Nhà nghiên cứu Richard Gross thuộc Phòng thí nghiệm phản lực của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cho rằng, siêu động đất 8,8 độ richter tại Chile vừa qua có thể đã làm trục Trái Đất dịch chuyển 8 cm, khiến ngày ngắn đi 1,26 micro giây.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Trục trái đất dịch chuyển vì động đất
- Trục trái đất dịch chuyển vì
động đất
Nhà nghiên cứu Richard Gross thuộc Phòng thí nghiệm phản lực của Cơ
quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cho rằng, siêu động đất 8,8 độ richter tại
Chile vừa qua có thể đã làm trục Trái Đất dịch chuyển 8 cm, khiến ngày ngắn
đi 1,26 micro giây.
Tuy nhiên, do 1 micro giây chỉ bằng 1/1 triệu giây, nên chúng ta không cần
phải điều chỉnh đồng hồ. Ngày dài 24 giờ chính là quãng thời gian để Trái Đất quay
một vòng quanh trục của nó, vì thế sự dịch chuyển của trục sẽ ảnh hưởng tới vòng
quay của Trái Đất.
Nguyên nhân của hiện tượng trên là do những thay đổi đột ngột về kích thước của
các mảng kiến tạo, làm tăng vận tốc xoay của trái đất.
Theo ông Gross, trận động đất ở Chile đã khiến cho trục Trái Đất dịch chuyển thậm
chí còn nhiều hơn thảm họa mạnh 9,1 độ richter năm 2004 ở Indonesia. Nguy ên
nhân phần nào do vết nứt gây ra động đất ở Chile chạy sâu vào trong lòng đất hơn
và có góc nghiêng lớn hơn, nên làm trục Trái Đất dịch chuyển theo phương thẳng
đứng nhiều hơn.
- NASA cho biết, trận động đất tại Indonesia khiến trục Trái Đất dịch chuyển khoảng
7cm, làm cho ngày ngắn hơn 6,8 micro giây.
Không chỉ động đất, từ lâu giới khoa học đã biết rằng hiệu ứng nhà kính tác động
tới độ nghiêng của trục trái đất với tốc độ di chuyển vào khoảng 10 cm/năm.
Nguyên nhân là tình trạng tan băng ở Bắc Mỹ, châu Âu và châu Á khiến khối lượng
cực bắc giảm dần. Sự di chuyển của nước ngọt từ những tảng băng tan cũng tác
động tới trục trái đất.
Theo tính toán của Felix Landerer, một nhà khoa học cũng làm việc tại NASA, quá
trình tan băng ở đảo Greenland khiến trục trái đất tiếp tục nghiêng thêm 26 mm
mỗi năm. Tốc độ đó có thể tăng đáng kể trong những năm tới.
Trong nghiên cứu mới nhất, nhóm của Landerer phát hiện sự gia tăng của các loại
khí thải gây hiệu ứng nhà kính cũng làm tăng độ nghiêng của trái đất.
Theo tính toán của họ, nếu lượng khí CO2 tăng gấp đôi trong khoảng thời gian từ
năm 2000 tới 2100, các đại dương sẽ ấm lên và mở rộng. Khi đó nước sẽ bị đẩy về
phía các thềm lục địa nông hơn, khiến cực bắc của trục trái đất dịch chuyển xấp xỉ
15 mm mỗi năm.
- Thiên thạch mang lại những tinh thể
cứng hơn kim cương
Hai loại tinh thể carbon siêu cứng mới vừa được các nhà nghiên cứu
tìm thấy khi họ đang khảo sát mảnh thiên thạch Haverö loại ureilite rơi
xuống Trái đất ở Phần Lan hồi năm 1971. Các thiên thạch ureilite luôn giàu
carbon và được biết có chứa graphite và kim cương.
Kim cương siêu cứng được tạo ra khi graphite trong thiên thạch phải chịu
áp suất và nhiệt cường độ cao lúc đi vào khí quyển của Trái đất và lao vào mặt đất.
Các lớp graphite sẽ nóng lên và đủ xung đột để hình thành nên những liên kết giữa
chúng, theo kiểu rất giống với cách con người sản xuất kim cương nhân tạo.
Những tinh thể carbon mới tìm được quá nhỏ để kiểm tra độ cứng chính
xác nhưng được biết chúng cứng hơn kim cương bình thường vì các nhà nghiên
cứu tìm ra chúng bằng cách sử dụng một hột kim cương để đánh bóng
miếng thiên thạch. Các tinh thể đã nâng lên chừng 10 µm trên bề mặt đánh bóng,
nghĩa là chúng cứng hơn hột kim cương dùng để đánh bóng. Các nhà nghiên cứu đã
xem tinh thể carbon kháng lại
- kim cương đánh bóng theo một hướng trước đó, nhưng tinh thể
mới không bị ảnh hưởng gì khi bị đánh bóng theo mỗi hướng. Sau đó, các nhà
nghiên cứu đã sử dụng phối hợp các thiết bị khoáng vật học, gồm kính hiển vi,
quang phổ kế và tia X tán sắc năng lượng, cùng nhiều thiết bị khác, để nghiên cứu
cấu trúc của các tinh thể trên. Điều này cho phép họ nhận ra chúng làđại diện
cho hai dạng thù hình carbon mới hay các thù hình tinh thể kim cương.
Một tinh thể là dạng thù hình carbon rhombohedral siêu cứng tương tự như
kim cương, còn tinh thể kia là kim cương 21R thuộc dạng kim cương siêu cứng. Sự
tồn tại của kim cương siêu cứng đã được dự đoán trước cách nay hàng thập kỉ,
nhưng chúng chưa từng được tìm thấy trước đây trong tự nhiên. Dạng kim
cương mới lạ trên gồm những lớp graphite hợp nhất giống như kim cương nhân
tạo.
Giáo sư Tristan Ferroir, lãnh đạo đội nghiên cứu tại trường
Đại học Lyon ở Pháp, nói khám phá trên là bất ngờ, nhưng họ đã nghĩ tới việc
khảo sát miếng thiên thạch trên sẽ “dẫn tới những kết quả mới về hệ carbon”.
Giáo sư Ferroir nói hiện nay không có cách nào so sánh cấu trúc của
những tinh thể mới với boron nitride và lonsdaleite, những chất kim cương siêu
cứng sản xuất bằng nhân tạo, nhưng kết quả trên giúp các nhà khoa học có được sự
hiểu biết tốt hơnvề các dạng thù hình carbon và mang lại cho họ những chất liệu
để nghiên cứu và có lẽ để tổng hợp nữa. Chúng còn thể hiện hệ carbon phức tạp
hơn so với trước đây người ta
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
