VẾT THƯƠNG SỌ NÃO HỞ
ĐẠI CƯƠNG
Khái niệm: Là những chấn thương làm tổn thương da đầu, xương sọ, màng cứng, nhu mô não, làm thông thương khoang dưới nhện với môi trường bên ngoài
ĐẠI CƯƠNG
VTSN cần được chẩn đoán sớm, xử trí đúng, kịp thời sẽ cứu sống người bệnh, hạn chế di chứng.
VTSN chẩn đoán thường dựa vào LS
Nguy cơ của VTSN là nhiễm trùng
i. Ng uyªn nh©n
Thời bình:
Tai nạn giao thông Tai nạn lao động Tai nạn sinh hoạt Tai nạn xã hội Thời chiến: Do hỏa khí
1. Vết thương sọ não hở: Có tổn thương xoang tĩnh mạch 2. Vết thương sọ não hở điển hình: rách da đầu, vỡ xương vòm sọ rách màng não làm nước não tuỷ, và tổ chức não chảy ra ngoài. 3. Vết thương sọ não hở gây dò nước não tuỷ ở mũi, tai (do vỡ nền sọ). 4. Vết thương xuyên thấu não do bạch khí hoặc do hoả khí 5. Vết thương chột não 6. Vết thương tiếp tuyến
II. PHÂN LOẠI VẾT THƯƠNG SỌ NÃO HỞ
Da đầu Xương sọ Màng não Tổ chức não
iII. Gi¶i phÉu bÖnh
Iv. TriÖu chø ng
1 . TriÖu chøng l©m sµng 1.1 vtsn §ÕN SíM
Toàn thân: Hèt ho¶ng sî h·i, cã thÓ cã sèc Tại chỗ: Dịch não tủy chảy qua VT
Dấu hiệu TKTV Dấu hiệu TKKT
Có tổ chức não ở VT Tri giác
TriÖu c høng
1.2. VTSN §ÕN MUéN
Toàn thân: nhiễm trùng, nhiễm độc Dấu hiệu viêm n·o, mµng n·o. Dấu hiệu tăng áp lực nội sọ Tri giác: Dấu hiệu TKKT: Dấu hiệu TKTV Tại chỗ: có dÞch đục, mủ ở VT
XQ: Tư thế thẳng, nghiêng, tiếp tuyến Chụp CT Scanner Chọc dò tủy sống
2. TriÖu c høng cËn l©m s µng
v. §iÒu trÞ
1. s ¬ c øu - §¶m b¶o th«ng khÝ: th«ng ®êng h« hÊp, chç
- §¶m b¶o v« khuÈn vÕt th¬ng: - Kh¸ng sinh vµ SAT sím - Truyền dịch, chèng sèc nÕu cã - Tæ chøc vËn chuyÓn tíi n¬i cã kh¶ n¨ng phÉu
yªn tÜnh vµ tho¸ng, h« hÊp hç trî nÕu cÇn, thë oxy, cã thÓ më khÝ qu¶n nÕu cÇn
thuËt
s ¬ c øu Nh÷ng viÖc kh«ng nªn lµm
- Kh«ng th¨m dß vÕt th¬ng b»ng dông cô - Kh«ng lÊy tæ chøc n·o - Kh«ng b«i thuèc s¸t khuÈn vµ kh¸ng sinh
lªn vÕt th¬ng
- Kh«ng cè lÊy dÞ vËt - Kh«ng ®îc nhÐt vµo hép sä khi cã tæ
chøc n·o lßi ra, kh«ng b¨ng Ðp VT - Kh«ng dïng thuèc gi¶m ®au, an thÇn
cho bÖnh nh©n
Tæ chøc vËn chuyÓn vÒ tuyÕn chuyªn khoa
BN không còn tình trạng sốc Đảm bảo thông khí tốt Đảm bảo tuần hoàn tốt Nếu BN Glasgow ≤ 8 điểm, đặt NKQ, bất động
cột sống cổ
2. §iÒu trÞ thùc thô
i s mớ ớ : M c p c u ổ ấ ứ ẫ ụ
Ng uyªn t¾c ®iÒu trÞ 2.1. VTSN t M c đích ph u thu t ậ 1. C¾t läc VT, gÆm s¹ch, lÊy ®i c¸c m¶nh x¬ng
vôn bÈn, c¾t läc mµng n·o
ế
ỹ ặ ẫ ư ầ
2. Hót hÕt tæ chøc n·o giËp 3. L y ấ ®i c¸c dÞ vËt n u có th ể 4. C m máu k , đ t d n l u kín 5. Đóng kÝn màng cøng, c©n Galia và da đ u.ầ
Ng uyªn t¾c ®iÒu trÞ
sãc bÖnh nh©n
Cho Kh¸ng sinh liÒu cao ®êng tÜnh m¹ch T¹i chç: Thay b¨ng hµng ngµy Khi hÕt héi chøng nhiÔm trïng: mæ gi¶i
quyÕt t×nh tr¹ng vÕt th¬ng.
2.2. BÖnh nh©n tíi mué n Håi søc tèt cho bÖnh nh©n, theo dâi vµ ch¨m
- Viªm n·o, mµng n·o: xuÊt hiÖn sau mæ
tõ ngµy thø 3 trë ®i
- NhiÔm trïng t¹i chç vÕt th¬ng thêng
nhÑ, nhanh khái
- ¸p xe n·o: thêng xuÊt hiÖn muén sau 3-
>6 th¸ng sau mæ
- Viªm x¬ng sä: g©y dß mñ kÐo dµi
vi. BiÕn chøng
viii. di chøng
C¸c rèi lo¹n thÇn kinh chøc n¨ng §éng kinh do sÑo ë tæ chøc n·o LiÖt hoÆc rèi lo¹n ng«n ng÷
Lượng giá cuối bài
1. VTSN hë giê thø 3 cã phßi tæ chøc n·o
ra ngoµi kÌm chÈy dÞch n·o tñy 2. CTSN kÝn m¸u tô ngoµi mµng cøng
cÊp tÝnh cã chÌn Ðp n·o
3. CTCN kÝn m¸u tô díi mµng cøng m¹n
tÝnh g©y chÌn Ðp n·o
H·y xÕp thø tù u tiªn mæ cho tõng bÖnh
nh©n