Vi sinh vật đất P1

Chia sẻ: Mr Yo Ko | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

218
lượt xem 86
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vi sinh vật và hệ sinh thái của đất

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vi sinh vật đất P1

®¹i häc cÇn th¬ - khoa n«ng nghiÖp gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y trùc tuyÕn §−êng 3/2, Tp. CÇn Th¬. Tel: 84 71 831005, Fax: 84 71 830814 Website: http://www.ctu.edu.vn/knn email: dminh@ctu.edu.vn, vtanh@ctu.edu.vn Vi sinh vËt ®Êt Ch−¬ng 1: Vi sinh vËt vµ hÖ sinh th¸i cña ®Êt
Vi sinh váût âáút Chæång 1: Vi sinh váût vaì hãû sinh thaïi cuía âáút CHÆÅNG I. VI SINH VÁÛT VAÌ HÃÛ SINH THAÏI CUÍA DÁÚT ---oOo--- I. KHAÏI NIÃÛM VÃÖ HÃÛ SINH THAÏI (ecosystem) Hãû sinh thaïi laì táûp håüp nhæîng nhoïm vi sinh váût coï quan hã våïi nhau vãö m5t trao âäøi nàng læåüng hoàûc chuyãøn hoïa váût cháút vaì caïc mäi træåìng maì nåi âoï caïc nhoïm sinh váût naìy täön taûi. Âãø coï khaïi niãûm roî hån vãö hãû sinh thaïi chuïng ta xeït hãû sinh thaïi trong moüt khu ræìng chæa coï taïc âäüng cuía con ngæåìi. ÅÍ âáy: - Thæûc váût laì thaình pháön sinh váût coï khaí nàng háúp thu nàng læåüng màût tråìi âãø âäöng hoïa CO2 thaình caïc cháút hæîu cå phæïc taûp. - Âäüng váût säúng nhåì caïc cháút hæîu cå thæûc váût, âäüng váût. - Âáút vaì khäng khê cuía khu ræìng. 1
Vi sinh váût âáút Chæång 1: Vi sinh váût vaì hãû sinh thaïi cuía âáút Nhæ thãú caïc cháút dinh dæåîng maì thæûc váût háúp thu tæì âáút vaì tæì khäng khê, sau quaï trçnh phán giaíi cuía vi sinh váût seî âæåüc traí laûi mäi træåìng chung quanh vaì chu trçnh chuyãøn hoïa cuía chuïng laûi âæåüc tiãúp tuûc vaì laì mäüt chu trçnh kên (Hçnh 1.1) Âãø khaío saït mäüt hãû sinh thaïi cáön xeït hai màût sau: 1. Cå cáúu (Structure) cuaí hãû sinh thaïi: bao gäöm säú loaûi vaì säú læåüng cuía caïc nhoïm vinh váût vaì âàût tênh cuía mäi træåìng. 2. Chæïc nàng (function) cuía hãû sinh thaïi: tæïc laì caïc váún âãö liãn quan âãún täúc âäü cuía caïc quaï trçnh chuyãøn hoïa nàng læåüng vaì trao âäøi váût cháút trong hãû. Coï thãø chia sinh váût trong hãû thaình 3 nhoïm vãö màût chæïc nàng: a. Nhoïm sinh váût saín xuáút (producers): chuí yãúu laì caïc thæûc váût coï khaí nàng quang håüp. b. Nhoïm sinh váût tiãu thuû (consumers): gäöm caïc âäüng váût säúng nhåì thæûc váût mäüt caïch træûc tiãúp hoàûc giaïn tiãúp. c. Nhoïm sinh váût phán giaíi (decomposers): gäöm caïc âäüng váût nhoí beï hoàûc vi sinh váût coï nhiãûm vuû phán giaíi caïc cháút hæîu cå. Trong nhoïm naìy bao gäöm mäüt nhoïm vi sinh váût coï chæïc nàng chuyãøn hoïa cháút vä cå tæì daûng naìy sang daûng khaïc, âæoüc goüi laì nhoïm vi sinh váût chuyãøn hoïa (transforimers). Thê duû: nhoïm vi khuáøn Nitrat hoïa NH4+ NO3- II. HÃÛ SINH THAÏI THÄØ NHÆÅÎNG Âäúi våïi hãû sinh thaïi trong âáút liãön nhæ ræìng, âäöng coí v v... thäø nhæåîng laì thaình pháön quan troüng trong hãû sinh thaïi kãø trãn. Tuy nhiãn, tæûì baín thán thäø nhæåîng cuîng laì mäüt hãû phæïc taûp, trong âoï caïc thaình pháön sinh váût vaì phi sinh váût coï quan hãû chàût cheî våïi nhau. Thaình pháön vi sinh váût gäöm âaï, âáút, cháút hæîu cå, næåïc vaì khäng khê. Thaình pháön vi sinh váût bao gäöm caïc vi sinh váût coï khaí nàng quang håüp nhæ taío, caïc vi sinh váût hoàûc âäüng váût säúng nhåì caïc vi sinh váût khaïc nhæ protozoa vaì nhoïm vi sinh váût phán giaíi váût cháút nhæ vi khuáøn, náúm... 2
Vi sinh váût âáút Chæång 1: Vi sinh váût vaì hãû sinh thaïi cuía âáút Nhæ thãú thäø nhæåîng cuîng mang nhæîng tênh cháút cuía mäüt hãû sinh thaïi hoaìn chènh. Nghiãn cæïu âäúi tæåüng thäø nhæåîng trãn quan âiãøm sinh thaïi seî giuïp ta hiãøu âæåüc caïc tênh chaït cuía thäø nhæåîng mäüt caïch toaìn diãûn vaì biãûn chæïng. Âiãöu naìy cáön thiãút cho muûc âêch sæí duûng âáút trong saín xuáút näng nghiãûp cuîng nhæ trong viãûc baío vãû mäi træåìng. III. CÅ CÁÚU SINH VÁÛT SÄÚNG TRONG ÂÁÚT Caïc sinh váût säúng trong âáút, coï quan hãû chàût cheî våïi sæû hçnh thaình vaì phaït triãøn cuía âáút, coï thãø chia thaình 2 nhoïm: caïc âäüng váût vaì caïc vi sinh váût. 1. Nhoïm âäüng váût trong âáút: ÅÍ âáy chuïng ta khäng kãø âãún caïc âäüng váût chè säúng trong haïng, caïc loaûi chè täön taûi trong âáút vaìo thåìi kyì træïng, caïc loaûi vaìo âáút âãø nguí âäng, âãø traïnh muìa khä hoàûc âãø läüt xaïc vaì caïc loaûi hiãûn diãûn trong âáút mäüt caïch ngáùu nhiãn. Træì caïc âäüng váût kãø trãn, âäüng váût säúng trong âáút âæåüc chia thaình 3 nhoïm tuìy theo kêch thæåïc cuía chuïng: - Nhoïm âäüng váût to (macnofauna): chiãöu daìi âãún trãn 1cm - Nhoïm âäüng váût nhoí (mesofanua = meofauna) chiãöu daìi tæì 0,2mm - 1 cm. - Nhoïm âäüng váût cæûc nhoí (microfanua): nhoí hån o,2mm. Caïc âäüng váût âæåüc quan tám nghiãn cæïu gäöm coï truìng, äúc, kiãún, mäúi, tuyãn truìng vv... Caïc âäüng váût naìy coï nhiãöu nguäön thæïc àn khaïc nhau: - Nhoïm àn thæûc váût (phytopphages): thê duû caïc áúu truìng cuía boü ráöy, àn rãù cáy. - Nhoïm àn xaïc baî thæûc váût (detritivores):TD: truìng,äúc. - Nhoïm àn xaïc âäüng váût (carrion feeders): TD: áúu truìng cuía mäüt säú boü ráöy. - Nhoïm àn phán (coprophages): TD: mäüt säú loaûi collembola àn caïc cháút baìi tiãút cuía âäüng vát. - Nhoïm àn vi sinh váût (microbiovores): TD: mäúi àn náúm. - Nhoïm àn âäüng váût (carmovores): TD: mäüt säú cän truìng àn caïc âäüng váût khaïc nhoí hån. - Nhoïm àn taûp (ommivores): TD: mäüt säú loaûi tuyãún truìng àn nhiãöu thæï kãø trãn. 3
Vi sinh váût âáút Chæång 1: Vi sinh váût vaì hãû sinh thaïi cuía âáút 2. Nhoïm vi sinh váût trong âáút: trong âáút coï ráút nhiãöu vi sinh váût säúng, chuïng âæåüc chuïng ta xãúp vaìo 5 nhoïm chênh: náúm,xaû khuáøn, vi khuáøn, taío vaì nguyãn sinh âäüng váût (protozoa). a. Nhoïm náúm, thæåìng gàûp caïc chi Penicillium, Aspergillus, Trichoderma, Chaetomium, Alternaria, Rhizoctonia, Verticillium, vv... (Hçnh 1.1) b. Nhoïm xaû khuáøn: thæåìng gàûp laì caïc Streptomyces, coï nhiãöu loaûi coï khaí nàng tiãút ra khaïng sinh chäúng laûi sæû phaït triãøn caïc loaìi vi sinh váût khaïc. Frankia säúng cäüng sinh åí caïc loaûi cáy phi lao, vv... c. Nhoïm vi khuáøn: nhoïm naìy ráút âa daûng vaì giæî nhæîng vai troì quan troüng trong quaï trçnh chuyãøn hoïa váût cháút trong âáút. Tuìy theo vai troì cuía chuïng coï thãø phán ra laìm caïc tiãøu nhoïm: + Vi khuáøn hiãúu khê (acrobic bacteria): coï nhiãöu åí âáút cao raïo, thoïang khê. + Vi khuáøn kyñ khê hay yãúm khê (anaerobic bacteria): thæåìng xuáút hiãûn nhiãöu trong âáút ngáûp næåïc. + Vi khuáøn phán huîy celluloz (cellulose decomposer): nhæ Clostridium, Myrothecium, Cellulomonas, vv... + Vi khuáøn hoaï amom (ammonifer): phán huîy N hæîu cå thaình amonium (CH4), nhæ Pseudomonas, Bacillus, Clostridium, Serratia, Micrococcus, Corynrobacterium, Sarcina, Achromobacter, vv... + Vi khuáøn hoïa Nitraït: giæî vai troì chuyãøn biãún NH4 NO3 bàòng caïch cung cáúp oxy cho NH4. Quaï trçnh naìy xaíy ra qua hai giai âoaûn do 2 tiãøu nhoïm: . Vi khuáøn oxid hoïa amon (ammonia oxidizer): chuyãøn biãún NH4 NO2 (nitrit), gäöm coï caïc chi Nitrosomonas, Nitrosococcus, Nitrosospira, Nitrosocystis vaì Nitrosogloea. . Vi khuáøn oxid hoïa nitrit (Nitrite oxidizer): oxidhoïa NO2 (nitrite) NO3 (nitrat), gäöm coï 2 giäúng Nitrobacter vaì Nitrocystis. 4
Vi sinh váût âáút Chæång 1: Vi sinh váût vaì hãû sinh thaïi cuía âáút + Vi khuáøn khæí N (denitrifier): giæî vai troì khæí oxygen cuía NO3 âãø chuyãøn thaình N2. + Vi khuáøn cäú âënh N (nitrogen fixer): cäú âënh N cuía khê quyãøn. Coï thãø laì vi khuáøn cäüng sinh nhæ Rhizobium hoàûc khäng cäüng sinh nhæ Nitrobacter, Clostridium, Azospirillum. 5