c ®éng → 2G t¸c ®éng ng¾n m¹ch ®iÖn trë phô Rf2 ®−a ®éng c¬ lªn gia tèc trªn ®Æc tÝnh tù nhiªn. Khi tèc ®é ®¹t ®Õn gi¸ trÞ n3, r¬le RΦ t¸c ®éng ®ãng m¹ch ®iÖn ¸p chñ ®¹o, ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn Udk t¨ng lªn, song nhê cã tô C3 m ®iÖn ¸p trªn biÕn trë kh«ng t¨ng ®ét ngét, gãc më α t¨ng lªn v ®éng c¬ tiÕp tôc t¨ng tèc lªn ®Õn tèc ®é t−¬ng øng víi gi¸ trÞ tõ th«ng ® ®Æt. c. Nguyªn lý tù æn ®Þnh tèc ®é: 7 Copyright by NguyenVanToan®
  8. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp Gi¶ thiÕt ®éng c¬ ®ang l m viÖc æn ®Þnh víi tèc ®é nod1, momen t¶i l Mc1, ®iÖn ¸p chñ ®¹o l Ucd1 th× gi¸ trÞ ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn m¹ch ph¸t xung l : Udk = Ucd + U0 – γnod1 t−¬ng øng víi gãc ®iÒu khiÓn α1 v tõ th«ng cña ®éng c¬ l Φ1. Khi ®ã ph−¬ng tr×nh c©n b»ng ®iÖn ¸p trong m¹ch phÇn øng sÏ l : Ce.Φ1.nod1 + Iudm.Ru = Udm dω B©y giê, nÕu v× lý do n o ®ã Mc t¨ng → Mdg = Md – Mc = J . < 0 → tèc ®é ®éng c¬ dt gi¶m → γn gi¶m → Udk = (Ucd + U0 – γn) t¨ng → α t¨ng l m cho Ukt gi¶m → Φ gi¶m → n t¨ng. Nh− vËy, ph¶n håi ©m tèc ®é ® gióp cho hÖ cã ®Æc tÝnh tù ®éng æn ®Þnh tèc ®é khi t¶i thay ®æi trong ph¹m vi cho phÐp. Trong tr−êng hîp Mc gi¶m, qu¸ tr×nh x¶y ra ho n to n t−¬ng tù → Φ t¨ng → n gi¶m. d. Nguyªn lý ®iÒu chØnh tèc ®é: §Ó ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ta ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p ®Æt v o cuén kÝch thÝch ®éng c¬ Gi¶ sö ®éng c¬ ®ang l m viÖc æn ®Þnh tai tèc ®é nod1 t−¬ng øng víi Ucd1, muèn t¨ng tèc ®é ®éng c¬ ta ®iÒu chØnh cong tr−ît trªn biÕn trë sao cho Ucd2 > Ucd1. Lóc n y ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn cã gi¸ trÞ Udk = Ucd2 + U0 – γn. Do qu¸n tÝnh c¬ cña hÖ m tèc ®é ®éng c¬ ch−a thay ®æi ngay → Udk t¨ng → gãc ®iÒu khiÓn α t¨ng lªn → ®iÖn ¸p ®Æt v o cuén kÝch thÝch gi¶m → Φ gi¶m → n t¨ng. Cïng víi qu¸ tr×nh t¨ng cña tèc ®é th× Udk gi¶m cho tíi khi ®¹t tíi gi¸ trÞ x¸c lËp n o ®ã t−¬ng øng víi tèc ®é x¸c lËp cña ®éng c¬ t−¬ng øng víi gi¸ trÞ ®iÖn ¸p chñ ®¹o ® ®Æt. e. Nguyªn lý h·m dõng ®éng c¬: HÖ thèng ®−îc thiÕt kÕ h m ®éng n¨ng khi dõng m¸y. Khèng chÕ qu¸ tr×nh h m ®éng n¨ng nhê r¬le ®iÖn ¸p RH trong m¹ch ®éng lùc. Khi ®éng c¬ khëi ®éng lªn ®Õn tèc ®é cì (0,3 – 0,4)ndm th× r¬le RH t¸c ®éng chuÈn bÞ qu¸ tr×nh h m. §Ó dõng m¸y ta Ên nót dõng D, c¸c c«ng t¾c t¬ T hoÆc N, 1G, 2G… mÊt ®iÖn ®ång thêi c«ng t¾c t¬ H cã ®iÖn, ®−a ®iÖn trë h m v o song song víi m¹ch phÇn øng ®éng c¬ b¾t ®Çu qu¸ tr×nh h m ®éng n¨ng. Khi tèc ®é gi¶m ®Õn gi¸ trÞ n o ®ã r¬le RH nh¶, H mÊt ®iÖn. KÕt thóc qu¸ tr×nh h m ®éng n¨ng, chuyÓn sang h m tù do ®Õn khi dõng. Ch−¬ng II Trang bÞ ®iÖn – t®h cho nhãm m¸y mµi §2.1. giíi thiÖu chung vµ ph©n lo¹i M¸y m i cã hai lo¹i chÝnh: m¸y m i trßn v m¸y m i ph¼ng. Ngo i ra cßn cã c¸c m¸y kh¸c nhau: m¸y m i v« t©m, m¸y m i r nh, m¸y m i c¾t, m¸y m i r¨ng… Th−êng trªn m¸y m i cã ô chi tiÕt hoÆc b n, trªn ®ã kÑp chi tiÕt v ô ®¸ m i, trªn ®ã cã trôc chÝnh víi ®¸ m i, c¶ hai ô ®Òu ®Æt trªn bÖ n y. M¸y m i trßn cã hai lo¹i: M¸y m i trßn ngo i (h×nh 2–1a) v m¸y m i trßn trong (h×nh 2-1b) 8 Copyright by NguyenVanToan®
  9. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp a b H×nh 2-1 Trªn m¸y m i trßn, chuyÓn ®éng chÝnh l chuyÓn ®éng quay theo cña ®¸ m i; ChuyÓn ®éng ¨n dao l di chuyÓn tÞnh tiÕn cña ô ®¸ däc trôc (¨n dao däc trôc) hoÆc di chuyÓn tÞnh tiÕn theo h−íng ngang trôc (¨n dao ngang) hoÆc chuyÓn ®éng quay cñ chi tiÕ (¨n dao vßng). ChuyÓn ®éng phô l di chuyÓn nhanh cña ô ®¸ hoÆc chi tiÕt. M¸y m i ph¼ng cã hai lo¹i: m i b»ng biªn ®¸ (h×nh 2-1c) v m i b»ng mÆt ®Çu ®¸ (h×nh 2-1d) c d H×nh 2-1 ë m¸y m i b»ng niªn ®¸, ®¸ m i quay trßn v chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn ngang so víi chi tiÕt, b n m¸y mang chi tiÕt chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn qua l¹i. ChuyÓn ®éng quay cña ®¸ l chuyÓn ®éng chuyÓn ®éng chÝnh, chuyÓn ®éng ¨n dao l di chuyÓn cña ®¸ (¨n dao ngang) hoÆc chuyÓn ®éng cña chi tiÕt (¨n dao däc). ë m¸y m i b»ng mÆt ®Çu cña ®¸, b n cã thÓ l trßn hoÆc ch÷ nhËt, chuyÓn ®éng quay cña ®¸ l chuyÓn ®éng chÝnh, chuyÓn ®éng ¨n dao l di chuyÓn ngang cña ®¸ (¨n dao ngang) hoÆc chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn qua l¹i cña b n m¸y mang chi tiÕt (¨n dao däc). 9 Copyright by NguyenVanToan®
  10. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp §2.2. c¸c chuyÓn ®éng trªn m¸y mµi vµ yªu cÇu trang bÞ ®iÖn cho c¸c hÖ T§§ 1. TruyÒn ®éng chÝnh: Th«ng th−êng kh«ng yªu cÇu ®iÒu chØnh tèc ®é nªn th−êng sö dông ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc. ë c¸c m¸y m i cì nÆng ®Ó duy tr× tèc ®é c¾t l kh«ng ®æi khi mßn ®¸ hay kÝch th−íc chi tiÕt gia c«ng thay ®æi th−êng sö dông truyÒn ®éng ®éng c¬ cã ph¹m vi ®iÒu chØnh tèc ®é l D = (2-4)/1 víi c«ng suÊt kh«ng ®æi. ë m¸y m i trung b×nh v nhá v = 50-80m/s nªn ®¸ m i cã ®−êng kÝnh lín th× tèc ®é quay cña ®¸ kho¶ng 1000v/ph. ë nh÷ng m¸y cã ®−êng kÝnh nhá tèc ®é ®¸ rÊt cao. §éng c¬ T§ l c¸c ®éng c¬ ®Æc biÖt, ®¸ m i g¾n trªn trôc ®éng c¬, ®éng c¬ cã tèc ®é (24000- 48000)v/ph. Nguån cña ®éng c¬ l c¸c bé biÕn tÇn, cã thÓ l c¸c m¸y ph¸t tÇn sè cao (bé biÕn tÇn quay) hoÆc l c¸c bé biÕn tÇn tÜnh (bé biÕn tÇn b»ng tiristor). Momen c¶n tÜnh trªn trôc ®éng c¬ th−êng l 15 – 20% momen ®Þnh møc. Momen qu¸n tÝnh cña ®¸ v c¬ cÊu truyÒn lùc l¹i lín 500-600% momen qu¸n tÝnh cña ®éng c¬, do ®ã cÇn h m c−ìng bøc ®éng c¬ quay ®¸. Kh«ng yªu cÇu ®¶o chiÒu quay ®éng c¬ quay ®¸. 2. TruyÒn ®éng ¨n dao: a. M¸y m i trßn: ë m¸y m i cì nhá, T§ quay chi tiÕt dïng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé nhiÒu cÊp tèc ®é (®iÒu chØnh sè ®«i cùc p) víi D = (2-4)/1, ë c¸c m¸y lín th× dïng BBD-®éng c¬ mét chiÒu, hÖ K§T - §M cã D = 10/1 víi ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p phÇn øng. TruyÓn ®éng ¨n dao cña b n m¸y m i trßn cì lín thùc hiÖn theo hÖ BB§ - §M víi D=(20-25)/1. TruyÒn ®éng ¨n dao ngang sö dông thuû lùc. b. M¸y m i ph¼ng: TruyÒn ®éng ¨n dao cña ô ®¸ thùc hiÖn lÆp l¹i nhiÒu chu kú, sö dông thuû lùc. T§ ¨n dao tÞnh tiÕn qua l¹i cña b n, dïng hÖ T§ mét chiÒu víi D = (8-10)/1 3. TruyÒn ®éng phô: Sö dông ®éng c¬ K§B r«to lång sãc. §2.3. m¹ch ®iÖn m¸y mµi 3a130, 3131 1. Giíi thiÖu s¬ ®å: C¸c ®éng c¬ tõ 1§ - 6 § l ®éng c¬ K§B r«to lång sãc kh«ng ®iÒu chØnh tèc ®é. §éng c¬ 7§ l ®éng c¬ mét chiÒu kÝch tõ ®éc lËp, ®éng c¬ ®−îc cÊp nguån tõ bé chØnh l−u kh«ng ®iÒu khiÓn cÇu 3 pha kÕt hîp víi khuÕch ®¹i tõ ®Ó t¹o ra mét bé biÕn ®æi ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p ®Æt lªn phÇn øng ®éng c¬. §Ó ®iÒu khiÓn v æn ®Þnh tèc ®é ®éng c¬ 7§ s¬ ®å dïng 2 m¹ch vßng ph¶n håi: ph¶n håi ©m ®iÖn ¸p phÇn øng ®éng c¬ (lÊy trùc tiÕp trªn phÇn øng ®éng c¬) v ph¶n håi d−¬ng dßng (lÊy qua biÕn dßng BD v ®−îc chØnh l−u bëi 2CL). BiÕn ¸p 2BA, chØnh l−u 1CL ®Ó cung cÊp nguån kÝch tõ cho 7§, nguån chñ ®¹o v nguån chuyÓn dÞch trong K§T. 2. Nguyªn lý l m viÖc: 10 Copyright by NguyenVanToan®
  11. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp a. Nguyªn lý khëi ®éng hÖ thèng: Sau khi ®ãng c¸c Aptomat A1, A2, A3 ta Ên nót M1, gi¶ sö Ên ®Þnh chÕ ®é m i trßn ngo i th× 1CM ®Ó ë vÞ trÝ trªn. Ên M1 th× 1K sÏ cã ®iÖn khëi ®éng 1§ v 2§. TiÕp theo Ên M2 th× 2K cã ®iÖn, khëi ®éng 3§, nÕu 2CM ®Ó ë vÞ trÝ trªn tøc l khëi ®éng ®éng c¬ quay chi tiÕt b»ng tay th× ta Ên M3, r¬le trung gian Rtr cã ®iÖn. NÕu tõ th«ng cña ®éng c¬ ®ñ lín l m RTT t¸c déng th× lóc n y 5K sÏ cã ®iÖn nèi BB§ v o nguån v khëi ®éng ®éng c¬ 7§, ®ång thêi 3K cã ®iÖn → hÖ thèng b¬m n−íc g¹t phoi cã ®iÖn. NÕu 2CM ®Ó ë vÞ trÝ bªn d−íi tøc l ®Æt chÕ ®é tù ®éng th× khi hÖ thèng thuû lùc ®−a ô ®¸ v o gÇn chi tiÕt th× KH bÞ Ên v r¬le Rtr cã ®iÖn → qu¸ tr×nh khëi ®éng l¹i nh− trªn. b. Nguyªn lý ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ 7§: PR 1R + 2R WKC1 WKC2 β Iu 7§ - C¸c tÝn hiÖu ®Æt trªn WKC1 gåm cã: + §iÖn ¸p chñ ®¹o Ucd lÊy trªn biÕn trë PR + TÝn hiÖu ph¶n håi d−¬ng dßng βIu lÊy trªn R2 + TÝn hiÖu ph¶n håi ©m ¸p lÊy trªn phÇn øng ®éng c¬ 7§ Ta cã: U1,2 = Ucd + βIu – αUu = Ucd – γn Muèn t¨ng tèc ®é ®éng c¬ ta ph¶i chØnh biÕn trë vÒ phÝa tr¸i ®Ó t¨ng ®iÖn ¸p chñ ®¹o → U1,2 t¨ng dÇn dÉn tíi dßng qua cuén khèng chÕ chñ ®¹o t¨ng lªn → tøc l t¨ng tèc ®é tõ ho¸ lâi thÐp cña K§T v phÇn ®iÖn ¸p r¬i trªn cuén l m viÖc gi¶m ®i → ®iÖn ¸p ®Æt trªn phÇn øng ®éng c¬ t¨ng lªn → tèc ®é ®éng c¬ t¨ng lªn. c. Nguyªn lý æn ®Þnh tèc ®é: Khi ®éng c¬ ®ang l m viÖc b×nh th−êng ë mét tèc ®é nhÊt ®Þnh v× mét lý do n o ®ã, gi¶ sö t¶i t¨ng l m cho tèc ®é ®éng c¬ gi¶m, khi ®ã U1,2=Ucd-γn t¨ng dÉn tíi dßng qua cuén khèng chÕ chñ ®¹o t¨ng → tøc l t¨ng tèc ®é tõ ho¸ lâi thÐp cña K§T v phÇn ®iÖn ¸p r¬i trªn cuén l m viÖc gi¶m → ®iÖn ¸p ®Æt trªn phÇn øng ®éng c¬ t¨ng lªn → tèc ®é ®éng c¬ t¨ng lªn → æn ®Þnh ®−îc tèc ®é ®éng c¬. 11 Copyright by NguyenVanToan®
  12. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp d. Nguyªn lý h m dõng ®éng c¬ 7§: Gi¶ sö ®éng c¬ ®ang quay thuËn, ®Ó h m dõng m¸y ta Ên nót D3 hoÆc tiÕp ®iÓm KH ®−îc phôc håi → r¬le Rtr mÊt ®iÖn, 3K v 5K mÊt ®iÖn → 7§ ®−îc c¾t ra khái l−íi ®ång thêi c«ng t¾c t¬ H ®−îc cÊp ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm H ®−a ®iÖn trë h m v o m¹ch phÇn øng ®éng c¬ v x¶y ra qu¸ tr×nh h m ®éng n¨ng cho ®Õn khi dõng. §2.4. m¹ch ®iÖn truyÒn ®éng quay chi tiÕt m¸y mµi trßn dïng hÖ t-® 1. Giíi thiÖu s¬ ®å: §éng c¬ quay chi tiÕt §C l ®éng c¬ mét chiÒu kÝch tõ nèi tiÕp ®−îc cÊp nguån tõ chØnh l−u cÇu mét pha b¸n ®iÒu khiÓn, ®éng c¬ ®−îc thiÕt kÕ m¹ch h m ®éng n¨ng khi dõng m¸y M¹ch ®iÒu khiÓn sö dông hai kªnh ph¸t xung cho hai van T1, T2 khèng chÕ theo nguyªn t¾c pha ®øng gåm cã: + M¹ch §BH&FSRC: m¸y BA ®ång bé, c¸c ®iÖn trë, tô ®iÖn, tranzitor, nguån cung cÊp… t¹o ra ®iÖn ¸p r¨ng c−a ®Ó so s¸nh. + M¹ch so s¸nh: dïng tranzitor ®Ó so s¸nh ®iÖn ¸p r¨ng c−a v ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn. + M¹ch t¹o xung, söa xung: Gåm tô ®iÖn, c¸c ®iÖn trë, c¸c tranzitor, diot v c¸c MBA xung nh»m söa ®é réng xung v o t¹o xung ®iÒu khiÓn phï hîp ®−a ®ªn tiristor. + M¹ch tæng hîp v K§TG: l m nhiÖm vô tæng hîp v khuÕch ®¹i tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn l m t¨ng ®é nh¹y æn ®Þnh, më réng ph¹m vi ®iÒu chØnh cña hÖ thèng. Bé K§ n y ®−îc thùc hiÖn b»ng tranzitor Tr, ®Çu ra cña bé n y l tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®−îc ®−a ®Õn kh©u so s¸nh. + M¹ch t¹o nguån nu«i: Gåm MBA, c¸c bé chØnh l−u, tô ®iÖn, IC æn ¸p t¹o ra nguån nu«i cho c¸c tranzitor v t¹o nguån ®iÖn ¸p chñ ®¹o. §Ó æn ®Þnh tèc ®é ®éng c¬ ta dïng kh©u ph¶n håi ©m tèc ®é sö dông MF 2. Nguyªn lý l m viÖc: a. Nguyªn lý l m viÖc cña m¹ch ph¸t xung ®iÒu khiÓn c¸c Tiristor: * Khèi ®ång bé ho¸ v ph¸t sãng r¨ng c−a: 12 Copyright by NguyenVanToan®
  13. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp -24V 1R1 1VR1 1§1 BA§ 1Tr1 1R2 1 C1 + Udb ωt UC1 ωt URC ωt ë nöa chu kú d−¬ng cña ®iÖn ¸p l−íi th× diot D1 th«ng, xuÊt hiÖn dßng ®iÖn qua IR2 tõ trªn xuèng d−íi, r¬i ®iÖn ¸p 1R2 do dßng ®iÖn n y g©y ra sÏ ph©n cùc ng−îc 1Tr1 l m cho 1Tr1 kho¸ v tô 1C1 ®−îc n¹p ®iÖn theo m¹ch vßng: (+) nguån → qua biÕn trë 1VR1 → qua tô 1C1 → 24V. Khi ®iÖn ¸p chuyÓn sang chu kú ©m, diot D1 bÞ ph©n cùc ng−îc v kho¸ l¹i, dßng ®iÖn qua 1Tr2 sÏ ph©n cùc thuËn 1Tr1 l m më v tô 1C1 sÏ phãng ®iÖn qua (+)1C1 → 1R3 → EC 1Tr1 → (-) IC1 cho ®Õn hÕt v gi÷ nguyªn ®Õn hÕt nöa chu ký ©m. §iÖn ¸p r¨ng c−a ®−îc biÓu diÔn nh− trªn h×nh vÏ * Kh©u so s¸nh, t¹o xung v söa xung: 13 Copyright by NguyenVanToan®
  14. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp -24V 1R5 1R4 IC2 1R6 1Tr2 UC2 1Tr3 URC +24V Udk Udb ωt U ωt U ωt U ωt ωt U ωt Usx §iÖn ¸p r¨ng c−a v ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn ®−îc so s¸nh nèi tiÕp víi nhau v ®−îc ®Æt lªn cùc ph¸t gèc cña 1Tr2. §iÖn ¸p r»n c−a cã t¸c dông më bãng cßn ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn th× cã t¸c dông kho¸ bãng. Trong giai ®o¹n ®iÖn ¸p trªn tô 1C1 cßn nhá h¬n ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn, Tr2 kho¸ v tån t¹i mét xung trªn tiÕp gi¸p ph¸t gãp cña Tr2, trong gia ®äan n y do 1Tr3 ®−îc ®Þnh thiªn bëi 1R5 nªn sÏ më v tô 1C2 ®−îc n¹p ®iÖn víi cùc tÝnh nh− h×nh vÏ v trªn tiÕp gi¸p cña 1Tr1 kh«ng cã xung. Khi ®iÖn ¸p trªn tô 1C1 cã gi¸ trÞ b»ng v b¾t ®Çu lín h¬n ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn th× 1Tr2 më v tô 1C2 sÏ phãng ®iÖn theo m¹ch vßng (+)IC2 → 1R5 → nguån → 1R4 → (-)1C2. Trong giai ®o¹n tô 1C2 phãng ®iÖn th× tiÕp gi¸p ph¸t gèc cña 1Tr3 bÞ ®Æt ®iÖn ¸p ng−îc → 1Tr3 14 Copyright by NguyenVanToan®
  15. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp kho¸ → xuÊt hiÖn xung ra trªn tiÕp gi¸p ph¸t hãp cña 1Tr3, nh− vËy qua hai kh©u n y xung ® ®−îc t¹o ra v söa cho cã ®é réng xung phï hîp víi yªu cÇu. *Kh©u khuÕch ®¹i xung: Xung lÊy trªn tiÕp gi¸p ph¸t gãp cña 1Tr3 ® cã ®é réng xung phï hîp nh−ng v× c«ng suÊt ch−a ®ñ ®Ó më Tiristor, do ®ã ng−êi ta ph¶i khuÕh ®¹i c«ng suÊt xung v ®ång thêi khi truyÒn xung tíi Tiristor th× cÇn ph¶i c¸ch ly ®iÖn ¸p cao phÝa m¹ch ®éng lùc víi ®iÖn ¸p thÊp ë m¹ch ®iÒu khiÓn, viÖc n y ®−îc thùc hiÖn bëi biÕn ¸p xung 1BAX v 2BAX. Nguyªn lý l m viÖc: Khi cã mét xung ®Æt v o tiÕp gi¸p gèc ph¸t cña 1Tr4 th× 1Tr4 sÏ më cho dßng ®iÖn ch¹y qua cuén s¬ cÊp cña 1BAX. Sù biÕn thiªn cña dßng ®iÖn n y sÏ l m c¶m øng sang phÝa thø cÊp mét ®iÖn ¸p v ®−îc ®−a tíi ®Ó më van T1. Khi xung ë ® u v o kÕt thóc th× ®iÖn ¸p ë thø cÊp cña 1BAX bÞ mÊt v kÕt thóc xung më van. Nh− vËy, xung ra ë thø cÊp BAX cã ®é réng b»ng ®é réng cña xung ®Çu v o kh©u khuÕch ®¹i nh−ng c«ng suÊt xung ®−îc n©ng cao. b. Nguyªn lý khëi ®éng ®éng c¬ quay chi tiÕt: Khi khëi ®éng ®éng c¬ l m viÖc ë mét tèc ®é n o ®ã t−¬ng øng víi mét gi¸ trÞ ®iÖn ¸p chñ ®¹o Ucd, ta aans nót më m¸y M (m¹ch kh«ng chÕ) → c«ng t¾c t¬ K cã ®iÖn, ®ãng tiÕp ®iÓm K ë m¹ch ®éng lùc, ®éng c¬ ®−îc nèi v o bé chØnh l−u, lóc n y tèc ®é ®éng c¬ b»ng 0, tÝn hiÖu v o kh©u K§TG b»ng Udk’ = Ucd – γn cã gi¸ trÞ lín, tÝn hiÖu n y ®−îc ®−a tíi cùc gèc cña Tr khèng chÕ Tr l m viÖc ë chÕ ®é khuÕch ®¹i v khi ®ã ë ®Çu ra Tr cã tÝn hiÖu Udk ®−a dÕn so s¸nh víi tÝn hiÖu r¨ng c−a lÊy tõ m¹ch §BH&FSRC ®Ó quyÕt ®Þnh thêi ®iÓm xuÊt hiÖn xung, xung n y ®−îc ®−a tíi ®Ó më c¸c Tiristor (hai Tiristor më lÖch nhau mét gãc 1800) → ®éng c¬ ®−îc khëi ®éng víi dßng khëi ®éng. c. Nguyªn lý ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ quay chi tiÕt: Muèn ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ta ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p chñ ®¹o. Gi¶ sö, muèn t¨ng tèc ®é ®éng c¬, ta ®iÒu chØnh biÕn trë VR1 sao cho Ucd t¨ng, do qu¸n tÝnh c¬ cña hÖ thèng m tèc ®é ®éng c¬ ch−a kÞp thay ®æi, khi ®ã tÝn hiÖu v o kh©u khuÕch ®¹i trung gian l Udk’ = Ucd – γn t¨ng → Tr më nhiÒu h¬n → Udk gi¶m → gãc më α gi¶m → ®iÖn ¸p ®Æt v o phÇn øng ®éng c¬ t¨ng → tèc ®é ®éng c¬ t¨ng. §Ó ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ta ®iÒu chØnh gi¶m ®iÖn ¸p chñ ®¹o, qu¸ tr×nh x¶y ra t−¬ng tù. d. Nguyªn lý tù ®éng æn ®Þnh tèc ®é ®éng c¬ quay chi tiÕt: Gi¶ sö, ®éng c¬ ®ang l m viÖc b×nh th−êng ë mét tèc ®é n1, v× mét lý do n o ®ã, gi¶ sö t¶i t¨ng l m cho tèc ®é ®éng c¬ gi¶m xuèng gi¸ trÞ n2
  16. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp Ch−¬ng III Trang bÞ ®iÖn – t®h cho nhãm m¸y doa §3.1. Giíi thiÖu chung vµ ph©n lo¹i M¸y doa l m¸y gia c«ng kim lo¹i, ®Ó gia c«ng c¸c chi tiÕt víi c¸c nguyªn c«ng: khoÐt lç trô, khoan lç, cã thÓ dïng ®Ó phay. M¸y doa ®−îc chia th nh hai lo¹i chÝnh: m¸y doa ®øng (trôc chÝnh th¼ng ®øng) v m¸y doa ngang (trôc chÝnh n»m ngang). M¸y doa ngang dïng ®Ó gia c«ng c¸c chi tiÕt cì trung b×nh v nÆng, m¸y doa ngang l lo¹i m¸y m dao doa ®−îc g¸ theo ph−¬ng n»m ngang, cßn chi tiÕt ®−îc g¸ trªn b n g¸ chi tiÕt. Trªn m¸y doa ngang, nÕu dïng dao phay mÆt ®Çu cã thÓ gia c«ng mÆt ph¼ng th¼ng ®øng, nÕu dïng dao phay trô cã thÓ gia c«ng mÆt ph¼ng n»m ngang. C¸c chuyÓn ®éng cña m¸y doa gåm: - ChuyÓn ®éng c¬ b¶n: + ChuyÓn ®éng chÝnh: l chuyÓn ®éng quay cña trôc chÝnh g¸ dao doa. + ChuyÓn ®éng ¨n dao: tuú theo nguyªn c«ng thùc hiÖn trªn m¸y doa m chuyÓn ®éng ¨n dao cã thÓ l : chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn däc trôc cña trôc chÝnh khi doa, khoan, tiÖn,… chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn ngang, däc b n m¸y cña b n g¸ chi tiÕt. - C¸c chuyÓn ®éng phô: ChuyÓn ®éng b¬m n−íc, b¬m d u, dÞch chuyÓn ô trôc chÝnh theo ph−¬ng th¼ng ®øng, dÞch chuyÓn c¸c trô, chuyÓn ®éng quay b n… §3.2. yªu cÇu trang bÞ ®iÖn cho c¸c t® trªn m¸y doa 1. TruyÒn ®éng chÝnh: Yªu cÇu ®¶o chiÒu quay, ph¹m vi ®iÒu khiÓn tèc ®é D = 130/1 víi c«ng suÊt kh«ng ®æi. §é tr¬n ®iÒu chØnh φ = 1,26 HÖ T§ chÝnh yªu cÇu h m dõng nhanh. Trong thùc tÕ, hÖ T§ chÝnh m¸y doa th−êng sö dông ®éng c¬ K§B roto lång sãc v hép tèc ®é, ®éng c¬ cã mét hoÆc v i cÊp tèc ®é ®iÒu chØnh b»ng ph−¬ng ph¸p thay ®æi sè ®«i cùc (th−êng l hai cÊp tèc ®é), ë m¸y doa cì nÆng ®Ó ®¬n gi¶n vÒ kÕt cÊu c¬ khÝ v h¹n chÕ momen ë vïng tèc ®é thÊp cã thÓ sö dông ®éng c¬ mét chiÒu ®iÒu chØnh tèc ®é theo hai vïng 2. TruyÒn ®éng ¨n dao: Ph¹m vi ®iÒu chØnh réng, thùc hiÖn b»ng ph−¬ng ph¸p ®iÖn, cã d¶i ®iÒu chØnh l , D= (1500-2000)/1, l−îng ¨n dao ®−îc ®iÒu chØnh trong ph¹m vi 2mm víi v = 600mm/ph khi di chuyÓn nhanh cã thÓ ®¹t tíi 2,5 – 3m/ph. L−îng ¨n dao (mm/vßng) ë nh÷ng m¸y cì nÆng yªu cÇu gi÷ kh«ng ®æi khi tèc ®é trôc chÝnh thay ®æi. §iÒu chØnh tr¬n tèc ®é φ → 1, Mc = const. §é æn ®Þnh tèc ®é ∆n% ≤ 5% HÖ T§ ¨n dao m¸y doa ph¶i ®¶m b¶o ®é t¸c ®éng nhanh, cao, dõng m¸y ph¶i chÝnh x¸c, ®¶m b¶o sù liªn ®éng víi T§ chÝnh khi l m viÖc tù ®éng. Do c¸c yªu cÇu trªn mÇ T§ ¨n dao m¸y doa th−êng sö dông ®éng c¬ mét chiÒu kÝch tõ ®éc lËp víi c¸c hÖ M§K§ - §; T - §. 16 Copyright by NguyenVanToan®
  17. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp §3.3. m¹ch ®iÖn hÖ thèng T® chÝnh m¸y doa 2620 1. Giíi thiÖu s¬ ®å hÖ thèng T§ chÝnh m¸y doa 2620: M¸y doa 2620 l m¸y cì trung b×nh: §−êng kÝnh trôc chÝnh: 90mm C«ng suÊt ®éng c¬ T§ chÝnh: 10KW Tèc ®é quay trôc chÝnh ®iÒu chØnh trong ph¹m vÞ (12,5 – 1600)v/ph C«ng suÊt ®éng c¬ ¨n dao: 2,1KW Tèc ®é ®éng c¬ ¨n dao cã thÓ ®iÒu chØnh trong ph¹m vi (2,1 – 1500)v/ph, tèc ®é lín nhÊt: 3000v/ph *S¬ ®å nguyªn lý hÖ thèng T§ chÝnh: §éng c¬ T§ chÝnh l ®éng c¬ K§B roto lång sãc hai cÊp tèc ®é: 1460v/ph khi d©y quÊn stator ®Êu tam gi¸c, v 2890v/ph khi d©y quÊn stator ®Êu sao kÐp, viÖc chuyÓn ®æi tèc ®é tõ thÊp ®Õn cao t−¬ng øng víi chuyÓn ®æi tõ ®Êu ∆ – YY v ng−îc l¹i ®−îc thùc hiÖn bíi tay g¹t c¬ khÝ 2KH cã liªn quan ®Õn thiÕt bÞ chuyÓn ®æi tèc ®é. NÕu tiÕp ®iÓm 2KH hë, d©y quÊn ®éng c¬ ®Êu t−¬ng øng víi tèc ®é thÊp, khi 2KH kÝn d©y quÊn ®éng c¬ ®−îc ®Êu t−¬ng øng víi tèc ®é cao. §éng c¬ ®−îc ®¶o chiÒu quay nhê c¸c c«ng t¾c t¬ 1T, 1N, 2T, 2N Trong s¬ ®å cßn cã ®éng c¬ b¬m dÇu b«i tr¬n §B, nã ®−îc ®ãng c¾t ®ång thêi víi ®éng c¬ chÝnh nhê c«ng t¾c t¬ KB v c¸c tiÕp ®iÓm liªn ®éng. 2. Nguyªn lý l m viÖc: a. Nguyªn lý khëi ®éng ®éng c¬ T§ chÝnh quay thuËn: Gi¶ thiÕt 1Kh kÝn, 2Kh kÝn. §Ó khëi ®éng ®éng c¬ theo chiÒu thuËn ta Ên nót MT → c«ng t¾c t¬ 1T cã ®iÖn, ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më, d©y quÊn ®éng c¬ ®−îc nèi v o l−íi ®ång thêi lóc n y c«ng t¾c t¬ KB cã c¸c tiÕp ®iÓm KB cÊp ®iÖn cho r¬le thêi gian Rth nh−ng tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm Rth ch−a më ngay → c«ng t¾c t¬ Ch cã ®iÖn ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më Ch, cßn tiÕp ®iÓm th−êng më ®ãng chËm cña Rth ch−a ®ãng nªn c«ng t¾c t¬ 1Nh, 2Nh ch−a cã ®iÖn → d©y quÊn ®éng c¬ ®−îc ®Êu ∆ (t−¬ng øng víi tèc ®é thÊp). Sau thêi gian duy tr× cña r¬le thêi gian, tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm Rth më, c¾t ®iÖn cña Ch, ®ång thêi tiÕp ®iÓm th−êng më ®ãng chËm cña Rth ®ãng l¹i cÊp ®iÖn cho 1Nh v 2Nh → d©y quÊn ®éng c¬ d−îc ®Êu YY t−¬ng øng víi tèc ®é cao. b. Qu¸ tr×nh khëi ®éng theo chiÒu ng−îc: T−¬ng tù c. Nguyªn lý dõng ®éng c¬ T§ chÝnh: Sau khi Ên nót dõng D, ®éng c¬ ®−îc h m ng−îc ®Õn khi dõng m¸y. Qu¸ tr×nh h m ng−îc x¶y ra nh− sau: §Ó chuÈn bÞ m¹ch h m v kiÓm tra tèc ®é ®éng c¬ ë s¬ ®å dïng r¬le kiÓm tra tèc ®é RKT, khi m¸y ®ang l m viÖc ë chiÒu quay thuËn, tiÕp ®iÓm RKT kÝn s½n → r¬le 1RH cã ®iÖn do ®ã trong qu¸ tr×nh h m c«ng t¾c t¬ 2N mÊt ®iÖn kÕt thóc qu¸ tr×nh h m. Qóa tr×nh h m ®éng c¬ ë chiÒu quay ng−îc x¶y ra t−¬ng tù, chØ kh¸c l tiÕp ®iÓm RKT-2 sÏ ®iÒu khiÓn sù t¸c ®éng cña c«ng t¾c t¬ 2T. 17 Copyright by NguyenVanToan®
  18. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp Ch−¬ng IV Trang bÞ ®iÖn – t®h cho nhãm m¸y bµo §4.1 giíi thiÖu chung vµ ph©n lo¹i M¸y b o dïng ®Ó gia c«ng c¸c chi tiÕt cã träng l−îng v chiÒu d i lín. - Ph©n lo¹i m¸y b o: + Lo¹i nhá: chiÒu d i cña b n l 3m; lùc kÐo tõ 30 – 50KN + Lo¹i trung b×nh: ChiÒu d i cña b n l 3m – 5m; lùc kÐo 70KN + Lo¹i lín: ChiÒu d i c¶u b n l 12m, lùc kÐo lín h¬n 70KN - C¸c lo¹i chuyÓn ®éng: a. ChuyÓn ®éng chÝnh: L chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña b n m¸y. ChuyÓn ®éng n y mang tÝnh chÊt chu kú. Mçi chu k× gåm hai h nh tr×nh thuËn v ng−îc. H nh tr×nh thuËn thùc hiÖn gia c«ng chi tiÕt ®−îc gäi l h nh tr×nh c¾t gät, h nh tr×nh ng−îc ®−a b n m¸y ch¹y vÒ phÝa ban ®Çu kh«ng c¾t gät ®−îc gäi l h nh tr×nh kh«ng t¶i. Sau khi kÕt thóc h nh tr×nh ng−îc, b n dao di chuyÓn theo chiÒu ngang mét kho¶ng gäi l l−îng ¨n dao S. §å thÞ tèc ®é th«ng th−êng nhÊt cña b n m¸y nh− h×nh vÏ: V Vth V0 t10 t11 t12 t13 t14 -V0 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8 t9 t9 t11 t12 t13 Vng Gi¶ thiÕt ®éng c¬ ®ang ë ®Çu h nh tr×nh thuËn, sÏ diÔn ra c¸c qu¸ tr×nh sau: - Kho¶ng t1: §éng c¬ gia tèc ®−a b n m¸y lªn tíi tèc ®é V0 víi V0 = (5-15)v/ph ®−îc gäi l tèc ®é v o dao. - Kho¶ng t2: B n dao ch¹y æn ®Þnh ë tèc ®é V0 tr−íc khi v o dao. 18 Copyright by NguyenVanToan®
  19. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp - Kho¶ng t3: Dao ¨n chi tiÕt víi tèc ®é thÊp ®Ó tr¸nh mÎ dao. - Kho¶ng t4: Gia tèc b n m¸y tíi tèc ®é c¾t gät æn ®Þnh Vth víi Vth = (5-120)v/ph. - Kho¶ng t5: Thùc hiÖn c¾t gät æn ®Þnh ë tèc ®é cao trong kho¶ng gÇn hÕt h nh tr×nh thuËn. - Kho¶ng t6: S¬ bé gi¶m tèc vÒ V0 tr−íc khi ra dao v chuÈn bÞ cho ®¶o chiÒu. - Kho¶ng t7: C¾t gät ë tèc ®é thÊp tr−íc khi ra dao ®Ó tr¸nh mÎ chi tiÕt. - Kho¶ng t8: Ch¹y kh«ng t¶i chuÈn bÞ h m dõng. - Kho¶ng t9: H m dõng v ®¶o chiÒu sang h nh tr×nh ng−îc. - Kho¶ng t10: Di chuyÓn ng−îc b n dao víi tèc ®é cao Vng > Vth ®Ó t¨ng n¨ng suÊt m¸y. - Kho¶ng t11: S¬ bé gi¶m tèc tr−íc khi ®¶o chiÒu. - Kho¶ng t12: Ch¹y ë tèc ®é V0 - Kho¶ng t13: H m dõng v ®¶o chiÒu b¾t ®Çu chu kú míi. Tõ ®å thÞ l m viÖc cña b n m¸y ta thÊy, kho¶ng thêi gian b n m¸y ë h nh tr×nh ng−îc c ng nhá c ng n©ng cao n¨ng suÊt m¸y. Th«ng th−êng ng−êi ta t¨ng tèc ®é h nh tr×nh ng−îc v chän Vng = (2-3)Vth, ngo i ra thêi gian khëi ®éng ®¶o chiÒu còng cã ¶nh h−ëng lín ®Õn n¨ng suÊt, do ®ã mét trong nh÷ng ®iÒu cÇn chó ý khi thiÕt kÕ T§ b n l l m sao gi¶m ®−îc thêi gian cña qu¸ tr×nh qu¸ ®é. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m thêi gian QTQ§ l x¸c ®Þnh tñ sè truyÒn tèi −u cña c¬ cÊu T§ tõ ®éng c¬ ®Õn trôc l m viÖc ®¶m b¶o m¸y khëi ®éng víi tèc ®é cao nhÊt. b. ChuyÓn ®éng ¨n dao: L chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn tõng b−íc cña b n dao sau mçi h nh tr×nh kÐp cña b n m¸y. TÇn sè chuyÓn cña b n dao cã thÓ lªn tíi 1000lÇn/giê. c. C¸c chuyÓn ®éng phô: Bao gåm c¸c chuyÓn ®éng ®¶m b¶o di chuyÓn nhanh b n dao, n©ng, h¹, kÑp níi x , b¬m dÇu b«i tr¬n, n©ng ®Çu dao trong h nh tr×nh ng−îc… 19 Copyright by NguyenVanToan®
  20. ThuyÕt minh nguyªn lý l m viÖc cña c¸c m¸y c«ng nghiÖp §4.2. c¸c yªu cÇu cña c¸c t® trªn m¸y bµo gi−êng 1. TruyÒn ®éng chÝnh: §Æc tÝnh phô t¶i cña T§ chÝnh nh− h×nh vÏ: P,M MC PC V Vmin Vgh Vmax Vmax Vng max D= = = (12,5 − 30 ) / 1 D¶i ®iÒu chØnh Vmin Vth min Th«ng th−êng, ®Ó ®¶m b¶o c«ng suÊt ®Æt l nhá nhÊt cho ®éng c¬ T§ th× nÕu sö dông ®éng c¬ mét chiÒu kÝch tõ ®éc lËp ta ®iÒu chØnh tèc ®é theo hai vïng: + Vïng ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p: DA = Vgh/Vmax = (5-6)/1 Vgh = (20-25)m/ph Vmin = (4-6)m/ph Vmax = (75-120)m/ph + Vïng ®iÒu chØnh tõ th«ng DΦ = (3-5)/1 Tuy nhiªn do h»ng sè thêi gian m¹ch kÝch tõ ®éng c¬ lín l m t¨ng thêi gian cña QTQ§ nªn t¨ng n¨ng suÊt m¸y gi¶m khi sö dông ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tõ th«ng ®éng c¬. V× vËy trong thùc tÕ ng−êi ta më réng DA v thu hÑp DΦ. Sai lÖch tÜnh cña hÖ thèng yªu cÇu S% ≤ 5% §iÒu chØnh tr¬n Qu¸ tr×nh khëi ®éng, h m ªm tr¸nh va ®Ëp trong bé truyÒn víi tèc ®é t¸c ®éng 2. TruyÒn ®éng ¨n dao: D = (100 – 200)/1, l−îng ¨n dao cùc ®¹i cã thÓ ®¹t tíi (80-100)mm/h nh tr×nh kÐp §¶o chiÒu ë c¶ chÕ ®é di chuyÓn l m viÖc v chÕ ®é di chuyÓn nhanh TruyÒn ®éng ¨n dao th−êng ®−îc thùc hiÖn b»ng ®éng c¬ K§B r«to lång sãc v hép tèc ®é, còng cã thÓ sö dông c¸c hÖ c¬ khÝ, thuû lùc, khÝ nÐn… HÖ ®−îc sö dông réng r i nhÊt l ®éng c¬ mét chiÒu v hÖ trôc vÝt – ªcu hoÆc c¸c b¸nh r¨ng – thanh r¨ng. 20 Copyright by NguyenVanToan®
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
10=>1