Bài giảng "Giảm đau sau mổ" cung cấp các kiến thức giúp người học có thể hiểu rõ cơ chế gây đau, biết các phân loại đau, biết liều lượng của các thuốc giảm đau đường uống, kể được các phương pháp giảm đau sau mổ,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Giảm đau sau mổ - BSCKI. Nguyễn Vũ Đăng Thư
- GIẢM ĐAU SAU
MỔ
Bs CKI. Nguyễn Vũ Đăng Thư
ĐH Y Phạm Ngọc Thạch
- MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Hiểu rõ cơ chế gây đau
2. Biết các phân loại đau
3. Biết liều lượng của các thuốc giảm
đau đường uống
4. Kể được các phương pháp giảm đau
sau mổ
5. Biết các biến chứng của các phương
pháp giảm đau.
- ĐỊNH NGHĨA ĐAU
Đau là một sự khó chịu về cảm giác
và cảm xúc đi kèm với tổn thương mô
thực thể hoặc tiềm tàng.
( theo The International Association for
the Study of Pain)
- CƠ CHẾ GÂY ĐAU
1. Đường dẫn truyền thần kinh
Ø Đau được dẫn truyền qua ba chặng
đường dẫn truyền thần kinh
Ø Dẫn truyền cảm giác khó chịu từ
ngoại biên đến võ não.
- CƠ CHẾ GÂY ĐAU (1)
2. Cảm thụ đau
- Không có cấu trúc đặc trưng về mô
học
- Có ở da, cơ, khớp và các tạng
- Có hai loại cảm thụ đau ở da:
+ cảm thụ cơ học ( Aδ) type 1 và 2:
chỉ đáp ứng với các kích thích cơ học,
khẩu kính nhỏ 1-5μm, dẫn truyền nhanh
4-30m/s
- CƠ CHẾ GÂY ĐAU (2)
3. Các hóa chất trung gian
- Tổn thương ở mô gây sản sinh các
hóa chất trực tiếp hoạt hóa các cảm thụ
đau như: H+, K+, serotonine,
bradykinine.
- Các chất khác gây tăng nhạy cảm của
các cảm thụ đau đối với kích thích:
prostaglandin, peptide
- TISSUE INJURY
INFLAMMATION
H+
MACROPHAG POLYNUCLEA PLATELETS MAST CELL
E R
CYTOKIN
CAPILLARY
S 5HT Edem
PGs
HISTAMINE a
COX S
2 NGF
BRADYKINI
FIBROBLAST N Vaso
Substance Dilation
P
CGRP
N
NOCICEPTIVE FIBER O
Substance
PG H+ P
s
BRADYKININ
SYMPATHETIC NERVE
- Viêm và phẫu thuật
Tổn thương mô
VIÊM
AA K+ H+ BK
PG Não
Thụ thể đaur
SENSIBILISATION
AAE
Moelle
SP
HISTAMINE
ĐAU Mastocyte
CGRP, chất P
AA = acide arachidonique SÉROTONINE
BK = bradykinine, PG = prostaglandines
AAE = acides aminés excitateurs, SP = substance P
Tiểu cầu
CGRP = peptide g8án với gen calcitonine
Theo Guilbaud G, Besson J-M. Ed. Maloine, Paris, 1997 : 7-22.
Dickenson AH, Chapman V. Ed. Maloine, Paris, 1997 : 39-45.
- CƠ CHẾ GÂY ĐAU (3)
3. Sừng sau tủy sống
- Là đơn vị trung ương đầu tiên nhận
các kích thích từ nơron hướng tâm.
- Có nhiều lớp, mỗi lớp nhận các kích
thích khác nhau
- Tồn tại các synap giữa các nơron
ngoại biên với các nơron của đường
dẫn truyền hướng tâm.
- SỪNG SAU TỦY SỐNG
Phân chia thành nhiều lớp ( Rexed
1952):
- Lớp I, II và V là các lớp chủ yếu đáp
ứng kích thích đau ở da và tạng
Các chất dẫn truyền hiện diện tại sừng
sau:
- Chất P: dẫn truyền đau, có nhiều ở
lớp 1 và 2
- Glutamate, somatostatin…..
- SCHEMATIC DIAGRAM OF DORSAL HORN ORGANISATION
BULBO SPINAL PATHWAYS
5HT, NE
WDR
NEURON INTER
ASCENDING NEURONS
5HT
PATHWAYS 3
5HT
1
GAB
A
α2
κ
µ δ
NK
µ
NK3 S CCK
NK 2 C
AMPANMD 1 N CCK D GABA
A K GLUCINE
N B
GAB
K
Aα2
E E ENKEPHALIN
A NO SYNTH
FIBER A S κ D DYNORPH
G
GP δ
µ
A ASPARTATE
A FIBER C
G GLUTAMATE
S SUBSTANCE C CGRP
NP P
K S SOMATOSTATI
- Đường hướng tâm từ sừng
sau
Sừng sau tủy sống gửi xung động lên
thể lưới ở hành tủy, cầu não, vùng đồi
thị và tới vỏ não.
Đường bên, phía đối diện, cột trước
bên của tủy sống
- KIỂM SOÁT CẢM GIÁC ĐAU
3 yếu tố chính
Kiểm soát đường vào của cảm giác
đau; đau: đóng cổng vào của các kích
thích đau
Ức chế đường ly tâm bỡi các
noradrenergic, opiod, các chất dẫn
truyền thần kinh serotonergics.
Hệ thần kinh trung ương giúp giảm
các cảm giác đau ban đầu bỡi opioid
nội sinh như enkephalin, endorphin,
dynorphin, phân bố ở não, tủy sống…
- CENTRAL
SENSITIZATION
PRESYNAPTIC NMDA RECEPTORS BLOCKERS
NEFOPAM DEXTROMETORPHAN
GABAPENTIN S(+) KETAMINE
Ca2+ Na+
NK2 AMPA Ca2+ / Na+
voltage- NK1
NMDA
dependant SYNAPTIC GAP
G G
PLC PKC
metabotrope Ca2+
Ca2+
IP3
C-JUN
C-FOS (PROTO-ONCOGEN)
POSTSYNAPTIC
DYNORPHIN...
- PHÂN LOẠI ĐAU
- Đau cấp tính: thời gian ngắn, do chấn
thương, tổn thương thật sự
- Đau mạn tính: kéo dài,thường trên 3
tháng VD: ung thư, đau khớp….
- PHÂN LOẠI ĐAU CẤP
Do thụ thể Đau (Nociceptive) gây ra
do kích thích cơ học, viêm, hóa học
hay nhiệt ở các thụ thể cơ khớp
(Somatic) hay nội tạng (visceral)
Thần kinh (neuropathic) : do tổn
thương TK ngoại vi , rễ TK hay TK
trung ương . (Td: đau sau herpes,
bệnh lý TK do tiểu đường)
- CÁC ĐỊNH NGHĨA ĐAU
1. Dị cảm: cảm giác khó chịu bất thường
2. Nhạy đau: đau do một kích thích mà
bình thường không gây đau
3. Tăng đau: tăng đáp ứng với kích
thích gây đau bình thường
- CÁC ĐỊNH NGHĨA ĐAU
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
