Đề bài: Ý nghĩa chi tiết khiêng bàn thờ má trong Những đứa con trong gia đình<br />
<br />
Bài làm<br />
<br />
Nếu sức chinh phục của hình tượng nghệ thuật là ở sự truyền cảm thì góp phần quyết <br />
định tạo ra sự hấp dẫn, lôi cuốn người đọc ấy là nhờ chi tiết nghệ thuật.<br />
<br />
Chi tiết nghệ thuật trước hết là những yếu tố về ngôn ngữ, lời văn được dùng để diễn tả <br />
nội dung tư tưởng của tác phẩm.. Nếu trong thơ, chi tiết có thể là một từ như: "Vèo" <br />
(Thu điếu Nguyễn Khuyến), một hình ảnh tu từ như: "Hồn tôi là một vườn hoa lá" (Từ <br />
ấy Tố Hữu) v.v... Thì trong tác phẩm tự sự thì chi tiết có thể là lời nói của nhân vật, bộ <br />
điệu, cử chỉ, nét mặt, đồ vật, cảnh tượng, hoặc có khi là một tình tiết của cốt truyện.<br />
<br />
Đọc"Những đứa con trong gia đình" của Nguyễn Thi, chúng ta mãi không thể quên cảnh <br />
tượng hai chị em Chiến Việt khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm<br />
<br />
Tình thương mẹ sâu sắc, tình chị em cảm động: Sau khi được chú Năm ủng hộ, xin anh <br />
cán bộ tuyển quân ghi tên cho cả hai cùng đi tòng quân một đợt, chị em Chiến, Việt cắt <br />
đặt việc nhà gọn gàng chu đáo. Buổi sáng ngày lên đường, hai chị em làm cơm cúng má. <br />
Chị Chiến vào bếp nấu cơm, Việt đi câu cá. Cúng má, cơm nước xong, mấy chú cháu thu <br />
xếp đồ đạc dời nhà. Hai chị em mỗi người một đầu khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm, <br />
băng tắt qua bãi đất cày trước cửa, men theo chân vườn thoảng mùi hoa cam, con đường <br />
hồi trước má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác...<br />
<br />
Chỉ trong gần nửa trang giấy nhưng đoạn văn trên đã gây xúc động sâu sắc cho người <br />
đọc. Xúc động bởi đoạn văn đã chạm tới một miền tâm tưởng thuộc thế giới tâm linh của <br />
người Việt. Trong đời sống tinh thần, người Việt tin rằng có một thế giới khác, thế giới <br />
mà con người sẽ trú ngụ sau khi rời khỏi chốn dương gian. Quan niệm như vậy cho nên <br />
họ luôn cho rằng người đã chết chỉ thác về thể xác còn linh hồn thì vẫn tinh anh. Linh <br />
hồn vẫn có thể đi về giữa hai thế giới ấy. Từ đó người Việt lập ra bàn thờ để cúng <br />
người đã khuất. Bàn thờ trở thành nơi gặp gỡ của vong linh người đã khuất với những <br />
người thân trong gia đình.<br />
Trong buổi sáng trước giờ lên đường tòng quân, hai chị em Chiến, Việt đã cho mượn <br />
hoặc đem cho hết đồ đạc trong nhà riêng bàn thờ má thì đem gửi. Điều đó chứng tỏ bàn <br />
thờ má là những gì thiêng liêng nhất trong cuộc sống mà hai chị em đều trân trọng, giữ <br />
gìn, nâng niu. Má đã mất nhưng trong giờ phút khiêng bàn thờ má đem gửi, hai chị em cảm <br />
nhận được sự hiện diện gần gũi của má đâu đây. Hai chị em dường như đang nói cùng <br />
má: "Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến <br />
chừng nước nhà độc lập, chúng con lại đưa má về". Những cảm nhận của hai chị em <br />
Chiến, Việt cho ta hiểu đã không còn khoảng cách của hai thế giới của người còn sống và <br />
người đã khuất. Những đứa con đã thấy hình bóng mẹ trở về trong tâm tưởng, trong <br />
không gian thoảng mùi hoa cam. Và hình như còn có cả bước chân lội đồng bì bõm của <br />
má trên con đường quen thuộc xưa má đi và nay hai chị em đang bước qua. Đoạn văn xúc <br />
động bởi tác giả cho chúng ta tin rằng đã có một cuộc gặp gỡ cảm động giữa hai chị em <br />
Chiến Việt và người mẹ đã khuất. Còn cuộc gặp gỡ nào cảm động hơn cuộc gặp gỡ ấy!<br />
<br />
Tình yêu nước gắn liền lòng căm thù giặc cướp nước: Đoạn văn còn xúc động bởi vì <br />
nhắc tới và miêu tả một trạng thái của cảm xúc rất khó diễn tả thành lời đó là niềm căm <br />
thù. Chưa bao giờ Việt thấy rõ như thế mối thù thằng Mỹ. Mối thù ấy có thể sờ thấy <br />
được vì nó đang nằm trên vai, có thể cân đong được vì nó đang đè nặng trên vai. Bàn thờ <br />
má đã "vật chất hóa" cái vốn vô hình đó là mối thù đối với thằng giặc đã giết ba má Việt. <br />
Nếu không có bom thù thì giờ này Việt sẽ được má xoa đầu, lấy cơm cho ăn. Nếu không <br />
có bom thù thì giờ này đâu có bàn thờ má nặng trên vai. Cảm nhận sức nặng của bàn thờ <br />
chính là hiểu được gánh nặng của mối thù phải trả. Hai chị em Chiến, Việt đã đi qua <br />
những trận đánh khốc liệt chính là từ những cảm nhận cụ thể này về mối thù sâu nặng <br />
của gia đình đối với kẻ thù xâm lược. Đoạn văn của Nguyễn Thi đã nói lên một cách cô <br />
đọng nhất, hình ảnh nhất về cuộc chiến đấu của dân tộc: có yêu thương thì có căm thù, <br />
người đã mất nhưng mối thù ở lại đang lên tiếng đòi phải trả. Dân tộc Việt Nam bước <br />
đến ngày khải hoàn chính từ những nỗi yêu thương, những niềm căm thù cụ thể đó.<br />
<br />
Mặc dù truyện ngắn "Những đứa con trong gia đình" có rất nhiều đoạn, khung cảnh xúc <br />
động nhưng khó có thể tìm được đoạn, cảnh truyện nào xúc động hơn đoạn truyện này. <br />
Sự giản dị, ngắn gọn đã đem đến cho đoạn văn những sâu lắng, chân thực và sâu sắc. Chỉ <br />
cần không nhiều những đoạn văn như thế cũng đủ để tác phẩm sống mãi!<br />