Vài nét về Đại lễ kính Thánh Đa Minh ở giáo phận Bùi Chu

Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 11 - 2012<br /> <br /> 51<br /> <br /> VµI NÐT VÒ §¹I LÔ KÝNH TH¸NH §A MINH ë<br /> GI¸O PHËN BïI CHU<br /> Mai DiÖu Anh(*)<br /> 1. Vµi vÐt vÒ Th¸nh §a Minh vµ dßng<br /> §a Minh ë ViÖt Nam<br /> <br /> Bµi viÕt nµy dùa trªn ®ît kh¶o s¸t<br /> ®iÒn d· ®¹i lÔ kÝnh Th¸nh §a Minh, Gi¸o<br /> <br /> phËn Bïi Chu (8/8/2012). Nh­ng tr­íc hÕt<br /> xin tr×nh bµy s¬ l­îc vÒ tiÓu sö Th¸nh<br /> §a Minh.<br /> Th¸nh §a Minh sinh n¨m 1170 t¹i<br /> Caleruega, T©y Ban Nha, thuéc dßng téc<br /> Guzman. Quan niÖm C«ng gi¸o cho r»ng<br /> cã nhiÒu dÊu l¹ xÈy ra khi §a Minh chµo<br /> ®êi. Th¸nh Jordan Saxony, vÞ kÝ lôc vÒ<br /> cuéc ®êi §a Minh, kÓ l¹i r»ng khi ®ang<br /> mang thai Ngµi, bµ cè Joanna d’Aza<br /> n»m m¬ thÊy m×nh cho chµo ®êi mét con<br /> chã ngËm bã ®uèc ®ang ch¸y s¸ng vµ<br /> mang löa ®Õn kh¾p thÕ giíi. Trong ngµy<br /> th¸nh nh©n röa téi, mÑ ®ì ®Çu tr«ng<br /> thÊy trªn vÇng tr¸n §a Minh cã mét ng«i<br /> sao s¸ng, chiÕu táa chung quanh. Do ®ã<br /> ngµy nay khi t¹c t­îng Th¸nh §a Minh,<br /> ng­êi ta còng t¹c lu«n t­îng con chã<br /> ®ang ngËm ®uèc s¸ng n»m d­íi ch©n,<br /> cßn trªn tr¸n Ngµi th× cã ng«i sao s¸ng.<br /> Ngay tõ nhá, §a Minh biÕt dung hßa<br /> viÖc häc víi ®êi cÇu nguyÖn vµ c¸c bæn<br /> phËn t«ng ®å. Sau khi ®­îc truyÒn chøc,<br /> §a Minh xin lµm kinh sÜ t¹i nhµ thê<br /> chÝnh tßa Osma. Héi Kinh sÜ nµy theo<br /> tinh thÇn tu luËt cña Th¸nh Augustine<br /> sèng cuéc ®êi Èn th©n.<br /> <br /> Trong mét lÇn du hµnh sang §an<br /> M¹ch do ®­îc ñy th¸c sø m¹ng thu xÕp<br /> <br /> cuéc h«n nh©n cña c«ng chóa §an M¹ch<br /> víi hoµng tö xø Marches, Ngµi ph¶i<br /> b¨ng qua MiÒn Nam n­íc Ph¸p. ChÝnh<br /> cuéc du hµnh nµy lµm thay ®æi cuéc ®êi<br /> §a Minh. N¨m 1214, Ngµi trë l¹i<br /> <br /> Toulouse, n­íc Ph¸p víi mong muèn<br /> quyÕt ®Þnh thµnh lËp dßng tu chuyªn lo<br /> <br /> gi¶ng thuyÕt. Sù næi tiÕng vÒ ®¹o ®øc<br /> vµ sù kh«n ngoan cña Ngµi thu hót<br /> nhiÒu thanh niªn ng­ìng mé t×m ®Õn.<br /> §­îc sù cho phÐp cña Gi¸m môc<br /> Toulouse, §a Minh tËp hîp nh÷ng m«n<br /> ®Ö ®ã thµnh mét céng ®oµn. N¨m 1215,<br /> <br /> Ngµi chÝnh thøc theo gi¸o luËt thµnh<br /> lËp nhµ dßng trong Gi¸o phËn Toulouse<br /> víi môc ®Ých truyÒn b¸ ®øc tin vµ lu©n<br /> lÝ ch©n chÝnh.<br /> <br /> Sau khi Ngµi qua ®êi vµo n¨m 1221,<br /> dßng cña Ngµi ®­îc thiÕt lËp - Dßng Anh<br /> em thuyÕt gi¸o, mµ ng­êi ta vÉn quen<br /> gäi lµ dßng §a Minh - ®au buån tiÔn ®­a<br /> Ngµi ®Õn n¬i an nghØ cuèi cïng. Tuy<br /> nhiªn, anh em trong dßng l¹i sèng tiÕp<br /> <br /> mét cuéc sèng b×nh th­êng qua viÖc kÕ<br /> tôc nh÷ng g× mµ Ngµi ñy th¸c chø kh«ng<br /> t«n phong vÞ s¸ng lËp cña dßng ®Ó ng­êi<br /> ta t«n kÝnh.<br /> <br /> Cuèn s¸ch ®Çu tiªn nãi vÒ Th¸nh §a<br /> Minh kh«ng ®­îc coi lµ cuèn s¸ch “Cuéc<br /> ®êi Th¸nh §a Minh” mµ chØ lµ “TËp s¸ch<br /> nhá vÒ nh÷ng ngµy ®Çu cña dßng Anh<br /> em thuyÕt gi¸o”. Dßng §a Minh ®­îc c¸c<br /> <br /> *. ThS., Häc ViÖn An ninh Nh©n d©n.<br /> <br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 11 - 2012<br /> <br /> 52<br /> gi¸o hoµng sö dông trong nhiÒu viÖc, kÓ<br /> c¶ viÖc rao gi¶ng cho c¸c ®¹o binh th¸nh<br /> gi¸ vµ lµm c«ng t¸c ngo¹i giao. Hä lµ<br /> ng­êi cã c«ng thiÕt lËp nhiÒu xø truyÒn<br /> gi¸o tiªn phong ë c¶ §«ng vµ T©y b¸n cÇu.<br /> ë ViÖt Nam, ho¹t ®éng truyÒn gi¸o<br /> <br /> cña dßng §a Minh ®­îc nhµ nghiªn cøu<br /> §µo Trung HiÖu cho biÕt: “Thêi ®iÓm ch¾c<br /> ch¾n khëi sù viÖc loan b¸o Tin Mõng t¹i<br /> ViÖt Nam lµ n¨m 1550. VÞ gi¸o sÜ dßng<br /> th¸nh Dominique Gaspar Santa de Cruz<br /> (Bå §µo Nha) tõ Malaca ®Õn cöa biÓn CÇn<br /> <br /> Cao, lóc ®ã thuéc xø Cao Miªn nh­ng<br /> ngµy nay lµ ®Þa phËn tØnh Hµ Tiªn, 5<br /> n¨m tr­íc khi ®Õn Qu¶ng §«ng. Gi¸o sÜ<br /> Gaspar lµ ng­êi s¸ng lËp dßng §a Minh<br /> Santa Cruz Malaca ®Ó truyÒn gi¸o cho<br /> vïng §«ng ¸”(1).<br /> <br /> Ngµy 9/9/1659, Tßa Th¸nh La M· ban<br /> hµnh s¾c chØ thµnh lËp hai ®Þa phËn ®Çu<br /> tiªn ë ViÖt Nam: ®Þa phËn §µng Trong vµ<br /> ®Þa phËn §µng Ngoµi theo ranh giíi<br /> TrÞnh, NguyÔn ph©n tranh. Gi¸m môc ®Þa<br /> phËn §µng Ngoµi Francisco Pallu mêi<br /> gi¸o sÜ dßng §a Minh ë Manila<br /> <br /> (Philippines ®Õn §µng Ngoµi truyÒn<br /> gi¸o). N¨m 1676, gi¸o sÜ Juan de Santa<br /> Cruz vµ gi¸o sÜ Juan Arjona ®­îc cö ®Õn<br /> Phè HiÕn (H­ng Yªn), ®¸nh dÊu sù cã<br /> mÆt cña c¸c gi¸o sÜ dßng §a Minh trªn<br /> ®Þa phËn §µng Ngoµi.<br /> <br /> N¨m 1679, Tßa Th¸nh chia gi¸o phËn<br /> §µng Ngoµi thµnh T©y §µng Ngoµi vµ<br /> §«ng §µng Ngoµi theo ®Þa giíi s«ng<br /> Hång vµ s«ng L«. §Þa phËn §«ng §µng<br /> <br /> Ngoµi lµ mét vïng réng lín, bao gåm c¸c<br /> ®Þa phËn sau nµy t¸ch ra thµnh: Bïi Chu<br /> <br /> (1848), B¾c Ninh (1885), H¶i Phßng (1924),<br /> Th¸i B×nh (1936), L¹ng S¬n (1915, 1939)<br /> ®­îc giao cho dßng §a Minh qu¶n lÝ,<br /> gi¸o sÜ Deydier lµm §¹i diÖn T«ng tßa.<br /> N¨m 1848, Tßa Th¸nh chia ®«i ®Þa phËn<br /> §«ng §µng Ngoµi: gåm gi¸o phËn §«ng<br /> vµ gi¸o phËn Trung. Ngµy 3/12/1924, tÊt<br /> <br /> c¶ c¸c gi¸o phËn ë ViÖt Nam ®Òu ®­îc<br /> Tßa Th¸nh ®æi tªn theo ®Þa h¹t hµnh<br /> chÝnh n¬i ®Æt tßa gi¸m môc, nªn gi¸o<br /> phËn Trung ®­îc ®æi thµnh gi¸o phËn<br /> Bïi Chu do Gi¸m môc Pedro Munoagorri<br /> Trung coi sãc. Gi¸o phËn Bïi Chu lµ gi¸o<br /> phËn lín, ra ®êi sím, do ®ã ®êi sèng ®¹o<br /> cña gi¸o d©n ®Þa phËn Ýt nhiÒu mang<br /> nh÷ng nÐt kh¸c biÖt.<br /> <br /> Gi¸o phËn Bïi Chu hiÖn nay n»m<br /> <br /> trong tØnh Nam §Þnh, bao gåm s¸u<br /> huyÖn: Xu©n Tr­êng, Giao Thñy, H¶i<br /> HËu, Nam Trùc, Trùc Ninh, NghÜa H­ng<br /> <br /> vµ khu vùc xø Kho¸i §ång ë Thµnh phè<br /> Nam §Þnh. Gi¸o phËn nµy n»m gi÷a h¹<br /> <br /> l­u cña s«ng Hång vµ s«ng §¸y, vèn lµ<br /> m«i tr­êng thuËn lîi trong ®ãn nhËn vµ<br /> <br /> ph¸t triÓn Tin Mõng. Ngoµi ra, ph¶i kÓ<br /> ®Õn s«ng Ninh C¬ - mét nh¸nh s«ng<br /> Hång - n»m gi÷a gi¸o phËn, dï kh«ng<br /> <br /> lín b»ng hai s«ng trªn nh­ng l¹i lµ trôc<br /> giao th«ng rÊt thuËn tiÖn. Nh÷ng con<br /> <br /> s«ng ®ã in ®Ëm dÊu vÕt nh÷ng cuéc hµnh<br /> tr×nh rao gi¶ng Tin Mõng cña c¸c nhµ<br /> truyÒn gi¸o. HiÖn nay, Gi¸o phËn cã 167<br /> linh môc, 150 gi¸o xø, 5 héi dßng, mét<br /> <br /> ®¹i chñng viÖn vµ do Gi¸m môc Giuse<br /> Hoµng V¨n TiÖm coi sãc tõ n¨m 2001 ®Õn<br /> nay. VÒ ph­¬ng diÖn t«n gi¸o, Gi¸o phËn<br /> Bïi Chu lµ mét trong 26 gi¸o phËn cña<br /> Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam, lµ gi¸o<br /> phËn cã diÖn tÝch nhá nhÊt, nh­ng l¹i cã<br /> <br /> sè l­îng gi¸o d©n ®«ng thø 4 trªn 26<br /> gi¸o phËn. N¬i ®©y, ®êi sèng ®¹o cña c¸c<br /> tÝn ®å qua qu¸ tr×nh héi nhËp nghi lÔ vµ<br /> ®êi sèng ®¹o C«ng gi¸o víi v¨n hãa tÝn<br /> <br /> ng­ìng truyÒn thèng diÔn ra s«i ®éng,<br /> nhiÒu mµu s¾c, ®Æc biÖt thÓ hiÖn trong<br /> dÞp ®¹i lÔ kÝnh Th¸nh §a Minh tæ chøc<br /> t¹i Nhµ thê ChÝnh tßa Bïi Chu - x· Xu©n<br /> Ngäc, huyÖn Xu©n Tr­êng, Nam §Þnh.<br /> <br /> 1. §µo Trung HiÖu. Cuéc l÷ hµnh ®øc tin, tËp 2, ñy<br /> ban §oµn kÕt C«ng gi¸o Tp. Hå ChÝ Minh,1993, in<br /> r«nЫ, tr.197.<br /> <br /> 52<br /> <br /> Mai DiÖu Anh. Vµi nÐt vÒ ®¹i lÔ…<br /> 2. §¹i lÔ kÝnh Th¸nh §a Minh ë Gi¸o<br /> phËn Bïi Chu, mét h×nh thøc tÝn ng­ìng<br /> Thµnh hoµng lµng ViÖt Nam<br /> ë ViÖt Nam, tÝn ng­ìng b¶n ®Þa lµ<br /> mét bé phËn cÊu thµnh v¨n hãa d©n téc,<br /> vµ lµng x· lµ n¬i nu«i d­ìng, b¶o vÖ<br /> nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa Êy. §ång b»ng B¾c<br /> Bé nãi chung, Gi¸o phËn Bïi Chu nãi<br /> <br /> riªng vèn lµ ®Þa bµn mµ ë ®ã tÝn ng­ìng<br /> b¶n ®Þa cña ng­êi ViÖt mang tÝnh tiªu<br /> biÓu. Mét trong nh÷ng tÝn ng­ìng ®iÓn<br /> h×nh ë c¸c lµng x· vïng ®ång b»ng B¾c<br /> <br /> Bé ph¶i kÓ ®Õn tÝn ng­ìng Thµnh hoµng<br /> lµng.<br /> <br /> “Thµnh hoµng” vèn lµ tõ H¸n ViÖt<br /> ®­îc hiÓu theo nghÜa: “thµnh” lµ c¸i<br /> thµnh, cßn “hoµng” lµ c¸i hµo ®µo s©u<br /> bao quanh thµnh, “Thµnh hoµng” vèn lµ<br /> vÞ thÇn b¶o vÖ cho thµnh tr× ë Trung<br /> Quèc. Sau khi ®­îc du nhËp sang ViÖt<br /> Nam, “Thµnh hoµng” trë thµnh tªn gäi<br /> cho tÝn ng­ìng thê vÞ thÇn cai qu¶n, che<br /> chë, ®Þnh phóc häa cho c­ d©n lµng x·.<br /> Mçi lµng x· ®Òu cã Thµnh hoµng lµng.<br /> Vµ dï xuÊt th©n thÕ nµo, nghÒ nghiÖp ra<br /> sao th× mét khi ®­îc lµng x· t«n vinh lµ<br /> <br /> 53<br /> Kh«ng chØ thê cóng Thµnh hoµng, dÞp<br /> kØ niÖm Thµnh hoµng lµng cßn cã tæ chøc<br /> lÔ héi. Vµo ngµy héi lÔ, tïy theo th©n thÕ,<br /> thÇn tÝch cña Thµnh hoµng mµ ng­êi ta<br /> tæ chøc c¸c nghi thøc sao cho phï hîp.<br /> NÕu Thµnh hoµng lµ anh hïng chèng<br /> ngo¹i x©m th× diÔn x­íng sÏ m« t¶ l¹i<br /> c¶nh ®¸nh giÆc, gi÷ n­íc cña vÞ nµy. NÕu<br /> Thµnh hoµng lµ ThÇn m©y, m­a, sÊm,<br /> <br /> chíp... trong lÔ héi thÕ nµo còng cã diÔn<br /> l¹i c¶nh cÇu cho m­a thuËn giã hßa ®Ó<br /> mïa mµng t­¬i tèt.<br /> <br /> Nh­ vËy, tÝn ng­ìng Thµnh hoµng<br /> lµng lµ sù ph¶n ¸nh vÒ thÕ giíi con ng­êi<br /> trong x· héi ViÖt Nam truyÒn thèng rÊt<br /> ®a d¹ng, víi nhiÒu lo¹i ng­êi ë nh÷ng<br /> tÇng líp x· héi kh¸c nhau. Thùc hiÖn<br /> <br /> nh÷ng nghi lÔ thê cóng Thµnh hoµng<br /> mang ®Õn cho c­ d©n lµng x· ng­êi ViÖt<br /> mét ®êi sèng v¨n hãa tinh thÇn v« cïng<br /> phong phó, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. TÝn<br /> <br /> ng­ìng Thµnh hoµng lµng trë thµnh biÓu<br /> t­îng cho tÝnh cè kÕt céng ®ång, cã vai<br /> trß then chèt trong ®êi sèng t©m linh cña<br /> c­ d©n lµng x· ViÖt Nam.<br /> <br /> Khi C«ng gi¸o b¾t ®Çu du nhËp vµo<br /> <br /> Thµnh hoµng, vÞ ThÇn ®ã sÏ ®­îc c¶ d©n<br /> lµng sïng kÝnh.<br /> <br /> ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam ®· x¸c lËp<br /> ®­îc nÒn v¨n hãa tÝn ng­ìng b¶n ®Þa<br /> <br /> thiªng vµ cã c¶ thêi gian thiªng (vµo dÞp<br /> ®×nh ®¸m cña lµng). §×nh lµng tuy xuÊt<br /> hiÖn tõ l©u vµ tån t¹i qua nhiÒu thÕ kØ,<br /> song ph¶i ®Õn cuèi thÕ kØ XVI vÒ sau vÞ<br /> trÝ cña ng«i ®×nh lµng míi thùc sù ®­îc<br /> <br /> khi lµ ng­êi C«ng gi¸o, t«i lµ ng­êi ViÖt<br /> Nam. VÒ gãc ®é tÝn ng­ìng, t«n gi¸o, c©u<br /> nãi nµy hµm ý: ng­êi C«ng gi¸o ViÖt<br /> Nam dï theo C«ng gi¸o, nh­ng trong s©u<br /> th¼m t©m linh cña hä lµ t©m linh cña<br /> ng­êi ViÖt. Suy réng ra, ng­êi C«ng gi¸o<br /> <br /> HÇu hÕt c¸c Thµnh hoµng th­êng ngù<br /> trÞ ë ng«i ®×nh cña lµng, x·. Ng«i ®×nh<br /> trë thµnh vïng ®Êt thiªng, kh«ng gian<br /> <br /> ®Ò cao trong ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh<br /> thÇn cña céng ®ång lµng x·. Dï ®­îc x©y<br /> <br /> dùng c¸ch xa khu d©n c­, ng«i ®×nh vÉn<br /> lµ trung t©m cña ®êi sèng céng ®ång d©n<br /> lµng, n¬i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò hµnh<br /> chÝnh trong lµng, vµ gi÷ ®óng chøc n¨ng<br /> cña nã lµ n¬i tiÕn hµnh c¸c nghi lÔ thê<br /> cóng Thµnh hoµng.<br /> <br /> ®­îc hµng ngh×n n¨m. Ng­êi C«ng gi¸o<br /> ViÖt Nam tõng nãi mét c©u r»ng: Tr­íc<br /> <br /> ViÖt Nam dï theo t«n gi¸o ®éc thÇn<br /> nh­ng vÉn sèng ®¹o b»ng ®êi sèng t©m<br /> linh ®a thÇn.<br /> <br /> Ngay tõ khi b¾t ®Çu truyÒn gi¸o vµo<br /> <br /> ViÖt Nam, c¸c gi¸o sÜ ®· nhËn ra vai trß<br /> quan träng cña lµng ViÖt truyÒn thèng<br /> víi nh÷ng thiÕt chÕ chÝnh trÞ, kinh tÕ, x·<br /> héi vµ lµ n¬i l­u gi÷, b¶o tån nh÷ng<br /> <br /> 53<br /> <br /> Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 11 - 2012<br /> <br /> 54<br /> phong tôc, tËp qu¸n, c¸c tÝn ng­ìng d©n<br /> <br /> gian cña d©n téc. Tõ ®ã hä ®­a tæ chøc xø,<br /> hä ®¹o vµo m« h×nh lµng x· khiÕn cho<br /> thiÕt chÕ lµng C«ng gi¸o cã quan hÖ mËt<br /> thiÕt vµ t­¬ng hç víi tæ chøc xø, hä ®¹o.<br /> §êi sèng tinh thÇn cña c¸c tÝn ®å C«ng<br /> gi¸o v× thÕ mµ chÞu sù chi phèi m¹nh mÏ<br /> cña v¨n hãa tÝn ng­ìng truyÒn thèng ViÖt<br /> Nam, trong ®ã cã viÖc thê Th¸nh Quan<br /> Thµy xø, hä ®¹o lµng C«ng gi¸o.<br /> <br /> Theo quan niÖm C«ng gi¸o, Th¸nh<br /> <br /> Quan Thµy lµ vÞ Th¸nh b¶o trî, coi sãc<br /> hay quan phßng ®êi sèng cña mét tÝn ®å<br /> hay mét céng ®ång tÝn ®å. Víi lµng C«ng<br /> gi¸o toµn tßng, xø, hä ®¹o g¾n liÒn víi<br /> lµng vÒ ®Þa giíi, vÒ tªn gäi, vµ toµn bé c­<br /> d©n trong lµng còng ®ång thêi lµ tÝn ®å.<br /> V× thÕ, Th¸nh Quan Thµy cña xø, hä ®¹o<br /> ®­îc ®ång nghÜa víi Th¸nh Quan Thµy<br /> <br /> lµng ®¹o vµ Th¸nh Quan Thµy lµng ®¹o<br /> trong t©m thøc c¸c tÝn ®å C«ng gi¸o l¹i<br /> <br /> ®­îc coi nh­ Thµnh hoµng lµng. Thµnh<br /> hoµng lµng ViÖt vÒ chøc n¨ng c¬ b¶n lµ<br /> gièng chøc n¨ng Th¸nh Quan Thµy xø,<br /> hä ®¹o, cho nªn viÖc chuyÓn ®æi nµy<br /> kh«ng lµm mÊt ®i quyÒn n¨ng cña c¸c vÞ<br /> <br /> th¸nh C«ng gi¸o mµ lµm c¸c vÞ th¸nh<br /> thªm gÇn gòi víi cuéc sèng c¸c tÝn ®å<br /> vèn in ®Ëm sinh ho¹t v¨n hãa tÝn<br /> ng­ìng b¶n ®Þa. NÕu nh­ ë lµng x· cña<br /> ng­êi kh«ng theo C«ng gi¸o, ng«i ®×nh<br /> lµng lµ n¬i thê phông ThÇn Thµnh<br /> hoµng, còng lµ n¬i diÔn ra lÔ héi lµng th×<br /> ë lµng C«ng gi¸o, lÔ Th¸nh Quan Thµy<br /> <br /> xø ®¹o còng t­¬ng ®­¬ng mét lÔ héi<br /> ®­îc diÔn ra trong khu«n viªn nhµ xø,<br /> kh«ng v­ît ra khái khu«n khæ lµng<br /> C«ng gi¸o víi nhµ thê lµ trung t©m ®iÓm<br /> lÔ héi. H×nh thøc tæ chøc lÔ Th¸nh Quan<br /> Thµy gièng nh­ mét ngµy héi lµng. Víi<br /> c¸c gi¸o d©n ë Gi¸o phËn Bïi Chu, dßng<br /> Th¸nh §a Minh cã c«ng ¬n rÊt lín, v× thÕ<br /> <br /> dßng ®­îc sïng kÝnh ®Æc biÖt vµ chÝnh<br /> n¬i ®©y, Th¸nh Quan Thµy ®Çu dßng,<br /> <br /> Th¸nh §a Minh còng ®­îc coi lµ Thµnh<br /> <br /> hoµng lµng theo nghÜa lµ ng­êi coi sãc,<br /> b¶o vÖ céng ®ång lµng(2).<br /> <br /> H»ng n¨m vµo ngµy 8/8 d­¬ng lÞch,<br /> theo truyÒn thèng cã tõ l©u ®êi trong<br /> <br /> Gi¸o phËn Bïi Chu, bµ con gi¸o d©n ë<br /> kh¾p c¸c gi¸o xø thuéc gi¸o phËn vµ ë<br /> kh¾p c¸c vïng miÒn l¹i n« nøc h­íng vÒ<br /> Nhµ thê ChÝnh tßa Bïi Chu ®Ó tham dù<br /> ®¹i lÔ kÝnh Th¸nh §a Minh - Th¸nh Quan<br /> Thµy bæn m¹ng gi¸o phËn.<br /> <br /> Ngµy lÔ §Çu Dßng gi¸o phËn - §¹i<br /> lÔ kÝnh Th¸nh §a Minh - lµ ngµy g¾n<br /> <br /> liÒn víi c¸c sù kiÖn lín cña gi¸o phËn<br /> nh­ truyÒn chøc gi¸m môc, linh môc, c¸c<br /> <br /> ngµy lÔ lín trong n¨m... C¸c gi¸m môc<br /> Gi¸o phËn Bïi Chu nh­ Ph¹m N¨ng TÜnh,<br /> Vò Duy NhÊt, Hoµng V¨n TiÖm ®Òu lÜnh<br /> nhËn chøc gi¸m môc gi¸o phËn vµo<br /> chÝnh ngµy lÔ nµy.<br /> <br /> §¹i lÔ kÝnh Th¸nh §a Minh lµ mét<br /> trong nh÷ng ngµy lÔ lín nhÊt cña gi¸o<br /> phËn trong n¨m(3). Tr­íc ngµy lÔ, c¸c tÝn<br /> ®å lo chuÈn bÞ rÊt chu ®¸o tõ viÖc söa<br /> sang ®­êng x¸, nhµ xø, nhµ thê ®Õn<br /> <br /> dùng cæng chµo, ch¨ng hoa, kÕt ®Ìn,<br /> trang hoµng nhµ thê, nhµ xø, tËp d­ît<br /> v¨n nghÖ, héi kÌn, héi trèng, c¸c nghi<br /> thøc, nghi lÔ sÏ diÔn ra trong ngµy lÔ.<br /> <br /> Tr­íc ®©y, khi ch­a cã c¸c ph­¬ng<br /> tiÖn ®i l¹i, c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng<br /> nh­ b©y giê, gi¸o d©n ph¶i ®i bé tíi nhµ<br /> thê ChÝnh tßa th­êng khëi hµnh tõ tr­a<br /> <br /> ngµy h«m tr­íc ®Ó tèi h«m sau cã mÆt<br /> t¹i nhµ thê mõng lÔ. Tõng ®oµn ng­êi,<br /> <br /> 2. Së dÜ gäi lµ lÔ §Çu dßng v× gi¸o phËn Trung ®­îc<br /> giao cho dßng Th¸nh §a Minh, tØnh dßng RÊt Th¸nh<br /> M©n C«i Manila phô tr¸ch tõ n¨m 1757. Thõa sai<br /> T©y Ban Nha thêi Êy ®· dÞch lÔ nµy lµ lÔ §Çu Dßng.<br /> Tõ ®ã, tªn gäi ®­îc truyÒn tông vµ tu©n gi÷ ®Õn ngµy<br /> nay. LÔ §Çu Dßng chØ lµ tªn gäi kh¸c ®i cña ngµy lÔ<br /> kÝnh Th¸nh §a Minh ng­êi cã c«ng lËp dßng §a<br /> Minh vµ ®­îc tÝn ®å gäi lµ Th¸nh Tæ phô.<br /> 3. ë Gi¸o phËn Bïi Chu, mét n¨m cã hai dÞp lÔ träng:<br /> §¹i lÔ kÝnh Th¸nh §a Minh ngµy 8/8 vµ lÔ Th¸nh §øc<br /> MÑ v« nhiÔm nguyªn téi ngµy 8/12 h»ng n¨m.<br /> <br /> 54<br /> <br /> Mai DiÖu Anh. Vµi nÐt vÒ ®¹i lÔ…<br /> tõng gi¸o xø, chØ mang theo n¾m c¬m<br /> muèi võng, mét c¸i ¸o m­a, h¸o høc kÐo<br /> vÒ nhµ thê ChÝnh tßa. Nh÷ng ng­êi ®i<br /> ®­êng, c¸c tÝn ®å t«n gi¸o b¹n lóc ®ã<br /> th­êng ng¹c nhiªn khi biÕt r»ng, n¾m<br /> c¬m muèi võng ®Ó gi¸o d©n dïng cho<br /> b÷a tèi vµ s¸ng h«m sau, cßn chiÕc ¸o<br /> m­a, ban ®ªm tr¶i ra lµm chç ngñ, ban<br /> ngµy dïng che m­a v× lÔ §Çu Dßng<br /> th­êng diÔn ra ®óng dÞp m­a b·o.<br /> <br /> Ngµy nay, ®êi sèng gi¸o d©n cã nhiÒu<br /> <br /> 55<br /> Th¸nh §a Minh. §oµn lÔ nghi gåm Gi¸m<br /> môc Gi¸o phËn chñ sù, hîp cïng c¸c linh<br /> môc trong gi¸o phËn hµng ngò chØnh tÒ<br /> cung nghinh Th¸nh Quan Thµy.<br /> 18h, Th¸nh lÔ ®­îc cö hµnh trang<br /> träng víi sù chñ sù cña linh môc chÝnh<br /> xø cïng ®ång tÕ lµ c¸c linh môc trong vµ<br /> ngoµi gi¸o phËn. Phôc vô h¸t lÔ lµ c¸c n÷<br /> tu dßng §a Minh cïng héi kÌn n÷ v«<br /> cïng hoµnh tr¸ng.<br /> <br /> 20h, ch­¬ng tr×nh diÔn nguyÖn vÒ<br /> <br /> ®æi thay, c¬ së vËt chÊt, sinh ho¹t v¨n hãa<br /> tinh thÇn ®­îc c¶i thiÖn, phong phó. Tuy<br /> nhiªn trong t©m thøc cña gi¸o d©n, lÔ ®Çu<br /> dßng, lÔ Bïi, lÔ Th¸nh §a Minh vÉn hiÖn<br /> diÖn, lµ sinh ho¹t v¨n hãa, lµ dÊu Ên<br /> kh«ng thÓ phai mê, ®Ó råi vµo ngµy 8/8<br /> h»ng n¨m hä l¹i n« nøc theo dßng ng­êi<br /> vÒ Bïi Chu dù lÔ Th¸nh Quan Thµy ®Çu<br /> dßng trong niÒm h©n hoan, vui s­íng.<br /> <br /> Th¸nh §a Minh diÔn ra víi sù ®Çu t­ kÜ<br /> l­ìng, c«ng phu. C¸c tiÕt môc v¨n nghÖ<br /> cã sù gãp mÆt cña hµng tr¨m diÔn viªn<br /> ®Õn tõ c¸c Liªn huynh trong Gi¸o phËn,<br /> ®¹i diÖn cho c¸c gi¸o h¹t cña Gi¸o phËn<br /> Bïi Chu. Ch­¬ng tr×nh DiÔn nguyÖn thÓ<br /> <br /> nh­ng ngay tõ chiÒu ngµy h«m tr­íc,<br /> gi¸o d©n ®· h­íng vÒ Nhµ thê chÝnh tßa<br /> dù Th¸nh lÔ khai m¹c. 16h30 ngµy 7/8,<br /> ®«ng ®¶o gi¸o d©n tËp trung ®Ó ®­îc<br /> lÜnh bÝ tÝch gi¶i téi t¹i c¸c tßa gi¶i téi<br /> ®Æt t¹m tr­íc tiÒn s¶nh nhµ kh¸ch Tßa<br /> Tæng gi¸m môc Bïi Chu. 17h30 lÔ r­íc<br /> Th¸nh Quan Thµy b¾t ®Çu. Cuéc r­íc<br /> diÔn ra quanh khu«n viªn nhµ thê, b¾t<br /> <br /> Ngµy 8/8/2012, tõ s¸ng sím tõng ®oµn<br /> ng­êi µo ¹t ®æ dån vÒ Nhµ thê ChÝnh tßa<br /> Bïi Chu ®Ó cïng tham dù Th¸nh lÔ chÝnh<br /> mõng kØ niÖm 11 n¨m thô phong Gi¸m<br /> <br /> Dï tæ chøc lÔ chÝnh vµo ngµy 8/8,<br /> <br /> ®Çu lµ ®i tõ trong nhµ thê vµ kÕt thóc<br /> còng ®­îc ®­a vµo nhµ thê, ®©y lµ h×nh<br /> thøc ®i vßng quanh, ®­îc xem lµ biÕn thÓ<br /> cña h×nh thøc ch¹y ®µn PhËt gi¸o ®·<br /> ®­îc C«ng gi¸o hãa. §i tr­íc ®oµn r­íc<br /> cã c¸c ban nh¹c T©y (®éi kÌn ®ång) vµ c¶<br /> ban nh¹c Nam (b¸t ©m) ch¬i nh¹c cæ<br /> truyÒn khiÕn cho cuéc r­íc mang ®Ëm<br /> nÐt truyÒn thèng. Héi kÌn, héi trèng vµ<br /> c¸c ban nh¹c vÉn ch¬i r«m r¶, mÆc cho<br /> thêi tiÕt n¨m nay m­a rÊt to, t¹o ra mét<br /> kh«ng khÝ hoµnh tr¸ng, n¸o nøc cho<br /> buæi lÔ, còng gièng nh­ sù ®¸p tr¶ lßng<br /> nhiÖt t×nh, sïng kÝnh cña gi¸o d©n cÊt<br /> c«ng ®Õn ®©y. Sau c¸c ban nh¹c lµ kiÖu<br /> <br /> hiÖn l¹i cuéc ®êi vµ viÖc rao gi¶ng Tin<br /> Mõng cña Th¸nh §a Minh cïng c¸c cuéc<br /> tö ®¹o cña c¸c vÞ th¸nh trong Gi¸o phËn<br /> Bïi Chu. §Õn 22h, ch­¬ng tr×nh kÕt thóc.<br /> <br /> môc Gi¸o phËn Bïi Chu cña Gi¸m môc<br /> Giuse Hoµng V¨n TiÖm vµ mõng ngµy lÔ<br /> kÝnh Th¸nh §a Minh - Quan Thµy ®Ö nhÞ<br /> cña Gi¸o phËn Bïi Chu.<br /> 9h s¸ng, Th¸nh lÔ ®­îc cö hµnh.<br /> <br /> Th¸nh lÔ chÝnh do Gi¸m môc Giuse<br /> Hoµng V¨n TiÖm chñ tÕ, ®ång tÕ cã ®«ng<br /> <br /> ®¶o c¸c linh môc trong gi¸o phËn vµ c¸c<br /> linh môc dßng §a Minh, c¸c chñng sinh<br /> <br /> ë §¹i chñng viÖn, c¸c n÷ tu ë c¸c dßng tu<br /> trong gi¸o phËn. Gi¸m môc Giuse Hoµng<br /> V¨n TiÖm nªu lªn nh÷ng khã kh¨n cña<br /> nh÷ng ng­êi vÒ tham dù Th¸nh lÔ,<br /> nh÷ng khã kh¨n cña nh÷ng ng­êi phôc<br /> vô ®Ó Th¸nh lÔ ®­îc cö hµnh tèt ®Ñp, x¸c<br /> tÝn nh÷ng ng­êi cã mÆt t¹i n¬i ®©y lµ v×<br /> niÒm tin. Gi¸m môc Hoµng V¨n TiÖm gîi<br /> <br /> l¹i h×nh ¶nh cña vÞ Th¸nh §a Minh víi<br /> mét ngän ®uèc trong tay, mang trªn<br /> <br /> 55<br /> <br />