Ứng dụng chỉ số khuyết tật giọng nói đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật các tổn thương lành tính dây thanh

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> ỨNG DỤNG CHỈ SỐ KHUYẾT TẬT GIỌNG NÓI ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ  <br /> ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT CÁC TỔN THƯƠNG LÀNH TÍNH DÂY THANH <br /> Phạm Huỳnh Hùng*, Nguyễn Thị Ngọc Dung**, Trần Việt Hồng*** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng các tổn thương hạt, nang, polyp dây thanh và đánh giá <br /> kết quả phẫu thuật dây thanh theo bảng chỉ số khuyết tật giọng nói. <br /> Đối  tượng  ‐  Phương  pháp  nghiên  cứu:  tiến cứu mô tả 80 trường hợp phẫu thuật hạt, nang, polyp dây <br /> thanh của bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên tại BV.TMH TPHCM từ tháng 7/2012 đến 7/2013. <br /> Kết  quả:  Đánh giá kết quả vi phẫu các tổn thương lành tính dây thanh qua nội soi ống cứng bằng bệnh <br /> nhân tự cảm nhận mức độ rối loạn giọng và chỉ số khuyết tật giọng nói (VHI) thành công là 100%. <br /> Kết luận: Đánh giá kết quả điều trị các tổn thương lành tính dây thanh bằng VHI là phương pháp khoa học, <br /> dễ thực hiện nên dùng VHI là công cụ đánh giá kết quả và phục hồi chức năng trong điều trị phẫu thuật các tổn <br /> thương lành tính thanh quản. <br /> Từ khoá: Chỉ số khuyết tật giọng nói (VHI), dây thanh, phẫu thuật nội soi thanh quản ống cứng. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> APPLYING VOICE HANDICAP INDEX (VHI) TO APPRECIATE THE RESULT OF SURGERY OF <br /> BENIGN VOICAL CORD LESSIONS <br /> Pham Huynh Hung, Nguyen Thi Ngoc Dung, Tran Viet Hong  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 228 ‐ 232 <br /> Objectives: Study clinical, sub‐clinical features of voical nodes, cysts, polyps and appreciate result of rigid <br /> endoscopy associated with microlaryngeal surgery by voice handicap index. <br /> Subjects and methods: Descriptive and prospective study was performed on 80cases surgery of voical cord <br /> node, cyst and polyp, aged 16 years or older, at ENT Hospital HCM City, from July 2012 to July 2013. <br /> Results:  appreciate  result  of  rigid  endoscopy  associated  with  microlaryngeal  surgery  by  self‐felling  of <br /> patients and Voice Handicap Index succeed 100%. <br /> Conlusion: appreciate result of treatment benign lessions of voical cord by VHI‐ that is a scientific, feasable <br /> method  so  we  should  use  VHI  to  appreciate  result  and  functional  restoration  in  surgical  treatment  of  benign <br /> larynx lessions. <br /> Keywords:  Voice  Handicap  Index  (VHI),  voical  cord,rigid  endoscopy  associated  with  microlaryngeal <br /> surgery (REMS). <br /> của người bệnh ngày càng tăng cao, bởi vì chỉ có <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> người bệnh mới đánh giá đúng mức sự bất lực <br /> Bên  cạnh  việc  điều  trị  thì  việc  đánh  giá  kết <br /> khi cần sử dụng giọng nói mà họ đã trải qua. Đó <br /> quả điều trị các tổn thương lành tính dây thanh <br /> chính là động lực để ra đời Thang chỉ số khuyết <br /> cũng  rất  quan  trọng.  Do  đặc  thù  của  giọng  nói <br /> tật giọng nói (VHI). <br /> nên  nhu  cầu  tự  đánh  giá  chất  lương  giọng  nói <br /> VHI được thừa nhận năm 2002 bởi Tổ chức <br /> *Cao học bộ môn Tai Mũi Họng, Đại Học Y Dược TP.HCM, ** Đại học Y Dược TP. HCM <br /> *** Bệnh viện Nhân Dân Gia Định. <br /> Tác giả liên lạc: BS. Phạm Huỳnh Hùng  ĐT: 01694493388 <br /> Email: luckystar11011984@yahoo.com <br /> <br /> 228<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> Nghiên  cứu  Y  tế  và  Chất  Lượng  (Agency  for <br /> Healthcare Research and Quality), và được xem <br /> là  một  công  cụ  chẩn  đoán  hợp  lý  và  đáng  tin <br /> cậy. VHI đã được sử dụng ở các nước như: Đức, <br /> Trung Quốc, Bồ Đào Nha, Ba Lan, Isarael… Việc <br /> ứng dụng VHI để đánh giá kết quả điều trị phẫu <br /> thật  các  tổn  thương  lành  tính  dây  thanh  ở  Việt <br /> Nam là cần thiết. <br /> Nhằm rút kinh nghiệm và nâng cao kết quả <br /> điều trị, chúng tôi thực hiện nghiên cứu tại bệnh <br /> viện Tai Mũi Họng TPHCM về “ Ứng dụng chỉ <br /> số khuyết tật giọng nói đánh giá kết quả điều trị <br /> phẫu thuật các tổn thương lành tính dây thanh”. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Thiết kế nghiên cứu <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> giới, nghề nghiệp… <br /> ‐ Có tái khám theo lịch hẹn sau phẫu thuật. <br /> <br /> Phương tiện nghiên cứu <br /> ‐ Máy nội soi Olympus OTV‐ SC <br /> ‐ Bảng chỉ số khuyết tật giọng nói <br /> <br /> Tiến hành nghiên cứu <br /> ‐ Khai thác bệnh sử, thời gian sử dụng giọng <br /> nói, kiểu khàn tiếng, các bệnh lý kèm theo được <br /> ghi  vào  bệnh  án  mẫu.  Phát  bảng  chỉ  số  khuyết <br /> tật giọng nói cho bệnh nhân để bệnh nhân thực <br /> hiện  bảng  đánh  giá  chỉ  số  khuyết  tật  giọng  nói <br /> trước khi phẫu thuật. <br /> ‐ Nội soi thanh quản ghi nhận đặc điểm tổn <br /> thương. <br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu <br /> <br /> ‐ Làm các xét nghiệm cận lâm sàng như công <br /> thức  máu,  đường  huyết,  lipid  máu,  ECG,  IgE <br /> (nếu nghi ngờ dị ứng). <br /> <br /> Bao gồm tất cả những bệnh nhân đến khám <br /> tại bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM từ 7/2012‐<br /> 7/2013 đạt các tiêu chuẩn sau:  <br /> <br /> ‐  Bệnh  nhân  được  thực  hiện  vi  phẫu  thuật <br /> qua soi thanh  quản  treo  để  lấy  tổn  thương  hạt, <br /> polyp, nang dây thanh. <br /> <br /> Tiến cứu, mô tả hàng loạt ca <br /> <br /> ‐ Từ 16 tuổi trở lên. <br /> ‐ Khàn giọng kéo dài. <br /> ‐  Soi  thanh  quản  có  hình  ảnh  bệnh  lý  nghi <br /> ngờ hạt, nang, polyp dây thanh. <br /> ‐ Có kết quả xét nghiệm giải phẫu bệnh hạt, <br /> nang, polyp dây thanh. <br /> <br /> ‐  Dựa  trên  kết  quả  giải  phẫu  bệnh  để  phân <br /> loại  bệnh  nhân  bị  tổn  thương  hạt,  polyp,  nang <br /> dây thanh. <br /> ‐  Sau  phẫu  thuật  đánh  giá  kết  quả  phẫu <br /> thuật  theo  bảng  chỉ  số  khuyết  tật  giọng  nói <br /> (VHI): gồm 3 phần:  <br /> <br /> ‐ Có đầy đủ hồ sơ bệnh án theo mẫu về tuổi, <br /> <br /> Phần chức năng <br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> <br /> Nội Dung<br /> Giọng nói của tôi làm cho người ta khó nghe<br /> Khi trong phòng có nhiều tiếng ồn người khác rất khó nghe tôi nói<br /> Gia đình cũng khó khăn lắm mới nghe được tiếng của tôi khi tôi gọi họ trong nhà<br /> Tôi ít sử dụng điện thoại hơn tôi mong muốn<br /> Tôi ngại tiếp xúc nhiều người vì giọng nói của mình<br /> Chính vì giọng nói của tôi có vấn đề, tôi ít khi nói chuyện với bạn bè, hàng xóm hoặc<br /> họ hàng<br /> Người ta thường hay yêu cầu tôi lặp lại khi tôi nói chuyên trực tiếp với họ<br /> Việc phát âm khó khăn của tôi gây hạn chế trong cuộc sống cá nhân và giao tiếp xã<br /> hội<br /> Tôi có cảm giác bị gạt ra khỏi các cuộc nói chuyện vì giọng nói của mình có vấn đề<br /> Vấn đề giọng nói của tôi làm cho tôi giảm thu nhập<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> Phần thực thể <br /> STT<br /> 1<br /> <br /> Tai Mũi Họng <br /> <br /> Nội Dung<br /> Tôi cảm thấy bị hụt hơi khi đang nói<br /> <br /> 229<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> STT<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> <br /> Nội Dung<br /> Âm thanh giọng nói của tôi thay đổi liên tục suốt ngày<br /> Người ta hay hỏi: “Giọng nói của bạn bị làm sao vậy”<br /> Giọng nói của tôi nghe thô và khô cứng<br /> Tôi cảm thấy cứ như thể tôi phải ráng hết sức để nói ra tiếng<br /> Tôi không thể đoán trước khi nào thì giọng nói của tôi trong trẻo rõ ràng<br /> Tôi cố gắng thay đổi giọng nói để nghe rõ hơn<br /> Tôi đã rất cố gắng để nói chuyện được tốt<br /> Vào buổi tối giọng của tôi khó nghe hơn<br /> <br /> 10<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tôi hay bị mất giọng giữa cuộc nói chuyện<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> Phần cảm xúc <br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> <br /> Nội Dung<br /> Tôi thường căng thẳng khi nói chuyện với những người khác bởi vì giọng nói của tôi<br /> Dường như người ta khó chịu với giọng nói của tôi<br /> Tôi cảm thấy người khác không thông cảm về giọng nói của tôi<br /> Vấn đề giọng nói của tôi làm tôi buồn chán<br /> Tôi ít đi chơi vì giọng nói của mình có vấn đề<br /> Giọng nói làm bản thân tôi thấy như không bình thường<br /> Tôi cảm thấy bực bội khi người ta hay yêu cầu tôi phải lặp lại lời nói của mình<br /> Tôi cảm thấy bối rối khi người ta hay yêu cầu tôi phải lặp lại lời nói<br /> Giọng nói của mình làm tôi cảm thấy thiếu tự tin<br /> Tôi mặc cảm vì giọng nói có vấn đề của tôi<br /> <br /> ‐ Tiêu chí đánh giá sau phẫu thuật:  <br /> <br /> 31‐60 điểm: mức vừa <br /> <br /> +  Bệnh  nhân  tự  cảm  nhận  mức  độ  rối  loạn <br /> giọng trước mổ: được thực hiện giữa thầy thuốc <br /> và  bệnh  nhân  để  định  mức  độ  khàn  tiếng  sau <br /> khi nghe bệnh nhân phát âm trước mổ. <br /> ‐ Mức độ khàn nhẹ: giọng nói hơi khàn. <br /> ‐  Mức  độ  khàn  vừa:  giọng  nói  khàn  nhiều, <br /> thô, rè. <br /> ‐  Mức  độ  khàn  nặng:  giọng  nói  khàn  đặc, <br /> phát âm không rõ hoặc không ra hơi. <br /> Sau  mổ:  bệnh  nhân  hết  khàn  tiếng,  giảm <br /> khàn tiếng, còn khàn tiếng. <br /> +  Theo  thang  điểm  chỉ  số  khuyết  tật  giọng <br /> nói  (VHI):  lập  phiếu  gồm  các  câu  hỏi  về  chỉ  số <br /> khuyết  tật  giọng  nói  (như  trên),  họ,  tên,  tuổi, <br /> nghề nghiệp, ngày mổ, ngày ghi phiếu, đánh giá <br /> 30  câu  hỏi,  bệnh  nhân  tự  đánh  giá  trước  mổ  1 <br /> ngày và sau mổ tối thiểu 1 tháng. Tổng số điểm <br /> là 120 và đánh giá so sánh mức độ bệnh trước và <br /> sau mổ. Theo Giorgio Perretti:  <br /> 0 điểm: mức bình thường <br /> 1‐30 điểm: mức nhẹ <br /> <br /> 230<br /> <br /> 61‐90 điểm: mức nặng <br /> 91‐120 điểm: mức rất nặng <br /> Từ đó đánh giá sự tiến bộ:  <br /> ‐ Trở lại bình thường <br /> ‐ Cải thiện nhiều <br /> ‐ Cải thiện ít <br /> ‐ Không cải thiện <br /> <br /> KẾT QUẢ& BÀN LUẬN <br /> Sau 1 năm thực hiện luận văn, phân tích số <br /> liệu,  chúng  tôi  có  một  vài  nhận  xét  có  ý  nghĩa <br /> thống kê về các tổn thương lành tính dây thanh <br /> như sau:  <br /> ‐ Tuổi thường gặp 31‐50. <br /> ‐ Giới thường gặp là giới nữ. <br /> ‐  Cư  ngụ  chủ  yếu  ở  nội  thành,  thị  xã  và <br /> vùng xa. <br /> ‐  Nghề  sử  dụng  giọng  nói  và  gắng  sức  bị <br /> nhiều. <br /> ‐  Kiểu  khàn  tiếng  chủ  yếu  là  khàn  tiếng <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> liên tục. <br /> ‐ Triệu chứng kèm theo chính là nói nhiều <br /> mệt. <br /> ‐ Thời gian bệnh chủ yếu là từ 6 tháng tới 1 <br /> năm. <br /> ‐ Vị trí thường gặp là chỗ tiếp hợp giữa 1/3 <br /> trước và 2/3 sau dây thanh. <br /> ‐  Trong  các  bệnh  tổn  thương  lành  tính  dây <br /> thanh  được  phẫu  thuật  thì  polyp  và  nang  dây <br /> thanh gặp nhiều. <br /> ‐ Kích thước tổn thương chủ yếu là vừa (>2‐<br />