ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
KHOA LUẬT<br />
<br />
NGUYỄN HỮU TUẤN<br />
<br />
HOÀN THIỆN THỦ TỤC TỐ TỤNG TẠI<br />
PHIÊN TÒA SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ TRONG<br />
QUÁ TRÌNH CẢI CÁCH TƯ PHÁP HIỆN NAY<br />
Chuyên ngành : Luật hình sự<br />
Mã số<br />
<br />
: 60 38 40<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br />
<br />
HÀ NỘI - 2009<br />
<br />
1<br />
<br />
Công trình được hoàn thành<br />
tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Hồng Hải<br />
<br />
Phản biện 1:<br />
<br />
Phản biện 2:<br />
<br />
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia<br />
Hà Nội.<br />
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2009.<br />
<br />
Có thể tìm hiểu luận văn<br />
tại Trung tâm tư liệu - Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội Trung tâm tư liệu - Khoa Luật<br />
Đại học Quốc gia Hà Nội<br />
<br />
môc lôc cña luËn v¨n<br />
Trang<br />
Trang phô b×a<br />
Lêi cam ®oan<br />
Môc lôc<br />
Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t<br />
Danh môc c¸c b¶ng<br />
Më ®Çu<br />
Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ thñ tôc tè<br />
tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm h×nh sù<br />
1.1.<br />
Quy ®Þnh chung vÒ thñ tôc t¹i phiªn tßa h×nh sù<br />
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ thñ tôc t¹i phiªn tßa h×nh sù<br />
3<br />
<br />
1<br />
6<br />
6<br />
6<br />
<br />
1.1.2.<br />
1.2.<br />
1.2.1.<br />
1.2.2.<br />
1.2.3.<br />
1.2.4.<br />
1.2.5.<br />
1.2.6.<br />
1.3.<br />
1.3.1.<br />
1.3.2.<br />
1.3.3.<br />
1.4.<br />
<br />
2.1.<br />
2.1.1.<br />
2.1.2.<br />
2.1.3.<br />
2.2.<br />
2.2.1.<br />
2.2.2.<br />
<br />
3.1.<br />
3.2.<br />
3.2.1.<br />
3.2.2.<br />
3.3.<br />
<br />
C¸c nguyªn t¾c chung khi xÐt xö vô ¸n h×nh sù<br />
Quy ®Þnh vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm h×nh sù<br />
VÞ trÝ, vai trß cña thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm h×nh sù<br />
Thñ tôc b¾t ®Çu phiªn tßa<br />
Thñ tôc xÐt hái t¹i phiªn tßa<br />
Thñ tôc tranh luËn t¹i phiªn tßa<br />
Thñ tôc nghÞ ¸n vµ tuyªn ¸n<br />
Thñ tôc gi¶i quyÕt ®èi víi ng-êi vi ph¹m trËt tù phiªn tßa<br />
Thñ tôc phiªn tßa h×nh sù s¬ thÈm ë mét sè n-íc trªn thÕ giíi<br />
Thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa h×nh sù cña Tßa ¸n Hoa Kú<br />
Thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa h×nh sù cña Tßa ¸n Ph¸p<br />
Thñ tôc tè tông t¹i Tßa ¸n cña Liªn bang Nga<br />
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ph¸p luËt tè tông h×nh sù<br />
ViÖt Nam vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù<br />
Ch-¬ng 2: Thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ<br />
thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm<br />
h×nh sù<br />
Thùc tr¹ng ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa<br />
s¬ thÈm h×nh sù<br />
ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n ch-a ®-îc thùc sù ®éc lËp khi<br />
xÐt xö<br />
VÉn cßn t×nh tr¹ng oan sai trong xÐt xö s¬ thÈm<br />
Vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa<br />
Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ<br />
Nguyªn nh©n kh¸ch quan<br />
Nguyªn nh©n chñ quan<br />
Ch-¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt<br />
l-îng t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh<br />
sù<br />
Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña §¶ng vµ Nhµ n-íc vÒ c¶i c¸ch tph¸p vµ viÖc hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc phiªn tßa s¬<br />
thÈm h×nh sù<br />
Nh÷ng kiÕn nghÞ vÒ viÖc hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt<br />
vÒ thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm h×nh sù nh»m ®¸p øng yªu cÇu vÒ<br />
c¶i c¸ch t- ph¸p hiÖn nay<br />
Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thñ tôc tè tông t¹i<br />
phiªn tßa h×nh sù s¬ thÈm<br />
Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o quyÒn bµo ch÷a cña bÞ can,<br />
bÞ c¸o, ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ®-¬ng sù<br />
Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña<br />
ph¸p luËt vÒ thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm<br />
KÕt luËn<br />
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o<br />
<br />
5<br />
<br />
9<br />
19<br />
19<br />
23<br />
26<br />
30<br />
39<br />
40<br />
41<br />
41<br />
43<br />
44<br />
46<br />
51<br />
51<br />
53<br />
55<br />
56<br />
72<br />
72<br />
74<br />
76<br />
76<br />
78<br />
78<br />
87<br />
92<br />
100<br />
101<br />
<br />
më ®Çu<br />
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br />
XÐt xö c¸c vô ¸n h×nh sù lµ mét giai ®o¹n quan träng trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt mét<br />
vô ¸n h×nh sù. ChØ cã Tßa ¸n míi cã quyÒn kÕt téi vµ quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi mét<br />
ng-êi nh-ng ho¹t ®éng nµy ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt Tè tông h×nh sù<br />
(BLTTHS) h×nh sù th«ng qua viÖc xÐt xö t¹i phiªn tßa. T¹i ®©y, Héi ®ång xÐt xö<br />
(H§XX) trùc tiÕp x¸c ®Þnh nh÷ng t×nh tiÕt cña vô ¸n b»ng c¸ch hái vµ nghe ý kiÕn bÞ<br />
c¸o, ng-êi bÞ h¹i, nguyªn ®¬n d©n sù, bÞ ®¬n d©n sù, ng-êi cã quyÒn lîi nghÜa vô liªn<br />
quan ®Õn vô ¸n, ng-êi lµm chøng, ng-êi gi¸m ®Þnh, xem xÐt vËt chøng vµ nghe ý kiÕn<br />
cña KiÓm s¸t viªn, ng-êi bµo ch÷a, ng-êi b¶o vÖ quyÒn lîi cña ®-¬ng sù ®Ó ®-a ra<br />
ph¸n quyÕt vÒ viÖc bÞ c¸o cã ph¹m téi hay kh«ng, h×nh ph¹t vµ c¸c biÖn ph¸p t- ph¸p<br />
kh¸c còng nh- c¸c vÊn ®Ò kh¸c cña vô ¸n…<br />
§Ó viÖc xÐt xö ®-îc chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh vô ¸n mét c¸ch toµn diÖn, kh¸ch quan, ®Çy<br />
®ñ, lµm râ nh÷ng chøng cø x¸c ®Þnh cã téi vµ chøng cø x¸c ®Þnh v« téi, nh÷ng t×nh tiÕt<br />
t¨ng nÆng vµ nh÷ng t×nh tiÕt gi¶m nhÑ cña bÞ c¸o th× viÖc tu©n thñ chÆt chÏ c¸c quy<br />
®Þnh vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa ®ãng mét vai trß rÊt quan träng. Ngoµi ra, viÖc<br />
tu©n thñ nµy cßn gãp phÇn gi¸o dôc c«ng d©n trong viÖc tu©n thñ ph¸p luËt, gãp phÇn<br />
vµo c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m nãi chung. ë phiªn tßa s¬ thÈm, viÖc<br />
tu©n thñ thñ tôc phiªn tßa cµng cã ý nghÜa quan träng v× ®©y lµ giai ®o¹n xÐt xö ®Çu<br />
tiªn, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh v× cã thÓ vô ¸n sÏ kh«ng tiÕp diÔn ë giai ®o¹n phóc thÈm<br />
n÷a hoÆc nÕu cã th× còng chØ xem xÐt ë néi dung cã kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ...<br />
Tuy nhiªn, do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan, chñ quan, hiÖn t-îng vi ph¹m c¸c<br />
quy ®Þnh vÒ thñ tôc xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù vÉn cßn x¶y ra phæ biÕn, g©y thiÖt h¹i<br />
®Õn c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi tham gia tè tông, lµm t¨ng tû lÖ ¸n bÞ hñy, bÞ<br />
söa kh«ng cÇn thiÕt. §Æc biÖt, trong bèi c¶nh khi Tßa ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn ®-îc t¨ng<br />
thÈm quyÒn xÐt xö ®Õn lo¹i téi ph¹m "rÊt nghiªm träng", NghÞ quyÕt 08/ NQ-TW cña<br />
Bé ChÝnh trÞ ra ®êi cã néi dung nhÊn m¹nh yÕu tè tranh tông trong qu¸ tr×nh xÐt xö vô<br />
¸n h×nh sù. Trong khi ®ã, tr×nh ®é cña Héi thÈm nh©n d©n, ThÈm ph¸n nhiÒu khi ch-a<br />
®¸p øng ®-îc yªu cÇu míi th× viÖc tu©n thñ c¸c thñ tôc t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh<br />
sù lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt h¬n lóc nµo hÕt.<br />
Ngoµi ra, tuy BLTTHS n¨m 2003 ®· kh¾c phôc ®-îc nhiÒu h¹n chÕ trong BLTTHS<br />
cò, trong ®ã cã c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm nh-ng qua thùc tÕ<br />
còng cßn xuÊt hiÖn nhiÒu ®iÓm ch-a hîp lý, ch-a thèng nhÊt hoÆc kh«ng cô thÓ dÉn<br />
®Õn viÖc ¸p dông cßn nhiÒu lóng tóng, ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng xÐt xö cña Tßa ¸n.<br />
Tr-íc yªu cÇu cña thùc tÕ, ®¶m b¶o sù tu©n thñ ®óng ®¾n thñ tôc t¹i phiªn tßa s¬<br />
thÈm h×nh sù, ®¶m b¶o sù d©n chñ, b×nh ®¼ng trong ho¹t ®éng tè tông h×nh sù, tr¸nh bá<br />
lät téi ph¹m lµm oan ng-êi v« téi; ®¶m b¶o mäi quyÕt ®Þnh cña H§XX ph¶i c¨n cø chñ<br />
yÕu vµo kÕt qu¶ tranh luËn t¹i phiªn tßa; ®ång thêi gãp phÇn lµm s¸ng tá vÒ mÆt lý<br />
luËn, t×m ra nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý so víi thùc tÕ, tõ ®ã, ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m<br />
n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña BLTTHS vµ hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh<br />
vÒ thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm, t¸c gi¶ chän ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn thñ tôc tè tông t¹i phiªn<br />
tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch t- ph¸p hiÖn nay" lµm luËn v¨n th¹c<br />
sÜ cña m×nh.<br />
2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña luËn v¨n<br />
Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy, t¸c gi¶ h-íng tíi môc ®Ých lµm râ thªm c¬ së lý luËn vµ thùc<br />
tiÔn, b¶n chÊt, néi dung cña thñ tôc xÐt xö t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù, chØ ra<br />
nh÷ng bÊt cËp cßn tån t¹i trong viÖc ¸p dông quy ®Þnh cña BLTTHS vÒ thñ tôc phiªn tßa<br />
7<br />
<br />
s¬ thÈm còng nh- nh÷ng bÊt hîp lý cña c¸c quy ®Þnh hiÖn t¹i, th«ng qua ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng<br />
gi¶i ph¸p thiÕt thùc, ®-a ra nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy<br />
®Þnh cña BLTTHS vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù, h-íng tíi x©y<br />
dùng mét phiªn tßa h×nh sù thùc sù c«ng b»ng, d©n chñ gãp phÇn thùc hiÖn qu¸ tr×nh<br />
c¶i c¸ch t- ph¸p.<br />
§Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých nghiªn cøu trªn, nhiÖm vô cña luËn v¨n ®-îc ®Æt ra lµ:<br />
1- Nghiªn cøu c¬ së lý luËn cña thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù, trong ®ã<br />
cã ®Ò cËp tíi quy ®Þnh vÒ phiªn tßa h×nh sù nãi chung vµ phiªn tßa s¬ thÈm h×nh sù nãi<br />
riªng<br />
2- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña BLTTHS ë ViÖt Nam<br />
nh÷ng n¨m gÇn ®©y, qua ®ã rót ra nh÷ng mÆt tÝch cùc còng nh- nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ<br />
trong ho¹t ®éng nµy, lý gi¶i nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tån t¹i trªn.<br />
3- Trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng c¸c phiªn tßa s¬<br />
thÈm h×nh sù hiÖn nay, luËn v¨n nªu ra c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c<br />
quy ®Þnh vÒ thñ tôc phiªn tßa h×nh sù s¬ thÈm, kiÕn nghÞ ®Ó hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh<br />
trong BLTTHS trong ho¹t ®éng nµy tr-íc yªu cÇu c¶i c¸ch t- ph¸p.<br />
3. Ph¹m vi nghiªn cøu<br />
Thñ tôc t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù lµ vÊn ®Ò lín trong ho¹t ®éng tè tông,<br />
cã nhiÒu néi dung thÓ hiÖn ë c¸c giai ®o¹n cô thÓ nh-: B¾t ®Çu phiªn tßa, xÐt hái, tranh<br />
luËn, nghÞ ¸n vµ tuyªn ¸n... nªn trong ph¹m vi cña mét luËn v¨n th¹c sÜ kh«ng thÓ xem<br />
xÐt vµ gi¶i quyÕt mét c¸ch cô thÓ hÕt mäi vÊn ®Ò mµ chØ tËp trung nghiªn cøu c¸c quy<br />
®Þnh trong BLTTHS n¨m 2003 vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vµ thùc tiÔn ¸p<br />
thi hµnh c¸c quy ®Þnh nµy, chØ ra v-íng m¾c vµ ®-a ra kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt<br />
l-îng xÐt xö t¹i phiªn tßa s¬ thÈm h×nh sù. Qua luËn v¨n, t¸c gi¶ còng muèn gãp phÇn<br />
hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc tè tông t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù trong<br />
qu¸ tr×nh c¶i c¸ch t- ph¸p ë n-íc ta hiÖn nay.<br />
4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi<br />
§Ó hoµn thµnh luËn v¨n, t¸c gi¶ ®· dùa trªn c¬ së ph-¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa<br />
M¸c - Lªnin (chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö), t- t-ëng Hå<br />
ChÝ Minh, c¸c quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta vÒ ph¸p luËt, vÒ c¶i c¸ch t- ph¸p.<br />
§ång thêi, luËn v¨n sö dông mét sè ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu cô thÓ sau: Ph-¬ng<br />
ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp; ph-¬ng ph¸p thèng kª, so s¸nh; ph-¬ng ph¸p lÞch sö; ph-¬ng<br />
ph¸p kh¶o s¸t thùc tiÔn t¹i nh÷ng phiªn s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù...<br />
5. Nh÷ng ®iÓm míi cña luËn v¨n<br />
Lµ c«ng tr×nh ®Ò cËp tíi thñ tôc t¹i phiªn tßa s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù, luËn v¨n cã<br />
nh÷ng ®iÓm míi sau:<br />
1- Lµm s¸ng tá c¬ së lý luËn vÒ thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm h×nh sù, gãp phÇn n©ng<br />
cao nhËn thøc vÒ néi dung, b¶n chÊt cña ho¹t ®éng cña Tßa ¸n khi xÐt xö s¬ thÈm vô<br />
¸n h×nh sù<br />
2- LuËn v¨n ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ¸p dông c¸c quy ®Þnh trªn, chØ ra nh÷ng h¹n chÕ<br />
tån t¹i trong viÖc ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña BLTTHS vÒ thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm h×nh<br />
sù, lµm râ nguyªn nh©n cña tån t¹i ®ã.<br />
3- C¸c gi¶i ph¸p vÒ hoµn thiÖn ph¸p luËt; h-íng dÉn, gi¶i thÝch ph¸p luËt... nh»m<br />
n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông cña BLTTHS n¨m 2003 vÒ thñ tôc phiªn tßa s¬ thÈm h×nh<br />
sù mµ luËn v¨n ®-a ra sÏ gióp Ých cho Tßa ¸n n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xÐt xö cña<br />
m×nh...<br />
9<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
