VỊNH KHOA THI HƯƠNG ( Trần Tế Xương )

Chia sẻ: Cuncon2211 Cuncon2211 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

375
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giúp Hs: Thấy được bức tranh sinh động và chân thực nhất về tình hình xã hội thi cử của nước ta buổi giao thời trong chế độ thực dân và phong kiến. Thái độ mỉa mai, châm biếm đối với một kì thi lố lăng, trơ trẻn của nhà thơ; đồng thời bộc lộ nỗi nhục mất nước và niềm đau xót của một kẻ sĩ đương thời.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: VỊNH KHOA THI HƯƠNG ( Trần Tế Xương )

Tiết: 13 ( lớp 11a2 ), 14 ( 11a5, 11a6 ) Ngày soạn: 01 / 10 / 07 Đọc thêm: V ỊNH KHOA THI HƯƠNG ( Trần Tế Xương ) A. Mục tiêu bài học Giúp Hs: Thấy được bức tranh sinh động và chân thực nhất về tình hình xã hội thi cử của nước - ta buổi giao thời trong chế độ thực dân và phong kiến. Thái độ mỉa mai, châm biếm đối với một kì thi lố lăng, trơ trẻn của nhà thơ; đồng - thời bộc lộ nỗi nhục mất nước và niềm đau xót của một kẻ sĩ đương thời. B. Chuẩn bị. Giáo viên: Sgk, Stk, soạn giảng 1. Học sinh: Tìm đọc tư liệu tham khảo về bài thơ, soạn bài. 2. C. Tiến trình bài dạy 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ Đọc thuộc lòng bài thơ “Khóc Dương Khuê” và cho biết tình cảm của NK dành cho người bạn của mình. Bài mới 3. Hoạt động của Gv - Hs Nội dung cần đạt
I. Tìm hiểu chung - Gọi Hs đọc tiểu dẫn ở sgk, tìm hiểu đề tài bài thơ. 1. Đề tài: thi cử - một đề tài khá đậm nét trong sáng tác của Tú X ương - Yêu cầu hs đọc bài thơ, xác định chủ đề bài thơ. 2. Chủ đề: Bài thơ thể hiện thái độ mỉa mai, phẫn uất của nhà thơ đối với chế độ thi cử đương thời và đ ối với con đường khoa cử của riêng ông. Qua đó, tác giả vẽ nên một phần hiện thực nhốn nháo ô hợp của xã hội thực dân nửa phong kiến buổi đầu. II. Phân tích. 1. Hai câu đ ề. Pv. Em thấy có điều gì khác thường trong hai câu - Hai câu đ ề có tính chất tự sự, thơ đầu? nhằm kể lại cuộc thi. Kì thi mở đúng theo thông lệ, “ba năm mở Giảng. - Cứ ba năm nhà nước mở một khoa thi như một khoa”. Nhưng sự bất thường ở thế, đó là quy định bình thường của lệ thi cử. chỗ: “Trường Nam thi lẫn với trường Hà” - Điều bất thường: “Trường Nam thi lẫn với trường Hà”. Đời nhà Nguyễn toàn cõi Bắc Kì có 2 điểm thi - Từ “lẫn” thể hiện rõ sự ô hợp, Hương: Nam Đ ịnh và Hà Nội. Năm Đinh Dậu 1897, nhộn nhạo trong thgi cử. vì sợ các cuộc khởi nghĩa của nhân dân, Td Pháp không cho tổ chức thi ở Hà Nội nữa, nên chính quyền nhà Nguyễn cho dồn tất cả xuống Nam Định - “ Lẫn”: diễn tả cái hỗn tạp, láo nháo, không còn thể thống gì…
Pv. Em có nhận xét gì về hình ảnh sĩ tử và quan trường? Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh và biện 2. Hai câu thực. pháp nghệ thuật trong hai câu thực. Từ đó em có cảm nhận như thế nào về cảnh thi cử lúc bấy giờ? - Sĩ tử: Nghệ thuật đảo ngữ  nhấn mạnh sự luộm thuộm, xốc xếch, Giảng. Nhân vật trọng tâm của trường thi: sĩ tử và không gọn gàng. Đó là hình ảnh quan trường được khắc hoạ rất sắc nét, bộc lộ tính “nho phong sĩ khí” do sự ô hợp, cách kì thi và tính chất xã hội. nhốn nháo của xã hội đưa lại. NT: đảo ngữ  hình ảnh thí sinh lôi thôi với những - Q uan trường: “ậm oẹ miếng thét chai lọ trên vai thật là xốc xếch. loa” cái oai nhưng là cái oai cố “ Vai đeo lọ”  cái vẻ xiêu vẹo, gảy đổ, lếch thếch, tạo ra. Nt đảo ngữ giúp người đọc chẳng ra gì của những ông cử tương lai. thấy được tính chất lộn xộn của kì thi. - Sĩ tử thì “ lôi thôi”; lũ quan trường thì “ậm oẹ”.  Tạp nhạp, lôi thôi của thi cử và Ậm oẹ là một từ rất sáng tạo của Tú Xương. Lũ quan trường dùng cái loa để chỉ dẫn, điều khiển, cái nhố nhăng của xã hội VN trong nhắc nhở, gọi tên thí sinh. Vì vùng đất đặt trường buổi đầu giao thời. thi rất rộng, thí sinh đông nên quan trường phải thét vào loa… “ậm oẹ” là một âm thanh ú ớ, nói không thành tiếng rõ, nhưng đó là cái giọng điệu lên gân la lối, vênh váo của những kẻ dựa hơi chứ không có thực quyền. Cho nên nếu thí sinh mất đi cái vẻ nho nhã trí thức của thuở nào thì “giám khảo” cũng không còn cái dáng nghiêm trang đáng tôn kính. Pv. Phân tích hình ảnh quan sứ, bà đầm và sức 3. Hai câu luận mạnh châm biếm, đả kích của biện pháp nghệ thuật đối ở hai câu luận. Đối lập với hình ảnh sĩ tử và quan
Giảng. Hình ảnh “ông Tây mụ đ ầm” ở đây phản trường là hình ảnh quan sứ và bà ánh đúng bản chất xã hội lúc bấy giờ: xã hội nô lệ đầm. Hai nhân vật này được đón mà người nắm thực qyền là thực dân. H ình ảnh tiếp rất linh đình “lọng cắm rợp “lọng cắm rợp trời” cho thấy cảnh tiếp đón dành trời”. Nghệ thuật đảo ngữ kết hợp cho Tây thật là long trọng, kính cẩn. Hình ảnh quan nghệ thuật đối tạo nên sức mạnh đả Tây mụ đầm ngồi trên cao cho thấy cảnh mất nước kích, châm biếm dữ dội, sâu cay. của chúng ta. Nhưng cái thú vị nhất ở đây là Tú Xương đã lợi dụng nghệ thuật thơ Đường để bày tỏ thái độ của mình đối với cái m à mình không thích. Lợi dụng nghệ thuật đối, Tú Xương đã đ ặt cái “váy” của bà đầm ngang với cái “lọng” của ông Tây. Ghép hai hình ảnh đó với nhau, cho nó đối nhau, Tú Xương đã chơi một vố rất đau, rất thẳng tay đối với lũ quan Tây. Tương tự như thế, “quan sứ” đối với “mụ đầm”, quan sứ là chữ trang trọng để gọi ông Tây, nhưng “mụ đầm” là chữ “chơi xỏ”, là để chửi, mụ là tiếng gọi hạng đàn bà không ra gì, gọi ông quan Tây thì trang trọng, nhưng gọi vợ ông quan là con mụ chẳng ra gì, đó là cách chửi của Tú Xương Pv. Phân tích tâm trạng, thái độ của tác giả trước cảnh tượng trường thi. Lời nhắn gọi của Tú Xương ở hai câu cuối có ý nghĩa gì? Giảng. Đất Bắc chỉ vùng Hà Nội, kinh đô của ngàn 4. Hai câu kết năm văn vật, nơi tụ hội của nhân tài đất nước. Câu thơ là một tiếng kêu than của chính mình, đồng thời H ai câu kết chuyển đổi giọng từ còn là tiếng kêu gọi đối với những ai còn nghĩ tới mỉa mai châm biếm sang trữ tình. cái nhục mất nước, còn tự hào về truyền thống của Đó là lời kêu gọi, đánh thức lương dân tộc. Âm điệu câu thơ có cái gì xót xa cho thấy tri. Câu hỏi phiếm chỉ không chỉ tâm trạng xốn xang của tác giả… hướng đến các sĩ tử thi năm đó mà
còn là những người được xem là nhân tài đất Bắc hãy “ngoảnh cổ mà…nước nhà”. Từ một khoa thi nhưng b ức tranh về hiện thực xã hội năm Đinh Dậu đ ã được hiện lên. Bên cạnh đó còn là nỗi nhục mất nước, sự tác động đến tâm lnh người đọc. III. Tổng kết Q ua bài thơ “Vịnh khoa thi H ương” Tú Xương đã vẽ lại cái cảnh trường thi nhỏ thôi mà bộc lộ được bản chất của cả xã hội Việt N am. 4. Củng cố. - Phân tích cảch trường thi năm Đinh Dậu, qua đó nêu rõ thái độ, tâm trạng của Trần Tế Xương trong bài. 5. Dặn dò. - Học bài, so ạn b ài “Tìm hiểu thêm về N guyễn Khuyến” Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................ .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................