Tóm tắt luận văn Thạc sỹ Luật học: Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong luật hình sự Việt Nam

Chia sẻ: Nghiệt đồng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

55
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các quy phạm pháp luật đối với loại tội phạm này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sỹ Luật học: Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong luật hình sự Việt Nam

Môc lôc cña luËn v¨n Trang Trang b×a phô Lêi cam ®oan Môc lôc më ®Çu 1 Ch−¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ téi tuyªn truyÒn Chèng Nhµ n−íc Céng hßa x$ 8 héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam 1.1. Kh¸i niÖm téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ ý nghÜa 8 cña viÖc ghi nhËn téi ph¹m nµy trong luËt h×nh sù ViÖt Nam 1.1.1. Kh¸i niÖm téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam 8 1.1.2. ý nghÜa cña viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt 13 Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam 1.2. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ 17 nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam 1.2.1. Giai ®o¹n tõ n¨m 939 ®Õn tr−íc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 18 1.2.2. Giai ®o¹n tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 ®Õn tr−íc khi ban hµnh Bé luËt H×nh sù 23 n¨m 1985 1.2.3. Giai ®o¹n tõ khi ban hµnh Bé luËt H×nh sù n¨m 1985 ®Õn nay 26 1.3. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ téi tuyªn truyÒn chèng nhµ n−íc trong ph¸p luËt h×nh sù mét sè n−íc trªn 29 thÕ giíi 1.3.1. Céng hßa nh©n d©n Trung Hoa 29 1.3.2. V−¬ng quèc Thôy §iÓn 31 1.3.3. Liªn bang Nga vµ mét sè quèc gia kh¸c 33 Ch−¬ng 2: Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc céng hßa x$ héi chñ nghÜa viÖt 35 nam trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 vµ thùc tiÔn ¸p dông 2.1. Nh÷ng dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc tr−ng cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ 35 nghÜa ViÖt Nam trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 2.1.1. Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m 35 2.1.2. MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m 38 2.1.3. Chñ thÓ cña téi ph¹m 41 2.1.4. MÆt chñ quan cña téi ph¹m 43 2.2. H×nh ph¹t ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong 47 Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 2.3. Thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc 52 Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam tõ n¨m 1985 ®Õn nay Ch−¬ng 3: Hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña 66 ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng nhµ n−íc céng hßa x$ héi chñ nghÜa viÖt nam 3.1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i hoµn thiÖn, n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña 66 ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam 3.2. Hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa 69 x héi chñ nghÜa ViÖt Nam 3.3. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi 71 tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam 3.3.1. Chñ ®éng phßng ngõa, kÞp thêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn, ®Êu tranh v« hiÖu hãa c¸c hµnh vi 71 tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam 3.3.2. T¨ng c−êng c«ng t¸c h−íng dÉn, gi¶i thÝch nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 vÒ 75 téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ c¸c téi ph¹m kh¸c cã liªn quan 3.3.3. Tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ an ninh quèc gia vµ c¸c ©m m−u, ph−¬ng thøc, 77 thñ ®o¹n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam 3.3.4. N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, b¶n lÜnh chÝnh trÞ vµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho c¸n bé t− ph¸p 79 1
KÕt luËn 82 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 84 3
Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi HÖ thèng x héi chñ nghÜa ë Liªn X« vµ mét sè n−íc §«ng ¢u sôp ®æ ® lµm cho c¸c n−íc x héi chñ nghÜa trªn thÕ giíi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng ®øng tr−íc khã kh¨n, thö th¸ch. Trong bèi c¶nh Êy, §¶ng, Nhµ n−íc, cïng toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam vÉn kiªn ®Þnh lËp tr−êng b¶o vÖ chÕ ®é x héi chñ nghÜa, tiÕp tôc ®i theo con ®−êng mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ® lùa chän, ®−a ®Êt n−íc tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x héi. §Õn nay, ViÖt Nam ® ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng ghi nhËn trªn mäi mÆt cña ®êi sèng x héi: kinh tÕ t¨ng tr−ëng nhanh, ®êi sèng nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt, an ninh quèc phßng ®−îc gi÷ v÷ng...; søc m¹nh tæng hîp cña khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc ® t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho ®Êt n−íc tiÕp tôc ®i lªn víi t−¬ng lai vµ triÓn väng tèt ®Ñp, ngµy cµng ®−îc c¸c n−íc trªn thÕ giíi vµ khu vùc chän lµm b¹n vµ lµ ®èi t¸c tin cËy. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ® ®¹t ®−îc, chóng ta tiÕp tôc ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc tr−íc m¾t vµ l©u dµi. C¸c thÕ lùc thï ®Þch trong vµ ngoµi n−íc lu«n t×m mäi c¸ch, sö dông mäi ©m m−u, thñ ®o¹n x¶o quyÖt nh»m lËt ®æ chÕ ®é x héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam, xãa bá vai trß lnh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña chóng lµ tuyªn truyÒn, xuyªn t¹c, lµm ra, tµng tr÷, l−u hµnh, b«i nhä, phØ b¸ng... nh»m chèng chÕ ®é x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Trong lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña luËt h×nh sù ViÖt Nam, c¸c nhµ lµm luËt, c¸c luËt gia còng nh− c¸c nhµ nghiªn cøu luËt häc ®Òu ® nhËn thøc râ møc ®é, tÝnh chÊt nguy hiÓm cña c¸c hµnh vi kÓ trªn, ®ång thêi còng ® ghi nhËn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p lý h×nh sù cô thÓ. Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 cña n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam ® quy ®Þnh mét ®iÒu luËt riªng biÖt, ®ã lµ §iÒu 88: Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong ch−¬ng C¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia. Nh−ng vÒ mÆt lý luËn còng nh− thùc tiÔn ¸p dông ®iÒu luËt nµy cßn cã nhiÒu bÊt cËp, v−íng m¾c, ®ßi hái khoa häc luËt h×nh sù tiÕp tôc nghiªn cøu, söa ®æi, bæ sung phï hîp víi thùc tiÔn ®Êu tranh phßng, chèng lo¹i téi ph¹m nµy. MÆt kh¸c, b¶n th©n t¸c gi¶ hiÖn ®ang c«ng t¸c t¹i Tæng côc An ninh, Bé C«ng an - mét trong nh÷ng ®¬n vÞ trùc tiÕp ®Êu tranh phßng, chèng c¸c téi ph¹m x©m ph¹m an ninh quèc gia nãi chung vµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng. Víi nh÷ng lÏ ®ã, t¸c gi¶ m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi: "Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam" lµm luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc. Qua nghiªn cøu ®Ò tµi, t¸c gi¶ hy väng gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a vÒ mÆt lý luËn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi ph¹m nµy trªn thùc tÕ. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu Lµ mét trong 14 téi ®Æc biÖt nghiªm träng quy ®Þnh t¹i ch−¬ng c¸c téi ph¹m x©m ph¹m an ninh quèc gia, téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam ® ®−îc mét sè nhµ luËt häc ®Ò cËp trong mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu, còng nh− c¸c s¸ch, b¸o ph¸p lý h×nh sù. Cã thÓ nh¾c ®Õn mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu ®¸ng chó ý sau: LuËn ¸n tiÕn sÜ cña t¸c gi¶ B¹ch Thµnh §Þnh: "C¸c téi ph¹m x©m ph¹m an ninh quèc gia trong luËt h×nh sù ViÖt Nam", Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi, 2001; PGS.TSKH Lª C¶m (chñ biªn): "B¶o vÖ an ninh quèc gia, an ninh quèc tÕ vµ c¸c quyÒn con ng−êi b»ng ph¸p luËt h×nh sù trong giai ®o¹n x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn" (Nxb T− ph¸p, Hµ Néi, 2007); PGS.TS KiÒu §×nh Thô: "C¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia, lÞch sö, thùc tr¹ng vµ ph−¬ng h−íng hoµn thiÖn" (T¹p chÝ Th«ng tin khoa häc ph¸p lý, Bé T− ph¸p, 1994), "Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù víi c¸c téi ®Æc biÖt nguy hiÓm x©m ph¹m an ninh quèc gia" (T¹p chÝ Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt, 1995), "VÒ c¸c téi ®Æc biÖt nguy hiÓm x©m ph¹m an ninh quèc gia" (T¹p chÝ Khoa häc C«ng an nh©n d©n, 1995); TS. TrÇn §×nh Nh: "VÒ söa ®æi, bæ sung Ch−¬ng I phÇn c¸c téi ph¹m cña Bé luËt H×nh sù" (T¹p chÝ Khoa häc C«ng an, 1996)... Ngoµi ra, mét sè gi¸o tr×nh do tËp thÓ t¸c gi¶ cña c¸c tr−êng, khoa LuËt biªn so¹n phôc vô cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu trong c¸c tr−êng ®¹i häc cã ®Ò cËp ®Õn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ 5
nghÜa ViÖt Nam nh−: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam (TËp I), do GS.TS NguyÔn Ngäc Hßa chñ biªn, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2006; B×nh luËn c¸c téi ph¹m cô thÓ cña Bé luËt H×nh sù n¨m 1999, do TS. U«ng Chu L−u chñ biªn, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2003... Tuy nhiªn, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu trªn míi chØ dõng l¹i ë viÖc ®Ò cËp kh¸i qu¸t hoÆc m« t¶ s¬ bé vÒ c¸c dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc tr−ng cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ch−a cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn vµ cã hÖ thèng c¸c vÊn ®Ò lý luËn vÒ téi ph¹m nµy, nghiªn cøu lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c quy ph¹m vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam, tæng kÕt ®¸nh gi¸ thùc tiÔn ¸p dông, còng nh− chØ ra tån t¹i, v−íng m¾c trong thùc tÕ ®Ó ®Ò xuÊt c¸c kiÕn gi¶i lËp ph¸p vµ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®èi víi téi ph¹m nµy. 3. Môc ®Ých, nhiÖm vô, ®èi t−îng, ph¹m vi nghiªn cøu 3.1. Môc ®Ých nghiªn cøu Môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn v¨n lµ trªn c¬ së s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam, chØ ra nh÷ng khã kh¨n, v−íng m¾c trong qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt, tõ ®ã ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù ®èi víi téi ph¹m nµy. 3.2. NhiÖm vô nghiªn cøu Tõ môc ®Ých nghiªn cøu trªn, t¸c gi¶ luËn v¨n ®Æt cho m×nh mét sè nhiÖm vô nghiªn cøu chñ yÕu sau: VÒ mÆt lý luËn: trªn c¬ së nghiªn cøu lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong sù ph¸t triÓn chung cña ph¸p luËt h×nh sù, lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ téi ph¹m nµy, qua ®ã x©y dùng m« h×nh lý luËn vµ rót ra ý nghÜa cña viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam. VÒ mÆt thùc tiÔn: tõ viÖc nghiªn cøu, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tiÔn ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam, luËn v¨n ®Ò xuÊt hoµn thiÖn vµ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi ph¹m nµy. 3.3. §èi t−îng nghiªn cøu LuËn v¨n nghiªn cøu téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 3.4. Ph¹m vi nghiªn cøu LuËn v¨n nghiªn cøu téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam d−íi gãc ®é ph¸p lý h×nh sù, trong thêi gian tõ n¨m 1985 ®Õn nay. 4. C¬ së lý luËn vµ c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu C¬ së cña luËn v¨n lµ quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta vÒ ®Êu tranh phßng vµ chèng téi ph¹m, vÒ tÝnh nh©n ®¹o cña ph¸p luËt, còng nh− thµnh tùu cña c¸c ngµnh khoa häc nh− lý luËn chung nhµ n−íc vµ ph¸p luËt, x héi häc ph¸p luËt, luËt h×nh sù, téi ph¹m häc, luËt tè tông h×nh sù vµ triÕt häc, nh÷ng luËn ®iÓm khoa häc trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu, s¸ch chuyªn kh¶o vµ c¸c bµi viÕt ®¨ng trªn t¹p chÝ cña mét sè nhµ khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam vµ n−íc ngoµi. LuËn v¨n sö dông mét sè ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æc thï vµ cã tÝnh hiÖn ®¹i, phæ biÕn nh−: lÞch sö, l«gic, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª... §ång thêi, viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi cßn dùa vµo c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhµ n−íc vµ nh÷ng gi¶i thÝch thèng nhÊt cã tÝnh chÊt chØ ®¹o thùc tiÔn xÐt xö thuéc lÜnh vùc ph¸p luËt h×nh sù cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt ë trung −¬ng ban hµnh cã liªn quan ®Õn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam, nh÷ng sè liÖu thèng kª, tæng kÕt hµng n¨m trong c¸c b¸o c¸o cña ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao vµ ®Þa ph−¬ng, còng nh− nh÷ng th«ng tin trªn m¹ng internet ®Ó ph©n tÝch, tæng hîp c¸c tri thøc khoa häc luËt h×nh sù vµ luËn chøng c¸c vÊn ®Ò t−¬ng øng ®−îc nghiªn cøu trong luËn v¨n. 5. Nh÷ng ®ãng gãp míi vÒ mÆt khoa häc cña luËn v¨n 7
§©y lµ c«ng tr×nh chuyªn kh¶o ®Çu tiªn trong khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam nghiªn cøu t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ cã hÖ thèng nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ¸p dông ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam ë cÊp ®é mét luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc. Trong luËn v¨n nµy, t¸c gi¶ luËn v¨n ® gi¶i quyÕt mét vÒ mÆt lý luËn nh÷ng vÊn ®Ò sau: 1. Ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng vµ t−¬ng ®èi toµn diÖn nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam nh−: kh¸i niÖm, c¸c dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc tr−ng... 2. HÖ thèng hãa lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c quy ph¹m ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam, tõ ®ã rót ra nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ gi¸ trÞ lËp ph¸p truyÒn thèng cña cha «ng vÒ téi ph¹m nµy. 3. Ph©n tÝch nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña Bé luËt H×nh sù ViÖt Nam n¨m 1999 vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam víi nh÷ng t×nh tiÕt ®Þnh téi, ®Þnh khung t¨ng nÆng, ®ång thêi cã nghiªn cøu so s¸nh víi ph¸p luËt h×nh sù mét sè n−íc trªn thÕ giíi ®Ó ®−a ra nh÷ng kÕt luËn khoa häc vÒ viÖc tiÕp tôc hoµn thiÖn téi ph¹m nµy trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999. 4. Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tiÔn ¸p dông, luËn v¨n ® ®Ò xuÊt hoµn thiÖn vµ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông quy ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m nµy trong t×nh h×nh míi. 6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n VÒ mÆt lý luËn: ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu chuyªn kh¶o ®ång bé ®Çu tiªn nghiªn cøu mét c¸ch t−¬ng ®èi cã hÖ thèng vµ toµn diÖn nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam ë cÊp ®é mét luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc víi nh÷ng ®ãng gãp vÒ mÆt khoa häc nh− ® nªn trªn. VÒ mÆt thùc tiÔn: tõ nh÷ng khã kh¨n, v−íng m¾c mµ thùc tiÔn ¸p dông ph¸p luËt ®ang gÆp ph¶i, luËn v¨n ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông quy ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Ngoµi ra, luËn v¨n cßn cã ý nghÜa lµm tµi liÖu tham kh¶o lý luËn cÇn thiÕt cho c¸c nhµ khoa häc - luËt gia, c¸n bé thùc tiÔn, sinh viªn, häc viªn cao häc vµ nghiªn cøu sinh chuyªn ngµnh t− ph¸p h×nh sù, còng nh− phôc vô cho c«ng t¸c lËp ph¸p vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù trong viÖc ®Êu tranh phßng vµ chèng téi ph¹m, còng nh− c«ng t¸c gi¸o dôc, c¶i t¹o ng−êi ph¹m téi ë n−íc ta hiÖn nay. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn Më ®Çu, KÕt luËn, Danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung cña luËn v¨n gåm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam. Ch−¬ng 2: Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 vµ thùc tiÔn ¸p dông. Ch−¬ng 3: Hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Ch−¬ng 1 Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ téi tuyªn truyÒn Chèng Nhµ n−íc Céng hßa x$ héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam 1.1. Kh¸i niÖm téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ ý nghÜa cña viÖc ghi nhËn téi ph¹m nµy trong luËt h×nh sù ViÖt Nam 1.1.1. Kh¸i niÖm téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam 9
MÆc dï kh¸i niÖm téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam còng ® ®−îc mét sè s¸ch, b¸o ph¸p lý n−íc ta ®Ò cËp, nh−ng trªn thùc tÕ, kh¸i niÖm nµy cßn nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau, ch−a thèng nhÊt. Theo chóng t«i, ®Ó cã thÓ ®−a ra kh¸i niÖm nµy mét c¸ch khoa häc, cÇn lµm râ c¸c thuËt ng÷ ph¸p lý cã liªn quan nh−: an ninh quèc gia, c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Trªn c¬ së nghiªn cøu, ph©n tÝch, x©y dùng c¸c kh¸i niÖm trªn, chóng ta cã thÓ ®−a ra kh¸i niÖm téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nh− sau: Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ nh÷ng hµnh vi tuyªn truyÒn, ph¸ ho¹i t− t−ëng hoÆc lµm ra, tµng tr÷, l−u hµnh c¸c tµi liÖu, v¨n hãa phÈm cã néi dung thï ®Þch, do ng−êi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù thùc hiÖn víi lçi cè ý trùc tiÕp nh»m môc ®Ých chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam 1.1.2. ý nghÜa cña viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam Qua nghiªn cøu téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam chóng ta cã thÓ rót ra mét sè ý nghÜa c¬ b¶n cña viÖc ghi nhËn téi danh nµy nh− sau: Thø nhÊt, viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ c¬ së ph¸p lý quan träng cho cuéc ®Êu tranh phßng, chèng c¸c téi ph¹m nãi chung vµ téi tuyªn tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng. Thø hai, viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt h×nh sù, tiÕn tíi môc tiªu chung x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam x héi chñ nghÜa cña nh©n d©n, do nh©n d©n vµ v× nh©n d©n. Thø ba, viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ c¬ së ph¸p lý quan träng cho viÖc x©y dùng mét Nhµ n−íc ViÖt Nam cã nÒn chÝnh trÞ æn ®Þnh. Thø t−, viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam gãp phÇn b¶o vÖ chÕ ®é x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Thø n¨m, viÖc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong ph¸p luËt h×nh sù cßn mang ý nghÜa lÞch sö s©u s¾c. 1.2. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong luËt h×nh sù ViÖt Nam LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lËp ph¸p h×nh sù ViÖt Nam vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã thÓ chia lµm c¸c giai ®o¹n cô thÓ sau ®©y. 1.2.1. Giai ®o¹n tõ n¨m 939 ®Õn tr−íc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 Nghiªn cøu lÞch sö ph¸p luËt h×nh sù trong giai ®o¹n nµy ta thÊy, ngay tõ thêi kú phong kiÕn ®Õn thêi kú thùc d©n Ph¸p ®« hé ViÖt Nam, ph¸p luËt h×nh sù ® b−íc ®Çu ®Ò cËp ®Õn mét sè hµnh vi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc nh»m môc ®Ých b¶o vÖ chÕ ®é phong kiÕn, thùc d©n phong kiÕn vµ h×nh ph¹t ¸p dông t−¬ng øng rÊt nghiªm kh¾c. 1.2.2. Giai ®o¹n tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 ®Õn tr−íc khi ban hµnh Bé luËt H×nh sù n¨m 1985 Thêi kú nµy ph¶i nh¾c tíi c¸c v¨n b¶n ph¸p lý quan träng nh− S¾c lÖnh sè 133/SL ®−îc ban hµnh ngµy 20/1/1953 nh»m trõng trÞ bän ViÖt gian, ph¶n ®éng; S¾c lÖnh sè 151/SL ngµy 12/4/1953; S¾c lÖnh sè 267/SL ngµy 15/6/1956; Ph¸p lÖnh Trõng trÞ c¸c téi ph¶n c¸ch m¹ng n¨m 1967, ®Æc biÖt S¾c luËt sè 03/SL/76 quy ®Þnh c¸c téi ph¹m vµ h×nh ph¹t nh»m trÊn ¸p bän ph¶n c¸ch m¹ng, trong ®ã tiÕp tôc quy ®Þnh téi "tuyªn truyÒn ph¶n c¸ch m¹ng" ph¶n ¸nh gÇn nh− ®Çy ®ñ, toµn diÖn tinh thÇn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 1.2.3. Giai ®o¹n tõ khi ban hµnh Bé luËt H×nh sù n¨m 1985 ®Õn nay 11
Bé luËt H×nh sù n¨m 1985 quy ®Þnh téi tuyªn truyÒn chèng chÕ ®é x héi chñ nghÜa t¹i §iÒu 82 trong nhãm c¸c téi ®Æc biÖt nguy hiÓm x©m ph¹m an ninh quèc gia. §Õn Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 söa ®æi, bæ sung mét sè quy ®Þnh ®−îc ghi nhËn t¹i §iÒu 88 víi tªn téi danh lµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. MÆc dï trong giai ®o¹n nµy ® cã sù söa ®æi cho phï hîp víi thùc tiÔn vµ t×nh h×nh míi, nh−ng chóng ta vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc xö lý téi ph¹m nµy. 1.3. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ téi tuyªn truyÒn chèng nhµ n−íc trong ph¸p luËt h×nh sù mét sè n−íc trªn thÕ giíi Nghiªn cøu téi tuyªn truyÒn chèng nhµ n−íc trong ph¸p luËt h×nh sù mét sè n−íc cã nÒn lËp ph¸p ph¸t triÓn hoÆc cã ¶nh h−ëng nhÊt ®Þnh tíi nÒn lËp ph¸p h×nh sù ViÖt Nam nh−: Trung Hoa, V−¬ng quèc Thôy §iÓn, Liªn bang Nga, Hoa Kú... chóng ta thÊy c¸c nhµ lµm luËt cña c¸c n−íc trªn ® ®Ò cËp ®Õn mét sè dÊu hiÖu ph¸p lý t- −¬ng ®ång víi t− t−ëng lËp ph¸p cña c¸c nhµ lµm luËt ViÖt Nam nh−ng nh×n chung c¸c quy ®Þnh vÒ téi ph¹m nµy lµ rÊt kh¸c nhau, phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x héi nhÊt ®Þnh, chÝnh thÓ, chÕ ®é chÝnh trÞ cña mçi nhµ n−íc. Ch−¬ng 2 Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc céng hßa x$ héi chñ nghÜa viÖt nam trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 vµ thùc tiÔn ¸p dông 2.1. Nh÷ng dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc tr−ng cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 2.1.1. Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m Kh¸ch thÓ cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam chÝnh lµ sù tån t¹i vµ v÷ng m¹nh chÕ ®é x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Trong ®ã, ®èi t−îng t¸c ®éng cña téi ph¹m nµy lµ chÕ ®é x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 2.1.2. MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn, t¸c gi¶ nhËn thÊy c¸c hµnh vi ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 88 Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 thùc chÊt lµ ho¹t ®éng ph¸ ho¹i t− t−ëng nh»m môc ®Ých chèng chÕ ®é x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, c¸c chñ thÓ thùc hiÖn téi ph¹m sö dông ba h×nh thøc chñ yÕu vµ c¬ b¶n sau: Thø nhÊt, tuyªn truyÒn miÖng, víi c¸c d¹ng nh−: lîi dông c¸c diÔn ®µn, héi nghÞ, héi th¶o, gi¶ng d¹y; tuyªn truyÒn miÖng d−íi d¹ng sinh ho¹t v¨n hãa, v¨n nghÖ; tuyªn truyÒn d−íi d¹ng phao tin thÊt thiÖt, t¹o d− luËn xÊu chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Thø hai, tuyªn truyÒn qua ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Thø ba, t¸n ph¸t tµi liÖu tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã cÊu thµnh h×nh thøc. Téi ph¹m ®−îc coi lµ hoµn thµnh tõ thêi ®iÓm hµnh vi ph¹m téi ®−îc thùc hiÖn. Nh−ng, mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cßn ch−a ®Çy ®ñ, ch−a toµn diÖn, cÇn söa ®æi bæ sung. 2.1.3. Chñ thÓ cña téi ph¹m Chñ thÓ cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ bÊt kú ng−êi nµo cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ tõ ®ñ 14 tuæi trë lªn. Tæng kÕt c«ng t¸c xÐt xö cña ngµnh tßa ¸n tõ n¨m 2000 ®Õn nay, ch−a cã bÞ c¸o nµo d−íi 18 tuæi, hÇu hÕt c¸c chñ thÓ téi ph¹m ®Òu cã ®é tuæi ® cao, nhËn thøc chÝnh trÞ s©u s¾c... nªn ch¨ng quy ®Þnh ®é tuæi chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù 13
riªng ¸p dông víi ch−¬ng c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia lµ tõ ®ñ 16 tuæi trë lªn cho phï hîp víi lý luËn vµ thùc tiÔn, chÆt chÏ vÒ mÆt lËp ph¸p. 2.1.4. MÆt chñ quan cña téi ph¹m Trong téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, chñ thÓ thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi víi lçi cè ý trùc tiÕp. Bªn c¹nh dÊu hiÖu lçi, trong cÊu thµnh téi ph¹m nµy, môc ®Ých ph¹m téi lµ dÊu hiÖu b¾t buéc, ®ã lµ môc ®Ých "chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam". Kh«ng chøng minh ®−îc môc ®Ých nµy, ng−êi ® thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi ®−îc quy ®Þnh trong mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m sÏ bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù víi téi danh kh¸c c¨n cø theo Bé luËt H×nh sù n¨m 1999. Khi thùc hiÖn môc ®Ých chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, xu h−íng phæ biÕn cña nh÷ng ng−êi ph¹m téi lµ h×nh thµnh c¸c nhãm ng−êi ®ång ph¹m. ViÖc x¸c ®Þnh ®ång ph¹m dùa trªn c¬ së chøng minh téi ph¹m cã cïng môc ®Ých ph¹m téi lµ chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Cô thÓ: - Nh÷ng ng−êi ®ång ph¹m khi thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi ®Òu nh»m lµm suy yÕu Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, tiÕn tíi lËt ®æ chÝnh quyÒn, thay ®æi chÕ ®é x héi. - Ng−êi ®ång ph¹m biÕt râ môc ®Ých chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cña ng−êi kh¸c nh−ng do nh÷ng ®éng c¬ kh¸c nhau ® chÊp nhËn môc ®Ých ®ã vµ tiÕn hµnh mét hoÆc c¸c hµnh vi: tæ chøc, xói giôc, gióp søc hay cïng thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi víi ng−êi nµy. §èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®éng c¬ ph¹m téi cã thÓ rÊt kh¸c nhau (hËn thï giai cÊp, bÊt mn chÕ ®é, vô lîi...), nh−ng ®éng c¬ kh«ng ph¶i lµ dÊu hiÖu b¾t buéc cña cÊu thµnh téi ph¹m nµy, mµ chØ lµ c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh chÊt, møc ®é nguy hiÓm cña hµnh vi ph¹m téi ®Ó ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý phï hîp víi ng−êi ph¹m téi. 2.2. H×nh ph¹t ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 §iÒu 88 Bé luËt H×nh sù hiÖn hµnh quy ®Þnh vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, h×nh ph¹t ¸p dông cho téi danh nµy gåm 2 khung: a. Khung c¬ b¶n: ph¹t tï tõ ba n¨m ®Õn m−êi hai n¨m ®èi víi viÖc thùc hiÖn mét trong nh÷ng hµnh vi: b. Khung t¨ng nÆng: ph¹t tï tõ m−êi n¨m ®Õn hai m−¬i n¨m ®èi víi tr−êng hîp ®Æc biÖt nghiªm träng. Thùc tiÔn ®Êu tranh chèng téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cho thÊy, chØ mét sè ®iÓm t¹i kho¶n 1 §iÒu 48 Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 ®−îc ¸p dông ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi téi ph¹m nµy nh−: Ph¹m téi cã tæ chøc; lîi dông chøc vô quyÒn h¹n ®Ó ph¹m téi; ph¹m téi nhiÒu lÇn, t¸i ph¹m, t¸i ph¹m nguy hiÓm; ph¹m téi g©y hËu qu¶ nghiªm träng, rÊt nghiªm träng hoÆc ®Æc biÖt nghiªm träng. Ngoµi c¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù, c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông cßn ¸p dông mét sè t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù, ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 46 nh−: Ph¹m téi do l¹c hËu; ng−êi ph¹m téi tù thó; ng−êi ph¹m téi thµnh khÈn khai b¸o, ¨n n¨n hèi c¶i. Ngoµi h×nh ph¹t chÝnh ¸p dông ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 cßn quy ®Þnh c¸c h×nh ph¹t bæ sung cã thÓ ®−îc ¸p dông ®èi víi ng−êi ph¹m téi, cô thÓ lµ: 1). T−íc mét sè quyÒn c«ng d©n tõ 01 ®Õn 05 n¨m; 2). Ph¹t qu¶n chÕ tõ 01 ®Õn 05 n¨m; 3). TÞch thu mét phÇn hoÆc toµn bé tµi s¶n. 2.3. Thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam tõ n¨m 1985 ®Õn nay Tõ khi Bé luËt H×nh sù n¨m 1985 ®−îc ban hµnh, theo sè liÖu b¸o c¸o thèng kª t×nh h×nh xÐt xö c¸c vô ¸n tuyªn truyÒn chèng chÕ ®é x héi chñ nghÜa (Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 quy ®Þnh lµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam) cã chiÒu h−íng gi¶m, trong mét sè n¨m sau khi ban hµnh Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 hÇu nh− kh«ng cã téi ph¹m nµo ®−a ra xÐt xö, nh−ng tõ n¨m 2007 trë l¹i ®©y, th× lo¹i téi ph¹m nµy cã chiÒu h−íng gia t¨ng, víi hµnh vi ph¹m téi tinh vi, x¶o quyÖt, cã sù chØ ®¹o cña c¸c c¸c nh©n, tæ chøc ph¶n ®éng ë bªn ngoµi lnh thæ ViÖt Nam. Cô thÓ: 15
- Tõ n¨m 1985 ®Õn n¨m 1999: Cã 82 vô tuyªn truyÒn chèng chÕ ®é x héi chñ nghÜa trªn tæng sè 290 vô ph¹m téi ®Æc biÖt nguy hiÓm x©m ph¹m an ninh quèc gia, chiÕm 28,2%. - Tõ n¨m 2000 ®Õn th¸ng 5/2009 cã 07 vô víi 19 bÞ c¸o ph¹m téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, trªn tæng sè 184 vô ph¹m téi x©m ph¹m an ninh quèc gia, chiÕm 3,8%. Tæng sè c¸c vô ¸n thô lý trong 5 n¨m (tõ 2004 ®Õn hÕt 2008) lµ 232 vô víi 516 bÞ c¸o vÒ c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia, ® xÐt xö 184 vô víi 413 bÞ c¸o; sè vô cßn l¹i lµ 37 vô víi 86 bÞ c¸o ®−îc tiÕp tôc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, vô ¸n NguyÔn V¨n §µi vµ Lª ThÞ C«ng Nh©n ® g©y sù chó ý cña d− luËn trong vµ ngoµi n−íc, ®Æc biÖt vô ¸n nµy ®−îc xÐt xö ngay sau khi kÕt thóc sù kiÖn Héi nghÞ APEC 14 t¹i Hµ Néi. Th«ng qua vô ¸n nµy, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh trong giai ®o¹n hiÖn nay viÖc tiÕp tôc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Qua nghiªn cøu thùc tiÔn c¸c vô ¸n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam kh¸c ®−îc ®−a ra xÐt xö tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y, cïng h¬n 50 vô ¸n x©m ph¹m an ninh quèc gia kh¸c, cã thÓ ®−a ra mét sè nhËn xÐt c¬ b¶n sau: Thø nhÊt, téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ téi ph¹m cã tÝnh nguy hiÓm cho x héi cao, ®−îc xÕp trong ch−¬ng "C¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia". Bëi vËy, ®Ó chøng minh ®−îc môc ®Ých chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, c¬ quan cã thÈm quyÒn, ng−êi tiÕn hµnh tè tông ph¶i ph©n tÝch tæng hîp nh÷ng hµnh vi trong mÆt kh¸ch quan vµ nh©n th©n ng−êi ph¹m téi... Thø hai, téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã chiÒu h−íng diÔn biÕn phøc t¹p. Sau khi Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 cã hiÖu lùc cho ®Õn nay, sè ¸n vô ®−îc ®−a ra xÐt xö gi¶m râ rÖt, chØ xÐt xö 07 vô ¸n víi 19 bÞ c¸o, hÇu hÕt sè vô tËp trung vµo hai n¨m 2007 vµ 2008. Thø ba, viÖc xö lý c¸c vô ¸n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam thêi gian qua ® ®¸p øng ®−îc yªu cÇu b¶o ®¶m an ninh chÝnh trÞ t¹i ®Þa ph−¬ng vµ trong c¶ n−íc. Thêi gian qua, viÖc ®−a ra xö lý c¸c vô ¸n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam ® ®¸p øng ®−îc yªu cÇu chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô. Do vËy, ViÖt Nam ®−îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong c¸c quèc gia cã nÒn chÝnh trÞ æn ®Þnh trªn thÕ giíi. Thø t−, khi tiÕn hµnh ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö c¸c vô ¸n x©m ph¹m an ninh quèc gia nãi chung vµ c¸c vô ¸n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng, cÇn ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù mét c¸ch linh ho¹t, cã sù c©n nh¾c, tÝnh to¸n ®Õn nhiÒu mÆt, ®Æc biÖt lµ phôc vô yªu cÇu chÝnh trÞ. Thø n¨m, téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ mét téi x©m ph¹m an ninh quèc gia mang tÝnh phøc t¹p ®ßi hái ph¶i lùa chän thêi ®iÓm ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö cho phï hîp, ®¶m b¶o æn ®Þnh t×nh h×nh chÝnh trÞ cña ®Êt n−íc. Thø s¸u, c¸c vô ¸n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ c¸c vô ¸n quan träng, cã tÝnh "nh¹y c¶m" vÒ chÝnh trÞ, v× vËy thùc tiÔn xÐt xö cho thÊy, ®Ó gi¶i quyÕt vô ¸n ®óng h−íng, kh«ng t¹o s¬ hë thiÕu sãt th× ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ, chØ ®¹o ®ång bé cña lnh ®¹o gi÷a ba c¬ quan: C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t, Tßa ¸n. Nh vËy, thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ph¹m ph¸p luËt h×nh sù ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cho thÊy viÖc söa ®æi bæ sung ®iÒu luËt nµy cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ lµ yÕu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan. Ch−¬ng 3 Hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng nhµ n−íc céng hßa x$ héi chñ nghÜa viÖt nam 3.1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i hoµn thiÖn, n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 17
Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i hoµn thiÖn, n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam xuÊt ph¸t trªn c¬ së thùc tr¹ng quy ®Þnh cña Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 vÒ téi ph¹m nµy vµ nh÷ng v−íng m¾c trong qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt. Nghiªn cøu téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cho thÊy ®iÒu luËt nµy cßn béc lé mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh lµm ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng chøng minh, ®iÒu tra, xö lý téi ph¹m vµ ng−êi ph¹m téi thÓ hiÖn d−íi mét sè khÝa c¹nh: Mét lµ, kh¸ch thÓ trùc tiÕp cña téi ph¹m nµy ®−îc ph¶n ¸nh trong ®iÒu luËt cßn kh¸i qu¸t, chung chung dÉn tíi ho¹t ®éng chøng minh cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, ng−êi tiÕn hµnh tè tông ®èi víi c¸c vô ¸n ph¹m téi nµy gÆp khã kh¨n, lóng tóng vµ c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn còng gÆp khã kh¨n, lóng tóng trong c«ng t¸c h−íng dÉn, gi¶i thÝch luËt. Hai lµ, viÖc liÖt kª nhãm hµnh vi trong cÊu thµnh téi ph¹m ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu ®Êu tranh víi lo¹i téi ph¹m nµy, ®ång thêi cã sù giao thoa gi÷a hµnh vi cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam víi mét sè téi ph¹m kh¸c trong ch−¬ng c¸c téi ph¹m x©m ph¹m an ninh quèc gia, g©y khã kh¨n cho viÖc chøng minh, x¸c ®Þnh ®èi t−îng chøng minh, ph¹m vi chøng minh vµ ®Þnh téi danh. Ba lµ, viÖc ph©n chia khung h×nh ph¹t vµ x©y dùng cÊu thµnh téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam ch−a hîp lý. Víi cÊu thµnh téi ph¹m c¬ b¶n vµ cÊu thµnh t¨ng tÆng t−¬ng øng víi hai khung: khung c¬ b¶n vµ khung t¨ng nÆng, ch−a quy ®Þnh cÊu thµnh gi¶m nhÑ. C¸ch ph©n chia nh− vËy, mét mÆt thÓ hiÖn sù kh«ng thèng nhÊt trong x©y dùng luËt, mÆt kh¸c lµm cho viÖc ¸p dông luËt, ®iÒu tra, xö lý gÆp khã kh¨n. MÆt kh¸c, viÖc quy ®Þnh khung h×nh ph¹t trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 cã kho¶ng c¸ch gi÷a møc thÊp nhÊt vµ cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t tï cã thêi h¹n qu¸ réng (khung c¬ b¶n tõ ba n¨m ®Õn m−êi hai n¨m, khung t¨ng nÆng tõ m−êi n¨m ®Õn hai m−¬i n¨m), viÖc ph©n chia nµy sÏ g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c xÐt xö, quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t vµ dÔ dÉn tíi l¹m quyÒn tõ phÝa ng−êi cã thÈm quyÒn ¸p dông ph¸p luËt Bè lµ, thùc tiÔn xÐt xö téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho thÊy quy m« tæ chøc tuyªn truyÒn kh«ng cßn giíi h¹n trong ph¹m vi lnh thæ n−íc ViÖt Nam, hoÆc do ng−êi ViÖt Nam ë trong n−íc thùc hiÖn mµ ® v−ît ra khái ph¹m vi lnh thæ quèc gia, do ng−êi ViÖt Nam ë n−íc ngoµi hoÆc mét sè tæ chøc n−íc ngoµi ®øng ®»ng sau giËt d©y, tµi trî ho¹t ®éng tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc ta, nh−ng ph¸p luËt h×nh sù n¨m 1999 ch−a ®iÒu chØnh vÊn ®Ò nµy. MÆt kh¸c, c¸c ®èi t−îng thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi ngµy cµng tinh vi h¬n, thµnh phÇn tham gia ngµy cµng phøc t¹p h¬n... Do vËy, yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan ®Æt ra cho nhµ lµm luËt trong qu¸ tr×nh x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam nãi chung vµ hoµn thiÖn c¸c quy ph¹m ph¸p luËt trong ch−¬ng c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia nãi riªng, trong ®ã cã téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, lµ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt. §©y còng chÝnh lµ môc tiªu, nhiÖm vô ® ®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®Æt lªn hµng ®Çu trong c«ng cuéc x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam x héi chñ nghÜa, tiÕn tíi x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam lªn tÇm cao míi, ngang tÇm víi sù ph¸t triÓn cña ph¸p luËt khu vùc vµ ph¸p luËt quèc tÕ. Cã nh vËy, chóng ta míi cã thÓ ®¶m b¶o vù v÷ng m¹nh cña chÕ ®é x héi chñ nghÜa vµ Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, chèng l¹i c¸c ©m m−u ®en tèi cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. 3.2. Hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam Yªu cÇu x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt b¶o vÖ an ninh quèc gia nãi chung vµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng ®ßi hái cÇn söa ®æi, bæ sung cho phï hîp víi t×nh h×nh míi ®Æc biÖt sau khi LuËt An ninh quèc gia, Ph¸p lÖnh TÝn ng−ìng t«n gi¸o... ®−îc ban hµnh. V× vËy, chóng t«i xin ®Ò xuÊt: Thø nhÊt, h−íng hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt h×nh sù vª téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ söa ®æi, bæ sung néi dung téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ 19
nghÜa ViÖt Nam cho phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay, còng nh− ®¸p øng yªu cÇu kh¸ch quan cÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ téi ph¹m nµy. Ngoµi viÖc söa ®æi, bæ sung §iÒu 88, th× c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cÇn sím ban hµnh v¨n b¶n d−íi luËt h−íng dÉn c¸c hµnh vi t−¬ng øng thay v× liÖt kª nh− ph¸p luËt hiÖn hµnh. §iÒu 88 Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 nªn ®−îc söa ®æi, bæ sung nh− sau: Téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam: 1. Ng−êi nµo nh»m môc ®Ých chèng chÕ ®é x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Nhµ n−íc Céng hßa x# héi chñ nghÜa ViÖt Nam mµ tuyªn truyÒn, ph¸ ho¹i t− t−ëng hoÆc lµm ra, tµng tr÷, l−u hµnh c¸c tµi liÖu, v¨n hãa phÈm cã néi dung thï ®Þch, bÞ ph¹t tï tõ n¨m n¨m ®Õn m−êi hai n¨m. 2. Ph¹m téi trong tr−êng hîp cã nhiÒu t×nh tiÕt t¨ng nÆng, th× bÞ ph¹t tï tõ m−êi hai n¨m ®Õn hai m−¬i n¨m. 3. Ph¹m téi trong tr−êng hîp cã nhiÒu t×nh tiÕt gi¶m nhÑ th× bÞ ph¹t tï tõ ba n¨m ®Õn n¨m n¨m. Thø hai, cÇn thiÕt më réng diÖn miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Më réng diÖn miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù lµ phï hîp víi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n−íc ta hiÖn nay trong viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n, xö lý c¸c téi ph¹m x©m ph¹m an ninh quèc gia nãi chung vµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng. Trong c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ khoa häc ph¸p lý h×nh sù do PGS.TSKH Lª C¶m (chñ biªn) "B¶o vÖ an ninh quèc gia, an ninh quèc tÕ vµ c¸c quyÒn con ng−êi b»ng ph¸p luËt h×nh sù trong giai ®o¹n x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn" nªu ra ®iÒu kiÖn ®Ó xÐt miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh− sau: ChØ nªn quy ®Þnh thµnh hai nhãm: nhãm thø nhÊt c¨n cø vÒ nh©n th©n, tøc lµ chØ cÇn quy ®Þnh kh¸i qu¸t lµ ng−êi ph¹m téi cã nh©n th©n tèt hoÆc ch−a cã tiÒn ¸n, tiÒn sù; nhãm thø hai lµ c¨n cø liªn quan ®Õn can ph¹m sau khi ph¹m téi hoÆc lý do ph¹m téi. §iÒu kiÖn nµy bao gåm nhiÒu t×nh tiÕt cô thÓ vµ chØ c¨n cø vµo mét t×nh tiÕt ®ã lµ c¬ quan tiÕn hµnh tè tông cã thÈm quyÒn cã thÓ xem xÐt ®Ó miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù, ch¼ng h¹n: tù thó, khai b¸o râ sù viÖc, lËp c«ng chuéc téi... Trong c¸c t×nh tiÕt nªu ë lo¹i thø hai nµy cã mét sè t×nh tiÕt ® ®−îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 25 Bé luËt H×nh sù n¨m 1999. 3.3. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 3.3.1. Chñ ®éng phßng ngõa, kÞp thêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn, ®Êu tranh v« hiÖu hãa c¸c hµnh vi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam Thùc hiÖn nhiÖm vô phßng, chèng téi ph¹m nãi chung vµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng ®ßi hái gi¶i quyÕt tæng thÓ nhiÒu vÊn ®Ò, sö dông ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p vµ h×nh thøc kh¸c nhau. Tõ thùc tiÔn ®Êu tranh chèng téi ph¹m nãi chung, téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng cã thÓ ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p trong c«ng t¸c nµy nh− sau: Thø nhÊt, chñ ®éng phßng ngõa, t−íc bá c¸c ®iÒu kiÖn kh«ng ®Ó c¸c ®èi t−îng cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Trong néi dung nµy, chóng ta cÇn lµm mét sè c«ng viÖc cô thÓ sau: Mét lµ, huy ®éng søc m¹nh tæng hîp cña toµn §¶ng, toµn qu©n vµ toµn d©n thùc hiÖn cã hiÖu ph¸p luËt vÒ an ninh quèc gia vµ ch−¬ng tr×nh quèc gia phßng, chèng téi ph¹m cña ChÝnh phñ. Hai lµ, hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc vµ néi dung tuyªn truyÒn gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ an ninh quèc gia nãi chung vµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng nh»m thu hót sù quan t©m cña x héi vµo cuéc ®Êu tranh chèng c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia. Ba lµ, thùc hiÖn chÝnh s¸ch x héi víi ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, ®ång bµo theo ®¹o, v× ®©y lµ giai tÇng quan träng trong x héi, c¸c thÕ lùc thï ®Þch lu«n lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó mua chuéc, l«i kÐo, lîi dông biÕn hä thµnh c«ng cô ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng nh»m chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 21
Bèn lµ, c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt cÇn t¨ng c−êng c«ng t¸c nghiÖp vô, chñ ®éng trong c«ng t¸c n¾m t×nh h×nh, tõ ®ã, víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh tham m−u cho §¶ng, Nhµ n−íc ®Ò ra chñ tr−¬ng, ®èi s¸ch víi c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc ViÖt Nam, ®ång thêi ph¸t hiÖn ng¨n chÆn, ®Êu tranh v« hiÖu hãa c¸c ho¹t ®éng xÊu cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. N¨m lµ, c¸c c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn th−êng xuyªn lµm tèt c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng. Phæ biÕn c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc vÒ an ninh quèc gia, d©n téc, t«n gi¸o... lång ghÐp víi viÖc phæ biÕn c¸c ©m m−u, ph−¬ng thøc, thñ ®o¹n l«i kÐo, mua chuéc, kÝch ®éng, lîi dông cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. Thø hai, kÞp thêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn, ®Êu tranh v« hiÖu hãa c¸c hµnh vi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, cã nghÜa lµ chóng ta ph¶i chñ ®éng kÞp thêi ph¸t hiÖn ©m m−u, ph−¬ng thøc, thñ ®o¹n ho¹t ®éng cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, muèn vËy chóng ta cÇn lµm tèt c¸c c«ng viÖc sau: Mét lµ, c¬ quan an ninh ph¶i chñ ®éng ph¸t hiÖn, ®Êu tranh víi c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nh»m v« hiÖu hãa ho¹t ®éng chèng ph¸ cña chóng. Hai lµ, n©ng cao chÊt l−îng ®iÒu tra téi ph¹m nãi chung vµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam nãi riªng. 3.3.2. T¨ng c−êng c«ng t¸c h−íng dÉn, gi¶i thÝch nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ c¸c téi ph¹m kh¸c cã liªn quan §Ó ph¸p luËt ®−îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c ®iÒu quan träng tr−íc hÕt ph¶i nhËn thøc ®óng, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ néi dung cña c¸c quy ph¹m ph¸p luËt. Muèn lµm ®−îc ®iÒu ®ã th× ph¶i tiÕn hµnh gi¶i thÝch ph¸p luËt. C¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cÇn h−íng dÉn, gi¶i thÝch nh÷ng quy ®Þnh nh− sau: Thø nhÊt, vÒ c¸c hµnh vi ®−îc quy ®Þnh trong cÊu thµnh téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cÇn ph¶i lµm râ hai vÊn ®Ò c¬ b¶n: Mét lµ, ph¸p luËt hiÖn hµnh míi chØ quy ®Þnh c¸c hµnh vi cña cÊu thµnh téi ph¹m, mµ ch−a gi¶i thÝch thèng nhÊt c¸c tr−êng hîp ph¹m téi cô thÓ. Hai lµ, hµnh vi trong mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m cã sù giao thoa víi c¸c téi ph¹m kh¸c... do vËy viÖc xö lý téi ph¹m gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n ®Ó ph©n biÖt mét c¸ch r¹ch rßi. Thø hai, khung h×nh ph¹t (khung c¬ b¶n vµ khung t¨ng nÆng) trong téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã kho¶ng c¸ch gi÷a møc thÊp nhÊt vµ cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t lµ rÊt lín (khung c¬ b¶n tõ ba ®Õn m−êi hai n¨m; khung t¨ng nÆng tõ m−êi n¨m ®Õn hai m−¬i n¨m), cÇn söa ®æi, bæ sung vµ ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt d−íi luËt ®Ó gi¶i thÝch ¸p dông cho phï hîp. Thø ba, viÖc ¸p dông ph¸p luËt vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®ßi hái c¬ quan ¸p dông ph¶i hÕt søc khÐo lÐo vµ linh ho¹t ®¸p øng c¸c yªu cÇu: chÝnh trÞ, nghiÖp vô, ph¸p luËt. Muèn vËy, c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cÇn nhanh chãng ban hµnh v¨n b¶n h−íng dÉn, gi¶i thÝch cô thÓ, chuyªn biÖt vÒ lo¹i téi ph¹m nµy. 3.3.3. Tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ an ninh quèc gia vµ c¸c ©m m−u, ph−¬ng thøc, thñ ®o¹n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam C«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ an ninh quèc gia vµ c¸c ©m m−u, ph−¬ng thøc, thñ ®o¹n tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch lµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn c¸c cÊp vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ - x héi. C«ng t¸c nµy ph¶i ®−îc tiÕn hµnh sinh ®éng, sö dông nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau cïng víi néi dung tuyªn truyÒn phong phó, ®a d¹ng ®Ó ®Õn víi quÇn chóng nh©n d©n mét c¸ch ®Çy ®ñ toµn diÖn. Bªn c¹nh nh÷ng néi dung tuyªn truyÒn phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ an ninh quèc gia, chóng ta tuyªn truyÒn phæ biÕn ©m m−u, ph−¬ng thøc, thñ ®o¹n tuyªn truyÒn cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch nh»m suy yÕu chÝnh quyÒn nh©n d©n, chia rÏ khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc. Tõ ®ã, n©ng cao nhËn thøc chÝnh trÞ cho nh©n d©n, ®Ó hä cã kh¶ n¨ng tù ph¶n kh¸ng víi c¸c luËn ®iÖu tuyªn truyÒn xÊu vµ cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp mµ ph¸p luËt cho phÐp ®Ó ®Êu tranh víi nh÷ng luËn ®iÖu xÊu ®ã. 3.3.4. N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, b¶n lÜnh chÝnh trÞ vµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho c¸n bé t− ph¸p 23
HiÖn nay, trong c«ng cuéc ®æi míi vµ c¶i c¸ch t− ph¸p, §¶ng ta ®ang rÊt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò ®µo t¹o c¸n bé. Nh÷ng chøc danh t− ph¸p nh− §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn, ThÈm ph¸n ® vµ ®ang ®−îc chuÈn hãa vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô vµ ngo¹i ng÷. Tuy nhiªn, thùc tÕ cho thÊy, nh×n chung vÉn ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña t×nh h×nh míi. N©ng cao n¨ng lùc nghiÖp vô, b¶n lÜnh chÝnh trÞ vµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng sÏ gióp cho c¸n bé t− ph¸p lµm tèt h¬n viÖc ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. KÕt luËn Qua nghiªn cøu téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, b−íc ®Çu luËn v¨n ® cè g¾ng lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ téi ph¹m nµy ®Ó trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n cho phÐp ®i ®Õn mét sè kÕt luËn d−íi ®©y: 1. Trong lÞch sö lËp ph¸p h×nh sù ViÖt Nam, c¸c hµnh vi t−¬ng ®ång ®−îc ph¸p luËt h×nh sù hiÖn hµnh quy ®Þnh lµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam ® ®−îc ghi nhËn rÊt sím, téi danh vµ h×nh ph¹t rÊt nghiªm kh¾c, phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x héi cña ®Êt n−íc vµ chÝnh s¸ch h×nh sù cña chÕ ®é cÇm quyÒn. Trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1985, téi tuyªn truyÒn chèng chÕ ®é x héi chñ nghÜa ®−îc quy ®Þnh trong ch−¬ng c¸c téi ®Æc biÖt nguy hiÓm x©m ph¹m an ninh quèc gia vµ trong Bé luËt H×nh sù n¨m 1999, ®−îc quy ®Þnh lµ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong ch−¬ng c¸c téi ph¹m x©m ph¹m an ninh quèc gia. ViÖc chÝnh thøc ghi nhËn téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong ph¸p luËt h×nh sù hiÖn hµnh cã ý nghÜa ®Æc biÖt vÒ mÆt lËp ph¸p h×nh sù còng nh− thùc tiÔn. 2. Ph¸p luËt h×nh sù mét sè n−íc trªn thÕ giíi nh−: Céng hßa nh©n d©n Trung Hoa, V−¬ng quèc Thôy §iÓn, Liªn bang Nga... ®Òu quy ®Þnh c¸c hµnh vi x©m ph¹m ®Õn sù tån t¹i, v÷ng m¹nh cña chÕ ®é chÝnh trÞ, cña nhµ n−íc, cña vua... lµ téi ph¹m mÆc dï chÕ tµi ¸p dông cã thÓ kh¸c nhau phô thuéc vµo tõng h×nh th¸i kinh tÕ x héi nhÊt ®Þnh, tõng chÝnh thÓ, tõng quan ®iÓm cña giai cÊp thèng trÞ trong x héi, nh−ng ®iÓm chung gi÷a c¸c quèc gia lµ nghiªm trÞ nh÷ng hµnh vi ®i ng−îc l¹i lîi Ých cña d©n téc, quèc gia b»ng chÕ tµi h×nh sù nghiªm kh¾c. 3. Nghiªn cøu viÖc ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù hiÖn hµnh ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cho thÊy, vÒ c¬ b¶n c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 ® ph¶n ¸nh ®−îc tÝnh chÊt, møc ®é nguy hiÓm cña hµnh vi ph¹m téi vµ hËu qu¶ khã l−êng cña téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Song bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ® ® ®¹t ®−îc, th× thùc tiÔn ¸p dông téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cßn béc lé mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh lµm ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi ph¹m nµy. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®−îc xem xÐt, söa ®æi, bæ sung, hoµn thiÖn trong thêi gian tíi. 4. Tr−íc t×nh h×nh míi cña ®Êt n−íc, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam x héi chñ nghÜa, th× viÖc hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vÒ téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan, ®©y còng lµ môc tiªu, nhiÖm vô quan träng cÇn lµm ngay cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ v÷ng m¹nh cña chÝnh quyÒn nh©n d©n, chèng l¹i ©m m−u, thñ ®o¹n cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch nh»m lËt ®æ chÕ ®é x héi chñ nghÜa, thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ cña ®Êt n−íc ta. Tõ kÕt qu¶ trªn, luËn v¨n ® ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù ®èi víi téi tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã ý nghÜa x héi - ph¸p lý quan träng phôc vô c«ng t¸c phßng ngõa, ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn, ®Êu tranh víi c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Tuy nhiªn, nh÷ng vÊn ®Ò cña ®Ò tµi ®Æt ra cÇn ®−îc tiÕp tôc nghiªn cøu ë møc cao h¬n, thêi gian nhiÒu h¬n, c«ng phu h¬n nh»m hoµn thiÖn c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn kh«ng chØ phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, gi¶ng d¹y mµ cßn phôc vô trong c«ng t¸c ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù ®èi víi téi ph¹m tuyªn truyÒn chèng Nhµ n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong thùc tiÔn hiÖn nay. 25