NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI<br />
<br />
VIÏÅC LAÂM CUÃA SINH VIÏN KHOA XA<br />
TRÛÚÂNG ÀAÅI HOÅC CÖNG ÀOAÂN SAU<br />
VUÄ YÏËN HAÂ<br />
<br />
- NGUYÏÎN NGOÅC DIÏÅU LINH*<br />
<br />
Ngaây nhêån: 9/10/2017<br />
Ngaây phaãn biïån: 16/10/2017<br />
Ngaây duyïåt àùng: 06/11/2017<br />
<br />
Toám tùæt: <br />
Nghiïn cûáu naây khaão saát 251 sinh viïn ngaânh Xaä höåi hoåc töët nghiïåp trûúâng Àaåi hoåc C<br />
choån mêîu thuêån tiïån. Caác phûúng phaáp sûã duång àïí phên tñch dûä liïåu sú cêëp göìm thöëng kï mö taã,<br />
quaã nghiïn cûáu cho thêëy, sinh viïn coá viïåc laâm coá tyã lïå tûúång àöëi cao, thúâi gian tòm kiïëm viïåc laâ<br />
cöng viïåc liïn quan àïën giaáo duåc àaâo taåo, töí chûác àoaân thïí, hay trong caác töí chûác chñnh trõ xaä höå<br />
kiïëm viïåc laâm quan troång, höî trúå hûäu ñch cho sinh viïn sau khi töët nghiïåp laâ thöng qua gia àònh, baå<br />
coân nhiïìu haån chïë vúái sinh viïn trong quaá trònh tòm kiïëm viïåc laâm.<br />
Tûâ khoáa:<br />
viïåc laâm, sinh viïn, Xaä höåi hoåc<br />
<br />
EMPLOYMENT OF SOCIOLOGY STUDENTS AFTER GRADUATION AT TRADE UN<br />
<br />
Abstract:<br />
This study examined 251 sociology students graduated from Trade Union University by mean<br />
sampling. Methods used for primary data analysis include descriptive statistics, two-variable correlation ana<br />
that students have a high statistically significant employment, not too long time to look for work, jobs relati<br />
training and more dominant are socio-political organizations. Two important job search channels, useful sup<br />
graduation are through family, friends, and relatives. However, there are still many students who work in uns<br />
fit the profession and skills they were trained at university.<br />
Keywords:<br />
employment, students, sociology<br />
1. Àùåt vêën àïì<br />
ngûúâi quaãn lyá giaáo duåc, vêën àïì viïåc laâm sau khi ra<br />
Thanh niïn noái chung vaâ sinh viïn noái riïng laâ<br />
trûúâng vêîn laâ nöîi lo cuãa rêët nhiïìu sinh viïn<br />
lûåc lûúång lao àöång lúán cuãa xaä höåi, laâ nguöìn lûåc<br />
(HomeVN, 2013).<br />
quan troång cho sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoáa, hiïån<br />
Khoa Xaä höåi hoåc Trûúâng Àaåi hoåc Cöng Àoaân àaâo<br />
àaåi hoáa àêët nûúác. Theo söë liïåu thöëng kï cuãa Böå taåo cûã nhên Xaä höåi hoåc tûâ nùm 1998 àïën nay, vúái 16<br />
Lao àöång - Thûúng binh vaâ Xaä höåi àùng trïn Baãn khoaá vaâ gêìn 2.244 sinh viïn töët nghiïåp ra trûúâng.<br />
tin cêåp nhêåt thõ trûúâng lao àöång Viïåt Nam söë 12, Vêën àïì viïåc laâm sau khi töët nghiïåp ra trûúâng cuãa<br />
quyá 4 nùm 2016, söë ngûúâi thêët nghiïåp coá trònh àöå sinh viïn laâ vêën àïì àûúåc caán böå, giaãng viïn, sinh<br />
tûâ àaåi hoåc trúã lïn laâ 218 nghòn ngûúâi, so vúái giai viïn àang theo hoåc rêët quan têm, thïí hiïån phêìn naâo<br />
àoaån trûúác tùng khöng nhiïìu, vêìn àïì naây ngaây caâng hiïåu quaã hoaåt àöång àaâo taåo cuãa Khoa vaâ Nhaâ trûúâng<br />
trúã thaânh vêën àïì nhûác nhöëi cuãa toaân xaä höåi vò àöëi<br />
trong nhûäng nùm qua thöng qua nhûäng thaânh tûåu vïì<br />
vúái sinh viïn sau khi töët nghiïåp àïí tòm àûúåc viïåc viïåc laâm cuãa sinh viïn. Do àoá, möåt cuöåc nghiïn cûáu<br />
laâm àaä khoá, coá àûúåc viïåc laâm àuáng vúái ngaânh nghïì<br />
àaä àûúåc tiïën haânh nhùçm àaánh giaá sú böå vïì vêën àïì<br />
àaâo taåo laåi caâng khoá khùn trong thúâi buöíi hiïån nay. naây. Bûúác àêìu cho thêëy nhûäng kïët quaã khaã quan vïì<br />
Tònh traång thêët nghiïåp khöng chó gêy thiïåt haåi cho vêën àïì viïåc laâm cuãa sinh viïn sau khi töët nghiïåp.<br />
sinh viïn, gia àònh vaâ xaä höåi vïì kinh tïë maâ coân gêy<br />
2. Phûúng phaáp nghiïn cûáu<br />
laäng phñ nguöìn nhên lûåc cuãa àêët nûúác (Nguyïîn<br />
2.1. Phûúng phaáp thu thêåp vaâ xûã lyá dûä liïåu<br />
Troång Nhên, 2015). Vêåy laâm thïë naâo àïí giaãm tyã lïå thûá cêëp<br />
sinh viïn thêët nghiïåp hoùåc laâm traái ngaânh sau khi<br />
ra trûúâng vêîn luön laâ baâi toaán khoá àöëi vúái nhûäng* Trûúâng Àaåi hoåc Cöng àoaân<br />
16 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân<br />
Söë 9 thaáng 11/2017<br />
<br />
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI<br />
Àïí thu thêåp dûä liïåu thûá cêëp, nhoám taác giaã tiïënlaâm. Tyã lïå naây thïí hiïån thûåc tïë coá möåt söë lûúång rêët<br />
haânh theo caác bûúác sau: (1) xaác àõnh nhûäng thöng lúán caác sinh viïn àaä ra trûúâng hiïån nay àang tham<br />
tin cêìn thiïët vúái vêën àïì, (2) àõnh võ nguöìn dûä liïåu, (3) gia thõ trûúâng lao àöång. Khi nghiïn cûáu kyä hún söë<br />
tiïën haânh thu thêåp vaâ cuöëi cuâng (4) àaánh giaá dûä liïåu.sinh viïn chûa coá viïåc laâm, trong söë hoå cuäng coá túái<br />
Sau àoá nhoám taác giaã sûã duång phûúng phaáp phên 94.1% tûâng coá viïåc laâm, chó 5.9% laâ chûa tûâng traãi<br />
tñch vaâ töíng húåp àïí xûã lyá nhûäng dûä liïåu giaá trõ vaâ tin<br />
qua bêët kïí cöng viïåc gò vúái lyá do chñnh laâ hoå coân<br />
cêåy nhùçm phaát triïín caách tiïëp cêån vêën àïì, xêy dûång muöën hoåc cao hún nûäa, hoùåc do hiïån taåi chûa tòm<br />
khung nghiïn cûáu vaâ giaãi thñch dûä liïåu sú cêëp.<br />
àûúåc cöng viïåc phuâ húåp.<br />
2.2. Phûúng phaáp thu thêåp vaâ xûã lyá dûä liïåu<br />
Möåt thûác tïë nûäa, tñnh linh hoaåt trong vêën àïì viïåc<br />
sú cêëp<br />
laâm cuãa sinh viïn sau khi töët nghiïåp cao khi tyã lïå vaâ<br />
Dûä liïåu sú cêëp àûúåc thu thêåp bùçng baãng cêu hoãi, têìn suêët thay àöíi viïåc laâm cuãa sinh viïn sau khi töët<br />
àûúåc thiïët kïë göìm 3 phêìn: phêìn 1 laâ nhûäng cêu hoãi nghiïåp tûúng àöëi cao.<br />
vïì tònh hònh viïåc laâm hiïån nay cuãa sinh viïn cuäng<br />
Baãng 2. Mûác àöå thay àöíi cöng viïåc cuãa sinh viïn<br />
nhû nhûäng àaánh giaá vïì viïåc vêån duång nhûäng kiïën<br />
sau töët nghiïåp<br />
thûác vaâ kyä nùng àaä àûúåc àaâo taåo trong nhaâ trûúâng<br />
Kïí tûâ khi töët nghiïåp<br />
vaâo cöng viïåc; phêìn 2 laâ nhûäng cêu hoãi vïì quaá trònh<br />
Têìn xuêët<br />
Tyã lïå (%)<br />
coá thay àöíi viïåc laâm<br />
tòm kiïëm viïåc laâm cuãa sinh viïn; phêìn 3 laâ nhûäng<br />
Coá<br />
148<br />
59.2<br />
thöng tin caá nhên cuãa hoå. Àöëi tûúång khaão saát laâ sinh<br />
Khöng<br />
102<br />
40.8<br />
viïn caác khoáa tûâ XH2 cho àïën XH15 (trûâ nhûäng sinh<br />
250<br />
100<br />
Töíng<br />
viïn thuöåc diïån caán böå ài hoåc, cûã tuyïín). Söë phiïëu<br />
khaão saát thu àûúåc laâ 251; sau àoá phiïëu khaão saát<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
àûúåc tiïën haânh nhêåp liïåu vaâ xûã lyá bùçng phêìn mïìm<br />
thöëng kï SPSS. Bïn caånh caác baãng phên tñch söë<br />
Thay àöíi cöng viïåc cuãa sinh viïn tûâ khi töët nghiïåp<br />
liïåu daång têìn xuêët vaâ tyã lïå, nhùçm àaánh giaá möëi liïn<br />
àïën nay khöng phaãi laâ hiïëm gùåp, mûác àöå thay àöíi<br />
hïå giûäa caác biïën söë àõnh danh vaâ thûá bêåc (àûúåc sûãcöng viïåc cuãa caác baån sinh viïn sau khi töët nghiïåp<br />
duång chuã yïëu trong böå cöng cuå khaão saát), chuáng töi àûúåc thïí hiïån qua söë liïåu khaão saát cho thêëy, coá<br />
sûã duång kiïím àõnh Chi - bònh phûúng vaâ caác tñnh khoaãng 30% sinh viïn sau khi töët nghiïåp àaä thay àöíi<br />
toaán àaåi lûúång thöëng kï Cramer’V vaâ Gamma.<br />
cöng viïåc 1 lêìn; 40% sinh viïn thay àöíi cöng viïåc 2<br />
3. Thûåc traång viïåc laâm cuãa sinh viïn sau khi<br />
lêìn; 23,3% sinh viïn thay àöíi 3 lêìn, 5.6% sinh viïn<br />
töët nghiïåp<br />
thay àöíi 4 lêìn; caá biïåt coá 1,1% sinh viïn thay àöíi<br />
3.1. Thûåc traång viïåc laâm cuãa sinh viïn<br />
cöng viïåc túái 8 lêìn, trung bònh söë lêìn thay àöíi viïåc<br />
Sinh viïn khi àûáng trûúác lûåa choån viïåc laâm tûúng laâm cuãa sinh viïn sau khi töët nghiïåp laâ 1.8 lêìn/sinh<br />
lai khöng khoãi bùn khoùn vaâ àùåt ra cêu hoãi cho baãn viïn. Thay àöíi cöng viïåc àang laâm coá thïí giuáp cho<br />
thên mònh rùçng: seä laâm cöng viïåc gò? Cöng viïåc àoá sinh viïn tòm kiïëm àûúåc nhûäng cöng viïåc phuâ húåp<br />
coá àuáng chuyïn ngaânh mònh àûúåc àaâo taåo àaåi hoåc vúái baãn thên mònh hún. Mùåt khaác, àöëi vúái nhûäng cöng<br />
khöng? Tñnh chêët cöng viïåc àoá seä ra sao? Thuöåc<br />
viïåc mang tñnh taåm thúâi, khoá coá thïí laâm àûúåc lêu<br />
lônh vûåc naâo trong xaä höåi hiïån nay? Vúái cêu hoãi khaãodaâi, thò viïåc sinh viïn thay àöíi caác cöng viïåc khaác<br />
saát vïì tònh hònh viïåc laâm cuãa anh (chõ) hiïån nay, kïët nhau laâ hoaân toaân húåp lyá. Viïåc thay àöíi caác cöng<br />
quaã thïí hiïån trong baãng söë liïåu sau:<br />
viïåc cuäng thïí hiïån àûúåc sûå linh hoaåt cuãa sinh viïn<br />
Baãng 1. Tònh hònh viïåc laâm cuãa sinh viïn<br />
Xaä höåi hoåc, hoå coá thïí àaãm nhêån nhiïìu cöng viïåc<br />
sau khi töët nghiïåp hiïån nay<br />
khaác nhau trong cuöåc söëng.<br />
3.2. Caác àùåc àiïím vïì viïåc laâm cuãa sinh viïn<br />
Tònh hònh viïåc laâm<br />
Têìn xuêët<br />
Tyã lïå (%)<br />
3.2.1. Vïì loaåi hònh cöng viïåc<br />
cuãa SV<br />
Sau khi ra trûúâng sinh viïn ûáng tuyïín vaâ thi tuyïín<br />
Coá viïåc laâm<br />
224<br />
89.2<br />
vaâo caác lônh vûåc, ngaânh nghïì khaác nhau trïn thõ<br />
Khöng coá viïåc laâm<br />
27<br />
10.8<br />
trûúâng lao àöång, coá nhûäng baån àûúåc laâm àuáng ngaânh,<br />
251<br />
100<br />
Töíng<br />
àuáng nghïì mònh àûúåc àaâo taåo, cuäng coá nhûäng baån<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
khöng laâm àuáng ngaânh nghïì. Dûåa trïn sûå quan têm<br />
Möåt thûåc tïë khaã quan khi nhòn vaâo baãng söë liïåu laâvïì loaåi hònh cú quan cuãa caác sinh viïn sau khi ra<br />
söë lûúång sinh viïn àaä töët nghiïåp àang coá viïåc laâm trûúâng, chuáng töi àaä àiïìu tra nghiïn cûáu vïì nöåi dung<br />
chiïëm àa söë (89,2%), chó coá 27 sinh viïn (10,8%) àaä<br />
naây, kïët quaã cuå thïí àûúåc thïí hiïån dûúái söë liïåu trong<br />
töët nghiïåp cho biïët rùçng hiïån taåi hoå khöng coá viïåcbaãng sau:<br />
<br />
17 cöng àoaâ<br />
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc<br />
Söë 9 thaáng 11/2017<br />
<br />
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI<br />
Trong loaåi hònh cú quan Nhaâ nûúác, sinh viïn Xaä<br />
höåi hoåc chuã yïëu cöng taác thuöåc lônh vûåc chñnh trõ xaä höåi chiïëm 66.7%, vúái caác cöng viïåc trong caác<br />
Loaåi hònh<br />
Söë lûúång<br />
Tyã lïå (%)<br />
àún võ haânh chñnh, sûå nghiïåp nhû UÃy ban nhên<br />
Nhaâ nûúác<br />
129<br />
51.4<br />
dên, Höåi àöìng nhên dên caác cêëp, Súã ban ngaânh<br />
Tû nhên<br />
41<br />
16.3<br />
cuãa caác tónh, thaânh phöë, Vùn phoâng Quöëc höåi, phoâng<br />
100% vöën nûúác ngoaâi<br />
9<br />
3.6<br />
ban cuãa caác Viïån nghiïn cûáu... Tiïëp theo àoá, möåt<br />
Cöng ty cöí phêìn<br />
28<br />
11.2<br />
tyã lïå tûúng àöëi sinh viïn cöng taác taåi caác cú súã giaáo<br />
Tûå taåo viïåc laâm<br />
14<br />
5.6<br />
duåc, àaâo taåo chiïëm 14.7% vúái chûác danh giaãng viïn,<br />
Töí chûác phi chñnh phuã<br />
1<br />
0.4<br />
nghiïn cûáu viïn, chuyïn viïn, caán böå phoâng ban<br />
Khaác<br />
2<br />
0.8<br />
trong caác trûúâng cao àùèng, àaåi hoåc, trung hoåc...<br />
Khöng traã lúâi<br />
27<br />
10.8<br />
Hoaåt àöång trong caác töí chûác àoaân thïí xaä höåi chiïëm<br />
Töíng<br />
251<br />
100<br />
11.6% nhû Liïn àoaân lao àöång caác cêëp, Àoaân thanh<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
niïn Cöång saãn Höì Chñ Minh caác cêëp, Höåi phuå nûä,<br />
Trong söë sinh viïn tham gia khaão saát vïì vêën àïì<br />
Höåi Nöng dên caác cêëp...<br />
viïåc laâm sau khi töët nghiïåp, kïët quaã cho thêëy tyã lïå Trong khi àoá, sinh viïn cöng taác úã loaåi hònh àún<br />
khöng nhoã laâm trong Nhaâ nûúác chiïëm 51.4%; tiïëp võ tû nhên chuã yïëu laâm nhûäng cöng viïåc úã lônh vûåc<br />
sau àoá laâ laâm viïåc trong caác cöng ty tû nhên 16.3%,<br />
dõch vuå chiïëm 31.7%, àoá laâ nhûäng cöng viïåc nhû:<br />
cöng ty cöí phêìn 11 .2%. Söë lûúång sinh viïn laâm viïåc nhên viïn baán haâng, maketing, lïî tên, nhên viïn àiïìu<br />
trong caác cöng ty 100% vöën nûúác ngoaâi haån chïë 3.6%;<br />
haânh trong caác cöng ty liïn quan àïën caác hoaåt àöång<br />
laâm viïåc cho caác töí chûác phi chñnh phuã rêët haån chïë chómua baán, sûãa chûäa, chùm soác... Trong caác cöng ty<br />
0.4%. Söë liïåu cho thêëy, cöng viïåc trong caác àún võ sûå 100% vöën nûúác ngoaâi, sinh viïn Xaä höåi hoåc chuã yïëu<br />
nghiïåp, haânh chñnh Nhaâ nûúác laâ möi trûúâng laâm viïåc laâm trong lônh vûåc liïn quan àïën hoaåt àöång kyä thuêåt,<br />
àûúåc sinh viïn khoa Xaä höåi hoåc ûu aái hún caã, khi söë chiïëm 44.4%; taåi caác cöng ty cöí phêìn sinh viïn chuã<br />
lûúång viïåc laâm chuã yïëu têåp trung úã loaåi hònh cöng viïåcyïëu laâm vïì nhûäng lônh vûåc liïn quan àïën kinh tïë,<br />
naây. Vêåy, trong caác loaåi hònh cú quan àún võ cöng taác quaãn lyá chiïëm 46.4%. Àiïìu àùåc biïåt, trong söë nhûäng<br />
naây, lônh vûåc chuã yïëu maâ sinh viïn Xaä höåi hoåc cöngsinh viïn tûå taåo viïåc laâm cho mònh, hoaåt àöång chuã<br />
taác laâ gò? Àiïìu naây coá thïí thêëy trong baãng sau:<br />
yïëu liïn quan àïën lônh vûåc dõch vuå nhû baán haâng,<br />
Baãng 4. Tûúng quan giûäa loaåi hònh cú quan vúái<br />
chùm soác khaách haâng... chiïëm 64.3%.<br />
lônh vûåc cöng taác<br />
Nhû vêåy, trong caác loaåi hònh cöng viïåc hiïån nay,<br />
(Àún võ: %)<br />
sinh viïn xaä höåi hoåc sau khi töët nghiïåp chiïëm ûu thïë<br />
Lônh vûåc<br />
úã nhûäng cöng viïåc liïn quan àïën caác hoaåt àöång<br />
Loaåi hònh GD- CTKT- Dõch Truyïìn TCKyä<br />
mang tñnh xaä höåi laâ chuã yïëu, àoá laâ nhûäng cöng<br />
Khaác<br />
ÀT<br />
XH<br />
QL<br />
vuå thöng<br />
ÀT thuêåt<br />
viïåc àoâi hoãi khaã nùng giao tiïëp xaä höåi nhû trong<br />
Nhaâ nûúá<br />
c<br />
lônh vûåc dõch vuå, hay caác hoaåt àöång trong caác töí<br />
14.7 66.7<br />
2.3<br />
1.6<br />
2.3<br />
11.6 0.0<br />
0.8<br />
(n = 129)<br />
chûác àoaân thïí xaä höåi, nhûäng loaåi hònh cöng viïåc<br />
Tû nhên<br />
4.9<br />
9.8<br />
17.1 31.7<br />
4.9<br />
2.4<br />
4.9 24.4 naây àoâi hoãi sûå nùng àöång, saáng taåo, nhiïåt tònh,<br />
(n = 41)<br />
khaã nùng töí chûác, quaãn lyá töët cöng viïåc cuãa<br />
100% vöën<br />
mònh. Àiïím nöíi bêåt hún caã, àoá laâ söë lûúång khöng<br />
0.0<br />
11.1 11.1<br />
0.0<br />
0.0 44.4 33.3<br />
nûúác ngoaâi 0.0<br />
nhoã nhûäng sinh viïn nùçm trong mêîu àiïìu tra<br />
(n = 9)<br />
hoaåt àöång trong caác àún võ haânh chñnh, sûå<br />
Cöng ty CP<br />
3.6<br />
0.0<br />
46.4 25.0<br />
0.0<br />
3.6<br />
0.0 21.4 nghiïåp thuöåc loaåi hònh caác töí chûác chñnh trõ - xaä<br />
(n = 28)<br />
höåi nhû UÃy ban nhên dên, Höåi àöìng nhên dên,<br />
Tûå taåo viïåc<br />
caác súã, ban, ngaânh caác cêëp... Àêy laâ nhûäng loaåi<br />
0.0<br />
0.0<br />
28.6 64.3<br />
7.1<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
laâm<br />
hònh cöng viïåc àoâi hoãi viïåc sûã duång töíng húåp<br />
(n = 14)<br />
caác kiïën thûác vaâ kyä nùng àaä àûúåc àaâo taåo trong<br />
TC phi chñnh<br />
100<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
phuã (n=1)<br />
Nhaâ trûúâng múái coá thïí hoaân thaânh töët àûúåc cöng<br />
Khaác (n = 2) 0.0<br />
0.0<br />
100<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
0.0<br />
viïåc cuãa mònh.<br />
3.2.2. Thúâi gian tòm kiïëm viïåc laâm<br />
Chuá thñch: GD - ÀT: Giaáo duåc àaâo taåo; CT-XH: chñnh<br />
trõ - xaä höåi; KT-QL; kinh tïë - quaãn lyá; TC-ÀT: töí chûác - Trïn thûåc tïë, àöëi vúái caác baån sinh viïn trong tònh<br />
àoaân thïí<br />
hònh hiïån nay, viïåc tòm kiïëm àûúåc möåt cöng viïåc sau<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
khi töët nghiïåp luön laâ niïìm trùn trúã, khao khaát. Caác<br />
Baãng 3. Loaåi hònh cú quan cöng taác cuãa sinh viïn àaä<br />
töët nghiïåp hiïån nay<br />
<br />
18 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân<br />
Söë 9 thaáng 11/2017<br />
<br />
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI<br />
baån sinh viïn luön sùén saâng tham gia vaâo thõ trûúâng<br />
lao àöång khi coá àûúåc cú höåi. Khaão saát 251 mêîu nghiïn<br />
cûáu, vúái cêu hoãi: “Sau bao lêu kïí tûâ khi töët nghiïåp,<br />
anh/chõ tòm àûúåc viïåc laâm?”, kïët quaã thu àûúåc nhû<br />
sau:<br />
Biïíu àöì 1. Thúâi gian tòm àûúåc viïåc laâm àêìu tiïn<br />
cuãa sinh viïn sau khi töët nghiïåp<br />
<br />
Baãng 6. Tûúng quan giûäa xïëp loaåi töët nghiïåp<br />
vúái thúâi gian tòm viïåc<br />
Thúâi gian tòm<br />
viïåc àêìu tiïn Gioãi<br />
Coá viïåc laâm 0.0<br />
trûúác khi TN 0.0<br />
<br />
Xïëp loaåi töët nghiïåp<br />
Khaá TB Khaá TB<br />
Töíng<br />
57.1<br />
42.9<br />
0.0<br />
100 (n=7)<br />
2.8<br />
3.2<br />
0.0<br />
<br />
Coá viïåc ngay 2.3<br />
sau khi TN 22.2<br />
<br />
79.1<br />
<br />
18.6<br />
<br />
0.0<br />
<br />
49.3<br />
<br />
17.6<br />
<br />
0.0<br />
<br />
Sau 6 thaáng<br />
Sau 12 thaáng<br />
Töíng<br />
<br />
7.8<br />
<br />
51.1<br />
<br />
34.4<br />
<br />
4.4<br />
<br />
77.8<br />
<br />
33.3<br />
<br />
34.1<br />
<br />
80.0<br />
<br />
0.0<br />
<br />
33.3<br />
<br />
65.0<br />
<br />
1.6<br />
<br />
0.0<br />
<br />
14.5<br />
<br />
42.6<br />
<br />
20.0<br />
<br />
100<br />
(n=9)<br />
<br />
100<br />
(n=138)<br />
<br />
100<br />
(n=91)<br />
<br />
100<br />
(n=5)<br />
<br />
100 (n=86)<br />
100 (n=90)<br />
100 (n=60)<br />
<br />
243<br />
<br />
Àún võ: %<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
<br />
Àöëi vúái nhûäng sinh viïn töët nghiïåp bùçng Gioãi, söë<br />
liïåu khaão saát cho thêëy têët caã caác em àïìu tòm àûúåc<br />
Chó coá 2.8% tyã lïå ngûúâi àûúåc hoãi traã lúâi coá viïåc<br />
laâm trûúác khi nhêån bùçng töët nghiïåp, con söë naây viïåc laâm trûúác 12 thaáng, trong khi nhûäng sinh viïn<br />
thêëp vaâ chuã yïëu laâ nhûäng sinh viïn coá àûúåc viïåc töët nghiïåp Trung bònh, têët caã caác em trong söë liïåu<br />
laâm tûâ chñnh chöî maâ hoå àaä ài laâm thïm tûâ thúâi sinhkhaão saát, khöng ai tòm àûúåc viïåc laâm trûúác 6 thaáng,<br />
viïn. 34 .8% coá cöng viïåc laâm ngay sau khi töët thúâi gian coá àûúåc viïåc laâm àêìu tiïn bùæt àêìu tûâ sau 6<br />
nghiïåp, tuy nhiïn hêìu hïët chó laâ nhûäng cöng viïåc thaáng. Roä raâng, chêët lûúång bùçng cho thêëy lúåi thïë rêët<br />
taåm búå, laâm àïí coá thu nhêåp nuöi söëng baãn thên, lúán cho sinh viïn trong quaá trònh ruát ngùæn thúâi gian<br />
lêëy tiïìn truå laåi thaânh phöë xin viïåc öín àõnh sau, maâtòm viïåc, xïëp loaåi bùçng cao thò thúâi gian tòm viïåc<br />
khöng phaãi xin tiïìn böë meå. Caác cöng viïåc maâ sinh ngùæn laåi. Cuå thïí, têët caã nhûäng sinh viïn töët nghiïåp<br />
bùçng Gioãi àïìu tòm àûúåc viïåc laâm trong nùm àêìu tiïn<br />
viïn laâm àa phêìn laâ nhûäng cöng viïåc nhû: Bûng bï<br />
taåi caác quaán cafe, quaán ùn hay laâm nhên viïn trûåc sau khi töët nghiïåp. Àöëi vúái nhûng sinh viïn töët nghiïåp<br />
àiïån thoaåi, laâm gia sû... “Mònh töët nghiïåp xong, böë bùçng Khaá vaâ Trung bònh khaá, thúâi gian tòm àûúåc viïåc<br />
laâm àêìu tiïn cuãa caác em khöng coá nhûäng biïën àöång<br />
meå mònh cùæt àûát moåi khoaãn luön, thïë laâ phaãi tûå<br />
maånh giöëng nhû hai nhoám Gioãi vaâ Trung bònh. Tuy<br />
bûún chaãi, laâm àuã moåi viïåc úã moåi thúâi gian àïí trang<br />
nhiïn, xu hûúáng chung laâ caác em töët nghiïåp bùçng<br />
traãi cuöåc söëng vaâ tòm cú höåi xin àûúåc möåt cöng viïåc<br />
Khaá àa söë tòm àûúåc viïåc laâm sau 6 thaáng, coân nhûäng<br />
theo yá muöën”(Nûä, XH5). 38.4% sinh viïn coá viïåc<br />
em töët nghiïåp trung bònh Khaá thúâi gian tòm àûúåc<br />
laâm sau 6 thaáng, àöëi vúái nhûäng sinh viïn naây khi<br />
viïåc laâm àêìu tiïn lêu hún.<br />
tham gia phoãng vêën sêu, möåt thûåc tïë cho thêëy àêy<br />
Toám laåi, thúâi gian tòm àûúåc cöng viïåc àêìu tiïn<br />
laâ nhoám sinh viïn chuã yïëu vïì àõa phûúng núi mònh<br />
sau khi töët nghiïåp cuãa sinh viïn thûúâng laâ sau 6 àïën<br />
söëng àïí xin viïåc, 6 thaáng àêìu chuã yïëu laâ khoaãng 12 thaáng. Söë lûúång khöng nhiïìu sinh viïn coá viïåc<br />
thúâi gian chúâ viïåc úã nhaâ “<br />
em vïì quï, nhûng nöåp höì<br />
trûúác khi töët nghiïåp, hoùåc coá viïåc ngay sau khi töët<br />
sú xin viïåc phaãi chúâ kïët quaã, nïn em úã nhaâ gêìn 1 nghiïåp. Trong àoá, chêët lûúång bùçng coá yá nghôa quan<br />
nùm múái ài laâm” (Nûä, XH4). 24% xin àûúåc viïåc àêìu troång trong viïåc giuáp sinh viïn ruát ngùæn khoaãng thúâi<br />
tiïn sau 1 nùm laâ tyã lïå khöng nhoã, tuy nhiïn möåt<br />
gian tòm viïåc, nhûäng sinh viïn töët nghiïåp bùçng Gioãi<br />
vaâi kïët quaã phoãng vêën sêu cho thêëy àêy laâ nhoám àïìu tòm àûúåc viïåc laâm ngay trong nùm àêìu tiïn,<br />
cuäng mêët möåt khoaãng thúâi gian àïí chúâ àúåi sûå sùæptrong khi nhûäng sinh viïn töët nghiïåp bùçng Trung bònh<br />
xïëp cöng viïåc tûâ núi hoå àõnh xin vaâo laâm.<br />
thúâi gian tòm àûúåc viïåc lêu hún.<br />
Trong quaá trònh nghiïn cûáu, cêu hoãi àùåt ra: Liïåu<br />
3.2.3. Caác kïnh àïí tòm kiïëm viïåc laâm<br />
rùçng kïët quaã hoåc têåp hay xïëp loaåi kïët quaã hoåc têåp úã Àïí tòm àûúåc cöng viïåc öín àõnh, caách thûác tòm<br />
bùçng töët nghiïåp cuãa sinh viïn coá möëi quan hïå gò vúái viïåc cuäng nhû viïåc huy àöång toaân böå vöën xaä höåi cuãa<br />
thúâi gian tòm kiïëm cöng viïåc àêìu tiïn sau khi töët sinh viïn cuäng nhû gia àònh cuãa hoå laâ rêët cêìn thiïët,<br />
nghiïåp. Àïí giaãi àaáp cêu hoãi àoá, chuáng töi àaä khaão àïí giuáp sinh viïn sau khi töët nghiïåp nhanh choáng<br />
tòm àûúåc möåt cöng viïåc phuâ húåp. Nhiïìu nghiïn cûáu<br />
saát vaâ thu àûúåc kïët quaã nhû sau:<br />
<br />
19 cöng àoaâ<br />
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc<br />
Söë 9 thaáng 11/2017<br />
<br />
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI<br />
àaä chó ra cöng viïåc cuãa caá nhên coá thïí àûúåc tòm ra<br />
thöng qua caác quan hïå xaä höåi chûá khöng chó thöng<br />
qua caác kïnh chñnh thûác, yá nghôa cuãa caác maång lûúái<br />
xaä höåi laâ cho pheáp nhûäng ngûúâi tòm kiïëm viïåc laâm50<br />
têåp húåp àûúåc nhûäng thöng tin töët hún vïì tñnh khaã 45<br />
40<br />
duång cuãa cöng ùn viïåc laâm cuäng nhû caác àùåc àiïím 35<br />
30<br />
cuãa cöng viïåc (Phaåm Huy Cûúâng, 2014). Vúái cêu<br />
25<br />
hoãi, sau khi ra trûúâng, cöng viïåc àêìu tiïn anh (chõ)<br />
20<br />
tòm àûúåc bùçng caách naâo, kïët quaã thu àûúåc thïí hiïån 15<br />
10<br />
trong biïíu àöì sau:<br />
5<br />
Biïíu àöì 2. Caác kïnh tòm kiïëm cöng viïåc àêìu tiïn<br />
0<br />
sau khi töët nghiïåp<br />
Àún võ: %<br />
<br />
Biïíu àöì 3. Caác kïnh tòm kiïëm viïåc laâm<br />
àöëi vúái cöng viïåc hiïån taåi<br />
Àún võ: %<br />
47<br />
<br />
20 .7<br />
12 .8<br />
10<br />
7.2<br />
1.2<br />
<br />
Tự tìm việc<br />
làm<br />
<br />
Do cha mẹ,<br />
người thân<br />
giới thiệu<br />
<br />
Do bạn bè,<br />
người quen<br />
<br />
Qua TT việc Tự tạo việc<br />
làm<br />
làm cho mình<br />
<br />
Khác<br />
<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
<br />
Àa söë cûåu sinh viïn sau khi ra trûúâng noái rùçng,<br />
cöng viïåc hoå àang laâm laâ do hoå tûå tòm (47%). Àêy laâ<br />
möåt thûåc tïë thuá võ, vò roä rùçng nïëu nhû giai àoaån àêìu<br />
sau khi múái töët nghiïåp, hoå chuã yïëu dûåa vaâo nguöìn<br />
lûåc tûâ bïn ngoaâi baãn thên höî trúå, vaâ toã ra khaá yïëu<br />
thïë trong vêën àïì tòm kiïëm viïåc laâm. Khi sinh viïn<br />
sau naây töët nghiïåp thïí hiïån sûå chuã àöång lúán trong<br />
vêën àïì tòm kiïëm viïåc laâm. Sûå tñch luäy vïì kinh nghiïåm<br />
vaâ vöën xaä höåi tûâ sau khi töët nghiïåp cho pheáp sinh<br />
(Nguöìn: söë liïåu khaão saát cuãa àïì taâi)<br />
viïn coá thïí chuã àöång trong viïåc tòm kiïëm nhûäng cöng<br />
Àïí tòm àûúåc cöng viïåc àêìu tiïn, sûå höî trúå cuãa gia viïåc phuâ húåp vúái nhu cêìu, muåc àñch cuãa mònh. Hoå<br />
àònh, baån beâ ngûúâi thên quen coá vai troâ rêët quan biïët phaãi tòm viïåc úã àêu, núi naâo àang cêìn tuyïín<br />
troång, chiïëm ûu thïë vûúåt tröåi so vúái nhûäng kïnh tòm duång, vaâ laâm thïë naâo coá thïí truáng tuyïín vaâo võ trñ<br />
kiïëm viïåc laâm khaác. Àiïìu naây chûáng toã vöën xaä höåi laâ<br />
àoá. Thïm vaâo àoá, cuäng coá möåt böå phêån tûå taåo viïåc<br />
möåt trong nhûäng nhên töë quan troång, höî trúå àùæc lûåc laâm cho mònh, chuã yïëu laâ hoaåt àöång kinh doanh,<br />
cho sinh viïn trong quaá trònh tòm kiïëm viïåc laâm sau<br />
dõch vuå, múã cûãa haâng kinh doanh buön baán, hay<br />
khi töët nghiïåp. “Cöng viïåc àêìu tiïn em coá àûúåc laâ do buön baán trïn maång. Àêy cuäng laâ nhûäng con söë cho<br />
baån em giúái thiïåu, chöî laâm cuãa baån em tuyïín duång, thêëy tñnh linh hoaåt vïì viïåc laâm sau quaá trònh ra trûúâng,<br />
baån goåi àiïån baáo thïë laâ em ài dûå tuyïín, may mùæn laåikhi hoå chuã àöång taåo ra viïåc laâm cho baãn thên mònh.<br />
àûúåc” (Nûä. XH6). Sau khi ra trûúâng, sinh viïn coá xu<br />
“Em ài laâm cöng ty möåt thúâi gian, nhûng lûúng thêëp,<br />
hûúáng huy àöång moåi kïnh coá thïí àïí tòm kiïëm viïåc sau àoá em lêëy chöìng, sinh con vaâ nghô àïën viïåc tûå<br />
laâm, tuy nhiïn hiïåu quaã do caác kïnh chñnh thûác nhû:<br />
kinh doanh múã cûãa haâng. Hiïån taåi em rêët haâi loâng<br />
thöng qua caác phûúng tiïån truyïìn thöng àaåi chuáng,<br />
vúái cöng viïåc kinh doanh cuãa mònh vò thu nhêåp cao<br />
hay caác trung têm giúái thiïåu viïåc laâm laåi khöng mêëy hún hùèn, trong khi hoaân toaân chuã àöång vïì thúâi gian,<br />
phaát huy taác duång, cho nïn rêët ñt sinh viïn coá thïí tòm maâ tinh thêìn laåi thoaãi maái”<br />
(Nûä, XH9). Tuy nhiïn, sûå<br />
àûúåc viïåc nhúâ nhûäng kïnh thöng tin naây. “Em qua<br />
höî trúå cuãa ngûúâi nhaâ, böë meå, baån beâ vaâ ngûúâi quen<br />
mêëy trung têm giúái thiïåu viïåc laâm, nhûng cuäng chùèng vêîn laâ nhûäng kïnh tòm viïåc àûúåc sûã duång vúái tyã lïå<br />
mêëy tin tûúãng, vò hoå thu phñ àêìu tiïn, sau àoá cuäng tûúng àöëi 30.7% cho thêëy sûå höî trúå naây vêîn rêët hûäu<br />
chùèng biïët coá àûúåc viïåc hay khöng, nïn thêëy súå, töët ñch vúái caã sinh viïn múái töët nghiïåp vaâ sinh viïn àaä coá<br />
nhêët laâ nhúâ têët caã nhûäng ngûúâi mònh quen biïët, röìithêm niïn vaâ kinh nghiïåp cöng taác. Àêy laâ nguöìn<br />
baån beâ cuãa böë meå, xem ai coá biïët úã àêu coá nhu cêìuvöën xaä höåi quyá giaá, laâ sûå trúå giuáp hûäu ñch cho baãn<br />
tuyïín duång thò mònh nöåp höì sú, chûá em khöng tin thên möîi con ngûúâi trong suöët cuöåc àúâi vaâ sûå nghiïåp<br />
mêëy trung têm giúái thiïu viïåc laâm lùæm<br />
” (Nûä, XH9). cuãa mònh.<br />
Àöëi vúái cöng viïåc hiïån taåi, söë liïåu coá sûå thay àöíi Toám laåi, hai kïnh tòm kiïëm viïåc laâm hiïåu quaã<br />
vïì kïnh tòm kiïëm viïåc laâm, khi tñnh tûå chuã, kinh nghiïåm nhêët àöëi vúái sinh viïn sau khi töët nghiïåp àoá chñnh laâ<br />
laâm viïåc cuãa sinh viïn tùng lïn, viïåc höî trúå hoå trong thöng qua baån beâ, ngûúâi quen hay böë meå vaâ ngûúâi<br />
vêën àïì viïåc laâm coá nhiïìu thay àöíi.<br />
thên khi àa söë sinh viïn tòm àûúåc viïåc laâm àêìu tiïn<br />
20 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân<br />
Söë 9 thaáng 11/2017<br />
<br />