Tôn giáo ở Liban và chuyến tông du đến nước này của Công giáo Hoàng Benedicto XVI

Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 10 - 2012<br /> <br /> 62<br /> T«n gi¸o ë n­íc ngoµi<br /> <br /> T¤N GI¸O ë LIBAN Vµ CHUYÕN T¤NG DU §ÕN<br /> N¦íC NµY CñA GI¸O HOµNG BENEDICTO XVI<br /> NguyÔn V¨n Dòng(*)<br /> gµy 16 th¸ng 9 n¨m 2012, Gi¸o<br /> <br /> Islam gi¸o tÊn c«ng vµo c¸c sø qu¸n Mü<br /> <br /> chuyÕn t«ng du 3 ngµy tíi Liban (Lib¨ng,<br /> <br /> tªn “Sù ng©y th¬ cña ng­êi Islam gi¸o”<br /> <br /> N<br /> <br /> hoµng Benedicto XVI ®· kÕt thóc<br /> <br /> Lebanon). §©y lµ chuyÕn t«ng du n­íc<br /> <br /> ngoµi lÇn thø 24 cña Ngµi kÓ tõ khi trë<br /> <br /> thµnh ng­êi ®øng ®Çu Gi¸o triÒu R«ma<br /> <br /> vµ lµ chuyÕn t«ng du ®Çu tiªn tíi ®Êt<br /> n­íc nµy. Tr­íc Ngµi, n¨m 1997, Gi¸o<br /> hoµng Gioan Phaol« II ®· tíi viÕng th¨m<br /> <br /> n¬i ®©y, “miÒn ®Êt cña c¸c ®Þa danh<br /> <br /> th¸nh thiªng, cña céi nguån Kit« gi¸o,<br /> nguån gèc cña c¸c t«n gi¸o ®éc thÇn”(1) ,<br /> <br /> nh­ lêi cña Linh môc Federico Lombardi,<br /> Gi¸m ®èc Phßng B¸o chÝ, ph¸t ng«n viªn<br /> cña Tßa Th¸nh Vatican.<br /> <br /> Gi¸o hoµng Benedicto XVI ®Õn th¨m<br /> <br /> Liban vµo ®óng lóc cuéc xung ®ét t«n<br /> <br /> gi¸o - s¾c téc ë Trung §«ng ®ang diÔn ra<br /> mét c¸ch khèc liÖt nhÊt, liªn quan tíi<br /> <br /> cuéc néi chiÕn ®Ém m¸u ch­a thÓ chÊm<br /> døt ë n­íc l¸ng giÒng Syria mµ hËu qu¶<br /> <br /> cña nã ®Õn nay Liban ph¶i g¸nh chÞu<br /> gÇn 100 ngh×n ng­êi Syria tÞ n¹n vµ 400<br /> ngh×n ng­êi Palestine v« gia c­, n¹n<br /> <br /> nh©n cña cuéc chiÕn tranh tr­íc ®©y<br /> <br /> gi÷a Israel víi c¸c n­íc ArËp. Thªm vµo<br /> <br /> ®ã, lµn sãng biÓu t×nh mang tÝnh chÊt<br /> b¹o ®éng ngµy cµng gia t¨ng cña ng­êi<br /> Isla m gi¸o ë c¸c n­íc trong thÕ giíi<br /> <br /> liªn quan tíi sù xuÊt hiÖn bé phim mang<br /> cña mét ®¹o diÔn ng­êi Mü gèc ArËp ë<br /> <br /> California. Bé phim ®­îc c¸c h·ng th«ng<br /> <br /> tÊn Islam gi¸o cho lµ ®· xóc ph¹m vµ phØ<br /> <br /> b¸ng Islam gi¸o vµ ®­îc c¸c phÇn tö cùc<br /> ®oan kÝch ®éng, g©y nªn lµn sãng chèng<br /> <br /> Mü vµ c¸c n­íc Ph­¬ng T©y rÇm ré ë<br /> kh¾p c¸c n­íc Islam gi¸o.<br /> <br /> ChuyÕn t«ng du ®Õn Liban cña Gi¸o<br /> <br /> hoµng Benedicto XVI ®­îc vÝ nh­<br /> <br /> ®Õn<br /> <br /> “mét lß thuèc sóng chê bïng næ”(2). Trong<br /> <br /> t×nh h×nh bÊt æn ngµy cµng gia t¨ng<br /> <br /> trong thÕ giíi ArËp, ®Æc biÖt lµ t×nh h×nh<br /> ë Syria, n­íc l¸ng giÒng cña Liban,<br /> nhiÒu ng­êi ®· nghÜ r»ng, chuyÕn t«ng<br /> du ®Õn Liban cña Gi¸o hoµng sÏ bÞ hñy<br /> <br /> bá. Nh­ng ngay tr­íc chuyÕn ®i, Linh<br /> môc Federico Lombardi, ph¸t ng«n viªn<br /> <br /> cña Tßa Th¸nh ®· kh¼ng ®Þnh r»ng, Gi¸o<br /> hoµng nhÊt ®Þnh sÏ thùc hiÖn chuyÕn ®i<br /> <br /> *. TS., ViÖn Nghiªn cøu t«n gi¸o.<br /> 1. TrÝch theo: Lm. Giuse Vò TiÕn TÆng. B¶n tæng kÕt<br /> ®Çu tiªn vÒ chuyÕn viÕng th¨m cña §TC t¹i Li B¨ng.<br /> Vietcatholic.net/news/htlm/100106.htm.<br /> 2. TrÇn M¹nh Tr¸c. Gi¸o hoµng ®Õn th¨m Lebanon,<br /> mét<br /> lß<br /> thuèc<br /> sóng<br /> chê<br /> bïng<br /> næ?<br /> Vietcatholic.net/news/htlm/100043.htm.<br /> <br /> NguyÔn V¨n Dòng. T«n gi¸o ë Liban…<br /> <br /> 63<br /> <br /> cña Ngµi ®Õn xø së c©y H­¬ng Nam(3) ,<br /> <br /> giµnh quyÒn lùc gi÷a c¸c phe nhãm mµ<br /> <br /> tiÕp kiÕn th­êng lÖ vµo thø T­, ngµy<br /> <br /> thªm. Sau vô ¸m s¸t cùu Thñ t­íng Liban<br /> <br /> bÊt chÊp nh÷ng hiÓm nguy. Trong buæi<br /> <br /> 12/9/2012 t¹i Vatican Gi¸o hoµng ®· nãi:<br /> “T«i vui mõng v× chuyÕn t«ng du sÏ cho<br /> t«i ®­îc gÆp gì ®«ng ®¶o c¸c thµnh phÇn<br /> <br /> trong x· héi t¹i Liban, c¸c vÞ h÷u tr¸ch<br /> d©n sù vµ t«n gi¸o, anh chÞ em C«ng gi¸o<br /> <br /> thuéc c¸c nghi lÔ kh¸c nhau, c¸c tÝn h÷u<br /> thuéc nh÷ng gi¸o héi Kit« kh¸c, c¸c tÝn<br /> <br /> ®å Islam gi¸o vµ ®¹o Druze ®Þa ph­¬ng.<br /> <br /> T«i t¹ ¬n Chóa vÒ sù phong phó nµy. Mét<br /> sù phong phó chØ duy tr× ®­îc nÕu cã hßa<br /> b×nh vµ hßa gi¶i. V× thÕ t«i kªu gäi mäi<br /> <br /> Kit« h÷u ë Trung §«ng, lµ ng­êi b¶n ®Þa<br /> <br /> hay míi nhËp c­, h·y thµnh nh÷ng<br /> ng­êi kiÕn t¹o hßa b×nh vµ t¸c nh©n cho<br /> hßa gi¶i” .<br /> (4)<br /> <br /> 1. §«i nÐt vÒ ®Êt n­íc vµ t«n gi¸o ë<br /> <br /> Liban<br /> <br /> Liban lµ mét quèc gia n»m ë vïng T©y ¸<br /> víi diÖn tÝch 10.400 km2, d©n sè tÝnh ®Õn<br /> <br /> th¸ng 7/2012 vµo kho¶ng 4.140.000 ng­êi,<br /> trong ®ã ng­êi ArËp chiÕm 95%, ng­êi<br /> Armenia chiÕm 4%, cßn c¸c d©n téc kh¸c<br /> <br /> chiÕm 1%. §©y lµ mét quèc gia cã lÞch sö<br /> l©u ®êi. Tõ ®Çu thÕ kØ XVI ®Õn n¨m 1918,<br /> <br /> Liban n»m d­íi sù thèng trÞ cña ®Õ quèc<br /> <br /> Ottoman. Sau ChiÕn tranh ThÕ giíi I, tõ<br /> n¨m 1920, ®Êt n­íc nµy n»m d­íi quyÒn<br /> <br /> ñy trÞ cña thùc d©n Ph¸p vµ ®Õn n¨m<br /> 1943 ®­îc Ph¸p trao tr¶ ®éc lËp víi thÓ<br /> <br /> chÕ céng hßa, ®øng ®Çu nhµ n­íc lµ tæng<br /> <br /> thèng, ®øng ®Çu c¬ quan lËp ph¸p lµ chñ<br /> <br /> tÞch quèc héi, ®øng ®Çu c¬ quan hµnh<br /> ph¸p lµ thñ t­íng chÝnh phñ. Trong<br /> nh÷ng n¨m 1975 - 1991, ®Êt n­íc Liban ®·<br /> tr¶i qua mét cuéc néi chiÕn kÐo dµi vµ v«<br /> cïng khèc liÖt. Sù hiÖn diÖn cña qu©n ®éi<br /> <br /> Syria ë Liban kh«ng nh÷ng kh«ng lµm<br /> <br /> dÞu bít sù c¨ng th¼ng cña cuéc tranh<br /> <br /> ng­îc l¹i cµng lµm cho t×nh h×nh bÊt æn<br /> <br /> - Rafik Hariri cïng 22 ng­êi kh¸c vµo<br /> <br /> th¸ng 2/2005, mét lµn sãng biÓu t×nh<br /> m¹nh mÏ ®· diÔn ra trªn kh¾p l·nh thæ<br /> Liban chèng l¹i sù hiÖn diÖn cña qu©n<br /> <br /> ®éi Syria t¹i thñ ®« Beirut. Nh÷ng cuéc<br /> biÓu t×nh nµy ®­îc biÕt ®Õn víi tªn gäi<br /> <br /> “c¸ch m¹ng c©y H­¬ng Nam” (The Cedar<br /> Revolution) mµ kÕt qu¶ cña nã ®· dÉn<br /> <br /> ®Õn viÖc triÖt tho¸i qu©n ®éi Syria khái<br /> ®Êt n­íc nµy vµo th¸ng 4/2005. Tuy<br /> nhiªn, Syria vÉn cßn ¶nh h­ëng rÊt lín<br /> <br /> t¹i Liban vµ tiÕp tôc chi phèi nhiÒu mÆt<br /> <br /> trong ®êi sèng chÝnh trÞ - x· héi cña<br /> quèc gia nµy.<br /> <br /> HiÖn nay ë Liban cã hai t«n gi¸o thÕ<br /> <br /> giíi lµ Kit« gi¸o vµ Islam gi¸o víi 18 hÖ<br /> <br /> ph¸i kh¸c nhau trong ®ã Kit« gi¸o cã 12<br /> hÖ ph¸i vµ Islam gi¸o cã 6 hÖ ph¸i. Tr­íc<br /> ®©y ng­êi Kit« gi¸o chiÕm tíi 90% d©n<br /> <br /> sè Liban, nh­ng do nhiÒu nguyªn nh©n<br /> <br /> kh¸c nhau, sè Kit« h÷u hiÖn nay chØ<br /> chiÕm 39% d©n sè(5) víi nhiÒu gi¸o héi<br /> <br /> kh¸c nhau nh­ C«ng gi¸o, ChÝnh Thèng<br /> <br /> gi¸o vµ Tin Lµnh gi¸o, trong ®ã mçi gi¸o<br /> <br /> héi l¹i chia thµnh nhiÒu hÖ ph¸i. ChØ tÝnh<br /> riªng c¸c tÝn ®å C«ng gi¸o ®· chiÕm tíi<br /> <br /> 1/4 d©n sè Liban víi 7 hÖ ph¸i kh¸c nhau,<br /> bao gåm: Gi¸o héi C«ng gi¸o Maronite,<br /> Gi¸o héi C«ng gi¸o Hy L¹p Melkite, Gi¸o<br /> <br /> 3. C©y H­¬ng Nam hay cßn gäi lµ c©y B¸ H­¬ng,<br /> c©y TuyÕt Tïng cã tªn latinh lµ Cedrus, tiÕng Anh lµ<br /> Cedar, mét loµi c©y l¸ kim xanh quanh n¨m, mäc ë<br /> miÒn Nam Liban ®­îc Tiªn tri Ezekiel nãi ®Õn trong<br /> Cùu ¦íc.<br /> 4. TrÝch theo: Hdgmvietnam.org/duc-thanh-chabenedicto-XVI-chuan-bi-tong-duliban/4212.57.7.aspx.<br /> 5. §Æng Tù Do. Vµi nÐt vÒ ®Êt n­íc Liban n¬i §øc<br /> Th¸nh<br /> Cha<br /> s¾p<br /> viÕng<br /> th¨m.<br /> Vietcatholic.net/news/html/99845.htm.<br /> <br /> 63<br /> <br /> 64<br /> <br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 10 - 2012<br /> <br /> héi C«ng gi¸o Armenia, Gi¸o héi C«ng<br /> <br /> §øng ë vÞ trÝ thø hai trong gi¸o<br /> <br /> gi¸o Syria, Gi¸o héi C«ng gi¸o Chaldean,<br /> <br /> quyÒn cña c¸c gi¸o héi C«ng gi¸o ë<br /> <br /> C«ng gi¸o Latinh. Trong sè c¸c gi¸o héi<br /> <br /> víi ng­êi ®øng ®Çu lµ Th­îng phô<br /> <br /> Gi¸o héi C«ng gi¸o Coptic, Gi¸o héi<br /> <br /> C«ng gi¸o nãi trªn cã 4 gi¸o héi cã<br /> th­îng<br /> <br /> phô<br /> <br /> gi¸o<br /> <br /> chñ<br /> <br /> riªng,<br /> <br /> ®ã<br /> <br /> lµ:<br /> <br /> Maronite, Melkite Hy L¹p, C«ng gi¸o<br /> Armenia vµ C«ng gi¸o Syria. TÊt c¶ c¸c<br /> <br /> hÖ ph¸i C«ng gi¸o nµy ®Òu hiÖp th«ng<br /> trän vÑn víi Tßa Th¸nh Vatican, nh­ng<br /> <br /> vÉn duy tr× mét nÒn tù trÞ vÒ l·nh ®¹o,<br /> thÈm quyÒn, c¬ cÊu vµ tµi chÝnh.<br /> <br /> Liban thuéc vÒ Gi¸o héi Milkite Hy L¹p<br /> <br /> Gregorios III Laham. VÞ trÝ thø ba thuéc<br /> vÒ Gi¸o héi C«ng gi¸o Armenia víi<br /> <br /> ng­êi ®øng ®Çu lµ Th­îng phô Nerses<br /> Bedros IX Tarmouni. VÞ trÝ thø t­ thuéc<br /> vÒ Gi¸o héi C«ng gi¸o Syria víi ng­êi<br /> <br /> ®øng ®Çu lµ Th­îng phô Ignatius Joseph<br /> III Younan.<br /> <br /> MÆc dï, nh­ ®· nªu ë trªn, tÊt c¶ c¸c<br /> <br /> Gi¸o héi Maronite lµ tæ chøc lín<br /> <br /> hÖ ph¸i nµy ®Òu hiÖp th«ng trän vÑn víi<br /> <br /> ®å chiÕm kho¶ng 22% d©n sè c¶ n­íc.<br /> <br /> h­íng b¶o vÖ mét c¸ch quyÕt liÖt nh÷ng<br /> <br /> nhÊt vµ næi bËt nhÊt víi gÇn 1 triÖu tÝn<br /> <br /> Theo nhËn xÐt cña c¸c nhµ nghiªn cøu,<br /> <br /> ng­êi Maronite lµ mét s¾c d©n kiªu<br /> hïng nhÊt thÕ giíi, ®­îc sinh ra vµ<br /> tr­ëng thµnh trong b¹o lùc, bÞ ®µn ¸p<br /> <br /> vµ s¨n ®uæi bëi téc ng­êi Monophysite<br /> <br /> trong suèt thÕ kØ V. HÖ ph¸i Maronite<br /> do Th¸nh Maron, mét tu sÜ sèng t¹i<br /> Antiokia vµo thÕ kØ IV, thµnh lËp. VÞ<br /> Th­îng<br /> <br /> phô<br /> <br /> ®Çu<br /> <br /> tiªn<br /> <br /> cña<br /> <br /> hÖ<br /> <br /> ph¸i<br /> <br /> Maronite lµ Th¸nh Jean Maron (685-<br /> <br /> Tßa Th¸nh Vatican, nh­ng hä ®Òu cã xu<br /> ®Æc quyÒn cña m×nh vÒ môc vô còng nh­<br /> <br /> vÒ chÝnh trÞ. Sù c¹nh tranh, tranh chÊp,<br /> thËm chÝ cßn chèng ®èi lÉn nhau gi÷a<br /> <br /> c¸c hÖ ph¸i C«ng gi¸o ë Liban ®· ®­îc<br /> Gi¸o hoµng Gioan Phaol« II c¶nh b¸o<br /> <br /> khi Ngµi tíi th¨m xø së nµy vµo n¨m<br /> 1997. Ngµi ®· kªu gäi ng­êi C«ng gi¸o<br /> <br /> Liban cÇn tr¸nh “chèng ®èi hoÆc c¹nh<br /> tranh gi÷a c¸c nghi thøc kh¸c nhau, tõ<br /> bá<br /> <br /> “t©m<br /> <br /> lÝ<br /> <br /> hÖ<br /> <br /> ph¸i”<br /> <br /> (confessional<br /> <br /> ng­êi<br /> <br /> mentality) v× ®iÒu ®ã sÏ lµm “thiÖt h¹i<br /> <br /> mµ lµ hËu duÖ cña ng­êi Phoenicia cæ<br /> <br /> Gi¸o héi” vµ c¶n trë c¸i “ý thøc ®Ých thùc<br /> <br /> rÊt riªng biÖt. Khi Liban giµnh ®­îc<br /> <br /> “t©m lÝ hÖ ph¸i” còng ®· ®­îc bµn th¶o<br /> <br /> 707).<br /> <br /> Theo<br /> <br /> truyÒn<br /> <br /> thuyÕt,<br /> <br /> Maronite kh«ng ph¶i lµ d©n gèc ArËp<br /> ®¹i víi mét nÒn v¨n hãa §Þa Trung H¶i<br /> <br /> ®éc lËp vµo n¨m 1943, ng­êi Maronite<br /> ®· ®i ®Çu trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn sù<br /> <br /> ®Õn sù n¨ng ®éng cña toµn bé c¬ thÓ cña<br /> <br /> lµ sèng trong mét Gi¸o héi”(6). VÊn ®Ò<br /> réng r·i t¹i Th­îng Héi ®ång Gi¸m môc<br /> <br /> Trung §«ng diÔn ra t¹i R«ma trong c¸c<br /> <br /> chuyÓn giao quyÒn lùc tõ tay thùc d©n<br /> <br /> ngµy tõ 10 ®Õn 24/10/2010.<br /> <br /> Boutros Rai, ng­êi ®øng ®Çu Gi¸o héi<br /> <br /> Liban, ngoµi 7 hÖ ph¸i C«ng gi¸o nªu<br /> <br /> ®ång c¸c Th­îng phô vµ Gi¸m môc<br /> <br /> Hy L¹p, Gi¸o héi ChÝnh Thèng gi¸o<br /> <br /> Ph¸p. HiÖn nay, Th­îng phô Bechara<br /> Maronite ®ång thêi lµ Chñ tÞch §¹i Héi<br /> <br /> C«ng gi¸o Liban (APECL), lu«n ®­îc coi<br /> <br /> lµ mét nh©n sÜ quan träng kh«ng chØ<br /> <br /> trong ph¹m vi thÇn quyÒn cña Ngµi mµ<br /> cßn c¶ trong lÜnh vùc thÕ quyÒn.<br /> <br /> Trong sè c¸c gi¸o héi Kit« gi¸o t¹i<br /> <br /> trªn, cßn cã: Gi¸o héi ChÝnh Thèng gi¸o<br /> S y r i a , G i ¸ o h é i C h Ýn h T h è n g g i¸ o<br /> <br /> 6. TrÝch theo: TrÇn M¹nh Tr¸c. Nh÷ng hÖ ph¸i C«ng<br /> gi¸o<br /> vµ<br /> vÊn<br /> ®Ò<br /> hiÖp<br /> th«ng.<br /> Vietcatholic.net/news/html/100047.htm.<br /> <br /> 64<br /> <br /> NguyÔn V¨n Dòng. T«n gi¸o ë Liban…<br /> Armenia, Gi¸o héi Assyrian vµ Gi¸o héi<br /> <br /> 65<br /> Lµ mét n­íc cã t×nh h×nh t«n gi¸o -<br /> <br /> Tin Lµnh. Riªng sè tÝn ®å ChÝnh Thèng<br /> <br /> s¾c téc kh¸ phøc t¹p vµ nh¹y c¶m cho<br /> <br /> ng­êi .<br /> <br /> ®èi tho¹i liªn t«n gi¸o lu«n ®­îc c¸c giíi<br /> <br /> gi¸o ­íc tÝnh vµo kho¶ng 400 ngh×n<br /> (7)<br /> <br /> ë Liban, ®«ng ®¶o nhÊt lµ tÝn ®å Islam<br /> <br /> gi¸o víi 6 hÖ ph¸i kh¸c nhau, chiÕm<br /> <br /> 59,7% d©n sè c¶ n­íc, trong ®ã, tÝn ®å<br /> dßng Sunni chiÕm 27%, tÝn ®å dßng<br /> Shiite chiÕm 27%, cßn 5,7% thuéc vÒ c¸c<br /> <br /> gi¸o ph¸i nhá lÎ kh¸c nh­: Ismaili,<br /> Alawite, Nusayri vµ Druze(8). Riªng ®èi<br /> víi gi¸o ph¸i Druze, theo c¸c nhµ nghiªn<br /> <br /> cøu, ®©y lµ mét gi¸o ph¸i Islam gi¸o<br /> <br /> thuéc dßng Shiite ®­îc thµnh lËp vµo<br /> ®Çu thÕ kØ XI, tÝn ®å cña gi¸o ph¸i nµy<br /> <br /> chñ yÕu sèng t¹i Liban vµ Syria. Nh­ng<br /> <br /> b¶n th©n c¸c tÝn ®å Druze l¹i kh«ng thõa<br /> <br /> nhËn m×nh lµ tÝn ®å Islam gi¸o mµ tù<br /> nhËn m×nh lµ mét t«n gi¸o b¶n ®Þa ë<br /> <br /> Liban, do vËy cã tµi liÖu chØ gäi mét c¸ch<br /> ®¬n gi¶n lµ ®¹o Druze.<br /> <br /> VÒ sù ph©n chia quyÒn lùc chÝnh trÞ<br /> <br /> gi÷a c¸c hÖ ph¸i t«n gi¸o trong x· héi<br /> <br /> Liban, theo tháa thuËn ®¹t ®­îc gi÷a<br /> nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu Kit« gi¸o vµ<br /> Islam gi¸o vµo n¨m 1943 khi n­íc nµy<br /> giµnh ®­îc ®éc lËp vµ sau ®ã ®­îc quy<br /> <br /> ®Þnh trong HiÕn ph¸p, tæng thèng ph¶i<br /> lµ mét ng­êi C«ng gi¸o thuéc Gi¸o héi<br /> <br /> Maronite, vÞ trÝ thñ t­íng chÝnh phñ<br /> thuéc vÒ mét ng­êi Islam gi¸o dßng<br /> Sunni cßn chñ tÞch quèc héi lµ mét ng­êi<br /> <br /> Islam gi¸o dßng Shiite. TÊt c¶ 18 gi¸o<br /> ph¸i cña Kit« gi¸o vµ Islam gi¸o ®Òu cã<br /> <br /> ®¹i diÖn trong Quèc héi Liban. Th¸ng<br /> 6/2005, sau sù triÖt tho¸i cña qu©n ®éi<br /> <br /> Syria khái Liban, ®Êt n­íc nµy ®· tæ<br /> chøc tæng tuyÓn cö ®Ó x©y dùng hiÕn<br /> ph¸p míi theo m« h×nh ph©n chia quyÒn<br /> lùc chÝnh trÞ nªu trªn.<br /> <br /> nªn nh÷ng ho¹t ®éng nh»m ®Èy m¹nh<br /> chøc trong c¸c t«n gi¸o quan t©m vµ cã<br /> <br /> nh÷ng nç lùc lín, nhÊt lµ gi÷a Kit« gi¸o<br /> <br /> vµ Islam gi¸o. Hai ngµy tr­íc khi b¾t<br /> ®Çu chuyÕn t«ng du cña Gi¸o hoµng<br /> Benedicto XVI ®Õn Liban, ngµy 12/9/2012,<br /> <br /> theo s¸ng kiÕn cña HiÖp héi gÆp gì Kit«<br /> gi¸o - Islam gi¸o mang tªn “Quy tô bªn<br /> <br /> §øc Maria”, c¸c vÞ h÷u tr¸ch Kit« gi¸o vµ<br /> <br /> Islam gi¸o cïng ®¹o Druze ®· cã cuéc<br /> gÆp gì, cïng nhau tuÇn hµnh ®Õn ViÖn<br /> <br /> b¶o tµng quèc gia Liban d­íi sù b¶o vÖ<br /> nghiªm ngÆt cña c¶nh s¸t n­íc nµy. §©y<br /> <br /> lµ mét trong nh÷ng nç lùc nh»m ®Èy<br /> <br /> m¹nh ®èi tho¹i liªn t«n gi¸o ë mét quèc<br /> gia cã sù chung sèng gi÷a c¸c tÝn ®å cña<br /> <br /> hai t«n gi¸o lín lµ Kit« gi¸o vµ Islam<br /> gi¸o. Còng t¹i thñ ®« Beirut cã tr­êng<br /> §¹i häc C«ng gi¸o thuéc Dßng Tªn mang<br /> tªn Th¸nh Giuse. T¹i ®©y cã ViÖn Nghiªn<br /> <br /> cøu Kit« gi¸o - Islam gi¸o, mét trong<br /> <br /> nh÷ng c¬ së ho¹t ®éng tÝch cùc nhÊt ë<br /> <br /> thÕ giíi ArËp. Theo Francois -Xavier<br /> Maigre cña tê La Croix, n¨m 2007 viÖn<br /> <br /> nµy ®· khai gi¶ng líp th¹c sÜ chuyªn<br /> <br /> ngµnh nghiªn cøu Kit« gi¸o - Islam gi¸o.<br /> <br /> HiÖn cã hµng tr¨m sinh viªn thuéc c¸c hÖ<br /> ph¸i kh¸c nhau nh­: Sunni, Shiite, C«ng<br /> <br /> gi¸o, ChÝnh Thèng gi¸o tõ kh¾p c¸c vïng<br /> Trung §«ng ®ang theo häc t¹i viÖn<br /> <br /> nghiªn cøu nµy. Cã hai gi¸o s­, mét vÞ lµ<br /> ng­êi Kit« gi¸o, mét vÞ lµ ng­êi Islam<br /> <br /> 7. Hdgmvietnam.org/quan-diem-cua-chinh-thonggiao-ve-chuyen-tong-du-cua-duc-thanh-cha-tailiban/4213.57.7.aspx.<br /> 8. TrÇn M¹nh Tr¸c. Bµi vµ website ®· dÉn; §Æng Tù<br /> Do. Bµi vµ website ®· dÉn (do sè liÖu cña hai bµi nµy<br /> cã sù kh¸c biÖt ®«i chót nªn chóng t«i kÕt hîp l¹i<br /> cho nhÊt qu¸n vµ lo¹i bá nh÷ng sù kh¸c biÖt).<br /> <br /> 65<br /> <br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 10 - 2012<br /> <br /> 66<br /> gi¸o phô tr¸ch ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y<br /> <br /> mét tr­êng ®¹i häc ë n­íc §øc c¸ch ®©y<br /> <br /> gi¸o(9).<br /> <br /> du nµy. Thªm vµo hµng ngò nh÷ng ng­êi<br /> <br /> cña ViÖn Nghiªn cøu Kit« gi¸o - Islam<br /> Riªng ®èi víi t×nh h×nh Kit« gi¸o ë<br /> <br /> Liban, theo Linh môc Boulos Wehbe, ®iÒu<br /> phèi viªn cña ñy ban Hîp t¸c gi¸o dôc<br /> <br /> Kit« gi¸o cña Liban, mét ng­êi ChÝnh<br /> Thèng gi¸o, “Liban lµ quèc gia ®¹i kÕt<br /> <br /> 6 n¨m, ®· lªn tiÕng ph¶n ®èi chuyÕn t«ng<br /> ph¶n ®èi Gi¸o hoµng ®Õn Liban lµ nh÷ng<br /> <br /> ng­êi biÓu t×nh chèng l¹i bé phim “Sù<br /> ng©y th¬ cña ng­êi Islam gi¸o” ®­îc s¶n<br /> xuÊt t¹i Mü.<br /> <br /> Khi nãi vÒ môc ®Ých chuyÕn t«ng du<br /> <br /> nhÊt trªn thÕ giíi” v× ®©y lµ quèc gia ®Çu<br /> <br /> cña Gi¸o hoµng tíi Liban trong t×nh<br /> <br /> hîp t¸c gi÷a c¸c hÖ ph¸i Kit« gi¸o vÒ<br /> <br /> Trung §«ng hiÖn nay, Gi¸m ®èc Phßng<br /> <br /> tiªn trªn thÕ giíi cã mét ch­¬ng tr×nh<br /> gi¸o dôc(10).<br /> <br /> 2. VÒ chuyÕn t«ng du cña Gi¸o hoµng<br /> <br /> Benedicto XVI tíi Liban<br /> <br /> Cã thÓ nãi r»ng, trong chuyÕn t«ng du<br /> <br /> ®Õn Liban lÇn nµy, ng­êi ®øng ®Çu Gi¸o<br /> triÒu R«ma ®· nhËn ®­îc sù chµo ®ãn<br /> <br /> cña nhiÒu chÝnh kh¸ch Liban, trong ®ã<br /> cã c¶ nh÷ng ng­êi chèng ®èi lÉn nh÷ng<br /> <br /> ng­êi ñng hé chÕ ®é cña Tæng thèng<br /> Syria - Bashar al-Assad. Nh­ ®· nªu ë<br /> <br /> phÇn trªn, mÆc dï qu©n ®éi cña Syria<br /> <br /> kh«ng cßn hiÖn diÖn ë Liban nh­ng ¶nh<br /> h­ëng cña Syria vÉn cßn rÊt lín trong<br /> ®êi sèng chÝnh trÞ - x· héi cña n­íc nµy.<br /> <br /> Do vËy, cuéc néi chiÕn ®Ém m¸u ë Syria<br /> <br /> hiÖn nay ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn t×nh<br /> h×nh ë Liban.<br /> <br /> Tuy nhiªn, còng kh«ng tr¸nh khái cã<br /> <br /> nh÷ng ng­êi ph¶n ®èi chuyÕn t«ng du<br /> nµy cña Gi¸o hoµng. Theo lêi cña «ng<br /> Walid Sukkar, mét nghÞ sÜ Quèc héi<br /> Liban<br /> <br /> thuéc<br /> <br /> phong<br /> <br /> trµo<br /> <br /> Hezbollah,<br /> <br /> nh÷ng ng­êi chèng ®èi chuyÕn t«ng du<br /> cña Gi¸o hoµng ®Õn xø së c©y H­¬ng<br /> Nam “chØ lµ mét nhãm cùc ®oan ë miÒn<br /> <br /> B¾c Liban”(11). Gi¸o sÜ Omar Bakri, ng­êi<br /> <br /> thuéc dßng Sunni ®Õn tõ thµnh phè<br /> Tripoli ë miÒn B¾c Liban, khi nhí l¹i bµi<br /> <br /> gi¶ng cña Gi¸o hoµng Benedicto XVI t¹i<br /> <br /> h×nh c¨ng th¼ng ®ang diÔn ra ë khu vùc<br /> <br /> B¸o chÝ cña Tßa Th¸nh Vatican, Linh<br /> môc<br /> <br /> Federico<br /> <br /> Lombardi<br /> <br /> kh¼ng<br /> <br /> ®Þnh:<br /> <br /> “§øc Th¸nh Cha Benedicto XVI kh«ng<br /> <br /> ®Õn Liban nh­ mét chÝnh kh¸ch cña<br /> quyÒn lùc chÝnh trÞ hay qu©n sù, nh­ng<br /> <br /> lµ víi uy quyÒn cña m×nh ®Ó gi¶i quyÕt<br /> nhiÒu vÊn n¹n” vµ “uy quyÒn ®ã chÝnh lµ<br /> <br /> uy quyÒn cña ch©n lÝ vµ t«n gi¸o”. “§øc<br /> <br /> Gi¸o hoµng ®Õn kh«ng b»ng khÝ giíi…<br /> ThÕ nh­ng Ngµi ®Õn víi nh÷ng vò khÝ<br /> <br /> tinh thÇn, ®ã l¹i lµ c¸i kh¸c. §©y ch¾c<br /> h¼n lµ chiÒu s©u vµ chÝnh yÕu nhÊt”(12).<br /> <br /> Trªn ®­êng tíi thñ ®« Beirut, trong<br /> <br /> cuéc tr¶ lêi pháng vÊn trªn m¸y bay, lÇn<br /> ®Çu tiªn Gi¸o hoµng Benedicto XVI nhËn<br /> <br /> xÐt r»ng, “Mïa xu©n ArËp” lµ “mét ®iÒu<br /> <br /> tÝch cùc” bëi v×, theo quan ®iÓm cña Ngµi,<br /> nã ph¶n ¸nh sù mong muèn “d©n chñ<br /> h¬n, tù do h¬n, hîp t¸c nhiÒu h¬n vµ<br /> lµm sèng l¹i tÝnh ®ång nhÊt (Identity)<br /> <br /> 9. Xem: Hdgmvietnam.org/nhung-hoat-dong-xaydung-doi-thoai-kito-giao-hoi-giao-t¹iliban/4216.57.7.aspx.<br /> 10. Hdgmvietnam.org/quan-diem-cua-chinh-thonggiao-ve-chuyen-tong-du-cua-duc-thanh-cha-tailiban/4213.57.7.aspx.<br /> 11. TrÝch theo: Lydia Orlova. Gi¸o hoµng Benedicto<br /> XVI kh«ng mang ®Õn “mïa xu©n Kit« gi¸o”.<br /> http://religion.ng.ru/events/2012-09-19/3pontifik.html.<br /> 12. TrÝch theo: Lm. Giuse Vò TiÕn TÆng. Bµi vµ<br /> Website ®· dÉn.<br /> <br /> 66<br /> <br />