Yukata trang phục truyền thống mùa hè của người Nhật

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Yukata trang phục truyền thống mùa hè của người Nhật trình bày khái niệm hình thành Yukata; Thiết kế và chất liệu của Yukata; Cách mặc Yukata; Những điều cần biết về Yukata; Hình dáng Yukata; Quan niệm văn hóa của người Nhật khi mặc phục trang Yukata; Sự thay đổi của Yukata truyền thống và Yukata ngày nay; Sự khác biệt giữa Kimono và Yukata; Yukata đối với giới trẻ ngày nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Yukata trang phục truyền thống mùa hè của người Nhật

YUKATA TRANG PHỤC TRUYỀN THỐNG MÙA HÈ CỦA NGƯỜI NHẬT Trương Thị Thiên Trang, Trần Thị Oanh, Trần Thị Gia Huệ, Nguyễn Viết Mạnh, Nguyễn Mỹ Duyên* Viện Công nghệ Việt - Nhật, Trường Đại học Công nghệ TP.HCM GVHD: ThS. Phạm Huỳnh Anh Việt, CN. Mai Thị Ngọc Anh TÓM TẮT Mỗi quốc gia đều có những nét văn hóa đặc sắc tạo dấu ấn riêng cho quốc gia đó. Ở Nhật Bản, văn hóa với bản sắc riêng đậm nét có vai trò quan trọng trong lịch sử phát triển, điều đó được biểu hiện rất rõ qua ẩm thực, trang phục, kiến trúc,... Trong số đó, yếu tố trang phục truyền thống luôn có ý nghĩa quan trọng khi nó trở thành một niềm tự hào, trở thành một biểu tượng không thể thiếu của đất nước “Mặt trời mọc”. Cùng với thăng trầm của lịch sử thì trang phục truyền thống mùa hè của người Nhật - Yukata đã đứng vững cùng thời gian để trở thành quốc phục của Nhật Bản, thể hiện văn hóa của cả một quốc gia. "YUKATA" có nghĩa là "y phục tắm", tuy nhiên, không chỉ giới hạn là những bộ trang phục được sử dụng khi tắm mà còn được mặc trong nhiều dịp khác. Đây là trang phục truyền thống thông thường và phổ biến nhất tại Nhật Bản. Từ khóa: ẩm thực, kiến trúc, trang phục, văn hóa, Yukata. I. Khái niệm hình thành Yukata 1. Nguồn gốc phục trang Yakata Yukata là phục trang xuất phát từ nghệ thuật tắm suối nước nóng hay còn gọi là Onsen. Yukata không đơn thuần chỉ là trang phục mà còn được xem là một nét văn hóa tại xứ sở hoa anh đào. Yukata là một loại trang phục truyền thống của người Nhật dành cho cả nam và nữ. Ở Nhật, Yukata còn là một loại áo choàng tắm. Vào giai đoạn Heian (794-1185), phục trang này được giới quý tộc ưa chuộng và sử dụng thường xuyên khi ngâm mình trong bồn suối khoáng nóng. Họ sử dụng Yukata như một quần áo tắm sợi bông sang trọng, đắt giá. Phục trang này được họ mặc và làm đồ tắm trong bồn nước nóng nhằm hạn chế đổ mồ hôi, che làn da và tránh bị bỏng. 1357
Hình I.Yukata là phục trang được mặc khi onsen (Nguồn: Internet) Nhiều năm phát triển đất nước, hiện nay, Yukata đã được sử dụng rộng rãi hơn chứ không chỉ có những người giàu có và quyền quý. Yukata được người Nhật mặc vào dịp hè hoặc các lễ hội quan trọng. Nhiều khảo sát truyền thông Nhật cho hay: hiện nay hơn 50% phụ nữ ở độ tuổi từ 20 đến 39 ở Nhật có ít nhất một Yukata trong tủ quần áo. Hơn nữa, Yukata còn được nhiều khách du lịch Nhật Bản yêu thích và chọn lựa. Đây cũng là trang phục được xuất hiện nhiều trên các bộ phim hoạt hình của Nhật Bản với hình ảnh Yukata truyền thống và cách tân, đặc biệt là phim hoạt hình và luôn gắn liền với hình ảnh các lễ hội vào mùa hè như lễ hội pháo hoa, Obon... và nhờ vậy mà hình tượng Yukata được biết đến rộng rãi hơn trên thế giới. 2. Thiết kế và chất liệu của Yukata Yukata là phục trang được làm ra để tạo ra cảm giác thoải mái và sự nhã nhặn cho người mặc vì vậy đối với Yukata người ta chỉ sử dụng một loại duy nhất là cotton. Loại vải này phù hợp với tiêu chí dành người mặc Yukata: mỏng nhẹ, thấm hút nhanh, có thể mặc vào mùa hè oi bức ở Nhật Bản và phù hợp cho cả nam và nữ. Thiết kế Yukata phù hợp cho tất cả mọi lứa tuổi từ trẻ con đến người lớn tuổi vì vậy các họa tiết trên vải sẽ có tác dụng phân biệt đâu là kiểu dáng phù hợp cho mỗi người. Với nữ thì màu vải sẽ sáng hơn và sở hữu các hoa văn rực rỡ, đa dạng còn với nam thì sắc thái sẽ trầm hơn và họa tiết sẽ được tối giản. Ngoài ra, các ống tay và chân của 3. Cách mặc Yukata Khi mặc Yukata cần có những lưu ý về trình tự mặc và màu sắc để có thể hài hòa với những dịp đi ngoài. Trước khi mặc áo Yukata, người mặc phải mặc đồ lót bên trong (ví dụ: áo phông và quần ngắn mỏng). Sau đó, cầm hai vạt áo Yukata kéo thẳng về bên trái sao có vạt áo ở mắt cá chân. Cuối cùng là giữ độ dài áo Yukata như mong ước và đưa vạt áo bên phải quấn quanh hông từ trái sang phải bằng một sợ dây mảnh và mỏng. 1358
Hình 2. Cách mặc Yukata Phần thắt lưng Obi của Yukata đóng vai trò như một điểm nhấn độc đáo cho nó và thưởng sở hữu sắc trơn hoặc tương đồng với màu trang phục. Một trong những thú vui khi mặc yukata là lựa chọn obi (dải lưng thêu) để kết hợp cùng. Nếu yukata có màu lạnh, thì có thể chọn màu obi nổi bật để tạo điểm nhấn cho trang phục. Ngoài những obi truyền thống, một số phụ nữ ngày nay chọn obi màu sáng, vật liệu trong suốt và cột obi thành hình hoa hay đôi cánh ở phía sau. Ngoài ra, khi mặc Yukata người mặc thường đi kèm với guốc gỗ. Yukata thường đi cùng với geta (guốc gỗ truyền thống của Nhật Bản). Geta trông giống như dép đi biển với hanao (quai dép) để đi vào. Nhiều phụ nữ và trẻ em gái đính phụ kiện trên hanao làm điểm nhấn, hoặc mang pokkuri (geta với đế dày) để thể hiện tính cách hay kawaii (dễ thương). 4.Những điều cần biết về Yukata Yukata truyền thống của Nhật Bản thường được thiết kế và cấu tạo từ chất liệu cotton nhuộm màu xanh dương đậm và tươi ( hay còn gọi là indigo). Tuy nhiên, khi công nghệ ngày càng phát triển thì trang phục này đã có rất nhiều loại màu sắc cũng như nhiều chất vải khác nhau để phù hợp với tất cả đối tượng muốn sử dụng. Hình 3. Màu sắc được sử dụng cho Yukata đã nhiều hơn 1359
Theo văn hóa truyền thống của Nhật Bản khi mặc Yukata, cần phải lưu ý vạt áo bên trái phải nằm ngoài vạt áo bên phải, bởi nếu mặc ngược lại là điều kiêng kị vì vạt áo bên phải nằm ngoài chỉ dành cho người đã chết. Ngoài ra, để mặc Yukata đẹp và lịch sự thì cần chú ý căn chỉnh lại vạt áo cho đều, đảm bảo áo giữ chặt vạt áo trên cố định quanh cổ và ngực không xộc xệch, lỏng lẻo. Đối với nữ, vì không có nhiều lớp áo nên khi mặc Yukata để tránh tình huống khó xử có thể xảy ra nên chú ý giữ phần dưới vạt áo, đặc biệt là những khi có gió. Nguyên tắc chung khi mặc Yukata là người trẻ tuổi sẽ mặc những màu tươi sáng và mạnh mẽ cộng thêm họa tiết đậm nét; người lớn tuổi sẽ mặc những trang phục có màu tối hơn, sắc màu già dặn và trưởng thành hơn, họa tiết cũng mờ hơn. Ngoài ra, với những đứa trẻ có thể mặc một bộ đầy màu sắc, với những người phụ nữ trẻ có thể mặc những bộ có họa tiết bông hoa thì đàn ông sẽ thường xuyên mặc những bộ có màu tối và đơn sắc. Yukata truyền thống có mẫu hoa hoặc cỏ trên nền màu xanh trắng hoặc màu chàm. Yukata màu trắng được sử dụng để mặc trong nhà vào những ngày mát mẻ, yukata màu xanh từ cây chàm thì mặc khi ra ngoài vào buổi tối vì hương thơm của chàm có thể xua đuổi được côn trùng. Những món đồ thường dùng khi mặc Yukata: Có 3 món vật dụng thường được dùng khi mặc Yukata để tham dự các lễ hội mùa hè là trang phục Yukata, thắt lưng Obi và guốc Geta. 4. Hình dáng Yukata Tương tự với Kimono, Yukata rộng ở phần thân trên hoặc ở phía dưới giúp cho người mặc di chuyển thoải mái. Để lịch sự khi mặc Yukata người mặc phải thẳng lưng, đi từng bước nhỏ và cử chỉ nhẹ nhàng. Ngoài những họa tiết truyền thống, yukata với những thiết kế đầy màu sắc đã xuất hiện trong những năm gần đây. 6.Quan niệm văn hóa của người Nhật khi mặc phục trang Yukata Yukata được người dân Nhật Bản sử dụng ngày một nhiều hơn nhờ sự thoải mái và dễ dàng hơn so Kimono. Có bài báo Nhật Bản cho biết: Vào khoảng những năm 1800, các nhà sư tin rằng việc ngâm mình trong nước chính là một nghi thức để thanh tẩy tâm hồn. Sau đó, tầng lớp quý tộc và samurai cũng bắt đầu thực hiện nghi thức này, nhưng vì vải lụa thường không thích hợp để bị ướt nên họ đã sử dụng những y phục tắm làm từ vải cotton và vải lanh thay thế. Dần dần, nghi thức này cũng được biết đến bởi tầng lớp trung lưu và hạ lưu, từ đó, hàng loạt các nhà tắm công cộng bắt đầu xuất hiện tại Tokyo. Người ta cũng dần thích trưng diện những bộ Yukata ấn tượng trên đường đến nhà tắm công cộng nên Yukata dần trở nên phổ biến hơn trong đời sống của người Nhật và nó đã trở thành nét văn hóa trang phục của Nhật Bản nhiều năm trở lại đây. 1360
Hình 4. Yukata được sử dụng như áo tắm II. Sự thay đổi của Yukata truyền thống và Yukata ngày nay 1. Yukata truyền thống - Quần áo Yukata làm bằng cotton - chất liệu thoáng khí và thấm mồ hôi, bên trong chỉ mặc một lớp áo lót, phù hợp nhất cho hoạt động thể chất vào mùa hè hoặc khi hoạt động nhiều. - Thiết kế của Yukata cũng đặc biệt với kiểu dáng dài, rộng cùng tay áo ngắn gọn gàng, tạo cảm giác thoải mái và dễ dàng di chuyển cho người mặc. Thắt lưng (Obi) cũng được thiết kế rút ngắn, gọn gàng và đơn giản hơn so với các loại cổ trang Nhật Bản khác như Kimono. - Yukata có phần thân trên hoặc dưới rộng hơn giúp người mặc thoải mái vận động. Để trông thanh lịch trong bộ Yukata, người mặc phải thẳng lưng, bước từng bước nhỏ và cử chỉ nhẹ nhàng. Ngoài những mẫu truyền thống, những bộ Yukata có màu sắc rực rỡ cũng đã xuất hiện trong những năm gần đây. - Yukata thường đi kèm với geta (guốc gỗ truyền thống của Nhật Bản). Nhiều phụ nữ và trẻ em gái đeo phụ kiện đuôi hoa làm điểm nhấn, hoặc pokkuri (guốc đế dày) để thể hiện cá tính riêng của họ. 2.Yukata cách tân - Ngày nay, để có được sự tương phản về màu sắc, Yukata chủ yếu có màu đen, đỏ hoặc sử dụng tông màu cơ bản như xanh, hồng. Những họa tiết truyền thống của Yukata là hoa, cỏ. Yukata luôn có kết hợp sinh động về màu sắc để nhấn mạnh sự tương phản giữa màu vải và họa tiết. Thiết kế hình học cũng đang ngày càng được sử dụng trong họa tiết. Đường viền của áo vẫn được giữ nguyên nhưng về độ dài của chiếc áo và tay áo đã được giảm đi 46% (hiện tại chỉ còn là 1 chiếc áo ngắn). III. Sự khác biệt giữa Kimono và Yukata 1. Ý nghĩa từ “Kimono” và “Yukata” 1361
- “Kimono” có nghĩa là “Mặc đồ”, “Ki” mang nghĩa “Mặc”, “Mono” – “Đồ”. Đây là một loại trang phục trang trọng, truyền thống của Nhật được dùng cho cả nam lẫn nữ. Bạn cũng có thể thường xuyên bắt gặp những cô bé gái xinh xắn trong bộ trang phục truyền thống này để tham gia các bữa tiệc. - “Yukata” lại được ghép từ 2 từ “Yu” – “Tắm” và “Katabira” – “Đồ Mặc Lót Trong”. Thông thường, Yukata dùng loại trang phục dùng để mặc sau khi tắm. 2.Chất liệu dùng để may Kimono và Yukata Có một sự khác biệt rất lớn về chất liệu được sử dụng để sản xuất hai loại quần áo này. Theo truyền thống, Kimono thường được làm bằng lụa, đây là loại vải lý tưởng cho trang phục này. Mặc dù ngày nay, bạn có thể dễ dàng tìm thấy những bộ quần áo Kimono bằng vải cotton, rayon, satin hoặc polyester giả. Đồng thời, áo choàng tắm chỉ được làm từ một loại vải là cotton nhìn chung nhẹ hơn và đặc biệt thích hợp để mặc vào mùa hè do sự thoải mái và thấm hút mồ hôi. Yukata dễ dàng mặc hơn vì nó là trang phục một lớp. 3. Những dịp đặc biệt Là trang phục trang trọng, người Nhật thường mặc Kimono trong những dịp đặc biệt hoặc các sự kiện quan trọng như đám cưới, đám tang, lễ trà, v.v. Không giống như Kimono, Yukata thường được mặc trên các cô gái trẻ và phụ nữ trung niên trong các lễ hội mùa hè. Nhiều hội chợ yukata được tổ chức trên khắp Nhật Bản, nhưng hầu hết đều tập trung ở Tokyo và Kyoto. Người tham gia có thể chọn mua áo choàng tắm với bất kỳ màu sắc và kiểu dáng nào. 4. Tay áo Cả Kimono và Yukata đều có một phần vô cùng đặc biệt được là “tay áo”. Với Kimono, tay áo có thể rất dài hoặc trung bình và thường dài qua bắp vế của người mặc. Trong khi đó, Yukata lại có tay áo ngắn. 5. Thiết kế và màu sắc Yukata thường được thiết kế với màu sắc tươi sáng, trong khi Kimono được thiết kế với màu tối và trung tính để tạo vẻ trang nghiêm. Các thiết kế áo choàng tắm truyền thống có màu xanh, đen và trắng. Tuy nhiên, với xu hướng thời trang ngày nay, đã có rất nhiều thay đổi. Trong các lễ hội mùa hè, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những cô gái Nhật Bản mặc những bộ Yukata với đủ hình dạng và màu sắc, được trang trí bằng trái cây, hoa lá và các con vật ngộ nghĩnh. Kimono thường có tông màu tối, nhưng các họa tiết trang trí ngày nay cũng trở nên đa dạng hơn. Trên thực tế, cả nam và nữ đều mặc Yukata và Kimono. Tuy nhiên, phụ nữ thích mặc áo choàng tắm hơn nam giới. IV. Yukata đối với giới trẻ ngày nay Ngày nay giới trẻ mặc Yukata rất phổ biến. Đặc biệt, dọc theo những con phố ở cố đô nghìn năm Nhật Bản, sẽ có thể bắt gặp các cô gái mặc Yukata với phong thái thanh lịch. Việc thuê Yukata và Kimono mặc vào những ngày thời tiết se lạnh đang trở thành xu hướng của giới trẻ xứ hoa anh đào. Yukata phổ biến nhất là 1362
vào những tháng hè, với chất liệu vải cotton không có đường viền phù hợp để chống lại cái nóng mùa hè. Đặc biệt, trong các lễ hội xem pháo hoa những người trẻ tuổi sẽ chọn những bộ Yukata thật màu sắc nổi bật để mặc. Hình 5. Yukata ngày nay được phổ biến rộng rãi Ngoài ra, Yukata còn được mặc mọi lúc khi đi tắm, bữa tối, bữa sáng, kể cả khi đi ngủ và xem đó như là một bộ quần áo ngủ hàng ngày V. KẾT LUẬN Trang phục Yukata đồng hành cùng người Nhật Bản trong mọi hoạt động sống. Tự bản thân chiếc trang phục Yukata khi khoác lên người đã toát lên vẻ thanh cao, tao nhã. Khi được mặc một chiếc Yukata hoàn hảo đúng chuẩn sẽ cảm thấy tâm hồn được tươi mới hơn và hầu hết người dân Nhật Bản khi nói về Yukata thì trong ánh mắt họ đều ánh lên vẻ rạng rỡ vui mừng và tự hào về truyền thống của nước Nhật Bản. TÀI LIỆU KAM KHẢO 1. Nguồn taka home, ngày 25/11/2020 https://suppothomap.com/yukata-cach-tan-la-gi-phoi-do-nhu-the- nao-moi-dep/ 2. TN, ngày 22/08/2021 https://dgnozomi.com.vn/blogs/hieu-nghe-hieu-viec/trang-phuc-truyen-thong- cua-nguoi-nhat-yakata 3. VH, ngày 09/03/2021 https://we-xpats.com/vi/guide/as/jp/detail/5315/ 4. Web ‘phụ nữ và gia đình.vn” https://www.phunuvagiadinh.vn/thoi-trang-52/huong-dan-cach-mac- yukata-truyen-thong-cua-nhat-ban-320863 5. Báo thời trang, ngày 08/04/2019 https://www.phunuvagiadinh.vn/thoi-trang-52/huong-dan-cach-mac- yukata-truyen-thong-cua-nhat-ban-320863 1363
6. Nhật bản, ngày 22/11/2021 https://ohayo.blog/tim-hieu-ve-yukata-nhat-ban/ 1364