Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Hiệu quả xã hội của các tổ chức tài chính vi mô tại Việt Nam

Tài chính vi mô (TCVM) đóng vai trò thiết yếu trong công cuộc xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam, đặc biệt thông qua sứ mệnh xã hội của các tổ chức tài chính vi mô. Tuy nhiên, việc đo lường và đánh giá hiệu quả xã hội của các tổ chức này còn đối mặt với nhiều thách thức, do thiếu một khung chuẩn hóa và sự phân tán trong các phương pháp tiếp cận. Các công trình nghiên cứu trước đây tại Việt Nam về chủ đề này còn hạn chế và chưa hình thành một hệ thống phân tích toàn diện. Do đó, luận án này đặt ra mục tiêu xây dựng một phương pháp luận đo lường hiệu quả xã hội toàn diện, xác định các yếu tố ảnh hưởng và mối quan hệ với hiệu quả tài chính, từ đó đóng góp vào việc nâng cao năng lực quản lý và hoạch định chính sách cho các tổ chức TCVM tại Việt Nam.

Các nhà nghiên cứu, học giả trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và tài chính vi mô; các nhà quản lý, hoạch định chính sách tại Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan; các nhà quản lý và chuyên gia tại các tổ chức tài chính vi mô.

Luận án "Hiệu quả xã hội của các tổ chức tài chính vi mô tại Việt Nam" giải quyết các khoảng trống trong nghiên cứu về đánh giá hiệu quả hoạt động xã hội của các tổ chức này. Nghiên cứu tập trung vào việc đo lường và đánh giá thực trạng hiệu quả xã hội của 22 tổ chức TCVM (gồm 3 chính thức và 19 bán chính thức) tại Việt Nam giai đoạn 2013-2021, xác định các nhân tố ảnh hưởng, và phân tích mối quan hệ giữa hiệu quả tài chính và hiệu quả xã hội, đồng thời đề xuất các hàm ý chính sách. Về phương pháp luận, luận án sử dụng phương pháp trắc lượng thư mục để lược khảo các nghiên cứu liên quan. Hiệu quả xã hội được đánh giá thông qua việc kết hợp phân tích mức độ tiếp cận cộng đồng (độ rộng và độ sâu tiếp cận) với phương pháp phân tích bao dữ liệu (DEA), trong đó yếu tố "tiếp cận phụ nữ" được bổ sung để phản ánh rõ hơn vai trò xã hội. Các mô hình hồi quy dữ liệu bảng (FEM, REM), hồi quy hai giai đoạn 2SLS và các kiểm định vững như Arellano-Bond, Sargan/Hansen, hồi quy tuyến tính Bayes được áp dụng để ước lượng và kiểm định các mối quan hệ. Đóng góp lý thuyết của luận án bao gồm việc hoàn thiện cơ sở lý luận về đo lường hiệu quả xã hội đa chiều, phân loại các tổ chức TCVM để phân tích sự khác biệt, và làm rõ bản chất mối quan hệ giữa hiệu quả tài chính và hiệu quả xã hội. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở để các tổ chức TCVM và cơ quan quản lý đánh giá hiệu quả, xác định mô hình hoạt động hiệu quả, đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả xã hội, cũng như hỗ trợ xây dựng chính sách và tăng cường năng lực quản trị cho toàn ngành TCVM tại Việt Nam.