i
LỜI MỞ ĐẦU
Cạnh tranh một vấn đề được đề cập thường xuyên trên các diễn đàn
kinh tế thời gian gần đây. Đặc biệt là từ khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương
mại Thế giới WTO năm 2006, theo cam kết giữa Việt Nam các nước thành
viên, đến năm 2010 các ngân hàng nước ngoài sẽ được thực hiện hầu hết các
dịch vụ ngân hàng như một ngân hàng trong nước.
Để bắt kịp với trình độ phát triển cũng ntốc độ phát triển của các định
chế tài chính quốc tế, hòa mình vào xu hướng hiện đại hóa ngày càng sâu rộng,
đòi hỏi hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam phải giải pháp, hướng đi
đúng và nỗ lực rất nhiều để nâng cao năng lực cạnh tranh, trong đó đặc biệt là hệ
thống Ngân hàng thương mại cổ phần còn non trẻ, kinh nghiệm chưa nhiều.
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công thương là ngân hàng TMCP đầu tiên của
cả nước được thành lập năm 1987 với trụ sở chính tại thành phố Hồ Chí Minh.
Qua 20 năm hoạt động, Saigonbank đã vượt qua những thời kỳ khó khăn, chuyển
đối của nền kinh tế đất nước và của ngành tài chính ngân hàng, từng bước tăng
trưởng đều so với mức bình quân chung của Ngành và nhiều năm liền được
Ngân hàng Nhà nước xếp loại A. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay Saigonbank
đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ sự lớn mạnh của các ngân hàng
trong nước cả c ngân hàng nước ngoài hoạt động tại thị trường Việt Nam.
Do đó, để tiếp tục phát triển bền vững, Saigonbank đã đang đặt ra mục tiêu
nâng cao năng lực cạnh tranh bằng việc hướng tới những tiêu chí cụ thể như:
tăng cường khả năng huy động sử dụng vốn; triển khai các sản phẩm dịch vụ
mới; nâng cao tỷ suất sinh lời, bảo đảm khả năng phòng chống rủi ro.
ii
Xuất phát từ tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công thương, tôi chọn đtài Nâng cao năng lực
cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công thương làm đề tài nghiên cứu
của mình.
Luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về năng lực cạnh tranh của NHTM
Chương 2: Thực trạng năng lực cạnh tranh của NHTMCP Sài Gòn Công
thương
Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng TMCP
Sài Gòn Công thương
iii
Chƣơng 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI
1.1. Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại
1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại
nhiều cách để định nghĩa v ngân hàng thương mại, thể định nghĩa
về ngân hàng thương mại trên phương diện những loại hình dịch vụ cung cấp:
“Ngân hàng thương mại các tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các
dịch vụ tài chính đa dạng nhất - đặc biệt tín dụng, tiết kiệm dịch vụ thanh
toán thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất một tổ chức kinh
doanh nào trong nền kinh tế”.
1.1.2. Các hoạt động chủ yếu của ngân hàng thương mại
1.1.2.1. Huy động vốn
* Tiền gửi các nghiệp vụ tiền gửi: tiền gửi của doanh nghiệp, tổ chức và
dân cư.
* Tiền vay các nghiệp vụ tiền vay: Vay NHTW, vay trên thị trường
vốn, vay các TCTD khác.
1.1.2.2. Sử dụng vốn
* Hoạt động tín dụng: Đây hoạt động sử dụng nguồn tiền ngân hàng
qun đưc của tổ chức, nn để i trợ cho nền kinh tế theo pơng thức n
dụng nhằm đápng nhu cầu ca nhiu đối ng to ra li nhuận cho ngân hàng.
* Hoạt động đầu tư: đầu vào tchức kinh tế như góp vốn, mua cổ phần
của doanh nghiệp các TCTD khác; đầu vào chứng khoán của Chính phủ,
của các ngân hàng, các công ty tài chính...
iv
1.1.2.3. Hoạt động khác
- Dịch vụ thanh toán, dịch vụ quản ngân quỹ, kinh doanh ngoại hối trên
thị trường trong nước quốc tế, dịch vụ ủy thác, vấn trong các lĩnh vực liên
quan đến hoạt động ngân hàng, dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán, dịch vụ
bảo hiểm, dịch vụ đại lý...
1.2. Năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại
1.2.1. Khái niệm
- Cạnh tranh của ngân hàng thương mại
Cạnh tranh trong hoạt động ngân hàng là sự ganh đua giữa các chủ thể ngân
hàng bằng cách sử dụng tổng hợp các thủ pháp, các yếu tố bên trong bên
ngoài ngân hàng nhằm dành được phần thắng trên thị trường, đạt được mục tiêu
kinh doanh cao hơn các đối thủ khác.
- Năng lực cạnh tranh của NHTM
Năng lực cạnh tranh của một ngân hàng khả năng ngân hàng đó tạo ra,
duy trì phát triển những lợi thế nhằm duy trì mở rộng thị phần, đạt được
mức lợi nhuận cao hơn mức trung bình của ngành và liên tục tăng đồng thời đảm
bảo sự hoạt động an toàn lành mạnh, khả năng chống đỡ vượt qua
những biến động bất lợi của môi trường kinh doanh.
- Đặc trưng trong năng lực cạnh tranh giữa các ngân hàng
o Các NHTM luôn cạnh tranh gay gắt và hợp tác với nhau để mở rộng thị
trường và thu hút khách hàng nhằm tối đa hóa lợi nhuận.
o Cạnh tranh ngân hàng luôn phải hướng tới một thị trường lành mạnh,
tránh khả năng xảy ra rủi ro hệ thống.
o Hoạt động ngân hàng dựa trên cơ sở tín nhiệm rất cao sự ảnh hưởng
trên phạm vi rộng lớn.
v
o Cạnh tranh ngân hàng thông qua thị trường chịu sự giám sát thường
xuyên của NHTW
o Cạnh tranh ngân hàng còn chịu sự tác động của môi trường bên ngoài
o Cạnh tranh ngân hàng chịu sự ảnh hưởng thường xuyên của thị trường
tài chính quốc tế
1.2.2 Các phương thức cạnh tranh của NHTM
- Cạnh tranh bằng lãi suất và phí
- Cạnh tranh bằng chất lượng dịch v
- Cạnh tranh bằng hệ thống phân phối
1.2.3 Các tiêu chí phản ánh năng lực cạnh tranh của NHTM
- Khả năng sinh lời
Khả năng sinh lời có thể được phân tích thông qua những chỉ tiêu cụ thể như:
Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA); tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu
(ROE), các chỉ tiêu về khả năng huy động vốn, khả năng sử dụng vốn, khả năng
phát triển các sản phẩm dịch vụ
- Khả năng phòng ngừa và chống đỡ rủi ro
Được th hiện bằng qui mô vốn ch s hữu lớn, trích lập d phòng phòng rủi
ro đầy đủ, các rủi ro (về tín dụng, hối đoái, thanh khoản,…) thấp được kiểm
soát tốt.
Quy mô vốn chủ sở hữu được xác định như sau:
Quy mô vốn chủ sở hữu =
Tổng vốn chủ sở hữu
* 100%
Tổng nguồn vốn
Qui vốn chủ sở hữu càng lớn thì an toàn của ngân hàng càng cao. Tuy
nhiên giới hạn tối thiểu của vốn chủ sở hữu phải tuân thủ theo qui định của Hiệp
định Basel: