Xếp hạng hệ thống thông tin toàn cầu

Chia sẻ: Nhi Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:148

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bộ sách mà bạn đang cầm trên tay là kết quả dự án nghiên cứu mang tên Đi tìm Đạo kinh doanh của Việt Nam và thế giới do tổ hợp giáo dục PACE thực hiện trong suốt 14 tháng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Xếp hạng hệ thống thông tin toàn cầu

1 SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
ÀAÅO KINH DOANH VIÏÅT NAM VAÂ THÏË GIÚÁI Larry Page & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU Nguyïîn Ngoåc Hoaâng vaâ caác chuyïn gia cuãa PACE Têåp saách naây laâ möåt phêìn trong böå saách ÀAÅO KINH DOANH VIÏÅT NAM VAÂ THÏË GIÚÁI. Vaâ böå saách naây laâ kïët quaã cuãa dûå aán nghiïn cûáu mang Chòu traùch nhieäm xuaát baûn: Ts. Quaùch Thu Nguyeät tïn Ài tòm Àaåo Kinh doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái do caác chuyïn Bieân taäp: Thaønh Nam gia cuãa PACE cuâng möåt söë taác giaã phöëi húåp thûåc hiïån. Bìa: Höõu Baéc Söûa baûn in: Phaïm Nguyeãn PACE giûä baãn quyïìn Kyõ thuaät vi tính: Mai Khanh + Thanh Haø Copyright©2007 by PACE Böå saách àaä àûúåc àùng kyá baãn quyïìn, moåi thöng tin xin vui loâng gûãi vïì: PACE NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ Toâa nhaâ PACE 161B Lyù Chính Thaéng - Quaän 3 - Thaønh phoá Hoà Chí Minh 341 Nguyïîn Traäi, Quêån 1 ÑT: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973 Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn TP. Höì Chñ Minh, Viïåt Nam Website: http://www.nxbtre.com.vn Email: BOOK@pace.edu.vn CHI NHAÙNH NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ TAÏI HAØ NOÄI 20 ngoõ 91, Nguyeãn Chí Thanh, Quaän Ñoáng Ña - Haø Noäi In lêìn thûá nhêët taåi TP.HCM, do Nhaâ xuêët baãn Treã êën haânh. ÑT & Fax: (04) 7734544 E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn Taác giaã têåp saách: Nguyïîn Ngoåc Hoaâng (möåt phêìn cuãa dûå aán) vaâ caác chuyïn gia cuãa PACE Giaám àöëc àiïìu phöëi dûå aán: Trêìn Vuä Nguyïn Nhoám biïn têåp vaâ àiïìu phöëi dûå aán: Trêìn Vuä Nguyïn Nguyïîn Dûúng Hiïëu Nguyïîn Höìng Dung Nguyïîn Thõ Haâ
Muåc luåc Cuâng baån àoåc, KIÏËM TIÏÌN HAY PHUÅNG SÛÅ XAÄ HÖÅI? 7 Nhûäng tûâ VIÏËT TÙÆT 15 Lúâi noái àêìu 17 Phêìn I. GOOGLE – TAÂI SAÃN CHUNG CUÃA THÏË GIÚÁI Chûúng 1. 25 GOOGLEPLEX - VIÏËT LAÅI VÙN HOÁA DOANH NGHIÏÅP “Chuáng ta chûa àuã tiïåc tuâng” 35 Tûâ baân laâm viïåc cuãa ngûúâi cêìm laái àïën àiïìu rùn thûá chñn 54 Chûúng 2. 65 PHUÅC VUÅ CÖÅNG ÀÖÌNG ÀÏÍ THAY ÀÖÍI THÏË GIÚÁI “Google is global” 66 Phuåc vuå cöång àöìng – cöng thûác höåi tuå nhên taâi 76 Chûúng 3. 85 TRÙN TRÚÃ VÒ THÏË GIÚÁI TÛÚNG LAI Nghô khaác vaâ laâm khaác 86 Nhoám chuyïn gia, nhoám àiïìu phöëi, nhoám taác giaã vaâ nhoám biïn têåp cuãa Cuöåc tranh luêån “Don’t be evil” 90 dûå aán nghiïn cûáu Ài tòm Àaåo Kinh doanh Viïåt Nam vaâ Thïë giúái xin “Thaánh Lawrence cuãa Google” vaâ cuöåc chiïën chên thaânh caãm ún caác cöng ty, cú quan, àún võ vaâ caác caá nhên àaä nhiïåt bïn trong 98 tònh höî trúå thöng tin, tû liïåu trong viïåc triïín khai dûå aán nghiïn cûáu vaâ Thaách thûác tûâ tûúng lai vaâ vuä khñ töëi thûúång 104 thûåc hiïån têåp saách naây. 4 5 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
Chûúng 4. 111 PHUÅ LUÅC 255 SÖËNG CHO KHAÁT VOÅNG LÚÁN Vaâi thúâi àiïím quan troång Nöîi cö àún múái 112 cuãa Lawrence Edward Page 256 Àïí söëng cho khaát voång 121 Danh hiïåu 258 Google Tiïëng Viïåt 260 Phêìn II. Sûã duång quaãng caáo trïn Google 261 TRIÏËT LYÁ VÏÌ SÛÅ HÚÅP TAÁC: CHIA SEÃ KHAÁT VOÅNG Mûúâi àiïìu rùn cuãa Google 263 Chûúng 1. 131 Vïì taâi liïåu 268 LARRY PAGE GÙÅP TRI KYÃ Brin – cêåu beá töët khi nguã 136 Larry Page – chuá beá nhuát nhaát ûa gêy söëc 139 Tûâ thuêåt toaán “con nhïån” 150 Chûúng 2. 163 RA ÀÚÂI TRONG CÚN BAÄO Ngûúâi baán haâng khöng gioãi 166 Gùåp thiïn thêìn höå mïånh vaâ con àûúâng kinh doanh khaác thûúâng 171 Chûúng 3. 189 KINH DOANH VAÂ HOÅC KINH DOANH Taåo ra thïë giúái trûúác khi taåo ra kinh doanh 191 Giaâu nhanh khöng chó nhúâ caách kiïëm tiïìn hiïåu quaã 198 “Laâm” thûúng hiïåu bùçng caách im lùång 206 Hoåc kinh doanh 210 Phêìn III. HY VOÅNG CHO KEÃ ÀÏËN SAU Chûúng kïët. 227 THUYÏËT HAÂI HOÂA Keã àïën sau khöng nhêët àõnh thua 237 Viïët laåi vùn hoáa quaãng caáo 239 Laâm nïn möåt ngaânh cöng nghiïåp múái 248 Thïm möåt àöång tûâ cho ngön ngûä 252 6 7 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
Cuâng baån àoåc KIÏËM TIÏÌN HAY PHUÅNG SÛÅ XAÄ HÖÅI? Böå saách maâ baån àoåc àang cêìm trïn tay laâ kïët quaã cuãa dûå aán nghiïn cûáu mang tïn Ài tòm Àaåo Kinh doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái do Töí húåp Giaáo duåc PACE thûåc hiïån trong suöët 14 thaáng vûâa qua. Chuáng töi àùåt tïn cho böå saách naây laâ Àaåo Kinh doanh Viïåt Nam vaâ Thïë giúái vúái mong muöën àûúåc chia seã cuâng baån àoåc, àùåc biïåt laâ baån àoåc doanh nhên vaâ baån àoåc quan têm àïën kinh doanh, nhûäng kiïën giaãi vïì haâng loaåt caác cêu hoãi nhû: “Kinh doanh laâ gò?”, “Doanh nhên laâ ai?”, “Àêu laâ ‘àaåo’ cuãa nghïì kinh doanh?” vaâ “Taåi sao kinh doanh laâ möåt nghïì cao quyá vaâ xûáng àaáng àûúåc xaä höåi tön vinh?”... Àöåi nguä chuyïn gia cuãa PACE cuâng caác cöång sûå àaä nghiïn cûáu cuöåc àúâi vaâ sûå nghiïåp cuãa 25 doanh nhên huyïìn thoaåi, àïën tûâ 25 têåp àoaân kinh doanh dêîn àêìu trong nhûäng baãng xïëp haång doanh nghiïåp trïn toaân thïë giúái, nhùçm tòm kiïëm “caái àaåo”, caái triïët lyá cöët loäi trong kinh doanh cuãa hoå. Muåc àñch laâ àïí lyá giaãi xem vò sao hoå laâ nhûäng ngûúâi kiïëm tiïìn nhanh nhêët, kiïëm tiïìn nhiïìu nhêët vaâ kiïëm tiïìn bïìn vûäng nhêët thïë giúái, àöìng thúâi hoå laåi àûúåc xaä höåi àùåc biïåt kñnh troång? Phên tñch tûâng chùång àûúâng, tûâng möëc sûå nghiïåp, tûâng bûúác thùng trêìm... cuãa nhûäng huyïìn thoaåi doanh nhên naây, chuáng töi àaä àuác kïët àûúåc nhûäng neát chung 8 9 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
Cêu chuyïån thûá hai vïì möåt cú súã saãn xuêët tuã sùæt. nhêët, noái chñnh xaác hún, laâ nhûäng yïëu töë khiïën hoå trúã Ngûúâi ta thûúâng mua tuã cuãa cú súã naây vïì àïí àûång höì nïn vô àaåi, trúã thaânh nhûäng doanh nhên huyïìn thoaåi. sú. Möåt cú súã beá xñu rêët àöîi bònh thûúâng thò liïåu coá Àoá laâ sûå khao khaát, laâ niïìm àam mï möåt caách maänh mang trong ngûúâi “sûá mïånh xaä höåi”? Trong möåt thúâi liïåt àïí saáng taåo, àïí àem àïën thêåt nhiïìu giaá trõ múái cho gian daâi, cú súã hoaåt àöång cêìm chûâng, cho àïën möåt cuöåc söëng vaâ cho xaä höåi. Hoå àaä thûåc hiïån àûúåc àiïìu ngaây öng chuã cuãa noá thay àöíi caách nghô: töi khöng àoá bùçng viïåc cöëng hiïën caã cuöåc àúâi mònh lêîn viïåc “baán tuã sùæt” nûäa, maâ seä “baán giaãi phaáp lûu trûä höì sú truyïìn àaåt, dêîn àûúâng cho hêåu thïë. vùn phoâng”. Tûâ àoá, öng vaâ àöìng sûå tiïën haânh nghiïn Trong lúâi àêìu naây cuãa böå saách, chuáng töi cuäng muöën cûáu àïí taåo ra nhûäng caái tuã sao cho coá thïí chöëng àûúåc kïí laåi vúái quyá võ möåt vaâi cêu chuyïån vaâ möåt vaâi so möëi, moåt, chöëng thêëm, ngùn tuã naây thò coá khoáa kiïn cöë saánh maâ PACE luön tûå haâo khi tòm thêëy noá trong haânh àïí àûång höì sú quan troång, ngùn tuã khaác thò khöng cêìn trònh Khaát voång Doanh trñ cuãa mònh trong suöët nhûäng khoáa àïí dïî keáo ra keáo vaâo... Öng cuäng chõu khoá ài àïën nùm vûâa qua: caác vùn phoâng àïí nghiïn cûáu maâu sún, thay àöíi kñch Baâ chuã möåt tiïåm taåp hoáa suöët ngaây khöng vui vò cúä, kiïíu daáng... Thïë laâ saãn phêím cuãa öng coân thïm buön baán ïë êím. Nhûng sau nhûäng ngaây thaáng nhòn tñnh nùng laâm àeåp cho caã vùn phoâng cuãa caác cöng ty. vaâo “mùæt” khaách haâng, baâ chúåt nghô: “Sao töi khöng laâ Chó sau möåt thúâi gian ngùæn, cú súã cuãa öng àaä löåt xaác ngûúâi giaãi quyïët vêën àïì nhu yïëu phêím cho caã xoám?”. vaâ phaát triïín rêët nhanh. Vaâ moåi chuyïån thay àöíi. Tûâ àoá, nhiïìu gia àònh chûa Nhû vêåy, doanh nghiïåp lúán hay nhoã tuây thuöåc vaâo khaá giaã trong khu phöë coá thïí mua möåt, hai goái mò töm vêën àïì xaä höåi maâ hoå giaãi quyïët àûúåc. Baâ chuã taåp hoáa (maâ khöng cêìn phaãi mua caã thuâng mò), möåt teáp böåt cuãa khu phöë noå cuâng Sam Walton (öng chuã têåp àoaân ngoåt (maâ khöng cêìn phaãi mua caã goái böåt ngoåt). Baâ coá baán leã lúán nhêët thïë giúái Wal-Mart) àïìu giaãi quyïët vêën thïí múã cûãa luác múâ saáng hay nûãa àïm, khi chùèng coân àïì mua sùæm cuãa xaä höåi thöng qua viïåc múã cûãa haâng núi naâo baán haâng nûäa àïí àaáp ûáng nhu cêìu “hïët chanh baán leã. Hoå chó khaác nhau vïì phaåm vi: xaä höåi cuãa baâ àöåt xuêët” hoùåc “nhaâ khöng coân nûúác mùæm”. Hay hún chuã tiïåm taåp hoáa laâ möåt khu phöë, coân xaä höåi cuãa Sam nûäa, moåi ngûúâi chó “xeåt” möåt hai bûúác chên laâ coá ngay mang têìm cúä thïë giúái. nhûäng vêåt phêím cêìn thiïët nhêët cho gia àònh. Laåi thïm Àiïìu xaä höåi quan têm khöng phaãi laâ doanh nghiïåp chuyïån giaá caã cuãa baâ so vúái chúå vaâ siïu thõ cuäng àoá kiïëm àûúåc bao nhiïu maâ laâ hoå àaä mang laåi gò cho chùèng chïnh lïåch laâ bao. Ai cuäng àoaán ra kïët quaã: cûãa cöång àöìng. Chùèng haån, trong khi tó phuá Nhêåt, Toyoda tiïåm suöët ngaây ngûúâi ra keã vaâo, baâ thò baán haâng luön (“cha àeã” cuãa Toyota), vúái tinh thêìn aái quöëc àûúåc ngûúâi tay vaâ cûúâi noái luön miïång. Khöng chó tiïìn laäi thu àûúåc Nhêåt xem nhû anh huâng dên töåc thò tó phuá Nga, tùng cao, maâ baâ coân coá “lúåi nhuêån” lúán nhêët laâ sûå quyá Khodorkovsky (öng chuã cuãa Yukos), öng ta laâ ai trong mïën cuãa moåi ngûúâi daânh cho möåt ngûúâi biïët kinh mùæt dên Nga thò chó ngûúâi Nga múái thêëu roä. Sûå khaác doanh nhû baâ. nhau naây coá leä do caách thûác kiïëm tiïìn cuãa hoå. 10 11 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
Nghïì kinh doanh, xûa nay vêîn thûúâng bõ hiïíu chó hoå ài vaâo lõch sûã kinh doanh thïë giúái nhû nhûäng huyïìn nhû laâ nghïì “kiïëm tiïìn”. Nhûng thûåc chêët, khöng hïì thoaåi, doanh nghiïåp cuãa hoå cuäng vô àaåi vaâ trûúâng töìn. coá nghïì kiïëm tiïìn, búãi nghïì naâo thò cuäng kiïëm tiïìn Nhû vêåy, vúái möåt têm thïë luön hûúáng vïì cöång àöìng, caã. Chùèng haån, luêåt sû kiïëm tiïìn bùçng viïåc haânh luön khaát khao laâm cho xaä höåi quanh mònh (coá thïí nhoã nghïì luêåt, baác sô kiïëm tiïìn bùçng caách chûäa bïånh cûáu goån trong möåt ngöi laâng hoùåc röång lúán bùçng caã möåt ngûúâi... Vaâ doanh nhên, ngûúâi haânh nghïì kinh doanh, hïå mùåt trúâi) töët àeåp hún, chñnh hoå, nhûäng doanh nhên cuäng kiïëm tiïìn bùçng caách laänh àaåo möåt doanh nghiïåp (duâ lúán hay nhoã, duâ “Têy” hay “Ta”, duâ “cöí” hay “kim”) vaâ thöng qua doanh nghiïåp àoá àïí giaãi quyïët vêën àïì luön àûúåc xaä höåi tön vinh khöng phaãi vò söë cuãa caãi hay àaáp ûáng nhu cêìu naâo àoá cuãa xaä höåi. Nhûng àiïìu khöíng löì hoå kiïëm àûúåc, maâ vò nhûäng àoáng goáp vö giaá khaác biïåt cuãa nghïì kinh doanh laâ trong quaá trònh cuãa hoå vaâo sûå àöíi thay cuãa thïë giúái naây. haânh nghïì cuãa mònh doanh nhên khöng haânh àöång Song song vúái nhûäng doanh nhên lêîy lûâng cuãa thïë möåt caách àún leã maâ biïët kiïën taåo ra caác chuöîi giaá trõ. giúái, àiïìu khaác biïåt úã böå saách naây laâ chuáng töi àaä khúãi Cuå thïí hún, hoå nùæm lêëy möåt doanh nghiïåp vaâ têåp sûå haânh trònh tòm kiïëm nhûäng “huyïìn thoaåi doanh húåp bïn mònh nhiïìu thaânh viïn àïí cuâng cöång hûúãng nhên Viïåt Nam” àïí, nhû möåt cöë gùæng, “àõnh võ” xem laåi nhùçm hònh thaânh möåt sûác maånh töíng lûåc, tûâ àoá öng cha ta ngaây xûa àaä khúãi sûå kinh doanh nhû thïë taåo ra nhiïìu giaá trõ hún cho xaä höåi. Àoá cuäng chñnh laâ naâo. Vaâ thêåt bêët ngúâ, trong lõch sûã Viïåt Nam àaä tûâng lyá do maâ nghïì kinh doanh thûúâng kiïëm àûúåc nhiïìu coá nhûäng Lûúng Vùn Can, Baåch Thaái Bûúãi, Nguyïîn Sún tiïìn hún so vúái nhûäng nghïì khaác vaâ vêîn àûúåc cöång Haâ, Trõnh Vùn Bö... vúái nhûäng tû tûúãng kinh doanh coá àöìng xaä höåi uãng höå. thïí gêy ngaåc nhiïn cho àïën têån bêy giúâ. Nghiïn cûáu 25 huyïìn thoaåi doanh nhên thïë giúái cho Nhòn “Têy” seä thêëy “Àöng”, soi “cöí” maâ ngêîm túái thêëy, duâ coá quaá nhiïìu sûå khaác biïåt nhûng hoå àïìu coá “kim”, àoá laâ àiïìu maâ chuáng töi, nhûäng ngûúâi thûåc hiïån chung möåt tû tûúãng chuã àaåo: “Kinh doanh laâ phuång sûå böå saách, mong muöën àûúåc chia seã. Böå saách naây cuäng xaä höåi”. Hay noái möåt caách àêìy àuã hún, “Kinh doanh laâ laâ möåt cêu chuyïån, möåt phaác thaão cho bûác tranh toaân kiïëm tiïìn bùçng caách phuång sûå xaä höåi, bùçng caách duâng caãnh sinh àöång vaâ àêìy maâu sùæc vïì doanh nhên thïë saãn phêím hay dõch vuå nhû laâ phûúng tiïån àïí giaãi giúái - nhûäng doanh nhên laâm thay àöíi thïë giúái, vaâ vïì quyïët nhûäng vêën àïì cuãa xaä höåi vaâ laâm cho cuöåc söëng möåt thïë hïå doanh nhên tiïìn böëi cuãa Viïåt Nam caách trúã nïn töët àeåp hún”. àêy gêìn möåt trùm nùm lõch sûã - möåt thïë hïå doanh Caái “àaåo” kinh doanh naây àaä àûúåc hoå quaán triïåt nhên maâ àïën ngaây nay chuáng ta vêîn coá thïí tûå haâo. Tûâ ngay tûâ buöíi àêìu khúãi nghiïåp àêìy gian khoá cho túái luác àoá, nhûäng nöî lûåc naây seä goáp phêìn hònh thaânh vùn hoáa thaânh cöng. Vaâ sûå thêåt naây cuäng chñnh laâ lyá do giuáp hoå kiïëm tiïìn nhanh nhêët, nhiïìu nhêët, bïìn nhêët, coân doanh nhên Viïåt, möåt böå phêån quan troång trong vùn baãn thên hoå thò àûúåc xaä höåi tön vinh, nïí troång, vaâ röìi hoáa Viïåt Nam. 12 13 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
Chuáng töi xin àûúåc gûãi lúâi tri ên trên troång nhêët àïën nhûäng àöìng nghiïåp àaä höî trúå tinh thêìn cho chuáng töi, àïën caác caá nhên vaâ àún võ àaä sùén loâng höî trúå thöng tin, tû liïåu trong quaá trònh nghiïn cûáu. Àùåc biïåt, chuáng NHÛÄNG TÛÂ VIÏËT TÙÆT töi muöën gûãi lúâi caám ún chên thaânh àïën caác têåp àoaân haâng àêìu thïë giúái do caác doanh nhên huyïìn thoaåi saáng lêåp, caám ún gia töåc hoå Lûúng, gia töåc hoå Baåch,... Àïí thuêån tiïån cho viïåc àoåc, cuöën saách coá sûã duång - hêåu duïå cuãa cuå Lûúng Vùn Can, cuå Baåch Thaái Bûúãi... nhûäng tûâ chuyïn mön hay kiïíu noái goån, tûúng àöëi àaä nhiïåt têm giuáp àúä chuáng töi trong suöët quaá trònh àaä phöí biïën: “ài tòm Àaåo Kinh doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái”. - CEO: Chief Excutive Officer, giaám àöëc àiïìu Viïåc triïín khai dûå aán naây tûâ khêu nghiïn cûáu àïën haânh. thïí hiïån thaânh saách trong möåt thúâi gian khöng daâi, cuâng nhûäng khoá khùn trong quaá trònh ài tòm tû liïåu - IPO: Initial Public Offering - Phaát haânh cöí phiïëu lõch sûã vïì caác nhên vêåt, chùæc hùèn böå saách seä khoá lêìn àêìu ra cöng chuáng. Trong saách naây thöëng traánh khoãi nhûäng sai soát nhêët àõnh. Do vêåy, chuáng töi nhêët duâng caách viïët tùæt “IPO” cho höì sú àùng kyá rêët mong nhêån àûúåc sûå thöng caãm cuäng nhû nhûäng giao dõch chûáng khoaán lêìn àêìu tiïn cuãa Google goáp yá chia seã cuãa baån àoåc gêìn xa vïì böå saách àïí lêìn vúái UÃy ban An toaân Chûáng khoaán, Myä (SEC – Se- taái baãn tiïëp theo àûúåc hoaân thiïån hún. curities and Exchange Commission) ngaây Chuáng töi, PACE vaâ Nhaâ xuêët baãn Treã, xin trên troång 18.8.2004, söë àùng kyá 333-114984. Taâi liïåu giúái thiïåu cuâng baån àoåc böå saách àêìy têm huyïët naây. naây coân àûúåc goåi laâ Google from 14A. Vaâ chuáng töi cuäng tin rùçng, qua böå saách naây, baån àoåc - IQ: Intelligence Quotient, chó söë thöng minh. seä coá thïm kiïën giaãi vïì “àaåo kinh doanh”, àïí tûâ àoá, tûå Trong saách naây, caác nhên vêåt duâng tûâ naây àïí mònh àûa ra möåt àõnh nghôa cho nghïì kinh doanh vaâ tûå mònh khùèng àõnh rùçng, kinh doanh laâ kiïëm tiïìn hay noái vïì chêët xaám, nhên taâi hay tri thûác. phuång sûå xaä höåi! - Stanford: Hiïíu laâ Àaåi hoåc Stanford. - Googler: Nhûäng ngûúâi laâm viïåc trong cöng ty Thay mùåt Nhoám taác giaã cuãa böå saách Google. Khi “google” (vaâ googly, googling) àûúåc Giaãn Tû Trung - Ngûúâi Saáng lêåp PACE tûâ àiïín cöng nhêån laâ möåt àöång tûâ hiïíu laâ tòm Saâi Goân, Xuên Àinh Húåi, 2007 kiïëm trïn web thò “googler” coá thïí bõ hiïíu nhêìm laâ ngûúâi tòm kiïëm. Saách naây duâng Googler theo nghôa cuãa Google àûa ra. 14 15 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
- Page: Thuêåt ngûä tin hoåc. Möåt khöëi coá kñch thûúác cöë àõnh cuãa böå nhúá truy cêåp ngêîu nhiïn (RAM). Trong xûã lyá vùn baãn vaâ êën loaát vùn phoâng, Page laâ möåt biïíu diïîn trïn maân hònh cuãa möåt trang vùn baãn hoùåc àöì hoåa seä àûúåc in ra. Möåt website coá nhiïìu Page. - Link: Thuêåt ngûä tin hoåc hiïíu laâ àûúâng dêîn. Thiïët lêåp sûå gheáp nöëi giûäa hai tïåp hoùåc caác khoaãn muåc dûä liïåu, sao cho möåt thay àöíi trong caái naây seä àûúåc phaãn aãnh bùçng möåt thay àöíi trong caái kia. Möåt liïn kïët laånh àoâi hoãi ngûúâi sûã duång phaãi can thiïåp vaâ haânh àöång, nhû phaãi múã caã hai tïåp vaâ sûã duång möåt lïånh cêåp nhêåt àïí baão àaãm sûå thay àöíi àoá xaãy ra. Coân liïn kïët noáng thò xaãy ra möåt caách tûå àöång. Möåt caách nöm na, link cho pheáp baån click vaâo àoá vaâ noá múã ra möåt cûãa söí múái núi noá töìn taåi. 16 17 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
aác möång: xûúng àuâi con vúä vuån vaâ baác sô àaä noái: “Kiïíu naây thò chó boá cho liïìn chûá khöng coân cú may ài laåi nûäa”. Coá leä niïìm tin cuãa meå cuöëi cuâng röìi cuäng àûúåc LÚÂI NOÁI ÀÊÌU àïìn àaáp. Trong möåt lêìn lûúát web, con àaä tònh cúâ phaát hiïån möåt loaåi biïåt dûúåc coá thïí giuáp tònh traång bïånh cuãa con khaá hún. Tin naây laâm Baån coá coân tin trong cuöåc söëng vêîn coá nhûäng “chêën àöång” caã nhaâ mònh, giöëng nhû tòm thêëy huyïìn thoaåi? aánh saáng cuöëi àûúâng hêìm. Caã nhaâ tûng bûâng Töi múâi baån àoåc laá thû naây cuãa möåt beá trai úã hùèn lïn... TP.HCM – möåt núi caách xa nhên vêåt chñnh trong Con thêåt sûå rêët lo lùæng vïì khoaãn chi phñ àiïìu cuöën saách naây hún nûãa voâng traái àêët. Beá trai 16 trõ tiïëp theo vaâ söë núå cuãa gia àònh nûäa, nhûng tuöíi, gûãi cho ngûúâi meå maâ cêåu goåi laâ “ngûúâi dêîn meå àaä truyïìn cho con möåt niïìm tin rùçng con seä àûúâng vô àaåi” cuãa mònh. söëng, söëng àïí traã ún ba meå, hoâa nhêåp cöång Con seä söëng, meå úi! àöìng vaâ àïí caãm ún cuöåc àúâi vò cuöåc àúâi àaä cho Sinh ra, con àaä mang trong ngûúâi chûáng bïånh gia àònh mònh niïìm tin, nghõ lûåc laå kyâ... hiïím ngheâo. Khi cêìm kïët quaã chêín àoaán cuãa Àöî Minh Höåi baác sô vúái höåi chûáng “xûúng thuãy tinh”, tñ nûäa meå àaä ngêët xóu. Àoá laâ laá thû traân ngêåp tònh yïu vaâ sûå kyâ diïåu cuãa Con chûa hiïíu hïët àûúåc cuöåc chiïën àêëu dûä döåi cuöåc söëng maâ Àöî Minh Höåi, 16 tuöíi, úã quêån Hoác cuãa meå àïí cho con àûúåc hoâa nhêåp cuöåc söëng, Mön, TP Höì Chñ Minh, gûãi àùng trïn baáo Tuöíi Treã àûúåc ài hoåc, àûúåc vui chúi vúái moåi ngûúâi. Vúái 15.09.2006. Höm sau, baån àoåc khùæp núi tòm àïën möåt àûáa treã mang cùn bïånh nhû con thò giûä chia seã vúái Höåi. àûúåc maång söëng àaä laâ khoá, vêåy maâ meå vêîn tin Coân àêy laâ thû cuãa Höåi viïët cho chuáng töi, nhûäng laâ con coân laâm nïn àûúåc nhiïìu àiïìu töët àeåp ngûúâi laâm ra cuöën saách naây, vïì àiïìu kyâ diïåu cuãa nûäa, dêîu coá luác niïìm tin cuãa meå àaä bõ öng trúâi cêu chuyïån: “phaá àaám”. Nhû nùm trûúác (2005), chó coân ba Em duâng Google vò thêëy trïn ti-vi noái vïì nhûäng thaáng nûäa laâ con thi töët nghiïåp cêëp II, vêåy maâ àiïìu kyâ diïåu tûâ trang web naây. Em thûã nhêåp tûâ chó sau möåt cuá sûúåt chên, têët caã àaä hoáa thaânh 18 19 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
khoáa “xûúng thuãy tinh” vaâ tòm ra thuöëc biïåt àoá, baån coá vui khöng vúái nhûäng gò maâ mònh giuáp dûúåc. Trong möåt thïë giúái röång lúán nhû Internet ñch cho ngûúâi baån nhoã “xûúng thuãy tinh”? Vaâ àöåt thò coá möåt ngûúâi dêîn àûúâng laâ cêìn thiïët lùæm. nhiïn baån trúã thaânh ngûúâi giaâu coá cuãa haânh tinh Google àaä dêîn àûúâng giuáp em xaác àõnh mònh tûâ caái maáy chó giuáp ngûúâi àoá, baån nghô gò? cêìn nhûäng gò vaâ tòm kiïëm úã àêu. Cuöën saách naây ài tòm cêu traã lúâi cho nhûäng cêu Vaâ em cuäng xin caám ún möåt ngûúâi dêîn àûúâng hoãi nhû vêåy, nhùçm cöë gùæng laâm roä möåt huyïìn vô àaåi: Àoá laâ meå em. Meå àaä giuáp em biïët phên thoaåi cuãa àêìu kyã nguyïn cuãa chuáng ta: Larry Page, biïåt caái gò töët vaâ khöng töët àïí em khöng bõ möåt thanh niïn ngûúâi Myä – linh höìn cuãa Google. “nhiïîm” khi vaâo Internet. Larry Page – ngûúâi àaä àûa ra yá tûúãng àïí röìi khúãi àêìu cho Google – chûa bao giúâ gùåp baån nhoã Minh Minh Höåi Höåi, chùæc chùæn vêåy röìi. Nhûng coá leä hoå àaä gùåp àêu àoá trong möåt kiïíu quan hïå maâ chuáng ta goåi laâ Àiïìu kyâ diïåu vêîn coân àoá trong cuöåc àúâi naây. traách nhiïåm vúái ngûúâi khaác. Thoaåt àêìu, chuáng töi Coân àêy laâ kïët quaã cuãa cuöåc khaão saát do bïånh muöën kïí caác baån nghe vïì möåt kyâ quan trong thïë viïån Princess Alexandra úã Brisbane, bïn nûúác UÁc: giúái kinh doanh nhûng röìi caác nguöìn taâi liïåu àûa Google toã ra khaá hiïåu quaã vò coá thïí chó ra àuáng chuáng töi ài xa khoãi dûå àõnh àoá. Chó vúái goác nhòn 58% caác ca bïånh khoá. Möåt trong caác taác giaã cuãa kinh doanh, thêåt khoá àïí chó ra möåt ranh giúái roä cuöåc khaão saát naây laâ baác sô Hangwi Tang cho biïët raâng trong con ngûúâi cuãa tyã phuá Larry Page. Coá leä caác baác sô tòm àïën Google vò hoå khöng thïí nhúá hïët ngûúâi thanh niïn chûa bao giúâ qua trûúâng lúáp caác triïåu chûáng cuãa caác cùn bïånh trong khi chuáng kinh doanh naây chó bùæt àêìu kinh doanh khi nhêån laåi nùçm àêu àoá trïn Internet. Theo kïët quaã àûúåc ra traách nhiïåm laâm doanh nhên cuãa mònh. Traách cöng böë vaâo thaáng 11.2006 thò coá 60% baác sô nhiïåm xuêët hiïån khi Page nhêån thêëy ngûúâi khaác duâng Google àïí tham khaão chêín bïånh. Dô nhiïn àang tin cêåy mònh trong chñnh troâ chúi maâ mònh caác nhaâ khaão saát cuäng khùèng àõnh rùçng khöng gò, baây ra. Traách nhiïåm vúái ngûúâi khaác àöëi vúái Page kïí caã Google, coá thïí thay thïë àûúåc caác baác sô. bùæt àêìu àún giaãn thöi. Chó coá àiïìu, traách nhiïåm àoá Chùæc chùæn chuáng ta seä àöìng yá nhû vêåy nhûng roä àöi khi thêåt mú höì vò ngûúâi naây caách ngûúâi kia caã raâng Google coá giaá trõ tham khaão rêët lúán trong möåt àõa cêìu. Sûå mú höì àoá, thûúâng chó trúã nïn roä nhiïìu lônh vûåc, bao göìm caã nhûäng lônh vûåc rêët raâng khi noá trúã thaânh traách nhiïåm vúái tha nhên. chuyïn khoa nhû y tïë. Àiïìu thuá võ laâ Page àaä xuêët phaát tûâ quan àiïím Nïëu baån laâ ngûúâi laâm ra caái maáy tòm kiïëm Google 20 21 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
naâo vaâ àaä laâm thïë naâo àïí triïín khai traách nhiïåm thöng àiïåp hûäu ñch àïën möåt beá trai úã Viïåt Nam bïn P àoá trïn quy mö toaân cêìu, vúái baân tay trùæng vaâ vúái kia baán cêìu trong möëi quan hïå tha nhên. con àûúâng chûa coá dêëu chên ngûúâi ài trûúác? Vaâ Nguyïîn Ngoåc Hoaâng möåt thanh niïn phaãi nhòn àúâi nhû thïë naâo múái cùæm àûúåc möåt cöåt möëc quan troång bêåc nhêët trong suöët lõch sûã truyïìn thöng vaâ chia seã tri thûác cuãa con ngûúâi, kïí tûâ ngaây con ngûúâi biïët lûu laåi tri thûác cuãa mònh trïn vaách hang àöång haâng vaån nùm trûúác. Tyã phuá Larry Page khi vïì thùm trûúâng cuä, Àaåi hoåc Michigan àaä noái vúái sinh viïn àaân em: “Töi muöën noái vúái caác kyä sû Michigan rùçng haäy cûáu lêëy thïë giúái cuãa baån bùçng viïåc xêy dûång ûúác mú cuãa baån”. Vêën àïì laâ xêy dûång ûúác mú chûá khöng chó laâ baãn thên ûúác mú àoá. Höì sú baãn quyïìn Google coá maä U.S. Patent 6.285.999, do Àaåi hoåc Stanford àùng kyá, vaâ ghi tïn Lawrence Page laâ nhaâ phaát minh. Larrry Page chñnh laâ cha àeã cuãa huyïìn thoaåi Google theo nghôa phaát kiïën àoá. Cuäng chñnh Page trong quaá trònh cuâng hoaân thiïån thuêåt toaán vúái Brin àaä saáng taåo ra haâng loaåt giaãi phaáp rêët coá giaá trõ sûã duång, giaá trõ xaä höåi cho phaát minh. Bêy giúâ, baån coá thïí bùæt àêìu àoåc cuöën saách vaâ nïëu baån muöën, haäy google àïí böí sung cho nhûäng gò baån muöën biïët thïm. Vaâ biïët àêu baån seä bùæt àêìu möåt ûúác mú riïng naâo àoá cuãa mònh. Búãi vò vúái ûúác mú cho thïë giúái vaâ nöî lûåc 110% sûác lûåc, möåt ngûúâi treã tïn laâ Larry Page úã chêu Myä àaä nöëi àûúåc 22 23 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
hêìn I. GOOGLE – TAÂI SAÃN CHUNG CUÃA THÏË GIÚÁI Chùèng phaãi chuáng ta àaä kiïëm tiïìn àuã röìi sao? Larry Page Möåt nhoám kyä sû bûúác vaâo phoâng hoåp, möîi ngûúâi mang theo möåt maáy tñnh xaách tay hiïåu IBM ThinkPad. Àöìng höì bùæt àêìu àïëm ngûúåc. Hoå coá 20 phuát àïí thuyïët phuåc ba sïëp. Luêåt chúi àaä àûúåc àùåt ra tûâ lêu: YÁ tûúãng hay dûå aán cuãa baån seä khöng àûúåc chêëp nhêån nïëu khöng coá nhûäng con söë àïí chûáng minh cho sûå xuêët sùæc cuãa yá tûúãng hay saãn phêím àoá. Caác kyä sû trònh baây rùçng hoå coá thïí kiïëm àûúåc 80 triïåu àöla möîi nùm bùçng caách giaãm kñch thûúác caác hònh aãnh trong kïët quaã tòm kiïëm, vaâ nhû thïë seä giuáp tùng caác àûúâng link quaãng caáo. Page nhòn caác chuyïn gia vaâ noái: “Thïë hiïån nay, chùèng phaãi chuáng ta àaä kiïëm tiïìn àuã röìi sao?”. Têët caã cûúâi vang. Vaâ moåi chuyïån kïët thuác úã àoá. 24 25 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
Buöíi saáng úã California, nûúác Myä... Chiïëc Toyota hiïåu Prius maâu xanh da trúâi lûúát nheå trïn nhûäng con àûúâng danh tiïëng cuãa thung luäng Silicon. Ngûúâi ta bùæt àêìu àoaán xem ngûúâi thanh niïn ngöìi sau tay laái laâ ai. Larry Page hay Chûúng 1. Sergey Brin àïën vùn phoâng laâm viïåc cuãa hoå? Chiïëc Prius da trúâi seä öm voâng theo con àûúâng GOOGLEPLEX - nheå nhaâng vaâo khuön viïn toâa nhaâ coá tïn goåi laâ Googleplex – töíng haânh dinh toaân cêìu cuãa Google VIÏËT LAÅI VÙN HOÁA Inc. Khi chuã nhên múã cûãa bûúác ra thò nhûäng DOANH NGHIÏÅP googler(*) seä biïët àoá laâ Page hay laâ Brin. Nhûng nhiïìu khi laâ caã hai. Luác thò ngûúâi naây laâm taâi xïë cho ngûúâi kia. Khi thò tyã phuá naây cêìm laái cho tyã phuá noå. Ai cêìm laái khöng quan troång. Vò hoå laâ baån cuãa nhau – möåt tònh baån maâ àaä lùæm lúâi àöìn àoaán vïì nhûäng Eric! Chuáng ta chûa àuã tiïåc tuâng. chùång àûúâng soáng gioá. Nïëu nhûäng höm khöng coá Larry Page sûå kiïån gò àùåc biïåt, nhên viïn thûúâng thêëy caã hai mùåc trang phuåc sú mi àen, quêìn boâ vaâ giaây àïë mïìm. Hai chaâng trai tyã phuá maâ caã thïë giúái nhúá àïën haâng ngaây naây vêîn coá thoái quen “xaâi àöì chung” nhû thuúã haân vi chûa xa lùæm. Xin lûu yá giuáp àiïìu naây: Hoå thñch duâng àöì chung àûúåc hiïíu chó laâ trong cöng viïåc. Höìi nùm röìi, hoå cuäng àaä goáp tiïìn mua chung möåt maáy bay Boeing 767, tên trang nöåi thêët laåi àïí laâm vùn phoâng bay khi cêìn thiïët. ________________ * Hiïån chûa coá àiïìu kiïån àïí truy tòm xuêët xûá cuãa tûâ naây nhûng noá àaä Àïën têån bêy giúâ, caã hai öng chuã vêîn ngöìi chung xuêët hiïån trong baãn thöng baáo tuyïín duång àêìu bïëp vaâo thúâi kyâ sú khai möåt vùn phoâng úã têìng hai, trong toâa nhaâ danh cuãa cöng ty, 1998. Thöng baáo ghi: Chef Head! Googlers are hunger! tiïëng nöíi nhû cöìn vaâ gêy ra lùæm hoaâi nghi. Vò úã núi (Bïëp trûúãng úi! Caác Googler àang àoái buång!). 26 27 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
naây, hoå àaä xêy dûång möåt nïìn vùn hoáa vúái cung laâm àûúåc, theo mûác àöå. caách quaãn trõ laå àúâi. ÚÃ àêy, hoå seä chó huy vaâ vaåch Coá moåi thûá giuáp ngûúâi ta tòm àûúåc sûå dïî chõu úã ra möåt àûúâng löëi cho têët caã moåi viïåc diïîn ra trïn àêy. Sau nhûäng giúâ suy nghô vïì caác baãn baáo caáo toaân cêìu cuãa têåp àoaân. Àiïìu haânh cuå thïí laâ tiïën sô trïn maân hònh maáy vi tñnh, nïëu vò mïåt moãi do möåt Eric Shmitde, töíng giaám àöëc; Larry Page, chuã tõch trong söë möåt trùm dûå aán maâ Google àùåt ra, Page saãn phêím; Sergey Brin, chuã tõch kyä thuêåt. Hoå coá coá thïí rúâi phoâng vaâ àïën baân bi-da, coá thïí thêëy caác haâng taá caác giaám àöëc vaâ caác thuã lônh giaám àöëc taåi kyä sû àang ài nhûäng àûúâng cú. Chùèng coá gò ngaåc caác quöëc gia. Riïng taåi töíng haânh dinh Google úã nhiïn. Google cho pheáp moåi ngûúâi coá 20% thúâi giúâ nûúác Myä, hoå coá khoaãng möåt trùm tiïën sô laâm viïåc. haânh chñnh àïí thû giaän, àïí nghô vïì caác yá tûúãng Page 33 tuöíi vaâ Brin 32 tuöíi. Caã hai àaä boã hoåc múái vúái caái àêìu khoãe khoùæn nhêët. Nïëu hûáng thuá, tiïën sô dúã dang. Page seä thûã cêìm cú, coân khöng thò sang chöî caâ Chiïëc xe heá löå chuát manh möëi vïì tñnh caách cuãa phï. Bïn ngoaâi laâ nûãa taá nhûäng khu caâ phï luön caã hai, nhêët laâ Page – ngûúâi tûâ nhoã àaä ham thñch luön treo caái baãng coá doâng chûä: “Tech stop!” vúái phaát minh. Coá nhiïìu lyá do àïí ngûúâi ta thñch duâng kiïíu chûä bay nhaãy vaâ nhiïìu maâu sùæc. Àaä vaâo àêy chiïëc xe àúâi múái naây. Thûá nhêët, noá rêët thúâi trang caâ phï caâ phaáo, laâm ún dûâng chuyïån cöng nghïå laåi theo kiïíu sang troång, treã trung. Vò vêåy, nhûäng ngöi nheá! Khu vûåc naây àûúåc àùåt tïn theo tïn goåi cuãa sao àiïån aãnh cúä nhû taâi tûã Leonardo di Caprio àêìu bïëp trûá danh Charlie Ayer. thñch diïån noá. Thûá hai, àêy laâ loaåi xe cuãa tûúng lai Khöng coá àöìng phuåc gò úã àêy caã. Khi àûúåc hoãi vïì vò leä noá rêët saåch cho möi trûúâng, vúái àöång cú lai quy tùæc ùn mùåc theo kiïíu cuãa caác têåp àoaân lúán vêîn gheáp giûäa àiïån vaâ gas. Caã hai lyá do àïìu thñch húåp laâm, CEO Schmidt cuãa Google noái: “Nhên viïn chó vaâ laâm cho Page thñch cêìm laái chiïëc xe naây. Nùm cêìn mùåc caái gò àoá laâ àûúåc röìi”. Nhûäng ngûúâi coá dõp 2007, Larry Page chó múái 34 tuöíi, vaâ nhòn vaâo lõch vaâo toâa nhaâ nöíi tiïëng vaâ coá nhiïìu thûá gêy toâ moâ sûã Google, ngûúâi ta khöng coân laå gò vúái nhûäng lûåa naây caãm nhêån caác kyä sû giöëng nhû nhûäng sinh choån cuãa Page – luön theo hûúáng “laâm cho thïë giúái viïn thiïëu nguã hoùåc luöåm thuöåm theo gu giaáo sû töët hún”. Laâm cho thïë giúái töët hún laâ aám aãnh tûâ nhiïìu viïåc. Tiïën sô CEO Eric coá lêìn ngaåc nhiïn vò thuúã thú beá cuãa con ngûúâi maâ giúâ àêy àaä trúã thaânh chùèng hiïíu sao laåi coá caái traåm àiïån thoaåi trïn haânh thêìn tûúång cuãa giúái treã trïn thïë giúái. Vaâ quan troång lang maâ bïn trong khöng coá caái àiïån thoaåi naâo. ______________ hún, hoå àûúåc Page vaâ thïë hïå taâi nùng cuãa Page * Möåt loaåi xe coá hai baánh, àuã möåt ngûúâi àûáng, di chuyïín bùçng möåt caái nhoám möåt ngoån lûãa: Page laâm àûúåc, mònh cuäng seä cêìn úã phña sau xe. Möåt loaåi àeân nguã. 28 29 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
vò cha meå seä chùèng àïën trïî vò... keåt xe nhû úã Viïåt Öng hoãi lúán “Ai mua caái naây vêåy?” nhûng hònh Nam. Nhû vêåy, traách nhiïåm laâm cha laâm meå cuãa nhû ai cuäng bêån laâm viïåc nïn khöng coá cêu traã lúâi nhên viïn àûúåc giuáp chu toaân möåt phêìn úã àêy. naâo. Röìi öng giaãi thñch vúái phoáng viïn Adi Ignatius Coá àiïìu laâ, dûúâng nhû hoå vêîn àang laâm viïåc cuãa taåp chñ Times: “Cûá àïí moåi ngûúâi nghô laâ chuáng ngay khi taán gêîu trong quaán caâ phï. Hoå “tech töi ngúá ngêín vúái xe tay gas vaâ àeân lava(*) ài, giöëng stop!” vaâ àang mú möång vïì nhûäng viïåc àúâi thûúâng nhû laâ chuáng töi bõ soát laåi cuãa thúâi àaåi Internet naâo àoá chùèng dñnh daáng gò àïën maáy tñnh nhûng vêåy. Vaâ nhúâ vêåy chuáng töi chùèng bõ ai doâm ngoá rêët coá thïí chñnh hoå nhêån ra caã nhoám àang coá möåt nhûng chñnh mêëy caái ngúá ngêín àoá àaä giuáp chuáng yá tûúãng hay. Nhûäng yá tûúãng nhû vêåy seä àûúåc caã töi thaânh cöng nhû moåi ngûúâi biïët”. Ngûúâi àaân nhoám suy nghô nghiïm tuác àïí möåt ngaây khöng xa öng khiïm töën naây thónh thoaãng cuäng böåc löå niïìm möåt kïë hoaåch seä àùåt lïn baân cuãa Page, àïí sau àoá tûå haâo. trúã thaânh saãn phêím cho 60% söë ngûúâi trïn thïë giúái Trong khi àoá, cuäng trong toâa nhaâ naây möåt hïå duâng àïën maáy tòm kiïëm Internet. Moåi thûá coá úã thöëng 10.000 maáy chuã laâm viïåc khöng ngûâng, nhû Googleplex, cho moåi luác nhûng khöng phaãi luác naâo moåi ngaây cuãa cöî maáy tòm kiïëm google. caác kyä sû cuäng cêìn àïën. Vò hoå bêån laâm viïåc! Page vaâ Brin rêët thñch caái tïn Googleplex. Noá laâ Hoå àang maãi mï vúái maáy vi tñnh hoùåc àang trao caách chúi chûä. Hoå tröån tïn cöng ty google – cuäng àöíi vúái àöìng nghiïåp úã àêu àoá trïn thïë giúái vaâ àïí laâ tïn cöng cuå tòm kiïëm – vúái chûä complex – sûå rùæc bao tûã lûúát qua buöíi trûa, cho àïën khi àoái thò röëi, phûác taåp. Thêåt yá tûá: khi tröån caái phûác taåp vaâo search thûác ùn trong khöng gian cuãa Googleplex. cöî maáy cuãa hoå, sûå löån xöån seä trúã nïn roä raâng hún. Àiïìu coá thïí laâm baån khoaái nhêët coá leä laâ ùn uöëng Khúãi àêìu, taám nùm trûúác, hoå àaä mú vïì möåt pheáp miïîn phñ caã ngaây! “Cêìn coá thûác ùn cho moåi ngûúâi toaán giuáp con ngûúâi saáng roä khi nhaãy vaâo thïë giúái trong cöng ty laâ quyïët àõnh quan troång bêåc nhêët Internet höîn àöån. cuãa chuáng töi”, Brin noái. Trong toâa nhaâ naây, nïëu baån thêëy möåt cö naâng Trong Googleplex, caác googler coá àuã thoaãi maái caá naâo àoá ài göåi àêìu hay möåt anh chaâng leo lïn baân nhên vaâ thûâa tûå haâo têåp thïí àïí tûå thoãa maän mònh maát xa thò àûâng ngaåc nhiïn. Thêåm chñ, ngoaâi haânh bùçng caách laâm viïåc cho àaä àúâi. lang möåt kyä sû bêët ngúâ lûúát ngoán tay trïn phñm Töíng haânh dinh àêìy maâu sùæc úã söë 1600 àaåi löå dûúng cêìm, thay vò lûúát phñm maáy tñnh. Amphitheatre, Mountain View, bang California, àaä Vaâ nïëu baån coá con nhoã thò àaä coá nhaâ treã cuãa àïí laåi dêëu êën cuãa noá taåi caác truå súã khaác trïn thïë cöng ty àùåt trong khuön viïn. Caác beá seä yïn têm 30 31 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
giúái, tûâ Anh sang Canada hay tûâ UÁc qua ÊËn Àöå. lûng röìi laåi leo lïn ghïë hoùåc ung dung ài quanh Toâa nhaâ laâ möåt phêìn vùn hoáa vêåt thïí doanh nghiïåp phoâng hoåp. Roä raâng khöng thïí naâo coá thïí ngöìi yïn cuãa Google Inc. khi baån àang cuöën mònh vaâo möåt thïë giúái luön Cung caách quaãn trõ khaác thûúâng úã àêy laâm nhiïìu luön biïën àöíi”. nhaâ phên tñch khoá chõu nhûng laå thay, ngay caã Trong cùn phoâng cuãa cùåp àöi, biïíu tûúång cuãa nhûäng nhaâ baáo “nguyïn tùæc” cuäng rêët thûúâng viïët cöng nghïå thöng tin vaâ cuãa giúái treã, hoå tiïëp tuåc baâi vïì noá nhûng röët cuöåc chùèng tòm kiïëm àûúåc laänh àaåo cöng ty cuãa hoå (vaâ cuãa cöí àöng, kïí tûâ bùçng chûáng àïí thêëy noá coá tñnh phaá hoaåi hay cêíu ngaây niïm yïët) theo caách khaác thûúâng. Hoå àaä mú thaã. möåt cöng ty khaác biïåt nhû Page cöng böë trong Cho duâ bõ goåi laâ “chuã nghôa lyá tûúãng”, song duâ ngaây lïn saân, trûúác caác cöí àöng “Google laâ cöng ty sao, möîi ngaây Page vêîn vaâo phoâng laâm viïåc vaâ khöng laâm theo caách cuä”. Trûúác khi Eric àïën nhêån nhòn xem thïë giúái coá töët hún nhû mònh mong muöën chûác giaám àöëc àiïìu haânh, CEO Page àaä choån caách khöng. quaãn lyá cho nhên viïn ài laâm nïn àem theo choá Cöång taác viïn David Sheff cuãa Playboy, sau cuöåc cûng, àïí thêëy thoaãi maái hún. Hoå vûâa nhêån sûå gùåp gúä vúái nhûäng nhaâ saáng lêåp ra Google taåi khu ngûúäng möå vaâ hoåc hoãi cuãa thiïn haå vûâa nhêån vïì xûúãng Googleplex, àaä taã laåi: “Núi naây khöng giöëng mònh möåt thïë giúái riïng khoá chia seã vò bõ cho laâ vúái hêìu hïët caác vùn phoâng laâm viïåc khaác, naâo laâ “àiïn”. Noái gò thò noái, sûå thêåt laâ coá möåt nghòn ngûúâi nûúác traái cêy Odwalla miïîn phñ, nhûäng moán àöì àaä trúã thaânh triïåu phuá àöla nhúâ vaâo viïåc mua cöí chúi ngêîu hûáng, baân bi-da, khuön viïn röång vúái phiïëu khi Google bûúác vaâo Phöë Wall, nùm 2004. tûâng haâng xe àaåp vaâ mö-tö xïëp ngay ngùæn vaâ möåt * nhên viïn maát xa taåi chöî”. ** Sheff kïí: “Khi töi àïën núi, Brin luác naây àang vui Baån àoåc Viïåt Nam chùæc khoá maâ thêëy möåt buöíi veã lùæm, möì höi nhïî nhaåi vò chúi boáng chuyïìn trong höåi nghõ naâo laåi àûúåc töí chûác ngay trong möåt bûäa möåt phoâng löå thiïn röång lúán. Bõ löi ài vúái àöi chên ùn. Nhûng úã Google, àoá laâ chuyïån bònh thûúâng. trêìn, anh vêîn suy nghô thêåt sûå nghiïm tuác vïì nhûäng David Carr cuãa New York Times 7.2006 tûúâng thuêåt cêu hoãi trong khi ngoå nguêåy chiïëc nôa vaâo phêìn xaâ trong loaåt baâi How Google Works (Google laâm viïåc laách. Trong suöët buöíi noái chuyïån cuãa chuáng töi, nhû thïë naâo), cho biïët trong khuön khöí buöíi àiïím Brin vaâ Page – anh naây coá mang giêìy – khöng hïì têm, Merill seä cho cûã toåa cuãa mònh, bao göìm toaân ngöìi xuöëng ghïë. Thay vò vêåy, hoå laåi àûáng, hay dûåa thïí caác giaám àöëc cöng nghïå, kyä thuêåt möåt caái nhòn 32 33 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
sú böå vïì tûúng lai, giaãi thñch sú böå vaâi cöng viïåc vaâ Nhûäng chuyïån “bñ mêåt nöåi böå” nhû vêåy thûúâng hïå thöëng maáy vi tñnh. Buöíi àiïím têm do cöng ty khöng àûúåc pheáp noái ra nhûng trong bûäa thuyïët chuyïn tuyïín duång Phoenix Staffing chiïu àaäi. trònh kiïíu àiïím têm naây, Merill cúãi múã nhiïìu hún Merrill noái: “Chuáng töi khöng cho rùçng nhûäng caách búãi vò coá nhiïìu sinh viïn vaâ kyä sû tham dûå, nhûäng giaãi quyïët vöën coá thò nhêët àõnh laâ caách töët nhêët ngûúâi muöën vaâo laâm viïåc taåi Googleplex. cho hiïån taåi”. Thay vò triïín khai möåt ûáng duång cho Cú súã haå têìng cuãa Google khöng chó xûã lyá 200 möîi maáy chuã theo caách thöng thûúâng, Merill seä triïåu yïu cêìu tòm kiïëm möîi ngaây vaâo nùm 2004, laâm àiïìu àoá cho cú súã haå têìng bao göìm toaân böå hïå vaâ lïn àïën gêìn möåt tó vaâo 2006 maâ coân bao göìm thöëng maáy chuã hoaåt àöång xuyïn suöët trïn toaân caã blog, Gmail vaâ nhûäng thûá khaác. Siïu maáy tñnh thïë giúái. maâ Eric nhùæc àïën laâ caách hoå sùén saâng cho nhûäng Google luön laâm khaác, khöng chó vúái cung caách yá tûúãng “giuáp thïë giúái töí chûác thöng tin möåt caách quaãn trõ maâ vúái caã caác vêën àïì kyä thuêåt thuêìn tuáy. hiïåu quaã”. Têåp àoaân naây coá caác trung têm dûä liïåu khöíng löì Nhûäng caách bõ xem laâ khaác thûúâng cuöëi cuâng taåi Dublin, Ireland, Virginia, California röång haâng àem àïën möåt thûåc tïë khaác thûúâng: Taåi Myä, Google triïåu meát vuöng, vaâ hoå àaä mua thay vò thuï nhû dêîn àêìu thõ trûúâng tòm kiïëm: 43% cho Google, 28% caách kinh doanh thöng thûúâng. Vaâ múái àêy laâ trung cuãa Yahoo! vaâ MSN cuãa àaåi gia Microsoft chó 12%, têm dûä liïåu úã Atlanta röång bùçng sên boáng àaá. söë liïåu taåi thõ trûúâng Myä, Comscore Networks Cuäng theo caách khaác thûúâng, thay vò ài thuï thiïët qSearch maâ New York Times 6.7.2006 cho biïët. bõ maáy vi tñnh Google àaä mua luön nhùçm chuã àöång Tñnh trïn toaân thïë giúái, coá nhûäng luác Google chiïëm kiïím soaát töëi àa. Trong cuöåc àiïån àaâm vúái caác nhaâ àïën 70%. phên tñch taâi chñnh höm 31.5.2006, CEO Eric Schmidt àaä baão vïå chiïën lûúåc naây: “Chuáng töi tin chùæc seä àaåt àûúåc lúåi thïë caånh tranh to lúán khi xêy dûång cú súã haå têìng cho riïng mònh”. Google coân nhòn xa hún nhiïìu nhû Eric noái: “Chuáng töi thêåt sûå seä chïë taåo caái gò àoá nhû siïu maáy tñnh chùèng haån”. Búãi vò maáy google hoaåt àöång trïn möåt quy mö quaá lúán vaâ nhûäng caách thöng thûúâng seä nhanh choáng chaåm giúái haån. 34 35 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
xuyïn”. Bia àûúåc àùåt nhiïìu núi trong khu vûåc cuãa Charlie. Àiïìu naây laâm nhiïìu nhaâ quaãn trõ haânh chñnh hay nhên sûå thêëy söëc. Caái khöng khñ tûå do úã àêy thêåt khiïën cho möåt vaâi “CHUÁNG TA CHÛA ÀUÃ TIÏÅC TUÂNG” nhaâ quaãn trõ mö phaåm phaát caáu lïn àûúåc: Chùèng coân gò laâ quy cuã cöng súã! Cho pheáp nhên viïn CBS News 2.1.2005 kïí möåt ngaây noå àang hoåp uöëng bia trong cöng súã thò thêåt chùèng hiïíu àûúåc chung vúái nhên viïn, Larry Page noái vúái öng töíng nûäa. Chuyïån naây cuäng chûa laâ gò nïëu baån àöåt giaám àöëc: “Eric, chuáng ta chûa àuã tiïåc tuâng”. Võ nhiïn gùåp mêëy chuá choá cûng nguã dûúái gêìm baân CEO giaâ dùån Eric Schmitd: “Chuáng ta àaä coá nhiïìu hay lang thang tòm nhau. Nhûng cùåp àöi Brin vaâ tiïåc tuâng hún bêët cûá cöng ty maâ töi tûâng biïët”. Page àaä mú vïì möåt xûá súã thêìn tiïn giöëng nhû thïë Page noái vúái nuå cûúâi quen thuöåc: “Chuáng ta cêìn naây tûâ thuúã coân cuâng nhau ài trong khuön viïn phaãi coá thïm nhûäng buöíi tiïåc khaác nûäa”. Page àaä röång lúán cuãa Àaåi hoåc Stanford. “Quaã thêåt, Page vaâ khöí cöng àiïìu haânh àïí taåo ra vùn hoáa naây vaâ bêy Brin àaä àõnh hûúáng Google vúái hiïíu biïët röång khùæp giúâ luön chùm chuát noá. vïì chuã nghôa lyá tûúãng trong viïåc taåo ra möåt kiïíu Page noái trong möåt àaåi höåi quan troång bêåc nhêët cöng ty khaác”, Jim Hu viïët. Vaâ àïí àaåt túái ngaây höm cuãa cöng ty – baán cöí phêìn ra cöng chuáng vaâo nùm nay, nhûäng nùm àêìu tiïn gêìy dûång cöng ty, Page 2004: “Chuáng töi cung cêëp rêët nhiïìu phuác lúåi cho àaä phaãi chõu àûång nhiïìu. nhên viïn cuãa chuáng töi göìm bûäa ùn miïîn phñ, y Cuöëi cuâng, haäng CBS News thaáng 1.2005 cuäng tïë vaâ maáy giùåt. Chuáng töi àang xem xeát cêín thêån tòm ra lyá do vïì tiïåc tuâng úã àêy: Sau khi cöng böë nhûäng thuêån lúåi cuãa phuác lúåi àöëi vúái cöng ty. Hy möåt thûá gò àoá laâ saãn phêím múái, yá tûúãng múái thò voång chuáng töi seä thïm vaâo nhûäng phuác lúåi chûá Google laâm tiïåc ùn mûâng caã mêëy thaáng. Nhiïìu ngûúâi khöng phaãi laâ giaãm búát chuáng”. Tuy nhiïn, haäy xem biïn têåp viïn Jim Hu cuãa CNET 29.4.2004 dïî nhòn thêëy àoá laâ möåt kiïíu lu buâ hay kiïu cùng. “phaát hiïån” ra chuyïån khaác thûúâng úã núi naây, vïì Nhûng thûã nhòn nhûäng gò “quaãn gia” Marissa hai nhaâ saáng lêåp: “Cùåp àöi àaä taåo ra möåt möi Mayer giúái thiïåu vúái phoáng viïn New York Times seä trûúâng cöng ty khuyïën khñch viïåc theo àuöíi nhûäng thêëy caác Googler coá lyá do vui mûâng vò nhûäng gò hoå saáng taåo caá nhên vaâ nuöng chiïìu nhên viïn bùçng mang laåi cho ngûúâi duâng trïn khùæp haânh tinh: nhûäng bûäa ùn miïîn phñ vaâ chuöëc bia thûúâng GooglePrint coá thïí tòm haâng triïåu trang saách trûåc 36 37 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU
Xuáp tuyïën; Google Desktop tòm trïn chñnh maáy vi tñnh cuãa baån; Marissa coân chó möåt phñm noáng coá thïí Xuáp töm cua khoai têy nêëu ngoåt vúái nguä cöëc kiïíu Jalapeno tòm thêëy möåt bûác aãnh khöng gian. Ai seä khöng ùn Suáp lú nêëu vúái pho maát göëc Pama cuãa YÁ mûâng khi laâm ra möåt caái gò àoá giuáp moåi ngûúâi nùm chêu dïî chõu hún, bêët cûá luác naâo vaâ duâng miïîn Rau phñ? Saâ laách tröån thõt gaâ, gia võ, bú rùæc böì àaâo Mis- Cung caách quaãn lyá cuãa Page laâ gò àêy? Haäy tòm sissippi nûúáng, nguä cöëc, cuã haânh tûúi vaâ caâ chua. hiïíu tûâ Brin, ngûúâi hiïíu Page nhêët trong vûúng Saâ laách duâng vúái nûúác söët bñ vaâng, caâ chua, quöëc Google. Brin traã lúâi thùæc mùæc cuãa CBS: “ÚÃ àêåu Haâ Lan, rau thúm tröån dêìu. àêy, baån chúi thïí thao vaâ nhiïìu thûá khaác thêåt Goãi rau tröån. nhiïìu. Chuáng töi coân coá caã trûúåt tuyïët. Vêng, àoá laâ Moán chñnh kyâ nghó trûúåt tuyïët haâng nùm cho toaân cöng ty, túái gêìn 3.000 ngûúâi. Àuã ngûúâi àïí traân ngêåp caã möåt Thõt boâ thùn baâo moãng kiïíu New York sêëy gia võ Creole duâng vúái nûúác chêëm Thöí Nhô Kyâ vaâ ngoån nuái”. Vò, Brin noái: “Àêy (Googleplex) thêåt sûå baánh gioân cay. laâ núi chuáng töi sûã duång nhiïìu thúâi gian nhêët cuãa La gu nêëm àöng cö – àûúåc tröìng vaâ lêëy tûâ tûå cuöåc söëng möîi ngûúâi. Àïí coá cuöåc söëng töët, chuáng nhiïn – rau xanh vaâ toãi töi phaãi coá àiïìu kiïån àïí laâm cöng viïåc töët”. Vêåy laâ roä vò sao Page muöën “tiïåc tuâng thïm nûäa”. Chuyïån teambuilding úã Viïåt Nam bùçng caách ài daä Y nhû baån vaâo nhaâ haâng cao cêëp vêåy. Möîi moán ngoaåi, vaâ thuï cöng ty chuyïn nghiïåp töí chûác, trûúác ùn àûúåc ghi roä giaá trõ dinh dûúäng vaâ thaânh phêìn coân xa laå nay cuäng àaä phöí biïën. Àoá laâ möåt daång cuãa noá. “tiïåc tuâng” theo kiïíu Google vêåy. Khi baån coân treã, hoùåc baån tûå thêëy têm höìn mònh Nïëp laâm viïåc úã àêy cûá “tuây tiïån” möîi ngaây. Viïåc laâ möåt têm höìn treã, thò chùæc hùèn tiïåc tuâng laâ möåt hïå troång bêåc nhêët taåi Googleplex laâ tòm hoùåc thay... phêìn àúâi quan troång! Vêën àïì laâ tiïåc tuâng nhû thïë bïëp trûúãng! Búãi àoá laâ cöng viïåc maâ “quaãn gia” naâo vaâ lyá do cuãa noá. Googleplex laâ thïë giúái cuãa Mayer seä lêåp höåi àöìng, khöng thïí thiïëu Page vaâ nhûäng ngûúâi treã. Google laâ thïë giúái treã. Thïë nïn, seä Brin. David Vise, taác giaã Google Story, sûu têìm khöng laå gò khi caác Googler xem troång möåt phêìn möåt thûåc àún cuãa bïëp trûúãng Charlie Ayres thiïët àúâi quan troång cuãa hoå thöng qua tiïåc tuâng. Ban kïë chuêín bõ bûäa trûa cho caác Googler, nhû sau: 38 39 LARRY PAGE & GOOGLE SÙÆP XÏËP LAÅI HÏÅ THÖËNG THÖNG TIN TOAÂN CÊÌU