Tỷ lệ thấm nhiễm chì vô cơ nghề nghiệp và một số yếu tố liên quan ở công nhân nhà máy sản xuất ắc quy tại một tỉnh khu vực phía Nam năm 2015

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 5 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> TỶ LỆ THẤM NHIỄM CHÌ VÔ CƠ NGHỀ NGHIỆP VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ<br /> LIÊN QUAN Ở CÔNG NHÂN NHÀ MÁY SẢN XUẤT ẮC QUY<br /> TẠI MỘT TỈNH KHU VỰC PHÍA NAM NĂM 2015<br /> Hoàng Văn Thế*, Trịnh Hồng Lân**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Chì và các hợp chất của chì được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau trong các ngành<br /> công nghiệp. Tiếp xúc với chì là một mối nguy hiểm sức khỏe nghề nghiệp đã được biết đến từ năm 1717. Có hơn<br /> 70.000 trường hợp tử vong mỗi năm riêng tại khu vực Đông Nam Á và khoảng 143.000 ca tử vong mỗi năm do<br /> nhiễm độc chì tại các quốc gia đang phát triển. Nghiên cứu về nhiễm độc chì là cần thiết để đưa ra những khuyến<br /> cáo nhằm ngăn chặn hoặc giảm mức phơi nhiễm chì ở những công nhân sản xuất ăc quy. Mức axit<br /> aminolevulinic trong nước tiểu (ALA niệu) được dùng như một chỉ số của sự phơi nhiễm chì.<br /> Mục tiêu: Xác định tỷ lệ thấm nhiễm chì vô cơ nghề nghiệp và một số yếu tố liên quan ở công nhân nhà máy<br /> sản xuất ắc quy tại một tỉnh khu vực phía Nam, năm 2015.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu: Cắt ngang mô tả. Tổng số mẫu cần cho nghiên cứu là 371<br /> công nhân trực tiếp sản xuất bình ắc quy tại 3 phân xưởng vào thời điểm nghiên cứu. Sử dụng bộ câu hỏi soạn<br /> sẵn để lấy thông tin liên quan từ công nhân. Xác định ALA niệu tại phòng thí nghiệm Viện Y tế công cộng Thành<br /> phố Hồ Chí Minh. Sử dụng các phương pháp thống kê để phân tích số liệu.<br /> Kết quả: Trên 371 công nhân và xét nghiệm 371 mẫu delta ALA niệu, kết quả như sau: qua nghiên cứu cho<br /> thấy tỷ lệ thấm nhiễm chì vô cơ nghề nghiệp ở công nhân là 53,1%, tỷ lệ theo dõi thấm nhiễm chì vô cơ nghề<br /> nghiệp 21,0%. Có mối liên quan có ý nghĩa thống kế giữa thấm nhiễm chì ở công nhân với thời gian làm việc, tuổi<br /> nghề (p 5.7-10 mg/L) accounted for 21.0%. There was a statistically<br /> significant association between inorganic lead exposure and seniority and working hours per day (p 5,7-10 mg/l 78 21,0<br /> ≥ 10mg/l 197 53,1<br /> nhất là công nhân có tuổi nghề >10 năm chiếm<br /> Trung bình: 13,8<br /> tỷ lệ 9,7%. Độ lệch chuẩn: 10,9<br /> Đa số công nhân có thời gian làm việc 12 Trung vị (khoảng tứ vị): 10,6 (5,6-20,0)<br /> giờ/ngày chiếm tỷ lệ cao gần gấp 4 lần số công Giá trị thấp nhất: 0,13<br /> Giá trị cao nhất: 56,6<br /> nhân có thời gian làm việc 8 giờ/ngày (tỷ lệ<br /> 78,2% và 21,8%). Tỷ lệ công nhân có kết quả ∆ ALA niệu<br /> ≤5,7mg/l (bình thường) là 25,9%, tỷ lệ công nhân<br /> Sử dụng trang bị bảo hộ lao động (BHLĐ)<br /> có kết quả ∆ ALA niệu từ 5,7 đến10 mg/l (theo<br /> Bảng 2: Sử dụng các trang bị BHLĐ (n=371) dõi thấm nhiễm chì vô cơ) là 21,0%, có kết quả ∆<br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> ALA niệu >10mg/l là hơn 50% mẫu nghiên cứu<br /> Quần áo Suốt ca 75 20,2<br /> (53,1%). Kết quả của nghiên cứu về tỷ lệ công<br /> BHLĐ dài Không thường xuyên 296 79,8<br /> tay Hoàn toàn không sử dụng 0 0,0 nhân có nồng độ ∆ ALA niệu ở mức ≥10 mg/l cao<br /> Suốt ca 215 57,9 hơn so với nghiên cứu của tác giả Nguyễn Bích<br /> Khẩu trang Không thường xuyên 156 42,1 Hà, Lý Thành Trung và cộng sự khảo sát trên<br /> Hoàn toàn không sử dụng 0 0,0 1366 mẫu xét nghiệm chỉ tiêu ∆ ALA niệu của<br /> Suốt ca 265 71,4<br /> công nhân các nhà máy sản xuất ắc quy khu vực<br /> Găng tay Không thường xuyên 106 28,6<br /> Hoàn toàn không sử dụng 0 0,0<br /> phía Nam (38,8%)(7).<br /> Hầu hết công nhân không thường xuyên Bảng 4: Tình trạng thấm nhiễm chì (n=371)<br /> sử sụng quần áo BHLĐ dài tay chiếm tỷ lệ cao Tần số Tỷ lệ %<br /> Thấm nhiễm chì vô cơ Có 197 53,1<br /> gần gấp 4 lần tỷ lệ công nhân thường xuyên nghề nghiệp Không 174 46,9<br /> mặc quần áo BHLĐ dài tay (tỷ lệ là 79,8% và Có 91 24,5<br /> 20,2%). Không có công nhân hoàn toàn không Đường viền chỉ Burton<br /> Không 280 75,5<br /> sử dụng quần áo BHLĐ dài tay. Có đến hơn Đã từng được chẩn đoán Có 28 7,6<br /> 40% công nhân sử dụng khẩu trang không nhiễm độc chì Không 343 92,4<br /> thường xuyên trong ca lao động, số công nhân<br /> <br /> <br /> <br /> 494 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 5 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tỷ lệ công nhân được kết luận là thấm thống tạo máu. Nếu không điều trị kịp thời sẽ có<br /> nhiễm chì vô cơ nghề nghiệp, chiếm hơn 50% thể dẫn đến tử vong(4,5). Vì vậy, nhà máy cần có<br /> mẫu nghiên cứu (53,1%). Tỷ lệ công nhân có dấu những xét nghiệm sâu hơn và toàn diện hơn<br /> hiệu đường viền chỉ Burton xấp xỉ 25%. Những cũng như kết hợp thăm khám để có những hỗ<br /> người có nồng độ ∆ ALA niệu ở mức cao gấp trợ kịp thời cho người lao động.<br /> nhiều lần mức thấm nhiễm thì tình hình sức Tỷ lệ công nhân có triệu chứng đường viền<br /> khỏe sẽ có thể diễn biến xấu đi và lâu dần sẽ có chỉ Burton màu xám sẫm ở chân răng nơi tiếp<br /> những triệu chứng nhiễm độc chì vô cơ nghề xúc với nướu là 24,5% (Bảng 3.5). Đường viền chỉ<br /> nghiệp: tác hại lên hệ thần kinh trung ương, hệ Burton là triệu chứng nhiễm độc chì thường gặp.<br /> Mối liên quan giữa thấm nhiễm chì với các đặc tính mẫu<br /> Bảng 5: Mối liên quan giữa thấm nhiễm chì với các đặc tính mẫu<br /> Thấm nhiễm chì<br /> PR KTC 95% pvalue<br /> Có (n, %) Không (n, %)<br /> 1-5 năm 102 (48,6) 108 (51,4) 1<br /> Tuổi nghề 6-10 năm 75 (60,0) 50 (40,0) 1,24 1,03-1,51 0,04<br /> >10 năm 20 (55,6) 16 (44,4) 1,14 0,83-1,58 0,42<br /> 18-45 tuổi 8 (42,1) 11 (57,9) 0,80 0,45-1,41 0,44<br /> Thời gian làm 12 giờ/ngày 168 (57,9) 122(42,1) 1,61 1,18-2,20 0,05. Kết quả của chúng tôi tương tự với<br /> lệ thấm nhiễm chì cao hơn so với công nhân làm nghiên cứu của tác giả Stoleski.S tại Macedonia<br /> việc 8 giờ/ngày với PR=1,61 và KTC 95% = 1,18- cho thấy có mối tương quan thuận giữa nồng độ<br /> 2,20. Mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa tuổi delta ALA niệu với tuổi nghề trong nhóm công<br /> nghề và thấm nhiễm chì ở công nhân, công nhân nhân sản xuất ắc quy(8). Tác giả Ahmed K nghiên<br /> có tuổi nghề từ 6-10 năm có tỷ lệ thấm nhiễm chì cứu tại Ethiopia cũng tìm thấy mối liên quan có<br /> cao hơn so với công nhân có tuổi nghề từ 1-5 ý nghĩa thống kê giữa nồng độ delta ALA niệu<br /> năm với PR=1,24 và KTC 95%=1,03-1,51. Nghiên với tuổi nghề của công nhân (p