Vài suy nghĩ về kiến trúc trong công trình thủy lợi, thủy điện - KTS. Bùi Khắc Hường

Vµi suy nghÜ vÒ kiÕn tróc trong c«ng tr×nh<br /> thuû lîi - thuû ®iÖn<br /> <br /> KTS Bïi kh¾c H­êng<br /> Tãm t¾t:<br /> C«ng tr×nh x©y dùng nãi chung còng nh­ c«ng tr×nh thñy lîi, thñy ®iÖn nãi riªng cÇn ph¶i cã sù<br /> hµi hßa gi÷a c«ng n¨ng (nhiÖm vô kü thuËt) vµ kiÕn tróc. Mét khi cã sù hµi hßa th× c«ng tr×nh x©y<br /> dùng trë thµnh mét c«ng tr×nh nghÖ thuËt vµ ®Ó l¹i cho ®êi mét tµi s¶n v¨n hãa. “S¬n thñy” h÷u<br /> t×nh lµ ®Ò tµi cña nhiÒu h×nh lo¹i nghÖ thuËt. C«ng tr×nh thñy lîi, thñy ®iÖn trong ®ã ®· chøa ®ùng<br /> chÊt nªn th¬ cña “s¬n thñy”.<br /> Bµi b¸o nªu lªn mét sè nguyªn lý kiÕn tróc vµ mét sè th«ng tin b×nh phÈm vÒ kiÕn tróc ë hai c«ng<br /> tr×nh thñy ®iÖn Hßa B×nh vµ IALY ®­îc xem nh­ ý kiÕn ban ®Çu tham gia vµo cuéc th¶o luËn kiÕn<br /> tróc trong c«ng tr×nh thñy lîi, thñy ®iÖn.<br /> Tho¹t nghe ng­êi ta vÉn cho r»ng: VÒ nghÒ nghiÖp, KiÕn tróc vµ Thuû lîi - thuû ®iÖn<br /> lµ hai lÜnh vùc kh¸c nhau, thËm chÝ lµ kh¸c xa. Nh­ng víi t«i, mét ng­êi lµm c«ng t¸c kiÕn<br /> tróc trong ngµnh thuû lîi - thuû ®iÖn th× l¹i thÊy kiÕn tróc vµ thuû lîi - thuû ®iÖn cã mèi rµng<br /> buéc mËt thiÕt víi nhau, thËm chÝ kiÕn tróc vµ thuû lîi, thuû ®iÖn lu«n lu«n cã trong nhau.<br /> T¹i sao vËy? T«i xin nªu ra ®©y c¸i ®Þnh nghÜa, quan niÖm, nguyªn lý vÒ kiÕn tróc vµ<br /> b¶ng thèng kª c¸c h¹ng môc cña mét c«ng tr×nh Thuû lîi - thuû ®iÖn ®Ó ng­êi ®äc tù ®èi chiÕu<br /> vµ lý gi¶i.<br /> A- M«t sè kh¸i niÖm vÒ kiÕn tróc:<br /> KiÕn tróc lµ nghÖ thuËt vµ khoa häc thiÕt kÕ, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh vµ tæ hîp c«ng tr×nh<br /> theo nh÷ng tiªu chuÈn thÈm mü vµ chøc n¨ng. KiÕn tróc thuéc nghÖ thuËt tù biÓu hiÖn (kh¸c víi<br /> t¹o h×nh) nh»m t¹o lËp mét kh«ng gian thÝch hîp ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn<br /> cho con ng­êi vµ x· héi trong ®êi sèng hoÆc s¶n xuÊt.<br /> KiÕn tróc ®­îc hiÓu lµ mét c¸i nhµ hay mét c«ng tr×nh víi kh«ng gian bªn trong vµ bªn<br /> ngoµi chóng. V× vËy vÎ ®Ñp hay thÝch dông cña kiÕn tróc còng ph¶i hiÓu c¶ kh«ng gian bªn trong<br /> c«ng tr×nh (c¸c phßng, s¶nh, hµnh lang, ban c«ng, khu phô…). Trong kh«ng gian Êy l¹i bao gåm<br /> kÝch th­íc, mµu s¾c, ¸nh s¸ng, ©m thanh, c¸c trang thiÕt bÞ néi thÊt vµ kh«ng gian bªn ngoµi<br /> (H×nh d¸ng c«ng tr×nh, s©n, v­ên, ®­êng ®i, qu¶ng tr­êng, v­ên hoa, hå n­íc …). KiÕn tróc cßn<br /> cã sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn cÊu thµnh nh­ kÕt cÊu, ®iÖn, n­íc, chÊt lo¹i vËt liÖu, ®iªu<br /> kh¾c…vv.<br /> Tãm l¹i, ®Êt, trêi, nói s«ng, c©y cá…vv lµ kh«ng gian sèng thø nhÊt do t¹o ho¸ vµ c¸c thÕ<br /> hÖ tiÒn nh©n t¹o dùng cßn KiÕn tróc lµ kh«ng gian sèng thø hai do con ng­êi t¹o dùng. V× vËy,<br /> lÜnh vùc kiÕn tróc rÊt phong phó vµ gÇn gòi.<br /> Trong kiÕn tróc ng­êi ta ph©n ngµnh nh­ sau:<br /> - KiÕn tróc quy ho¹ch: Lµ c«ng viÖc nghiªn cøu, thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn tæng hîp mét quÇn<br /> thÓ kiÕn tróc cho mét khu d©n c­, khu c«ng nghiÖp, khu du lÞch, mét ®« thÞ hay mét vïng n«ng<br /> th«n…vv<br />  - KiÕn tróc c«ng tr×nh: Lµ c«ng viÖc nghiªn cøu thiÕt kÕ, thùc hiÖn x©y dùng mét c«ng<br /> tr×nh hoÆc mét tæ hîp c«ng tr×nh. Trong KiÕn tróc c«ng tr×nh l¹i ph©n chia ra c¸c chuyªn ngµnh:<br /> + KiÕn tróc c«ng tr×nh nhµ ë<br /> + KiÕn tróc c«ng tr×nh s¶n xuÊt - trong lÜnh vùc c«ng, n«ng nghÞªp, thuû lîi, thuû ®iÖn…<br /> + KiÕn tróc c«ng tr×nh c«ng céng.<br /> NÕu ®i s©u h¬n vÒ KiÕn tróc ng­êi ta cßn ph©n theo chøc n¨ng, quy m«, chiÒu cao, tÝnh<br /> chÊt c«ng tr×nh… Nh­ng môc ®Ých cña bµi viÕt nµy kh«ng ph¶i ®Ó chuyªn s©u vÒ KiÕn tróc mµ chØ<br /> lµ “t×m vÒ hä hµng” cña nhau nªn t«i chØ dõng l¹i ë møc ®é giíi thiÖu nh­ trªn víi t¹p chÝ Thuû<br /> lîi - thuû ®iÖn cña tr­êng §¹i häc Thñy lîi.<br /> B – Nh÷ng h¹ng môc th­êng cã ë c«ng tr×nh thñy lîi thñy ®iÖn<br /> I –C¸c c«ng tr×nh chÝnh:§Ëp ng¨n s«ng§Ëp trµn ,cöa lÊy n­íc lÊy n­íc,nhµ m¸y thñy<br /> ®iÖn,tr¹m ph©n phèi ®iÖn.<br /> II - C«ng tr×nh ®iÒu hµnh: Trung t©m ®iÒu hµnh,nhµ ®iÒu ®é vµ ®µi quan s¸t.<br /> <br /> <br /> III - C«ng tr×nh phô trî :<br /> C¬ së nghiÒn sµng,c¬ së bª t«ng, tr¹m nghiÒn sµng di ®éng, nhµ m¸y cèt thÐp, nhµ m¸y<br /> gia c«ng cèp pha, c¬ së cung cÊp vËt t­ thiÕt bÞ, c¬ së «t«, b·i ®ç t¹m, c¬ së c¬ khÝ ho¸, c¬ së l¾p<br /> r¸p liªn hîp, tr¹m biÕn ¸p, c¬ së cung cÊp n­íc, c¬ së s¶n xuÊt vµ cung cÊp thuèc næ, c¬ së dÇu<br /> mì vµ chÊt ®èt, c¬ së thuû c«ng chuyªn ngµnh, c¬ së lµm ®­êng, c¬ së c¬ khÝ thuû lùc, khu ë vµ<br /> lµm viÖc, chØ huy c«ng tr­êng, c¶ng tæng hîp, c¶ng nÆng, bÕn bèc dì, tr¹m cøu ho¶, tr¹m xö lý<br /> n­íc th¶i, nghÜa trang, bÖnh viÖn, tr­êng häc, c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸, c«ng viªn, du lÞch ...<br /> IV - Khu nhµ ë vµ lµm viÖc cña c¸c ®¬n vÞ thi c«ng (cho hµng v¹n ng­êi)<br /> V - Khu t¸i ®Þnh c­<br /> C - §Æc tÝnh KiÕn tróc trong c¸c tr×nh Thuû lîi - thuû ®iÖn.<br /> Qua c¸c kh¸i niÖm vÒ kiÕn tróc th× mçi h¹ng môc, c«ng tr×nh cña Thuû lîi - thuû ®iÖn ®Òu<br /> mang chøc n¨ng lµ mét c«ng tr×nh kiÕn tróc. C¸c c«ng tr×nh thuû lîi - thuû ®iÖn l¹i bao gåm tÊt c¶<br /> c¸c thµnh phÇn cña KiÕn tróc ®ã lµ KiÕn tróc quy ho¹ch vµ kiÕn tróc c«ng tr×nh. Tuy nhiªn c«ng<br /> t¸c kiÕn tróc trong thuû lîi - thuû ®iÖn tõ tr­íc ®Õn nay ë n­íc ta ®Òu mang nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:<br /> 1. Chñ ®Çu t­ c«ng tr×nh hÇu hÕt thuéc ngµnh thuû lîi - thuû ®iÖn, v× vËy nhiÖm vô chÝnh<br /> cña c«ng tr×nh lµ t¹o ra s¶n phÈm vµ lîi Ých cho ngµnh, cßn kiÕn tróc ch­a ®­îc nh×n nhËn mét<br /> c¸ch ®Çy ®ñ. Mét thùc tÕ n÷a lµ nh÷ng kü s­ thiÕt kÕ vµ qu¶n lý ch­a ®­îc trang bÞ mét l­îng<br /> kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ kiÕn tróc . HiÖn nay ë n­íc ta mét c«ng tr×nh x©y dùng ®­îc t¹o nªn bëi ba<br /> nhµ:<br /> - Nhµ t­ vÊn thiÕt kÕ vµ thi c«ng.<br /> - Nhµ ®Çu t­ («ng chñ cã tiÒn)<br /> - Nhµ qu¶n lý («ng chñ cã quyÒn)<br />  NÕu c¶ ba nhµ nµy ®Òu cã chó ý ®óng møc vÒ kiÕn tróc th× c«ng tr×nh x©y dùng kh«ng chØ<br /> ®¸p øng ®­îc c«ng n¨ng theo c¸c chuyªn ngµnh mµ nã sÏ trë thµnh mét c«ng tr×nh kiÕn tróc giÇu<br /> tÝnh nghÖ thuËt.<br /> 2. C«ng viÖc quy ho¹ch kiÕn tróc lu«n ph¶i ®i theo lîi Ých chÝnh lµ c«ng tr×nh thuû lîi thuû<br /> ®iÖn. C¸c c«ng tr×nh phô trî ph¶i thuËn lîi cho viÖc thi c«ng c«ng tr×nh chÝnh (Nhµ m¸y, bÕn<br /> c¶ng, c¬ së s¶n xuÊt…). C¸c khu nhµ ë cho c¸n bé c«ng nh©n viªn võa ph¶i thuËn lîi cho viÖc ®i<br /> lµm ë c«ng tr×nh chÝnh hoÆc khu phô trî. Mét sè c¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i sinh còng ph¶i v× c«ng<br /> tr×nh chÝnh. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ sinh ho¹t, häc tËp, kh¸m ch÷a bÖnh còng khã cã thÓ ®­îc nh­ mét<br /> khu ®« thÞ d©n c­ th«ng th­êng. Mét ®Æc ®iÓm hÕt søc ®­îc quan t©m lµ toµn bé khu vùc ®­îc<br /> dµnh cho c«ng tr­êng sau khi c«ng tr×nh kÕt thóc l¹i ph¶i thay ®æi môc ®Ých.<br /> V× vËy tõ vÊn ®Ò chän ®Êt quy ho¹ch tæng mÆt b»ng, thiÕt kÕ c¬ së h¹ tÇng ®Õn quy m«<br /> h×nh thøc cña c«ng tr×nh l¹i ph¶i c©n nh¾c rÊt kü cho tr­íc m¾t vµ sau nµy. Tuy nhiªn viÖc ®Çu t­<br /> cho môc tiªu chÝnh lµ kh«ng thÓ kh¸c nh­ng cho sö dông l©u dµi còng ph¶i ®Æt ra mét c¸ch<br /> nghiªm tóc, ®Ó ®ång vèn ph¸t huy hiÖu qu¶.<br /> 3. C¸c c«ng tr×nh thuû lîi thuû ®iÖn lín nh­: Hoµ B×nh, Yaly, S¬n La… còng lµ c¸c ®Çu<br /> mèi giao th«ng vµ tham quan du lÞch. S¬n, Thuû (nói vµ n­íc) lµ céi nguån cña thuû lîi - thuû<br /> ®iÖn. Song, S¬n Thuû x­a nay vÉn h÷u t×nh. NghÒ thuû lîi - thuû ®iÖn chÝnh lµ nghÒ h÷u t×nh.<br /> C«ng tr×nh thuû lîi - thuû ®iÖn lín dÔ trë thµnh trung t©m tham quan du lÞch chÝnh lµ v× nh÷ng lÝ<br /> do sau:<br /> - Tham quan søc m¹nh vÜ ®¹i cña con ng­êi chinh phôc thiªn nhiªn.<br /> - Tham quan c¶nh n­íc non hïng vÜ do con ng­êi t¹o nªn. X­a kia nã chØ lµ dßng s«ng<br /> nay ®· lµ hå n­íc lín, c¶nh vËt ®æi thay, tÇm nh×n réng më<br /> - Tham quan nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ míi mµ con ng­êi ¸p<br /> dông t¹i c«ng tr×nh nh­: ThiÕt bÞ m¸y mãc, tr×nh ®é thi c«ng, bé mÆt kiÕn tróc vµ cuéc sèng con<br /> ng­êi n¬i ®©y.<br /> 4. VÎ ®Ñp kiÕn tróc cña c«ng tr×nh thuû lîi - thuû ®iÖn hÇu hÕt lµ vÎ ®Ñp tù nhiªn, vÎ ®Ñp<br /> cña kÕt cÊu. VÝ dô: D¸ng nghiªng cña trô pin, d¸ng cong cña trôc ®Ëp, vÎ kiÒu diÔm cña trµn, vÎ<br /> ch¾c khoÎ cña van, d¸ng trÇm t­, l× lîm cña ®Ëp ®¸ ®æ… Kh«ng ai lµm kh¸c ®­îc. C¸i d¸ng nã<br /> ph¶i thÕ, vÎ ®Ñp nh­ thÓ thiªn ®Þnh. NÕu kh¸c th× chØ cã tèn h¬n vµ kÐm h¬n.<br /> Trong kiÕn tróc c¸c c«ng tr×nh chÝnh cña thuû lîi - thuû ®iÖn sù tham gia kiÕn tróc chØ lµ<br /> thªm th¾t ®­êng nÐt, mµu s¾c, c©y xanh, ¸nh s¸ng, h×nh khèi vµ dùa theo h×nh d¸ng kh«ng gian do<br /> yªu cÇu kü thuËt ®Æt ra.<br /> Qua bèn ®Æc ®iÓm chÝnh cña kiÕn tróc trong c«ng tr×nh thuû lîi - thuû ®iÖn mµ t«i nªu ra<br /> trong bµi viÕt nµy cã thÓ ch­a ®Çy ®ñ nh­ng muèn nãi lªn c«ng viÖc cña c¸c c¸n bé thuû lîi - thuû<br /> ®iÖn lµ rÊt lín. Ngoµi kü thuËt chuyªn ngµnh cßn c¶ mét “nói s«ng” nh÷ng vÊn ®Ò vÒ kiÕn tróc .<br /> Bëi lÏ: KiÕn tróc lµ kh«ng gian sèng cña con ng­êi, do c«ng tr×nh thuû lîi - thuû ®iÖn t¹o ra gãp<br /> mÆt vµo x· héi, phôc vô x· héi. KiÕn tróc tr­íc hÕt thiÕt th©n cho c«ng tr×nh, cho nh÷ng ng­êi<br /> tham gia x©y dùng c«ng tr×nh vµ cho lîi Ých l©u dµi cña ®Êt n­íc c¶ vÒ vËt chÊt vµ v¨n ho¸.<br /> V× vËy, khi thiÕt kÕ c«ng tr×nh c¸c nhµ thuû lîi còng nªn cho sù tham gia gãp ý cña c¸c<br /> nhµ kiÕn tróc ®Ó c«ng tr×nh mäc lªn ®­îc ®Ñp h¬n, ®Ó cho “kh«ng gian nh©n t¹o” ®­îc hoµ hîp<br /> víi “kh«ng gian thiªn t¹o” phôc vô lîi Ých con ng­êi.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ¶nh 1. ®Ëp ng¨n s«ng Hßa B×nh<br /> D- Mét vµi nhËn xÐt kh¸i l­îc vÒ kiÕn tróc cña 2 c«ng tr×nh thuû lîi - thuû ®iÖn lín<br /> ®· lµm lµ : Thuû ®iÖn Hoµ B×nh vµ Thuû ®iÖn Yaly.<br /> 1. Thuû ®iÖn Hoµ B×nh:<br /> Thuû ®iÖn Hoµ B×nh chÝnh thøc ®­îc x©y dùng trong 15 n¨m (1979 - 1994) ch­a kÓ thêi<br /> gian chuÈn bÞ tr­íc ®ã vµ thêi gian hoµn thiÖn sau ®ã.<br /> Do bèi c¶nh kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc ta thêi kú ®ã cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn mäi nhËn xÐt<br /> ®¸nh gi¸ h«m nay chØ mang ý nghÜa vÒ nghÒ nghiÖp. ViÖc thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh chÝnh, c¸c c«ng<br /> tr×nh phô trî vµ khu ë chuyªn gia(lµng chuyªn gia) do phÝa Liªn X« cò thùc hiÖn. ViÖc quy ho¹ch<br /> chung vµ thiÕt kÕ x©y dùng khu ë cña c¸n bé cña c«ng nh©n c«ng tr­êng do phÝa ViÖt Nam ®¶m<br /> nhËn.<br /> C¸i ®­îc:<br /> §­îc mét c«ng tr×nh thuû ®iÖn lín còng lµ mét c«ng tr×nh kiÕn tróc lín cña thÕ kû 20 trªn<br /> ®Êt m­íc ta. C«ng tr×nh cã ý nghÜa to lín vÒ nhiÒu mÆt mµ ai còng biÕt.<br /> Thuû ®iÖn Hoµ B×nh tõ khi x©y dùng ®· trë thµnh mét ®Þa chØ du lÞch thó vÞ. §Æc biÖt tõ<br /> khi hoµn thµnh ®· cã h¼n mét “tua” khÐp kÝn ®Çy ®Æn ví sù gãp mÆt ®¸ng kÓ cña kiÕn tróc ®ã lµ:<br />  - Kh«ng gian lµm viÖc tho¸ng ®Ñp cña ®­êng hÇm TT - 1 vµ gian m¸y cña thuû ®iÖn Hoµ<br /> B×nh trong lßng nói.<br /> - S©n v­ên trªn nÒn ®¸ cña nhµ lµm viÖc ALK<br /> - Sù hïng vÜ cña ®Ëp trµn, ®Ëp ®¸ ®æ víi nghÖ thuËt ph©n c¸ch mÆt h¹ l­u b»ng c¸c c¬, c¸c<br /> ®­êng giao th«ng.<br /> - Thuû ®iÖn Hoµ B×nh ®· t¹o ®­îc 4 ®iÓm quan s¸t ®ång thêi còng lµ 4 c«ng tr×nh kiÕn tróc<br /> phôc vô cho chØ ®¹o thi c«ng tr­íc ®©y vµ tham quan du lÞch b©y giê:<br /> 1. T­îng ®µi Chñ TÞch Hå ChÝ Minh trªn ®åi «ng T­îng ë ®é cao 182m. (H¬n 50 m so víi<br /> mÆt ®Ëp)<br /> 2. §µi t­ëng niÖm nh÷ng ng­êi hy sinh trong qu¸ tr×nh x©y dùng c«ng tr×nh.<br /> 3. Trung t©m ®iÒu ®é víi n¬i l­u gi÷ “Bøc th­ thÕ kû” næi tiÕng.<br /> 4. Cöa nhËn n­íc víi Nhµ Thî lÆn mang d¸ng kiÕn tróc cña xø M­êng Hoµ B×nh<br /> - Hå Hoµ B×nh ®· ®­îc mÖnh danh lµ H¹ Long thø hai cña nói rõng T©y B¾c.<br /> - C¸c khu phô trî cña c«ng tr×nh tr­íc ®©y ®· ®­îc tËn dông cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng<br /> nghiÖp cho tØnh Hoµ B×nh.<br /> - C¸c khu nhµ ë chuyªn gia vµ c¸n bé c«ng nh©n ViÖt Nam hiÖn nay ®· trë thµnh mét<br /> phÇn cña thÞ x· Hoµ B×nh.<br /> C¸i ch­a ®­îc:<br /> + Cöa vµo nhµ m¸y ngÇm ch­a ®Ñp, h×nh d¸ng ch­a hîp lý, kh«ng cã ng«n ng÷ kiÕn tróc<br /> thuyÕt phôc bëi v× vÞ trÝ nµy rÊt quan träng, nh¹y c¶m nªn yªu cÇu kiÕn tróc, thÈm mü rÊt cao.<br /> + VËt liÖu sö dông trong nÒn vµ gian m¸y b»ng ®¸ kh«ng lµm gi¶m ®­îc tiÕng ån, ch­a<br /> ®¹t vÒ c¸c vÊn ®Ò khoa häc m«i tr­êng.<br /> + H×nh d¸ng kiÕn tróc c¸c c«ng tr×nh cßn th« cøng.<br /> + Xö lý hai bê h¹ l­u tuú tiÖn, nham nhë.<br /> + Tõ khi thiÕt kÕ ch­a chó träng vÒ c©y xanh, m«i sinh.<br /> + C¸c c«ng tr×nh phô trî thiÕt kÕ cã quy m« qu¸ lín so víi nhu cÇu thùc tÕ. VÝ dô: C¬ së<br /> söa ch÷a 500 xe / 1 n¨m. X­ëng söa ch÷a c¬ khÝ, m¸y thi c«ng, c¬ së v÷a th«, thuû c«ng chuyªn<br /> ngµnh… C¸c c¬ së nµy hiÖn t¹i sö dông lµm c¸c viÖc kh¸c rÊt khã.<br /> + Khu ë chuyªn gia quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ rÊt ®Ñp gåm c¸c khèi nhµ cao tÇng n»m r¶i trªn<br /> s­ên ®åi víi cao ®é nÒn cao thÊp kh¸c nhau theo ®Þa h×nh. C¸c trang thiÕt bÞ néi thÊt ®­îc ®­a tõ<br /> Liªn X« sang. §å gç ®­îc c¸c thî ViÖt Nam gia c«ng theo kiÓu bao cÊp lóc bÊy giê. Toµn bé mÆt<br /> ngoµi c¸c c«ng tr×nh ®­îc tr¸t ®¸ röa theo mèt thêi trang.TÊt c¶ tµi s¶n khæng lå Êy ®­îc chuyÓn<br /> giao cho phÝa ViÖt Nam sau khi c¸c chuyªn gia Liªn X« vÒ n­íc. Giê ®©y phÇn kiÕn tróc tæng thÓ<br /> vµ x¸c nhµ vÉn cßn hiÖn ®¹i, cßn l¹i ®· h­ háng, xuèng cÊp lçi thêi…<br /> Khu nhµ ë ViÖt Nam khi x©y dùng chØ cèt ®¸p øng nhanh nhÊt cho hµng v¹n ng­êi lªn ë<br /> kh«ng theo quy ho¹ch l©u dµi. “HËu S«ng §µ” nh÷ng nhµ ®Êt nµy ®­îc ph©n chia cho c¸n bé c«ng<br /> nh©n viªn vµ hîp ph¸p ho¸ vÒ quyÒn sö dông ®Êt. §Õn h«m nay, khu bê tr¸i S«ng §µ (mét nöa thÞ<br /> x· Hoµ B×nh) vÊn ®Ò quy ho¹ch d©n c­ h×nh nh­ trë nªn bÊt kh¶ kh¸ng cho c¸c nhµ qu¶n lý vµ<br /> quy ho¹ch t¹i ThÞ x· Hoµ B×nh.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ¶nh 2. §ªm Yaly<br /> 2. Thuû ®iÖn Yaly:<br /> Lµ c«ng tr×nh thuû ®iÖn lín thø hai sau Hoµ B×nh vµ cã ®Æc ®iÓm t­¬ng tù: C«ng tr×nh<br /> chÝnh trong lßng nói, cïng c¬ quan thiÕt kÕ vµ ®¬n vÞ thi c«ng.<br /> Thuû §iÖn Yaly ®­îc lîi thÕ h¬n Hoµ B×nh vÒ nhiÒu mÆt nªn kiÕn tróc cña Yaly ®­îc quý<br /> ph¸i, thanh nh· h¬n ®ã lµ:<br /> - Yaly ®­îc khëi c«ng vµo giai ®o¹n Hoµ B×nh ®· kÕt thóc, còng lµ thêi ®iÓm thiÕt kÕ vµ<br /> thi c«ng theo c¬ chÕ míi.<br /> - Nh÷ng mÆt yÕu kÐm cña thuû ®iÖn Hoµ B×nh ®­îc rót kinh nghiÖm<br /> - Kh¶ n¨ng thi c«ng, vËt t­ thiÕt bÞ ®a d¹ng vµ phong phó h¬n.<br /> - Quan niÖm vÒ kiÕn tróc cña con ng­êi còng ®æi míi theo c¬ chÕ vµ cuéc sèng míi.<br /> - §Þa thÕ cña c«ng tr×nh ®Ñp. Con ®Ëp ®¸ ®æ uèn l­în theo bê dßng suèi cò víi d¶i hé lan<br /> ®­îc thiÕt kÕ b»ng bª t«ng s¬n tr¾ng t¹o thµnh nÐt cong mÒm m¹i, nèi víi ®Ëp trµn rÊt ¨n nhËp víi<br /> c¶nh nói rõng T©y Nguyªn hïng vÜ.<br /> Tuy nhiªn, kiÕn tróc thuû ®iÖn Yaly vÉn cßn béc lé nh÷ng khiÕm khuyÕt mµ cÇn rót kinh<br /> nghiÖm cho c¸c c«ng tr×nh sau ®ã lµ:<br /> - Do nhiÒu lý do kh¸c nhau nªn viÖc tÝnh to¸n diÖn tÝch, quy m« c«ng tr×nh trung t©m ®iÒu<br /> khiÓn vµ nhµ hµnh chÝnh lµm qu¸ to so víi yªu cÇu sö dông. C¸c khu nhµ lµm viÖc, nhµ ë cña c¸c<br /> bªn A, B sau khi c«ng tr×nh kÕt thóc d­ thõa qu¸ nhiÒu.<br /> - Xö lý c¸c m¸i dèc qu¸ th«, thiÕu nghiªn cøu chia t¸ch m¶ng hîp lý.<br />  C«ng t¸c trång c©y xanh tr¶ l¹i m«i tr­êng sinh th¸i thùc hiÖn ch­a ®¸ng kÓ<br /> Tãm l¹i<br /> T«i viÕt bµi nµy ®Ó d¨ng trong t¹p chÝ Thñy lîi m«i tr­êng cña tr­êng §¹i häc Thuû lîi<br /> kh«ng cã tham väng nhiÒu vÒ nghiªn cøu, häc thuËt. ChØ cã mét chñ ®Þnh lµ cïng víi c¸c nhµ<br /> Thñy lîi, Thuû ®iÖn “ch¹y qua hµng KiÕn tróc” ®Ó cã thªm phÇn hiÓu m×nh, hiÓu ng­êi. Qua ®ã<br /> thÊy r»ng m×nh kh«ng chØ lµ m×nh mµ cßn lµ ng­êi. Ng­êi kh«ng chØ lµ ng­êi mµ l¹i lµ m×nh.<br /> Trong thñy lîi,thuû ®iÖn lu«n cã kiÕn tróc. Mçi c«ng tr×nh thñy lîi, thuû ®iÖn lµ mét t¸c phÈm<br /> kiÕn tróc. C«ng tr×nh thñy lîi,thuû ®iÖn nµo tån t¹i cã Ých l©u dµi, con ch¸u ®êi sau sÏ gäi lµ c«ng<br /> tr×nh v¨n ho¸.<br /> <br /> <br /> <br /> Abstract:<br /> SOME OPINIONS ON ARCHITECTURE<br /> OF HYDRAULIC ELECTRIC STRUCTURES<br /> <br /> Architect Bui Khac Thuong<br /> <br /> Architectures of structures in general and hydraulic electric structures in particular always<br /> need the harmony between the architecture and the application. The structures will be a work of<br /> art and a cultural heritage once the perfect harmony exist. Many kinds of art are based on the<br /> charming of natural landscapes, and so do the hydraulic electric structures.<br /> <br /> The article has shown some architectural principles and some information on architecture<br /> of 2 huge Hydroelectric plants, Hoa Binh and Yaly and started to join the discussion on the<br /> architecture of hydraulic electric structures.<br />