Toàn cầu hóa từ góc nhìn văn hóa
17:32' 31/7/2015
TCCS - Ph n l n các h c gi hi n nay đu cho r ng, b n ch t c a toàn c u hóa làầ ớ ọ ả ệ ề ằ ả ấ ủ ầ
m i t ng tác gi a ng i và ng i đc m r ng c p đ toàn c u và nh ng hố ươ ữ ườ ườ ượ ở ộ ở ấ ộ ầ ữ ệ
qu phát sinh t đó. Toàn c u hóa ngày càng đc kh ng đnh là xu th khách quan,ả ừ ầ ượ ẳ ị ế
t t y u, đc m r ng t kinh t sang các m t khác c a đi s ng xã h i, nh chínhấ ế ượ ở ộ ừ ế ặ ủ ờ ố ộ ư
tr , văn hoá, an ninh, qu c phòng,... N u toàn c u hóa kinh t đã tr nên quen thu cị ố ế ầ ế ở ộ
thì toàn c u hóa văn hóa đang đt ra nhi u băn khoăn c n lý gi i.ầ ặ ề ầ ả
Nh ng cách nhìn v toàn c u hóa văn hóaữ ề ầ
Vào kho ng cu i th k XX, đu th k XXI, khái ni m “toàn c u hóa” xu t hi n th ngả ố ế ỷ ầ ế ỷ ệ ầ ấ ệ ườ
xuyên h n trong các công trình nghiên c u văn hóa. Khái ni m này d ng nh nói lên m tơ ứ ệ ườ ư ộ
hi n t ng mà đó tính ch t cá nhân c a m i n n văn hóa dân t c và đa ph ng b “quétệ ượ ở ấ ủ ỗ ề ộ ị ươ ị
s ch” và b đng nh t hóa m t cách khách quan b i quy n l c th ng m i to l n c a cácạ ị ồ ấ ộ ở ề ự ươ ạ ớ ủ
công ty đa qu c gia và b i các m ng l i thông tin bao trùm kh p th gi i. Hi n nay, số ở ạ ướ ắ ế ớ ệ ự
xâm nh p di n ra t ng phút, t ng gi trên kh p hành tinh v i m t nh p đ ngày càng giaậ ễ ừ ừ ờ ắ ớ ộ ị ộ
tăng. Nhi u n c đang “v t l n” v i “c n bão” toàn c u hóa mà m c đích không gì khác làề ướ ậ ộ ớ ơ ầ ụ
b o đm s hài hòa gi a phát tri n kinh t - xã h i và b o t n văn hóa dân t c.ả ả ự ữ ể ế ộ ả ồ ộ
V y toàn c u hóa đc nhìn nh n nh th nào d i góc đ văn hóa? Câu h i đó t ngậ ầ ượ ậ ư ế ướ ộ ỏ ừ
đc nêu ra d i nhi u cách đt v n đ c th trong các h i th o qu c t và khu v c,ượ ướ ề ặ ấ ề ụ ể ộ ả ố ế ự
nh ng đn nay v n ch a có câu tr l i th ng nh t.ư ế ẫ ư ả ờ ố ấ
Toàn c u hóa đc hình thành t nh ng khuynh h ng t ng ph n. Trong r t nhi uầ ượ ừ ữ ướ ươ ả ấ ề
nh ng mâu thu n c a th gi i đng đi, n i lên nh ng xung đt gi a “trung tâm” vàữ ẫ ủ ế ớ ươ ạ ổ ữ ộ ữ
“ngo i vi”, gi a “dân t c” và “siêu dân t c”, gi a ch nghĩa đa ph ng và ch nghĩa thạ ữ ộ ộ ữ ủ ị ươ ủ ế
gi i, gi a các n n văn hóa và ti u văn hóa, gi a cái ph bi n và cái đc thù... Toàn c u hóaớ ữ ề ể ữ ổ ế ặ ầ
đang khi n cho các cá nhân l n c ng đng ( m i c p đ) đu ph i trăn tr v nh ng tácế ẫ ộ ồ ở ọ ấ ộ ề ả ở ề ữ
đng c a nó.ộ ủ
Là m t hi n th c đa khuynh h ng, v i nh ng tác đng thu n ngh ch đan xen, toàn c uộ ệ ự ướ ớ ữ ộ ậ ị ầ
hóa đc c m nh n và gi i thích khác nhau t nh ng góc nhìn khác nhau. Đi v i m t nhàượ ả ậ ả ừ ữ ố ớ ộ
đu t ngân hàng, toàn c u hóa có m t ý nghĩa khác v căn b n so v i m t ng i phátầ ư ầ ộ ề ả ớ ộ ườ
ngôn c a m t b t c nguyên th y trong r ng r m nhi t đi, n i mà không gian sinh s ngủ ộ ộ ộ ủ ừ ậ ệ ớ ơ ố
b đe d a b i vi c khai thác r ng. Đi m g p g đây là t t c m i ch th xã h i đuị ọ ở ệ ừ ể ặ ỡ ở ấ ả ọ ủ ể ộ ề
không thoát kh i s tác đng c a toàn c u hóa và bu c ph i l a ch n ph ng án ng xỏ ự ộ ủ ầ ộ ả ự ọ ươ ứ ử
v i nó. Trên th c t , b t c lĩnh v c nào c a đi s ng, ng i ta đu có th c m nh nớ ự ế ở ấ ứ ự ủ ờ ố ườ ề ể ả ậ
đc s hi n di n c a toàn c u hóa cùng v i nh ng đo l n do nó gây ra, song l i r t khóượ ự ệ ệ ủ ầ ớ ữ ả ộ ạ ấ
nh n di n nó m t cách rõ ràng.ậ ệ ộ
N. Rô-xnô (N. Rosneau), Giáo s Khoa Quan h qu c t Tr ng Đi h c T ng h p Gioóc-ư ệ ố ế ườ ạ ọ ổ ợ
gi Oa-sinh-t n (The George Washington University) nh n xét: “...Trong khi ng i ta v nơ ơ ậ ườ ẫ
ch a hình dung v nh ng đi thay y đn n i đn ch n, thì h i th c a chúng đã bao trùmư ề ữ ổ ấ ế ơ ế ố ơ ở ủ
kh p n i, giăng m c kh p các n c, xuyên th u vào t ng b c đi c a đi s ng, th m l uắ ơ ắ ắ ướ ấ ừ ướ ủ ờ ố ẩ ậ
vào m i giai t ng trong xã h i. Tóm l i là ng m sâu vào t t c các y u t c u thành nênọ ầ ộ ạ ấ ấ ả ế ố ấ
đi s ng toàn c u. Nh ng bi n đng nh v y đang làm cho cái tr t t mà trên đó v n trờ ố ầ ữ ế ộ ư ậ ậ ự ố ụ
v ng các quan ni m v gia đình, c ng đng, đt n c và th gi i nói chung, tr nên mâuữ ệ ề ộ ồ ấ ướ ế ớ ở
thu n và b t đnh”(1).ẫ ấ ị
D i góc đ văn hóa, câu h i th ng đc đt ra làướ ộ ỏ ườ ượ ặ toàn c u hóa là t t hay x u? Cácầ ố ấ
c ng đng truy n th ng ng x nh th nào tr c toàn c u hóa? Làm th nào đ giao l uộ ồ ề ố ứ ử ư ế ướ ầ ế ể ư
văn hóa thành công trong đi u ki n c a toàn c u hóa?ề ệ ủ ầ V n đ bao trùm đt ra là làm saoấ ề ặ
hi n đi hóa n n văn hóa đt n c mà không đánh m t b n s c dân t c và ng c l i.ệ ạ ề ấ ướ ấ ả ắ ộ ượ ạ
Không ph i ng u nhiên mà nhi u nhà văn hóa th gi i đu băn khoăn lo l ng cho s ph nả ẫ ề ế ớ ề ắ ố ậ
văn hóa và các giá tr tinh th n dân t c. S xu t hi n ngày càng nhi u các hi n t ngị ầ ộ ự ấ ệ ề ệ ượ
xuyên qu c gia khi n nhi u h c gi nghi ng v kh năng s ng sót c a mô hình qu n lýố ế ề ọ ả ờ ề ả ố ủ ả
c ng đng truy n th ng là nhà n c dân t c.ộ ồ ề ố ướ ộ
m t góc nhìn, s thâm nh p l n nhau c a các xã h i trên th gi i và quá trình gia tăngỞ ộ ự ậ ẫ ủ ộ ế ớ
s tùy thu c l n nhau gi a các n c khi n nhi u m i quan h có xu h ng v t ra ngoàiự ộ ẫ ữ ướ ế ề ố ệ ướ ượ
ranh gi i qu c gia và châu l c. S d ch chuy n vô h n các biên gi i văn hóa t o ra c mớ ố ụ ự ị ể ạ ớ ạ ả
giác không ch c ch n. Kh năng trong t ng lai, m t n n văn hóa qu c t v i ý nghĩa nhắ ắ ả ươ ộ ề ố ế ớ ư
m t liên văn hóa, m t “hành lang giá tr ” xuyên b n s c, s thay th văn hóa dân t c. Dộ ộ ị ả ắ ẽ ế ộ ự
c m đó gây nên s b t an và nh ng quan ng i sâu s c t phía ch th các n n văn hóa dânả ự ấ ữ ạ ắ ừ ủ ể ề
t c. Câu h i đt ra là, li u s “m c a” c a các th gi i văn hóa có th t o ra b n s c m iộ ỏ ặ ệ ự ở ử ủ ế ớ ể ạ ả ắ ớ
và đa đn m t n n văn hóa chung c a th gi i hay không, hay c n ph i tính đn nh ngư ế ộ ề ủ ế ớ ầ ả ế ữ
khó khăn, b t n, xung đt th ng tr c, trong khi s an toàn cũ đã b đánh m t?ấ ổ ộ ườ ự ự ị ấ
Vào đu th k XXI, khi xu th toàn c u hóa ngày càng tr nên t t y u, không th đoầ ế ỷ ế ầ ở ấ ế ể ả
ng c thì cũng là quá trình san b ng d n d n nh ng khác bi t và đc thù v m t văn hóa,ượ ằ ầ ầ ữ ệ ặ ề ặ
nh t th hóa các tiêu chu n và giá tr trên ph m vi toàn c u. Toàn c u hóa th ng đcấ ể ẩ ị ạ ầ ầ ườ ượ
xem là quá trình ph ng Tây hóa mà c t lõi là M hóa v m t văn hóa, trong đó ph ngươ ố ỹ ề ặ ươ
th c s ng ph ng Tây đc truy n bá và th c hi n m t cách ph bi n. Trong khi đó, cácứ ố ươ ượ ề ự ệ ộ ổ ế
ph ng th c s ng khác cùng v i h th ng các giá tr và các m u hình văn hóa n n t ng,ươ ứ ố ớ ệ ố ị ẫ ề ả
đc bi t là b n s c văn hóa dân t c, có nguy c b ph l p, xói mòn, phân rã và thay th .ặ ệ ả ắ ộ ơ ị ủ ấ ế
Vì th , ch ng có gì đáng ng c nhiên r ng trên th c t , trong t t c các khu v c và các n nế ẳ ạ ằ ự ế ấ ả ự ề
văn hóa trên th gi i, toàn c u hóa b coi nh m i đe d a, b i các c c u truy n th ngế ớ ầ ị ư ố ọ ở ơ ấ ề ố
quen thu c b phá v , hi u l c c a các quy t c và chu n m c tr nên b nghi ng và sộ ị ỡ ệ ự ủ ắ ẩ ự ở ị ờ ự
đnh h ng tr nên khó khăn. Toàn c u hóa đt ra nh ng thách th c h t s c nghiêm tr ngị ướ ở ầ ặ ữ ứ ế ứ ọ
trong vi c gi gìn b n s c văn hóa dân t c. Nó khi n cho tâm tr ng kho c kho i, hoàiệ ữ ả ắ ộ ế ạ ắ ả
nghi, lo l ng và b t đnh trong các c ng đng dâng cao. Áp l c v nguy c r n v , th mắ ấ ị ộ ồ ự ề ơ ạ ỡ ậ
chí là bi n m t nh ng b n s c văn hóa đc t o d ng t hàng nghìn năm qua trong các xãế ấ ữ ả ắ ượ ạ ự ừ
h i truy n th ng, s th ng m i hóa b n s c đc đáo c a t ng dân t c là nh ng tác nhânộ ề ố ự ươ ạ ả ắ ộ ủ ừ ộ ữ
ch y u quy t nhi u ch th văn hóa vào m t tr n ch ng toàn c u hóa văn hóa.ủ ế ụ ề ủ ể ặ ậ ố ầ
Trong m y th p niên qua, xu h ng qu c t hóa đi s ng nhân lo i v văn hóa, đng nh tấ ậ ướ ố ế ờ ố ạ ề ồ ấ
hóa m i ph ng di n c a cu c s ng t sinh ho t đn tiêu dùng, gi i trí, đã gia tăng m nhọ ươ ệ ủ ộ ố ừ ạ ế ả ạ
m . Kh p n i trên th gi i, đâu đâu cũng th y l p đi l p l i nh ng dáng d p hi n điẽ ắ ơ ế ớ ấ ặ ặ ạ ữ ấ ệ ạ
cùng v i l i s ng ngày càng gi ng nhau, th m chí y h t. Sân bay, trung tâm thành ph , hìnhớ ố ố ố ậ ệ ố
dáng ki n trúc, d ch v , qu n áo, bi n báo, âm nh c, m th c... đu cùng m t “phong cáchế ị ụ ầ ể ạ ẩ ự ề ộ
qu c t ” h ng v tiêu dùng và gi i trí. Theo xu h ng đó, m t s n c còn tìm cách ápố ế ướ ề ả ướ ộ ố ướ
đt văn hóa c a mình cho các dân t c khác.ặ ủ ộ
S qu ng bá các s n ph m tiêu dùng c a văn hóa đi chúng d n đn tính ch t đn đi u,ự ả ả ẩ ủ ạ ẫ ế ấ ơ ệ
d n làm mai m t các đc đi m và truy n th ng dân t c, làm m t đi tính đc đáo b n s cầ ộ ặ ể ề ố ộ ấ ộ ả ắ
t c ng i, đng th i s n sinh ra nh ng “lai t p văn hóa” m i. Nh ng ý ki n ph n đi toànộ ườ ồ ờ ả ữ ạ ớ ữ ế ả ố
c u hóa cho r ng, toàn c u hóa t t y u s gây ra nh ng đt g y và mai m t các n n vănầ ằ ầ ấ ế ẽ ữ ứ ẫ ộ ề
hóa dân t c.ộ
Th gi i quan văn hóa c a nhi u dân t c đang ph i l a ch n nh ng ph ng án ng x v iế ớ ủ ề ộ ả ự ọ ữ ươ ứ ử ớ
“s ki n toàn c u hóa”. Theo đó, s đóng c a v văn hóa v n t n t i không ph i nh m tự ệ ầ ự ử ề ẫ ồ ạ ả ư ộ
gi i pháp có tính c h c mà v i tính cách là m t kh năng ng x . Kh năng đó đngả ơ ọ ớ ộ ả ứ ử ả ồ
nghĩa v iớ nh ng ph n ng t v , s đi u ti t phù h p và quá trình gia tăng các y u t dânữ ả ứ ự ệ ự ề ế ợ ế ố
t c mang b n s c đa ph ng trong văn hóa,ộ ả ắ ị ươ duy trì khuynh h ng khu v c hóa đ đi phóướ ự ể ố
v i nh ng thách th c c a toàn c u hóa.ớ ữ ứ ủ ầ
D i giác đ văn hóa - xã h i, chi n l c này thông th ng đc th c hi n v i l i kêuướ ộ ộ ế ượ ườ ượ ự ệ ớ ờ
g i ph c h i truy n th ng, cái đc gi gìn và l u truy n, nh ng “giá tr c b n” và đcọ ụ ồ ề ố ượ ữ ư ề ữ ị ơ ả ứ
h nh c a c ng đng (dân t c) đ giành l i s an toàn đã b đánh m t ho c tr nên mongạ ủ ộ ồ ộ ể ạ ự ị ấ ặ ở
manh và s thân thi t c a b n s c văn hóa c a mình.ự ế ủ ả ắ ủ
m t góc nhìn khác trong văn hóa, ng i ta cho r ng, bên c nh nh ng nguy c và tháchỞ ộ ườ ằ ạ ữ ơ
th c, toàn c u hóa cũng đem l i nhi u c h i cho s phát tri n văn hóa các dân t c. Tr cứ ầ ạ ề ơ ộ ự ể ộ ướ
h t là các dân t c có đi u ki n nhìn nh n l i chính mình khi so sánh, đi chi u v i văn hóaế ộ ề ệ ậ ạ ố ế ớ
nhân lo i. M t n n văn hóa ch có th t tri đy đ và sâu s c sau các cu c ti p xúc vănạ ộ ề ỉ ể ự ầ ủ ắ ộ ế
hóa. Các lĩnh v c c a đi s ng văn hóa đc đi sánh v i văn hóa n c ngoài s b c lự ủ ờ ố ượ ố ớ ướ ẽ ộ ộ
cái hay và cái d đ t đó các ch th văn hóa dân t c ti n hành h c h i và ti p bi n vănở ể ừ ủ ể ộ ế ọ ỏ ế ế
hóa. V i cách nhìn này, ng i ta cho r ng toàn c u hóa m ra c h i m i cho s h c h i,ớ ườ ằ ầ ở ơ ộ ớ ự ọ ỏ
hi u bi t l n nhau gi a các dân t c, đ văn hóa các dân t c có th đt t i tính toàn c u vàể ế ẫ ữ ộ ể ộ ể ạ ớ ầ
hi n di n trên b n đ văn hóa th gi i. C nhiên, s d phóng nh ng thành t u c a vănệ ệ ả ồ ế ớ ố ự ự ữ ự ủ
hóa dân t c lên t m toàn c u s ph thu c r t nhi u vào s ti p bi n văn hóa c a các chộ ầ ầ ẽ ụ ộ ấ ề ự ế ế ủ ủ
th văn hóa dân t c.ể ộ
Ng i ta cũng hy v ng r ng, giao l u văn hóa tích c c trong đi u ki n bùng n c a cáchườ ọ ằ ư ự ề ệ ổ ủ
m ng khoa h c - công ngh s làm thay đi nh n th c c a con ng i v v n đ dân t cạ ọ ệ ẽ ổ ậ ứ ủ ườ ề ấ ề ộ
và b n s c, s t o ra các b n s c văn hóa đa t ng và m m d o, không b ràng bu c vàoả ắ ẽ ạ ả ắ ầ ề ẻ ị ộ
khuôn kh nhà n c - dân t c. Theo nghĩa đó, ng i ta trông đi vi c t o ra m t ki u vănổ ướ ộ ườ ợ ệ ạ ộ ể
hóa đi chúng m i v t ra ngoài biên gi i các qu c gia. Các n n văn hóa ch ng t c và đaạ ớ ượ ớ ố ề ủ ộ ị
ph ng (dân t c thi u s ) v n đã ph i ch u nh ng b t l i thi t thòi, b t bình đng v kinhươ ộ ể ố ố ả ị ữ ấ ợ ệ ấ ẳ ề
t , chính tr hay văn hóa trong khuôn kh nhà n c - dân t c s có đi u ki n đ giao l uế ị ổ ướ ộ ẽ ề ệ ể ư
bình đng trong m t sân ch i v i nh ng lu t l chung. Các giá tr văn hóa c truy n c aẳ ộ ơ ớ ữ ậ ệ ị ổ ề ủ
h cũng s đc nhìn nh n và sáng t o l i qua quá trình giao l u v i các n n văn hóa khácọ ẽ ượ ậ ạ ạ ư ớ ề
trên th gi i.ế ớ
Đi tho i văn hóa - ph ng th c ng x trong b i c nh toàn c u hóa văn hóaố ạ ươ ứ ứ ử ố ả ầ
B t ch p thái đ c a chúng ta nh th nào, toàn c u hóa v n là m t quá trình hi n th cấ ấ ộ ủ ư ế ầ ẫ ộ ệ ự
ph i đng đu. V n m nh c a các qu c gia, c ng đng, dân t c d ng nh đang đngả ươ ầ ậ ệ ủ ố ộ ồ ộ ườ ư ứ
tr c thách th c c a toàn c u hóa. Không m t qu c gia nào có th “đóng c a” và t n t iướ ứ ủ ầ ộ ố ể ử ồ ạ
bi t l p. Toàn c u hóa bu c các dân t c mu n ti p t c t n t i và phát tri n ph i hòa nh pệ ậ ầ ộ ộ ố ế ụ ồ ạ ể ả ậ
vào trào l u chung đ ti p thu nh ng thành t u văn hóa - văn minh chung c a nhân lo i.ư ể ế ữ ự ủ ạ
Nói cách khác, dù ph n đi hay ng h toàn c u hóa v ph ng di n văn hóa, các qu c giaả ố ủ ộ ầ ề ươ ệ ố
đu ph i tìm ph ng th c ng x m i v i toàn c u hóa. Trong b i c nh đó, ti p xúc -ề ả ươ ứ ứ ử ớ ớ ầ ố ả ế
giao l u - đi tho i văn hóa đc xem là m t gi i pháp quan tr ng đ gi i quy t nh ngư ố ạ ượ ộ ả ọ ể ả ế ữ
mâu thu n n y sinh trong quá trình này. Ti p xúc - giao l u - đi tho i gi a các n n vănẫ ả ế ư ố ạ ữ ề
hóa là nh ng khái ni m t ng đng v b n ch t, bi u đt quá trìnhữ ệ ươ ồ ề ả ấ ể ạ trao đi thông tinổgi aữ
các ch th văn hóa dân t c. Trong đó, ti p xúc là b c kh i đu và đi tho i là s phátủ ể ộ ế ướ ở ầ ố ạ ự
tri n theo chi u sâu c a ti p xúc và giao l u. Vì v y cũng có th g i t t quá trình nàyể ề ủ ế ư ậ ể ọ ắ
là đi tho i văn hóaố ạ . Đ ho t đng này mang l i nh ng k t qu thi t th c, h u ích, c nể ạ ộ ạ ữ ế ả ế ự ữ ầ
tuân th m t s nguyên t c c b n sau đây.ủ ộ ố ắ ơ ả
Th nh t, đi tho i văn hóa ph i d a trên s bình đng, t ng h .ứ ấ ố ạ ả ự ự ẳ ươ ỗ Trong đi s ng văn hóaờ ố
th gi i, không có s phân c p, tôn vinh đc bi t hay h th p m t n n văn hóa nào. Điế ớ ự ấ ặ ệ ạ ấ ộ ề ố
tho i văn hóa nh m ti p thu, h c h i nh ng y u t t t đp đc s c c a nhau. M i n nạ ằ ế ọ ỏ ữ ế ố ố ẹ ặ ắ ủ ỗ ề
văn hóa đu là giá tr sáng t o c a m t c ng đng ng i, g n v i nh ng đi u ki n sinhề ị ạ ủ ộ ộ ồ ườ ắ ớ ữ ề ệ
thái c th . Nguyên t c chung c a đi tho i văn hóa là ph i đc ti n hành gi a các bênụ ể ắ ủ ố ạ ả ượ ế ữ
đng đng, theo ph ng th c có đi có l i và vì l i ích chung. Không m t dân t c nào cóồ ẳ ươ ứ ạ ợ ộ ộ
th đem giá tr , chu n m c c a mình áp đt lên giá tr , chu n m c c a dân t c khác. Tháiể ị ẩ ự ủ ặ ị ẩ ự ủ ộ
đ tr ch th ng trong ti p xúc, giao l u văn hóa s c n tr s hi u bi t và h c h i l nộ ị ượ ế ư ẽ ả ở ự ể ế ọ ỏ ẫ
nhau, làm cho b n thân s đi tho i m t đi ý nghĩa tích c c c a nó.ả ự ố ạ ấ ự ủ
Th hai, đi tho i văn hóa ph i d a trên tinh th n tôn tr ng tính khác bi t v b n s c vănứ ố ạ ả ự ầ ọ ệ ề ả ắ
hóa. Quá trình hi n đi hóa có th mang nhi u hình th c văn hóa khác nhau. Hi n đi hóaệ ạ ể ề ứ ệ ạ
không ch là đng nh t hóa mà còn là đa d ng hóa. Vi c th tiêu tính đa d ng trong các n nỉ ồ ấ ạ ệ ủ ạ ề
văn hóa đa ph ng b ng s thu n nh t và tiêu chu n hóa v văn hóa di n ra cùng v i quáị ươ ằ ự ầ ấ ẩ ề ễ ớ
trình toàn c u hóa s san b ng và nén ch t m i kh năng phong phú c a các n n văn hóaầ ẽ ằ ặ ọ ả ủ ề
c a nhân lo i. Thách th c này c n ph i đc lo i tr . Chúng ta c n c vũ cho s đa d ngủ ạ ứ ầ ả ượ ạ ừ ầ ổ ự ạ
văn hóa, c n duy trì nh ng nét đc thù c a các n n văn hóa, khuy n khích vi c b o t nầ ữ ặ ủ ề ế ệ ả ồ
b n s c dân t c nh m t đi u ki n đ th c hi n ti p xúc và giao l u văn hóa. N u m tả ắ ộ ư ộ ề ệ ể ự ệ ế ư ế ộ
dân t c nào đó đánh m t b n s c văn hóa riêng c a mình thì nó không còn gì đ h i nh pộ ấ ả ắ ủ ể ộ ậ
văn hóa v i c ng đng th gi i. Không nên coi nh ng n l c ng x đ duy trì nét riêngớ ộ ồ ế ớ ữ ỗ ự ứ ử ể
c a c ng đng là b o th , ch ng toàn c u hóa hay là bi u hi n c a s “đóng c a”, t ch iủ ộ ồ ả ủ ố ầ ể ệ ủ ự ử ừ ố
giao l u. Th c ch t, đó ch là m t ph n ng t v c a các n n văn hóa. H n n a, nó cònư ự ấ ỉ ộ ả ứ ự ệ ủ ề ơ ữ
ch a đng m t ý nghĩa tích c c gi ng nh s tìm ki m m t gi i pháp thích nghi cho vănứ ự ộ ự ố ư ự ế ộ ả
hóa dân t c trong b i c nh toàn c u hóa.ộ ố ả ầ
Th ba, đi tho i văn hóa ph i đc th c hi n theo tinh th n khoan dung, d a trên nh nứ ố ạ ả ượ ự ệ ầ ự ậ
th c v “c u đng t n d ”ứ ề ầ ồ ồ ị . Nghĩa là bi t tìm ra nh ng đi m t ng đng, nh ng l i íchế ữ ể ươ ồ ữ ợ
chung, đng th i ch p nh n s khác bi t v s c t c, tôn giáo, tín ng ng, đo lý, th hi u,ồ ờ ấ ậ ự ệ ề ắ ộ ưỡ ạ ị ế
th m m , l i s ng,... đ h c cách cùng t n t i và đóng góp vào s phát tri n chung. Doẩ ỹ ố ố ể ọ ồ ạ ự ể
v y, đ ti n t i m t n n văn hóa th gi i hi n đi trong đa d ng, đòi h i ph i ch p nh nậ ể ế ớ ộ ề ế ớ ệ ạ ạ ỏ ả ấ ậ
s t n t i c a các giá tr khác nhau và ti n hành đi tho i gi a các n n văn hóa. Vi c điự ồ ạ ủ ị ế ố ạ ữ ề ệ ố