YOMEDIA
ADSENSE
Văn bia chùa Thiệu Long thời Trần
42
lượt xem 5
download
lượt xem 5
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Bài viết trình bày nghiên cứu về văn bia chùa Thiệu Long thời Trần thông qua các tác phẩm đều gắn với các công trình Phật giáo có độ dài văn bản tương đối lớn, thuyết lí tinh vi, sự tường tế, ngôn ngữ diễn nhã và trau chuốt giàu hình ảnh, bút pháp tinh diệu vừa tả thực vừa ước lệ và khoa trương.
AMBIENT/
Chủ đề:
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Văn bia chùa Thiệu Long thời Trần
TU LlfU - OfNH CHlNH sO Ll|U<br />
<br />
<br />
VAN B I A CHUA THIEU LOIVG THCfl TRAN<br />
<br />
<br />
PHAM VAN ANH*<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
T rong lich sQ phftt triln ciia t h i bi ki hign, 2002) ed tft't ca 44 tftc phdm (chii ylu<br />
t^i Vigt Nam, xdt v l m$t biit phap lft bi ki). Trong s i nfty, c6 21 tac phdm kha<br />
ngh§ thuftt, cd t h i coi bi kf thdi LJ lft dinh dl dap Qng yeu cdu ciia cdc bai bi kf theo<br />
cao, chfnh vi vfty, khi tim higu vl cftc di vfin nhQng tieu ehf the loai eiia nd. Su gdp mfit<br />
kim thach thdi Ly - Trdn, nhft bae hpe Lg ciia dai di^n Tam gifto khiln bi kf thdi Trdn<br />
Quy Ddn tQng dftnh gia "van thdi nha LJ, c6 su phong phii ve loai hinh tac gia. Cung<br />
161 biln ngSu hdng bdy, dep de, cdn giong sang thdi Trdn, vi trf cua Nho gido ddn<br />
the vftn nhft Dudng" (Kie'n vdn tieu luc - dUde dl eao, do vfiy cac tac gia xuft't thftn<br />
Thiin chUOng). Sd bp khao sftt qua Dai Viet Nho hpe trd thftnh luc lupng cd yeu nhft't.<br />
sd ki todn thU, c6 d i n 40 ldn nhftc d i n vide Dilu nfty khig'n bi kf thdi Trdn cd sU thay<br />
xfty chQa, dung bia, due ehudng... song dd'i quan trpng so vdi bi kf thdi Ly ca vl npi<br />
dang tiec d i n nay, trai thdi gian Iftu dai dung va hinh thflc ngh^ thuat (dii tac<br />
cung nhieu nguyen nhan khftc nhau, so phdm gdn vdi cftc cdng trinh Phftt giao vftn<br />
lUdng di vftn kim thach thdi Ly hien mdi chiira ti lg ldn). Chftng han d phdn thuyet If<br />
chi sUu tftp dUdc 18 tac phdm. V l efin ban, - duygn khdi md ddu efte bai bi kf thdi Trdn,<br />
cftc tftc phdm deu gftn vdi cftc cdng trinh sU thuylt If khdng Idp lang va uyen do nhU<br />
Phat gifto, c6 dd dfti vftn ban tUdng doi ldn, b bi kf thdi L^, do vfiy mau sftc triet h co<br />
thuyet If tinh vi, tu sU tUdng t l , ngdn ngQ phdn sdt giam. d mdt sd' tdc pham, doan<br />
diin nha vft trau chuot, giftu hinh anh, but thuyet If - duygn khdi hi gian hda din tdi<br />
phftp tinh digu, vQa ta thUe vQa Udc lg vft da, bien thanh nhQng ldi ddn ngftn, thftm<br />
khoa trUdng, tuy lft bi ki song lai ra't giftu chi rft't sd sfti (nhu Bdo An thiin tU bi ki),<br />
ylu to tieu truygn. hofic gia bj lUpc bd hoan toftn de di thdng<br />
vfto phdn tu sU (nhu cftc bi kf Hie/i Dieu<br />
Sang thdi Trdn, so" iQdng di vftn kim thdp bi, Phuc Minh tU bi...). Tuy thing<br />
thaeh hign sUu tftp dUde theo thong kg hoftc eung cd tac phim thuyg't If kha sau<br />
trong Vdn khac Hdn Ndm Viit Nam, tap II: sdc (nhu Diin Thanh Bdo An tU chung,<br />
Thdi Trdn (1226-1400), quyen ThUdng va Dien Phuc viin bi, dftc biet la Thiiu Long<br />
Ha, (Sach do Vien Nghign cQu Hftn Ndm - tu bi)... nhQng ve cd ban, cac bi ki thdi Trdn<br />
Vign dai hpe Trung Chfnh Dfti Loan thQe<br />
<br />
<br />
<br />
ThS. Vi$n Vftn hoc<br />
Rghlfin cijru Lten su. so iu.awia<br />
<br />
it di C4P d i n vj trf quan trpng cua thdi kl phdn dudi bia, tilp xQc vdi lUng rQa, trang<br />
tuang phdp, tQ dd ddn khdi vl myc dfch, ^ trf hoa vfin sdng nUdc cftch di$u. Mftt sau<br />
nghia eiia vi§c di^ng chQa vft cdng lao to ldn ciia bia, phdn giQa trfin bia d l trShg, khdng<br />
ciia cftc thf chii; gdn nhU cdc tftc gid khdng d l chQ, cfie ehi t i l t khftc trang tri tUdng tu<br />
ddy phdn thuylt If - duygn khdi 16n mQc rafyt trUdc. Hoa vfin trang trf trgn bia tUdng<br />
khai quftt If lu^n nhU cdc bi kf thdi L^. tu cftc vftn bia thdi h^, gdn nhu hoftn toftn<br />
Dilu nfty khiln cho bi kf Ph$t gifio thdi tUdng dflng vdi bia chQa Diin PhQc {CdViit<br />
Trdn mft't di d0 aau sde eua nhQng suy tU thdn DiSn Phuc t{i bi minh). Phdn ddu vfln<br />
trilt hpe Ph^t giao cflng nhU Idgich n$i t^i bia cho bilt vftn bia nfty do Tilt ea'p nhftp<br />
ciia t h i thQe bi kf dupc xfie l§p tQ thdi Li^. ndi thfii tii D 5 Nftng T l cQng vp lft Dftng<br />
Thdm nQa, cftc thf chii dupe d l c§p tdi trong ngQ nUdng di^ng Iftp, cho thdy vfln bia dUdc<br />
bi kf thdi Trdn tuy cung c6 dja vj khft cao di^ng khi DS Nftng T l cdn sing.<br />
trong xft hiji (cd t h i thu^c gidi qu^ t|c, cd V l D 5 Nang Tl, theo ghi ch6p trgn vfin<br />
the lft quan ehQc.) nhUng phdn ldn khdng<br />
bia, dng lft nhfin v$t Ijeh sii sl'ng vfto culi<br />
c6 hufin nghiep Idy IQng nhU cdc nhftn v^t<br />
triiu L^, ddu triiu Trdn, 'Tien khao cua<br />
dupe migu ta trong bi kf thdi hf. Chfnh vi<br />
dng ngUdi d qufin Kinh Tri^u, Ifi'y vp Id eon<br />
thi. sU migu ta nhftn vftt trong cftc bi kl<br />
gfti nhft 10nh tOc hp Trdn, sinh du^c bin<br />
thdi Trdn khdng tUdng tan, chi li va da di^n<br />
ngudi con, ba gfti, mdt trai, [con trai] chinh<br />
nhu d bi kf giai do^n trUdc. Dilu nfty cung<br />
la dng v^y". Tac gia vfin bia migu ta vl Do<br />
khien cho tfnh chtft truygn kf. tilu truydn<br />
Nftng T l mdt cftch het sQc khoa trUdng,<br />
cua cftc bia thdi Trdn cd phdn sdt giam;<br />
rdng dng "Lue nho cd ki tUdng, khi ldn cftng<br />
rigng phdn migu ta canh chQa kha di cdn<br />
giQ dUdc ft nhilu loi viet khoa trUdng, gdn phi phftm. Dang ve dUdng dUdng xult<br />
gui vdi vftn phong ciia bi kf thdi hf. Tuy chung, phong tU nghigm nghi hdn ngUdi...<br />
tiing dUdc Lg Qxif Ddn danh gia la "\\in lokt Oai hQng trQm ddi, khf luc n h i niii. Sdp<br />
chinh te, da giong k h l u khf ngUdi nhft dftt si t i t chinh t l , dieu ddng qufin dpi<br />
Tong" (Kien van tieu luc - Thiin chUOng) nghiem efin. Cd binh chi m^t, nghiSp tUdng<br />
nhUng nhin chung, so vdi giai do^n trUdc. khdng hai... Dfip khdi lang khftp miln bign<br />
but phftp nghg thuftt ciia cac tftc phdm bi kf tfti, di§t giftc dQ du bl'n phUdng trdi", thdng<br />
thdi Trdn da cd sU sut giam dftng k l . Tdc qua dd ngUdi dpc cd t h i nhfin ra dng la mpt<br />
phdm k l thQa m^t cftch khft tron vpn thftnh v5 tudng dQdng thdi, cd huftn nghiep kha<br />
tUu cua bi kf thdi L^ ehfnh la van bia chQa ldn. Chfnh vi vfty, dng du^e Kiln Qu6c dai<br />
Thi^u Long {Dai Vi$t qud'c Binh H^p hUOng vUdng Trdn Tu Khftnh coi trong, "dem con<br />
Thi^u Long tu bi). gfti ddng Ifnh tdc hp Dfing ga cho dng dl<br />
Bia chQa Thi§u Long hign dving t^i chQa k i t Iftm ddi IQa. L^i trao tra'n ldn Bmh Hpp<br />
Thigu Long (cdn gpi la ehQa Mieu), thdn Ml cho dng d l lam dKt thang mdc".<br />
Giang, xa Tam Hi?p, huy§n Phuc Tho, ChQa Thi§u Long tai hUdng Binh Hdp<br />
Thftnh phd" Hft Npi. Bia cao 1,36m, r^ng do dng vft v(? xay dUng, hoftn thftnh vfto<br />
0,8m, dUdc dftt trgn lUng rQa, khdc chQ 2 ngfty 8 thftng 3 nftm Bfnh TuS^t nign higu<br />
mfit, tieu d l ciia bia khde thftnh 6 hftng Kiln Trung [1226]. Vfin bia khdng ghi nign<br />
dpc; hai bgn tran bia khftc hinh chim d^i nhUng dUa vfto nhilu ylu tl^ khftc nhau,<br />
phUdng, dilm bia hai ben vft phfa trgn cd t h i khdng djnh vftn bia dupe d i ^ g lap<br />
trang tri hinh hoa ciic cd cftc chdm nhd. ngay trong nfim 1226 hoftc sau dd khdng<br />
van bia chQa Thi^u Long ftM Trdn<br />
<br />
Ifiu. Nhu vfty, day Ifi vftn bia dilng vao da trinh bay va ea ngpi cdng cdng lao cua<br />
nhQng nam ddu tien ciia triiu Trdn dong vp ching D 5 Nftng Tl.<br />
thdi lft vfin bia sdm nhft't cua thdi Trdn hifn Do hUdng Binh Hpp lft ft'p thang mdc cua<br />
sQu tdm dupe. Trgn phUdng di^n lich stt Do Nftng Tl, l^i vi dng cd cdng lao ldn vdi<br />
vftn dpng, phftt trien cua t h i loai bi kf tai dia phUdng ndn vl sau vp chdng Dd Nftng<br />
Vigt Nam, day lft tftc p h i m bi kf cua giai T l dupe thd lam thanh hoftng Iftng. Tuy<br />
doan giao thdi L;^ - Trdn. Vfin bia dUpc viit nhign, khi dUpc thd Iftn? thftnh hoftng Iftng,<br />
vdi ngdn ngQ khdng ehi diin nha mft cdn hinh tfch, hanh trang Do Nflng T l cQng vd<br />
bdng bay, giftu hinh anh vft chft't vftn lft Dfing ngu nUdng qua thdn tfch tai dja<br />
chUdng, hoftn toftn khdng sut kdm so vdi<br />
phUdng dft cd biln dii ldn so vdi ghi chdp<br />
cftc bi kf xua't sdc nha't thdi LJ nhU Dai Viet<br />
trong vftn bia ehQa Thi^u Long: tQ ch6 lft<br />
qudc li gia di td de Sung Thiin Dien Linh<br />
nhftn vftt cd that cudi thdi L^ ddu thdi<br />
thdp bi minh hay C^ Viet thdn Diin Phuc<br />
Trdn, Do Nftng t l cUng vd da biln thftnh<br />
tu bi minh.<br />
nhftn v^t thdi Hai Bft TrUng, thftm ehf trd<br />
VI k i t ea'u, bai bi kf chia Iftm 5 phdn thftnh thdy day Hai Bft TrUng. Do vfiy, vigc<br />
chinh: 1. Md ddu Id phdn thuylt li - duydn phign djch toan vfin van bia nay khdng chi<br />
khdi ndi v l sQ di$u huyIn ciia dao, sU hinh<br />
lft gidi thidu mdt tftc phdm bi kf xuft't sde<br />
thdnh t h i gidi, nguygn nhan dUc Phftt<br />
ciia giai doan giao thdi Ly - Trdn ma cdn<br />
giftng thg' thie't Iftp cftc gifto phap dl giae<br />
eung ca'p tai lieu dl tQ dd cd t h i thdy sU<br />
ngd chiing sinh, d i n khi dQc Phftt nhfip<br />
diet, ehuyen sang giai doan tUdng phap; 2. biln doi eiia hinh tUdng nhan vat nay qua<br />
Viet ve nhftn vat Do Nang Te; 3. Viit ve bft cftc tu lieu nign dai muon hdn vft tin niem<br />
Dftng ngQ nUdng - vd Dd Nang Tl; 4. Viit ciia nhan dftn dja phUdng hign nay.<br />
ve viec dUng chQa tQ khi ehpn dft't den khi Sau day lft toftn vftn tac phdm cung<br />
hoftn thftnh; 5. Bfti minh, tong kg't cac phdn phdn phign ftm, dich, chu:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
MKft*#: 4i]4n¥illi|. K « * t . itStajHttSr,<br />
<br />
<br />
is. i S a * * K : g«ffl2.S3S,<br />
<br />
<br />
mm»^nmm. si»!isitm&. *^*m&zm: mm&m«. yimsasi*. «»«*,<br />
Rghien cini ijcn au. Sw iw.^<br />
<br />
'?*Sffl*i'^':J'MlW*lt, S!K«W. ««»», M S * * . 4-ffll^iS<br />
BrA^aamimiKHb. & : < l K * i a « A f e ®T-^»MK;.i.i:tli, IIiiai^S#Ea, ffK =<br />
#I«S.[l|ii^&. ffffliaiS, frtK?*ffi. ttSaBIWa:, BttSiloffiJ?. *(iM*ffl,<br />
<br />
<br />
«!*«». ^Armzi&m, mfT.mz&r,. fr/#w*. jwimy)*. 7i«aa,<br />
•*•«««. ejMMia, «»)in«2.ft. wmamflraw, Ki(wiaa)iiii««. nm^msmm.<br />
<br />
»4aiMAT.liWBaiIiIJ(;i-l: "554SSaHK,^1!«E^:^f1:«; tM:«Sil«*tt*,<br />
flffls*; a n w s , sffl^sif. araa^sai^, *:ifflii?E(Ki. mm^n. tummm.<br />
pRtaa. .i.w:?:s. *«iS6, mazA. ifffffiMias. iKSffiiiJiMffl. a a a e ,<br />
ihmzM&mm: minm. HSUisusBW. « « « . *!»*«; ftmm.<br />
asSSlS. «&iMiIiiElAS». ftE*IB; fflSaSiUHRia, * « « « . ai«fi«iSA<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ISiiaffiiKj^. HIilWffiiltffl*, M«Hi8«)»». '/>71teM»S#Ka;!B, ffiSMMiffiH,<br />
JSMMffl^ai*. WiSft; £gS«i«. HSJMWe?^; Sttffiifflii*<br />
(BSfittPfflB. KlRimailS, aXSaiBBE*: «i!l!(Bte2.W. IKS?!«iUiJ!S. ftfi:<br />
&BlAK»©. H * f i M a S . » A S » , S i a « . B W S * . ifiiSiIuaiS; S5?E»,<br />
^Tf^iHSiR. E M a a a 2 . i 5 , «««THi»SII6; 2MiSM*iSi. HWSIiHTBS. B i ^ H<br />
<br />
iHisifi»»sji5. mmmmmm. ^nthznnu^-, «M»HK«»<br />
?ij?£fflH±**a. iSK,K@tt
ADSENSE
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
AANETWORK
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn