Tài liệu 101 Điều tôi học được từ trường kiến trúc hướng tới mục đích xác lập các nền tảng cho các xưởng kiến trúc bằng cách cung cấp tập hợp các điều mà quá trình thiết kế có thể trải qua. Những bài học tiếp theo về thiết kế, bản vẽ, quá trình sáng tạo, và thuyết trình bản thiết kế.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Từ trường kiến trúc - 101 Điều tôi học
- 101 ĐIỀU TÔI HỌC ĐƯỢC TỪ TRƯỜNG KIẾN TRÚC
Matthew Frederick
Gửi tới Sorche, vì cuốn sách này và nhiều hơn thế.
Dịch bởi Summer RAin 2
- LỜI NGƯỜI DỊCH
Có lẽ chúng ta – những kiến trúc sƣ tƣơng lai – đều biết Vì văn phong của bản gốc súc tích, cô đọng trong một
lĩnh vực này khắc nghiệt, gian khổ, nghèo và cần đam mê nỗ lực trình bày nhiều khái niệm mới và trừu tƣợng, đôi chỗ
nhiều đến thế nào. Trong khi đó, thật dễ dàng để thấy những có thể gây khó hiểu, tối nghĩa, tôi mạn phép diễn giải theo
gì chúng ta đang học qua : chƣơng trình giảng dạy khô khan, cách hiểu của mình ,thêm những ví dụ minh họa khi cần
thiếu thực hành cho một nghành đặc thù nhƣ thế, giáo viên thiết, mong muốn làm rõ thêm ý của tác giả.
thiếu nhiệt huyết hoặc nếu có cũng không thể làm gì hơn là Do thời gian và trình độ có hạn, không thể tránh khỏi
thầy đọc trò chép… Nó không hƣớng đến sự kích thích trí những sai sót, mong bạn đọc lƣợng thứ và đóng góp ý kiến
tƣởng tƣợng, cách làm chủ tƣ duy thiết kế và mang những ý để nội dung cuốn sách đƣợc hoàn thiện hơn .
tƣởng sáng tạo vào thực tế. Những điều này có thể gây tâm lí
bất mãn hoặc chán nản,buông xuôi cho những “ học sinh cấp
4 ” trƣờng Kiến trúc.
Nhƣng có một câu nói rất hay rằng :" Nếu bạn không Người dịch Summer Rain.
thích con đƣờng mà bạn đang [phải] đi, hãy tạo ra một con
đƣờng mới." Nếu bạn không đƣợc dạy dỗ theo cách mà bạn
nghĩ bạn đáng đƣợc hƣởng (vì nó hợp lí) thì hãy tự tìm cách
giáo dục mình vậy. Đây là một quyển sách bổ ích mà tôi
muốn chia sẻ nó với các bạn.
Mặc dù đƣợc xuất bản năm 2007, một số điều trong
cuốn sách khiến tôi cảm thấy nhƣ nó ra đời từ những năm đầu
của thế kỉ XX. Tuy vậy, những lời khuyên hữu ích thì không
bao giờ là cũ cả. Mong các bạn có thể tìm thấy những điều
thú vị qua những thông điệp của tác giả.
Dịch bởi Summer RAin 3
- LỜI TÁC GIẢ
Những điều chắc chắn cho sinh viên kiến trúc là rất ít về thiết kế, bản vẽ, quá trình sáng tạo, và thuyết trình ban đầu
ỏi. Giảng dạy kiến trúc là quá trình rắc rối và phức tạp, liên với tôi nhƣ những tia sáng mờ ảo xuyên qua màn sƣơng mù
quan đến những giờ dạy lâu dài, văn bản dày đặc, và cả sự học vấn của tôi. Nhƣng qua năm tháng mà tôi trải qua là
hƣớng dẫn trì trệ. Nếu bài học kiến trúc có hấp dẫn đi chăng ngƣời thực hành và nhà giáo dục, chúng đã trở nên sáng sủa
nữa, chúng cũng ngập trong rất nhiều ngoại lệ và phản đối và rõ ràng, chắc chắn hơn.Và những câu hỏi mà chúng giải
đến mức sinh viên kiến trúc tự hỏi liệu có điều gì là chắc chắn quyết vẫn là những câu hỏi trung tâm của nền giáo dục kiến
trong việc học kiến trúc hay không. trúc : học trò của tôi vẫn hết lần này đến lần khác đặt các câu
Sự mập mờ trong những hƣớng dẫn kiến trúc là cần hỏi và những nhầm lẫn của trƣờng kiến trúc là phổ biến.
thiết. Kiến trúc, trên tất cả, là một lĩnh vực sáng tạo, vì thế Tôi mong bạn đặt cuốn sách này trên mặt bàn khi bạn
những khó khăn có thể hiểu đƣợc cho ngƣời hƣớng dẫn thiết làm việc ở xƣởng thiết kế, bỏ túi để đọc khi di chuyển trên
kế khi cụ thể hóa các bài giảng là tránh áp đặt những giới hạn các phƣơng tiện giao thông công cộng, và kiểm tra ngẫu
không cần thiết cho quá trình sáng tạo. Kết quả sự cởi mở này nhiên khi bắt tay vào giải quyết các vấn đề kiến trúc. Dù bạn
cung cấp cho sinh viên thêm nhiều hấp dẫn trên con đƣờng làm gì với những bài học sau đây, hãy cảm kích vì tôi không
sáng tạo mới, nhƣng thƣờng kèm theo cảm giác rằng kiến trúc thể ở bên bạn lại để chỉ ra vô số các ngoại lệ và cảnh báo cho
đƣợc xây dựng trên nền cát yếu hơn là trên một nền đất chắc mỗi bài học đó.
chắn.
Quyển sách này hƣớng tới mục đích xác lập các nền tảng
Matthew Frederick, Architect
cho các xƣởng kiến trúc bằng cách cung cấp tập hợp các điều
08.2007
mà quá trình thiết kế có thể trải qua. Những bài học tiếp theo
- 1.
CÁCH VẼ MỘT ĐƢỜNG THẲNG.
1. Kiến Trúc Sƣ sử dụng những nét vẽ khác nhau cho
các mục đích khác nhau, nhƣng loại nét mang tính
kiến trúc nhất là loại nét đƣợc nhấn mạnh ở đầu và
cuối. Việc này gắn kết đƣờng thẳng vào mặt giấy và
làm cho bản vẽ chắc chắn và mạnh mẽ. Nếu nét bút
của bạn mờ dần về cuối nét, bản vẽ trông sẽ yếu
đuối và mơ hồ. Để tập những nét bút cứng cáp, hãy
thực hành vẽ nét đậm nhỏ ở đầu và cuối mỗi nét vẽ.
2. Hãy vẽ các đƣờng thẳng giao nhau một chút. Việc
này giữ cho các góc khỏi bị bo tròn.
3. Khi vẽ phác, đừng vạch vạch từng nét nhỏ, đừng
làm bản vẽ trông không rõ ràng bởi những nét ngắn,
chồng chéo lên nhau. Thay vào đó, di chuyển bút
chì từ đầu tới cuối một cách có kiểm soát. Bạn sẽ
thấy hữu ích khi vẽ một nét dựng hình mờ trƣớc khi
vẽ nét chính. Không cần xóa nét dựng hình sau khi
bản vẽ hoàn thành, vì chúng sẽ tạo tính cách và cuộc
sống cho bản vẽ.
Dịch bởi Summer RAin 5
- 2.
Một hình là một thành tố hay một dạng đƣợc vẽ trên giấy, Một hình – FIGURE cũng đƣợc gọi là :
vài hay nền khác. Nền là không gian của tờ giấy. Object
Form
Element
Positive shape
Một nền – GROUND cũng đƣợc gọi là :
Space
Resident space
White space
Field
Dịch bởi Summer RAin 6
- 3.
NGUYÊN LÍ HÌNH– NỀN phát biểu rằng :
Một không gian đƣợc tạo nên từ việc sắp đặt các
hình thể cần đƣợc cân nhắc một cách cẩn thận nhƣ chính
bản thân các hình thể đó.
Không gian đƣợc tạo ra bởi sắp đặt các hình thể
nếu có hình dạng cụ thể thì gọi là POSITIVE SPACE –
Không gian hiện.
Nếu không có hình dạng cụ thể thì gọi là NEGATIVE
SPACE – không gian ẩn.
Dịch bởi Summer RAin 7
- 4.
Khi những yếu tố hoặc không gian không rõ ràng,
nhƣng tuy vậy lại hiển nhiên ( là thấy đƣợc ) – nghĩa là
chúng ta có thể nhìn thấy chúng cho dù chúng ta không
nhìn thấy chúng thực sự – đƣợc gọi là IMPLIED – ngụ ý,
hàm ý, ám chỉ.
Hiển nhiên là thấy được chứ?(minh họa ND)
Dịch bởi Summer RAin 8
- 5.
NGUYÊN LÍ ĐẶC – RỖNG là sự phản ánh ba chiều của
nguyên lí Hình – Nền.
Một thể tích không gian định hình hoặc đƣợc tạo
bởi sự sắp đặt các vật thể đặc, cũng quan trọng nhƣ, hay
còn quan trọng hơn, chính bản thân các vật thể đó.
Một không gian ba chiều đƣợc coi là Không gian
hiện – Positive space nếu nó có cạnh xác định, sự cảm
nhận về ranh giới hoặc một lối ra vào giữa trong và ngoài.
Một không gian có thể đƣợc xác định bởi : Điểm, đƣờng,
mặt phẳng, khối tích đặc, cây, cạnh công trình, cột, tƣờng,
nền đất dốc.....
Dịch bởi Summer RAin 9
- 6.
Chúng ta di chuyển qua không gian ẩn
– Negative Space và cƣ trú trong không
gian hiện – Positive Space.
Hình dạng và chất lƣợng của không gian
kiến trúc tác động mạnh mẽ lên trải
nghiệm và cách cƣ xử của con ngƣời.
Positive Space – không gian hiện hầu
nhƣ đƣợc tất cả mọi ngƣời ƣa thích để
nấn ná, để lƣu lại và để thực hiện các
tƣơng tác xã hội.
Negative Space – không gian ẩn lại có
xu hƣớng khuyến khích con ngƣời
chuyển động hơn là lƣu lại trong đó.
Một sân trong thường là không gian ưa thích trong kí túc cho giao tiếp xã hội
và đi dạo.
Dịch bởi Summer RAin 10
- 7.
Những tòa nhà ngoại ô là vật thể tự do trong
không gian. Những tòa nhà đô thị thường hình dạng
hóa không gian.
Khi thiết kế những công trình hiện nay, chúng
ta thƣờng nỗ lực tập trung vào hình dạng của chúng,
còn những không gian ngoài trời thƣờng là những
không gian ngẫu nhiên đƣợc để lại. Những không
gian ngoài trời này, nhƣ thƣờng thấy ở vùng phụ
cận, là không gian ẩn – Negative space bởi những
tòa nhà không đƣợc sắp xếp để định dạng các không
gian vào giữa chúng.
Công trình đô thị Trung cổ, thƣờng đƣợc thiết
kế theo hƣớng ngƣợc lại: hình dạng nhà đƣợc đặt
thứ hai sau hình dạng của không gian công cộng,
một vài tòa nhà còn gần nhƣ vô định hình, nhƣng
quảng trƣờng, sân trong hay các không gian công
cộng đƣợc kết nối sẽ tạo ra các không gian hiện–
Positive space, khiến con ngƣời có cảm giác muốn
lƣu lại và sử dụng các không gian chung này.
Dịch bởi Summer RAin 11
- 8. 9.
TINH THẦN CỦA NƠI CHỐN.
" KIẾN TRÖC LÀ QUÁ TRÌNH SÁNG "Genius loci" có nghĩa đen là thiên tài của nơi
TẠO KHÔNG GIAN MỘT CÁCH CÓ SUY chốn, dùng để diễn tả một nơi chốn mà gây ấn
NGHĨ !" tƣợng sâu sắc về chất lƣợng kiến trúc và trải nghiệm
nó mang lại.
_ LOUIS KAHN_
Dịch bởi Summer RAin 12
- 10.
TRẢI NGHIỆM VỀ KHÔNG GIAN KIẾN TRÖC
CHỊU TÁC ĐÔNG MẠNH MẼ BỞI CÁCH
CHÖNG TA DI CHUYỂN TRONG ĐÓ.
1. Một không gian cao, sáng sủa sẽ cao và sáng hơn
nếu nó tƣơng phản với một không gian trần thấp
và ánh sáng yếu cạnh nó.
2. Một không gian tôn giáo hay tƣởng niệm sẽ cảm
thấy ấn tƣợng hơn khi đặt ở cuối một chuỗi
không gian nhỏ hơn trƣớc đó.
3. Một căn phòng với cửa sổ hƣớng Nam sẽ cho
trải nghiệm mạnh mẽ khi ta đi xuyên suốt qua
một dãy không gian hƣớng Bắc trƣớc khi đến đó.
Dịch bởi Summer RAin 13
- 11.
CHE GIẤU VÀ GỢI MỞ.
Làm giàu có thêm những xúc cảm cho chuyến hành
trình xuyên qua môi trƣờng xây dựng.
Khi chúng ta di chuyển qua công trình, thị trấn, thành
phố, chúng ta liên kết với những dấu hiệu thị giác xung
quanh vì nhu cầu định hƣớng và cả sự mong đợi. Sự hấp
dẫn và phong phú của trải nghiệm này là kết quả của
những cách mà những " kết nối " này đƣợc tạo ra.
" Che giấu và gợi mở " có thể là công thức cho sự làm
giàu trải nghiệm này.
Trong một hành trình đƣợc thiết kế, hãy "trình diễn" cho
ngƣời dùng một tầm nhìn tới cái đích của họ – một cầu
thang, một lối vào, một đài tƣởng niệm – một cách tức thời
khi họ tiếp cận công trình. Mở ra hƣớng nhìn về mục tiêu
đó từ một góc nhìn khác hoặc một chi tiết thú vị mới của
nó. Dẫn ngƣời sử dụng vào những đƣờng dẫn không mong
đợi để tạo thêm tình tiết hay cảm giác mất mát tạm thời,
sau đó lại "tặng" cho họ một trải nghiệm thú vị hoặc góc
nhìn khác.
Dịch bởi Summer RAin 14
- 12.
THIẾT KẾ MỘT KHÔNG GIAN KIẾN TRÖC PHẢI
TƢƠNG THÍCH VỚI MỘT CHƢƠNG TRÌNH, MỘT
TRẢI NGHIỆM HOẶC MỘT Ý ĐỊNH CỤ THỂ.
Đừng bao giờ vẽ một hình chữ nhật – hay bất kì
một hình dạng tùy hứng nào trên mặt bằng, ghi tên cho nó,
rồi gán cho nó phù hợp với một mục đích sử dụng nào
đấy.
Hơn thế, phải điều tra chi tiết yêu cầu của chƣơng
trình để xác định những đặc điểm của các hoạt động diễn
ra trong đó. Hãy hình dung những tình huống thực tế hoặc
những trải nghiệm sẽ xảy ra trong những không gian đó,
và thiết kế kiến trúc phải tƣơng thích và làm tăng giá trị
của chúng.
Dịch bởi Summer RAin 15
- 13.
PHÂN CHIA KHÔNG GIAN LÀ TỔ CHỨC VÀ SẮP
XẾP KHÔNG GIAN CHO PHÙ HỢP VỚI NHU CẦU
CÔNG NĂNG.
Bố trí không gian là một kĩ năng cơ bản của một
Kiến Trúc Sƣ, nhƣng sắp xếp không gian để đạt đƣơc yêu
cầu công năng thì chỉ một số ít Kiến Trúc Sƣ làm đƣợc.
Một ngƣời bố trí không gian – Space planner sẽ trình bày
tất cả vấn đề công năng cho vừa với công trình trên mảnh
đất của nó; một Kiến Trúc Sƣ còn quan tâm đến ý nghĩa
của khu đất và công trình.
Space planner tạo ra một không gian chức năng
nhàm chán cho nhân viên văn phòng, Kiến Trúc Sƣ ghi
nhận những tính tự nhiên thể hiện trong môi trƣờng văn
phòng, ý nghĩa của nó tới ngƣời lao động, và giá trị với xã
hội.
Space planner cung cấp một không gian chơi bóng
rổ. trình diễn, thí nghiệm sản xuất linh tinh.. hay quá trình
dàn dựng sân khấu. Kiến Trúc Sƣ thấm nhuần những hoạt
động này với sự xúc động mạnh mẽ, sự giàu có, niềm vui,
vẻ đẹp và châm biếm.
Dịch bởi Summer RAin 16
- 14.
KIẾN TRÖC BẮT ĐẦU VỚI MỘT Ý TUỎNG!
Giải pháp thiết kế tốt không chỉ là sự hấp dẫn vật
chất mà còn đƣợc dẫn dắt bởi một ý tƣởng nằm dƣới nó.
Một ý tƣởng là một cấu trúc trí tuệ mà bởi nó,
chúng ta tổ chức, hiểu và trao ý nghĩa cho những trải
nghiệm bên ngoài và thông tin. Nếu không có ý tƣởng bên
trong định hình công trình, Kiến Trúc Sƣ chỉ thuần túy là
một Space planner– ngƣời sắp đặt không gian.
Quá trình "bày biện" không gian áp dụng cách trang
trí để 'giả trang" không phải là kiến trúc. Kiến trúc nằm
trong ADN của công trình, trong một sự nhạy cảm đáng
nhớ ngấm vào toàn bộ công trình.
Dịch bởi Summer RAin 17
- 15.
MỘT PARTI LÀ Ý TƢỞNG CHỦ ĐẠO HAY LÀ Một số tranh luận rằng: một Parti lý tƣởng bao hàm
KHÁI NIỆM VỀ CÔNG TRÌNH. toàn bộ công trình – nó thông báo mỗi khía cạnh của
công trình từ cấu hình tổng thể và hệ thống kết cấu của
Một Parti thƣờng đƣợc coi là một kiểu trình bày bằng nó, cho tới hình dạng của tay nắm cửa. Một số khác tin
sơ đồ thể hiện cách tổ chức tổng mặt bằng của công trình, rằng một Parti hoàn hảo là không thể nào đạt đƣợc hay
và ngụ ý sự nhạy cảm thẩm mỹ và đầy kinh nghiệm. Một mong chờ nó tồn tại.
sơ đồ Parti có thể diễn tả:
- Khối – Massing
- Lối vào – Entrance
- Trật tự không gian – Spatial hierachy
- Quan hệ khu đất – Site relationship
- Vị trí lõi công trình – Core locaton
- Giao thông nội bộ – Interior circulation
- Khu vực công cộng/cá nhân – public/private zoning
- Đặc/trong suốt – Solidity/transparency
...
Và nhiều thứ liên quan khác.
Tỷ lệ sự chú ý vào mỗi yếu tố thay đổi đa dạng tùy
vào mỗi dự án. Quá trình thiết kế chính là quá trình đấu
tranh để tạo ra một Parti thích hợp duy nhất cho dự án.
Dịch bởi Summer RAin 18
- 16.
PARTI ĐƢỢC BẮT NGUỒN TỪ NHỮNG HIỂU
BIẾT PHI KIẾN TRÚC VÀ PHẢI ĐƢỢC NUÔI
DƢỠNG TRƢỚC KHI HÌNH DẠNG KIẾN TRÚC
HÌNH THÀNH.
Trong tham vọng lớn nhất của mình, Parti đƣợc bắt
nguồn từ những điều siêu nhiên hơn là chỉ kiến trúc.
“Chữ L xung đột” có thể phù hợp cho toà nhà chính
phủ mới cho hai phe đối lập nhau vừa tạo ra quốc gia
mới.
“Ngón tay vươn lên khỏi cánh rừng” có thể gợi lên
một niềm tin sinh thái về mối quan hệ giữa ruộng và
rừng.
“Sơ đồ tia với một chỗ khuyết” gợi lên nguyên lí
rằng sự mất mát mời đón những cơ hội.
( xem lại hình trang 18)
Dịch bởi Summer RAin 19
- 17.
Ý TƢỞNG THIẾT KẾ CÀNG CỤ THỂ, SỨC LÔI
CUỐN CỦA NÓ CÀNG LỚN.
Ý đồ không cụ thể trong một nỗ lực thoả mãn
tất cả mọi ngƣời thƣờng dẫn đến kết quả là không ai cả.
Nhƣng dựa trên một sự quan sát đặc biệt, một phát biểu
sâu sắc, một quan điểm châm biếm, một sự liên kết trí
tuệ, sự phản ánh dí dỏm, tranh cãi chính trị, hay một
niềm tin khác biệt trong công việc sáng tạo sẽ giúp bạn
sáng tạo một môi trƣờng mà những ngƣời khác sẽ xác
định chúng theo cách của họ.
Thiết kế những bậc thang cho một ngày mà cô
dâu hồi hộp bước trên chúng. Định hình một khung
cửa sổ để nhìn ra một cái cây đẹp trong ngày thu
thơ mộng. Một ban công cho nhà độc tài diễn
thuyết. Tạo ra những chỗ ngồi cho những đứa trẻ
Nhà thờ cho tất cả Nhà thờ cho cựu chiến binh cáu kỉnh phàn nàn về bố mẹ và giáo viên của chúng.
mọi người. mang quân hàm màu tím.
Thiết kế theo một cách cụ thể không giới hạn cách
mà mọi ngƣời sử dụng và hiểu công trình của bạn. Nó
giúp mọi ngƣời đƣợc phép “dịch” công trình theo cách
riêng của họ và “khác biệt hoá” công trình.
Dịch bởi Summer RAin 20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
