TIẾN TRÌNH HỢP TÁC Á ÂU ( ASEM) VÀ NHỮNG ĐÓNG GÓP CUA VIỆT NAM

Chia sẻ: Pham Linh Dan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:228

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 32
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hơn 9 năm trước đây, vào ngày 1 tháng 3 năm 1996, tại Băng Cốc Thái Lan đã diiễn ra một sự kiện quan trọng. 25 người đứng đầu nhà nước chính phủ của 10 nước Châu Á, 15 nước thành viên Châu Âu và chủ tích ủy ban châu âu đã gặp nhau tại trung tâm hội nghị mang tên hoàng hậu SiriKit của vương quốc Thái Lan.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TIẾN TRÌNH HỢP TÁC Á ÂU ( ASEM) VÀ NHỮNG ĐÓNG GÓP CUA VIỆT NAM

http://ebook4u.vn NGUYỄN DUY QUÝ – NGUYỄN THU MỸ ( ĐỒNG CHỦ BIÊN) TIẾN TRÌNH HỢP TÁC Á ÂU ( ASEM) VÀ NHỮNG ĐÓNG GÓP CUA VIỆT NAM HÀ NỘI- 2005 1
http://ebook4u.vn TẬP THỂ TÁC GIẢ : 1. Nguyễn Duy Quý ( GS.VS. TSKH) ( chủ biên) 2. Nguyễn Thu Mỹ ( PGS.TS ) ( Đồng Chủ biên, người chấp bút sách) 3. Bùi Huy Khoát ( GS.TS) 4. Nguyễn Quang Thuấn ( PGS.TS ) 5. Dương Phú Hiệp ( GS.TS ) 6. Trần Đức Cường ( PGS.TS ) 7. Nguyên Cảnh Huệ ( PGS.TS ) 8. Nguyễn An Hà ( TS ) 2
http://ebook4u.vn Môc lôc TËp thÓ t¸c gi¶ 3 Më ®Çu 4-7 PhÇn thø nhÊt : TiÕn tr×nh ASEM sau 9 n¨m ra ®êi vµ ph¸t triÓn Ch-¬ng I Bèi c¶nh ra ®êi ý t-ëng ASEM 8-39 vµ môc ®Ých ñng hé cña c¸c ®èi t¸c Ch¬ng II TiÕn tr×nh Hîp t¸c ¸ - ¢u : 40 -99 Qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ph¸t triÓn Ch¬ng III Nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ cña TiÕn tr×nh ASEM 100-169 sau 9 n¨m ph¸t triÓn PhÇn thø hai TriÓn väng ph¸t triÓn cña AsEM trong nh÷ng n¨m s¾p tíi Ch¬ng IV Nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn cña Hîp t¸c ¸ -¢u 170-208 trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XXI 3
http://ebook4u.vn Ch¬ng V Nh÷ng th¸ch thøc trªn con ®êng ph¸t triÓn cña ASEM trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕkû XXI 209-238 Ch¬ng VI TriÓn väng ph¸t triÓn cña ASEM 239- 276 trong nh÷ng n¨m s¾p tíi PhÇn thø ba TriÓn väng tham gia AsEM cña ViÖt Nam Ch¬ng VII Nh×n l¹i qu¸ tr×nh ViÖt Nam tham gia ASEM 277-312 Ch¬ng VIII TriÓn väng tham gia ASEM cña ViÖt Nam 313- 361 KÕt luËn 362- 367 B¶ng ch÷ c¸i viÕt t¾t 368-371 4
http://ebook4u.vn Mở ®Çu H¬n chÝn n¨m tríc ®©y, vµo ngµy 1 th¸ng 3 n¨m 1996, t¹i B¨ng Cèc ®· diÔn ra mét sù kiÖn quan träng: Hai l¨m ngêi ®øng ®Çu Nhµ níc vµ ChÝnh phñ cña 10 níc ch©u ¸, 15 níc thµnh viªn cña ch©u ¢u vµ Chñ tÞch Uû ban ch©u ¢u ®· gÆp nhau t¹i Trung t©m Héi nghÞ mang tªn Hoµng hËu SirikÝt cña V¬ng quèc Th¸i Lan. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn, trong lÞch sö quan hÖ ®· kÐo dµi hµng tr¨m n¨m gi÷a hai ch©u lôc cæ kÝnh nµy, mét cuéc gÆp nh vËy ®îc tæ chøc. Tõ cuéc gÆp lÞch sö ®ã, mét quan hÖ hîp t¸c míi, ®Æt trªn c¬ së ch©u lôc víi ch©u lôc, ®· ®îc tuyªn bè thµnh lËp. Mèi quan hÖ hîp t¸c míi nµy ®îc tÊt c¶ nh÷ng ngêi khai sinh ra nã nhÊt trÝ gäi lµ TiÕn tr×nh ASEM, theo gîi ý cña «ng Vò Khoan, Thø trëng Ngo¹i giao ViÖt Nam lóc ®ã vµ lµ Phã Thñ tíng ChÝnh phñ ViÖt Nam hiÖn nay. Sù ra ®êi cña ASEM ®¸nh dÊu mét giai ®o¹n míi trong lÞch sö quan hÖ gi÷a ch©u ¸ vµ ch©u ¢u nãi chung , gi÷a §«ng ¸ vµ EU nãi riªng : giai ®o¹n hîp t¸c cña c¸c ®èi t¸c b×nh ®¼ng . Tõ sau Héi nghÞ thµnh lËp ë B¨ng Cèc, c¸c nhµ l·nh ®¹o ASEM ®· gÆp nhau t¹i 4 Héi nghÞ cÊp cao kh¸c: Héi nghÞ cÊp cao ASEM-2 tæ chøc ë Lu©n §«n th¸ng 4 n¨m 1998, Héi nghÞ cÊp cao ASEM-3 ë X¬un th¸ng 10 n¨m 2000 , Héi nghÞ cÊp cao ASEM- 4 diÔn ra ë Copenhagen th¸ng 10 n¨m 2002 vµ Héi nghÞ cÊp cao ASEM-5 tæ chøc t¹i Hµ Néi th¸ng 10 n¨m 2004. Bªn c¹nh c¸c héi nghÞ cÊp cao, hµng tr¨m héi nghÞ c¸c cÊp kh¸c ®· ®îc tiÕn hµnh. C¸c ho¹t ®éng hîp t¸c cña ASEM ®îc triÓn khai ®ång ®Òu th«ng qua ba trô cét lµ chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ v¨n ho¸ - x· héi. Sè ®èi t¸c thµnh viªn ASEM ®· t¨ng tõ 26 lªn 39, sau ®ît më réng ®Çu tiªn tiÕn hµnh t¹i ASEM-5, Hµ Néi. Sau h¬n 9 n¨m ho¹t ®éng, tiÕn tr×nh ASEM ®· gÆt h¸i ®îc nhiÒu thµnh tùu vµ ®ãng gãp to lín vµo viÖc thóc ®Èy c¸c quan hÖ hîp t¸c gi÷a ch©u ¸ vµ ch©u ¢u nãi chung, gi÷a EU vµ §«ng ¸ nãi riªng. §ång thêi “...gióp n©ng cao uy tÝn cña ch©u ¸ vµ ch©u ¢u”, ®óng nh Bé trëng Ngo¹i giao ViÖt Nam, «ng NguyÔn Dy Niªn ®· kh¼ng ®Þnh trong bµi ph¸t biÓu t¹i lÔ khai m¹c Héi nghÞ Bé trëng Ngo¹i giao ASEM lÇn thø s¸u t¹i Aix¬len th¸ng T n¨m 2004 võa qua. Cïng víi 9 níc §«ng ¸ kh¸c (6 níc thµnh viªn cò cña ASEAN, Trung Quèc, NhËt B¶n vµ Hµn Quèc), ViÖt Nam ®· tham gia vµo tiÕn tr×nh hîp t¸c liªn khu vùc nµy víi t c¸ch lµ mét thµnh viªn s¸ng lËp. Trong nh÷ng n¨m qua, ViÖt Nam ®· tham gia tÝch cùc vµo tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c cña ASEM. Sù tham gia nhiÖt t×nh vµ cã hiÖu qu¶ ®ã cña ViÖt Nam ®· ®îc tÊt c¶ c¸c ®èi t¸c ASEM thõa nhËn. ChÝnh v× thÕ, Héi nghÞ cÊp cao ASEM- 4 häp ë Copenhagen th¸ng 10 n¨m 2002 ®· nhÊt trÝ trao cho ViÖt Nam vinh dù tæ chøc Héi nghÞ cÊp cao ¸- ¢u lÇn thø n¨m t¹i Hµ néi. ViÖc tæ chøc thµnh c«ng ASEM -5 ®· n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ nãi chung vµ trong ASEM nãi riªng. Nh÷ng kinh nghiÖm tæ chøc ASEM-5 sÏ gióp ViÖt Nam tæ chøc tèt c¸c héi nghÞ quèc tÕ quan träng kh¸c sau nµy, trong ®ã cã Héi nghÞ cÊp cao APEC, dù kiÕn tæ chøc vµo n¨m 2006. 5
http://ebook4u.vn Víi mong muèn ®ãng gãp vµo viÖc chuÈn bÞ tæ chøc Héi nghÞ cÊp cao ASEM-5, Trung t©m Khoa häc X· héi vµ Nh©n v¨n Quèc gia ViÖt Nam, nay lµ ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam, ®· ®îc chÝnh phñ ViÖt Nam cho phÐp tiÕn hµnh mét c«ng tr×nh nghiªn cøu toµn diÖn vÒ TiÕn tr×nh ASEM vµ triÓn väng tham gia cña ViÖt Nam vµo tiÕn tr×nh nµy. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi ®îc ph¶n ¸nh trong cuèn s¸ch nµy . Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ c«ng bè c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña dù ¸n , chóng t«i ®· nhËn ®îc sù quan t©m cña ChÝnh phñ ViÖt Nam, Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ, ViÖn khoa häc x· héi ViÖt Nam, Uû ban quèc gia vÒ ASEM-5, Ban Th ký ASEM-5, Bé Ngo¹i giao, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia vµ Nhµ xuÊt b¶n khoa häc x· héi. Nh©n dÞp cuèn s¸ch ra m¾t b¹n ®äc, thay mÆt tËp thÓ t¸c gi¶, t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh tíi c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ níc, tíi c¸ nh©n Phã Thñ tíng Vò Khoan, c¸c Bé, c¸c ngµnh ®· tËn t×nh gióp ®ì chóng t«i trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n. T«i còng xin göi lêi c¸m ¬n ch©n thµnh tíi c¸c nhµ khoa häc ViÖt Nam nh Gi¸o s, Nhµ Gi¸o nh©n d©n Vò D¬ng Ninh, Khoa Quèc tÕ häc; Phã Gi¸o s NguyÔn Quèc Hïng, Khoa §«ng Ph¬ng, Trêng §¹i häc Khoa häc X· héi vµ Nh©n v¨n, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi; Phã Gi¸o s NguyÔn Huy Quý, ViÖn nghiªn cøu Trung quèc; PGS.TS. Ng« V¨n Doanh, ViÖn nghiªn cøu §«ng Nam ¸ ; PGS.TS. Vâ Kim C¬ng, ViÖn Sö häc ViÖt Nam, PGS.TS. T¹ Kim Ngäc, ViÖn Kinh tÕ vµ ChÝnh trÞ thÕ giíi; Th¹c sü NguyÔn NguyÖt Nga, Phã Vô trëng, Ban ASEM, Bé Ngo¹i giao... nh÷ng ngêi ®· nhiÖt t×nh céng t¸c vµ ®ãng gãp ý kiÕn gióp ®ì cho Nhãm c«ng tr×nh trong suèt thêi gian qua. Lêi c¶m ¬n ch©n thµnh cña chóng t«i ®îc göi tíi Quü ¸- ¢u, ViÖn quèc tÕ nghiªn cøu vÒ ch©u ¸ (IIAS ) cña Hµ Lan, Trung t©m ¸ - ¢u cña Trêng §¹i häc khoa häc chÝnh trÞ Ph¸p , Ch¬ng tr×nh nghiªn cøu ch©u ¢u ë ViÖt Nam ( ESPV) vµ c¸c nhµ khoa häc níc ngoµi nh TiÕn sü David Camroux, Gi¸m ®èc §iÒu hµnh, Trung t©m ¸ - ¢u ë Pari; TiÕn sü Michael Reiterer, Phã Ph¸i ®oµn ch©u ¢u t¹i NhËt B¶n; Gi¸o s Corrado Letta, chuyªn gia næi tiÕng cña Italia vÒ ASEM; TS. Dent Christopher, Gi¶ng viªn cao cÊp cña Trêng §¹i häc Tæng hîp Leed , V¬ng quèc Anh vµ mét sè nhµ khoa häc kh¸c v× sù gióp ®ì quý b¸u cña quý vÞ cho c«ng viÖc nghiªn cøu cña chóng t«i. Do ph¹m vi vµ néi dung cña c¸c vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp trong cuèn s¸ch qu¸ réng vµ phøc t¹p , ch¾c ch¾n cuèn s¸ch nµy cña chóng t«i kh«ng tr¸nh khái c¸c sai sãt, c¸c nhîc ®iÓm nhÊt ®Þnh. Chóng t«i mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ ho¹t ®äng thùc tiÔn vµ b¹n ®äc gÇn xa ®Ó cã thÓ söa , n©ng cao chÊt lîng cong tr×nh koha häc nµy trong lÇn t¸i b¶n sau. Xin tr©n träng c¶m ¬n! Thay mÆt tËp thÓ t¸c gi¶ GS.VS. NguyÔn Duy Quý 6
http://ebook4u.vn PhÇn thø nhÊt tiÕn tr×nh ASEM sau 9 n¨m ra ®êi vµ ph¸t triÓn Ch¬ng I Bèi c¶nh ra ®êi ý tëng ASEM vµ môc ®Ých ñng hé cña c¸c ®èi t¸c Th¸ng 3 n¨m 1996, t¹i B¨ng cèc ®· diÔn ra Héi nghÞ cÊp cao ¸ - ©u. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö quan hÖ gi÷a hai ch©u lôc, mét Héi nghÞ nh vËy ®îc tæ chøc. Tõ thêi ®iÓm nµy, mét quan hÖ quèc tÕ míi ®· xuÊt hiÖn trong hÖ thèng c¸c quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i. §ã lµ quan hÖ Hîp t¸c ¸ - ©u. Mèi quan hÖ nµy ®îc gäi lµ TiÕn tr×nh ASEM ( viÕt t¾t cña côm tõ tiÕng Anh : Asia - Europe Meeting ). §iÒu ®¸ng chó ý lµ ViÖt nam, níc võa ®îc kÕt n¹p vµo ASEAN chØ h¬n 7 th¸ng tríc ®ã, chÝnh lµ ngêi ®· ®Æt tªn cho mèi quan hÖ quèc tÕ míi nµy. KÓ tõ khi ra ®êi ®Õn nay, ASEM ®· trë thµnh ®èi tîng nghiªn cøu hÊp dÉn ®èi víi nhiÒu nhµ khoa häc trªn thÕ giíi. TiÕn tr×nh nµy ®· ®îc nh×n nhËn tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. Tõ mçi gãc nh×n ®ã, ASEM ®· hiÖn lªn víi nh÷ng h×nh ¶nh kh¸c nhau. Cho tíi nay cã ba h×nh ¶nh chÝnh vÒ tiÕn tr×nh nµy. 1) H×nh ¶nh ASEM qua gãc nh×n cña Trêng ph¸i hiÖn thùc Nh÷ng ngêi theo trêng ph¸i hiÖn thùc 1 cho r»ng sù thay ®æi cã tÝnh chÊt hÖ thèng trong ph©n phèi quyÒn lùc quèc tÕ lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn tíi sù ra ®êi cña ASEM. Sù thay ®æi ®ã thÓ hiÖn qua sù suy yÕu t¬ng ®èi cña Mü, sù xuÊt hiÖn cña §«ng ¸ víi t c¸ch lµ mét lùc lîng kinh tÕ hïng m¹nh vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX vµ mét EU më réng, ®ang ngµy cµng héi nhËp ®Ó trë thµnh mét chñ thÓ toµn cÇu trong trËt tù thÕ giíi míi ®ang xuÊt hiÖn. Víi quan ®iÓm nh vËy, c¸c nhµ khoa häc nh Juergen Rueland vµ Heiner Haenggi cho r»ng viÖc t¹o ra ASEM lµ mét hµnh ®éng c©n b»ng. Quan ®iÓm trªn cña hä dùa trªn sù biÖn luËn r»ng vµo gi÷a nh÷ng n¨m 90, ngêi ch©u ©u ngµy cµng c¶m thÊy bÞ bøc bèi bëi c¸i mµ hä nhËn thøc nh lµ sù dÞch chuyÓn 1 Chñ nghÜa hiÖn thùc ®· thèng trÞ viÖc nghiªn cøu vÒ chÝnh trÞ vµ quan hÖ quèc tÕ tõ sau §¹i chiÕn thÕ giíi thø hai. HiÖn nay, chñ nghÜa hiÖn thùc vµ c¸c biÕn thÓ cña nã nh Chñ nghÜa hiÖn thùc míi, Chñ nghÜa hiÖn thùc cÊu tróc, vÉn ®îc xem lµ mét trêng ph¸i nghiªn cøu vÒ Quan hÖ quèc tÕ vµ Kinh tÕ chÝnh trÞ quèc tÕ. 7
http://ebook4u.vn søc hÊp dÉn trong nÒn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ thÕ giíi tõ §¹i T©y D¬ng sang Th¸i B×nh D¬ng. Mét thËp kû t¨ng trëng nhanh chãng cña c¸c nÒn kinh tÕ §«ng ¸ tr¸i ngîc víi sù suy tho¸i kÐo dµi cña ch©u ©u trong nh÷ng n¨m 80 vµ ®Çu thËp kû 90 ®· g©y nªn nçi sî h·i ®ã. KÕt qu¶ lµ sù suy gi¶m phÇn ®Çu t cu¶ ch©u ¢u ë §«ng ¸ so víi Mü vµ NhËt B¶n. Ch©u ¢u ®ang thÊt b¹i trong cuéc c¹nh tranh tay ba. Do ®ã, ASEM, ®îc ngêi ch©u ¢u nh×n nhËn nh lµ mét diÔn ®µn ®Ó giµnh ®îc mét chç ®øng m¹nh h¬n ë §«ng ¸ vµ nh mét sù c©n b»ng víi APEC. §èi víi ngêi ch©u ¸, nã còng lµ mét ph¬ng c¸ch ®Ó c©n b»ng vai trß cña Mü trong khu vùc vµ nh mét biÖn ph¸p ®Ó ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ.2 2) H×nh ¶nh ASEM qua gãc nh×n cña Trêng ph¸i cÊu tróc Nh÷ng ngêi theo chñ nghÜa cÊu tróc3, vÒ c¬ b¶n, nh×n ASEM tõ gãc ®é x©y dùng b¶n s¾c. Hä thõa nhËn r»ng, mÆc dï vÒ ph¬ng diÖn chÝnh thøc, c¸c nhµ níc tham gia vµo ASEM theo kh¶ n¨ng c¸ nh©n, nhng trong thùc tÕ, hä thêng hµnh ®éng theo ®êng lèi cña khu vùc, ®Æt c¬ së trªn nh÷ng b¶n s¾c ®ang hiÖn h÷u hoÆc nh÷ng b¶n s¾c tËp thÓ míi chím në. X©y dùng b¶n s¾c ®ang ®îc xóc tiÕn t¹i phÝa ch©u ¸. ASEM cã thÓ gióp x©y dùng mét kh¸i niÖm vÒ chñ nghÜa khu vùc §«ng ¸ th«ng qua mét lo¹t c¸c c¬ chÕ phèi hîp. Bëi v×, c¸c níc §«ng ¸ ®ang ph¶i quan hÖ víi mét thùc thÓ khu vùc ®· ®Þnh h×nh h¬n nhiÒu nh EU. Ngîc l¹i, sù chÊp nhËn cña ch©u ©u vµ c¸ch thøc hµnh xö cña 10 nhµ níc thµnh viªn §«ng ¸ víi t c¸ch lµ mét thùc thÓ chung, ®· t¨ng cêng kh¸i niÖm §«ng ¸ nh lµ mét thùc thÓ khu vùc. Víi c¸ch biÖn luËn nh vËy, nh÷ng ngêi theo Trêng ph¸i cÊu tróc cho r»ng kh«ng chØ ngêi §«ng ¸ sö dông ASEM ®Ó x©y dùng b¶n s¾c, ngêi ch©u ¢u còng sö dông ASEM nh»m cñng cè ChÝnh s¸ch §èi ngo¹i vµ An ninh chung, ®ång thêi t¨ng cêng b¶n s¾c ch©u ¢u ®Ó ph« diÔn víi thÕ giíi bªn ngoµi. 3) H×nh ¶nh ASEM qua c¸ch nh×n cña Trêng ph¸i thÓ chÕ tù do Nh÷ng ng¬× theo Chñ nghÜa thÓ chÕ tù do4, nhÊn m¹nh tíi sù trçi dËy mèi quan t©m tíi chñ nghÜa khu vùc vµo nh÷ng n¨m 80 thÕ kû tríc vµ xem ASEM nh lµ sù ph¶n ¸nh khuynh híng ®èi tho¹i liªn khu vùc ®ang t¨ng lªn, thay thÕ cho chñ nghÜa song ph¬ng truyÒn thèng, vèn bÞ xem lµ kh«ng cßn tho¶ ®¸ng ®Ó ®èi phã víi c¸c vÊn ®Ò toµn 2 Jurgen Ruland : “ Asia- Europe Cooperation- ASEM Process : European View “ in Mnuck Jernect and Ulbrich Nieman(eds) : Asia –Europe :ñegional Cooperation in a globalising World (Singapore , Asia- Europe Foundation , 2000. P.186 3 Theo Trêng ph¸i cÊu tróc, chiÕn tranh l¹nh kÕt thóc ®· më ra kh«ng gian réng r·i cho nh÷ng quan ®iÓm vÒ v¨n ho¸ vµ l« gÝch x· héi trong quan hÖ quèc tÕ. C¸c quan hÖ quèc tÕ ®îc t¹o lËp kh«ng ph¶i chØ bëi c¸c lùc lîng vËt chÊt nh quyÒn lùc, sù giµu cã mµ c¶ bëi c¸c lùc lîng liªn chñ thÓ ( inter- subjective forces) bao gåm c¸c ý tëng, nÒn v¨n ho¸ vµ b¶n s¾c. ViÖc x©y dùng vµ l¾p ghÐp b¶n s¾c ®ãng vai trß quan träng trong nÒn chÝnh trÞ quèc tÕ §Ó hiÓu râ h¬n quan ®iÓm cña Chñ nghÜa cÊu tróc, cã thÓ ®äc : John Vasquer: “ The Post Positivists Debate : Reconstructing Scientifique Inquiry and international relations Theory of Enlightement’s Fall” in Ken Booth and Steve Smit ( eds ) : International Relations Today ( Cambridge Polity Press,1995 ) 4 Chñ nghi· thÓ chÕ lµ mét trong c¸c biÕn thÓ cu¶ chñ nghÜa t do. MÆc dï kh«ng phñ nhËn r»ng nhµ níc lµ chñ thÓ quan träng, hä còng xem c¸c c«ng ty ®a quèc gia, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c nh©n tè xuyªn quèc gia kh¸c lµ nh÷ng chñ thÓ ( players ) quan träng, ®Æc biÖt trong mét sè lÜnh vùc nµo ®ã cña nÒn chÝnh trÞ thÕ giíi. Nh÷ng ngêi theo trêng ph¸i thÓ chÕ tin r»ng c¸c thÓ chÕ nh c¸c hÖ thèng quèc tÕ , c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ( NGO ) cã thÓ cã t¸c ®éng tíi c¸ch hµnh xö cña nhµ níc vµ kÕt qu¶ cña c¸c chÝnh s¸ch. 8
http://ebook4u.vn cÇu. ASEM vµ sù ph¸t triÓn c¸c s¾p ®Æt khu vùc nh APEC lµ c¸c c¬ chÕ ®Ó qu¶n lý ”sù phô thuéc lÉn nhau phøc t¹p” vèn ®ang chiÕm u thÕ trong hÖ thèng kinh tÕ thÕ giíi”. VËy trong 3 h×nh ¶nh trªn, h×nh ¶nh nµo ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña ASEM nhÊt ? Ph¶i ch¨ng TiÕn tr×nh Hîp t¸c ¸ - ¢u chØ cã mét h×nh ¶nh duy nhÊt theo c¸ch nh×n cña mét trong 3 trêng ph¸i trªn, hay nã lµ tæng hîp cña c¶ ba h×nh ¶nh ®îc hä miªu t¶ ? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy, chóng ta cÇn t×m hiÓu xem ASEM ®· ra ®êi trong bèi c¶nh nµo? V× sao c¸c níc ASEAN vµ c¸c cêng quèc lín nh EU, Trung quèc, NhËt b¶n l¹i ñng hé ý tëng ASEM do mét níc nhá nh Xingapo ®Ò xíng? 1. Bèi c¶nh ra ®êi ý tëng ASEM ChÕ ®é x· héi chñ nghÜa sôp ®æ ë Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u lµ sù kiÖn lÞch sö quan träng cuèi thÕ kû XX. KÕt thóc thêi kú chiÕn tranh l¹nh, chÊm døt ch¹y ®ua vò trang gi÷a hai hÖ thèng, hai phe ®èi lËp , ®øng ®Çu lµ Liªn x« vµ Mü. TrËt tù thÕ giíi chuyÓn tõ hai cùc sang ®¬n cùc víi mét siªu cêng lµ Mü. ThÕ giíi ®ang chuyÓn m¹nh tõ ch¹y ®ua quyÕt liÖt vÒ qu©n sù, tranh giµnh nh÷ng kho¶ng trèng quyÒn lùc sang c¹nh tranh vÒ kinh tÕ, chiÕm lÜnh c¸c thÞ trêng. Søc m¹nh kinh tÕ ngµy cµng cã vai trß quyÕt ®Þnh vÞ thÕ cña mçi níc trªn trêng quèc tÕ. ë thêi kú chiÕn tranh l¹nh, Mü ®· ®iÒu chØnh chiÕn lîc, gia t¨ng chñ nghÜa ®¬n ph¬ng trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ quan hÖ quèc tÕ, víi u tiªn hµng ®Çu lµ t¨ng cêng søc m¹nh kinh tÕ, tÊt c¶ chØ v× lîi Ých vµ an ninh cña níc Mü. Bøc tranh kinh tÕ thÕ giíi ë thêi kú hËu X« ViÕt còng cã nhiÒu thay ®æi . Søc m¹nh cña nÒn kinh tÕ Mü trong t¬ng quan so s¸nh víi Liªn minh ch©u ¢u vµ NhËt B¶n ngµy cµng suy gi¶m, trong khi ®ã kinh tÕ Trung quèc l¹i ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ víi tèc ®é cao vµ æn ®Þnh . C¸c nÒn kinh tÕ tËp trung kÕ ho¹ch ho¸ theo m« h×nh X« ViÕt tan r·, kinh tÕ thÞ trêng trë nªn phæ biÕn víi nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu møc ®é, gãp phÇn t¨ng cêng xu thÕ tù do ho¸ kinh tÕ, võa hîp t¸c võa c¹nh tranh trªn cÊp ®é toµn cÇu. Cïng víi nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, trong thËp niªn cuèi cña thÕ kû XX, thÕ giíi còng ®ang chuyÓn m×nh díi t¸c ®éng m¹nh mÏ cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ tin häc vµ viÔn th«ng. Sù xuÊt hiÖn cña m¹ng Internet ®· t¸c ®éng to lín tíi tõng c¸ nh©n, tõng doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸c quèc gia trªn toµn cÇu. Internet cßn dÉn tíi sù thay ®æi ph¬ng thøc lµm viÖc, häc tËp, gi¶i trÝ cña con ngêi vµ lµm thay ®æi c¸c ph¬ng thøc th¬ng m¹i quèc tÕ còng nh c¸c ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ. “Sù ph¸t triÓn cña x· héi kh«ng cßn dùa chñ yÕu vµo c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn mµ chñ yÕu dùa vµo nh÷ng nguån lùc cã yÕu tè tri thøc, nguån lùc con ngêi, dÇn dÇn h×nh thµnh nªn nÒn kinh tÕ tri thøc víi th«ng tin vµ tri thøc lµ nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo quan träng cña hÖ thèng s¶n xuÊt, qu¶n lý”5. TÊt c¶ nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, khoa häc c«ng nghÖ nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XX ®· t¸c ®éng to lín tíi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Vèn, hµng ho¸, dÞch vô, søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, tri thøc ®Òu ho¹t ®éng xuyªn quèc gia, c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i, ®Çu t ®· vît ra khái biªn giíi tõng quèc gia vµ trë thµnh ho¹t ®éng mang tÝnh toµn cÇu. 5 NguyÔn Duy Quý ( Chñ biªn ) ThÕ giíi trong hai thËp niªn ®Çu thÕ kØ 21. Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia , Hµ néi , 2002 .Tr. 29 9
http://ebook4u.vn Toµn cÇu ho¸, nhÊt lµ toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ ®· trë thµnh mét xu thÕ phæ biÕn trong quan hÖ quèc tÕ. Qu¸ tr×nh nµy, mét mÆt, g¾n kÕt c¸c níc l¹i víi nhau chÆt chÏ h¬n bao giê hÕt vµo mét lµng toµn cÇu th«ng qua viÖc më réng thÞ trêng quèc tÕ vµ c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i; mÆt kh¸c, l¹i lµm gia t¨ng vµ lµm trÇm träng thªm sù bÊt b×nh ®¼ng ®ang tån t¹i trong viÖc ph©n bæ cña c¶i vµ nguån tµi nguyªn gi÷a c¸c quèc gia vµ trong ngay mét quèc gia.”6 Trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu ho¸, xu híng liªn kÕt kinh tÕ khu vùc còng ph¸t triÓn m¹nh mÏ víi nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu cÊp ®é. ë ch©u ©u, tõ Céng ®ång Kinh tÕ Ch©u ¢u ( EEC ) thµnh lËp n¨m 1957 víi 6 níc s¸ng lËp viªn lµ Ph¸p, §øc, Italia, Hµ Lan, BØ, Lócxembua ph¸t triÓn lªn, ®Õn n¨m 1992, HiÖp íc Maastrichts ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña Liªn minh Ch©u ¢u, mét tæ chøc khu vùc ®¹t møc ®é liªn kÕt rÊt cao, víi thÞ trêng thèng nhÊt, víi liªn minh kinh tÕ - tiÒn tÖ, kh«ng chØ liªn kÕt kinh tÕ mµ cßn thùc thi mét chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ an ninh chung . ë ch©u Mü, vµo n¨m 1991, khèi ThÞ trêng chung Nam Mü - MERCOSUR còng ®îc tuyªn bè thµnh lËp . Mét n¨m sau, HiÖp ®Þnh thµnh lËp Khu mËu dÞch tù do B¾c Mü (NAFTA) ®îc ký kÕt víi sù tham gia cña Mü, Cana®a vµ Mªhic«. T¹i ch©u ¸, HiÖp héi c¸c níc §«ng Nam ¸ (ASEAN) ®îc thµnh lËp tõ n¨m 1967, còng t¨ng cêng liªn kÕt kinh tÕ khu vùc víi viÖc thµnh lËp Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - AFTA b¾t ®Çu tõ 1 / 1 / 1993. Kh«ng chØ liªn kÕt ë qui m« ch©u lôc, mµ ®· xuÊt hiÖn liªn kÕt xuyªn ch©u lôc nh DiÔn ®µn Hîp t¸c Kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng ( APEC), ®îc thµnh lËp tõ n¨m 1989, sau ®ã APEC kÕt n¹p thªm Trung Quèc, Hång C«ng vµ §µi Loan (1991), Nga, ViÖt Nam (1998). ThËp kû cuèi cña thÕ kû XX còng ®¸nh dÊu sù trçi dËy cña c¸c nÒn kinh tÕ §«ng ¸ nh Hµn quèc, Trung Quèc, §µi Loan, Xingapo, Malaixia, Th¸i Lan7, biÕn ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng trë thµnh mét khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng, ®ãng vai trß ngµy cµng quan träng trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Tõ n¨m 1985 ®Õn n¨m 1992, tû träng th¬ng m¹i cña §«ng ¸ tõ 20,1% t¨ng lªn 23,6% th¬ng m¹i toµn cÇu, trong ®ã tû lÖ nhËp khÈu t¨ng tõ 16,8% lªn 20,6%.8 §Õn n¨m 1996, tû träng cña §«ng ¸ vît h¬n 25% th¬ng m¹i toµn cÇu, GNP cña §«ng ¸ ®¹t 7.650 ngµn tû USD so víi EU-15 lµ 8.450 tû vµ Mü lµ 7.430 tû USD 9. Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, qu¸ tr×nh khu vùc hãa kinh tÕ lµm cho diÖn m¹o nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu thay ®æi, dÇn dÇn h×nh thµnh ba trung t©m kinh tÕ lín lµ B¾c Mü, EU vµ §«ng ¸. Bé ba nµy chiÕm tíi 85- 98 % c¸c ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc mËu 6 Asian-European Perspectives. Developing the A SEM Process . Edited by Wim Stokhof and Paul Van der Velde Curzon Press, 2001 .P. 6 7 Tû lÖ t¨ng trëng knih tÕ cña In®«nªxia t¨ng liªn tôc ë møc trªn 6,5 % trong suèt thêi gian tõ 1991 tíi 1995. Th¸i lan vµ Malaixia cßn ®¹t tèc ®é cao h¬n : hai níc nµy ®¹t møc trung b×nh trªn 8 % trong cïng thêi kú. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn knih tÕ cña c¸c níc ASEAN 6 trong nh÷ng n¨m cuèi thËp niªn 80 ®Çu thËp niªn 90 , thÕ kû XX cã thÓ xem thªm : NguyÔn Duy Quý : TiÕn tíi mét A SEAN hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng . NXB ChÝnh trÞ quèc gia. Hµ néi, 2001. tõ trang 112-114 8 Julie Gilson, Asia meets Europe, Edward Elgar . UK P. 51 9 Philippe Laserre, Strategies for Asia Pacific: Beyond the Crisis P. 9,11 10
http://ebook4u.vn dÞch quèc tÕ, ®Çu t trùc tiÕp, c«ng nghÖ th«ng tin vµ GDP”10. Do søc m¹nh kinh tÕ cña nã, bé ba kinh tÕ trªn ®ang chi phèi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ sÏ lµ lùc lîng quyÕt ®Þnh diÖn m¹o cña kinh tÕ toµn cÇu trong thÕ kû XXI. Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 90 thÕ kû tríc, gi÷a c¸c cùc trong bé ba kinh tÕ nµy ®· diÔn ra mét cuéc c¹nh tranh rÊt gay g¾t. Sù v¬n lªn m¹nh mÏ cña §«ng ¸ ®· khiÕn cho nhiÒu ngêi ë T©y ¢u vµ B¾c Mü lo ng¹i. Hä sî r»ng sù ph¸t triÓn cña §«ng ¸ sÏ dÉn tíi sù ®i xuèng cña T©y ¢u vµ B¾c Mü. Tuy nhiªn, cho tíi gi÷a nh÷ng n¨m 90, mèi quan hÖ gi÷a c¸c chñ thÓ trong bé ba kinh tÕ trªn ®· thay ®æi. Thay v× c¹nh tranh víi nhau gay g¾t, c¸c cêng quèc ®ãng vai trß h¹t nh©n trong bé ba ®ã ®· nhËn thÊy “ cÇn thiÕt nu«i dìng sù hîp t¸c bé ba. B¾c Mü ®· ®îc kÕt nèi víi §«ng ¸ qua APEC tõ n¨m 1989, T©y ¢u ®îc kÕt nèi víi B¾c Mü qua Ch¬ng tr×nh nghÞ sù xuyªn §¹i T©y D¬ng míi thµnh lËp vµo n¨m 1993. MÆc dï ®Õn n¨m 1996, th¬ng m¹i hai chiÒu gi÷a EU vµ §«ng ¸ ®· ®¹t møc 302 tû USD, vît qua th¬ng m¹i hai chiÒu gi÷a EU vµ Mü (míi ®¹t 295,4 tû USD) 11, nhng cho ®Õn tríc khi ASEM ra ®êi, mèi quan hÖ gi÷a ch©u ©u vµ ch©u ¸ cßn yÕu nhiÒu so víi mèi quan hÖ gi÷a Mü vµ ch©u ¸”12. C¹nh thø ba trong tam gi¸c kinh tÕ T©y ¢u - B¾c Mü- §«ng ¸ cßn bá ngá. NhËn ra sù thiÕu c©n b»ng trong tam gi¸c kinh tÕ toµn cÇu trªn, t¹i Héi nghÞ cÊp cao Kinh tÕ EU vµ §«ng ¸ do DiÔn ®µn kinh tÕ thÕ giíi tæ chøc t¹i Xingapo n¨m 1994, Thñ tíng G« Chèc T«ng ®· ®Ò xuÊt ý tëng tæ chøc mét cuéc gÆp cÊp cao gi÷a c¸c nhµ l·nh ®¹o ch©u ¸ vµ ch©u ¢u. 2- Môc ®Ých ®Ò xuÊt ý tëng ASEM cña Xingapo Khi Thñ tíng Xingapo G« Chèc T«ng ®a ra ý tëng triÖu tËp Héi nghÞ cÊp cao ¸ - ¢u, tríc hÕt «ng xuÊt ph¸t tõ mong muèn n©ng cao vÞ thÕ cña níc «ng trong khu vùc vµ thÕ giíi. Nh mäi ngêi ®Òu biÕt , Xingapo lµ mét quèc gia nhá nhÊt §«ng Nam ¸ xÐt vÒ tÇm cì l·nh thæ vµ nhá thø hai khu vùc xÐt vÒ quy m« d©n sè. 13 MÆc dï nguån lùc vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ tµi nguyªn con ngêi cña Xingapo ®Òu kh«ng thÓ so s¸nh víi c¸c níc trong vïng, nhng nhê ho¹ch ®Þnh ®îc ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ ®óng ®¾n vµ kh«ng ph¶i ®èi phã víi nh÷ng nguy c¬ x©m lîc, th«n tÝnh tõ bªn ngoµi suèt tõ khi lËp quèc ®Õn nay, Xingapo ®· trë thµnh mét trong 4 con rång nhá vÒ kinh tÕ ë §«ng ¸ ngay tõ ®Çu nh÷ng n¨m 80 thÕ kû tríc vµ lµ níc ®øng ®Çu §«ng Nam ¸ vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn. Tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ cña Xingapo ®¹t møc 10,1 % trong suèt hai n¨m 1993 -1994. Thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ngêi cña Xingapo vµo n¨m 1995 gÊp kho¶ng 7 lÇn thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ngêi cña Malaixia, níc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao thø hai trong khu vùc ( 28.517,8 USD so víi 4.226,1 USD ), gÊp 28 lÇn GDP theo ®Çu ngêi cña In®«nªxia, quèc gia lín nhÊt vÒ tÇm cì l·nh thæ vµ d©n sè ë §«ng Nam ¸14 10 Christopher Dent : Europe, East Asia and ASEM. Beyond the Triadic Political Economy. P39 11 Asian-European Perspectives,. Developing ASEM Process. Edited by Wim Stkhof and Paul Van Der Velde. Curzon. P. 95 12 Ibid.9 13 DiÖn tÝch Xingapo réng kho¶ng h¬n 600 km2, d©n sè trªn 3 triÖu ngíi 14 Xem : NguyÔn Duy Quý. S¸ch ®· dÉn. Tr.114 11
http://ebook4u.vn MÆc dï ®· ®øng ®Çu ASEAN vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn, vÞ thÕ chÝnh trÞ cña Xingapo ë §«ng Nam ¸ cßn rÊt khiªm tèn. Trong khi c¸c níc ASEAN kh¸c ®· cã thÓ ®a ra rÊt nhiÒu s¸ng kiÕn khu vùc cã søc sèng l©u dµi nh s¸ng kiÕn ZOPFAN cña Malaixia, s¸ng kiÕn AFTA cña Th¸i lan, s¸ng kiÕn vÒ Søc bËt d©n téc vµ Søc bËt khu vùc, vÒ HÖ thèng u ®·i thuÕ quan hiÖu lùc chung ( CEPT) cña In®«nªxia, s¸ng kiÕn vÒ Khu vùc §«ng Nam ¸ kh«ng cã vò khÝ h¹t nh©n cña PhilÝppin, th× cho tíi cuèi nh÷ng n¨m 80 ®Çu nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XX, Xingapo cha cã s¸ng kiÕn nµo ®îc ASEAN chÊp nhËn lµ s¸ng kiÕn chung cña HiÖp héi. Thùc tÕ nµy, cã lÏ, ®· lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n thóc ®Èy Thñ tíng Xingapo G« Chèc T«ng ®a s¸ng kiÕn vÒ mét Héi nghÞ cÊp cao ¸ - ¢u. Khi ®Ò xuÊt ý tëng nµy, «ng” muèn g©y Ên tîng víi thÕ giíi r»ng lµm viÖc víi Xingapo sÏ cã gi¸ trÞ nµo ®ã, r»ng Xingapo kh«ng chØ lµ h¶i c¶ng bu«n b¸n mµ cßn cã träng lîng vÒ chÝnh trÞ vµ ngo¹i giao trong lÜnh vùc quèc tÕ mµ nã cã thÓ gãp phÇn th¸o gì vµ thùc hiÖn c¸c ý tëng do nã ®Ò xuÊt.”15 Ngoµi lý do trªn, viÖc Xingapo theo ®uæi ý tëng tæ chøc héi nghÞ cÊp cao ¸ - ¢u cßn xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm riªng cña Xingapo vÒ ph¬ng c¸ch b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn quèc gia. Còng nh c¸c níc nhá kh¸c, c¸c nhµ l·nh ®¹o ®¶o quèc nµy cho r»ng mét níc nhá nh Xingapo, tån t¹i bªn c¹nh nh÷ng níc lín, l¹i kh«ng mÊy thiÖn c¶m víi Xingapo nh In®«nªxia, Malaixia th× c¸ch tèt nhÊt ®Ó b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc vµ chñ quyÒn quèc gia cña m×nh lµ ph¶i ®i theo ®êng lèi ngo¹i giao ®a ph¬ng vµ tÝch cùc tham gia vµo c¸c tæ chøc khu vùc vµ quèc tÕ. §êng lèi nµy sÏ gióp”c¸c níc nhá trë nªn v÷ng ch¾c h¬n, cã thÓ ®îc thõa nhËn nhiÒu h¬n” vµ ”t¨ng thªm vËn may sèng sãt cho Xingapo”.16 Tuy nhiªn, ®éng c¬ ®»ng sau viÖc Thñ tíng G« Chèc T«ng ®a ra ý tëng ASEM kh«ng ph¶i chØ cã vËy. Víi nhËn thøc r»ng sù thÞnh vîng cña Xingapo”g¾n liÒn víi khu vùc”, nªn c¸c nhµ l·nh ®¹o níc nµy tin r»ng”thóc ®Èy sù thÞnh vîng vµ æn ®Þnh trong khu vùc lµ rÊt quan träng” ®èi víi Xingapo. VËy t×nh h×nh kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë §«ng Nam ¸ vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90 ra sao? Cã mèi ®e do¹ nµo ®èi víi hoµ b×nh vµ ph¸t triÓn cña c¸c níc trong khu vùc nµy kh«ng? Nh÷ng ph©n tÝch díi ®©y sÏ tr¶ lêi nh÷ng c©u hái trªn. Trong thêi kú chiÕn tranh l¹nh, do vÞ trÝ ®Þa chiÕn lîc quan träng, do nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ con ngêi phong phó cña nã, §«ng Nam ¸ ®· trë thµnh n¬i tranh giµnh ¶nh hëng vµ quyÒn lîi quyÕt liÖt gi÷a c¸c níc lín, ®Æc biÖt lµ Mü, NhËt B¶n, Trung Quèc vµ Liªn x«. Khu vùc nµy còng ®ang diÔn ra cuéc ®Êu tranh gay g¾t gi÷a c¸c lùc lîng gi¶i phãng d©n téc theo khuynh híng x· héi chñ nghÜa vµ c¸c lùc lîng x©m lîc bªn ngoµi. Tuy nhiªn, sau khi chiÕn tranh l¹nh kÕt thóc, cuéc ®èi ®Çu §«ng –T©y ®· gi¶m xuèng. C¸c níc lín ®Òu tiÕn hµnh ®iÒu chØnh quan hÖ gi÷a hä víi nhau trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi còng nh ë tõng khu vùc. 15 Yeo Lay Hwee : The value of ASEM to Small States. NIAS nytt. N.0 2, June 2002, P.24 16 Yeo Lay Hwee : The value of ASEM to Small States. NIAS nytt. N.0 2, June 2002, P.24 12
http://ebook4u.vn ë §«ng Nam ¸, do vÊn ®Ò C¨mpuchia ®· ®îc gi¶i quyÕt víi viÖc ký HiÖp ®Þnh Pari vµo ngµy 23 th¸ng 10 n¨m 1991, Hoa kú ®· quyÕt ®Þnh rót khái c¸c c¨n cø qu©n sù n»m trªn l·nh thæ PhilÝppin. Níc Nga, ngêi thõa kÕ cña Liªn x« tríc ®©y, còng tÝnh tíi viÖc rót bá sù cã mÆt vÒ qu©n sù ë b¸n ®¶o §«ng d¬ng, ®Ó giµnh u tiªn cho c¸c vÊn ®Ò trong níc vµ nh÷ng khu vùc quan träng h¬n ®èi víi Nga vÒ ph¬ng diÖn chiÕn lîc.ViÖc Mü vµ Nga gi¶m cam kÕt an ninh ë §«ng Nam ¸ ®· lµm xuÊt hiÖn”mét kho¶ng trèng quyÒn lùc”ë khu vùc nµy vµ kÝch thÝch tham väng cña mét sè cêng quèc khu vùc, nhÊt lµ Trung Quèc vµ NhËt B¶n. Nh»m thay thÕ ¶nh hëng cña Mü vµ Nga ë §«ng Nam ¸, c¶ Trung Quèc lÉn NhËt B¶n ®Òu t¨ng cêng c¸c ho¹t ®éng trong khu vùc. Trong khi NhËt B¶n cam kÕt sÏ kh«ng trë thµnh cêng quèc qu©n sù, th× Trung Quèc høa hÑn kh«ng híng søc m¹nh qu©n sù vµ kinh tÕ cña hä vµo §«ng Nam ¸. Tù biÕt kh«ng thÓ so s¸nh víi NhËt B¶n trong viÖc cung cÊp cho c¸c níc trong khu vùc vèn ®Çu t trùc tiÕp, viÖn trî ph¸t triÓn vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, Trung Quèc ¸p dông mét c¸ch tiÕp cËn kh¸c ®Ó t¨ng cêng ¶nh hëng vµ quyÒn lîi cña m×nh ë vïng nµy. §ã lµ chinh phôc nh©n t©m ngêi §«ng Nam ¸. N¨m 1991, ®îc B¾c kinh chän lµm n¨m”§èi tho¹i víi ASEAN”. §Çu n¨m 1993. Trung Quèc triÓn khai chiÕn dÞch ngo¹i giao”L¸ng giÒng th©n thiÖn”víi c¸c níc trong khu vùc . ChØ trong n¨m ®ã, tÊt c¶ c¸c nhµ l·nh ®¹o ASEAN ®· ®îc mêi tíi th¨m Trung Quèc. Sè ngêi §«ng Nam ¸ tíi th¨m Trung Quèc trong 6 th¸ng ®Çu 1993 lªn tíi 6,5 v¹n ngêi. Nhng, bÊt kÓ c¸c cè g¾ng cña Trung Quèc, c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Òu nh×n B¾c Kinh víi th¸i ®é nghi ngê. Bëi v×, trong khi høa hÑn víi ASEAN vÒ t×nh h÷u nghÞ l©u dµi, ®Çu n¨m 1992, Trung Quèc ®· th«ng qua LuËt l·nh h¶i míi, theo ®ã 3/ 4 diÖn tÝch cña biÓn §«ng, n¬i ®ang diÔn ra tranh chÊp chñ quyÒn gi÷a Trung Quèc, §µi loan vµ 4 níc §«ng Nam ¸ lµ ViÖt Nam, Phi lÝppin, Malaixia vµ Brun©y, ®îc coi lµ l·nh thæ cña Trung Quèc. §Ó thùc hiÖn tham väng cña m×nh, Trung Quèc ra søc hiÖn ®¹i ho¸ qu©n ®éi vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng qu©n sù . Nh÷ng biÕn ®æi nh vËy trong m«i trêng chiÕn lîc ë §«ng Nam ¸ ®É g©y nªn nh÷ng quan ng¹i vÒ an ninh cho ASEAN vµ c¸c níc §«ng Nam ¸ kh¸c. Nh»m ®¶m b¶o an ninh khu vùc, c¸c níc ASEAN ®· quyÕt ®Þnh më cöa HiÖp héi ®Ó ®a c¸c níc §«ng D¬ng, trø¬c hÕt lµ ViÖt Nam, tham gia vµo tæ chøc hîp t¸c khu vùc nµy.ViÖc ViÖt Nam tham gia ASEAN ®· më ®Çu cho qu¸ tr×nh thèng nhÊt §«ng Nam ¸ vµ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng cêng hîp t¸c gi÷a c¸c níc trong vïng v× hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña toµn khu vùc. Bªn c¹nh ho¹t ®éng trªn, ASEAN cßn quyÕt ®Þnh ®a hîp t¸c an ninh, mét vÊn ®Ò thêng bÞ nÐ tr¸nh trong suèt thêi kú ChiÕn tranh l¹nh vµo ch¬ng tr×nh nghÞ sù . Sau nhiÒu cè g¾ng t×m kiÕm, t¹i Héi nghÞ Ngo¹i trëng ASEAN lÇn thø 27 häp ë B¨ng Cèc th¸ng 7 n¨m 1994, DiÔn ®µn khu vùc ASEAN (ARF) ®· chÝnh thøc ®îc thµnh lËp, thu hót sù tham gia cña tÊt c¶ c¸c níc §«ng Nam ¸, c¸c cêng quèc lín trªn thÕ giíi vµ c¸c ®èi t¸c ®èi tho¹i cña ASEAN. Tõ khi ra ®êi tíi nay, ARF ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ trong viÖc t¨ng cêng sù hiÓu biÕt lÉn nhau vµ x©y dùng lßng tin gi÷a c¸c níc tham gia. Tuy nhiªn, do ARF qu¸ ®a d¹ng vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ, v¨n ho¸ còng nh quan 13
http://ebook4u.vn niÖm, nhËn thøc vÒ an ninh, DiÔn ®µn nµy cha trë thµnh mét c«ng cô ®¶m b¶o an ninh tin cËy ë ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng. Trong lÜnh vùc kinh tÕ, nh÷ng th¸ch thøc mµ ASEAN ph¶i ®èi diÖn còng kh«ng Ýt. Trong thêi kú chiÕn tranh l¹nh, do vÞ trÝ cña ASEAN rÊt quan träng trong cuéc ®Êu tranh chèng c¸c lùc lîng gi¶i phãng d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi ë §«ng Nam ¸, Mü, T©y ¢u vµ NhËt B¶n ®· giµnh cho ASEAN nhiÒu u ®·i vÒ thÞ trêng, vèn ®Çu t vµ viÖn trî ph¸t triÓn. Nhê sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c níc ph¬ng T©y vµ nhê ho¹ch ®Þnh ®îc c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn phï hîp víi tiÒm n¨ng vÒ nguån lùc cña ®Êt níc vµ nhê m«i trêng hoµ b×nh trong khu vùc, HiÖp héi c¸c níc ASEAN ®· t¹o nªn nh÷ng kú tÝch vÒ kinh tÕ, g©y x«n xao d luËn quèc tÕ trong nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80 ®Çu 90 cña thÕ kû XX. Tuy nhiªn, t×nh h×nh ®· thay ®æi khi ASEAN bíc vµo thêi kú HËu chiÕn tranh l¹nh. Do c¸c níc lín ®· bíc vµo thêi kú hoµ dÞu víi nhau, thõa nhËn c¸c lîi Ých cña nhau ë §«ng Nam ¸, vÞ trÝ cña ASEAN trong chÝnh s¸ch cña c¸c níc lín kh«ng cßn quan träng n÷a. Cïng víi nã, sù gióp ®ì vÒ kinh tÕ cña Mü, vµ EU dµnh cho ASEAN còng gi¶m xuèng. Trong khi Hoa kú ®e do¹ trõng ph¹t c¸c níc ASEAN v× vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, th× tõ n¨m 1991, trong chÝnh s¸ch viÖn trî ph¸t triÓn, Céng ®ång ch©u ¢u ®· th«ng qua NghÞ quyÕt vÒ QuyÒn con ngêi, d©n chñ vµ ph¸t triÓn, theo ®ã, viÖn trî ®îc dµnh cho c¸c ho¹t ®éng ñng hé tù do bÇu cö, tù do truyÒn th«ng, c¸c nhãm dÔ bÞ tæn th¬ng, nh÷ng vÊn ®Ò nh¹y c¶m vÒ nh©n quyÒn h¬n lµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong lÜnh vùc th¬ng m¹i, tõ n¨m 1995, EU ®· quyÕt ®Þnh ¸p dông mét HÖ thèng u ®·i míi ®îc thùc hiÖn ®Õn n¨m 2004, theo ®ã hµng lo¹t hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ASEAN bÞ lo¹i ra khái danh môc hµng ho¸ ®îc u ®·i t¹i thÞ trêng EU. Trong bèi c¶nh nh vËy, viÖc Mü tuyªn bè thµnh lËp Khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü (NAFTA) vµ Liªn minh Ch©u ¢u thµnh lËp ThÞ trêng thèng nhÊt (ESM) nhÊt vµo n¨m 1992 ®· lµm cho ASEAN cµng gÆp khã kh¨n h¬n trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c chiÕn lîc kinh tÕ - x· héi cña hä. Bëi v×, c¸c khèi mËu dÞch nµy ®· t¹o nªn søc hÊp dÉn lín ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t trªn thÕ giíi. FDI ch¶y vµo EC tõ 28,2 % FDI toµn cÇu ®Çu nh÷ng n¨m 80 ®· t¨ng lªn tíi 44.4% vµo n¨m 1993.17 Cßn Mü còng chiÕm tíi 42% ®Çu t níc ngoµi cña NhËt B¶n, tÝnh ®Õn n¨m 1992. Ngoµi NAFTA vµ ESM, FDI cßn bÞ thu hót vµo c¸c thÞ trêng ®Çu t kh¸c, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc. Víi nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, nguån nh©n lùc dåi dµo vµ tiÒm lùc cùc kú to lín vÒ thÞ trêng, Trung Quèc ®· trë thµnh mét ®èi thñ c¹nh tranh víi ASEAN kh«ng chØ vÒ thÞ trêng mµ c¶ vÒ vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi. Trong khi FDI ®ang ®îc mêi gäi tõ mäi phÝa, th× ASEAN hÇu nh ®· mÊt c¸c lîi thÕ so s¸nh, tõng t¹o nªn søc hÊp dÉn cña hä víi t c¸ch lµ c¸c thÞ trêng ®Çu t. T×nh tr¹ng c¹n kiÖt tµi nguyªn thiªn nhiªn, gi¸ nh©n c«ng ®¾t ®á vµ kÕt cÊu h¹ tÇng kh«ng theo kÞp tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ...tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®· lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. FDI, do vËy, ®· chuyÓn híng sang Trung Quèc vµ c¸c thÞ trêng míi næi kh¸c. §Ó gi÷ vèn ®Çu t ë l¹i trong khu vùc, c¸c níc ASEAN, mét mÆt ra søc c¶i thiÖn m«i trêng trong níc nh n©ng cÊp kÕt cÊu h¹ tÇng, c¶i c¸ch hµnh chÝnh, t¹o 17 Jorgensen: European Integration-An Economic Perspectives,. P.148 14
http://ebook4u.vn nhiÒu u ®·i cho ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, mÆt kh¸c, ®· quyÕt ®Þnh ®a hîp t¸c kinh tÕ khu vùc lªn mét b×nh diÖn míi víi viÖc x©y dùng Khu vùc MËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), trong vßng 15 n¨m, b¾t ®Çu tõ mång 1 th¸ng giªng n¨m 199318. Víi mét thÞ trêng 500 triÖu ngêi tiªu dïng, ®ang trë nªn th«ng tho¸ng h¬n, do xo¸ bá dÇn c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, ASEAN hy väng khu vùc nµy sÏ gióp hä l«i cuèn c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi trë l¹i . Tuy nhiªn, sau hai n¨m thùc hiÖn, AFTA cha ®a l¹i nh÷ng kÕt qu¶ chê ®îi.19. Do thiÕu vèn ®Çu t, c¸c nÒn kinh tÕ ASEAN b¾t ®Çu ph¸t triÓn chËm l¹i.Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cña In®«nªxia chØ cßn 4,6 % , Malai xia : 7,8 %, Th¸i lan: - 0,4 vµo n¨m 199720 Xem xÐt t×nh h×nh §«ng Nam ¸ nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi kú HËu chiÕn tranh l¹nh, Thñ tíng Xingapo nhËn thÊy r»ng biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó gióp khu vùc nµy vît qua nh÷ng th¸ch thøc mµ nã ®ang ph¶i ®èi diÖn ë thêi kú HËu chiÕn tranh l¹nh lµ t¹o ra mét thÕ c©n b»ng lîi Ých gi÷a c¸c níc lín ë khu vùc nµy. §Ó hiÖn thùc ho¸ t duy chiÕn lîc ®ã, Xingapo ®· cè g¾ng duy tr× sù hiÖn diÖn vÒ qu©n sù cña Mü ë §«ng Nam ¸ b»ng c¸ch cho phÐp c¸c tµu chiÕn Mü lui tíi söa ch÷a t¹i c¸c h¶i c¶ng cña Xingapo vµ l«i kÐo ch©u ¢u t¨ng cêng sù sù hiÖn diÖn cña hä trong khu vùc. Sù tiÕp tôc cã mÆt cña Mü, dï ë møc ®é thÊp h¬n tríc ®©y vµ sù hiÖn diÖn ®îc t¨ng cêng cña EU vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ sÏ gióp c©n b»ng ¶nh hëng cña Trung Quèc vµ NhËt B¶n trong khu vùc. ChÝnh sù c©n b»ng nµy sÏ khiÕn B¾c kinh vµ T«ky« kh«ng thÓ thùc hiÖn tham väng lÊp”kho¶ng trèng quyÒn lùc”®ang tån t¹i trong khu vùc sau khi Mü vµ Nga rót khái §«ng Nam ¸. 3- Môc ®Ých ñng hé ý tëng ASEM cña c¸c ®èi t¸c ¸ , ¢u 3.1- Môc ®Ých ñng hé ý tëng ASEM cña c¸c níc ASEAN Nh÷ng tÝnh to¸n chiÕn lîc trªn cña Xingapo ®· ®îc tÊt c¶ c¸c níc ASEAN chia sÎ. Tuy nhiªn, ngoµi viÖc c©n nh¾c sö dông sù hiÖn diÖn cña EU ®Ó c©n b»ng víi ¶nh hëng ®ang t¨ng lªn cña Trung Quèc vµ NhËt B¶n trong khu vùc, c¸c níc ASEAN cßn hy väng r»ng th«ng qua ASEM, ASEAN cã thÓ t¹o ra mét sù n¨ng ®éng míi trong quan hÖ ASEAN – EU, vèn bÞ tr× trÖ do viÖc EU lÊy vÊn ®Ò §«ng Timo lµm lý do ®Ó tõ chèi yªu cÇu n©ng cÊp HiÖp ®Þnh hîp t¸c kinh tÕ ASEAN – EEC ®îc hai bªn ký kÕt tõ n¨m 1980. Quan hÖ gi÷a ASEAN vµ Céng ®ång ch©u ¢u ®îc thiÕt lËp tõ th¸ng 11 n¨m 1972, th«ng qua cuéc gÆp gì chÝnh thøc gi÷a hai bªn t¹i Brócxen. Lóc ®Çu quan hÖ ASEAN- EC chØ bao gåm c¸c cuéc ®èi tho¹i vÒ hîp t¸c th¬ng m¹i. Sau khi Nhãm nghiªn cøu chung ( JSG ) ®îc thµnh lËp ( 9/ 1974 ), c¸c quan hÖ hîp t¸c ®· ®îc më réng ®Ó bao trïm lªn c¸c lÜnh vùc n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn. Tõ n¨m 1978, c¸c cuéc ®èi tho¹i chÝnh trÞ ®· trë thµnh mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong 18 VÒ sau, do ®îc thuyÕt phôc bëi c¸c gi¸ trÞ t¹o mËu dÞch cña A FTA vµ tríc viÖc APEC quyÕt ®Þnh x©y dùng khu mËu dÞch tù do APEC vµo n¨m 2010 víi c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ 2015 víi c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn, Héi nghÞ Thîng ®Ønh A SEAN lÇn thø n¨m, tæ chøc ë B¨ng cèc th¸ng 12 n¨m 1995 ®· quyÕt ®Þnh rót ng¾n qu¸ tr×nh x©y dùng A FTA xuèng cßn 10 n¨m. 19 §Ó hiÓu râ thªm kÕt qña thùc hiÖn A FTA trong nh÷ng n¨m ®Çu , cã thÓ tham kh¶o bµi viÕt : “AFTA vµ viÖc thùc hiÖn AFTA ë c¸c níc thµnh viªn gèc cña A SEAN “ cña NguyÔn Thu Mü ®¨ng trªn “ Nghiªn cøu §«ng Nam ¸ ” , Sè.5, 1999 20 Sè liÖu tæng hîp tõ : T liÖu kinh tÕ c¸c níc thµnh viªn ASEAN. Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª. Hµ néi 1999 15
http://ebook4u.vn ch¬ng tr×nh nghÞ sù cña c¸c héi nghÞ Bé trëng ASEAN - EC. Th¸ng 3/1980, t¹i Cuala L¨mpua HiÖp ®Þnh hîp t¸c gi÷a ASEAN vµ Céng ®ång Kinh tÕ Ch©u ¢u EEC ®îc ký kÕt. Môc tiªu cña HiÖp ®Þnh lµ ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ, th¬ng m¹i, v¨n ho¸, gi¸o dôc song ph¬ng cïng cã lîi ®ång thêi gãp phÇn vµo viÖc më réng th¬ng m¹i quèc tÕ. Trong HiÖp ®Þnh, hai bªn tho¶ thuËn dµnh cho nhau qui chÕ Tèi huÖ quèc. Cho ®Õn cuèi thËp kØ 1980, quan hÖ gi÷a Céng ®ång Ch©u ¢u vµ ASEAN ®· ®îc triÓn khai th«ng qua mét c¬ cÊu thÓ chÕ bao gåm : Héi nghÞ bé trëng, Uû ban hîp t¸c chung, Héi nghÞ quan chøc cao cÊp, Nhãm nghiªn cøu chung... Ngoµi lÜnh vùc kinh tÕ th¬ng m¹i, trong c¸c ch¬ng tr×nh nghÞ sù hai bªn ®· quan t©m tíi c¸c vÊn ®Ò thêi sù cña thÕ giíi nh hoµ b×nh, gi¶i trõ qu©n bÞ, chÊm døt ch¹y ®ua vò trang, kiÓm so¸t vò khÝ h¹t nh©n, c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i trêng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc v..v.. Khi ñng hé ý tëng ASEM cña Xingapo, c¸c níc ASEAN cßn hy väng cã thÓ dùa vµo sù hç trî cña c¸c níc §«ng B¾c ¸ ®Ó t¨ng søc m¹nh mÆc c¶ cu¶ m×nh víi Liªn minh ch©u ¢u, nh»m b¶o vÖ c¸c lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ASEAN trong quan hÖ mËu dÞch vµ ®Çu t víi EU, mét mèi quan hÖ mµ vÒ b¶n chÊt, lµ quan hÖ B¾c – Nam. Ngoµi ra, ASEM cßn ®îc ASEAN sö dông ®Ó theo ®uæi mét môc ®Ých kh¸c, kh«ng kÐm phÇn quan träng. §ã lµ hiÖn thùc ho¸ ý tëng x©y dùng mét Nhãm kinh tÕ §«ng ¸ (EAEG) do Thñ tíng Mahathia M«hamÐt cña Malaixia ®a ra tõ ®Çu thËp kû 90 thÕ kû tríc. Môc ®Ých cña viÖc thµnh lËp EAEG lµ ®Ó ®èi phã víi sù xuÊt hiÖn cña Khu mËu dÞch tù do B¾c Mü vµ ThÞ trêng thèng nhÊt ch©u ¢u vµo n¨m 1992, ®ång thêi n©ng cao vÞ thÕ cña §«ng ¸ trong tam gi¸c kinh tÕ thÕ giíi bao gåm T©y ¢u, B¾c Mü vµ §«ng ¸21. Víi viÖc thµnh lËp ASEM , c¸c níc ASEAN hy väng cã thÓ ®Èy nhanh tiÕn tr×nh thµnh lËp c¬ chÕ hîp t¸c §«ng ¸ mµ hä ®· chê ®îi tõ nhiÒu n¨m nay. Nh vËy, viÖc c¸c níc ASEAN ñng hé s¸ng kiÕn ASEM cña Xingapo kh«ng chØ xuÊt ph¸t tõ chÝnh nhu cÇu duy tr× hoµ b×nh vµ ph¸t triÓn cña §«ng Nam ¸ mµ cßn tõ sù cÇn thiÕt n©ng cao vÞ thÕ cña §«ng ¸, víi t c¸ch lµ mét trong 3 trô cét cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong thÕ kû XXI. 3.2- Môc ®Ých ñng hé ý tëng ASEM cña c¸c níc §«ng B¾c ¸ 3.2.1-Môc ®Ých ñng hé ý tëng ASEM cña Trung Quèc Cã thÓ thÊy r»ng Trung Quèc hÕt søc coi träng vµ ñng hé tiÕn tr×nh ASEM. Theo quan ®iÓm cña Trung Quèc, ”ASEM lµ mét c¬ chÕ hîp t¸c liªn khu vùc phôc vô cho viÖc thiÕt lËp mét quan hÖ ®èi t¸c toµn diÖn míi gi÷a Ch©u ¸ vµ Ch©u ¢u nh»m t¨ng cêng ®èi tho¹i, hiÓu biÕt vµ hîp t¸c còng nh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x· héi gi÷a hai ch©u lôc vµ duy tr× mét thÕ giíi hoµ b×nh vµ æn ®Þnh” 22. XÐt tõ lîi Ých quèc gia, tiÕn tr×nh ASEM, mét khi ®îc thµnh lËp sÏ cã kh¶ n¨ng gióp Trung Quèc thu hót ®îc nhiÒu h¬n c¸c nguån lùc tõ c¸c ®èi t¸c ASEM, ®Æc biÖt lµ tõ EU ®Ó ®Èy nhanh qóa tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ kinh tÕ cña hä. §iÒu nµy gi¶i thÝch v× sao Trung Quèc ®Æc biÖt coi träng trô cét kinh tÕ trong tiÕn tr×nh ASEM.23 21 Chóng t«i sÏ trë l¹i vÊn ®Ò nµy ë Ch¬ng III 22 “Foreign Minister on Asia - Europe cooperation” trªn Website: :http://www.fmprc.gov.cn 23 Thñ tíng Lý B»ng ngay tõ Héi nghÞ ASEM 1 ®· cho r»ng ASEM nªn u tiªn ®èi víi hîp t¸c kinh tÕ vµ Trung Quèc ®Ò nghÞ thiÕt lËp hai ñy ban chuyªn gia ®Ó nghiªn cøu vÒ hîp t¸c kinh tÕ vµ trao ®æi c«ng nghÖ gi÷a hai khu 16
http://ebook4u.vn Theo c¸ch nh×n cña Trung Quèc, ASEM ®îc coi lµ c¬ héi quý gi¸ ®Ó Trung Quèc t¨ng cêng quan hÖ víi EU vµ c¸c ®èi t¸c ch©u ¸ cña ASEM. Ch©u ¸ còng nh ph¸t triÓn quan hÖ mäi mÆt víi EU, nh÷ng ®èi t¸c mËu dÞch vµ ®Çu t quan träng cña Trung Quèc. Trong nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX, khi mµ quan hÖ Trung- X« xÊu ®i, quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a Trung Quèc vµ Céng ®ång ch©u ©u ®· kh¸ ph¸t triÓn, chiÕm tíi 1/4 xuÊt nhËp khÈu cña níc nµy. Khi diÔn ra c¸ch m¹ng v¨n hãa ë Trung Quèc, quan hÖ gi÷a hai bªn ®· xÊu ®i nhanh chãng. Ph¶i ®Õn n¨m 1972, khi Mü b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc, quan hÖ gi÷a Céng ®ång ch©u ¢u ( EC ) vµ Trung Quèc míi ®îc c¶i thiÖn. Th¸ng 5/1975, EC chÝnh thøc ®Æt quan hÖ ngo¹i giao víi Trung Quèc. N¨m 1978, HiÖp ®Þnh khung vÒ th¬ng m¹i toµn diÖn ®îc hai bªn ký kÕt, theo ®ã Céng ®ång ch©u ¢u ®· u tiªn cho Trung Quèc ®îc hëng Qui chÕ tèi huÖ quèc ®èi víi c¸c níc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña GATT. §Õn n¨m 1985, EC vµ Trung Quèc l¹i ký tiÕp HiÖp ®Þnh hîp t¸c vµ th¬ng m¹i. Trong giai ®o¹n nµy, Trung Quèc cßn ký nhiÒu hiÖp ®Þnh song ph¬ng víi c¸c níc thµnh viªn cña Céng ®ång Kinh tÕ Ch©u ¢u. §Õn n¨m 1988, Céng ®ång ch©u ¢u ®· ®Æt Ph¸i ®oµn Ch©u ¢u t¹i B¾c Kinh, më ra mét giai ®o¹n míi trong quan hÖ gi÷a hai bªn. Tuy nhiªn, sau sù kiÖn Thiªn An M«n vµo n¨m 1989, quan hÖ gi÷a EC vµ Trung Quèc l¹i trë nªn xÊu ®i. EU ®a ra LuËt cÊm b¸n vò khÝ cho Trung Quèc nh»m trõng ph¹t B¾c Kinh v× ®µn ¸p phong trµo d©n chñ ë níc nµy. Trong quan hÖ mËu dÞch víi EU, Trung Quèc liªn tôc bÞ thua thiÖt trong suèt thêi gian tõ 1978 tíi 2002. Do vËy, víi viÖc thµnh lËp ASEM, Trung Quèc hy väng tiÕn tr×nh nµy sÏ t¹o c¬ héi cho Trung Quèc bµy tá c¸c quan ®iÓm cña m×nh vÒ c¸c vÊn ®Ò khu vùc vµ quèc tÕ, qua ®ã gióp EU vµ c¸c ®èi t¸c kh¸c hiÓu biÕt nhiÒu h¬n vÒ Trung Quèc. Sù hiÓu biÕt ®îc t¨ng cêng sÏ ®a l¹i c¸c lîi Ých vÒ mËu dÞch vµ ®Çu t. TiÕn tr×nh ASEM còng sÏ gióp B¾c Kinh thóc ®Èy c¸c quan hÖ hîp t¸c víi NhËt B¶n, Hµn Quèc vµ ASEAN. Th«ng qua c¸c cuéc gÆp gì trao ®æi vµ nhÊt lµ phèi hîp ho¹t ®éng trong ASEM, Trung Quèc hy väng x©y dùng vµ cñng cè sù tin cËy lÉn nhau víi c¸c níc l¸ng giÒng gÇn gòi cña m×nh ë ch©u ¸. V× nh÷ng lîi Ých trªn Trung Quèc ®· xem :”ASEM lµ mét phÇn trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i toµn ph¬ng vÞ cña Trung Quèc. Trung Quèc tham gia tiÕn tr×nh ASEM trªn tinh thÇn thùc dông, cÇu ®ång tån dÞ, më réng ®èi tho¹i vµ thóc ®Èy hîp t¸c ®Ó tËn dông phôc vô c«ng cuéc c¶i c¸ch cña Trung Quèc, më cöa vµ ph¸t triÓn kinh tÕ”24. Kh«ng nh÷ng thÕ, ®èi víi B¾c Kinh, ASEM cßn ®îc nh×n nhËn nh mét ph¬ng tiÖn ®Ó Trung Quèc cã thÓ sö dông lµm ®èi träng víi Mü, chèng l¹i chñ nghÜa b¸ quyÒn Mü vµ phôc vô cho viÖc t¹o dùng mét trËt tù thÕ giíi ®a cùc, trong ®ã mét cùc sÏ do Trung Quèc n¾m gi÷. Trung Quèc cho r»ng §«ng ¸ vµ Ch©u ¢u lµ c¸c cùc quan träng trong viÖc c©n b»ng quyÒn lùc Mü vµ cÇn ph¶i thóc ®Èy hai ®èi t¸c nµy theo ®uæi vùc. Phã Thñ tíng kiªm Ngo¹i trëng TiÒn Kú Tham sau ®ã còng kh¼ng ®Þnh r»ng “®iÓm träng t©m cña tiÕn tr×nh ASEM lµ hîp t¸c kinh tÕ”23. §©y lµ ®iÒu hiÓn nhiªn bëi v× tham väng trë thµnh cêng quèc cña Trung Quèc sÏ rÊt cÇn søc m¹nh kinh tÕ mµ ASEM lµ c¬ héi tèt nhÊt ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy. 24 Tang Jiaxuan “The Prosperous and Promising Cooperation between Asia and Europe” (24/05/2001) trªn Website:http://www.fmprc.gov.cn 17
http://ebook4u.vn c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i ®éc lËp víi Mü. Trong lêi ph¸t biÓu t¹i c¸c héi nghÞ hîp t¸c ¸ - ¢u, c¸c l·nh ®¹o Trung Quèc lu«n nhÊn m¹nh r»ng Ch©u ¸ vµ Ch©u ¢u lµ hai lùc lîng chÝnh trong khuynh híng ®a cùc ho¸ vµ sù hîp t¸c ¸ - ¢u cã tÇm quan träng rÊt lín ®èi víi viÖc duy tr× hoµ b×nh ë Ch©u ¸, Ch©u ¢u vµ toµn thÕ giíi còng nh ®èi víi sù ph¸t triÓn khuynh híng ®a cùc ho¸ chÝnh trÞ. Nh vËy, cã thÓ nãi ®èi víi Trung Quèc, ASEM ®îc ®¸nh gi¸ rÊt cao bëi tÇm quan träng vµ lîi Ých mµ tiÕn tr×nh nµy cã thÓ mang l¹i cho Trung Quèc. 3.2.2- Môc ®Ých ñng hé ý tëng ASEM cña NhËt B¶n Trong suèt thêi kú t¸i thiÕt sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, NhËt B¶n phô thuéc nhiÒu vµo Mü, quan hÖ NhËt B¶n víi Céng ®ång Ch©u ¢u trong giai ®o¹n ®Çu nh÷ng n¨m 1960 chØ lµ nh÷ng cuéc ®µm ph¸n thóc ®Èy th¬ng m¹i trong khu«n khæ cña GATT. §Õn n¨m 1969, t¹i La Hay hai bªn ®· ký kÕt HiÖp ®Þnh Hîp t¸c chÝnh trÞ, ®ång thêi còng nhÊn m¹nh tiÕp tôc ®µm ph¸n nh»m thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ. Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1980, thÞ trêng Ch©u ¢u ®· thùc sù hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t NhËt B¶n. N¨m 1981, tæng ®Çu t trùc tiÕp cña NhËt B¶n lµ 5,3 tû USD vµ chiÕm 11,6% tæng ®Çu t FDI cña NhËt B¶n ra níc ngoµi. §Õn n¨m 1985, sè lîng FDI tõ NhËt B¶n vµo ch©u ¢u ®· t¨ng lªn gÊp ®«i 11 tû USD vµ ®Õn n¨m 1989 tæng ®Çu t cña NhËt B¶n vµo ch©u ¢u lµ 45 tû USD (1985 - 1989) víi møc trung b×nh ®Çu t hµng n¨m giai ®o¹n nµy vµo Ch©u ¢u lµ 14,8 tû USD. Quan hÖ hîp t¸c gi÷a EC - NhËt B¶n bíc vµo mét kû nguyªn míi vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90, khi hai bªn ký Tuyªn bè La Hay (th¸ng 7 n¨m 1991). Tuyªn bè nµy lµ c¬ së ®Ó EC vµ NhËt B¶n tiÕp tôc hîp t¸c chÆt chÏ trªn mäi lÜnh vùc nh : chÝnh s¸ch c¹nh tranh vµ hîp t¸c trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp; ®èi tho¹i vÒ chÝnh s¸ch vÜ m« kinh tÕ; hîp t¸c khoa häc vµ gi¸o dôc; giao th«ng vËn t¶i vµ viÔn th«ng; hîp t¸c trong lÜnh vùc m«i trêng, hç trî ph¸t triÓn; ®èi tho¹i vÒ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ toµn cÇu... Do nh÷ng lîi Ých quan träng trong quan hÖ víi Liªn minh ch©u ¢u, NhËt B¶n ®· hoan nghªnh ý tëng vÒ mét Héi nghÞ cÊp cao ¸ - ¢u. Bëi v× ASEM sÏ lµ diÔn ®µn chung ®Çu tiªn gi÷a c¸c l·nh ®¹o c¸c quèc gia ë hai ch©u lôc trong lÞch sö quan hÖ ¸ - ¢u . T¹i ASEM, c¸c quèc gia tõ hai ch©u lôc, kÓ c¶ c¸c quèc gia vèn tõng cã quan hÖ phøc t¹p trong qu¸ khø, sÏ cã c¬ héi”lÇn ®Çu tiªn ngåi cïng nhau ®Ó th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò t¬ng lai trªn c¬ së b×nh ®¼ng... Nã thùc sù lµ mét héi nghÞ cã ý nghÜa lÞch sö,"25 nh Thñ tíng NhËt B¶n Hasim«t« ®· chØ râ trong bµi ph¸t biÓu cña «ng t¹i LÔ khai m¹c Héi nghÞ cÊp cao ¸ -¢u lÇn thø nhÊt tæ chøc t¹i B¨ng Cèc th¸ng 3 n¨m 1996. Khi ñng hé ý tëng ASEM, NhËt B¶n mong muèn tiÕn tr×nh nµy sÏ gióp hä ®èi phã hiÖu qu¶ h¬n víi nh÷ng vÊn ®Ò an ninh, ®Æc biÖt lµ c¸c vÊn ®Ò an ninh phi truyÒn thèng vµ t×nh h×nh phøc t¹p trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn, níc l¸ng giÒng gÇn gòi nhÊt víi NhËt B¶n, xÐt tõ gãc ®é ®Þa lý. Bëi v×, tuy lµ quèc gia cã nÒn kinh tÕ lín thø hai thÕ giíi nhng NhËt B¶n l¹i bÞ h¹n chÕ vÒ søc m¹nh qu©n sù do quy ®Þnh cña ®iÒu 9 HiÕn ph¸p cña hä. 25 TrÝch ph¸t biÓu cña Thñ tíng H¸im«t« t¹i lÔ khai m¹c A SEM –1. DÉn theo : Hisashi Owada, "The Japanese view of ASEM" trªn Website: http://www.asian-affairs.com 18
http://ebook4u.vn Nguyªn nh©n quan träng thø hai khiÕn NhËt B¶n ñng hé ASEM lµ th«ng qua tiÕn tr×nh nµy, T«ky« hy väng cñng cè vµ t¨ng cêng h¬n n÷a quan hÖ vèn cã cña hä víi ch©u ¢u, trong khi tiÕp tôc thùc hiÖn chiÕn lîc ngo¹i giao”nhËp ¸” cña m×nh. ThËt vËy, bíc sang thËp niªn 90 thÕ kû XX, NhËt B¶n ®· tiÕn hµnh ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña hä tõ”tho¸t ¸, nhËp ¢u” sang trë l¹i”nhËp ¸” nh»m c¶i thiÖn h×nh ¶nh cña NhËt B¶n trong khu vùc, phôc vô cho môc ®Ých trë thµnh”ngêi khæng lå vÒ chÝnh trÞ”. Tuy nhiªn, quan hÖ víi ph¬ng T©y, trong ®ã cã EU, vÉn ®îc NhËt B¶n coi träng. Bëi v×, theo ngo¹i trëng NhËt Masahiko Koumura :”NhËt B¶n vµ EU cïng víi Mü t¹o thµnh ba trô cét cña céng ®ång quèc tÕ vµ ®ãng mét vai trß thiÕt yÕu trong thÕ giíi víi t c¸ch lµ nh÷ng ®èi t¸c toµn cÇu. Trong bèi c¶nh nµy NhËt B¶n vµ EU cÇn thóc ®Èy mèi quan hÖ gÇn gòi vµ hîp t¸c trong nhiÒu lÜnh vùc trªn tinh thÇn ®èi tho¹i vµ hîp t¸c ®· nªu ra trong Tuyªn bè chung NhËt B¶n-EU n¨m 1991”26. Nh vËy, ASEM lµ c¬ héi hiÕm cã gióp cho NhËt B¶n cã thÓ ®¹t ®îc hai môc ®Ých cïng lóc. §ã lµ võa t¨ng cêng quan hÖ víi c¸c níc trong khu vùc trong khi vÉn cã thÓ tiÕp tôc ®Èy m¹nh quan hÖ víi EU. 3.2.3 - Môc ®Ých ñng hé ý tëng ASEM cña Hµn Quèc Cã thÓ nãi r»ng nh÷ng nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ cña Hµn Quèc vÒ tiÕn tr×nh hîp t¸c ¸- ¢u tÝch cùc h¬n bÊt cø quèc gia nµo. Theo quan ®iÓm cña Hµn Quèc, vÒ ph¬ng diÖn kinh tÕ, sù h×nh thµnh cña Héi nghÞ cÊp cao ASEM ®· ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt trong xu híng hiÖn nay cña kinh tÕ thÕ giíi. Bëi v× : Thø nhÊt, ASEM ®îc coi nh mét nç lùc ®Ó vît qua khuynh híng chñ nghÜa khu vùc vèn chiÕm u thÕ ¸p ®¶o ®Æc biÖt kÓ tõ gi÷a nh÷ng n¨m 80 27, th«ng qua viÖc t¨ng cêng hîp t¸c liªn khu vùc. Thø hai, ASEM ®· cung cÊp cho c¶ Ch©u ¸ lÉn Ch©u ¢u nh÷ng c¬ héi tuyÖt vêi ®Ó theo ®uæi lîi Ých kinh tÕ. Thø ba, víi 10 quèc gia quan träng nhÊt ë §«ng ¸, ASEM ®· c¬ chÕ ho¸ hiÖu qu¶ Héi nghÞ kinh tÕ §«ng ¸ (EAEC) thµnh mét khu«n khæ cho viÖc héi nhËp kinh tÕ ch©u ¸. VÒ ph¬ng diÖn chÝnh trÞ, viÖc h×nh thµnh ASEM còng cã nh÷ng ý nghÜa hÕt søc quan träng. Tríc hÕt, ASEM lµ mét c¬ chÕ hîp t¸c liªn chÝnh phñ ®Çu tiªn trong lÞch sö quan hÖ gi÷a hai ch©u lôc ¸ - ¢u. Thø hai, ASEM lµ khu«n khæ hîp t¸c liªn khu vùc vµ liªn chÝnh phñ ®Çu tiªn trong ®ã Mü víi t c¸ch lµ siªu cêng duy nhÊt cña kû nguyªn HËu chiÕn tranh l¹nh ®· kh«ng tham gia. Thø ba, còng nh Trung Quèc vµ nhiÒu ®èi t¸c kh¸c, Hµn Quèc coi ASEM nh lµ ”m¾t xÝch cßn thiÕu” ®Ó nèi kÕt quan hÖ gi÷a ch©u ¸ vµ ch©u ¢u, t¹o ra mét quan hÖ liªn ch©u lôc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ lîng vµ chÊt. 26 “EU-Japan: Global partnership for the XXI century” trªn Website: http://www.jmission-eu.be 27 Vµo gi÷a nh÷ng n¨m 80 thÕ giíi chøng kiÕn hai ®éng th¸i quan träng tiÕn tíi chñ nghÜa khu vùc m¹nh h¬n. Mét lµ viÖc EU ®a ra ch¬ng tr×nh ThÞ trêng chung Ch©u ¢u (SEM) mµ ®· bÞ c¸c ®èi t¸c th¬ng m¹i chÝnh chØ trÝch nh lµ mét c«ng cô ®Ó x©y dùng c¸i gäi lµ “ph¸o ®µi Ch©u ¢u”. Vµ hai lµ viÖc Mü b¾t ®Çu ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh mËu dÞch tù do víi c¸c ®èi t¸c th¬ng m¹i cña m×nh, FTA gi÷a MÜ vµ Israel lµ mét vÝ dô. 19
http://ebook4u.vn Riªng ®èi víi Hµn Quèc, ASEM lµ diÔn ®µn quan träng ®Ó kh¼ng ®Þnh chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ chÝnh s¸ch Liªn TriÒu cña m×nh còng nh ®Ó xem xÐt nh÷ng ®Ò nghÞ cña c¸c quèc gia kh¸c v× sù ph¸t triÓn chung cña nh©n lo¹i28. Cã thÓ thÊy mèi quan t©m lín nhÊt cña Hµn Quèc khi ñng hé ý tëng ASEM lµ vai trß cã thÓ cña tiÕn tr×nh nµy ®èi víi viÖc thóc ®Èy quan hÖ Liªn TriÒu vµ vÊn ®Ò hoµ b×nh trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Sù ñng hé quèc tÕ sÏ cã vai trß rÊt lín trong viÖc t¹o thuËn lîi cho Hµn Quèc trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña b¸n ®¶o TriÒu Tiªn, tõ ®ã n©ng cao vÞ thÕ cña X¬ un trong khu vùc. VÒ ph¬ng diÖn quan hÖ ®èi ngo¹i, Hµn Quèc cho r»ng ASEM lµ n¬i t¹o c¬ héi ”v« gi¸” cho Hµn Quèc cñng cè vµ më réng quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi khu vùc. VÒ c¸c ®èi t¸c trong khu vùc, ngoµi c¸c quèc gia ASEAN, ®èi t¸c quan träng mµ Hµn Quèc muèn ph¸t triÓn quan hÖ lµ NhËt B¶n, mét ®èi t¸c lín nhng do nh÷ng rµo c¶n vÒ qu¸ khø 29 nªn X¬ un vÉn cha thùc sù tranh thñ khai th¸c hÕt ®îc. Th«ng qua c¸c Héi nghÞ cÊp cao ASEM vµ c¸c cuéc tiÕp xóc song ph¬ng, tiÕn hµnh bªn lÒ c¸c héi nghÞ ®ã, l·nh ®¹o hai níc sÏ cã c¬ héi th¸o gì nh÷ng víng m¾c vµ t×m kiÕm c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai bªn. Hµn Quèc mong muèn viÖc t¨ng cêng quan hÖ víi níc l¸ng giÒng NhËt B¶n kh«ng chØ ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ to lín mµ cßn gióp Hµn Quèc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b¸n ®¶o TriÒu Tiªn nh»m ®¶m b¶o hoµ b×nh trong khu vùc. Th«ng qua ASEM, Hµn Quèc còng hy väng ph¸t triÓn h¬n n÷a quan hÖ cña hä víi EU vµ c¸c níc thµnh viªn cña Liªn minh ch©u ¢u.Trong quan ®iÓm cña Hµn Quèc, ” Liªn minh Ch©u ¢u EU lµ ®èi t¸c hîp t¸c quan träng vµ thiÕt yÕu cña Hµn Quèc”30. HiÖn nay, EU ®ang lµ nhµ ®Çu t sè mét vµ ®èi t¸c th¬ng m¹i lín thø ba cña Hµn Quèc víi khèi lîng mËu dÞch song ph¬ng ®¹t tíi 44 tû USD31 nhng”kho¶ng trèng cho viÖc më réng mËu dÞch vµ ®Çu t gi÷a Hµn Quèc vµ EU lµ v« h¹n”. Ngoµi nh÷ng lîi Ých kinh tÕ to lín mµ X¬ Un kú väng tõ viÖc ph¸t triÓn quan hÖ víi Liªn minh Ch©u ¢u, Hµn Quèc cßn muèn sö dông quan hÖ ®ã ®Ó gi¶m dÇn sù phô thuéc vµo Mü. §iÒu nµy ®· ®îc chÝnh Tæng thèng Kim Dae Jung kh¼ng ®Þnh trong ph¸t biÓu tríc NghÞ viÖn Ch©u ¢u :” Chóng ta (Hµn Quèc vµ EU) ph¶i gi¶m møc ®é phô thuéc vµo Mü vÒ xuÊt khÈu còng nh cÇn ph¶i thóc ®Èy cÇu néi ®Þa”, ”Hµn Quèc ®ang më réng cöa cho c¸c thµnh viªn EU vµ chóng t«i muèn ®îc ph¸t triÓn gièng nh EU. Do vËy t«i hy väng r»ng EU vµ Hµn Quèc sÏ tiÕp tôc më réng quan hÖ ®èi t¸c hîp t¸c cña m×nh trong c¸c thÞ trêng khæng lå cña §«ng ¸, bao gåm NhËt B¶n vµ Trung Quèc. Chóng ta sÏ” cïng ®¹t ®îc th¾ng lîi”32. 3.3- Môc ®Ých ñng hé ý tëng ASEM cña Liªn minh ch©u ¢u ( EU) ý tëng tæ chøc mét Héi nghÞ cÊp cao ¸ - ¢u cña Thñ tíng Xingapo ®· nhËn ®îc sù ñng hé nhiÖt t×nh cña Tæng thèng Ph¸p vµ c¸c nhµ l·nh ®¹o chñ chèt kh¸c cña Liªn minh ch©u ©u khi «ng tíi ®©y ®Ó vËn ®éng cho s¸ng kiÕn cña m×nh. Bëi v×, ý tëng 28 “President Kim to Attend ASEM in Denmark” trªn Website: http://www.mofat.go.kr 29 Rµo c¶n qu¸ khø ®ã ®ã lµ qu¸ khø NhËt B¶n x©m lîc b¸n ®¶o TriÒu Tiªn cïng víi nh÷ng tranh chÊp l·nh thæ gi÷a hai quèc gia xuÊt ph¸t tõ qu¸ khø. 30 “ASEM leaders produce huge business deals” trªn Website: http://www.kn.koreaherald.co.kr 31 "Korea's Major Security Issues and Korea-EU Cooperation" trªn Website: http://www.mofat.go.kr 32 “ASEM leaders produce huge business deals” trªnn Website: http://www.kn.koreaherald.co.kr 20