Tiểu luận:Xã hội học giáo dục

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑH SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT TP.HCM

TIEÅU LUAÄN MOÂN HOÏC: XAÕ HOÄI HOÏC GIAÙO DUÏC

GVHD: PGS.TTSS..LLEEÂÂ SSÔÔNN

HVTH : NGUYEÃN HOÀNG SÔN

- TP.HCM 2006 –

MUÏC LUÏC

I.XAÕ HOÄI LAØ GÌ Trang 1

1.Khaùi nieäm

2.Caùch nhìn töø goùc ñoä xaõ hoäi hoïc ñoái vôùi caùc hieän töôïng teä naïn xaõ hoäi

a.Töø nguyeân lyù chaïy theo lôïi nhuaän : 2

b.Coi troïng phaùt trieån kinh teá coi nheï con ngöôøi :

c.Con ngöôøi bò böùc ra khoûi quan nieäm ñaïo ñöùc truyeàn thoáng :

d.Phaùp luaät thieáu hieåu löïc, chính quyeàn khoâng trong saïch :

e.Toäi loãi cuûa thoâng tin ñaïi chuùng :

f. Phaûi chaêng baàn haøn sinh ñaïo taëc : 3

3.Keát luaän :

II.XAÕ HOÄI HOÙA CAÙ NHAÂN LAØ GÌ : 4

1.Khaùi nieäm:

2.Vai troø cuûa truyeàn thoâng ñaïi chuùng: 5

LÔØI NOÙI ÑAÀU

Xaõ hoäi hoïc coù phaïm vi raát roäng töø nhöõng vaán ñeà vó moâ ñeán vi moâ. Heä thoáng

tri thöùc xaõ hoäi giaùo duïc raát phong phuù ,mang nhieàu maøu saéc khaùc nhau cuûa xaõ hoäi

ña daïng.Moân hoïc naøy giuùp chuùng ta phaùt trieån tö duy xaõ hoäi hoïc giaùo duïc, hình

thaønh vaø phaùt trieån caùch nhìn nhaän,phaân tích vaø söû lyù vaán ñeà baèng con maét xaõ hoäi

hoïc giaùo duïc thoâng qua moät soá khaùi nieäm phaïm truø xaõ hoäi hoïc giaùo duïc.Ngoaøi ra

moân hoïc naøy coøn nghieân cöùu veà moät soá nhöõng vaán ñeà trong thöïc teá xaõ hoäi,phaân

tích vaø ñöa ra nhöõng höôùng giaûi quyeát nhaèm goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån cuûa xaõ

hoäi.

I.XAÕ HOÄI LAØ GÌ :

1.Khaùi nieäm:

Ñaây laø moät thuaät ngöõ raát thoâng duïng ñeå chæ moät taäp hôïp ngöôøi coù nhöõng

quan heä kinh teá, chính trò , vaên hoùa , xaõ hoäi … chaët cheõ vôùi nhau. Nhöng cho ñeán

nay moät ñònh nghóa ñöôïc moïi ngöôøi thöøa nhaän khoâng phaûi laø ñieàu deã daøng . nhöõng

nhaø maùc-xít laáy hình thaùi kinh teá-xaõ hoäi laøm noäi dung cô baûn cuûa khaùi nieäm xaõ hoäi

. Nhöõng nhaø nghieân cöùu khaùc duøng thuaät ngöõ “xaõ hoäi” vôùi nghóa laø “caùc toång theå

xaõ hoäi” , “caùc quan heä xaõ hoäi” .v.v…vôùi caùch hieåu coù khaùc nhau.Noùi chung laø xeùt

chuùng veà maët theå cheá hoaëc veà maët quan heä … do ñoù coù nhieàu caùch phaân loaïi khaùc

nhau. Nhieàu nhaø xaõ hoäi hoïc ñaõ daønh coâng söùc lôùn vaøo söï phaân loaïi naøy.

ÔÛ nöôùc ta, ñaõ coù nhöõng nghieân cöùu xaõ hoäi hoïc töø laâu ,nhöng chính thöùc

thaønh toå chöùc thì naêm 1977 coù Ban xaõ hoäi hoïc thuoäc Uûy ban khoa hoïc xaõ hoäi . Ñeán

naêm 1983 thì thaønh laäp vieän xaõ hoäi hoïc .Vieän naøy ñaõ nghieân cöùu caùc vaán ñeà veà cô

caáu xaõ hoäi vaø chính saùch xaõ hoäi ,nhöõng vaán ñeà veà xaõ hoäi daân soá, vaán ñeà di chuyeån

daân cö treân caùc vuøng laõnh thoå , nhöõng vaán ñeà vaên hoùa xaõ hoäi ôû Taây nguyeân, caùc

vaán ñeà veà gia ñình vaø hoân nhaân, vaán ñeà xaõ hoäi hoùa nhaân caùch vaên hoùa vaø loái soáng

.v.v…Vieäc giaûng daïy xaõ hoäi hoïc ñaõ ñöôïc ñöa vaøo chöông trình chính thöùc cuûa moät

soá tröôøng Ñaïi hoïc .Ñaõ coù caùc saùch chuyeân khaûo, giaùo trình, taïp chí .v.v…veà xaõ hoäi

hoïc.

Teä naïn xaõ hoäi laø hieän töôïng coù töø laâu trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Song trong töøng thôøi

kyø lòch söû, ôû moät khu vöïc moãi giai ñoaïn phaùt trieån khaùc nhau noù bieåu hieän vôùi nhöõng ñaëc

tröng khaùc nhau. Ñoù laø vaán ñeà khoâng ñôn giaûn, caøng khoâng theå chæ quy veà chieàu suy thoaùi

ñaïo ñöùc hay do ngheøo ñoùi. Nhieàu nhaø nghieân cöùu, nhieàu chuyeân gia ñaõ coá gaéng lyù giaûi vaán

ñeà song cuõng môùi ôû möùc ñoä baøn caûi chöa hoaøn toaøn thoáng nhaát.

2.Caùch nhìn töø goùc ñoä xaõ hoäi hoïc ñoái vôùi caùc hieän töôïng teä naïn xaõ hoäi :

a.Töø nguyeân lyù chaïy theo lôïi nhuaän :

Naïn laøm haøng giaû ñaõ cho thaáy ñoù laø hieän töôïng coù nguyeân nhaân töø baûn thaân

cô cheá kinh doanh vaø caïnh tranh. Ngöôøi ta ñang ñoâ xoâ ñi kieám lôïi nhuaän trong moät

theá giôùi ñang bò bieán daïng vì chaïy theo thoùi thôøi thöôïng vôùi söï suøng baùi caùc nhaõ

hieäu.

b.Coi troïng phaùt trieån kinh teá coi nheï con ngöôøi :

Tình traïng teä naïn xaõ hoäi hieän nay moät phaàn chính laø do ngöôøi ta ñaõ khoâng

hieåu ra raèng phaùt trieån kinh teá khoâng ñoàng nghóa vôùi phaùt trieån xaõ hoäi, vaø thaäm chí

baây giôø phaûi chöùng kieán moät haäu quûa ngöôïc laïi : söï phaùt trieån kinh teá keøm theo söï

suy thoaùi xaõ hoäi.

c.Con ngöôøi bò böùc ra khoûi quan nieäm ñaïo ñöùc truyeàn thoáng :

ÔÛ nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån quùa trình ñoâ thò hoùa, ñoù laø “moät quùa trình

phöùc taïp, goàm nhöõng bieán ñoåi saâu saéc veà kinh teá, chính trò, xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuûa

toaøn boä heä thoáng daân cö treân cô sôû phaùt trieån coâng nghieäp, khoa hoïc, kyõ thuaät, vaän

taûi xaây döïng nhaø ôû, caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng vaø phuïc vuï ñôøi soáng, phaân

chia lao ñoäng theo vuøng”.

d.Phaùp luaät thieáu hieåu löïc, chính quyeàn khoâng trong saïch :

Phaåm chaát cuûa chính quyeàn vaø tö caùch laø nhöõng con ngöôøi cuï theå, trong

nhöõng tröôøng hôïp nheï nhaát thì laøm ngô hoaëc khoâng tröøng trò thích ñaùng toäi phaïm,

hoaëc do söï loâi cuoán vaø moät söùc eùp naøo ñoù, hoaëc do thieáu tinh thaàn traùch nhieäm

hoaëc do taäp trung söùc giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà chính trò ñöôïc coi laø to taùt hôn.

e.Toäi loãi cuûa thoâng tin ñaïi chuùng :

Nhöõng phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ñaõ laøm hö hoûng caû moät theá heä thanh

nieân baèng nhöõng buoåi phaùt thanh, phaùt hình, nhöõng loaïi baùo, saùch boû tuùi ñaày

nhöõng hình aûnh, tin töùc, caâu chuyeän kích thích baïo löïc, toäi aùc, phaù hoaïi…khoâng ít

nhöõng treû em gieát ngöôøi do bò nhieåm moät boä phim naøo ñaáy.

Trong raát nhieàu tröôøng hôïp, söï ngheøo khoå chính laø boái caûnh, laø maûnh ñaát thuaän lôïi

ñeå naûy sinh teä naïn xaõ hoäi, maø tröôùc heát laø nhöõng haønh ñoäng nhaèm nhaát thôøi ñoái phoù vôùi

söï ngheøo khoå baèng baát cöù giaù naøo “ñoùi aên vuïng, tuùng laøm caøn”.

f. Phaûi chaêng baàn haøn sinh ñaïo taëc :

3.Keát luaän :

Teä naïn xaõ hoäi ngaøy nay ñang laø vaán ñeà nhöùc nhoái lo aâu cuûa nhaân loaïi vaø ôû

Vieät Nam. Tieác thay vôùi söï tieán hoùa cuûa neàn vaên minh, toäi phaïm vaø TNXH coù xu

höôùng ngaøy caøng gia taêng.

Ñaáu tranh choáng TNXH nhö thöïc tieån ñaõ cho thaáy laø cuoäc ñaáu tranh toaøn

dieän, ñoàng boä, laâu daøi, phöùc taïp, quyeát lieät, caû veà kinh teá, chính trò, phaùp luaät, y teá,

xaõ hoäi, giaùo duïc. Ñoàng thôøi vôùi söï phaùt trieån kinh teá, phaûi quan taâm ñeán phaùt trieån

con ngöôøi, ñeán söï coâng baèng xaõ hoäi, söùc maïnh cuûa chính quyeàn, nhaø nöôùc, söùc

maïnh toaøn xaõ hoäi vaø caû cuûa coäng ñoàng quoác teá. Vai troø giaùo duïc luoân luoân coù taàm

quan troïng trong vieäc xaây döïng phaåm chaát cuûa con ngöôøi moät caùch beàn vöõng, laâu

daøi töø trong vieäc xaây döïng phaåm chaát con ngöôøi moät caùch beàn vöõng, laâu daøi töø

trong chieàu saâu cuûa taâm thöùc caù nhaân. Cuoäc ñaáu tranh phoøng choùng TNXH khoâng

theå nhö moät traän ñaùnh quaân söï, maët ñoái maët vôùi quaân thuø, oà aït taán coâng, ra quaân,

maø töø coäi nguoàn, goác reã laø xaây döïng con ngöôøi.

II.XAÕ HOÄI HOÙA CAÙ NHAÂN LAØ GÌ :

1.Khaùi nieäm:

Thöôøng thaáy coù hieän töôïng “giao thoa” giöõa caùc khaùi nieäm khoa hoïc vaø söï dòch

chuyeån caû moät khaùi nieäm khoa hoïc trong quùa trình vaän duïng vaøo thöïc teá. Ngöôøi ta

coù theå chæ noùi “xaõ hoäi hoùa” laø ñuû neáu ñöôïc hieåu raèng “xaõ hoäi hoùa” ôû ñaây XHH caù

nhaân vaø caù theå hoùa nhö moät phaïm truø khoâng chia caét, khoâng taùch rôøi. Vieäc taùch ra

töøng veá ôû ñaây chæ laø söï taùch baïch taïm thôøi ñeå phaân tích trong phaïm vi moät baøi

giaûng.

Thuaät ngöõ :

Xaõ hoäi hoùa laø quùa trình con ngöôøi tieáp thu neàn vaên hoùa cuûa xaõ hoäi trong ñoù con

ngöôøi ñöôïc sinh ra, quùa trình maø nhôø noù coù ngöôøi ñaït ñöôïc nhöõng ñaëc tröng xaõ hoäi

cuûa baûn thaân, hoïc ñöôïc caùch suy nghó vaø öùng xöû ñöôïc coi laø thích hôïp trong xaõ hoäi.

Ñoù cuõng goïi laø quùa trình hoïc hoûi xaõ hoäi, tieáp thu xaõ hoäi, thích öùng xaõ hoäi. Xaõ hoäi

hoùa laø quaù trình lieân tuïc dieãn ra suoát ñôøi ngöôøi.

Ngay trong phaïm vi xaõ hoäi hoïc, ngöôøi ta coù theå ñöùng töø goùc ñoä khaùc nhau, maëc

duø khoâng maâu thuaån vôùi nhau, töø yù muoán nhaán maïnh khía caïnh naøy hoaëc khía caïnh

khaùc…maø coù nhöõng ñònh nghóa khoâng hoaøn toaøn gioáng nhau khi noùi veà xaõ hoäi hoùa

caù nhaân.

Coù ngöôøi ñöa ra moät hình aûnh ñôn giaûn ñeå noùi veà xaõ hoäi hoùa caù nhaân nhö sau :

xaõ hoäi nhö moät con taøu, caù nhaân phaûi böôùc leân ñöôïc con taøu xaõ hoäi, môùi trôû thaønh

con ngöôøi xaõ hoäi neáu khoâng thì cöù ñöùng ôû beân taøu. Hình aûnh aáy cuõng cho thaáy

phaàn naøo yù nghóa cuûa xaõ hoäi hoùa ñoái vôùi con ngöôøi.

Noùi moät caùch haønh laâm hôn thì ngöôøi ta goïi ñoù laø quùa trình töông taùc giöõa caù

nhaân vaø xaõ hoäi (taäp theå) trong ñoù caù nhaân hoïc hoûi vaø thöïc haønh nhöõng tri thöùc, kyõ

naêng, nhöõng phöông thöùc caàn thieát ñeå hoäi nhaäp vôùi xaõ hoäi.

Coù taùc giaû coi xaõ hoäi hoùa caù nhaân laø moät dieãn tieán aûnh höôûng töông hoã giöõa

moät ngöôøi vaø moät ngöôøi khaùc. Keát quûa laø söï chaáp nhaän nhöõng khuoân maãu taùc

phong xaõ hoäi vaø thích nghi vôùi nhöõng khuoân maãu ñoù. Coù theå moâ taû xaõ hoäi hoùa theo

hai quan nieäm : quan nieäm khaùch quan theo ñoù xaõ hoäi aûnh höôûng ñeán caù nhaân vaø

quan ñieåm chuû quan theo ñoù caù nhaân ñaùp öùng laïi xaõ hoäi.v.v

Coù cuoán töø ñieån xaõ hoäi hoïc nhaán maïnh xaõ hoäi hoùa laø quùa trình hình thaønh nhaân

caùch ñöôïc dieãn ra baèng con ñöôøng vöôït qua nhöõng maâu thuaån giöõa nhöõng giaù trò caù

nhaân vaø giaù trò xaõ hoäi. Phöông thöùc khaéc phuïc nhöõng maâu thuaån treân laø söï chieám

lónh caùc yeáu toá vaên hoùa vaø naém vöõng caùc giaù trò xaõ hoäi do caù nhaân thöïc hieän. Xaõ

hoäi hoùa thöïc hieän nhö laø quùa trình aûnh höôûng cuûa xaõ hoäi ñeán nhaân caùch(ví duï nhö

trong hoïc taäp) trong ñoù, veà phaàn nhaân caùch cuõng theå hieän möùc ñoä tích cöïc nhaát

ñònh.

Giaùo duïc laø boä phaän cuûa quùa trình xaõ hoäi hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch,

noù nhaán maïnh nhöõng nhaân toá taùc ñoäng coù muïc ñích, coù toå chöùc. Vieäc toå chöùc quùa

trình ñoù chuû yeáu do nhöõng ngöôøi coù kinh nghieäm, coù chuyeân moân goïi laø nhöõng nhaø

giaùo duïc, nhaø sö phaïm ñaûm nhieäm. Nôi toå chöùc quùa trình ñoù moät caùch coù heä

thoáng, coù keá hoaïch nhaát laø nhaø tröôøng.

Nhö vaäy, xaõ hoäi hoùa ñöôïc hieåu vôùi nghóa roäng nhaát, noù bao haøm caû nhöõng yeáu

toá ngaãu nhieân vaø töï phaùt veà maët xaõ hoäi, veà giaùo duïc.

2.Vai troø cuûa truyeàn thoâng ñaïi chuùng:

Nhöõng phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ñaõ laøm hö hoûng caû moät theá heä thanh

nieân baèng nhöõng buoåi phaùt thanh, phaùt hình, nhöõng loaïi baùo, saùch boû tuùi ñaày

nhöõng hình aûnh, tin töùc, caâu chuyeän kích thích baïo löïc, toäi aùc, phaù hoaïi…khoâng ít

nhöõng treû em gieát ngöôøi do bò nhieåm moät boä phim naøo ñaáy.

Hieän nay ôû caùc nöôùc tieân tieán treân theá giôùi, ngöôøi ta chæ môùi baøn ñeán moät

caùch sô löôïc söï phoái hôïp giaùo duïc giöõa caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng vaø nhaø

tröôøng. Nhieàu nhaø ñaïo ñöùc hoïc ñaõ keâu leân raèng : nhöõng boä phim baïo löïïc, khieâu

daâm…chieáu böøa baõi treân truyeàn hình ñaõ ñaäp tan khoâng thöông tieát nhöõng baøi hoïc

voán ñaõ raát mong manh ôû nhaø tröôøng.

Moïi ngöôøi ñeàu bieát raèng truyeàn thoâng ñaïi chuùng laø moät trong nhöõng caùch toát

nhaát ñeå truyeàn ñaït tri thöùc, kieán thöùc nhanh nhaát vaø toát nhaát cho moïi ngöôøi, moïi

löùa tuoåi.Chính vì vaäy maø nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm veà lónh vöïc naøy phaûi heát söùc

noã löïc ñeå quaûn lyù, chaét loïc nhöõng thoâng tin caàn thieát vaø coù ích cho xaõ hoäi. Beân

caïnh ñoù caàn phaûi linh ñoäng , naém baét kòp thôøi nhu caàu vaø söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi

ñeå coù theå truyeàn ñaït cho moïi ngöôøi,moïi löùa tuoåi nhöõng kieán thöùc boå ích nhaèm phuïc

vuï cho baûn thaân mình vaø goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc noùi chung.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Xaõ hoäi hoïc giaùo duïc Taùc giaû : PGS Voõ Taán Quang

PGS.TS Leâ Sôn

2. Tìm hieåu giôùi tính tuoåi hoïc troø NXB : Nhaø xuaát baûn treû Haø Noäi

3. Töø ñieån xaõ hoäi hoïc Taùc giaû : Nguyeãn Höõu Taâm

Nguyeãn Hoaøi Baõo

4. Giaùo duïc Vieät Nam nhöõng thaäp nieân ñaàu

theá kyû thöù XXI: Chieán löôïc phaùt trieån NXB : Nhaø xuaát baûn giaùo duïc