Ra ®a<br />
<br />
<br />
øNG DôNG M¹NG N¥RON HOPFIELD §Ó GI¶I<br />
BµI TO¸N LI£N KÕT §IÓM DÊU TRONG B¸M QUü §¹O<br />
MôC TI£U RA §A<br />
ph¹m ngäc huy*, bïi quý th¾ng**<br />
Tãm t¾t: Bµi b¸o tr×nh bµy kÕt qu¶ nghiªn cøu øng dông m¹ng n¬ron nh©n t¹o Hopfield<br />
®Ó tÝnh x¸c suÊt liªn kÕt gi÷a ®iÓm dÊu môc tiªu vµ quü ®¹o trong c¸c thuËt to¸n liªn kÕt d÷<br />
liÖu theo x¸c suÊt (PDA) vµ thuËt to¸n liªn kÕt d÷ liÖu theo x¸c suÊt ®ång thêi (JPDA) ¸p<br />
dông trong c¸c bé läc b¸m quü ®¹o môc tiªu cña hÖ thèng tù ®éng xö lý cÊp 2 th«ng tin trªn<br />
c¸c ®µi ra ®a hiÖn ®¹i. C¸c kÕt qu¶ m« pháng ®· chøng minh u ®iÓm cña c¸c thuËt to¸n nµy.<br />
Tõ kho¸: Liªn kÕt d÷ liÖu theo x¸c suÊt (PDA), Liªn kÕt d÷ liÖu theo x¸c suÊt ®ång thêi (JPDA),<br />
Bé läc Kalman, Tû sè hîp lý, Tiêu chuẩn l©n cËn gÇn nhÊt, Bài toán TSP.<br />
<br />
1. më ®Çu<br />
ViÖc b¸m môc tiªu trong ®iÒu kiÖn cã nhiÔu lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p<br />
trong xö lý cÊp 2 tin tøc ra ®a. TÝnh chÊt phøc t¹p thÓ hiÖn ë chç khi cã nhiÔu, th× ngay kÓ<br />
c¶ viÖc ra ®a cã hÖ thèng chèng nhiÔu tèt th× sè lîng ®iÓm dÊu gi¶ ®Õn ®Çu vµo xö lý cÊp 2<br />
còng rÊt ®¸ng kÓ. Do vËy, bªn c¹nh bµi to¸n truyÒn thèng lµ lµm chÝnh x¸c c¸c tham sè quü<br />
®¹o trong qu¸ tr×nh b¸m, th× viÖc nhËn diÖn vµ läc lÊy ®iÓm dÊu trong sè c¸c ®iÓm dÊu thu<br />
nhËn ®Ó lµm míi tham sè quü ®¹o, nèi dµi nã trong khi b¸m lµ mét nhiÖm vô quan träng<br />
kh«ng kÐm. §©y chÝnh lµ viÖc liªn kÕt ®iÓm dÊu (LK§D) víi quü ®¹o.<br />
Trong c¸c tµi liÖu [1, 2, 5], ®· cho thÊy r»ng r»ng: xö lý liªn kÕt d÷ liÖu vµ läc b¸m lµ<br />
hai phÇn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña b¸m quü ®¹o môc tiªu. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò LK§D, trong<br />
lý thuyÕt ra ®a, thêng thêng cã mét sè c¸ch tiÕp cËn nh sau: C¸ch thø nhÊt, dùa trªn<br />
viÖc sö dông hµm hîp lý. T¹i chu kú nhÞp lÊy tin x¸c ®Þnh, ®iÓm dÊu ®îc chän trong sè<br />
®iÓm dÊu thu ®îc ®Ó nèi dµi quü ®¹o ®ang xÐt ph¶i cã hÖ sè hîp lý lín nhÊt. ThuËt to¸n<br />
l©n cËn gÇn nhÊt ¸p dông c¸ch tiÕp cËn nµy. ¦u ®iÓm cña thuËt to¸n nµy lµ ®¬n gi¶n, dung<br />
lîng tÝnh to¸n Ýt, phï hîp víi môc tiªu ®¬n. Nhîc ®iÓm: Khi cã nhiÒu môc tiªu, quü ®¹o<br />
giao c¾t nhau th× thuËt to¸n nµy sÏ kh«ng hiÖu qu¶. C¸ch tiÕp cËn thø hai-Bayes tèi u, t¹i<br />
tõng chu kú nhÞp lÊy tin, tiÕn hµnh tÝnh to¸n x¸c suÊt hËu nghiÖm c¸c ph¬ng ¸n (cã thÓ)<br />
x©y dùng quü ®¹o môc tiªu theo d÷ liÖu cña tÊt c¶ c¸c chu kú nhÞp lÊy tin tríc ®ã. Quü<br />
®¹o ®îc chän lµ quü ®¹o cã x¸c suÊt hËu nghiÖm lín nhÊt. DÔ nhËn thÊy r»ng, sè c¸c<br />
ph¬ng ¸n quü ®¹o sÏ v« cïng lín kÐo theo dung lîng tÝnh to¸n sÏ t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Mét<br />
c¸ch tiÕp cËn thø ba ®îc ®Ò xuÊt, nã dung hßa ®îc c¸c u, nhîc ®iÓm cña c¸c c¸ch tiÕp<br />
cËn trªn ®ã lµ Bayes cËn tèi u mµ ®¹i diÖn lµ c¸c thuËt to¸n LK§D theo x¸c suÊt<br />
PDA(Probabilistic Data Association) vµ JPDA (Joint Probabilistic Data Association) [3].<br />
2. liªn kÕt ®iÓm dÊu theo x¸c suÊt<br />
Gi¶ sö cã T môc tiªu ®ang ®îc b¸m quü ®¹o t¹i thêi ®iÓm k ®îc m« h×nh hãa b»ng<br />
hÖ thèng ®éng häc tuyÕn tÝnh rêi r¹c theo thêi gian m« t¶ b»ng ph¬ng tr×nh :<br />
( + 1) = ( ) ( ) + ( ), = 1,2, … , (1)<br />
trong ®ã, ( ) lµ c¸c vÐct¬ tr¹ng th¸i môc tiªu kÝch thíc 1, ( ) lµ ma trËn chuyÓn<br />
tr¹ng th¸i m« t¶ tÝnh chÊt ®éng häc cña môc tiªu vµ ( ) lµ vÐct¬ t¹p cña môc tiªu. ChØ<br />
sè t t¬ng øng víi môc tiªu thø t. Tr¹ng th¸i ban ®Çu (0) víi = 1, 2, … , ®îc gi¶<br />
thiÕt lµ t¹p tr¾ng víi trung b×nh (0|0) vµ ma trËn hiÖp biÕn (0|0) ®· biÕt. C¸c vect¬<br />
t¹p ®èi víi mçi môc tiªu ®îc gi¶ thiÕt lµ kh«ng t¬ng quan cã trung b×nh b»ng 0, ph©n bè<br />
Gauss víi hiÖp biÕn ®· biÕt:<br />
E{wt (k )[wt (k )]T } Qt (k )d kj ; Qt (k ) ³ 0<br />
(2)<br />
<br />
<br />
<br />
30 P.N.Huy, B.Q.Thắng, “Ứng dụng mạng nơron Hopfield … quỹ đạo mục tiêu ra đa.”<br />
Nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ<br />
<br />
trong ®ã, chØ sè “t“ biÓu thÞ ma trËn chuyÓn vÞ vµ d lµ hµm delta Cronecker (d = 1,<br />
= ; d = 0, ). Ph¬ng tr×nh ®o lµ:<br />
( ) = ( ) ( ) + ( ), = 1,2, … , (3)<br />
trong ®ã, ( ) lµ vÐct¬ ®o kÝch thíc 1, ( ) lµ ma trËn ®· biÕt vµ ( ) ma trËn t¹p<br />
®îc gi¶ thiÕt cã trung b×nh b»ng 0, ph©n bè Gauss víi ph¬ng sai ®· biÕt lµ:<br />
{ ( ) ( ) } = ( )d , ( )³ 0 (4)<br />
§Ó íc lîng tr¹ng th¸i ®éng häc cña môc tiªu trong läc vµ b¸m quü ®¹o, c«ng cô läc<br />
Kalman thêng ®îc sö dông [2]. Theo ®ã, ta cã tr¹ng th¸i cña môc tiªu t¹i thêi ®iÓm k vµ<br />
hµm hiÖp biÕn ngo¹i suy:<br />
(5)<br />
xˆ (k 1 k ) F(k ) xˆ (k k ) ; P(k 1 k ) F(k ) P(k k ) [F(k )]T<br />
gi¸ trÞ ®o ngo¹i suy:<br />
zˆ(k 1 k ) H(k 1) xˆ (k 1 k ) (6)<br />
víi sai sè ®o:<br />
~z (k 1) z(k 1) zˆ(k 1 x) (7)<br />
Trong ®iÒu kiÖn cã nhiÔu, viÖc gi¶m sù phøc t¹p tÝnh to¸n cña ph¬ng tr×nh cËp nhËt lµ<br />
rÊt cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ sè lîng c¸c ®iÓm dÊu. Mét qu¸ tr×nh lùa chän ®Ó kÕt hîp ®iÓm<br />
dÊu vµo bé íc lîng tr¹ng th¸i tõ hµng lo¹t c¸c ®iÓm dÊu cÇn xem xÐt lµ cÇn thiÕt. Qu¸<br />
tr×nh nµy lµ h×nh thµnh mét cöa sãng ®a kÝch thíc ®Ó lo¹i ra mét sè ®iÓm dÊu thu nhËn<br />
®îc. Theo[1], Bar-Shalom ®· ®Ò xuÊt thñ tôc hîp thøc cho mét ®iÓm dÊu tõ mét môc tiªu<br />
®Ó liªn kÕt víi mét quü ®¹o ®· cã nh sau. NÕu:<br />
( + 1) = ( + 1) − ̂ ( + 1| ) ( + 1) ( + 1) −<br />
(8)<br />
+1 = +1′ +1−1 +1 g<br />
<br />
®îc ®Þnh nghÜa nh lµ kho¶ng c¸ch thèng kª cña ®iÓm dÊu zj tÝnh tõ vÞ trÝ dù ®o¸n ̂ th×<br />
®iÓm dÊu thø j lµ ( + 1) ®îc hîp thøc cho môc tiªu t khi gi¸ trÞ kho¶ng c¸ch bÐ h¬n<br />
tham sè ngìng g. Vïng ®îc ®Þnh nghÜa b»ng ph¬ng tr×nh (8) ®îc gäi lµ vïng hîp lÖ<br />
hay lµ cöa sãng, nã lµ mét elipsoid tËp trung x¸c suÊt. C¸c ®iÓm dÊu n»m trong cöa sãng<br />
®îc xem lµ hîp lÖ, c¸c ®iÓm dÊu n»m ngoµi bÞ lo¹i bá. NÕu ®iÓm dÊu thø j t¬ng øng lµ<br />
cña môc tiªu thø t th× ( + 1) cã mét ph©n bè g víi M bËc tù do, M lµ bËc cña x(k).<br />
Tham sè ngìng g ®îc lÊy tõ b¶ng ph©n bè g - b×nh ph¬ng tõ trung b×nh träng sè cña<br />
lîng ®æi míi ph¬ng tr×nh (8) ®Þnh nghÜa vïng hîp lÖ. §¹i lîng = g ®îc coi nh ®é<br />
lÖch chuÈn cña cöa sãng. Ngìng thêng ®îc chän tiªn nghiÖm vµ gi÷ b»ng h»ng sè cho<br />
mäi øng dông.<br />
2.1. ThuËt to¸n LK§D theo x¸c suÊt PDA<br />
Theo [3], LK§D theo x¸c suÊt PDA lµ mét thuËt to¸n Bayess cËn tèi u, trong ®ã, gi¶<br />
thiÕt r»ng chØ cã môc tiªu cÇn quan t©m quü ®¹o cña nã ®· ®îc khëi t¹o. PDA tËp trung<br />
vµo mét vµi gi¶ thiÕt quan träng nhÊt b»ng viÖc h×nh thµnh mét cöa sãng hîp lÖ cã t©m n»m<br />
ë vÞ trÝ dù ®o¸n ̂ cña môc tiªu t¹i mçi thêi ®iÓm lÊy tin. Mét trong nh÷ng ®iÓm dÊu hîp<br />
lÖ cã thÓ b¾t nguån tõ môc tiªu trong khi nh÷ng ®iÓm dÊu cßn l¹i ®îc gi¶ thiÕt tõ nhiÔu vµ<br />
®îc m« h×nh hãa nh nh÷ng biÕn ngÉu nhiªn ph©n bè ®éc lËp ®ång nhÊt.<br />
TËp ®iÓm dÊu ®o hîp lÖ ®îc ®Þnh nghÜa t¹i ph¬ng tr×nh (8), ®iÒu nµy dÉn ®Õn tËp tÝch<br />
lòy c¸c ®iÓm dÊu ®o cho môc tiªu t tÝnh ®Õn thêi ®iÓm k lµ:<br />
( ) ≡ { ( )} í = 1, … (9)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
T¹p chÝ Nghiªn cøu KH&CN qu©n sù, Sè 31, 06 - 2014. 31<br />
Ra ®a<br />
<br />
X¸c suÊt ®îc ®a ra b»ng c¸ch lËp ra gi¶ thiÕt c¬ b¶n cña PDAF nh sau:<br />
{ ( )| ( − 1)} 1 = [ ( ); ( | − 1), ( | − 1)] (10)<br />
kú väng cã ®iÒu kiÖn cña tr¹ng th¸i môc tiªu j t¹i thêi ®iÓm k cã thÓ tÝnh nh sau:<br />
<br />
( | )= ( ) ( | ) (11)<br />
<br />
§ã lµ íc lîng PDA tæng qu¸t b»ng tæng tÊt c¶ c¸c íc lîng cã träng sè cña c¸c gi¶<br />
thuyÕt kh¸c nhau. NÕu x¸c suÊt cña viÖc ph¸t hiÖn ®óng lµ D(k) th× x¸c suÊt LK§D ®îc<br />
tÝnh nh sau :<br />
( )<br />
( )= (12)<br />
∑ ( )<br />
<br />
ë ®©y, ( ) lµ hµm hîp lý cho mçi tÝn hiÖu ®iÓm dÊu:<br />
× [(1 − ( ) ( )] ế =0<br />
⎧<br />
⎪ 1 1<br />
( )= − ( ) ( ), ế ≠ 0 à[Ω( )] = 1 (13)<br />
⎨(2 ) | ( ))| 2<br />
⎪<br />
⎩ 0 á ườ ℎợ ℎá<br />
<br />
trong ®ã, l lµ hµm mËt ®é nhiÔu, D(k) lµ x¸c suÊt ph¸t hiÖn ®óng vµ lµ mét hµm cña th«ng<br />
sè m¸y thu trong khi G(k) lµ x¸c suÊt ®iÓm dÊu r¬i vµo vïng cöa sãng.<br />
2.2. ThuËt to¸n LK§D theo x¸c suÊt ®ång thêi JPDA<br />
§iÓm h¹n chÕ cña thuËt to¸n PDA lµ chØ cã thÓ ¸p dông cho mét môc tiªu t¹i mçi thêithê<br />
®iÓm. H¹n chÕ nµy cã thÓ kh¾c phôc b»ng c¸ch sö dông thuËt to¸n JPDA trong ®ã xem xÐt<br />
nhiÒu môc tiªu mét c¸ch ®ång thêi. Dùa trªn ma trËn hîp lÖ, c¸c gi¶ thuyÕt liªn kÕt d÷ liÖu<br />
(c¸c sù kiÖn kh¶ thi) ®îc t¹o ra híng ®Õn c¸c rµng buéc liªn kÕt JPDA nh:<br />
nh<br />
1. Mçi ®iÓm dÊu ®o chØ cã thÓ cã mét nguån gèc (tõ môc tiªu hoÆc tõ nhiÔu)<br />
2. Kh«ng thÓ cã h¬n mét ®iÓm dÊu cã nguån gèc tõ mét môc tiªu<br />
3. TÊt c¶ c¸c ®iÓm dÊu ph¶i ®îc g¸n<br />
Mçi sù kiÖn kh¶ thi ®¹i diÖn b»ng mét ma trËn gi¶ thuyÕt Ω cã kÝch thíc gièng nh<br />
cña ma trËn hîp lÖ . C¸c phÇn tö cña Ω ®îc ®Þnh nghÜa nh sau:<br />
1 ế Ω =1 àđ ể ấ đượ ả ℎế ừ ℎễ<br />
Ω = 1 ế Ω =1 àđ ể ấ đượ ả ℎế ừ ụ ê (14)<br />
0 á ườ ℎợ ℎá<br />
<br />
T¬ng tù víi c¸c rµng buéc trªn, trong Ω cã Ýt nhÊt mét phÇn tö b»ng 1 trong mçi cét<br />
ngo¹i trõ = 0 vµ cã chÝnh x¸c mét phÇn tö b»ng 1 trong mçi hµng.<br />
Theoo [3], dùa trªn mçi ma trËn gi¶ thuyÕt ®îc lËp, x¸c suÊt cã ®iÒu kiÖn cña sù kiÖn<br />
kh¶ thi ®îc tÝnh to¸n theo c«ng thøc:<br />
1<br />
Ω| = ( ) ( . ) ( ) (15)<br />
:<br />
<br />
<br />
ë ®©y, lµ tËp cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm dÊu tÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn thêi k , c lµ h»ng sè, lµ sè<br />
lîng ®iÓm dÊu ®îc ph¸t hiÖn trong c¸c sù kiÖn kh¶ thi vµ Ω = 1 biÓu thÞ r»ng ®iÓm dÊu<br />
j ®îc liªn kÕt víi môc tiªu t . Hµm hîp lý chung ( ) t¬ng øng víi gi¶ thuyÕt liªn kÕt<br />
chung tÊt c¶ c¸c ®iÓm dÊu tíi c¶ ®éi h×nh môc tiªu lµ :<br />
<br />
<br />
32 P.N.Huy, B.Q.Thắng<br />
ắng, “Ứng dụng mạng nơron Hopfield … quỹ đạo mục<br />
ục tiêu<br />
ti ra đa.”<br />
Nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ<br />
<br />
× [(1 − ( ) ( )] , ế =0<br />
⎧<br />
⎪ 1 1<br />
( )= − ( ) ( ) ế ≠ 0 à[Ω( )] = 1 (16)<br />
⎨ (2 ) | ( )| 2<br />
⎪<br />
⎩ 0 á ườ ℎợ ℎá<br />
<br />
ë ®©y, l ®îc ®Þnh nghÜa lµ mËt ®é nhiÔu, ( ) lµ x¸c suÊt ph¸t hiÖn ®óng. X¸c suÊt hËu<br />
nghiÖm liªn kÕt chung cho tÊt c¶ c¸c gi¶ thuyÕt ®îc tÝnh to¸n nh sau:<br />
( )= (Ω| )Ω (17)<br />
<br />
<br />
<br />
( )= 1− ( ) (18)<br />
<br />
<br />
X¸c suÊt liªn kÕt JPDA sö dông ®Ó cËp nhËt ph¬ng tr×nh tr¹ng th¸i sö dông lîng ®æi<br />
míi ®îc tæng hîp nh ë PDA.<br />
<br />
3. øng dông m¹ng n¬ron hopfield<br />
Trong liªn kÕt ®iÓm dÊu<br />
Tõ c¸c tr×nh bµy ë trªn vÒ LK§D, ta thÊy r»ng c¬ së cña viÖc liªn kÕt lµ sö dông x¸c<br />
suÊt liªn kÕt cña cña ®iÓm dÊu víi môc tiªu ®Ó quyÕt ®Þnh sù kiÖn ®iÓm dÊu thu nhËn ®îc<br />
cã ph¶i thuéc quü ®¹o cña môc tiªu ®ang b¸m s¸t hay kh«ng. C¸c x¸c suÊt liªn kÕt nµy<br />
®îc x¸c ®Þnh theo c¸c c«ng thøc (12) vµ (17) víi ®Çu vµo lµ c¸c hµm hîp lý ®îc x¸c ®Þnh<br />
theo c¸c c«ng thøc (13) vµ (16). Víi sè lîng môc tiªu t¨ng lªn th× dung lîng tÝnh to¸n<br />
c¸c x¸c suÊt nµy sÏ phải t¨ng theo hµm lũy thừa [3]. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o b¸m s¸t quü ®¹o<br />
c¸c môc tiªu trong vïng quan s¸t trong t×nh huèng nhiÔu phøc t¹p trong thêi gian thùc, cÇn<br />
ph¶i cã mét c«ng cô tÝnh to¸n x¸c suÊt liªn kÕt theo ph¬ng ph¸p míi. C«ng cô m¹ng<br />
n¬ron nh©n t¹o Hopfield lµ mét sù lùa chän thÝch hîp.<br />
ý tëng sö dông m¹ng n¬ron nh©n t¹o trong liªn kÕt ®iÓm dÊu ra®a b¾t nguån tõ bµi<br />
to¸n kinh ®iÓn ngêi b¸n hµng rong - TSP (Traveling salesman Problem). Néi dung bµi<br />
to¸n lµ: Mét ngêi b¸n hµng rong ph¶i ®i ®Õn tÊt c¶ n thµnh phè vµ trë l¹i ®óng n¬i xuÊt<br />
ph¸t, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c thµnh phè lµ biÕt tríc, mçi thµnh phè chØ ®îc ®Õn tèi ®a mét<br />
lÇn. H·y s¾p xÕp lé tr×nh cho ngêi ®ã sao cho tæng qu·ng ®êng ®i lµ ng¾n nhÊt.<br />
Theo [3], m¹ng Hopfield sÏ ®¹t tíi tr¹ng th¸i c©n b»ng khi hµm n¨ng lîng cña nã ®¹t<br />
tíi gi¸ trÞ cùc tiÓu. V× vËy, tõ bµi to¸n cho tríc, ta x©y dùng mét hµm môc tiªu F nµo ®ã<br />
(®· ®îc xö lý c¸c rµng buéc) vµ buéc F = E (E lµ hµm n¨ng lîng), sau ®ã t×m ra mèi liªn<br />
hÖ gi÷a c¸c biÕn cña chóng. §©y lµ lý do mµ m¹ng Hopfield rÊt phï hîp víi c¸c bµi to¸n<br />
tèi u tæ hîp nh: bµi to¸n ngêi b¸n hµng, t×m ®êng ®i tèi u cho tuyÕn ®êng xe bus<br />
i<br />
trêng häc, bµi to¸n ngêi ®a th,... ë ®©y, viÖc x¸c ®Þnh x¸c suÊt LK§D x ( k ) tõ c¸c<br />
hµm hîp lý còng gÇn gièng vµ t¬ng tù nh gi¶i bµi to¸n ngêi b¸n hµng rong.<br />
C¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc ®èi víi vÊn ®Ò LK§D(Data Association Problem - DAP) sÏ<br />
®îc h×nh thµnh tõ nh÷ng c¸ch ®Æt vÊn ®Ò sau:<br />
n<br />
i<br />
- Tæng träng sè tõng cét ph¶i tháa m·n biÓu thøc <br />
x 0<br />
x (k ) 1<br />
<br />
- Kh«ng thÓ thu ®îc hai ®iÓm dÊu ®ång thêi tõ mét môc tiªu vµ còng kh«ng thÓ cã mét<br />
®iÓm dÊu cña ®ång thêi hai môc tiªu. Hµm n¨ng lîng LK§D cã d¹ng lµ:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
T¹p chÝ Nghiªn cøu KH&CN qu©n sù, Sè 31, 06 - 2014. 33<br />
Ra ®a<br />
<br />
M1 M M<br />
EDAP Vx ,iVx , j 2 Vx ,iVy ,i 3 (Vx ,i 1)2<br />
2 x i j i 2 i x y x 2 i x<br />
M4 M<br />
(Vx ,i xi ) 2 5 (Vx ,i l j )2<br />
2 x i 2 x i j i lx<br />
(19)<br />
<br />
trong ®ã, xi lµ hµm chuÈn hãa cña tØ sè hîp lý pxi (k ) cã d¹ng:<br />
<br />
pxi (k )<br />
xi n (20)<br />
i<br />
p (k )<br />
l 0<br />
l<br />
<br />
<br />
<br />
Tõ ®ã, viÖc x©y dùng m¹ng chÝnh lµ triÓn khai ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc ®èi víi<br />
hµm n¨ng lîng. Theo [3], sau khi biÕn ®æi vµ rót gän, hµm n¨ng lîng träng sè cã thÓ viÕt<br />
l¹i díi d¹ng:<br />
∗<br />
1<br />
=− ,, , × , × , − , × , (21)<br />
2<br />
<br />
C¸c träng sè tiÕp hîp Tx ,i , y , j hoµn toµn kh«ng phô thuéc vµo hµm hîp lý chuÈn hãa vµ<br />
®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ nh sau:<br />
<br />
{ [ ]} ế ,<br />
ế ,<br />
,, , = ( ) ế ,<br />
(22)<br />
ế ,<br />
C¸c hÖ sè M1...M5 cã thÓ ®îc ®iÒu chØnh ®Ó kiÓm so¸t viÖc nhÊn m¹nh vµo c¸c ®Æc<br />
i<br />
tÝnh vµ rµng buéc kh¸c nhau. M4 cã gi¸ trÞ lín sÏ lµm cho Vx,i gÇn ®Õn x ®iÒu nµy t¬ng<br />
®¬ng víi x¸c xuÊt liªn kÕt PDA th«ng thêng. NÕu M1,M2,M3 lín th× ph¬ng ph¸p liªn kÕt<br />
®iÓm dÊu sÏ trë thµnh NNPDA (Nearest-Neighbor PDA). Mét tæ hîp c©n b»ng cho c¶ 5 sè<br />
h¹ng trªn sÏ dÉn ®Õn mét kÕt qu¶ ®Çy ®ñ nhÊt cho tÊt c¶ c¸c ®Æc tÝnh cña thuËt to¸n JPDA.<br />
<br />
<br />
4. m« pháng vµ kiÓm nghiÖm<br />
4.1. §Æt ®Çu bµi<br />
Nh trªn ®· ®Æt vÊn ®Ò, cã thÓ ph¸t biÓu ®Çu bµi tÝnh to¸n kiÓm nghiÖm kÕt qu¶ nghiªn<br />
cøu lý thuyÕt nh sau: øng dông c«ng cô m¹ng Hopfield tÝnh to¸n x¸c suÊt LK§D dïng<br />
trong läc, b¸m quü ®¹o trong xö lý cÊp 2 tin tøc ra®a víi sè lîng quü ®¹o Imax ®îc xö lý.<br />
TiÕn hµnh ®¸nh gi¸ chóng theo c¸c tiªu chÝ lùa chän.<br />
4.2. C¸c d÷ liÖu ®Çu vµo<br />
Víi ®Çu bµi nh trªn, d÷ liÖu ®Çu vµo sÏ bao gåm:<br />
- Sè lîng quü ®¹o cã thÓ thùc hiÖn kh«ng vît qu¸ Imax.<br />
- Sè c¸c chu kú nhÞp lÊy tin lµ kmax .<br />
- Trong tõng chu kú nhÞp lÊy tin k vµ øng víi mçi quü ®¹o, tån t¹i kh«ng qu¸ mét<br />
®iÓm dÊu ch©n thùc vµ kh«ng qu¸ sè ®iÓm dÊu gi¶ ®a vµo ban ®Çu.<br />
4.3. C¸c kÕt qu¶ ®Çu ra cÇn cã<br />
C¸c quü ®¹o ®îc läc, b¸m hiÓn thÞ trong hÖ täa ®é §Ò-c¸c.<br />
<br />
<br />
<br />
34 P.N.Huy, B.Q.Thắng, “Ứng dụng mạng nơron Hopfield … quỹ đạo mục tiêu ra đa.”<br />
Nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ<br />
<br />
4.4 ThuËt to¸n tæng qu¸t<br />
Nh ®· chØ ra trªn H×nh 1, lu ®å thuËt to¸n tæng qu¸t sÏ bao gåm c¸c thuËt to¸n sau:<br />
- ThuËt to¸n t¹o vµ xuÊt d÷ liÖu m« pháng ®Çu vµo .<br />
- ThuËt to¸n m¹ng Hopfield tÝnh x¸c suÊt liªn kÕt ®iÓm dÊu.<br />
- ThuËt to¸n läc Kalman dïng ®Ó läc, b¸m quü ®¹o, íc lîng c¸c tham sè quü ®¹o.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
k : 1<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
k k max<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
k : k 1<br />
<br />
<br />
<br />
H×nh 1. Lu ®å thuËt to¸n tæng qu¸t .<br />
KÕt qu¶ m« pháng nh h×nh 2.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
a. B¸m s¸t 3 môc tiªu b. B¸m s¸t 5 môc tiªu c. B¸m s¸t 20 môc tiªu<br />
<br />
H×nh 2. KÕt qu¶ m« pháng quü ®¹o.<br />
NhËn xÐt: Víi m«i trêng m« pháng ë møc trung b×nh (M¸y tÝnh Destop cores I5,<br />
3GHz, RAM 4GB, HDD 400GB, H§H Windows 7 Ultimate), phÇn mÒm m« pháng sö<br />
dông MATLAB R10a, tõ kÕt qu¶ nhËn ®îc(h×nh 2 vµ 3) ta cã nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸<br />
nh sau:<br />
- Sè lîng c¸c quü ®¹o ®îc b¸m s¸t ®Çy ®ñ theo ®Çu bµi ®Æt ra(3,5 vµ 20 quü ®¹o).<br />
- Khi môc tiªu c¬ ®éng (tèc ®é vµ híng bay môc tiªu thay ®æi), bé läc b¸m n¬ron vÉn<br />
®¶m b¶o b¸m s¸t, kh«ng cã hiÖn tîng mÊt b¸m.<br />
- C¸c gi¸ trÞ sai sè b¸m s¸t, íc lîng tèc ®é cña c¸c bé läc b¸m cã c¸c ®iÓm dÊu ®Çu<br />
vµo ®îc g¸n víi quü ®¹o môc tiªu b»ng ph¬ng ph¸p m¹ng n¬ron ®Òu tháa m·n c¸c ®iÒu<br />
kiÖn ban ®Çu (Tèc ®é trung b×nh cña môc tiªu lµ 400m/s).<br />
- Khi sè lîng môc tiªu t¨ng lªn chÊt lîng, b¸m s¸t còng thay ®æi t¬ng øng theo<br />
híng gi¶m dÇn biÓu hiÖn ë sù nhÊp nh«, gÊp khóc cña ®êng quü ®¹o. Khi t¨ng ®Õn 20<br />
môc tiªu míi xuÊt hiÖn sù mÊt b¸m s¸t. Víi cÊu h×nh phÇn cøng ë trªn, kÕt qu¶ nµy lµ chÊp<br />
nhËn ®îc.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
T¹p chÝ Nghiªn cøu KH&CN qu©n sù, Sè 31, 06 - 2014. 35<br />
Ra ®a<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
a. Sai sè b¸m s¸t b. ¦íc lîng tèc ®é môc tiªu<br />
H×nh 3. Sai sè b¸m s¸t vµ íc lîng tèc ®é.<br />
5. kÕt luËn<br />
Ph¬ng ph¸p läc b¸m dïng m¹ng n¬ron ®Ó liªn kÕt ®iÓm dÊu ®· hoµn toµn tháa m·n<br />
c¸c tiªu chÝ cña mét bé b¸m s¸t quü ®¹o môc tiªu ra ®a. C¸c chØ tiªu tham sè cña nã ®Òu<br />
b»ng vµ tèt h¬n c¸c bé läc b¸m dïng LK§D theo x¸c suÊt sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh PDA,<br />
JPDA theo c¸ch gi¶i tÝch. C¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n m« pháng ë trªn ®· chøng minh tÝnh ®óng<br />
®¾n cña kÕt luËn nµy.<br />
Tµi liÖu tham kh¶o<br />
[1]. Bar-Shalom, ”Radar Tracking and Data Association,” Orlando Acad. Press, Inc. 1998.<br />
[2]. Blackman,“Multiple-Target tracking with radar application,”MA, Artech House. 2005<br />
[3]. Thomas K. Rob, “A Comparison of Conventional And Neural Network Data<br />
Association Techniques For Multi-target tracking,” Electrical And Computer<br />
Engineering Royal Military College of Canada . Kingston, Ontario-Nov, 1999.<br />
[4]. D.Sengupta and R.T. Iltis, “Neural Solution to the Multi-target Data Association<br />
Problem,” IEEE Transaction On Aerospace & Electro. Sys., AES- (1989), pp.96-108.<br />
[5]. Фарина Ф , Cтудер Ф., “Цифровая Обработка РЛИ. Сопровождение Целей,”<br />
Изд. Радио и Связъю , 1993. c. 88-98, 160-167.<br />
abstract<br />
The hopfield network application for solution to data<br />
associate problem in radar target trajectory tracking<br />
The paper presents studied results by the Hopfield Neural network application<br />
to compute associate probabilities between the target’s plot and trajectory in<br />
Probabilistic Data Association Algorithms (PDAA), and Joint Probabilistic Data<br />
Association (JPDA), which are used in the target,s trajectory tracking filter for the<br />
automatic radar informations secondary processing system of the modern radars.<br />
Their advantages are carried out by simulative results.<br />
Keywords: PDA, JPDA, PDAF, JPDAF, Kalman Filter, EKF, Likelihood ratio, Traveling Problem.<br />
<br />
NhËn ngµy 24 th¸ng 10 n¨m 2014<br />
Hoµn thiÖn ngµy 10 th¸ng 05 n¨m 2014<br />
ChÊp nhËn ®¨ng ngµy 25 th¸ng 05 n¨m 2014<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
§Þa chØ: * ViÖn KTQS Phßng kh«ng - Kh«ng qu©n<br />
** Häc viÖn KTQS<br />
<br />
<br />
<br />
36 P.N.Huy, B.Q.Thắng, “Ứng dụng mạng nơron Hopfield … quỹ đạo mục tiêu ra đa.”<br />