XÂY DỰNG NỀN ĐƯỜNG Ô TÔ part 3

Chia sẻ: Ajdka Ajsdkj | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

159
lượt xem 75
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

- Phải chuẩn bị chu đáo điều kiện an toàn ở mặt bằng: cắm biển báo những nơi nguy hiểm, đảm bảo đủ ánh sáng thi công ban đêm, qui định rõ những tín hiệu, đèn hiệu, còi hiệu. - Cán bộ kỹ thuật thi công và công nhân cơ giới phải đ−ợc trực tiếp quan sát mặt bằng thi công. đối chiếu với thiết kế và nắm vững nhiệm vụ, yêu cầu thi công công trình tr−ớc khi tiến hành thi công. Phải chuẩn bị chu đáo tr−ớc khi đ−a máy ra làm việc. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: XÂY DỰNG NỀN ĐƯỜNG Ô TÔ part 3

c¸c t¶ng lín v.v… ph¶i x¸c ®Þnh râ khu vùc thi c«ng, ®Þnh vÞ ranh giíi c«ng tr×nh, di chuyÓn c¸c mèc theo dâi thi c«ng ra ngoµi ph¹m vi ¶nh h−ëng cña m¸y lµm viÖc. - Ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o ®iÒu kiÖn an toµn ë mÆt b»ng: c¾m biÓn b¸o nh÷ng n¬i nguy hiÓm, ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng thi c«ng ban ®ªm, qui ®Þnh râ nh÷ng tÝn hiÖu, ®Ìn hiÖu, cßi hiÖu. - C¸n bé kü thuËt thi c«ng vµ c«ng nh©n c¬ giíi ph¶i ®−îc trùc tiÕp quan s¸t mÆt b»ng thi c«ng. ®èi chiÕu víi thiÕt kÕ vµ n¾m v÷ng nhiÖm vô, yªu cÇu thi c«ng c«ng tr×nh tr−íc khi tiÕn hµnh thi c«ng. Ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o tr−íc khi ®−a m¸y ra lµm viÖc. Ph¶i kiÓm tra, xiÕt chÆt, ®iÒu chØnh c¸c c¬ cÊu lµm viÖc, kiÓm tra c¸c thiÕt bÞ an toµn kü thuËt c¸c bé phËn ®µo c¾t ®Êt ph¶i s¾c, nÕu cïn ph¶i thay thÕ phôc håi kÞp thêi ®óng tiªu chuÈn kü thuËt. Khi lµm viÖc ph¶i b¶o ®¶m cho m¸y lµm viÖc liªn tôc, ®é tin cËy cao vµ ph¸t huy ®−îc hÕt c«ng suÊt cña m¸y. C¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n l¸i m¸y ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ vµ nghiªm tóc chÕ ®é bµn giao m¸y t¹i hiÖn tr−êng vµ c¸c quy tr×nh quy ph¹m vÒ qu¶n lý sö dông m¸y, söa ch÷a, b¶o d−ìng m¸y vµ c¸c quy ph¹m an toµn vÒ m¸y. Trong giai ®o¹n thi c«ng cao ®iÓm, nhÊt lµ ë nh÷ng c«ng tr×nh träng ®iÓm, cÇc ph¶i tæ chøc thªm bé phËn th−êng trùc söa ch÷a hiÖn tr−êng nh»m kh¾c phôc kÞp thêi nh÷ng h− háng ®ét xuÊt cña xe m¸y, kÞp thêi b«i tr¬n, xiÕt chÆt vµ kiÓm tra an toµn xe m¸y, phôc vô chÕ ®é bµn giao xe m¸y sèng cña thêi kú cao ®iÓm thi c«ng. Trong mïa m−a b·o, ph¶i ®¶m b¶o tho¸t n−íc nhanh trªn bÒ mÆt b»ng thi c«ng. ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ thèng tho¸t n−íc, kh«ng ®−îc ®Ó xe m¸y lµm h− háng hÖ thèng ®ã. Ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng ngËp, lÇy, lón, tr¬n tr−ît v.v… ®¶m b¶o m¸y ho¹t ®éng b×nh th−êng. NÕu v× ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thi c«ng ®−îc th× tranh thñ ®−a m¸y vµo b¶o d−ìng, söa ch÷a sím h¬n ®Þnh kú kÕ ho¹ch. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ thi c«ng c¬ giíi c«ng t¸c ®Êt ®Òu ®−îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i m¸y lµm ®Êt. §ång ph¶i tu©n theo nh÷ng ®iÓm chØ dÉn trong tµi liÖu sö dông cña nhµ m¸y chÕ t¹o. Trong tr−êng hîp m¸y míi sö dông, ph¶i biªn so¹n h−íng dÉn sö dông m¸y vµ h−íng dÉn cho c«ng nh©n l¸i m¸y tr−íc khi ®−a m¸y ra thi c«ng. 4.3 c¸c ph−¬ng ph¸p ®¾p ®µo nÒn ®−êng 4.3.1. C¸c ph−¬ng ph¸p ®¾p nÒn ®−êng Qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn ®¾p chñ yÕu gåm cã viÖc ®¾p ®Êt tuÇn tù. Tïy thuéc vµo ®Þa h×nh, kÕt cÊu nÒn ®−êng vµ mét vµi nh©n tè kh¸c mµ ®Êt chë ®Õn n¬i ®¾p nÒn ®−êng ®−îc ®æ theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. §Êt ph¶i ®−îc ®æ sao cho t¹o thµnh mét líp b»ng ph¼ng víi chiÒu dµy quy ®Þnh ®Ó cã thÓ lu lÌn t−¬ng ®èi dÔ dµng. LÇn l−ît ®¾p hÕt líp ®Êt nµy ®Õn líp ®Êt kh¸c cho ®Õn chiÒu cao cÇn thiÕt (cao ®é thiÕt kÕ). Ph−¬ng ph¸p x©y dùng nÒn ®¾p nh− vËy ®−îc gäi lµ ph−¬ng ph¸p ®¾p thµnh líp - 41 -
(h×nh 4.1a). ¦u ®iÓm chñ yÕu cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ cã thÓ ®¾p nÒn ®−êng ®¹t ®Õn ®é chÆt yªu cÇu t¹i bÊt kú ë vÞ trÝ nµo cña nÒn ®−êng. Ngoµi ra ®¾p ®Êt thµnh líp th× cã thÓ ®¾p nÒn ®−êng b»ng c¸c lo¹i ®Êt kh¸c nhau. Khi x©y dùng nÒn ®−êng b»ng ph−¬ng ph¸p ®¾p th× c¸c c«ng t¸c chñ yÕu ®−îc tiÕn hµnh trªn hai ®o¹n cã chiÒu dµi gièng nhau, trªn mét ®o¹n th× r¶i ®Êt thµnh líp cßn ®o¹n kia th× tiÕn hµnh lu lÌn. Sau ®ã l¹i thay ®æi vÞ trÝ vµ tiÕn hµnh nh− vËy cho ®Õn khi hoµn thµnh nÒn ®¾p. ChiÒu dµi cña c¸c ®o¹n c«ng t¸c ®−îc chän sao cho cã thÓ hoµn thµnh toµn bé nÒn ®¾p trong ca thi c«ng. NÕu nÒn ®¾p thÊp hoÆc ng−îc l¹i víi nÒn ®¾p cao th× chiÒu dµi ®o¹n c«ng t¸c ®−îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo c¸c lý do kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o diÖn thi c«ng cÇn thiÕt cho c¸c m¸y sö dông ®ång thêi gi÷ ®−îc ®é Èm cña ®Êt, nhÊt vÒ mïa kh«. Khi x©y dùng nÒn ®−êng trªn c¸c ®o¹n ®i qua ®Çm lÇy hoÆc khe xãi víi ®é dèc lín th× kh«ng thÓ tiÕn hµnh theo kiÓu ®¾p thµnh líp. Trong tr−êng hîp nµy th× dïng ph−¬ng ph¸p ®¾p lÊn (h×nh 4.1b). Khi ®¾p lÊn tr−íc hÕt ph¶i ®¾p ®Õn cao ®é thiÕt kÕ råi kÐo dµi liªn tôc cho ®Õn khi nÒn ®¾p c¾t toµn bé ®o¹n ®Çm lÇy hoÆc khe xãi. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ kh«ng thÓ ®Çm chÆt ®Êt trªn toµn chiÒu réng nÒn ®¾p. §Êt ®−îc chÆt l¹i lµ do nÒn ®¾p lón dÇn d−íi t¸c dông cña khèi ®Êt vµ ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè tù nhiªn kh¸c (trong ®ã cã t¸c dông cña « t« ch¹y qua). §Ó gi¶m bít nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p ®¾p lÊn ng−êi ta dïng ph−¬ng ph¸p ®¾p hçn hîp. Thùc chÊt cña ph−¬ng ph¸p hçn hîp lµ kÕt hîp gi÷a ph−¬ng ph¸p ®¾p lÊn vµ ph−¬ng ph¸p ®¾p thµnh líp (h×nh 4.1c). A-A Htk A a) A Htk B-B B b) 12 3 B Htk C C-C c) 2 1 4 8 567 3 9 10 11 12 C Than bïn H×nh 4-1. c¸c s¬ ®å ®¾p nÒn ®−êng a) ®¾p thµnh líp : b) ®¾p lÊn : c) ®¾p hçn hîp 4.3.2. c¸c ph−¬ng ph¸p ®µo nÒn ®−êng C¸c nÒn ®µo n«ng (d−íi 6m) khi ®Êt ®ång nhÊt theo h−íng ngang hoÆc h−íng däc thi dïng m¸y ®µo ®µo ngang ®Õn cao ®é thiÕt kÕ. Ph−¬ng ph¸p ®µo nh− v©y gäi lµ ®µo ngang (h×nh 4.2a) Víi nÒn ®µo s©u (trªn 6m) th× ®µo theo cÊp (h×nh 4-2b, c). Ph−¬ng ph¸p nµy ¸p dông khi lo¹i ®Êt thay ®æi theo chiÒu th¼ng ®øng. ViÖc ®µo nÒn ®−êng cã thÓ tiÕn hµnh theo h−íng ngang hoÆc h−íng däc (h×nh 4-2d, ®). §µo theo h−íng ngang dïng cho c¸c nÒn ®µo ng¾n vµ réng, ®µo theo h−íng däc dïng víi c¸c nÒn ®µo dµi, cã thÓ ®µo víi diÖn thi c«ng lín. Khi cÇn cã thÓ dïng nhiÒu m¸y ®µo. - 42 -
H×nh 4-2. c¸c ph−¬ng ph¸p ®µo nÒn ®−êng. a) ®µo ngang b,c) ®µo theo cÊp d,®) ®µo theo h−íng ngang hoÆc h−íng däc (®) 4.4 Thi c«ng nÒn ®−êng b»ng m¸y ñi M¸y ñi lµ lo¹i m¸y thi c«ng ®−îc trong ®iªu kiÖn ®Þa h×nh khã kh¨n nªn ®−îc dïng phæ biÕn trong x©y dùng ®−êng-m¸y ñi lµ m¸y kÐo ®−îc l¾p l−íi ñi sang phÝa tr−íc- dùa vµo ph−¬ng thøc l¾p l−ìi ñi trªn m¸y kÐo cã thÓ chia thµnh m¸y ñi th−êng vµ m¸y ñi v¹n n¨ng-m¸y ñi th−êng th× l−íi ñi kh«ng thÓ ®Æt chÐo hay ®Æt nghiªng ®−îc, cßn m¸y ñi v¹n n¨ng cã thÓ ®Æt chÐo mét gãc 60-65 vµ ®Æt nghiªng 10: (h×nh 4.3) H×nh 4-3. M¸y ñi v¹n n¨ng a) l−ìi ñi ®Æt chÐo b) l−ìi ñi ®Æt nghiªng M¸y ñi cã thÓ lµm c¸c c«ng t¸c sau: - LÊy ®Êt tõ thïng ®Êu ®¾p nÒn ®−êng kh«ng cao qu¸ 1.5m, tèi ®a kh«ng qu¸ 3m, cù ly vËn chuyÓn nhá h¬n 50m - §µo ®Êt ë nÒn ®µo ®em ®¾p ë nÒn ®¾p víi cù ly vËn cuyÓn kh«ng qu¸ 100m. - §µo nÒn ®−êng ch÷ L trªn s−ên dèc lín. - 43 -
Ngoµi ra cã thÓ dïng ®Ó më ®−êng t¹m, r·y cá, ®¸nh cÊp, nhæ rÔ c©y, san lÊp ®Êt, lÊp hè mãng, ®µo khu«n ¸o ®−êng, t¨ng søc kÐo cho m¸y sóc chuyÓn, thu gän vËt liªu, cøu m¸y bÞ sa lÇy, vµ cã thÓ phèi hîp lµm viÖc víi m¸y ®µo vµ xe vËn chuyÓn v v… 4.4.1.c¸c thao t¸c c¬ b¶n cña m¸y ñi Khi lµm viÖc, m¸y ñi th−êng tiÕn hµnh bèn thao t¸c, ®µo ®Êt, chuyÓn ®Êt, r¶i vµ san ®Êt. N¨ng suÊt cña m¸y ñi quyÕt ®Þnh ë: a) thêi gian ®µo trong mét chu kú; b) thÓ tÝch ®µo trong mét chu kú; c) thêi gian r¶i san vµ chuyÓn ®Êt; d) thêi gian quay hay lïi l¹i, bao gåm c¶ thêi gian ®æi sè; chØ khi sö dông ®−¬c hoµn toµn vµ ®Òu ®Æn søc kÐo cña m¸y trong c¶ mét chu ky, th× míi sñ dông hîp lý m¸y ñi. §µo ®Êt: khi ®µo ®Êt, m¸y ñi cã thÓ tiÕn hµnh theo ba c¸ch: -§µo ®Êt theo líp máng (h×nh 4-4a) -§µo ®Êt theo h×nh r¨ng c−a (h×nh 4-4b) -§µo ®Êt theo h×nh nªm (h×nh 4-4c) H×nh 4-4. C¸c c¸ch ®µo ®Êt a) Líp mãng b) h×nh nªm c) r¨ng c−a - Khi ®µo ®Êt ph¶i lµm sao ®µo ®−¬c khèi l−îng ®Êt lín nhÊt, chiÒu dµi vµ thêi gian ®µo ph¶i ng¾n nhÊt. Trong ba c¸ch ®µo trªn, c¸ch ®µo theo h×nh r¨ng c−a th−êng dïng h¬n c¶. ThÓ tÝch ®Êt tr−íc l−ìi ñi khi xÐn vµ vËn chuyÓn ®Êt lµ: - 44 -
lH 2 K t Q= (m3) 2K r tgϕ Q - ThÓ tÝch ®Êt ë tr¹ng th¸i ®Êt chÆt tr−íc l−ìi ñi (m3) L - ChiÒu dµi l−ìi ñi (m) H - ChiÒu cao l−ìi ñi (m) ϕ - Gãc ma s¸t cña ®Êt, phô thuéc tr¹ng th¸i cña ®Êt (b¶ng 4-2) Kr – hÖ sè rêi r¹c cña ®Êt (b¶ng 4-3) Kt - hÖ sè tæn thÊt ®Êt khi di chuyÓn, phô thuéc vµo cù ly vËn chuyÓn vµo kho¶ng 0,7-0,95 Kt = 1 – (0.0005 + 0.004L) Trong ®ã: L - cù ly vËn chuyÓn ®Êt (m) ChiÒu dµi ®µo b×nh qu©n Lx ®Ó ®−îc l−îng ®Êt lµ Q lµ: Q Lx = ( m) lh h - ChiÒu s©u ®µo b×nh qu©n (m) l - ChiÒu dµi l−ìi ñi (m) BiÕt Lx cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc sè lÇn ®µo ®Êt n trªn chiÒu réng b cña thïng ®Êu: b n= Lx B¶ng 4-2 Gãc ma s¸t cña mét sè lo¹i ®Êt, c¸t, sái C¸c lo¹i ®Êt Tr¹ng th¸i ®Êt Kh« Èm −ít 40o 40o 35o Sái ®¸ d¨m 30o 32o 27o C¸t h¹t to 28o 35o 25o C¸t h¹t trung b×nh 25o 30o 20o C¸t h¹t nhá 50o 40o 30o SÐt pha 40o 35o 25o §Êt h÷u c¬ 40o 20o 14o §Êt bïn kh«ng cã h÷u c¬ B¶ng 4-3 Lo¹i ®Êt Kr §Êt c¸t 1,07 ~ 1,15 §Êt ¸ sÐt cã lÉn h¹t nhá 1,18 ~ 1,25 §Êt ¸ sÐt cã lÉn h¹t to, ®Êt sÐt 1,28 ~1,35 §Êt sÐt nÆng, ®Êt muèi 1,30 ~ 1,45 - 45 -
Khi xuèng dèc ®µo ®Êt, n¨ng xuÊt t¨ng lªn r©t nhiÒu, nªn khi chän ph−¬ng ¸n ®µo ®Êt cÇn ®Æc biÖt chó träng ®iÓm nµy. Theo thÝ nghiÖm khi xuèng dèc 20% ®µo ®Êt, th× n¨ng suÊt ®¹t 172% (b¶ng 4 -7). §é dèc cµng lín, n¨ng suÊt ®µo cµng cao, nh−ng theo kinh nghiÖm nÕu ®é dèc lín o h¬n 15 th× m¸y lïi l¹i khã kh¨n, thêi gian lµm viÖc trong mét chu kú t¨ng, do ®ã mµ n¨ng suÊt h¹ h¬i thÊp. VËn chuyÓn ®Êt: Khi vËn chuyÓn ®Êt th−êng r¬i v·i sang hai bªn hay lät xuèng d−íi, cù ly cµng xa sè l−îng ®©t r¬i v·i cµng nhiÒu, n¨ng suÊt sÏ cµng thÊp. Do vËy cù ly vËn chuyÓn cña m¸y ñi th−êng quy ®Þnh kh«ng qu¸ 100m. B¶ng 4-4 §é dèc % 0 2 3 5 10 15 20 N¨ng suÊt % 100 107 111 118 136 154 172 §Ó n©ng cao n¨ng suÊt, cã thÓ dïng nh÷ng biÖn ph¸p sau: a) §Æt l−ìi ñi s©u d−íi mÆt ®Êt 0.5 – 2cm ®Ó tr¸nh ®Êt lät xuèng d−íi; b) L¾p tÊm th©n ë hai bªn l−ìi ñi ®Ó gi¶m ®Êt r¬i v·i sang hai bªn; c) Sö dông hai hay ba m¸y ñi song song chuyÓn ®Êt (h×nh 4-5) 30 - 50 cm H×nh 4-5: Hai m¸y ñi song song chuyÓn ®Êt Cù ly gi÷a c¸c l−ìi ñi ®é 30 – 50 cm. Khi dïng hai m¸y ñi chuyÓn ®Êt, khèi l−îng vËn chuyÓn t¨ng ®−îc15 –30%, khi sö dông ba m¸y ñi, th× khèi l−îng vËn chuyÓn t¨ng ®−îc 30-50% d) M¸y ñi ®µo t¹o thµnh bê ®Ó ®Ó gi÷ ®Êt, tr¸nh r¬i v·i sang hai bªn. ChiÒu réng bê th−êng 0,5-1,0m, chiÒu cao bê th−êng kh«ng lín h¬n 1/2 chiÒu cao l−ìi ñi (h×nh 4-6). Theo c¸ch nµy khèi l−îng vËn chuyÓn t¨ng ®−îc 10-30% - 46 -
H×nh 4-6: Lîi dông bê ®Êt khi chuyÓn ®Êt 1. R·nh 2. Bê ®Êt Khi l¾p thªm tÊm ch¾n ë l−ìi ñi kh«ng nh÷ng n©ng cao ®−îc n¨ng suÊt mµ cßn tËn dông ®−îc søc kÐo cña m¸y. Dïng m¸y ñi kh«ng cã tÊm ch¾n, khi ®µo ®Êt, th× søc kÐo th−êng kh«ng dïng qu¸ 70-80%. R¶i ®Êt vµ san ®Êt: Khi r¶i ®Êt vµ san ®Êt cã thÓ tiÕn hµnh theo hai c¸ch: a) M¸y ñi tiÕn lªn phÝa tr−íc, ®ång thêi n©ng l−ìi ñi, lóc ®ã ®Êt ®−îc r¶i theo tõng líp. NÕu c«ng nh©n l¸i m¸y cã kü thËt cao cã thÓ r¶i ®Êt thµnh líp theo bÒ dµy quy ®Þnh. b) Khi chuyÓn ®Êt tíi n¬i ®æ ®Êt, m¸y dõng l¹i råi n©ng cao l−ìi ñi, sau ®ã cho m¸y tiÕn vÒ phÝa tr−íc1-1.5m råi h¹ l−ìi ñi xuèng vµ lïi l¹i, ®Êt ®−îc san ®Òu. Theo c¸ch r¶i nµy ®Êt ®−îc Ðp chÆt mét phÇn do l−ìi ñi ®Ì lªn vµ gi¶m ®−îc khèi l−îng c«ng t¸c lÌn chÆt sau nµy. 4.4.2 C¸c ph−¬ng ph¸p ®µo ®¾p nÒn ®−êng b»ng m¸y ñi. a/ LÊy ®Êt tõ thïng ®Êu ®¾p nÒn ®−êng Ph−¬ng ph¸p nµy tr−íc ®©y th−êng ¸p dông ®Ó ®¾p c¸c nÒn ®−¬ng ®¾p thÊp (0.6- 0.8m) cÇn Ýt ®Êt ®¾p. Thêi gian gÇn ®©y ®Êt ®ai ngµy cµng khan hiÕm nªn viÖc lÊy ®Êt thïng ®Êu hai bªn ®−êng ®Ó ®¾p nÒn ®−ßng kh«ng cßn thÝch hîp n÷a. Trong thùc tÕ ®Êt ®¾p nÒn ®−êng ®−¬c lÊy tõ nÒn ®µo hoÆc má ®Êt b) Dïng m¸y ñi ®Ó ®µo nÒn ®µo vµ x©y dùng nÒn ®¾p l©n cËn Khi ®µo c¸c nÒn ®−êng ®µo n«ng (d−íi 6m) vµ vËn chuyÓn ®Êt ®µo ra ®Õn nÒn ®¾p trªn mét cù ly vËn chuyÓn d−íi 100m th× dïng m¸y ñi lµ thÝch hîp. ViÖc ®µo nÒn ®−êng ®−îc tiÕn hµnh b»ng ph−¬ng ph¸p ®µo theo bËc, mçi bËc ®µo theo kiÓu r·nh (cã chõa c¸c bê ch¾n ®Êt sang hai bªn) ( h×nh 4.7 ) Khi vËn chuyÓn ®Êt víi cù ly trªn 20-25m th× dïng s¬ ®å víi c¸c ®èng ®Êt trung gian. Viªc x©y dùng nÒn ®¾p ®−îc tiÕn hµnh b»ng ph−¬ng ph¸p ®¾p thµnh líp. Mçi líp ®Êt ®−îc ®¾p dÇn tõ mÐp vµo gi÷a. c«ng t¸c ®¾p ®−îc tiÕn hµnh trªn hai ®o¹n: mét ®o¹n ®¾p ®Êt, mét ®o¹n ®Çm lÌn ®Êt. - 47 -
ViÖc chuÈn bi líp mãng cña nÒn ®¾p vµ ®µo bá líp ®Êt h÷u c¬ khái diÖn tÝch ®µo nÒn ®−êng ®−îc tiÕn hµnh tr−íc khi b¾t ®Çu c¸c c«ng t¸c chÝnh; viÖc hoµn thiÖn bÒ mÆt vµ gia cè m¸i ta luy th× tiÕn hµnh sau khi kÕt thóc c¸c c«ng t¸c chÝnh. Hinh 4-7. S¬ ®å ®µo nÒn ®−êng theo kiÓu bËc vµ r·nh. 1. C¸c bËc; 2. C¸c líp ®Êt; 3. R·nh ®µo; 4. Bê ®Êt; 5. L−ìi ñi; 6. §Êt chuyÓn theo r·nh 4.5. X©y dùng nÒn ®¾p b»ng ®Êt cña nÒn ®µo hoÆc c¸c má ®Êt. §Êt ®µo nÒn ®−êng cÇn ®−îc sö dông ®Ó x©y dùng c¸c nÒn ®¾p gÇn ®ã vµ chØ ®æ ®i trong nh÷ng tr−êng hîp c¸ biÖt khi x©y dùng ®−êng ë vïng nói hoÆc ®Êt qu¸ Èm −ít, hoÆc ®Êt xÊu kh«ng thÝch hîp ®Ó ®¾p nÒn ®−êng.Trong nhiÒu tr−êng hîp cÇn ph¶i t×m má ®Êt ®Ó ®¾p nÒn ®−êng bëi v× trong ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vïng ®ång b»ng hoÆc trung du khèi l−îng nÒn ®µo th−êng nhá h¬n nhiÒu so víi khèi l−îng nÒn ®¾p. C¸c má ®Êt nµy th−êng n»m c¸ch tuyÕn ®−êng x©y dùng c¸c cù ly kh¸c nhau vµ ph¶i sö dông m¸y ñi, m¸y xóc chuyÓn, m¸y xóc kÕt hîp víi «t« vËn chuyÓn ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c lµm ®Êt. ViÖc chän m¸y phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn thi c«ng, lo¹i vµ tr¹ng th¸i cña ®Êt, cù ly vËn chuyÓn, thêi h¹n vµ khèi l−îng c«ng t¸c, c¸c m¸y mãc hiÖn cã. Khi cù ly vËn chuyÓn ng¾n (d−íi 100-150m) th× dïng m¸y ñi, cù ly vËn chuyÓn lín th× dïng m¸y xóc chuyÓn, m¸y ®µo (®µo) kÕt hîp víi «t«. Theo kinh nghiÖm cña LI£N X¤ cò khi cù ly vËn chuyÓn d−íi 100m th× dïng m¸y ñi lµ hîp lý, khi cù ly vËn chuyÓn tõ 100-300m th× dïng m¸y xóc chuyÓn kÐo theo, khi cù ly vËn chuyÓn tõ 2-2,5km th× dïng m¸y xóc chuyÓn tù hµnh kinh tÕ h¬n dïng m¸y xóc cã - 48 -
gÇu V=1.6m3 kÕt hîp víi «t« tù ®æ. Khi cù ly vËn chuyÓn ®Õn 3km th× dïng m¸y xóc chuyÓn kinh tÕ h¬n so víi m¸y xóc 1 gÇu cã thÓ tÝch gÇu d−íi 1.6m3 kÕt hîp víi «t«. C¸c sè liÖu trªn ®©y chØ lµ gÇn ®óng v× gi¸ thµnh cña c«ng t¸c lµm ®Êt phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau.V× vËy khi chän m¸y ph¶i ph©n tÝch toµn diÖn c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ vµ chän gi¶i ph¸p trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ kü thuËt. 4.5.1. Dïng m¸y xóc chuyÓn ®Ó x©y dùng nÒn ®¾p,®µo nÒn ®−êng vµ ®µo c¸c má ®Êt. M¸y xóc chuyÓn cã thÓ ®µo vµ vËn chuyÓn ®Êt trªn mét cù ly t−¬ng ®èi lín.C¸c m¸y xóc chuyÓn lo¹i kÐo theo th−êng do m¸y kÐo b¸nh xÝch hoÆc b¸nh lèp kÐo vµ ®−îc sö dông khi cù ly vËn chuyÖn tõ 100-150m. Khi cù ly vËn chuyÓn lín h¬n th× dïng m¸y xóc chuyÓn tù hµnh hoÆc m¸y ®µo kÕt hîp «t« tù ®æ. M¸y xóc chuyÓn sö dông thÝch hîp víi c¸c lo¹i ®Êt t−¬ng ®èi nhÑ. Víi c¸c lo¹i ®Êt chÆt th× cÇn ph¶i xíi t¬i tr−íc. M¸y xóc chuyÓn kh«ng sö dông ®−îc ë c¸c ®o¹n ®Çm lÇy, c¸c ®o¹n ®Êt sÐt mÒm, víi c¸t xèp rêi vµ víi ®Êt cã lÉn ®¸ to. M¸y xóc chuyÓn cã thÓ c¹p ®Êt theo mÊy c¸ch (h×nh 4-8) trong ®ã c¸ch c¹p ®Êt theo kiÓu h×nh r¨ng c−a (h×nh 4-8c) lµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. Thïng chøa cña m¸y xóc chuyÓn sÏ xóc ®Çy ®Êt khi chuyÓn ®éng th¼ng vµ c¹p ®Êt thµnh líp dµy nhÊt (b¶ng 4.5)vµ nh− vËy sÏ xóc ®Êt ®Çy thïng víi chiÒu dµy cña ®−êng ®i tõ 15-25m. Hîp lý nhÊt lµ khi tiÕn hµnh c¹p ®Êt khi ch¹y xuèng dèc víi ®é dèc tõ 3-60. Víi c¸c ®é dèc lín h¬n th× m¸y khã lµm viÖc vµ ®Êt kh«ng ®Çy thïng H×nh 4-8. C¸c ph−¬ng ph¸p c¹p ®Êt b»ng m¸y xóc chuyÓn ( mòi tªn lµ h−íng di chuyÓn cña m¸y) a) ®Êt chÆt b) ®Êt xèp c) ®Êt chÆt võa d) ®Êt c¸t B¶ng 4-5 C«ng suÊt (m· lùc) ChiÒu dµy c¹p ®Êt (cm) ThÓ tÝch M¸y M¸y ®Èy C¸t ¸ c¸t ¸ sÐt SÐt Thïng (m3) kÐo 2.5 75 50 15/-- 12/-- 10/-- 7/-- 6.5 100 7 20/30 15/-- 12/20 9/14 10 140 100 30/-- 20/-- 18/25 14/18 15-18 240 140 35/-- 25/-- 21/30 16/22 Chó thÝch: Tö sè lµ chiÒu dµy c¹p ®Êt lín nhÊt mµ kh«ng cÇn m¸y ®Èy. MÉu sè lµ chiÒu dµy c¹p ®Êt lín nhÊt cÇn m¸y ®Èy. - 49 -
Víi c¸t kh« th× tèt nhÊt ph¶i t−íi Èm hoÆc c¹p ®Êt khi lªn dèc 3 ®é ViÖc ®µo ®Êt ë nÒn ®µo hoÆc trong c¸c má ®Êt ®−îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å c¹p theo s¬ ®å cµi r¨ng l−îc (h×nh 4-9) hoÆc c¹p theo h×nh bµn cê (h×nh 4-10). Trong ®Êt chÆt kh«ng xíi t¬i tr−íc th× viÖc ¸p dông s¬ ®å c¹p ®Êt kiÓu bµn cê sÏ ®¶m b¶o c¹p ®Êt ®Çy thïng. §Ó m¸y xóc chuyÓn c¹p ®Êt ®Çy thïng th× nªn xíi t¬i ®Êt vµ tiÕn hµnh c¹p ®Êt b»ng m¸y kÐo vµ m¸y xóc ®Èy. M¸y ®Èy th−êng lµ m¸y kÐo b¸nh xÝch cã trang bÞ mét thiÕt bÞ ®Æc biÖt hoÆc lµ mét m¸y ñi b¸nh xÝch. H×nh 4-9. S¬ ®å c¹p ®Êt kiÓu cµi r¨ng l−îc H×nh 4-10. S¬ ®å c¹p ®Êt theo h×nh bµn cê a.b.c.d tr×nh tù c¹p ®Êt trªn mçi d¶I 1-12 c¸c ®−êng c¹p cña m¸y xóc chuyÓn 1-7 tr×nh tù c¹p ®Êt trªn c¸c d¶i I-III c¸c d·y ®−êng c¹p a-tr×nh tù c¹p ®Êt trªn b×nh ®å b-c¸c d¹ng ®−êng c¹p ®Êt 5,6,7,8 HiÖu qu¶ c«ng t¸c cña m¸y xóc chuyÓn phô thuéc vµo viÖc chuÈn bÞ vµ tr¹ng th¸i cña ®−êng vËn chuyÓn ®Êt. §−êng vËn chuyÓn ph¶i ®¶m b¶o cho m¸y kÐo ®i víi tèc ®é 10-20km/h Yªu cÇu víi c¸c ®−êng vËn chuyÓn ®Êt cho ë b¶ng 4-6. B¶ng 4-6 ChuyÓn ®éng cña m¸y Dèc lªn Dèc xuèng Dèc ngang B¸n kÝnh xóc chuyÓn kÐo theo (0/00) (0/00) (0/00) Cong(m) Rçng 200 300 120 15-20 Chë ®Çy 150 250 100 15-20 §Ó m¸y xóc chuyÓn quay ®Çu, víi m¸y cã dung tÝch thïng 3m cÇn cã mét b·i ®Êt réng 7-8m, víi m¸y cã dung tÝch thïng 6m khèi chiÒu réng b·i ®Êt lµ 12m, víi m¸y cã - 50 -
dung tÝch thïng 10m khèi chiÒu réng b·i dÊt lµ 15m, víi m¸y cã dung tÝch thïng 15m khèi chiÒu ngang b·i ®Êt lµ 20m. DiÖn c¹p ®Êt ph¶i dñ chiÒu dµi ®Ó c¹p ®Êt ®Çy thïng (b¶ng 4-4) B¶ng 4-7 3 Dung tÝch thïng m §Êt 2.5-3 6-8 10 15 15 − 20 20 − 30 30 35 ¸ c¸t 25 − 30 35 − 45 45 55 20 − 25 25 − 35 40 40 ¸ sÐt nhÑ 30 − 35 40 − 50 55 60 25 − 30 40 − 50 60 70 ¸ sÐt nÆng 35 − 40 55 − 65 75 90 4.5.2 Dïng m¸y ®µo ®Ó ®µo ®Êt ë nÒn ®µo vµ c¸c má ®Êt x©y dùng nÒn ®¾p. M¸y ®µo ®Ó sö dông ®−êng « t« cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau va ®−îc ph©n biÖt theo ý nghÜa, theo kiÓu c¬ cÊu c«ng t¸c, sè gÇu, kiÓu thiÕt bÞ di chuyÓn, gãc ®é giíi h¹n cña chuyÓn ®éng quay cña c¬ cÊu c«ng t¸c . ViÖc chän lo¹i m¸y ®µo, m« h×nh cña nã vµ lo¹i c¬ cÊu c«ng t¸c ®−îc tiÕn hµnh c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn ®Êt vµ khÝ hËu, khèi l−îng vµ thêi gian thi c«ng, ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn ®¸t vµ mét sè yÕu tè kh¸c . M¸t ®µo b¸nh xÝch sö dông cho c¸c c«ng t¸c tËp trung kh«ng nªn yªu cÇu di chuyÓn vÞ trÝ nhiÒu lÇn khi nÒn mãng yÕu, khi ®µo ®Êt ®¸ . M¸y ®µo b¸nh lèp sö dông hîp lý khi ®Êt cã khèi l−îng kh«ng tËp trung vµ ®ñ n¨ng lùc chÞu t¶i. M¸y ®Ço mét gÇu sö dông thÝch hîp ®Ó xóc ®¸ ®Êt cøng sau khi næ ph¸. M¸y ®Ço gÇu thuËn ®¶m nhiÖm mét khèi l−îng c¸c c«ng t¸c chñ yÕu, m¸y ®µo gÇu d©y vµ m¸y ®µo gÇu ng−îc lµm Ýt viÖc h¬n . M¸y ®µo gÇu d©y dïng ®Ó ®µo ®Êt thÊp h¬n cao tr×nh cña m¸y ®øng, khi m¸y kh«ng ®Õn gÇn diÖn thi c«ng ®−îc v× cã n−íc ngÇm hoÆc do c¸c nguyªn nh©n kh¸c. M¸y ®µo gÇu ng−îc chñ yÕu ®−îc sö dông ®Ó ®µo hè vµ c¸c hè mãng. M¸y ®µo th−êng lµm viÖc kÕt hîp víi «t« tù ®æ vµ ®«i khi víi b¨ng chuyÒn (khi cù ly vËn chuyÓn tõ 200-300m).ViÖc chän ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn phô thuéc vµo n¨ng suÊt (dung tÝch gÇu) cña m¸y ®µo vµ cù ly vËn chuyÓn ®Êt (b¶ng 4-5) - 51 -
B¶ng 4-8 Träng t¶i cña « t« tù ®æ (T) khi dung tÝch gÇu cña m¸y ®µo (m3) Cù ly vËn chuyÓn (km) 0.4 0.65 1.0 1.25 1.6 2.5 4.6 - 7.0 7.0 10 0.5 4.5 4.5 - 12 1.0 7.0 7.0 10 10 10 27 10 10 12 18 1.5 7.0 7.0 27 18 10 12 18 2.0 7.0 10 27 12 12 18 27 3.0 7.0 10 40 18 27 4.0 10 10 12 18 40 12 18 18 27 5.0 10 10 40 N¨ng suÊt c«ng t¸c khi sö dông m¸y ®µo gÇu thuËn . ViÖc ®µo nÒn ®−êng hoÆc má ®Êt bµng m¸y ®µo gÇu thuËn ®−îc tiÕn hµnh theo hai c¸ch: a)®µo ®æ bªn (khi xe vËn chuyÓn ®æ ë bªn c¹nh m¸y xóc cïng cao tr×nh hoÆc kh¸c cao tr×nh cña m¸y ®æ) (h×nh4-7), b) ®µo ®æ sau th−êng ¸p dông khi ®µo nÒn ®−êng ®µo hoµn toµn vµ xe vËn chuyªn ®æ phÝa sau m¸y ®µo (h×nh 4-8) S¬ ®å ®µo ®æ bªn do ®−êng ch¹y cña «t« ë c¹nh m¸y ®µo nªn viÖc ®æ ®Êt vµo xe dÔ dµng, gi¶m ®−îc gãc quay cña m¸y ®µo khi ®æ ®Êt cho nÒn t¨ng ®−îc n¨ng suÊt m¸y. S¬ ®å ®µo ®Êt ®æ sau chØ sö dông khi cÇn thiÕt. Víi nh÷ng nÒn ®µo kh«ng s©u vµ ng¾n nÕu ®µo theo s¬ ®å nµy th× cã thÓ hoµn thµnh sau mét lÇn ®i cña m¸y ®µo, víi c¸c nÒn ®µo réng th× cã thÓ ¸p dông s¬ ®å ®µo ®æ sau nh− h×nh 4-9 ®Ó gi¶m nhá gãc quay cña m¸y ®µo t¨ng n¨ng suÊt vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn ch¹y xe. KÝch th−íc cña khoang ®µo ®−îc x¸c ®Þnh theo kÝch th−íc cña m¸y ®µo sö dông. Kho¶ng c¸ch lín nhÊt B kÓ tõ tim cña m¸y ®µo ®Õn ®Ønh m¸i khoang ®µo ngang b»ng b¸n kÝnh ®µo ®Êt nhá nhÊt Rct ë cao ®é m¸y ®øng trõ ®i 0.20m (xem h×nh 4-11 ,4-12) - 52 -
H×nh 4-11. S¬ ®å ®µo ®æ bªn a) khi «t« tù ®æ ®æ cïng cao ®é víi m¸y ®µo b) khi «t« tù ®æ ®æ cao h¬n cao tr×nh cña m¸y ®µo Trong s¬ ®å ®µo ®æ bªn vµ xe vËn chuyÓn ®æ cung cao ®é cña m¸y ®øng (h×nh 4- 11a) th× kho¶ng c¸ch tõ tim cña m¸y ®µo ®Õn ®¸y cña m¸i taluy khoang ®µo kh«ng ®−îc v−ît qu¸ (0.5-0.7) Rct . Trong s¬ ®å ®µo ®æ bªn mµ xe vËn chuyÓn ®æ cao h¬n cao tr×nh m¸y ®øng (h×nh 4-11b) th× kho¶ng c¸ch lín nhÊt tõ tim m¸y ®µo ®Õn mÐp ®−êng vËn chuyÓn Bn ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Bn = RB − lT / L − 1 RB - b¸n kÝnh ®æ ®Êt ë cao ®é lín nhÊt, m; Trong ®ã: lT -chiÒu réng cña xe vËn chuyÓn, m; L - kho¶ng c¸ch an toµn, m; ChiÒu cao lín nhÊt cña ®−êng vËn chuyÓn so víi cao tr×nh cña m¸y ®øng ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : h = H B − H TP − 0.5 H B - chiÒu cao ®æ ®Êt lín nhÊt: Trong ®ã : H TP _ chiÒu cao cña «t« tù ®æ: 0.5m – kho¶ng c¸ch an toµn khi ®æ ®Êt . - 53 -
250 630 R H×nh 4-12. S¬ ®å ®µo ®æ sau H×nh 4-13. S¬ ®å ®µo nÒn ®µo réng theo kiÓu ®µo ®æ sau. 1-®−êng ®i cña m¸y ®µo ; 2-chç ®æ cña m¸y ®µo ThÕ xóc ®Êt ®Çy gÇu (b¶ng 4-9 ) B¶ng 4-9 3 Dung tÝch gÇu cña m¸y ®µo m §Êt 0.65 1.0 2.0 ChiÒu cao nhá nhÊt cña khoang ®µo ,m Nhãm I vµ II 2.5 3.0 3.0 Nhãm III 4.5 4.5 4.5 Nhãm IV 5.5 6.0 6.0 §Ó t¨ng n¨ng suÊt m¸y ®µo gÇu thuËn th× chiÒu cao cña khoang ®µo nªn lÊy b»ng chiÒu cao ®µo ®Êt lín nhÊt cña m¸y ®µo (b¶ng 4-10) B¶ng 4-10 Dung tÝch gÇu Gãc nghiªng cña cÇn m¸y ®µo ChiÒu cao ®µo ®Êt lín nhÊt ( m3 ) (®é) (m) 0.65 45-60 6.8-7.8 1.0-1.25 45-60 7.8-93 1.6-2.5 45-60 9.3-10.3 - 54 -
4.6 X©y Dùng NÒn §−êng Trªn S−ên Dèc B»ng §Êt Kh«ng LÉn §¸ 4.6.1 ¶nh h−ëng cña c¸c ®Æc ®iÓm kÕt cÊu nÒn ®−êng ®Õn ph−¬ng ph¸p thi c«ng Khi x©y dùng nÒn ®−êng trªn s−ên dèc th× ®Æc ®iÓm cña nÒn ®−êng quyÕt ®Þnh c«ng nghÖ thi c«ng – kªt cÊu thÝch hîp nhÊt lµ nÒn ®µo kiÓu ch÷ L hoÆc nÒn ®−êng nöa ®µo nöa ®¾p (h×nh 4-14a,b) Sù lµm viÖc cña m¸y thi c«ng bÞ h¹n chÕ bëi c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh. VÝ dô khi m¸y ñi lµm viÖc xuèng dèc th× n¨ng suÊt t¨ng cßn lµm viÖc ng−îc dèc th× n¨ng suÊt gi¶m. Ngoµi ra khi lµm viÖc trªn s−ên dèc cÇn ph¶i ®Æc biÖt chó ý tu©n thñ c¸c biÖn ph¸p an toµn chèng sôt tr−ît H×nh 4-14. C¸c mÆt c¾t ngang ®iÓn h×nh cña nÒn ®−êng trªn s−ên dèc a) nÒn ®µo kiÓu ch÷ L; b) nÒn nöa ®µo nöa ®¾p; c) nÒn ®−êng trªn s−ên dèc lín d) nÒn ®−êng ®¾p trªn s−ên dèc; ®) nÒn ®−êng cã t−êng ch¾n ë taluy ®−êng 4.6.2. Thi c«ng x©y dùng nÒn ®−êng trªn s−ên dèc ViÖc x©y dùng nÒn ®−êng bao gåm c«ng t¸c kh«i phôc tuyÕn, x©y dùng ®−êng ng−êi ®i, ®¶m b¶o ®−êng ®i l¹i cña xe m¸y thi c«ng vµ x©y dùng toµn bé nÒn ®−êng. Cã thÓ x©y dùng ®−êng ng−êi ®i ë cïng cao ®é cña mÆt c¾t ngang nÒn ®−êng (h×nh 4-15a) ë phÇn cao hoÆc ë phÇn gi÷a cña mÆt c¾t ngang (h×nh 4-15 b,c). §«i khi cã thÓ lµm ®−êng ng−êi ®i ë ngoµi ph¹m vi mÆt c¾t ngang thiÕt kÕ nÕu gÆp ®¸. B¶o ®¶m ®−êng c«ng vô cho xe m¸y thi c«ng: th−êng dïng m¸y ñi më réng ®−êng ng−êi ®i ®Õn 3,5-4m (h×nh 4-15d) ®Ó ®−a xe m¸y thi c«ng ®Õn c¸c ®iÓm tËp trung khèi l−îng c«ng t¸c. §Ó n©ng cao n¨ng suÊt cña m¸y ñi ph¶i l¾p r¨ng xíi theo h−íng th¼ng ®øng cña l−ìi ñi ®Ó gi÷ cho l−ìi ñi bÞ mßn mét bªn. NÕu ®Êt ®µo lÉn ®¸ th× ph¶i l¾p thªn r¨ng xíi theo h−íng n»m ngang cña l−ìi ñi. Víi ®Êt lÉn nhiÒu ®¸ th× ph¶i næ m×n xíi t¬i ®Êt ®¸ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt cña m¸y ñi. Sau khi ®¶m b¶o vËn chuyÓn xe m¸y thi c«ng ®Õn c¸c ®Þa ®iÓm x©y dùng cÇu cèng, t−êng ch¾n th× tiÕn hµnh c«ng t¸c lµm ®Êt theo tiÕn ®é thi c«ng yªu cÇu hµng ngµy. Tøc lµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông hîp lý c¸c nguån nh©n lùc hiÖn cã phï hîp víi tiÕn ®é thi c«ng. - 55 -
H×nh 4-15 X©y dùng mÆt ®−êng ng−êi ®i vµ ®−êng vËn chuyÓn xe m¸y thi c«ng X©y dùng nÒn ®−êng trªn toµn bé c¾t ngang h×nh ch÷ L cã thÓ tiÕn hµnh theo mét trong c¸c s¬ ®å h×nh 4-16. S¬ ®å tæ chøc c«ng t¸c lµm ®Êt hîp lý lµ s¬ ®å 4-16a víi tÊt c¶ c¸c diÖn thi c«ng ®Òu n»m cïng ®é cao thiÕt kÕ cña nÒn ®−êng. Trong tr−êng hîp nµy th× viÖc ®µo ®Êt ®−îc tiÕn hµnh tuÇn tù (I ,II ,III, IV) b»ng c¸ch më réng nÒn ®−êng vÒ phÝa s−ên nói . §µo nÒn ®−êng theo s¬ ®å nµy th× gi¶m nhÑ ®−îc c«ng t¸c hoµn thiÖn. §Êt ®µo ra ®−îc vËn chuyÓn ra khái mÆt c¾t thiÕt kÕ mét lÇn, trong lóc ®ã víi s¬ ®å thi c«ng kh¸c th× ph¶i chuyÓn ®Êt nhiÒu lÇn. Thi c«ng nÒn ®−êng theo s¬ ®å 4-16a cã thÓ tiÕn hµnh b»ng hai m¸y ñi , b»ng m¸y ®µo kÕt hîp víi m¸y ñi hoÆc víi ph−¬ng ph¸p næ ph¸ ®Ó lµm t¬i ®Êt. Hinh 4 – 16. Tr×nh tù ®µo ®Êt khi x©y d−ng nÒn ®µo tr¾c ngang ch÷ L a) khi cao ®é diÖn thi c«ng trïng víi cao ®é thiÕt kÕ nÒn ®−êng ; b) chuyÓn diÖn thi c«ng tõ bËc I xuèng bËc II ; c) chuyÓn diÖn thi c«ng tõ bËc I xuèng bËc III; I - diÖn thi c«ng ®Çu tiªn ; II , III, IV - h−íng hoÆc tr×nh tù ®µo ®Êt tiÕp theo; §µo ®Êt b»ng hai m¸y ñi: mét m¸y ñi ch¹y theo hµnh tr×nh song song hoÆc lµm víi tim nÒn ®−êng mét gãc nµo ®ã ®Ó g¹t ®Êt ë s−ên dèc xuèng diÖn thi c«ng. §Çu tiªn lµ d¶i II, sau ®ã lµ d¶i III vµ v .v.. (xem h×nh 24-16a) – M¸y ñi thø hai th× chuyÓn ®Êt ®ã vµo ®èng ®Êt thõa. M¸y ñi ®µo vµ chuyÓn ®Êt vÒ phÝa thÊp t¹o thµnh hai ®o¹n thi c«ng, mçi ®o¹n dµi kho¶ng 30-35m vµ mét trong hai ®o¹n ®ã dïng lµm ®o¹n kÐo dµi cho ®o¹n sau, khi m¸y ñi nµy ®µo ®Êt ë ®o¹n ®Çu tiªn thi m¸y ñi ë phÝa d−íi sÏ vËn chuyÓn ®Êt theo ®o¹n thø hai . Sau ®ã c¸c m¸y ñi l¹i thay ®æi ®o¹n thi c«ng . Khi ®µo ®Êt ë d¶i mÐp IV m¸y ñi phÝa trªn ®ång thêi hoµn thiÖn m¸i taluy. Nh− vËy sÏ kh«ng ph¶i tiÕn hµnh hoÆc gi¶m thiÓu ®−îc c«ng t¸c hoµn thiÖn. Ph−¬ng ph¸p ®µo ®Êt nµy cßn cã mét −u ®iÓm lín lµ m¸y ñi phÝa d−íi th−êng cã n¨ng suÊt cao h¬n so víi m¸y ñi phÝa trªn v× nã kh«ng ®µo mµ chØ vËn chuyÓn ®Êt. Hai m¸y ñi cïng lµm viÖc t¹i mét ®Þa ®iÓm th−êng lµ biÖn ph¸p tæ chøc hîp lý v× chóng cã thÓ hç trî nhau khi gÆp t¶ng ®¸ lín, khi lµm viÖc trong ®Êt Èm −ít … - 56 -
§µo ®Êt b»ng m¸y ®µo ®−îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å vÏ ë h×nh 4-17 . §Çu tiªn m¸y ®µo cã dung tÝch gÇu 0,6- 0,65 m³ ®µo bËc c©p thø nhÊt vµ ®æ ®Êt thµnh ®èng ngay trªn s−ên dèc. Sau ®ã m¸y ®µo cã dung tÝch gÇu 1,0 -1,25m³ vµ lín h¬n ®µo ®Êt ë cÊp bËc thø hai cho ®Õn vÞ trÝ m¸i taluy yªu cÇu theo thiÕt kÕ . H×nh 4 – 17. §µo ®Êt b»ng hai m¸y ®µo vµ mét m¸y ñi . Khèi l−îng c«ng t¸c lµm ®Êt ë cÊp bËc thø hai lín h¬n th× do m¸y ®µo cã c«ng suÊt lín h¬n ®¶m nhËn vµ toµn ®éi m¸y thi c«ng sÏ di chuyÓn trªn ®−êng víi tèc ®é thi c«ng quy ®Þnh. §èng ®Êt do m¸y ®µo thø hai ®µo ra ®−îc m¸y ñi ®Èy xuèng d−íi s−ên dèc. M¸y ñi cßn lµm c«ng t¸c hoµn thiÖn nÒn ®−êng ®Õn cao ®é thiÕt kÕ. §µo ®Êt b»ng ph−¬ng ph¸p ph¸ næ kÕt hîp víi m¸y ñi: §−îc tiÕn hµnh trªn mét ®o¹n dµi v× cÇn ph¶i bè trÝ mét ®o¹n lµm c«ng t¸c chuÈn bÞ næ ph¸ vµ mét ®o¹n gi·n c¸ch ®Ó ®¶m b¶o an toµn . ViÖc næ m×n ®−îc tiÕn hµnh vµo thêi gian mµ trªn ®−êng kh«ng cã ng−êi vµ xe m¸y lµm viÖc. Tèt nhÊt lµ tiÕn hµnh næ 3 lÇn trong mét ngµy ®ªm vµo nöa ®ªm vµ thêi gian ®æi ca trong ngµy. Khi diÖn tÝch thi c«ng më ®−êng kh«ng cïng cao ®é thiÕt kÕ cña nÒn ®−êng th× cã thÓ thi c«ng theo s¬ ®å 4-16b. ViÖc x©y dùng nÒn ®−êng theo s¬ ®å 4- 16b ®−îc tiÕn hµnh nh− sau : lµm ®−êng ®−a xe m¸y thi c«ng ®Õn theo bËc mét, dïng m¸y ñi v¹n n¨ng ®Ó ®µo c¸c diÖn thi c«ng liªn tiÕp nhau ë bËc II. Khi ph¶i vËn chuyÓn ®Êt theo h−íng däc tuyÕn th× hîp lý nhÊt lµ dïng m¸y xóc chuyÓn ®µo ®Êt theo s¬ ®å 4 – 15c vµ khi cÇn thiÕt th× dïng m¸y ®µo víi c¸c khoang ®µo cao theo s¬ ®å 4 – 15 b, c . Dïng m¸y ñi san ®Êt thanh líp ®Ó lu lÌn vµ dïng m¸y san tù hµnh ®Ó hoµn thiÖn vµ ®µo r·nh tho¸t n−íc B¶ng 4-11 TÝnh n¨ng cña mét sè lo¹i m¸y ñi cña liªn x« C¸c chØ tiªu §¬n vÞ D -159 D -315 D -157 D -271 D -259 D -275 D -290 - ChiÒu dµi l−ìi ñi m 2.28 3.5 2.95 3.03 4.1 3.35 4.52 - ChiÒu dµi l−ìi ñi theo d©y m 0.8 0.8 1.1 1.1 1.1 1.55 - cung - ChiÒu n©ng cao lín nhÊt m 0.6 0.6 0.9 0.9 1.1 1.4 1.25 cña l−ìi ñi so víi mÆt tùa cña b¸nh xÝch - 57 -
- §é ¨n s©u lín nhÊt cña m 0.15 0.17 1.8 1.4 1.0 1.0 1.0 l−ìi ñi so víi mÆt tùa cña xÝch - Gãc c¾t cña dao l−ìi ñi (®é) 60 60 45-55 52-2 45-56 55-60 - - Tèc ®ä n©ng l−ìi ñi m/s 0.2 0.2 0.5 0.5 0.5 0.4 0.4 - Tèc ®é h¹ l−ìi ñi m/s 0.2 0.2 0.44 1-1.5 1-1.5 1-1.5 1-1.5 - Gãc ®Æt l−ìi ñi trªn mÆt (®é) 90 90 90 90 62-90 90 62-90 b»ng - Gãc ®Æt l−ìi ñi trong mÆt (®é) - 5 - 5-6 - 5 ph¼ng ®øng - §iÒu khiÓn b»ng Thñy lùc Thñy lùc C¸p C¸p C¸p C¸p C¸p - KÝch th−íc (dµi x réng x m 4.3x2.28 1.5x3.5x 5.15x2.9 5x3.03x 5.45x4.1 6.7x3.35 6.9x4.6x2 cao) x2.3 2.33 5x2.92 2.66 x2.66 x2.8 .8 - M¸y kÐo T-54 T-55 C-80 C-80 C-80 T-140 T-140 - C«ng suÊt ®éng c¬ m· lùc 54 54 80 80 80 140 140 - Hao tæn nhiªn liÖu Kg/h 8 8 12 12 12 17 17 - Träng l−îng m¸y ñi - Kh«ng cã m¸y kÐo vµ bé t 0.65 1.8 12.1 1.6 2.5 2.4 - phËn ®iÒu khiÓn - Cã m¸y kÐo vµ bé phËn t 6 8 1.42 13.3 14.2 16.8 18.9 ®iÒu khiÓn B¶ng 4-12 §Æc tÝnh kü thuËt mét sè m¸y ñi cña mét sè n−íc L−ìi ñi M¸y ñi Dung l−îng m¸y ñi kÝch th−íc Träng l−îng kÝch th−íc chung (inch) Träng l−îng (pound) (1) (m3) (inch) (pound) M¸y KÐo §iÒu khiÓn Bé BÒ C¸p C¸p Bé b»ng c¸p phËn rén ®iÒu ®iÒu phËn Dµi Cao ®/kh Dµi Réng Cao g khiÓn khiÓn ®/kh Bé Bé b»ng ®Õ phÝa phÝa b»ng phËn phËn t.lùc tr−íc sau t.lùc tr−íc sau - 58 -
M¸y ñi l−ìi th¼ng 1 5880 39760 39960 40240 3.2 Caterpillar D8 136 46 5400 5600 230 135 90 21 4880 29170 29470 30010 2.8 Caterpillar D7 124 46 4040 4340 206 124 80 20 3658 19875 20135 20410 1.55 Caterpillar D8(60”) 99 38 3450 3410 187 99 76 18 3870 20580 20775 21058 1.8 Caterpillar D8(74”) 115 38 3375 3550 187 115 76 20 - 34415 - - 2.8 Le Tourneau Super C 136 43 3255 - 221 135 106 - - - - 12590 1.0 Case LA1 97 34 - - 131 88 73 - - - - 15360 0.9 MRS 72 104 28 - - 183 96 79 - 2500 - - 18920 1.6 MRS 125 115 36 - - 210 115 85 - 2500 - - 19585 1.6 MRS 150 115 36 - - 194 115 91 - - - M¸y ñi l−ìi g©n chÐo (236) (160) - - 6650 40370 40640 41010 2.6 Caterpillar D8 160 39 6010 6280 268 146 90 24 (211) (152) - 6000 30540 30780 31130 2.45 Caterpillar D7(60”) 152 39 5650 5650 242 139 80 22 (190) (124) 4115 20265 20525 20840 1.55 Caterpillar D6 (60”) 124 34 3540 3800 215 114 76 18 (190) (142) 4450 21115 21380 21665 Caterpillar D6 (74”) 142 34 3900 4165 219 130 76 20 (207) (163) - 30580 - 2.3 D7(WCK-7) 163 36 5450 - 246 139 113 (241) (156) - 34140 - 2.9 Le Tourneau Super C 156 42 5980 - 267 145 106 Chó thÝch: 1. mÆt ®Êt b»ng ph¼ng, ®Êt ë thÓ t¬i xèp. 2. inch, pound lµ ®¬n vÞ ®o l−êng Anh. 1inch =2.54cm, 1pound=0.454Kg. 3. KÝch th−íc trong ngoÆc ®−îc dïng khi l−ìi ñi th¼ng. B¶ng 4-13 TÝnh n¨ng cña mét sè m¸y xóc chuyÓn C¸c tiªu chuÈn ®¬n D -147 D-374 D-213A D-188 RS13H WS-16- 2 WS-23-1 vÞ N−íc s¶n Liªn x« (cò) NhËt xuÊt Lo¹i ®iÒu C¸p C¸p C¸p C¸p khiÓn m3 Dung tÝch 6 6 10 15 9.7 11 16 thïng m3 Dung tÝch 7 8 12 18 thïng cã ngän Khèi l−îng TÊn 7 6.6 9.0 15.7 11.3 33.6 48 M¸y kÐo m C – 80 C-80 DT-140 DET- D80 NTO.G- KT1150 - 59 -
50 D85 C1 ChiÒu réng m 2.59 2.6 2.85 3.1 2.68 3.03 3.38 xÐn ®Êt ChiÒu s©u m 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.65 0.9 xÐn ®Êt ChiÒu dµi m 30-20 30-20 35-25 50-40 xÐn ®Êt ChiÒu dµi r¶i m 0.4 0.35 0.4 0.4 ®Êt lín nhÊt ChiÒu dµi ®æ m 8-5 8-5 10-8 12-10 ®Êt ChiÒu réng ®Ó m 13 12.5 15 19 8.9 11.5 12 quay m¸y Hao tæn Kg/ 90 90 160 280 nhiªn liÖu kip kÝch Dµi m 9.14 8.4 9.15 10.94 10 12.4 13.46 th−íc Réng m 3.15 3 3.23 3.48 3.142 3.4 3.46 Cao m 3.1 3.09 3.06 3.1 3.12 3.67 3.565 - 60 -