TÌM HIỂU NGUỒN MỞ GREENSTONE VÀ ỨNG DỤNG - 1

Chia sẻ: Cao Tt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

148
lượt xem 47
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM NGUYỄN THÀNH QUY – LÊ HOÀNG NGỌC QUỲNH TÌM HIỂU NGUỒN MỞ GREENSTONE VÀ ỨNG DỤNG TP. HCM, 2005 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM SINH VIÊN THỰC HIỆN NGUYỄN THÀNH QUY LÊ HOÀNG NGỌC QUỲNH 0112195 0112471 TÌM HIỂU NGUỒN MỞ GREENSTONE VÀ ỨNG DỤNG KHOÁ LUẬN CỬ NHÂN TIN HỌC GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ThS. NGUYỄN THỊ BÍCH NIÊN KHOÁ 2001 – 2005 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ....................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TÌM HIỂU NGUỒN MỞ GREENSTONE VÀ ỨNG DỤNG - 1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM NGUYỄN THÀNH QUY – LÊ HOÀNG NGỌC QUỲNH TÌM HIỂU NGUỒN MỞ GREENSTONE VÀ ỨNG DỤNG KHOÁ LUẬN CỬ NHÂN TIN HỌC TP. HCM, 2005
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM SINH VIÊN THỰC HIỆN NGUYỄN THÀNH QUY 0112195 LÊ HOÀNG NGỌC QUỲNH 0112471 TÌM HIỂU NGUỒN MỞ GREENSTONE VÀ ỨNG DỤNG KHOÁ LUẬN CỬ NHÂN TIN HỌC GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ThS. NGUYỄN THỊ BÍCH NIÊN KHOÁ 2001 – 2005
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... tháng 07 năm 2005 Thành phố Hồ Chí Minh, ngày Giáo viên hướng dẫn i
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... tháng 07 năm 2005 Thành phố Hồ Chí Minh, ngày Giáo viên phản biện ii
LỜI CẢM ƠN Chúng em xin chân thành cảm ơn Khoa Công nghệ Thông tin, Thư viện Cao học Đại học Khoa học Tự nhiên Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng em hoàn thành đề tài Tốt nghiệp này. Chúng em xin chân thành cảm ơn Th.S Nguyễn Thị Bích đã rất tận tình hướng dẫn, chỉ bảo chúng em trong suốt thời gian thực hiện đề tài vừa qua. Chúng em cũng xin chân thành cảm ơn tất cả các Thầy, các Cô trong Khoa đã tận tình giảng dạy, trang bị cho chúng em những kiến thức cần thiết, quý báu trong những năm tháng học tập tại Trường. Xin cảm ơn Thầy Trần Minh Triết, Thầy Nguyễn Đình Khương cũng như Thầy Cô và các anh chị trong Phòng SeLab đã tạo điều kiện giúp đỡ chúng em thực hiện đề tài. Qua đây, chúng tôi cũng muốn bày tỏ lòng biết ơn của mình đến các giáo sư Đại học Waikato, New Zealand, đặc biệt là giáo sư I.H.Witten và giảng viên Katherine Don. Xin cảm ơn sự giúp đỡ chân thành của bạn bè khắp thế giới. Xin cảm ơn sự giúp đỡ của các bạn, những người luôn bên cạnh và giúp đỡ chúng tôi. Và cuối cùng, chúng con xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến ông bà, bố mẹ, và cả gia đình đã nuôi dưỡng, giáo dục và luôn động viên để chúng con có ngày hôm nay. Mặc dù chúng em đã cố gắng hoàn thành Luận văn với tất cả sự nỗ lực của bản thân, nhưng chắc chắn Luận văn vẫn không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định, kính mong nhận được sự cảm thông và chỉ bảo tận tình của Quý Thầy Cô và các bạn. TP. HCM, tháng 7 năm 2005 Nhóm sinh viên thực hiện Thành Quy & Ngọc Quỳnh iii
MỞ ĐẦU Sống trong kỷ nguyên của sự bùng nổ thông tin như hiện nay, một vấn đề quan trọng đặt ra là làm sao quản lý thông tin hiệu quả, khoa học nhất, để có thể tìm ra một vài thông tin hữu ích trong hàng ngàn, hàng triệu thông tin nhanh chóng, chính xác. Chúng ta đều biết, cách quản lý tài liệu truyền thống chủ yếu trên giấy có những hạn chế nhất định, không chỉ tốn kém không gian lưu trữ, mà còn chiếm nhiều thời gian khi muốn tìm kiếm thông tin. Ngoài ra còn khó bảo quản trong thời gian lâu dài dưới những điều kiện xấu, dễ hư hỏng, mất mát. Chưa kể việc khai thác sản xuất giấy làm ảnh hưởng tới môi trường sinh thái. Máy tính ra đời, giúp giải quyết rất nhiều vấn đề liên quan đến việc quản lý thông tin. Hình thức lưu trữ tài liệu dưới dạng điện tử ngày càng thông dụng hơn. Thử làm một ví dụ nhỏ để so sánh giữa hình thức lưu trữ trên giấy với trên máy tính, ở dạng điện tử. Mỗi hình thức lưu trữ có những ưu khuyết điểm riêng nhưng ở đây chỉ so sánh về không gian lưu trữ, và thời gian tìm kiếm, truy xuất thông tin, mà không tính đến những yếu tố khác. Đơn vị dung lượng lưu trữ phổ biến hiện nay là Gigabyte. Một cuốn sách 200 trang lưu trên đĩa cần khoảng 1 megabyte. Như vậy một gigabyte có thể lưu trữ khoảng một ngàn cuốn sách điện tử. Trong khi đó, để lưu trữ một ngàn cuốn sách giấy truyền thống cần một kệ sách đầy từ sàn cho đến trần nhà, chưa kể tiền mặt bằng, tiền in ấn, phát hành! Khi mà yêu cầu thông tin đòi hỏi nhanh chóng, chính xác, tài liệu điện tử càng thể hiện những khả năng ưu việt của mình. Cảm thấy rất tâm đắc với những hệ thống quản lý dữ liệu như vậy, chúng em đã chọn đề tài “Tìm hiểu nguồn mở Greenstone và Ứng dụng” để làm đề tài Tốt nghiệp, với mong muốn hiểu thêm về cách quản lý thông tin, từ đó mong muốn đóng góp phần nào vào việc xây dựng thư viện điện tử cho Khoa Công nghệ Thông tin, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Thành phố Hồ Chí Minh. iv
NỘI DUNG Nội dung Luận văn được tổ chức thành 9 chương: Chương 1 – Tổng quan. Giới thiệu về thư viện điện tử và Greenstone. Trong chương này sẽ trình bày lý do và các mục tiêu khi thực hiện đề tài. Chương 2 – Các khái niệm cơ bản trong Greenstone. Mục đích của chương này là giải thích, làm sáng rõ những khái niệm quan trọng trong Greenstone. Chương 3 – Xây dựng bộ sưu tập. Tìm hiểu các quá trình thực thi của Greenstone để tạo nên một bộ sưu tập hoàn chỉnh. Chương 4 – Hiệu chỉnh giao diện của Greenstone. Khai thác khả năng tuỳ biến cao của Greenstone để thay đổi giao diện cho phù hợp với yêu cầu thực tế. Chương 5 – Hệ thống Web Greenstone. Đi sâu vào những khái niệm nâng cao của hệ thống Greenstone, tập trung vào phần xử lý trên web của hệ thống. Chương 6 – Xây dựng ứng dụng. Xây dựng thư viện số ITDL cho Khoa. Trong chương này sẽ xác định yêu cầu thực tế, xác định hai mô-đun chính của hệ thống: ITLib và ITLibWeb. Chương 7 – ITLib – Mô-đun xử lý offline. Chương này phân tích thiết kế hệ thống ITLib với chức năng chính là tạo các bộ sưu tập. Chương 8 – ITLibWeb – Mô-đun xử lý online. Chương này sẽ phân tích, thiết kế hệ thống ITLibWeb với giao diện web, tạo thư viện số, giúp người dùng sử dụng các bộ sưu tập cũng như các chức năng, nghiệp vụ thư viện khác. Chương 9 – Đánh giá và hướng phát triển. Chương cuối cùng của đề tài, tổng hợp lại về Greenstone, đánh giá lại hệ thống thư viện điện tử ITDL và nêu những hướng phát triển hệ thống trong tương lai. Ngoài ra, các phần Phụ lục ở cuối Luận văn còn mở rộng các khía cạnh liên quan đến thư viện số, các thành phần cấu thành nên Greenstone (MG, GDBM…) và các mô-đun hỗ trợ Greenstone. v
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... iii MỞ ĐẦU................................................................................................................... iv MỤC LỤC................................................................................................................. vi DANH SÁCH HÌNH................................................................................................. xi DANH SÁCH BẢNG ............................................................................................. xiv PHẦN 1. TÌM HIỀU NGUỒN MỞ GREENSTONE.................................................1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ...................................................................................2 1.1. Thư viện và thư viện số ................................................................................3 1.1.1. Giới thiệu ..............................................................................................3 1.1.2. Thư viện số............................................................................................3 1.2. Thư viện số Greenstone................................................................................4 1.2.1. Giới thiệu ..............................................................................................4 1.2.2. Tính năng ..............................................................................................5 1.3. Mục đích của đề tài ......................................................................................6 CHƯƠNG 2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN ............................................................7 2.1. Tài liệu..........................................................................................................8 2.2. Bộ sưu tập.....................................................................................................8 2.3. Tìm kiếm ......................................................................................................8 2.4. Duyệt tài liệu ................................................................................................8 2.5. Metadata .....................................................................................................10 2.6. Biên mục.....................................................................................................11 2.7. Plugin..........................................................................................................11 2.7.1. Giới thiệu ............................................................................................11 2.7.2. Danh sách các plugin ..........................................................................12 2.7.3. Các plugin xử lý tài liệu độc quyền ....................................................13 2.7.4. Gán thông tin metadata từ một tập tin mô tả ......................................14 2.7.5. Chia cấu trúc tài liệu nguồn ................................................................16 2.8. Classifier.....................................................................................................22 2.8.1. Giới thiệu ............................................................................................22 2.8.2. Phân loại..............................................................................................23 2.9. Định dạng cách hiển thị tài liệu..................................................................25 2.9.1. Giới thiệu ............................................................................................25 2.9.2. Định dạng danh sách tài liệu...............................................................25 2.9.3. Định dạng các thành phần của trang web hiển thị tài liệu ..................28 CHƯƠNG 3. XÂY DỰNG BỘ SƯU TẬP ...........................................................30 3.1. Giới thiệu....................................................................................................31 3.2. Chương trình mkcol.pl ...............................................................................33 3.3. Chương trình import.pl...............................................................................33 3.4. Chương trình buildcol.pl ............................................................................35 3.5. Cấu trúc thư mục của Greenstone ..............................................................37 3.6. Cấu trúc thư mục của một bộ sưu tập.........................................................38 3.7. Cấu trúc tài liệu theo định dạng XML........................................................39 vi
3.8. Tập tin cấu hình bộ sưu tập ........................................................................42 CHƯƠNG 4. HIỆU CHỈNH GIAO DIỆN GREENSTONE.................................45 4.1. Giới thiệu....................................................................................................46 4.2. Ảnh tiêu đề bộ sưu tập................................................................................48 4.3. Các nút duyệt trang.....................................................................................48 4.3.1. Cách hiển thị .......................................................................................48 4.3.2. Vị trí đặt các ảnh .................................................................................51 4.4. Ảnh tiêu đề trang ........................................................................................52 4.5. Các nút duyệt tài liệu..................................................................................53 4.5.1. Giới thiệu ............................................................................................53 4.5.2. Vị trí đặt các ảnh .................................................................................53 4.5.3. Thêm nút mới......................................................................................54 4.5.3.1. Tạo một nút mới dựa vào nút đã có.............................................55 4.5.3.2. Tạo macro mới cho một nút ........................................................55 4.5.4. Xóa nút duyệt tài liệu..........................................................................56 4.5.5. Thay đổi nút duyệt tài liệu ..................................................................56 4.6. Hiển thị văn bản .........................................................................................56 4.6.1. Hiển thị loại CL list.............................................................................56 4.6.2. Hiển thị nội dung ................................................................................57 4.7. Override các macro ....................................................................................58 4.8. Thêm một trang mới...................................................................................60 4.9. Hiển thị các bộ sưu tập ...............................................................................61 4.10. Macro chuẩn ...........................................................................................62 4.11. Lưu ý.......................................................................................................63 CHƯƠNG 5. HỆ THỐNG WEB GREENSTONE ...............................................64 5.1. Giới thiệu....................................................................................................65 5.2. Tổng quan về cơ chế xử lý .........................................................................65 5.3. Chi tiết về cơ chế xử lý...............................................................................67 5.4. Mã nguồn....................................................................................................69 5.4.1. Các lớp và hàm cơ bản........................................................................70 5.4.2. Collection server .................................................................................70 5.4.3. Receptionist.........................................................................................72 PHẦN 2. XÂY DỰNG ỨNG DỤNG .......................................................................75 CHƯƠNG 6. XÂY DỰNG ỨNG DỤNG .............................................................76 6.1. Tổng quan...................................................................................................77 6.1.1. Phát biểu bài toán................................................................................77 6.1.2. Giới thiệu về ITDL (IT Digital Library).............................................77 6.2. Đối tượng sử dụng hệ thống.......................................................................78 6.3. Các chức năng chính ..................................................................................78 6.3.1. Cung cấp thông tin luận văn ...............................................................78 6.3.2. Chuẩn hoá tài liệu ...............................................................................78 6.3.3. Xây dựng bộ sưu tập ...........................................................................78 6.3.3.1. Xây dựng bộ sưu tập Luận văn....................................................79 6.3.3.2. Xây dựng bộ sưu tập Sách...........................................................79 6.3.3.3. Xây dựng bộ sưu tập Tổng quát ..................................................79 vii
6.3.4. Tra cứu tài liệu ....................................................................................79 CHƯƠNG 7. ITLIBWEB......................................................................................80 7.1. Xác định yêu cầu ........................................................................................81 7.1.1. Giới thiệu ............................................................................................81 7.1.2. Bảng chú giải ......................................................................................81 7.1.2.1. ITLib............................................................................................81 7.1.2.2. Greenstone ...................................................................................82 7.1.2.3. Thanh vien Khoa (Thành viên Khoa)..........................................82 7.1.3. Đặc tả bổ sung.....................................................................................82 7.1.3.1. Phạm vi ........................................................................................82 7.1.3.2. Tài liệu tham khảo .......................................................................82 7.1.3.3. Chức năng....................................................................................82 7.1.3.4. Tính khả dụng..............................................................................82 7.1.3.5. Tính ổn định.................................................................................83 7.1.3.6. Sự hỗ trợ ......................................................................................83 7.1.3.7. Tính bảo mật:...............................................................................83 7.1.3.8. Các ràng buộc thiết kế .................................................................83 7.1.4. Mô hình Use Case...............................................................................83 7.1.4.1. Mô hình........................................................................................83 7.1.4.2. Danh sách các Actor ....................................................................85 7.1.4.3. Danh sách các Use Case ..............................................................85 7.1.4.4. Đặc tả các Use case chính ...........................................................86 7.2. Phân tích các Use case chính......................................................................90 7.2.1. Use case “Dang nhap” (Đăng nhập) ...................................................90 7.2.1.1. Lược đồ tuần tự............................................................................90 7.2.1.2. Lược đồ cộng tác .........................................................................92 7.2.1.3. VOPC...........................................................................................93 7.2.2. Use case “Nhap luan van” (Nhập luận văn) .......................................94 7.2.2.1. Lược đồ tuần tự............................................................................94 7.2.2.2. Lược đồ cộng tác .........................................................................97 7.2.2.3. VOPC...........................................................................................99 7.2.3. Use case “Tra cuu” (Tra cứu) ...........................................................100 7.2.3.1. Lược đồ tuần tự..........................................................................100 7.2.3.2. Lược đồ cộng tác .......................................................................100 7.2.3.3. VOPC.........................................................................................102 7.2.4. Use case “Xem luan van” (Xem thông tin luận văn)........................102 7.2.4.1. Lược đồ tuần tự..........................................................................102 7.2.4.2. Lược đồ cộng tác .......................................................................103 7.2.4.3. VOPC.........................................................................................104 7.3. Thiết kế .....................................................................................................105 7.3.1. Lược đồ lớp tổng quát của hệ thống .................................................105 7.3.2. Chi tiết một số lớp chính...................................................................107 7.3.2.1. Lớp đối tượng dùng chung ........................................................107 7.3.2.2. Lớp boundary.............................................................................107 7.3.2.3. Lớp control ................................................................................108 viii
7.3.2.4. Lớp entity...................................................................................109 7.3.3. Thiết kế dữ liệu .................................................................................110 7.3.3.1. Mô hình dữ liệu .........................................................................110 7.3.3.2. Danh sách các bảng dữ liệu .......................................................110 7.3.4. Thiết kế giao diện một số trang web chính.......................................111 7.4. Cài đặt.......................................................................................................113 7.4.1. Công cụ và môi trường phát triển hệ thống ......................................113 7.4.2. Mô hình cài đặt .................................................................................114 7.4.2.1. Mô hình......................................................................................114 7.4.2.2. Diễn giải ....................................................................................114 CHƯƠNG 8. ITLib..............................................................................................115 8.1. Xác định yêu cầu ......................................................................................116 8.1.1. Giới thiệu ..........................................................................................116 8.1.2. Bảng chú giải ....................................................................................116 8.1.2.1. Bộ sưu tập..................................................................................116 8.1.2.2. Thủ thư ......................................................................................116 8.1.2.3. Quản trị hệ thống .......................................................................117 8.1.2.4. ITLibWeb ..................................................................................117 8.1.3. Đặc tả bổ sung...................................................................................117 8.1.3.1. Phạm vi ......................................................................................117 8.1.3.2. Tài liệu tham khảo .....................................................................117 8.1.3.3. Chức năng..................................................................................117 8.1.3.4. Tính khả dụng............................................................................117 8.1.3.5. Tính ổn định...............................................................................117 8.1.3.6. Hiệu suất ....................................................................................118 8.1.3.7. Sự hỗ trợ ....................................................................................118 8.1.3.8. Tính bảo mật..............................................................................118 8.1.3.9. Các ràng buộc thiết kế ...............................................................118 8.1.4. Mô hình Use Case.............................................................................118 8.1.4.1. Lược đồ chính của mô hình Use case........................................118 8.1.4.2. Danh sách Actor ........................................................................119 8.1.4.3. Danh sách Use case ...................................................................119 8.1.4.4. Đặc tả các Use case chính .........................................................119 8.2. Phân tích các Use case chính....................................................................127 8.2.1. Use case “Chuan hoa Tai lieu” .........................................................127 8.2.1.1. Lược đồ tuần tự..........................................................................127 8.2.1.2. Lược đồ cộng tác .......................................................................127 8.2.1.3. VOPC.........................................................................................128 8.2.2. Use case “QL BST Luan van” ..........................................................129 8.2.2.1. Lược đồ tuần tự..........................................................................129 8.2.2.2. Lược đồ cộng tác .......................................................................131 8.2.2.3. VOPC.........................................................................................135 8.3. Thiết kế .....................................................................................................136 8.3.1. Sơ đồ lớp đối tượng của hệ thống .....................................................137 8.3.2. Chi tiết một số lớp đối tượng ............................................................138 ix
8.3.2.1. Các lớp boundary.......................................................................138 8.3.2.2. Các lớp control ..........................................................................139 8.3.2.3. Các lớp entity.............................................................................140 8.3.3. Thiết kế dữ liệu .................................................................................140 8.3.3.1. Mô hình dữ liệu .........................................................................140 8.3.3.2. Danh sách các bảng dữ liệu .......................................................142 8.3.4. Thiết kế giao diện..............................................................................142 8.3.4.1. Màn hình Chuẩn hoá Tài liệu ....................................................143 8.3.4.2. Màn hình thu thập dữ liệu (cho tất cả các bộ sưu tập) ..............143 8.3.4.3. Màn hình quản lý thông tin bộ sưu tập (cho tất cả các bộ sưu tập) 144 8.3.4.4. Màn hình tiến hành xây dựng bộ sưu tập (cho tất cả các bộ sưu tập) 144 8.3.4.5. Màn hình quản lý thông tin Luận văn .......................................145 8.3.4.6. Màn hình quản lý thông tin Sách/Giáo trình .............................145 8.3.4.7. Màn hình quản lý thông tin một bộ sưu tập tổng quát ..............146 8.4. Cài đặt.......................................................................................................146 8.4.1. Công cụ và môi trường phát triển hệ thống ......................................146 8.4.2. Mô hình cài đặt .................................................................................147 8.4.2.1. Mô hình......................................................................................147 8.4.2.2. Diễn giải ....................................................................................147 PHẦN 3. TỔNG KẾT .............................................................................................149 CHƯƠNG 9. ĐÁNH GIÁ VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN ....................................150 9.1. Đánh giá ...................................................................................................150 9.2. Hướng phát triển.......................................................................................150 PHỤ LỤC A. GIỚI THIỆU VỀ SEARCH ENGINE .............................................151 PHỤ LỤC B. CÁC THƯ VIỆN SỐ Ở VIỆT NAM ...............................................154 PHỤ LỤC C - CÁC THÀNH PHẦN HỖ TRỢ GREENSTONE ..........................156 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................167 x
DANH SÁCH HÌNH Hình 2.1 - Minh hoạ duyệt tài liệu ..............................................................................9 Hình 2.2 - Minh hoạ duyệt tài liệu được phân cấp....................................................10 Hình 2.3 - Cây kế thừa của các plugin xử lý tài liệu độc quyền ...............................14 Hình 2.4 - Định nghĩa kiểu tài liệu XML của tập tin metadata.xml .........................14 Hình 2.5 -Ví dụ một tập tin metadata.xml ................................................................15 Hình 2.6 - Minh họa cách chia section cho tài liệu...................................................16 Hình 2.7 - Hiển thị nội dung tài liệu trên trình duyệt web........................................21 Hình 2.8 - Hiển thị nội dung của một chương cụ thể ................................................21 Hình 2.9 - Dùng AZList để liệt kê các tài liệu theo từng vùng alphabet ..................22 Hình 2.10 - Minh họa classifier AZList....................................................................23 Hình 2.11 - Minh họa classifier List .........................................................................23 Hình 2.12 - Minh họa classifier DateList..................................................................24 Hình 2.13 - Minh họa classifier Hierarchy ...............................................................25 Hình 2.14 - Kết quả hiển thị tài liệu trên trình duyệt ................................................27 Hình 3.1 - Quá trình xây dựng bộ sưu tập.................................................................32 Hình 3.2 – Cấu trúc thư mục của Greenstone ...........................................................37 Hình 3.3 – Minh họa cấu trúc phân cấp của tài liệu..................................................41 Hình 3.4 - Tìm kiếm tài liệu theo chỉ mục document và section ..............................42 Hình 4.1 - Các phần trong giao diện web của Greenstone........................................48 Hình 4.2 – Các nút duyệt tài liệu...............................................................................49 Hình 4.3 – Hiển thị danh sách các tài liệu ................................................................57 Hình 4.4 – Hiển thị nội dung tài liệu.........................................................................58 Hình 4.5 - Hiệu chỉnh giao diện trang chủ ................................................................59 Hình 5.1 - Cơ chế xử lý.............................................................................................65 Hình 5.2 - Collection server và receptionist liên lạc qua nghi thức null protocol ....66 Hình 5.3 - Bộ sưu tập Project Gutenberg..................................................................67 Hình 5.4 - Cơ chế xử lý dùng null protocol ..............................................................68 Hình 5.5 - Cấu trúc thư mục chứa mã nguồn Greenstone.........................................69 Hình 5.6 - Các đối tượng Filter .................................................................................71 Hình 7.1 – Lược đồ Use case ....................................................................................84 Hình 7.2 – “Đăng nhập” : dòng sự kiện chính ..........................................................91 Hình 7.3 - “Đăng nhập” : dòng sự kiện khác ............................................................92 Hình 7.4 - “Đăng nhập” : dòng sự kiện chính...........................................................92 Hình 7.5 - “Đăng nhập” : dòng sự kiện khác ............................................................93 Hình 7.6 - “Đăng nhập” : VOPC...............................................................................93 Hình 7.7 – Thêm thông tin luận văn .........................................................................94 Hình 7.8 - Cập nhật thông tin luận văn .....................................................................95 Hình 7.9 - Thông tin nhập không hợp lệ ...................................................................96 Hình 7.10 - thông tin cập nhật không hợp lệ.............................................................97 Hình 7.11 - Thêm thông tin luận văn ........................................................................98 Hình 7.12 - Cập nhật thông tin luận văn ...................................................................98 Hình 7.13 - Thông tin nhập không hợp lệ .................................................................98 Hình 7.14 - Thông tin cập nhật không hợp lệ ...........................................................99 xi
Hình 7.15 - “Nhập luận văn” : VOPC.......................................................................99 Hình 7.16 - “Tra cứu” : dòng sự kiện chính............................................................100 Hình 7.17 - “Tra cứu” : dòng sự kiện khác .............................................................100 Hình 7.18 - “Tra cứu” : dòng sự kiện chính............................................................101 Hình 7.19 - “Tra cứu” : dòng sự kiện khác .............................................................101 Hình 7.20 - “Tra cuu” : VOPC................................................................................102 Hình 7.21 - “Xem luận văn” : dòng sự kiện chính..................................................102 Hình 7.22 - “Xem luận văn” : dòng sự kiện khác ...................................................103 Hình 7.23 - “Xem luận văn” : dòng sự kiện chính..................................................103 Hình 7.24 - “Xem luận văn” : dòng sự kiện khác ...................................................104 Hình 7.25 - “Xem luận văn” : VOPC......................................................................104 Hình 7.26 - Lược đồ lớp của hệ thống ....................................................................106 Hình 7.27 - Lớp ThesisInfo.....................................................................................107 Hình 7.28 - Lớp UserInfo........................................................................................107 Hình 7.29 - Lớp InputThesisInfo ............................................................................108 Hình 7.30 - Lớp Login ............................................................................................108 Hình 7.31 - Lớp ThesisController ...........................................................................108 Hình 7.32 - Lớp UserController..............................................................................109 Hình 7.33 - Lớp ThesisEntity..................................................................................109 Hình 7.34 - Lớp UserEntity.....................................................................................109 Hình 7.35 – Mô hình dữ liệu...................................................................................110 Hình 7.36 – Trang chủ ............................................................................................111 Hình 7.37 - Trang chức năng của thành viên ..........................................................111 Hình 7.38 - Trang nhập thông tin luận văn .............................................................112 Hình 7.39 - Trang xem thông tin luận văn..............................................................112 Hình 7.40 - Trang tra cứu tài liệu............................................................................113 Hình 7.1 - Mô hình cài đặt .....................................................................................114 Hình 8.1 - Lược đồ Use case..................................................................................118 Hình 8.2 - “Chuẩn hóa tài liệu” : dòng sự kiện chính............................................127 Hình 8.3 - “Chuẩn hóa Tài liệu” : dòng sự kiện chính...........................................128 Hình 8.4 - “Chuẩn hóa Tài liệu” : VOPC ..............................................................128 Hình 8.5 - Luồng phụ “Tạo mới bộ sưu tập” .........................................................129 Hình 8.6 - Luồng phụ “Mở bộ sưu tập” .................................................................130 Hình 8.7 - Luồng phụ “Xoá bộ sưu tập” ................................................................131 Hình 8.8 - Luồng phụ “Tạo mới bộ sưu tập” .........................................................132 Hình 8.9 - Luồng phụ “Mở bộ sưu tập” .................................................................133 Hình 8.10 - Luồng phụ “Xoá bộ sưu tập” ..............................................................134 Hình 8.11 - Sơ đồ lớp đối tượng của hệ thống.......................................................137 Hình 8.12 - Các lớp boundary................................................................................138 Hình 8.13 - Các lớp control....................................................................................139 Hình 8.14 - Các lớp entity......................................................................................140 Hình 8.15 - Mô hình dữ liệu...................................................................................141 Hình 8.16 - Màn hình chuẩn hoá tài liệu................................................................143 Hình 8.17 - Màn hình thu thập dữ liệu...................................................................143 Hình 8.18 - Màn hình quản lý thông tin BST ........................................................144 xii
Hình 8.19 - Màn hình xây dựng bộ sưu tập ...........................................................144 Hình 8.20 - Màn hình quản lý thông tin Luận văn.................................................145 Hình 8.21 - Màn hình quản lý thông tin Sách/Giáo trình ......................................145 Hình 8.22 - Màn hình quản lý thông tin BST nói chung .......................................146 Hình 8.23 - Mô hình cài đặt ...................................................................................147 xiii
DANH SÁCH BẢNG Bảng 2.1 – Danh sách các plugin ..............................................................................13 Bảng 2.2 - Các thành phần trên trang web................................................................28 Bảng 3.1 - Các thư mục của Greenstone...................................................................38 Bảng 3.2 - Các thư mục của một bộ sưu tập .............................................................38 Bảng 3.3 - Thông tin tập tin cấu hình .......................................................................43 Bảng 4.1 – Danh sách các package ...........................................................................47 Bảng 4.2 - Một số macro chuẩn ................................................................................63 Bảng 5.1- Danh sách các Action ...............................................................................73 Bảng 7.1 - Danh sách Actor ......................................................................................85 Bảng 7.2 - Danh sách các Use case...........................................................................85 Bảng 7.3 - Danh sách bảng dữ liệu .........................................................................110 Bảng 8.1 – Danh sách Actor ...................................................................................119 Bảng 8.2 - Danh sách Use case ...............................................................................119 Bảng 8.3 - Danh sách bảng dữ liệu .........................................................................142 xiv
PHẦN 1. TÌM HIỀU NGUỒN MỞ GREENSTONE Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu thư viện số Greenstone, từ những khái niệm cơ bản, đến cấu trúc và cơ chế xử lý của hệ thống. Phần này sẽ giải thích tại sao Greenstone được rất nhiều thư viện trên thế giới lựa chọn như là một giải pháp xây dựng thư viện số đơn giản, hiệu quả, kinh tế và nhất là khả năng tuỳ biến cao nhưng vẫn đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế về nghiệp vụ thư viện. Tổ chức Phần 1 gồm 5 chương: Chương 1 : Tổng quan Chương 2 : Các khái niệm cơ bản Chương 3 : Xây dựng bộ sưu tập Chương 4 : Hiệu chỉnh giao diện của Greenstone Chương 5 : Hệ thống web Greenstone Trang 1
Chương 1 – Tổng quan CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN Thư viện và thư viện số Giới thiệu về Greenstone Mục đích của đề tài Trang 2
Chương 1 – Tổng quan 1.1. Thư viện và thư viện số 1.1.1. Giới thiệu Thư viện là kho tàng tri thức đã có những đóng góp có ý nghĩa cho sự phát triển của con người. Tuy nhiên, khi lượng thông tin vận hành trong xã hội trở nên nhiều hơn, thư viện truyền thống, với hình thức lưu trữ chủ yếu trên giấy, có còn giữ vị trí độc tôn, và có còn thích hợp không? Thời đại của Internet, của mạng thông tin toàn cầu, người ta cần tìm ra một cách quản lý thông tin sao cho hiệu quả. Điều này tập trung vào hai khía cạnh chủ yếu. Thứ nhất, phải tiết kiệm không gian lưu trữ; thứ hai, tốc độ truy tìm thông tin phải thật nhanh. Giờ đây, người ta trao đổi thông tin không chỉ qua giấy tờ, mà còn thường xuyên sử dụng đến hình thức tài liệu điện tử: sách điện tử, báo điện tử, email, phim ảnh, v.v… Hơn thế nữa, người ta muốn, dù ở bất cứ đâu trên thế giới cũng có thể tìm và lấy được thông tin cần thiết. Tất cả những điều đó đặt ra yêu cầu phải xây dựng một hệ thống có những chức năng của một thư viện bình thường, nhưng chủ yếu quản lý tài liệu điện tử và có thể truy cập vào ở bất cứ đâu. Và những cụm từ như “virtual library” (thư viện ảo), “electronic library" (thư viện điện tử), “library without walls” (thư viện không có tường) và gần đây nhất, là “digital library” (thư viện số) xuất hiện, để chỉ về loại hình thư viện còn tương đối mới mẻ này. 1.1.2. Thư viện số Vậy thư viện số là gì? Theo định nghĩa của Akscyn và Witten, (Trường Đại học Waikato, New Zealand), thư viện số là tập hợp các bộ sưu tập số, của các đối tượng kỹ thuật bao gồm văn bản, hình ảnh, video, âm thanh, cho phép: - Truy cập, chọn lọc và hiển thị tài nguyên số (dành cho độc giả) - Xây dựng, tổ chức và lưu hành (dành cho cán bộ thư viện) Trang 3