intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 13 phần 4

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST
Báo xấu
45
lượt xem 4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 13 phần 4', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 13 phần 4

  1. V. I. Lª-nin 196 197 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc ®èi lËp vµ giai cÊp t− s¶n d©n chñ - c¸ch m¹ng, ®iÒu ®· chøng thùc nghÞ quyÕt cña chóng ta, chØ cho mäi ng−êi ®ã h¸ kh«ng lè bÞch hay sao ? thÊy tËn m¾t tÝnh dao ®éng cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp Nãi chung chª tr¸ch nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch lµ gÇn víi hiÕn vµ b¶n chÊt c¸ch m¹ng h¬n cña "ph¸i lao ®éng". "nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa ch©n chÝnh" th× ®ã chØ ®¸ng Mét vÝ dô kh¸c. VÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng cho ng−êi ta chª c−êi mµ th«i. C¸c b¹n h·y suy nghÜ mét chót: t− s¶n. Tr−íc khi triÖu tËp ®¹i héi, nh÷ng ng−êi men-sª- tÊt c¶ mäi ng−êi bao giê còng ®ång thanh lªn ¸n vÝch ®· gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã nh− thÕ nµo? B»ng nh÷ng chóng t«i lµ qu¸ th¼ng, qu¸ cøng nh¾c, qu¸ cøng ®Çu cøng lêi chung chung: h·y xem dù th¶o nghÞ quyÕt cña hä. Cßn cæ. §ång thêi nh÷ng ng−êi tranh luËn víi chóng t«i gäi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ? B»ng c¸ch ph©n ph¸i ®èi lËp t− chóng t«i lµ "nh÷ng ng−êi theo ph¸i Bl¨ng-ki", lµ "nh÷ng s¶n ra ba lo¹i: nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i th¸ng M−êi, nh÷ng ng−êi v« chÝnh phñ", lµ "nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ c¸ch ch©n chÝnh". Nh÷ng ng−êi theo ph¸i Bl¨ng-ki lµ nh÷ng ng−êi m¹ng (xem dù th¶o nghÞ quyÕt b«n-sª-vÝch)1). §¹i héi ®· ©m m−u (kh«ng bao giê t¸n thµnh tæng b·i c«ng), hä thæi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã nh− thÕ nµo ? Nh÷ng ng−êi men-sª- phång ý nghÜa cña chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng. Nh÷ng ng−êi vÝch ®· kh«ng d¸m ®Ò ra nghÞ quyÕt cña m×nh vµ ®· x¸c v« chÝnh phñ hoµn toµn phñ ®Þnh chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng nhËn nghÞ quyÕt Am-xtÐc-®am ! Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· còng nh− mäi chÝnh quyÒn kh¸c, ®em tÝnh t¶n m¹n hoµn héi Nga thêi ®¹i c¸ch m¹ng t− s¶n kh«ng biÕt nãi g× vÒ toµn v« tæ chøc ®èi lËp víi tæ chøc chÆt chÏ cña chñ nghÜa giai cÊp t− s¶n Nga ®ñ mäi mµu s¾c, ngoµi viÖc nh¾c l¹i Bl¨ng-ki. "Nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa ch©n chÝnh" lµ ®iÒu mµ mét tr¨m n¨m sau c¸ch m¹ng t− s¶n, nh÷ng ng−êi nh÷ng ng−êi ®¹i lo¹i nh− nh÷ng phÇn tö La-vrèp hoµ b×nh ¢u ë tÊt c¶ c¸c n−íc ®· nãi !! chñ nghÜa, nh÷ng nhµ v¨n ho¸ mét nöa, nh÷ng ng−êi kh«ng H¸ kh«ng râ rµng lµ Plª-kha-nèp ®¸ng kÝnh ®æ sai lÇm c¸ch m¹ng, nh÷ng anh hïng chuyªn ®−a ra nh÷ng lËp luËn cña m×nh lªn ®Çu ng−êi kh¸c hay sao ? qu¸i l¹ vµ thuyÕt gi¸o trõu t−îng. Nh÷ng ng−êi men-sª- H·y lÊy nh÷ng lËp luËn cña ®ång chÝ Plª-kha-nèp vÒ vÝch kh«ng thÓ ®Ëp l¹i m×nh b»ng c¸ch nµo h¬n lµ bÞa ra "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh" ë §øc nh÷ng n¨m 40. Thùc nh÷ng lêi buéc téi lo¹i trõ lÉn nhau Êy ®èi víi nh÷ng chÊt cña "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh" ®ã lµ ë chç nµo? ng−êi b«n-sª-vÝch. Chóng ta chØ cÇn chØ th¼ng ra sù m¬ Mét mÆt, ë chç kh«ng hiÓu biÕt ®Êu tranh giai cÊp vµ ý hå Êy cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch lµ ®ñ ®Ó tr¶ lêi nh÷ng nghÜa cña tù do chÝnh trÞ. Sau n÷a, ë chç kh«ng biÕt lêi buéc téi cña hä. ph©n biÖt t¸c dông cña tÇng líp nµy hay tÇng líp kia cña Tr¸i l¹i, chóng t«i lu«n lu«n ®· nãi vµ hiÖn nay vÉn giai cÊp t− s¶n trong cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ hiÖn nay. nãi r»ng nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch lµ c¸nh h÷u cña §¶ng §ång chÝ Plª-kha-nèp t×m c¸ch tr¸ch chóng ta vÒ chç ®ã, d©n chñ - x· héi, cã khuynh h−íng c¬ héi chñ nghÜa, nghÜa khi chÝnh ®ång chÝ Êy ®øng ®Çu nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch lµ cã khuynh h−íng v× nh÷ng lîi Ých tr−íc m¾t, v× nh÷ng ®ang xo¸ nhoµ sù kh¸c nhau c¨n b¶n, xÐt theo t×nh h×nh kh¶ n¨ng tùa hå cã thÓ "thÝch øng" víi nh÷ng t©m tr¹ng, hiÖn nay, gi÷a giai cÊp t− s¶n thuéc ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn - t×nh h×nh vµ quan hÖ tr−íc m¾t mµ quªn mÊt nh÷ng lîi _______________________________________ Ých l©u dµi, chñ yÕu, c¨n b¶n cña giai cÊp v« s¶n. 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, Toµn bé s¸ch l − îc hiÖn nay cña ®ång chÝ Plª-kha-nèp t. 12, tr.273 - 275.
  2. V. I. Lª-nin 198 199 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc quy l¹i lµ g× ? Lµ cói ®Çu n« lÖ tr−íc th¾ng lîi cña nh÷ng lµ tuú theo sù tiÕn triÓn cña c¸ch m¹ng mµ ®Þa vÞ cña c¸c ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, lµ l·ng quªn nh÷ng mÆt tiªu cùc tÇng líp kh¸c nhau cña ph¸i d©n chñ t− s¶n Êy sÏ thay to lín cña hµnh vi hiÖn nay cña hä, lµ che giÊu tÝnh ph¶n ®æi nh− thÕ nµo. Phong trµo c¸ch m¹ng cµng lªn cao th× ®éng cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn so víi yÕu tè nh÷ng tÇng líp Ýt c¸ch m¹ng nhÊt cña giai cÊp t− s¶n cµng c¸ch m¹ng cña ph¸i d©n chñ t− s¶n, lµm m¬ hå ý thøc nhanh chãng xa rêi c¸ch m¹ng. Ai kh«ng hiÓu ®iÒu ®ã th× cña nh÷ng c«ng nh©n vµ n«ng d©n cã kh¶ n¨ng tin vµo sÏ kh«ng gi¶i thÝch g× trong tiÕn tr×nh cña c¸ch m¹ng "th− thØnh nguyÖn" vµ nghÞ viÖn trß ch¬i. t− s¶n nãi chung. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ra søc tr×nh bµy m×nh Hai vÝ dô ®Ó lµm s¸ng tá ®iÒu ®ã. lµ ph¸i d©n chñ - t− s¶n nãi chung, che giÊu sù bÊt ®ång N¨m 1847 M¸c ñng hé ph¸i ®èi lËp do dù nhÊt cña giai cÊp t− s¶n §øc chèng l¹i chÝnh phñ 79. N¨m 1848 M¸c cña m×nh víi Nhãm lao ®éng, che giÊu sù bÊt hoµ cña m×nh víi ph¸i d©n chñ n«ng d©n, t×m c¸ch ñng hé chÝnh c¸nh chØ trÝch vµ chª tr¸ch mét c¸ch th¼ng c¸nh, d÷ déi nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn §øc rÊt cÊp tiÕn, ⎯ t¶ h¬n nh÷ng h÷u kh«ng ®¸ng tin cËy cña ph¸i d©n chñ - t− s¶n. Dï cho ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn cña chóng ta rÊt nhiÒu ⎯ lµ nh÷ng ®ång chÝ Plª-kha-nèp muèn ®¹t ®−îc ®iÒu g×, ®ång chÝ Êy còng chØ ®¹t ®−îc cã mét ®iÒu: trªn thùc tÕ ®ång chÝ Êy ng−êi ®· tiÕn hµnh "c«ng t¸c h÷u c¬" trong nghÞ viÖn Phran- ®ang ñng hé nh÷ng ý ®å ph¶n ®éng Êy cña nh÷ng ng−êi pho80, lµm cho toµn thÕ giíi tin r»ng c«ng t¸c h÷u c¬ ®ã d©n chñ - lËp hiÕn. V× lý do ®ã, nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp cã mét t¸c dông cæ ®éng hÕt søc lín, vµ kh«ng hiÓu r»ng hiÕn míi hÕt lêi t¸n d−¬ng ®ång chÝ Êy. ®Êu tranh giµnh chÝnh quyÒn thùc tÕ lµ kh«ng tr¸nh khái 81. §ång chÝ Plª-kha-nèp nãi: ngay n¨m 1903 (§¹i héi II M¸c cã tù ph¶n béi m×nh kh«ng? cã chuyÓn sang mét quan cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga), t«i ®· ph¶n ®èi ®iÓm kh¸c kh«ng? cã r¬i vµo chñ nghÜa Bl¨ng-ki (nh− ph¸i c¸nh h÷u ë trong ®¶ng lóc ®ã (A-ki-mèp, M¸c-t−-nèp vµ BÐc-stanh vµ c¸c gi¸o s− §øc thuéc ph¸i tù do vÉn nghÜ) nh÷ng ng−êi kh¸c), ®ång thêi b¶o vÖ sù cÇn thiÕt ph¶i kh«ng? Hoµn toµn kh«ng. C¸ch m¹ng ®· ph¸t triÓn lªn. Kh«ng ñng hé mäi phong trµo ®èi lËp chèng chÕ ®é chuyªn chÕ. nh÷ng chØ "ph¸i Si-pèp" §øc n¨m 1847 mµ c¶ nh÷ng "ng−êi N¨m 1847 M¸c còng cã c¸ch nh×n nh− vËy. Vµ Plª-kha-nèp d©n chñ - lËp hiÕn" §øc n¨m 1848 ®· l¹c hËu so muèn lµm cho ®éc gi¶ tin r»ng nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch víi c¸ch m¹ng. Víi t− c¸ch lµ mét ng−êi b¶o vÖ trung ®· quªn mÊt ch©n lý ®ã. thµnh lîi Ých cña giai cÊp tiªn tiÕn, M¸c th¼ng tay chØ trÝch §ång chÝ Plª-kha-nèp nhÇm. Nh÷ng ai gi¶i quyÕt vÊn sù l¹c hËu cña chÝnh nh÷ng ng−êi cã ¶nh h−ëng nhÊt trong ®Ò cô thÓ vÒ sù ñng hé trong mét thêi kú nµo ®ã bé phËn sè nh÷ng ng−êi l¹c hËu. nµy hoÆc bé phËn kh¸c cña giai cÊp t− s¶n thuéc ph¸i ®èi Trong khi viÖn dÉn M¸c, Plª-kha-nèp ®· xuyªn t¹c M¸c. lËp vµ c¸ch m¹ng ®ã, th× kh«ng phñ nhËn nguyªn lý chung VÝ dô thø hai. vÒ sù ñng hé ph¸i ®èi lËp. Sai lÇm cña ®ång chÝ Plª-kha-nèp N¨m 1903 vµ thËm chÝ sím h¬n: n¨m 1901 - 1902 tê lµ thay thÕ vÊn ®Ò lÞch sö cô thÓ b»ng lý lÏ trõu t−îng. "Tia löa" cò ®· ñng hé "ph¸i Si-pèp", nghÜa lµ ph¸i héi §ã lµ ®iÒu thø nhÊt. §iÒu thø hai, sai lÇm cña ®ång chÝ ®ång ®Þa ph − ¬ng do dù tù do chñ nghÜa lóc ®ã, lµ nh÷ng Plª-kha-nèp lµ ë chç ®ång chÝ Êy cã quan ®iÓm hoµn toµn ng −êi ®· cïng «ng Xt¬-ru-vª ®−a ra khÈu hiÖu "quyÒn h¹n phi lÞch sö vÒ ph¸i d©n chñ t− s¶n ë Nga. Plª-kha-nèp quªn vµ héi ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc". C¸ch m¹ng ®· ph¸t
  3. V. I. Lª-nin 200 201 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc triÓn lªn, ⎯ vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ®· chuyÓn, cã tÝnh chÊt d©n chñ - x· héi, mµ chóng ta ph¶i kiªn nhÉn ®Ò xuÊt víi c¸c ®¹i biÓu c«ng nh©n ë §u-ma nhµ n−íc. Cßn mäi s¸ch l−îc kh¸c lµm cã thÓ nãi nh− vËy, tõ c¸c tÇng líp trªn thuéc ph¸i ®èi m¬ hå ý thøc giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n ⎯ nh÷ng ng−êi cña nhãm lËp cña giai cÊp t− s¶n sang tÇng líp d−íi c¸ch m¹ng ®ã tù nhËn lµ ®¹i biÓu cña giai cÊp v« s¶n trong §u-ma ⎯ sÏ biÕn hä cña giai cÊp nµy. Tuú theo sù ph¸t triÓn, më réng vµ ®i thµnh nh÷ng tay sai cña c¸c ®¶ng t− s¶n vµ thµnh c«ng cô nh»m chèng s©u cña toµn bé phong trµo d©n chñ, hä "c«ng kÝch" ph¸i l¹i nh÷ng nhiÖm vô ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n trong tiÕn tr×nh chung Si-pèp vÒ yªu s¸ch lËp hiÕn kh«ng râ rµng; ⎯ c«ng kÝch cña c¸ch m¹ng Nga". ph¸i lËp hiÕn vÒ viÖc ph¸i nµy coi nhÑ quyÒn ®Çu phiÕu phæ VÒ ®o¹n ®ã Plª-kha-nèp nãi: th«ng, v.v.; ⎯ c«ng kÝch nh÷ng ng−êi thõa nhËn quyÒn "NÕu ®ång chÝ tõ vïng P«n-ta-va cña chóng ta ph¶i ¸p dông nh÷ng nµy vÒ viÖc hä kh«ng thõa nhËn c¸ch m¹ng, v.v.. Nh÷ng quan ®iÓm chung cña m×nh vµo §¶ng x· héi chñ nghÜa ë Ph¸p th× ®ång ng−êi d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng cã tù ph¶n béi m×nh chÝ ®ã kh«ng cÇn ®−a ra mét sù söa ch÷a Ýt nhiÒu quan träng nµo vµo kh«ng, nÕu hä chuyÓn tõ chç ñng hé "ph¸i Si-pèp" ®èi lËp nh÷ng dßng kÕt luËn trong bµi b¸o cña m×nh. §ång chÝ Êy cã thÓ h¹n trong thêi kú 1901 - 1902 sang chç ñng hé n«ng d©n c¸ch chÕ ë chç thay nh÷ng ch÷ "nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, cã tÝnh m¹ng n¨m 1905 - 1906 ? Hoµn toµn kh«ng. Hä vÉn trung chÊt d©n chñ - lËp hiÕn" b»ng nh÷ng ch÷: "nh÷ng ng−êi cÊp tiÕn, cã tÝnh chÊt cÊp tiÕn"; ch÷: "§u-ma" b»ng nh÷ng ch÷: "ViÖn d©n biÓu"; cuèi cïng thµnh víi b¶n th©n m×nh. nh÷ng ch÷ "c¸ch m¹ng Nga" b»ng nh÷ng ch÷: "cuéc vËn ®éng x· héi - §ång chÝ Plª-kha-nèp ®· tù ph¶n béi m×nh, ®»ng sau lÞch sö". Nh− thÕ lµ v« cïng tiÖn lîi". th¾ng lîi t¹m thêi cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ®ång Chóng t«i xin ®éc gi¶ ®äc l¹i lÇn n÷a ®o¹n trÝch dÉn chÝ kh«ng thÊy nh÷ng nhiÖm vô d©n chñ cao h¬n mµ cuéc sèng ®· ®Ò ra. rót ra trong tê "C¸i chu«ng" vµ ®o¹n nhËn xÐt cña Plª-kha- nèp. §o¹n nhËn xÐt ®ã v¹ch ra tr−íc mÆt chóng ta mét c¸ch Chóng ta h·y tiÕp tôc. Sau ®©y lµ mét vÝ dô ®Æc biÖt hÕt søc râ rµng mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn Plª- râ rµng vÒ th¸i ®é hÕt søc kh«ng cã tinh thÇn phª ph¸n cña kha-nèp chuyÓn sang BÐc-stanh. Plª-kha-nèp ®èi víi §u-ma d©n chñ - lËp hiÕn. ChØ xin suy nghÜ mét tÝ: trong nh÷ng dßng kÕt luËn §ång chÝ Plª-kha-nèp dÉn ra ®o¹n trÝch sau ®©y rót cña bµi b¸o, tê "C¸i chu«ng" cã thÓ h¹n chÕ ë chç thay trong tê "C¸i chu«ng": ch÷ : "nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn" b»ng nh÷ng ch÷ : "¸p dông nh÷ng quan ®iÓm chung Êy vµo nhãm c«ng nh©n trong "nh÷ng ng−êi cÊp tiÕn" vµ ch÷ : "§u-ma" b»ng nh÷ng nghÞ viÖn, chóng ta cã thÓ nãi r»ng nhãm Êy sÏ chØ biÓu thÞ nguyÖn väng ch÷ : "ViÖn d©n biÓu". thùc sù cña bé phËn chiÕn ®Êu vµ gi¸c ngé nhÊt cña giai cÊp v« s¶n B»ng c¸ch lËp luËn nh− thÕ, ®ång chÝ Plª-kha-nèp ®· Nga, nãi c¸ch kh¸c: sÏ chØ ®−îc coi lµ nhãm d©n chñ - x· héi khi mµ triÖt ®Ó béc lé m×nh. §ång chÝ Êy ®· chØ ra mét c¸ch râ rµng trong nh÷ng ho¹t ®éng cña m×nh ë §u-ma, nã qu¸n triÖt ®−îc nh÷ng nguyªn t¾c s¸ch l−îc c¬ b¶n cña §¶ng d©n chñ - x· héi. r»ng ®ång chÝ Êy kh«ng m¶y may hiÓu ¶o t−ëng lËp Kh«ng r¬i vµo vòng bïn chung cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn - ®èi hiÕn lµ g× vµ cho nªn kh«ng m¶y may hiÓu t×nh h×nh hiÖn lËp trong §u-ma, kh«ng lµm c¸i ®u«i theo sau ®a sè d©n chñ - lËp hiÕn nay cña c¸ch m¹ng t− s¶n Nga. trong §u-ma, mµ tù ®èi lËp víi ®a sè ®ã, v¹ch trÇn tÝnh h¹n chÕ cña Gi÷a nh÷ng ng − êi d©n chñ - lËp hiÕn Nga vµ §u-ma nh÷ng ý ®å cña ®a sè ®ã, khuynh h−íng cña ®a sè ®ã muèn tho¶ hiÖp Nga, gi÷a nh÷ng ng − êi cÊp tiÕn Ph¸p 82 v µ ViÖn d©n biÓu víi c¸c ®¶ng "ph¸i h÷u" vµ víi chÝnh phñ ⎯ ®ã lµ s¸ch l−îc duy nhÊt Ph¸p, gi÷a mèi t − ¬ng quan cña nh÷ng ng − êi nµy vµ cña xøng ®¸ng víi c¸c ®¹i biÓu cña giai cÊp v« s¶n vµ ®ång thêi thùc sù
  4. V. I. Lª-nin 202 203 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc nh÷ng ng−êi kia cã mét sù kh¸c nhau c¨n b¶n mµ Plª-kha- l−îng Êy Ýt nhiÒu phï hîp víi "t¸c dông chiÕn ®Êu" so s¸nh cña hä. nèp ®· bá qua. Plª-kha-nèp ®· kh«ng thÊy mét ch÷ nhá trong bµi cña tê "C¸i chu«ng", ⎯ nhá nh−ng hÕt søc tiªu ë Nga ®Êu tranh thùc sù diÔn ra hoµn toµn kh«ng ph¶i gi÷a nh÷ng lùc l−îng cã ®¹i biÓu trong §u-ma, vµ ®¹i biÓu vµ träng yÕu. Ch÷ nhá ®ã lµ: "tho¶ hiÖp víi chÝnh biÓu cña c¸c lùc l−îng Êy trong §u-ma chÝnh trong thêi phñ". kú hiÖn nay ®ang kh«ng phï hîp mét c¸ch ®Æc biÖt râ rÖt H·y suy nghÜ mét tÝ, ®ång chÝ Plª-kha-nèp ¹: ë Ph¸p vµ c¨n b¶n víi "t¸c dông chiÕn ®Êu" so s¸nh cña hä. ChÝnh cã thÓ nãi ®Õn "tho¶ hiÖp" cña ViÖn d©n biÓu víi chÝnh phñ phñ thùc tÕ ë Nga hÇu nh− hoµn toµn kh«ng cã ®¹i biÓu kh«ng ? Kh«ng, kh«ng thÓ. V× sao ? V× r»ng ë ®Êy chÝnh phñ ë §u-ma, nã cã nh÷ng "c¬ quan" kh¸c; giai cÊp v« s¶n phôc tïng ViÖn d©n biÓu trong mäi vÊn ®Ò quan träng nhÊt. còng hÇu nh− kh«ng cã ®¹i biÓu, n«ng d©n cã mét sè ®¹i B¶n th©n ®a sè trong ViÖn d©n biÓu chÝnh còng lµ chÝnh biÓu kh«ng ®¸ng kÓ, kh«ng c©n xøng. phñ thùc sù, v× ®a sè ®ã cö ra nh÷ng ng−êi hä võa ý M−u toan so s¸nh n−íc Nga víi n−íc Ph¸p chØ ra r»ng ®Ó lµm bé tr−ëng. Khi ph¸i cÊp tiÕn ®¹t ®−îc ®a sè trong ®ång chÝ Plª-kha-nèp hoµn toµn r¬i vµo nh÷ng ¶o t−ëng ViÖn d©n biÓu th× do ®ã trë thµnh chÝnh phñ. §èi víi lËp hiÕn. §ång chÝ Êy coi c©u ch÷ (nghÞ viÖn, viÖn d©n biÓu) thêi kú Êy, quan hÖ nghÞ tr−êng phï hîp Ýt nhiÒu víi lµ b¶n chÊt, coi chiªu bµi lµ néi dung. Do ®ã ®ång chÝ Êy t−¬ng quan lùc l−îng thùc tÕ trong nh©n d©n còng nh− hoµn toµn bá qua mäi ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt hiÖn nay ë víi quan hÖ cña chÝnh quyÒn nhµ n−íc víi nh©n d©n. §èi víi Nga, khi mµ cuéc ®Êu tranh ®ang chÝn muåi gi÷a "nh©n thêi kú Êy, hiÕn ph¸p thµnh v¨n vÒ thùc chÊt kh«ng kh¸c d©n" cã hÕt søc Ýt ®¹i biÓu ë §u-ma víi chÝnh quyÒn cò, víi hiÕn ph¸p thùc tÕ, hiÖn thùc, víi t−¬ng quan lùc l −îng. khi mµ vai trß cña "nh÷ng ng−êi tho¶ hiÖp", cña nh÷ng ë Nga cã thÓ vµ ph¶i nãi ®Õn sù tho¶ hiÖp cña ®a sè ng−êi ®µo ngò trong cuéc ®Êu tranh Êy ®ang trë nªn ®Æc trong §u-ma víi chÝnh phñ. V× sao ? V× r»ng ë n−íc ta biÖt quan träng vµ ®Æc biÖt nguy hiÓm. chÝnh quyÒn thùc tÕ, xÐt vÒ mÆt ph¸p luËt còng nh− xÐt Còng nh− BÐc-stanh n¨m 1899 ®· lµm thiÖt h¹i lín cho vÒ t×nh h×nh thùc tÕ, ®Òu hoµn toµn kh«ng thuéc vÒ §u-ma, giai cÊp v« s¶n §øc, b»ng c¸ch coi "nh÷ng ng−êi tho¶ hiÖp" mµ thuéc vÒ chÝnh phñ chuyªn chÕ cò. §u-ma kh«ng ph¶i trÝ thøc tiÓu t− s¶n (nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa thuéc lµ mét c¬ quan chÝnh quyÒn nhµ n−íc gièng nh− ViÖn d©n ph¸i tù do ®iÒu hoµ giai cÊp v« s¶n víi giai cÊp t− s¶n) biÓu mµ chØ lµ mét c¬ quan thØnh nguyÖn, thØnh cÇu, tuyªn lµ b¶n th©n giai cÊp t− s¶n cã quyÒn lùc thùc tÕ trong tay, ⎯ bè yªu cÇu cña mét bé phËn nh©n d©n tr−íc chÝnh quyÒn n¨m 1906 Plª-kha-nèp còng lµm thiÖt h¹i lín cho giai cÊp cò. Do ®ã ®a sè trong §u-ma cã thÓ "tho¶ hiÖp" víi chÝnh phñ, ⎯ ë n−íc Ph¸p ®iÒu ®ã lµ v« lý. Quan hÖ nghÞ tr−êng v« s¶n Nga b»ng c¸ch coi "nh÷ng ng−êi tho¶ hiÖp" t− s¶n nöa ph¶n ®éng (nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ®iÒu hoµ kh«ng phï hîp hoµn toµn víi t−¬ng quan thùc tÕ cña c¸c tù do cña nh©n d©n víi chÝnh quyÒn cò) lµ lùc l−îng chÝnh lùc l−îng trong n−íc còng nh− víi quan hÖ cña chÝnh trÞ ®éc lËp trong nhµ n−íc, lµ quyÒn lùc mµ ng−êi ta cã quyÒn nhµ n−íc víi nh©n d©n. thÓ vµ cÇn ph¶i ñng hé. ë P h¸p ®Êu tranh giai cÊp thùc tÕ chÝnh lµ diÔn ra BÐc-stanh kªu gäi ph¶i cã th¸i ®é "tÕ nhÞ" ®èi víi nh÷ng gi÷a nh÷ng lùc l − îng cã ®¹i biÓu trong ViÖn d©n biÓu, ng −êi x· héi chñ nghÜa thuéc ph¸i tù do, ñng hé hä, kh«ng vµ thËm chÝ trong mét thêi kú ®ã, ®¹i biÓu nh÷ng lùc
  5. V. I. Lª-nin 204 205 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc kÕt luËn cña m×nh tõ nh÷ng lêi cña ®ång chÝ Êy kh«ng kÓ ®Èy hä sang phe ph¶n ®éng, do ®ã ®· kªu gäi ñng hé mét ®iÒu ®ång chÝ Êy cã ®ång ý hay kh«ng. H«m qua trong tê "§u- h− ¶o. ¤ng ta say mª víi ¶o ¶nh hoµ b×nh x· héi vµ quªn ma" (sè 22) «ng Cèt-li-a-rÐp-xki ®· chøng minh r»ng bÊt mÊt nh÷ng nhiÖm vô c¨n b¶n cña cuéc ®Êu tranh ®Ó giµnh cø "cuéc ®Êu tranh giai cÊp vµ lßng c¨m thï giai cÊp" nµo chÝnh quyÒn. còng ®Òu c¶n trë sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. ¤ng ta trùc Plª-kha-nèp kªu gäi ph¶i cã th¸i ®é "tÕ nhÞ" ®èi víi nh÷ng tiÕp ®èi chiÕu cuéc ®Êu tranh cña tê "Lµn sãng" víi cuéc ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, ñng hé hä, kh«ng ®Èy hä sang ®Êu tranh cña ph¸i Ghe-®¬ chèng ph¸i Gi«-re-x¬, cña Phe- phe ph¶n ®éng, ⎯ do ®ã ®ang kªu gäi ñng hé mét h− ¶o. ri chèng Tu-ra-ti, cña Cau-xky chèng BÐc-stanh; «ng ta §ång chÝ Êy ®· say mª víi ¶o ¶nh cña chÕ ®é nghÞ tr−êng sî r»ng "mét sù tuyªn truyÒn lßng c¨m thï giai cÊp nh− (trong thêi ®¹i c¸ch m¹ng t− s¶n, chø kh«ng ph¶i c¸ch hiÖn ®ang diÔn ra ë n−íc Nga chóng ta, mét sù tuyªn m¹ng x· héi chñ nghÜa) vµ quªn mÊt nh÷ng nhiÖm vô c¨n truyÒn lµm tæn h¹i sù ®oµn kÕt hÕt søc cÇn thiÕt cho hµnh b¶n cña cuéc ®Êu tranh ®Ó giµnh chÝnh quyÒn. ®éng chÝnh trÞ chung cña c¸c tËp ®oµn x· héi kh¸c nhau, Giai cÊp t− s¶n x· héi - tù do vµ giai cÊp t− s¶n d©n cã thÓ ph¸ ho¹i vÒ c¨n b¶n (h·y nghe ®Êy !) c¬ së hµnh chñ - lËp hiÕn m¬n trín, ®Ò cao tËn m©y xanh, qu¶ng c¸o ®éng cña mäi c¬ quan ®¹i biÓu nh©n d©n ®óng ®¾n". "B¶n c¶ BÐc-stanh lÉn Plª-kha-nèp, in l¹i t¸c phÈm cña hä v× c¶ hai th©n tinh thÇn cña chÕ ®é lËp hiÕn cã bÞ nã (lßng c¨m thï ng−êi nµy ®Òu phôc vô nã trong cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp) ph¸ ho¹i kh«ng ?" nã víi giai cÊp v« s¶n. H«m nay trong tê "Tù do vµ v¨n ho¸" (sè 7)83, «ng C¸c b¹n c«ng nh©n, xin ®õng cã m¾c lÇm vÒ vÊn ®Ò Xt¬-ru-vª kªu la vÒ chç nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi "giao ®ã. Nh÷ng lêi lÏ vÒ "tÝnh tÕ nhÞ" cña §¶ng d©n chñ - x· tù do cho sù cuång giËn cña mçi bÊt hoµ giai cÊp xÐ n¸t héi vµ vÒ "sù ñng hé" nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn trong ra", r»ng hä "say mª mét chiÒu vµ bÖnh ho¹n ®Õn møc ®iªn chÝnh trÞ hiÖn thùc cã ý nghÜa cña chóng, ý nghÜa nµy kh«ng lo¹n víi nh÷ng t− t−ëng vÒ ®Êu tranh giai cÊp" (tr.458), ph¶i do thiÖn ý cña Plª-kha-nèp mµ do t−¬ng quan lùc l−îng r»ng "hoµ b×nh chÝnh trÞ" (xin nhí lÊy "hoµ b×nh x· héi" thùc tÕ quyÕt ®Þnh. Plª-kha-nèp tù m×nh cã thÓ nghÜ vµ lµm mµ bän t− s¶n ch©u ¢u nãi ra !) "®−a ra cho chóng ta nh÷ng cho nh÷ng ng−êi kh¸c tin r»ng ®ång chÝ Êy kh«ng hÒ ®Þnh yªu cÇu hoµn toµn míi" (tr. 514). Giai cÊp t− s¶n hiÓu lµm yÕu hoÆc hoµ ho·n ®èi kh¸ng chÝnh trÞ vµ x· héi gi÷a mét c¸ch thÊu triÖt r»ng nh÷ng t− t−ëng cña Plª-kha-nèp c¸c giai cÊp vµ gi÷a nh©n d©n víi chÝnh quyÒn cò. Nh−ng ®ang gieo r¾c chÝnh lµ ý nghÜa dèi tr¸ vÒ "hoµ b×nh chÝnh trong t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay nh÷ng lêi nãi cña Plª- trÞ" vµ thùc tÕ ®ang hoµ ho·n mét sù bÊt hoµ giai cÊp, mäi kha-nèp chÝnh lµ cã mét t¸c dông nh− thÕ kh«ng kÓ ý nguyÖn cuéc ®Êu tranh giai cÊp. VÒ th¸i ®é ®èi víi chÝnh trÞ hiÖn cña ®ång chÝ Êy nh− thÕ nµo. nay, c¸i vuèt cña ®ång chÝ Plª-kha-nèp bÞ buéc l¹i råi thÕ BÐc-stanh kh«ng muèn hoµ b×nh x· héi (Ýt ra lµ «ng ta lµ c¶ "con chim nhá" ®· r¬i vµo lång cña «ng Xt¬-ru-vª1) qu¶ quyÕt r»ng «ng ta kh«ng muèn), nh−ng giai cÊp t− s¶n _______________________________________ hiÓu mét c¸ch ®óng ®¾n r»ng ý nghÜa thùc sù cña nh÷ng 1) ë ®©y Lª-nin dÉn ra c©u tôc ng÷ Nga: "ChØ cÇn c¸i mãng bÞ lêi nãi cña «ng ta lµ nh− thÕ. Xin h·y nh×n qua b¸o chÝ m¾c lµ c¶ con chim bÞ sa vµo lång" ®Ó nhËn ®Þnh Plª-kha-nèp, víi ý lµ cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ë ngay n−íc ta, ë nÕu ®· mét lÇn xa rêi chñ nghÜa M¸c th× Plª-kha-nèp cµng ngµy cµng n−íc Nga. B¸o chÝ ®ã khen ngîi Plª-kha-nèp vµ rót ra r¬i vµo quan ®iÓm cña chñ nghÜa c¬ héi.
  6. V. I. Lª-nin 206 207 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc lêi gay g¾t, ®ång chÝ Êy nãi nh− thÕ. Quan ®iÓm ®ã kh«ng §ång chÝ Plª-kha-nèp viÕt: "Nh÷ng lêi gay g¾t kh«ng ph¶i lµ míi. §ã lµ quan ®iÓm cña tÊt c¶ nh÷ng ng−êi t− ph¶i lµ phª b×nh". "Sù phª b×nh thùc sù ph¸t triÓn ý thøc, s¶n tù do chñ nghÜa. Hµng ngh×n bµi trªn b¸o chÝ d©n chñ - cßn nh÷ng lêi gay g¾t th× tr¸i l¹i lµm cho ý thøc m¬ hå. lËp hiÕn gieo vµo ®Çu ãc c«ng chóng Nga t− t−ëng cho Chóng ta h·y xÐt ®Õn lêi gay g¾t nµy: ph¶n béi. Chóng ta r»ng lêi nãi vÒ "sù ph¶n béi" cña giai cÊp t− s¶n chØ lµ th−êng kªu lªn vÒ sù ph¶n béi cña giai cÊp t− s¶n, cho nªn khi giai cÊp t− s¶n thùc sù "ph¶n béi", ⎯ nghÜa lµ hoµ nh÷ng lêi gay g¾t cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch "cuång b¹o". HiÖn nay giai cÊp t− s¶n ®· t×m thÊy mét ®ång gi¶i víi bän quan liªu, ⎯ vµ khi chóng ta thùc sù sÏ ph¶i minh míi vÒ vÊn ®Ò ®ã. §ång chÝ Plª-kha-nèp còng ®· kªu lªn ®iÒu ®ã ë kh¾p mäi n¬i, th× nh÷ng lêi kªu cña ®i tíi chç kh¼ng ®Þnh r»ng "sù ph¶n béi" lµ "mét lêi chóng ta ®· kh«ng cßn g©y nªn ®−îc mét hiÖu qu¶ cÇn gay g¾t". thiÕt, vµ chóng ta l¹i sÏ diÔn l¹i c©u chuyÖn mét em bÐ Tr−íc kia ng−êi ta ®· ph¶i lÆp l¹i vµ nhai l¹i nh÷ng kªu lªn "chã sãi ! chã sãi !" khi chã sãi ch−a xuÊt hiÖn". ®iÒu nhËp m«n cña chñ nghÜa M¸c ®Ó chèng l¹i BÐc-stanh, §ã lµ mét ®o¹n ng¾n trong lËp luËn cña Plª-kha-nèp, hiÖn nay ng−êi ta còng ph¶i lÆp l¹i nh− thÕ ®Ó chèng l¹i mét ®iÓn h×nh tuyÖt diÖu biÕt bao vÒ chñ nghÜa BÐc-stanh Plª-kha-nèp. §ång chÝ Plª-kha-nèp hÕt søc nhÇm. "Sù ph¶n Nga ! béi" kh«ng ph¶i lµ "mét lêi gay g¾t", mµ lµ mét c¸ch diÔn Mét lµ, h·y xem ®ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn thiÕu ®¹t duy nhÊt ®óng ®¾n vÒ ph−¬ng diÖn khoa häc vµ chÝnh c¬ së mét c¸ch râ rµng biÕt bao. Th¸ng M−êi mét n¨m trÞ, nãi lªn nh÷ng sù kiÖn hiÖn thùc vµ nh÷ng nguyÖn väng 1905, ®ång chÝ Êy viÕt trong tê "NhËt ký", sè 3: "... Trong thùc sù cña giai cÊp t− s¶n. Ch÷ "sù ph¶n béi" diÔn ®¹t thêi gian gÇn ®©y ë n−íc ta ng−êi ta kªu nhiÒu vÒ mét sù ph¶n béi nµo ®ã (!) cña giai cÊp t− s¶n. Nh−ng giai cïng mét t− t−ëng nh− ch÷ "c©u kÕt". B¶n th©n Plª-kha-nèp cÊp t− s¶n thËt ra cã thÓ ph¶n béi c¸i g× ? Dï sao còng kh«ng thÓ kh«ng thõa nhËn ®iÒu ®ã, v× ®ång chÝ Êy coi sù kh«ng ph¶i lµ ph¶n béi c¸ch m¹ng, bëi v× nã ch−a hÒ bao ph¶n béi vµ hoµ gi¶i víi bän quan liªu lµ mét. Xin h·y giê phôc vô t− t−ëng c¸ch m¹ng". xem tê "Lµn sãng" "cuång b¹o" ®· nãi vÒ kh¸i niÖm "c©u H·y xem: th¸ng M−êi mét n¨m 1905 ®ång chÝ Plª-kha-nèp kÕt" ®ã nh− thÕ nµo. thËm chÝ nãi chung kh«ng hiÓu giai cÊp t− s¶n cã thÓ ph¶n Chóng ta ®äc thÊy trong b¸o "Lµn sãng", sè 13: "Thùc béi c¸i g×. HiÖn nay ®ång chÝ Êy ®· hiÓu ®iÒu ®ã. §ång chÝ chÊt cña nh÷ng sù c©u kÕt cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn lµ Êy kh«ng chØ cho r»ng giai cÊp t− s¶n cã thÓ ph¶n béi mét ë chç nµo ?" "Cè nhiªn, kh«ng ph¶i ë sù ph¶n béi cña c¸ c¸i g× ®ã, ®ång chÝ Êy ®· thÊy r»ng giai cÊp t− s¶n sÏ thùc nh©n. C¸ch nh×n th« lç ®ã c¨n b¶n xa l¹ víi chñ nghÜa sù ph¶n béi. Míi nöa n¨m ®ång chÝ Plª-kha-nèp ®· thay M¸c. Thùc chÊt cña nh÷ng sù c©u kÕt lµ ë chç vµ chØ ®æi lËp tr−êng: lóc ®Çu nãi r»ng giai cÊp t− s¶n nãi chung lµ ë chç nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn kh«ng ly khai kh«ng ph¶n béi g×. Giê ®©y l¹i nãi nã sÏ thùc sù ph¶n béi, vµ kh«ng muèn ly khai c¬ së b¶o tån chÝnh quyÒn cho nghÜa lµ hoµ gi¶i víi bän quan liªu. chÕ ®é cò, c¬ së cña nh÷ng mÖnh lÖnh xuÊt ph¸t chÕ Chóng t«i rÊt vui mõng vÒ sù tiÕn bé ®ã cña ®ång chÝ ®é nµy"1). Plª-kha-nèp, nÕu vÒ nh÷ng ph−¬ng diÖn kh¸c, quan ®iÓm _______________________________________ cña ®ång chÝ Êy kh«ng lung lay nh − t hÕ. Ph¶n béi lµ mét 1) Xem tËp nµy, tr. 115.
  7. V. I. Lª-nin 208 209 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc Nh− vËy, thùc chÊt cña sù ph¶n béi hay cña nh÷ng sù ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn sÏ tiÕp tôc lµm c¸i mµ tõ tr−íc cho ®Õn nay hä ®· lµm th× toµn bé hµnh ®éng cña hä còng c©u kÕt hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ ë sù ph¶n béi c¸ nh©n. Thùc chÊt cña sù ph¶n béi hay nh÷ng sù c©u kÕt chØ ë sÏ cung cÊp mét bøc tranh ®Çy ®ñ nhÊt vÒ sù ph¶n béi. Thùc chç §¶ng tù do "nh©n d©n" (xin ®äc lµ t− s¶n) muèn duy chÊt cña chñ nghÜa c¬ héi trong §¶ng d©n chñ - x· héi hiÖn tr× chÝnh quyÒn cho chÕ ®é chuyªn chÕ cò, muèn ph©n nay chÝnh lµ ë chç kh«ng hiÓu ®iÒu ®ã. chia chÝnh quyÒn gi÷a chÕ ®é chuyªn chÕ vµ giai cÊp t− s¶n. NÕu m¬ −íc Phi-li-xtanh cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn §¶ng "tù do nh©n d©n" ph¶n béi tù do cña nh©n d©n ®−îc thùc hiÖn, nÕu "¸p lùc hoµ b×nh" cña §u-ma vµ chÝnh lµ v× nã nh−êng phÇn lín quyÒn lîi cña nh©n d©n vµ "d− luËn x· héi" buéc chÝnh phñ ph¶i cã nh÷ng nh−îng bé nhá, nÕu Héi ®ång nhµ n−íc84 nh−îng bé mét chót ⎯ c¨n chÝnh quyÒn nh©n d©n cho c¸c ®¹i biÓu cña chÝnh quyÒn cò. §ång chÝ Plª-kha-nèp kh«ng muèn hiÓu ch©n lý ®¬n cø theo c«ng thøc cña mét thµnh viªn cña Héi ®ång nhµ gi¶n ®ã, râ rµng ®ã lµ ®iÒu kú qu¸i. §ång chÝ Êy m« t¶ n−íc lµ ngµi Kh«-mi-a-cèp, mµ kÕ ho¹ch cña «ng th× ngµy vÊn ®Ò nh− sau: giai cÊp t− s¶n ë n−íc ta ch−a ph¶n béi, h«m qua ®· ®−îc tê "§u-ma" d©n chñ - lËp hiÕn cho biÕt, ⎯ chØ sau nµy nã míi ph¶n béi. nÕu chÝnh quyÒn cò c¶i tæ néi c¸c, giao mét sè chøc vÞ §ã lµ hoµn toµn kh«ng hiÓu b¶n chÊt cña sù ph¶n béi cho nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn thuéc c¸nh h÷u, v.v., vµ nh÷ng sù c©u kÕt. th× chóng ta rót côc sÏ thu ®−îc chÝnh lµ "sù hoµ gi¶i" Giai cÊp t− s¶n vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ®· cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn víi bän quan liªu. hµng ngh×n lÇn ph¶n béi tù do vµ hoµ gi¶i víi bän quan TÊt c¶ sai lÇm cña Plª-kha-nèp lµ ë chç cho r»ng tùa hå liªu. C−¬ng lÜnh cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn lµ g×? Nã cã con ®−êng "ph¶n béi" hiÖn ®ang lµ hoÆc sÏ lµ con ®−êng ph¶i lµ mét b−íc chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh cña giai cÊp t− s¶n "míi" cña giai cÊp t− s¶n ë n−íc ta, vµ nÕu nãi theo ng«n kh«ng ? Kh«ng nghi ngê g× c¶. ChÝnh c−¬ng lÜnh Êy lµ mét ng÷ ph¸p lý th× trong thùc tÕ chÝnh sù tiÕp tôc con ®−êng cò cña c−¬ng lÜnh ph¶n béi vµ mét c−¬ng lÜnh c©u kÕt ! Vµ, mçi giai cÊp t− s¶n còng sÏ lµ toµn bé "cÊu thµnh" cña sù ph¶n béi. b−íc chÝnh trÞ cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vÒ mÆt Plª-kha-nèp nãi: khi giai cÊp t− s¶n "thùc sù" ph¶n nµy hay mÆt kia ®Òu thi hµnh, thùc hiÖn chÝnh c−¬ng lÜnh béi th× ng−êi ta sÏ kh«ng tin lêi kªu cña chóng ta, v× ®ã. Bµi nãi cña T¬-ru-bª-tx¬-c«i trong mïa hÌ n¨m 1905, mäi ng−êi qu¸ quen víi ch÷ : sù ph¶n béi. th¸i ®é quanh co trong vÊn ®Ò bèn nguyªn t¾c bÇu cö, Mét sù ng©y th¬ biÕt bao vÒ chÝnh trÞ ! Toµn bé chÝnh dù luËt khæ dÞch vÒ tù do b¸o chÝ ⎯ tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã s¸ch cña §¶ng d©n chñ - x· héi lµ ë chç soi s¸ng con ®−êng chÝnh lµ nh÷ng b−íc cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, mµ quÇn chóng nh©n d©n sÏ ph¶i ®i. Chóng ta gi¬ cao bã nh÷ng b−íc ®ã chÝnh ®ang thùc hiÖn c−¬ng lÜnh ph¶n béi ®uèc m¸c-xÝt cña chóng ta vµ qua mçi b−íc cña c¸c giai cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa. cÊp riªng biÖt, qua mçi sù biÕn chÝnh trÞ vµ kinh tÕ, chóng Tõ nghÞ luËn cña ®ång chÝ Plª-kha-nèp cã thÓ rót ra ta chØ ra r»ng cuéc sèng x¸c nhËn häc thuyÕt cña chóng ta. kÕt luËn: nÕu giai cÊp t − s ¶n ch − a lµm mét b − íc ® Æc biÖt Chñ nghÜa t− b¶n cµng ph¸t triÓn, ®Êu tranh chÝnh trÞ cµng n µo th× lóc ®ã sÏ kh«ng cã mét sù ph¶n béi nµo tõ phÝa gay g¾t th× bé phËn nh©n d©n tin ë nh÷ng lêi nãi cña chóng nã. §iÒu ®ã kh«ng ®óng. NÕu giai cÊp t− s¶n vµ chÝnh nh÷ng ta sÏ ngµy cµng ®«ng h¬n, sÏ tin r»ng nh÷ng lêi nãi ®ã ®−îc
  8. V. I. Lª-nin 210 211 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc cuéc sèng (hoÆc lÞch sö) x¸c nhËn. HiÖn nay ch¼ng h¹n Trong hµng ngò ®¶ng viªn cña ®¶ng ta nãi chung − ? Nh−ng h¸ kh«ng cÇn ph¶i nghÜ ®Õn nh÷ng hµng ngò réng r·i cña hµng tr¨m ngµn ng−êi ë Nga ®· tin ë sù ®óng ®¾n trong quÇn chóng nh©n d©n, hay sao ? sù ®¸nh gi¸ cña chóng ta vÒ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp Trªn b¸o "Lêi kªu gäi"85, mét c«ng nh©n ®· nãi ®óng hiÕn. Víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸ch m¹ng hoÆc r»ng Plª-kha-nèp xÐt ®o¸n "tõ ®»ng xa". QuÇn chóng v« víi sù chuyÓn h−íng m¹nh mÏ cña c¸ch m¹ng sang mét s¶n vµ nöa v« s¶n ch−a cã kh¸i niÖm vÒ sù ®èi lËp ®ã nãi sù c©u kÕt lín nµo ®ã cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn chung còng nh− ch−a cã kh¸i niÖm vÒ tÝnh chÊt t− s¶n cña víi chÕ ®é chuyªn chÕ th× hµng triÖu vµ thËm chÝ hµng nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn. VËy mµ chÝnh hiÖn nay chôc triÖu ng−êi sÏ tin r»ng sù ®¸nh gi¸ cña chóng ta lµ b¸o chÝ d©n chñ - lËp hiÕn ch¾c ch¾n ®· v−ît qu¸ b¸o chÝ chÝnh x¸c. d©n chñ - x· héi cña chóng ta m−êi lÇn. Nh÷ng ng−êi d©n Do ®ã nãi r»ng hiÖn nay chóng ta qu¸ hay l¾p l¹i nh÷ng chñ - lËp hiÕn còng t¨ng c−êng viÖc lµm h− háng nh©n d©n tiÕng kªu la vÒ sù ph¶n béi, cho nªn vÒ sau ng−êi ta kh«ng th«ng qua c¶ §u-ma d©n chñ - lËp hiÕn vµ th«ng qua bÊt tin ë tiÕng kªu cña chóng ta vÒ sù ph¶n béi n÷a, ®ã lµ cø tæ chøc nµo cña ph¸i tù do. ChØ cã hoµn toµn mÊt hÕt nãi mét ®iÒu hÕt søc phi lý. §ång chÝ Plª-kha-nèp ra søc c¶m gi¸c ®èi víi hiÖn thùc th× míi cã thÓ nghÜ r»ng tùa uæng c«ng che giÊu sù phi lý ®ã b»ng nh÷ng suy luËn hå chóng ta v−ît qu¸ tiÕn tr×nh cña sù biÕn vµ yªu cÇu thuéc lo¹i nh÷ng suy luËn mµ nh÷ng trinh n÷ giµ, nh÷ng cña quÇn chóng khi chóng ta v¹ch trÇn tÝnh dao ®éng vµ sù bµ gi¸m thÞ, v.v. th−êng nãi víi c¸c n÷ sinh trung häc. §ång ph¶n béi cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn. Tr¸i l¹i, chÝ Êy nãi víi mét giäng d¹y ®êi: "Phª b×nh ph¶i trong vÊn ®Ò nµy chóng ta còng l¹c hËu so víi c¶ tiÕn tr×nh cã c¨n cø". cña sù biÕn lÉn yªu cÇu cña quÇn chóng! Tèt nhÊt xin ThËt lµ võa míi võa th«ng minh. Vµ sù phª b×nh cña ®ång chÝ h·y viÕt mét bµi phª b×nh phæ th«ng vµ "cã c¨n ®ång chÝ còng ph¶i cã c¨n cø, ®ång chÝ Plª-kha-nèp ¹. cø" vÒ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, ®ång chÝ Plª-kha-nèp Nh−ng xin h·y xem ®©y: ®ång chÝ kh«ng ®−a ra mét vÝ ¹: nh− thÕ sÏ cã lîi h¬n. dô thùc tÕ vµ Ýt nhiÒu quan träng nµo chøng tá sù phª Giê ®©y chóng ta h·y chuyÓn sang nh÷ng kÕt luËn cña b×nh cña chóng t«i ®èi víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp Plª-kha-nèp vÒ §u-ma. hiÕn lµ kh«ng cã c¨n cø, mµ ®ång chÝ l¹i dïng nh÷ng lËp §ång chÝ Êy viÕt: "ChÝnh phñ cña chóng ta ®· ph¹m luËn chung chung cña m×nh ®Ó gieo r¾c vµo ®Çu ãc ®éc nhiÒu sai lÇm kh«ng thÓ tha thø ®−îc". "Nh÷ng sai lÇm gi¶ mét ®ång ý kiÕn kh«ng cã c¨n cø ! ChØ cã quy ®ã ®· dÉn chÝnh phñ Êy tíi bê vùc th¼m, nh−ng ch−a kh¸i niÖm "ph¶n béi" thµnh mét lêi gay g¾t th× cã gi¸ ®Èy nã xuèng ®ã. Nã sÏ r¬i vµo vùc th¼m khi §u-ma bÞ trÞ g× ! gi¶i t¸n... §u-ma thøc tØnh c¶ nh÷ng ng−êi ngñ say nhÊt; C©u nµy cña ®ång chÝ cã gi¸ trÞ g×: "Trong hµng ngò nã ®Èy c¶ nh÷ng ng−êi l¹c hËu nhÊt tiÕn lªn; nã ®Ëp tan chóng ta, ý thøc vÒ sù ®èi lËp ®ã (sù ®èi lËp gi÷a lîi trong quÇn chóng nh÷ng ¶o t−ëng chÝnh trÞ cuèi cïng mµ Ých cña giai cÊp t − s ¶n vµ lîi Ých giai cÊp v« s¶n) ®· lÞch sö ®Ó l¹i... C«ng t¸c h÷u c¬ cña §u-ma sÏ cã mét cã ® − îc, cã thÓ nãi lµ, s ù v÷ng bÒn cña thµnh kiÕn" .Trong t¸c dông cæ ®éng lín nhÊt". "hµng ngò chóng ta" nµo vËy, h¶ ®ång chÝ Plª-kha-nèp? Trong H·y xin nghiªn cøu nh÷ng lËp luËn ®ã. ChÝnh phñ sÏ hµng ngò nh÷ng ng − êi Nga tÇm th − êng ë Gi¬-ne-v¬ − ?
  9. V. I. Lª-nin 212 213 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc ®æ khi §u-ma bÞ gi¶i t¸n. Chóng ta h·y cho lµ nh− thÕ. chñ - x· héi. ChÝnh viÖc lµm mÊt uy tÝn cña nh÷ng ng−êi d©n Nh−ng nÕu §u-ma chØ h¹n chÕ trong c«ng t¸c h÷u c¬ th× chñ - lËp hiÕn lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cña c«ng t¸c ®ã vµ tõ ®©u mµ cã thÓ kÕt luËn lµ nã sÏ bÞ gi¶i t¸n? C«ng t¸c lµ ®¶m b¶o ®Ó lµm cho quÇn chóng ®ång t×nh víi c«ng t¸c ®ã. h÷u c¬ lµ g×? Lµ c«ng t¸c cña §u-ma tiÕn hµnh dùa vµo KÎ nµo nãi vÒ viÖc chÝnh phñ "r¬i vµo" vùc th¼m vµ ph¸p luËt. §u-ma giao dù luËt cho Héi ®ång nhµ n−íc, ®ång thêi nãi vÒ sù kh«ng hîp thêi cña viÖc phª ph¸n vµ chÊt vÊn c¸c bé tr−ëng. Héi ®ång nhµ n−íc vµ c¸c bé lªn ¸n nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vÒ sù ph¶n béi, tr−ëng tr× ho·n vÊn ®Ò vµ ra søc lµm nhôt tÊt c¶ nh÷ng th× lËp luËn cña kÎ ®ã kh«ng nhÊt qu¸n. R¬i vµo "vùc th¼m" chØ lµ mét c¸ch nãi h×nh t−îng, ⎯ ®ã lµ mét c©u nãi c¸ch xung ®ét ®ang xuÊt hiÖn. C¬ quan ng«n luËn cña chÝnh phñ Nga, tê "Nhµ n−íc Nga"86, ®· nãi tõ l©u: h·y ®Ó m¹ng su«ng, nÕu muèn b¾t ch−íc c¸ch nãi cña Plª- cho §u-ma thµnh ra ph¸i ®èi lËp, nh−ng chØ cã ®iÒu lµ kha-nèp th× t«i sÏ nãi nh− thÕ. ChÝnh quyÒn sÏ r¬i vµo ®õng thµnh ra ph¸i c¸ch m¹ng. Nãi c¸ch kh¸c: h·y lµm tay ai? C«ng nh©n vµ n«ng d©n cã thÓ ®Ó cho chÝnh quyÒn c«ng t¸c h÷u c¬, nh−ng ®õng tiÕn thªm mét b−íc nµo n÷a. r¬i vµo tay nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn lµ nh÷ng kÎ Hµ tÊt ph¶i gi¶i t¸n §u-ma v× nã tiÕn hµnh c«ng t¸c sÏ lËp tøc chia chÝnh quyÒn víi chÕ ®é chuyªn chÕ cò h÷u c¬?? NÕu nã kh«ng lµm mét b−íc tiÕn c¸ch m¹ng, kh«ng? H¸ kh«ng ph¶i chÝnh lµ tõ quan ®iÓm ®ã mµ ®Æc hoµn toµn kh«ng h÷u c¬, hoÆc nÕu mét phong trµo, trong biÖt cÇn ph¶i nãi cho nh©n d©n ®Ò phßng nh÷ng ng−êi ®ã §u-ma d©n chñ - lËp hiÕn còng sÏ trë thµnh ch−íng d©n chñ - lËp hiÕn hay sao? ng¹i cho chÝnh phñ, kh«ng bïng lªn ë bªn ngoµi §u-ma, Chóng t«i cho lµ ph¶i. Chóng t«i nghÜ r»ng chñ nghÜa th× kh«ng bao giê §u-ma bÞ gi¶i t¸n. Chóng t«i thÊy gi¶ c¬ héi cña Plª-kha-nèp lµm trë ng¹i vµ nguy h¹i cho c«ng thiÕt ®ã cã lÏ ®óng h¬n nhiÒu so víi lêi nãi su«ng "ng−êi t¸c cÇn thiÕt ®ã, tøc lµ c«ng t¸c gi¸o dôc quÇn chóng nhËn ta sÏ gi¶i t¸n §u-ma". râ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, ®ång chÝ ®ã ph¶n ®èi, ChÝnh phñ ®æ kh«ng ph¶i chØ trong tr−êng hîp §u-ma mét c¸ch hoµn toµn kh«ng cã c¬ së, s¸ch l−îc v¹ch trÇn b¶n bÞ gi¶i t¸n. Nã ®æ c¶ trong nh÷ng tr−êng hîp kh¸c, v× chÊt thùc sù cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn. §u-ma hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ nh©n tè chñ yÕu còng Khi nãi r»ng c«ng t¸c h÷u c¬ cña §u-ma cã mét t¸c kh«ng ph¶i lµ dÊu hiÖu chÝnh x¸c nhÊt cña phong trµo. dông cæ ®éng lín nhÊt, Plª-kha-nèp béc lé mét c¸ch nh×n Nã kh«ng ph¶i tù nhiªn mµ ®æ, mµ chØ ®æ khi cã hµnh phiÕn diÖn nhÊt ®èi víi sù vËt. Nh− chóng t«i ®· chØ ra ®éng tÝch cùc... cña mét ng−êi thø ba nµo ®ã (kh«ng trong tê "Lµn sãng", ë ®©y nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· tù ph¶i chÝnh phñ còng kh«ng ph¶i §u-ma). Gi¶i thÝch tÝnh m×nh söa ch÷a cho Plª-kha-nèp, hä chÕ giÔu mét c¸ch hoµn tÊt yÕu cña hµnh ®éng ®ã, ⎯ nh÷ng h×nh thøc cã thÓ cã cña toµn chÝnh ®¸ng triÓn väng "chÊt ®èng ph¸p luËt" cña "§u-ma"1). nã, tÝnh chÊt vµ thµnh phÇn giai cÊp cña nh÷ng ng−êi Cho tíi nay n−íc Nga lµ n−íc cã mét sè l −îng nhiÒu nhÊt ho¹t ®éng cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh "hµnh ®éng" ®ã, ⎯ ®iÒu nh÷ng ph¸p luËt kiÓu c¶nh s¸t trªn giÊy tê. NÕu §u-ma bao kiÖn thµnh c«ng cña hµnh ®éng ®ã, v.v. vµ v.v., ⎯ tÊt giê còng tiÕn hµnh c«ng t¸c "h÷u c¬" th× n−íc Nga cã thÓ c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã, nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ph¶i lµm. nhanh chãng thµnh ra mét n − íc cã mét sè l − îng nhiÒu Vµ chÝnh nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ph¶n ®èi mét _______________________________________ c¸ch th¼ng tay nhÊt c«ng t¸c ®ã cña nh÷ng ng − êi d©n 1) Xem tËp nµy, tr. 175 - 177.
  10. V. I. Lª-nin 214 215 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc b¸ nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn. ChÝnh s¸ch Du-ba-tèp 87 còng nhÊt nh÷ng ph¸p luËt cÊp tiÕn trªn giÊy tê. T−ëng r»ng ®· thøc tØnh c«ng nh©n, còng ®· v¹ch trÇn nh÷ng ¶o t−ëng, t¸c dông cæ ®éng cña nh÷ng ph¸p luËt ®ã hay cña nh÷ng nh−ng còng chØ trong chõng mùc chóng ta ®Êu tranh víi dù luËt trùc tiÕp tØ lÖ víi sù dµi ng¾n vµ sè l−îng cña viÖc dïng chÝnh s¸ch Du-ba-tèp ®Ó lµm h− háng nh©n d©n, chóng th× lµ mét sù th«ng th¸i rëm qu¸ møc. Muèn nghÜ th× nã míi lµm nh− thÕ. §õng cã t×m c¸ch b¸c bá luËn nh− vËy, cÇn ph¶i quªn vÝ dô vÒ nghÞ viÖn Phran-pho, nghÞ cø ®ã b»ng c¸ch tuyªn bè r»ng §u-ma kh«ng theo chÝnh viÖn nµy ®· tiÕn hµnh mét c¸ch cã c¨n cø nhÊt "c«ng t¸c s¸ch Du-ba-tèp. So s¸nh kh«ng ph¶i lµ ®ång nhÊt ho¸. h÷u c¬" cña m×nh vµ ®· t−ëng t−îng nh− Plª-kha-nèp, H·y thö t×m ra cho t«i mét tê b¸o d©n chñ - lËp hiÕn hay r»ng chÝnh c«ng t¸c h÷u c¬ cã mét t¸c dông cæ ®éng lín mét bµi ph¸t biÓu chÝnh trÞ quan träng cña nh÷ng ng−êi nhÊt. Muèn nghÜ nh− vËy, cÇn ph¶i kh«ng thÊy ®iÒu ®· x¶y ra ë d©n chñ - lËp hiÕn trong ®ã (trong b¸o hoÆc lêi ph¸t Nga; cÇn ph¶i kh«ng thÊy nh÷ng dÊu hiÖu mÖt mái cña biÓu) kh«ng cã nh÷ng nh©n tè lµm h− háng ý thøc chÝnh c«ng chóng g©y ra bëi bµi diÔn thuyÕt trµng giang ®¹i h¶i trÞ cña nh©n d©n. cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn trong §u-ma, kh«ng §ã lµ ®iÒu mµ ®ång chÝ Plª-kha-nèp quªn khi ®ång chÝ thÊy nh÷ng dù luËt "khæ dÞch" cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - Êy tuyªn bè mét c¸ch trang nghiªm vµ trÞnh träng: "§©y lËp hiÕn vµ nh÷ng lêi lÏ hå ®å th¶m h¹i cña hä trong viÖc lµ ý nghÜa cña toµn bé triÕt häc: tÊt c¶ nh÷ng c¸i g× gióp tù biÖn hé nh©n nh÷ng dù luËt ®ã, g©y ra Ên t−îng nh− vµo viÖc gi¸o dôc chÝnh trÞ cho nh©n d©n ®Òu lµ tèt, tÊt thÕ nµo, kh«ng thÊy sù sî h·i kiÓu phi-li-xtanh v« cïng ghª c¶ nh÷ng c¸i g× trë ng¹i cho c«ng t¸c ®ã ®Òu lµ xÊu". TÊt tëm cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn tr−íc lµn sãng c¶ nh÷ng c¸i kh¸c ®Òu lµ thiªn kiÕn, lµ triÕt häc kinh viÖn. míi ®ang tíi gÇn, tr−íc cuéc ®Êu tranh míi kh«ng tr¸nh Ph¶i, ph¶i, mét ph¸i nµo ®ã trong nh÷ng ng−êi d©n chñ - khái, tr−íc c¸i mµ Plª-kha-nèp gäi lµ "r¬i vµo vùc th¼m". x· héi thùc sù r¬i vµo triÕt häc kinh viÖn tuyÖt väng. §ång chÝ Plª-kha-nèp ¹, v¹ch trÇn nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp ChØ cã ®iÒu lµ ph¸i nµo, ph¸i h÷u hay lµ ph¸i t¶? Cã thÓ hiÕn, ®ã còng lµ chuÈn bÞ cho quÇn chóng nh©n d©n ®«ng t − ëng t − îng mét c¸i g× th«ng th¸i rëm, thiÕu sinh khÝ, ®¶o gi¸c ngé vÒ sù r¬i ®ã, tham gia tÝch cùc vµo sù r¬i thùc sù kinh viÖn h¬n viÖc quy s¸ch l − îc cña giai cÊp v« ®ã, g¹t nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn khái "chiÕc b¸nh" s¶n trong thêi ®¹i c¸ch m¹ng thµnh nhiÖm vô gi¸o dôc khi chÝnh phñ r¬i, chuÈn bÞ cho sù r¬i ®ã mét c¸ch anh chÝnh trÞ cho nh©n d©n, ® − îc kh«ng? NÕu cã th× lóc ®ã dòng vµ qu¶ c¶m. giíi h¹n gi÷a cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña §¶ng d©n chñ - x· §u-ma ®ang ®¸nh thøc, §u-ma ®ang v¹ch trÇn nh÷ng ¶o héi vµ cuéc ®Êu tranh cña ph¸i v¨n ho¸ t− s¶n tÇm th − êng t−ëng cuèi cïng, ng−êi ta nãi víi chóng ta nh− vËy. §óng. lµ ë chç nµo? C¸ch m¹ng ®ang s«i sôc, c¸c giai cÊp kh¸c Nh−ng "§u-ma" lµm ®iÒu ®ã chØ trong chõng mùc chóng nhau ®ang hµnh ®éng, quÇn chóng ®ang b¾t tay vµo c«ng ta v¹ch trÇn tÝnh do dù vµ tÝnh dao ®éng cña §u-ma d©n t¸c lÞch sö, nh÷ng mµu s¾c kh¸c nhau cña c¸c ®¶ng t − s ¶n chñ - lËp hiÕn, ⎯ chØ trong chõng mùc chóng ta gi¶i thÝch ®−îc h×nh thµnh, cuéc khñng ho¶ng chÝnh trÞ phøc t¹p ®ang râ nh÷ng sù kiÖn cã liªn hÖ víi §u-ma, nh÷ng sù kiÖn gay g¾t thªm, mét giai ®o¹n ®Êu tranh míi trªn c¬ së ®−îc chØ ra sù sôp ®æ cña ¶o t−ëng. Nh÷ng ng −êi d©n chñ - lËp chuÈn bÞ bëi nh÷ng sù biÕn vµ kinh nghiÖm phong phó hiÕn kh«ng lµm viÖc ®ã. Nh÷ng ng − êi d©n chñ - lËp hiÕn ch−a tõng thÊy trong n¨m 1905 ®ang h×nh thµnh ⎯ thÕ mµ ph¶n ®èi viÖc ®ã. Nh÷ng ng − êi d©n chñ - lËp hiÕn truyÒn
  11. V. I. Lª-nin 216 217 §ång chÝ Plª-kha-nèp lËp luËn nh− thÕ nµo vÒ s¸ch l−îc quy tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã thµnh mçi mét ®iÒu: gi¸o dôc vËy, c¸c ngµi ¹: c¸ch m¹ng Nga réng r·i h¬n, m¹nh mÏ chÝnh trÞ cho nh©n d©n ! Thùc sù ®ã lµ mét ph¸t hiÖn thiªn h¬n vµ s©u s¾c h¬n. Nã ®ang ®i lªn cao trµo. Nã ®ang v−ît tµi cña c« gi¸o cña chóng ta. Thùc sù, ®ã lµ mét c¸i "ch×a qua nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn mµ ®i. Vµ chóng t«i, kho¸" tèt ®Ó gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò chÝnh trÞ cô thÓ, vµ h¬n nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng, chóng t«i chÝnh n÷a mét c¸i ch×a kho¸ mµ bÊt cø ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn lµ ®¹i biÓu cña phong trµo s©u s¾c h¬n ®ã, chóng t«i chÝnh nµo vµ thËm chÝ c¶ ®¶ng c¶i c¸ch d©n chñ vµ thËm chÝ c¶ ®ang ra søc gi¶i thÝch nhiÖm vô cao c¶ ®ã cho c«ng nh©n vµ G©y-®en ®Òu cã thÓ hoµn toµn tiÕp thu ®−îc, n¾m lÊy b»ng n«ng d©n, chóng t«i hÕt søc gióp ®ì hä chÝnh ®Ó v−ît qua c¶ hai tay. Ph¶i, ph¶i, ®ã chÝnh lµ tiªu chuÈn "réng r·i" c¸i ®Ëp cña ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn. mµ chóng ta cÇn ®Õn, chÝnh lµ c¸i lµm cho c¸c giai cÊp tËp hîp l¹i vµ ®oµn kÕt l¹i, chø kh«ng ph¶i lµ c¸i gieo r¾c c¨m "TiÕn lªn", sè 1, Theo ®óng b¶n ®¨ng thï vµ bÊt hoµ. TÊt c¶ nh÷ng ng−êi l−¬ng thiÖn ®ã ngµy 26 th¸ng N¨m 1906 trªn b¸o "TiÕn lªn" sÏ nãi: ChÝnh nh− vËy ! Hoan h« Plª-kha-nèp ! ThËt ra, Ký tªn: N. L. "sù gi¶i quyÕt" nh− thÕ kh«ng tr¸nh khái lµm m¬ hå hoÆc ®Èy ra xa vÊn ®Ò vÒ "thêi kú ®iªn cuång" míi, vÒ "c¬n giã xo¸y" míi mµ giai cÊp t− s¶n hÕt søc sî h·i. Kh«ng cã c¬n giã xo¸y nµo c¶, ⎯ kh«ng cã tai biÕn nµo c¶, ®ång chÝ Plª-kha-nèp ¹, h·y tr−íc sau nh− mét, ⎯ kh«ng cã mét vùc th¼m nµo c¶. Gi¸o dôc chÝnh trÞ cho nh©n d©n ⎯ ®ã lµ ngän cê cña chóng ta, ®ã lµ ý nghÜa cña toµn bé triÕt häc. B»ng c¸ch ®ã, ®ång chÝ Plª-kha-nèp hoµn toµn vµ vÒ toµn bé ®· coi m×nh gièng víi ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn trung b×nh cña n−íc §øc trong nghÞ viÖn Phran-pho. å, nh÷ng ng−êi nãi su«ng Êy ®· nãi biÕt bao nhiªu nh÷ng lêi tuyÖt diÖu vÒ ý thøc chÝnh trÞ cña nh©n d©n ! Hä ®· th¶o ra biÕt bao nhiªu ®¹o luËt "h÷u c¬" ®Ñp ®Ï v× nh÷ng môc ®Ých ®ã ! Vµ hä ®· ph¶n ®èi mét c¸ch cao quý biÕt bao, khi ng−êi ta gi¶i t¸n hä sau khi rót côc hä bÞ nh©n d©n ch¸n ngÊy vµ mÊt hÕt mäi ý nghÜa c¸ch m¹ng. Ng−êi ta nãi víi chóng t«i: c¸ch m¹ng Nga s©u s¾c h¬n, nã ®ang ®i lªn cao trµo, c¸i ®Ëp §u-ma d©n chñ - lËp hiÕn, nh÷ng lêi lÏ d©n chñ - lËp hiÕn, tÝnh do dù cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, c¸c dù luËt khæ dÞch cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn kh«ng ng¨n chÆn ®−îc c¸ch m¹ng. Ph¶i, chÝnh nh−
  12. 218 219 NghÞ quyÕt cña Ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua d©n t×nh h×nh ch©n thùc : r»ng §u-ma bÊt lùc, r»ng kh«ng thÓ chê ®îi ë §u-ma ruéng ®Êt vµ tù do, r»ng hiÓn nhiªn lµ nh©n d©n ph¶i tù m×nh n¾m lÊy tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã, r»ng t×nh h×nh ®ang ®i tíi mét cuéc ®Êu tranh kiªn quyÕt N ghÞ quyÕt cña Ban chÊp hµnh ngoµi §u-ma. Pª-tÐc-bua cña ®¶ng c«ng nh©n Nhãm lao ®éng ph¶i tuyªn bè r»ng chØ cã hµnh ®éng d©n chñ - x· héi nga vÒ chiÕn ®Êu chung cña c«ng nh©n cïng víi n«ng d©n míi cã thÓ lËt ®æ chÝnh quyÒn cò, r»ng cÇn ph¶i chuÈn bÞ cho th¸i ®é ®èi víi ®u-ma nhµ n − íc 8 8 nh÷ng hµnh ®éng ®ã, tæ chøc l¹i ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng hµnh ®éng ®ã, khi mµ thêi c¬ quyÕt ®Þnh cña hµnh ®éng c¸ch m¹ng ChÝnh phñ chuyªn chÕ chÕ giÔu vµ lµm nhôc mét c¸ch ch−a ®Õn. Tr−íc thêi c¬ ®ã cÇn ph¶i tÝch lòy vµ gi÷ g×n hÕt søc th« b¹o nh÷ng ®¹i biÓu ®−îc d©n c− Nga cö vµo lùc l−îng cña nh©n d©n, kh«ng ph©n t¸n nh÷ng lùc l−îng §u-ma nhµ n−íc. ChÝnh phñ b¸c bá tÊt c¶ nh÷ng lêi tuyªn ®ã trong cuéc ®Êu tranh nhá nhÆt v« bæ, kh«ng m¾c m−u bè cña §u-ma trong ®ã biÓu hiÖn Ýt nhiÒu nhu cÇu vµ yªu khiªu khÝch cña chÝnh phñ. cÇu cña nh©n d©n, vµ kiªn tr× tiÕp tôc chÝnh s¸ch giÕt chãc NÕu Nhãm lao ®éng lµm tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã th× nã vµ b¹o lùc. sÏ lµm trßn nghÜa vô cña m×nh tr−íc nh©n d©n, vµ chØ lóc §u-ma bÊt lùc. Nã së dÜ bÊt lùc kh«ng nh÷ng chØ v× Êy nhãm ®ã míi cã thÓ cïng víi tæ chøc c¸ch m¹ng cña trong tay nã kh«ng cã l−ìi lª vµ sóng m¸y mµ chÝnh phñ giai cÊp v« s¶n l·nh ®¹o phong trµo nh©n d©n vÜ ®¹i, phong cã s½n, mµ cßn v× nh×n chung nã kh«ng cã tinh thÇn c¸ch trµo nµy sÏ ®Ëp tan nh÷ng xiÒng xÝch cò trãi buéc sù ph¸t m¹ng vµ kh«ng cã n¨ng lùc ®Êu tranh kiªn quyÕt. C¸c ®¶ng triÓn cña x· héi. tù do chñ nghÜa ë §u-ma chØ ñng hé mét c¸ch kh«ng ®Çy ®ñ vµ do dù nh÷ng nguyÖn väng cña nh©n d©n, hä lo l¾ng ®Õn viÖc lµm dÞu vµ lµm yÕu cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng ®ang In håi th¸ng N¨m 1906 thµnh diÔn ra h¬n lµ viÖc tiªu diÖt kÎ thï cña nh©n d©n. Ngoµi truyÒn ®¬n riªng cña Ban chÊp Theo ®óng b¶n in nh÷ng ®¹i biÓu c«ng nh©n ra, chØ cã Nhãm lao ®éng lµ tá hµnh Pª-tÐc-bua cña §¶ng c«ng trong truyÒn ®¬n ra cã khuynh h−íng c«ng khai v× m¹nh d¹n tuyªn bè yªu nh©n d©n chñ - x· héi Nga cÇu cña nh©n d©n, nh−ng cho ®Õn nay vÒ ph−¬ng diÖn nµy nã còng cßn bÞ c¶n trë bëi ¶nh h−ëng cña nh÷ng ®¶ng tù do chñ nghÜa ®ã, bëi sù thiÕu ®éc lËp ®èi víi c¸c ®¶ng Êy. Chóng t«i kªu gäi Nhãm lao ®éng thùc hµnh mét chÝnh s¸ch kiªn quyÕt h¬n vµ triÖt ®Ó h¬n. Chóng t«i ®Ò nghÞ hä yªu cÇu §u-ma trùc tiÕp vµ c«ng khai kªu gäi nh©n d©n, nÕu ®a sè trong §u-ma cù tuyÖt kªu gäi mét c¸ch ®éc lËp nh − v Ëy th× Nhãm lao ®éng ph¶i nãi víi nh©n
  13. 220 221 VÒ khÈu hiÖu néi c¸c §u-ma d©n chñ - lËp hiÕn che giÊu ®»ng sau yªu cÇu vÒ néi c¸c §u-ma ý ®å c©u kÕt víi chÝnh phñ chuyªn chÕ vµ lµm yÕu c¸ch m¹ng, g©y khã kh¨n cho viÖc triÖu tËp quèc héi lËp hiÕn. Ph©n tÝch nghÞ quyÕt mét c¸ch tØ mØ h¬n th× chóng t«i dµnh l¹i mét lÇn sau1), giê ®©y chóng t«i yªu cÇu toµn thÓ c¸c ®¶ng viªn hÕt søc chó ý ®Õn cuéc tranh luËn v« cïng V Ò khÈu hiÖu néi c¸c §u-ma 8 9 quan träng trong Ban chÊp hµnh Xanh Pª-tÐc-bua cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Nh÷ng v¨n kiÖn in trªn ®©y v¹ch râ cuéc tranh luËn hÕt søc träng yÕu trong Ban chÊp hµnh Xanh Pª-tÐc-bua "TiÕn lªn", sè 2, Theo ®óng b¶n ®¨ng ngµy 27 th¸ng N¨m 1906 trªn b¸o "TiÕn lªn" cña ®¶ng. Cuéc tranh luËn ®ã lµ quan träng vÒ hai ph−¬ng diÖn. Mét lµ, vÒ ph−¬ng diÖn h×nh thøc, mäi tæ chøc tù trÞ cña ®¶ng ®Òu cã quyÒn th«ng qua nghÞ quyÕt ®éc lËp chø kh«ng ph¶i chØ ®¬n gi¶n t¸n ®ång nghÞ quyÕt cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng, ®ã lµ mét ®iÒu hoµn toµn kh«ng thÓ tranh c·i ®−îc. NghÞ quyÕt cña Ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua kh«ng m©u thuÉn víi mét quyÕt ®Þnh nµo cña §¹i héi thèng nhÊt c¶, ®iÒu ®ã lµ râ rµng. Trong ph¹m vi nh÷ng quyÕt nghÞ cña ®¹i héi, chÝnh nh÷ng tæ chøc ®Þa ph−¬ng còng ph¶i ®éc lËp ®Ò ra nh÷ng ý kiÕn chØ ®¹o cña m×nh. Hai lµ, xÐt theo thùc chÊt vÊn ®Ò, nghÞ quyÕt cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng râ rµng lµ kh«ng lµm cho ng−êi ta tho¶ m·n vµ tr¸i víi quyÕt nghÞ cña ®¹i héi. NghÞ quyÕt ®ã kh«ng m¶y may v¹ch râ "sù v« dông cña §u-ma", ⎯ kh«ng më réng vµ kh«ng lµm gay g¾t thªm nh÷ng xung ®ét bªn trong §u-ma. NghÞ quyÕt ®ã ®Ò ra mét khÈu hiÖu ("thay thÕ néi c¸c hiÖn nay b»ng mét néi c¸c do §u-ma chØ ®Þnh") kh«ng m¶y may cã thÓ rót ra ®−îc tõ nghÞ quyÕt cña ®¹i héi. KhÈu hiÖu ®ã cã tÝnh chÊt n−íc ®«i, _______________________________________ nã lµm m¬ hå ý thøc cña giai cÊp v« s¶n, v× nh÷ng ng −êi 1) Xem tËp nµy, tr. 241 - 247.
  14. 222 223 VÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay c«ng ®ang lªn, nh÷ng h×nh thøc b·i c«ng míi xuÊt hiÖn ("b·i c«ng lu©n phiªn" ë mét ngµnh s¶n xuÊt nµy tiÕp sau mét ngµnh s¶n xuÊt kh¸c ⎯ chóng t«i cßn quay trë l¹i nh÷ng cuéc b·i c«ng lu©n phiªn nµy), cuéc ®Êu tranh trùc tiÕp cña n«ng d©n ®Ó giµnh ruéng ®Êt gay g¾t thªm, nh÷ng tin tøc vÒ sù thøc tØnh ngµy cµng nhiÒu cña binh lÝnh vµ lÝnh thuû bÞ ¸p bøc, c«ng nh©n ®−êng s¾t b¾t ®Çu "håi V Ò t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay phôc l¹i". Mét c¸i g× míi vµ t−¬i t¾n ®ang vËn ®éng, huyªn n¸o, sôc s«i vµ n¸o ®éng kh¾p mäi n¬i. Tõ nh÷ng ®èng ®iªu tµn, nh÷ng mÇm non míi ®ang nÈy lªn kh«ng g× T×nh h×nh chÝnh trÞ s¸ng sña lªn nhanh chãng khiÕn ng¨n c¶n næi. chóng ta thËt sù phÊn chÊn. Sèng trong mét thêi ®¹i mµ Vµ mÆc dï nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ra søc ®ãng quÇn chóng nh©n d©n b¾t ®Çu sèng mét cuéc sèng chÝnh chÆt c¸nh cöa trong cung ®iÖn Ta-vrÝch, cuéc sèng vÉn trÞ th× thËt lµ vui. TÊt c¶ nh÷ng nhãm x· héi chñ yÕu ë ph¸t triÓn, ngän giã m¸t vÉn thæi vµo tËn ®ã. C«ng t¸c n−íc Nga hiÖn nay b»ng c¸ch nµy hoÆc c¸ch kh¸c ®· ®i v¹ch ranh giíi giai cÊp vµ soi s¸ng lËp tr−êng chÝnh trÞ vÉn ®−îc tiÕn hµnh c¶ ë ®Êy. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp vµo con ®−êng hµnh ®éng chÝnh trÞ c«ng khai vµ cã tÝnh hiÕn cßn chi phèi nh÷ng ng−êi thuéc Nhãm lao ®éng. chÊt quÇn chóng. Ho¹t ®éng c«ng khai v¹ch ra mét c¸ch H«m nay hä còng cßn vui mõng th¾ng lîi ngµy h«m qua th¼ng tay nh÷ng sù kh¸c nhau c¨n b¶n vÒ lîi Ých. C¸c chÝnh cña hä, khi hä phñ quyÕt ®Ò nghÞ cña nh÷ng ng−êi thuéc ®¶ng ®ang lé râ bé mÆt thËt cña m×nh. C¸c sù biÕn ph©n Nhãm lao ®éng vÒ viÖc lËp tøc th«ng qua ®¹o luËt vÒ ¸n ranh giíi mét c¸ch ®Æc biÖt râ rµng gi÷a nh÷ng ng−êi ñng tö h×nh, ⎯ khi hä buéc nh÷ng ng−êi thuéc Nhãm lao ®éng hé c¸c giai cÊp kh¸c nhau, buéc ph¶i x¸c ®Þnh ai ®i víi rót lui ®Ò nghÞ lËp tøc thiÕt lËp nh÷ng uû ban ruéng ®Êt, ai, ai chèng l¹i ai. nh÷ng uû ban ®Þa ph−¬ng ®−îc bÇu ra mét c¸ch tù do ®Ó Trong §u-ma nhµ n−íc, nh÷ng sù kh¸c nhau c¨n b¶n gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ruéng ®Êt. ®ã vÒ lîi Ých giai cÊp v¹ch ra ranh giíi vÒ chÝnh trÞ, lé Nh−ng b¶n th©n viÖc nh÷ng ng −êi d©n chñ - lËp hiÕn ra mét c¸ch mê nh¹t vµ kÐm râ rµng h¬n nhiÒu so víi ngµy cµng ph¶i th −êng xuyªn ®Êu tranh gi÷ ®Þa vÞ −u thÕ trong sinh ho¹t cña nh©n d©n ë bªn d−íi. Trong §u-ma cã ë §u-ma chØ ra râ rµng mét sù kh¸c nhau s©u s¾c nµo mét ®¶ng ®Æc biÖt, tøc §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, ®Ó lµm viÖc ®ã gi÷a hä vµ nh÷ng ng −êi thuéc Nhãm lao ®éng. Nh÷ng ®ã, ®¶ng nµy ®ang t×m mäi c¸ch xo¸ nhoµ nh÷ng giíi h¹n cuéc xung ®ét cã tÝnh chÊt chiÕn ®Êu Êy ngµy cµng th −êng râ rÖt, hoµ ho·n nh÷ng m©u thuÉn gay g¾t, dËp t¾t nh÷ng xuyªn vµ ngµy cµng gay g¾t th× sù kh¸c nhau gi÷a ®Þa chñ ngän löa ®Êu tranh ®ang bïng lªn n¬i nµy n¬i kh¸c. Nh−ng thuéc ph¸i tù do, chñ x−ëng, luËt s −, gi¸o s − vµ ng −êi ë "bªn d−íi" th× sù s«i sôc ngµy cµng t¨ng. Ng−êi v« s¶n, mu-gÝch biÓu lé ra ngµy cµng râ rÖt tr−íc quÇn chóng nh©n n«ng d©n, binh lÝnh, nh©n viªn ® −êng s¾t l¹i vïng dËy d©n. Ng −êi mu-gÝch tha thiÕt ®i t×m tù do cña nh©n d©n, víi toµn bé søc m¹nh to lín cña m×nh. Phong trµo b·i chÝnh v× thÕ hä kh«ng sèng hoµ b×nh ® − îc víi ®¶ng "tù do
  15. V. I. Lª-nin 224 225 VÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay nh©n d©n". Ng−êi mu-gÝch cè g¾ng ®i t×m ruéng ®Êt vµ tù ®· tù lµm nhôc m×nh qu¸ søc. Chóng ta buéc hä ph¶i do, vµ chØ v× nh÷ng cè g¾ng ®ã mµ lßng yªu d©n lõng tiÕng c«ng khai thó nhËn r»ng hä kh«ng muèn ®em l¹i tù do cña ®¶ng "tù do nh©n d©n" lõng tiÕng bÞ r¹n vì hoµn hoµn toµn vµ toµn bé ruéng ®Êt cho n«ng d©n, r»ng hä ®ang ®i toµn. t×m sù gióp ®ì cña bän quan chøc chèng l¹i n«ng d©n. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vÉn cßn chiÕn th¾ng Mét sè ng−êi nãi: trong c¸c uû ban ruéng ®Êt ®Þa ph−¬ng nh÷ng ng−êi thuéc Nhãm lao ®éng, nh−ng th¾ng lîi cña hä n«ng d©n ph¶i chiÕm −u thÕ tuyÖt ®èi v× n«ng d©n cã ®Õn hoÆc lµ g©y ra nh÷ng tiÕng xÊu trùc tiÕp cho ®¶ng hä, hµng chôc triÖu ng−êi, cßn bän quan chøc vµ ®Þa chñ th× hoÆc lµ v¹ch trÇn tÊt c¶ "b¶n chÊt" cña hä mét c¸ch th¼ng chØ cã hµng chôc v¹n ng−êi mµ th«i. Mét sè ng−êi kh¸c th¾n nhÊt khiÕn giai cÊp v« s¶n vui thÝch. tr¶ lêi: ®Þa chñ vµ n«ng d©n ph¶i cã ®¹i biÓu ngang nhau, Tr−êng hîp thø nhÊt chÝnh ®· xÈy ra víi dù luËt khæ cßn bän quan chøc th× sÏ tham gia vµ "kiÓm so¸t". dÞch cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vÒ tù do b¸o chÝ. Giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n gi¸c ngé mét bªn, bän quan Hä tù bµo ch÷a, ra søc trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm. Nh−ng chøc vµ bän d©n chñ - lËp hiÕn mét bªn. §ã lµ c¸ch s¾p nh÷ng thñ ®o¹n x¶o tr¸ th¶m h¹i ®ã cµng lµm cho hä lóng xÕp lùc l−îng mµ cuéc sèng quy ®Þnh trong cuéc ®Êu tranh tóng h¬n. Hä thó nhËn ®ã lµ "sai lÇm", lµ in "b¶n nh¸p", hiÖn nay, ngay tr−íc m¾t. nh−ng cho ®Õn nay hä kh«ng thÓ c«ng khai söa ch÷a sai Khen cho c¸c anh, nh÷ng nhµ ®¹i chÝnh kh¸ch d©n chñ - lÇm, kh«ng thÓ chØ ra b¶n chÝnh. lËp hiÕn ! Khen cho c¸c anh, nh÷ng nhµ viÕt b¸o "Ng«n luËn" Tr−êng hîp thø hai x¶y ra víi nh÷ng uû ban ruéng vµ "§u-ma", ⎯ c¸c anh gióp chóng t«i, nh÷ng ng−êi d©n ®Êt ®Þa ph−¬ng90. Cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ c«ng khai chñ - x· héi c¸ch m¹ng, mét c¸ch ch−a tõng thÊy trong viÖc tøc kh¾c ®oµn kÕt tÊt c¶ nh÷ng ng−êi "ph¸i t¶", nghÜa lµ gi¶i thÝch cho nh©n d©n râ hiÖn thùc chÝnh trÞ kh«ng t« vÏ ! nh÷ng ng−êi thuéc Nhãm lao ®éng vµ giai cÊp v« s¶n d©n C¸c anh gióp chóng t«i võa b»ng lý luËn cña c¸c anh, võa chñ - x· héi chèng l¹i nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn. b»ng hµnh ®éng cña c¸c anh. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· ®ång ý víi nh÷ng ng−êi Trong lý luËn cña c¸c anh, c¸c anh ph¶i ®i ngµy cµng b«n-sª-vÝch trong viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng ý ®Þnh thËt sù xa h¬n. H«m nay, c¸c anh ®Æt vÊn ®Ò ra mét c¸ch tuyÖt cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn: ph¶n béi c¸ch m¹ng, diÖu: vÊn ®Ò quy l¹i lµ "sù kh¸c nhau vÒ nguyªn t¾c cña bãp nghÑt c¸ch m¹ng b»ng nh÷ng ®Ò ¸n "quan liªu chñ c¸c quan ®iÓm" ("Ng«n luËn", sè 84). "Theo quan ®iÓm nghÜa", b»ng sù liªn hîp gi÷a bän quan chøc vµ ph¸i tù nµy, §u-ma chØ lµ mét trong nh÷ng "giai ®o¹n cña c¸ch do chèng l¹i nh÷ng ng−êi mu-gÝch. VÊn ®Ò ®· râ rµng: m¹ng"*, cßn theo quan ®iÓm kh¸c th× §u-ma lµ con ®−êng ®i bän quan chøc vµ bän ®Þa chñ theo ph¸i tù do ph¶i phôc tíi cñng cè chÕ ®é lËp hiÕn trªn c¬ së d©n chñ tïng hµng chôc triÖu n«ng d©n hay lµ hµng chôc triÖu n«ng réng r·i". d©n Êy ph¶i phôc tïng mét nhóm quan chøc vµ ph¸i tù TuyÖt, hay tuyÖt, c¸c ngµi viÕt b¸o "Ng«n luËn" ¹ ! ChÝnh do? Toµn thÓ giai cÊp c«ng nh©n, tÊt c¶ nh÷ng ®¹i biÓu lµ nh− thÕ nµy: tr−íc chóng ta cã hai quan ®iÓm c¨n b¶n d©n chñ - x· héi cña giai cÊp v« s¶n ®· ®øng dËy mu«n ng −êi nh − mét ñng hé n«ng d©n chèng l¹i bän quan chøc * NghÞ quyÕt cña §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n vµ ph¸i tù do. Cßn nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn th× chñ - x· héi Nga gäi lµ "C«ng cô cña c¸ch m¹ng".
  16. V. I. Lª-nin 226 227 VÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay vÒ nguyªn t¾c. HoÆc gi¶ §u-ma lµ mét giai ®o¹n cña c¸ch Cã lÏ cã ng −êi nãi víi chóng ta r»ng tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu m¹ng. HoÆc gi¶ §u-ma lµ c«ng cô tho¶ hiÖp cña quan chøc ®ã lµ nh÷ng lêi bµn t¸n trªn b¸o. Cã thÓ lµ nh− v Ëy. Nh−ng vµ ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn chèng l¹i giai cÊp v« s¶n vµ còng cã thÓ lµ ë ®ã cã mét mÈu sù thËt. Kh«ng cã löa n«ng d©n c¸ch m¹ng. C¸c anh kh«ng b»ng lßng víi c¸ch th× lµm g× cã khãi. B¸o "Thêi míi" lµ mét c¸i chong chãng tr×nh bµy nh− vËy − ? C¸c anh ph¶n ®èi − ? C¸c anh thËt næi tiÕng tõ l©u. Hµng chôc n¨m nay ®· chøng minh b¸o lµ hay ®ïa ! H¸ r»ng c¸c anh ®· kh«ng hoµn toµn tù v¹ch ®ã cã n¨ng lùc giã chiÒu nµo xoay chiÒu Êy vµ bî ®ì cÊp trÇn m×nh vÒ vÊn ®Ò uû ban ruéng ®Êt ®Þa ph−¬ng ? HiÖn trªn. ChÝnh trong nh÷ng ngµy gÇn ®©y tê b¸o ®ã ®· thay nay, cã kÎ ngu ngèc nµo l¹i kh«ng hiÓu r»ng sau "c¬ së ®æi râ rÖt th¸i ®é. Thay cho nh÷ng lêi nhiÕc m¾ng liªn tiÕp d©n chñ réng r·i" che giÊu mét chÕ ®é ®¹i biÓu cè g¾ng ®èi víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, chóng ta ®äc thÊy ngang nhau cña nh÷ng ng−êi mu-gÝch vµ nh÷ng ng−êi trªn b¸o ®ã nh÷ng lêi kªu gäi nång nhiÖt nhÊt khuyªn chÝnh thuéc ph¸i tù do víi sù tham gia vµ quyÒn kiÓm so¸t cña phñ nh−îng bé nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vµ thµnh c¸c ngµi G«-rª-m−-kin hoÆc cña nh÷ng bän quan chøc lËp néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn. Nh−ng, cã thÓ lµ nh÷ng kh¸c? ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn phÉn né v× lêi nãi dèi cña b¸o Vµ nÕu h«m nay cã ng−êi nµo vÉn kh«ng hiÓu râ rÊt "Thêi míi" ch¨ng ? Hoµn toµn kh«ng. Tê "Ng«n luËn" ®· c¶ nh÷ng lêi lÏ, nh÷ng bµi nãi chuyÖn, nh÷ng lêi tuyªn hai lÇn (sè 82 vµ sè 84) trÝch dÉn tê "Thêi míi" vÒ vÊn bè vµ nh÷ng lý luËn cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ®Ò ®ã víi sù ®ång t×nh râ rÖt chø kh«ng cã lÊy mét lêi th× ngay ngµy mai hµnh ®éng cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp ph¶n ®èi, chØ ®«i khi phµn nµn vÒ nh÷ng tiÕng väng cña hiÕn còng sÏ lµm cho hä hiÓu. §iÒu ®ã kh«ng cßn xa n÷a. thêi x−a trªn cïng tê "Thêi míi" Êy mµ th«i. Chóng ta chØ nãi víi ®¶ng "tù do nh©n d©n" cã mét ®iÒu: Nh− v Ëy, cã thÓ lµ mét néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn víi lµm g× th× lµm cho nhanh ! mét ng−êi thuéc kiÓu C«-cèp-txèp ®øng ®Çu s¾p ®−îc Mµ ®¶ng ®ã cô thÓ ®ang lµm g×, cÇn nãi vµi ®iÓm vÒ thµnh lËp nay mai. H«m nay c¸c b¸o buæi chiÒu thËm chÝ ®iÒu ®ã. ®Òu b¸o tin r»ng néi c¸c G«-rª-m−-kin ®· ®Ö ®¬n tõ chøc h«m qua92. Vµ chóng ta nãi víi ®¶ng "tù do nh©n d©n" Sù chuyÓn biÕn trong chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ n−íc ta ®ang ® −îc b¸o chÝ th¶o luËn h¨ng say. C¸c nhµ ng©n mét lÇn n÷a: lµm g× th× lµm cho nhanh ! Kh«ng cã g× hµng Ph¸p kh«ng cÊp tiÒn, cù tuyÖt kh«ng giao nh÷ng kho¶n lµm cho t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay s¸ng sña ®Çy ®ñ vµ tiÒn tr¶ th −êng kú. Tê b¸o cã ¶nh h −ëng nhÊt cña bän ®Çy ®ñ nhÊt nh− viÖc chÝnh quyÒn tèi cao chØ ®Þnh néi t− b¶n Ph¸p, "Le Temps"91 d ïng lêi lÏ g¾t gao khuyªn c¸c d©n chñ - lËp hiÕn. ChÝnh lóc ®ã sÏ tiªu tan hÕt mäi chÝnh phñ Nga nh−îng bé nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn. hy väng thiÓn cËn cuèi cïng ®èi víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - VÝt-te vµ §uèc-n«-v« ra n−íc ngoµi ®Ó thuyÕt phôc c¸c nhµ lËp hiÕn. ChÝnh lóc ®ã tÊt c¶ "ph¸i t¶" sÏ ®oµn kÕt h¼n ng©n hµng Ph¸p. Kh«ng ®¹t ®−îc kÕt qu¶. Ng −êi ta kh«ng trong hµnh ®éng chÝnh trÞ sinh ®éng, chÝnh lóc ®ã sÏ tiªu tin. T¬-rª-pèp tÝch cùc bµn ®Õn vÊn ®Ò thµnh phÇn cña tan hÕt mäi sù tranh luËn vÒ vÊn ®Ò ñng hé §u-ma vµ néi néi c¸c míi. Ng −êi ta dù ®Þnh cö C«-cèp-txèp hoÆc mét c¸c §u-ma, chÝnh lóc ®ã sù s¾p xÕp lùc l−îng chÝnh trÞ quan chøc kh¸c ®¶m nhiÖm chøc thñ t−íng. Nh÷ng ng −êi mµ hiÖn nay míi ph¸c ra sÏ trë thµnh sù viÖc thùc tÕ vµ d©n chñ - lËp hiÕn ph¸i h÷u ®−îc dù ®Þnh cö lµm bé tr−ëng. c¬ së cña mét "giai ®o¹n" míi.
  17. V. I. Lª-nin 228 229 "Giai ®o¹n" ®ã sÏ ®Õn, h¬n n÷a sÏ ®Õn mµ kh«ng cã néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn. Chóng t«i ®· "chuÈn bÞ ®Çy ®ñ", c¸c ngµi d©n chñ - lËp hiÕn ¹ ! ViÕt ngµy 27 th¸ng N¨m (9 th¸ng S¸u) 1906 S ¸ch l − îc cña giai cÊp v« s¶n §¨ng ngµy 28 th¸ng N¨m 1906 Theo ®óng b¶n ®¨ng vµ nhiÖm vô tr − íc m¾t trªn b¸o "TiÕn lªn", sè 3 trªn b¸o Tin tøc vÒ viÖc néi c¸c G«-rª-m−-kin tõ chøc mµ chóng t«i ®−a ra ngµy h«m kia ®· ®−îc chÝnh thøc b¸c bá. Nh−ng nh÷ng tê b¸o cã ®«i chót kh¶ n¨ng biÕt ®−îc mét c¸i g× ®ã tõ nh÷ng nguån "gÇn gòi" th× kh«ng tin vµo sù b¸c bá Êy. ChiÕn dÞch cña b¸o "Thêi míi" nh»m tuyªn truyÒn cho viÖc thµnh lËp néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn ®· trë nªn thËn träng h¬n, nh−ng kh«ng ngõng l¹i. Tê "Thêi míi" ®· ph¸t hiÖn mét nhµ ngo¹i giao NhËt cho r»ng "§¶ng d©n chñ - lËp hiÕn theo ®uæi nh÷ng nhiÖm vô quèc gia", ⎯ thËm chÝ qua miÖng «ng R«-da-nèp nã kh¼ng ®Þnh "nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn sÏ kh«ng bu«ng rêi sù nghiÖp v¨n ho¸ ngay c¶ cho c¸ch m¹ng", r»ng "hiÖn nay ®ã lµ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu cã thÓ cã ®−îc". B¸o "Ng«n luËn", ®Õn l−ît nã, l¹i cho r»ng "cã thÓ coi viÖc tõ chøc cña néi c¸c G«-rª-m−-kin lµ mét viÖc ®· ®−îc quyÕt ®Þnh vµ vÊn ®Ò quy l¹i lµ ai sÏ lµ ng−êi kÕ thõa nã". Nãi tãm l¹i, vÊn ®Ò néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn vÉn tiÕp tôc ®−îc ®Æt vµo ch−¬ng tr×nh nghÞ sù. Nh÷ng ng −êi d©n chñ - lËp hiÕn c¶m thÊy ®iÒu ®ã, ⎯ t hËm chÝ cã lÏ kh«ng ph¶i chØ ®iÒu ®ã. Hä ®øng tÊn ®Ó "r×nh". Hä cè b¸m lÊy bÊt cø sù ñng hé nµo dï rÊt nhá cña phÝa t¶ cã thÓ gióp hä thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña hä. C¬ quan ng«n luËn chñ yÕu cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, tê "Ng«n luËn", kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn ®· dµnh bµi x· luËn võa qua ®Ó nãi vÒ vÊn ®Ò th¸i ®é cña nh÷ng ng − êi d©n chñ - x·
  18. V. I. Lª-nin 230 231 S¸ch l−îc cña giai cÊp v« s¶n vµ nhiÖm vô tr−íc m¾t héi ®èi víi néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn. Chóng t«i in l¹i chÝnh quyÒn trung −¬ng, nh−ng thùc chÊt cña chÝnh s¸ch d−íi ®©y toµn v¨n bµi ®ã coi nh− mét dÊu hiÖu cã ý nghÜa d©n chñ - lËp hiÕn th× bao giê vµ ë ®©u còng vÉn lµ mét. gi¸o dôc nhÊt cña thêi ®¹i. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ph¶n ®èi viÖc dïng ®Çu T− t−ëng chñ yÕu cña bµi x· luËn ®ã ®−îc c¸c t¸c phiÕu phæ th«ng bÇu ra c¸c uû ban ®Þa ph−¬ng, hä chñ gi¶ diÔn ®¹t trong nh÷ng c©u nh− sau: x©y dùng "c¬ tr−¬ng "quyÒn ®¹i biÓu ngang nhau cña ®Þa chñ vµ n«ng d©n víi sù tham gia kiÓm so¸t cña chÝnh quyÒn cò". Nh÷ng së chung trªn ®ã phong trµo gi¶i phãng cã thÓ ®−îc gi÷ ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn buéc ph¶i thõa nhËn ®iÒu ®ã, tr¸i v÷ng víi mét sù nhÊt trÝ hoµn toµn, kh«ng cã sù ph©n víi ý muèn cña hä, v× hä ®· tõ l©u che giÊu sù thËt, ®· biÖt vÒ mµu s¾c". Thùc ra, ®ã lµ môc ®Ých chñ yÕu cña tung ra mét ®¸m ho¶ mï, kh¼ng ®Þnh r»ng "nãi chung" hä toµn bé chÝnh s¸ch d©n chñ - lËp hiÕn. Kh«ng ph¶i chØ cã kiªn quyÕt ñng hé c¶ uû ban ruéng ®Êt ®Þa ph−¬ng lÉn thÕ. §ã lµ môc ®Ých chñ yÕu cña toµn bé chÝnh s¸ch cña quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp ph¸i tù do - t− s¶n trong c¸ch m¹ng Nga nãi chung. Xo¸ hiÕn còng hoµn toµn ®óng nh− vËy ⎯ ph¶n ®èi quèc héi bá nh÷ng "mµu s¾c kh¸c nhau" trong phong trµo gi¶i phãng, lËp hiÕn, hä chñ tr−¬ng thµnh lËp néi c¸c d©n chñ - lËp ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ xo¸ bá sù kh¸c nhau cña nh÷ng yªu hiÕn do chÝnh quyÒn tèi cao chØ ®Þnh. Mét néi c¸c nh− s¸ch d©n chñ cña giai cÊp t− s¶n, n«ng d©n vµ giai cÊp v« thÕ, víi tÝnh c¸ch lµ mét c¬ quan chÝnh quyÒn trung −¬ng, s¶n. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ thõa nhËn, "víi mét sù nhÊt trÝ sÏ hoµn toµn ®ång d¹ng víi c¸c uû ban ®Þa ph−¬ng ®−îc hoµn toµn", giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa lµ ng−êi ph¸t thµnh lËp trªn c¬ së quyÒn ®¹i biÓu ngang nhau lõng tiÕng, ng«n vµ ng−êi truyÒn ®¹t nguyÖn väng cña toµn bé phong v.v.. trµo gi¶i phãng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ biÕn giai cÊp v« s¶n Do chÝnh s¸ch ®ã cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, thµnh c«ng cô mï qu¸ng cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ giai cÊp v« s¶n ph¶i ¸p dông s¸ch l−îc nµo, ®iÒu ®ã ®· râ nghÜa. V× mäi ng−êi ®Òu biÕt r»ng lý t−ëng chÝnh trÞ cao rµng. Giai cÊp v« s¶n ph¶i th¼ng tay v¹ch trÇn thùc chÊt cña nhÊt cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa ⎯ vµ lîi Ých giai chÝnh s¸ch ®ã, kh«ng cho phÐp cã sù m¬ hå nµo, kh«ng cÊp s©u xa nhÊt cña nã ⎯ lµ c©u kÕt víi chÝnh quyÒn cò, m¶y may ®Ó cho ý thøc chÝnh trÞ cña c«ng nh©n vµ n«ng cho nªn chóng ta cßn cã thÓ diÔn ®¹t mét c¸ch kh¸c c©u d©n bÞ m¬ hå. Giai cÊp v« s¶n ph¶i ra søc lîi dông mäi mµ chóng ta võa míi nãi ®ã. Chóng ta cã thÓ nãi r»ng sù dao ®éng trong chÝnh s¸ch "nh÷ng kÎ n¾m chÝnh quyÒn" tê "Ng«n luËn" t− s¶n muèn biÕn giai cÊp v« s¶n thµnh kÎ vµ "nh÷ng kÎ ph©n chia chÝnh quyÒn" ®Ó më réng vµ cñng ®ång lo· mï qu¸ng trong viÖc c©u kÕt cña ph¸i tù do víi cè tæ chøc giai cÊp cña m×nh, ®Ó t¨ng c−êng liªn hÖ cña chÝnh quyÒn cò. Mµ sù c©u kÕt ®ã th× chñ yÕu nh»m chèng m×nh víi n«ng d©n c¸ch m¹ng lµ giai cÊp duy nhÊt cã n¨ng l¹i giai cÊp v« s¶n, vµ cè nhiªn sau n÷a lµ chèng l¹i n«ng lùc ®−a phong trµo gi¶i phãng v−ît qua c¸i "®ª" d©n chñ - d©n c¸ch m¹ng. lËp hiÕn, v−ît qua sù c©u kÕt cña bän d©n chñ - lËp hiÕn T¸c dông thùc sù cña néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn lµ víi chÝnh quyÒn cò. nh− t hÕ. Sù xung ®ét c¸ch ®©y kh«ng l©u trong §u-ma nhµ Nh−ng ph¶i ch¨ng giai cÊp v« s¶n nªn ñng hé y ªu s¸ch n−íc vÒ vÊn ®Ò uû ban ruéng ®Êt ®Þa ph −¬ng ®· lµm s¸ng cña giai cÊp t− s ¶n tù do chñ nghÜa, nghÜa lµ viÖc chÝnh tá hÕt søc râ rµng chÝnh s¸ch d©n chñ - lËp hiÕn. C¸c uû quyÒn tèi cao thµnh lËp néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn? Ph¶i ban ph¶i lµ chÝnh quyÒn ®Þa ph −¬ng, néi c¸c ph¶i trë thµnh
  19. V. I. Lª-nin 232 233 S¸ch l−îc cña giai cÊp v« s¶n vµ nhiÖm vô tr−íc m¾t ch¨ng giai cÊp v« s¶n ph¶i lµm ®iÒu ®ã v× néi c¸c d©n chñ - hä sÏ tù "tiªu vong" nhanh chãng h¬n khi hä chiÕm thiÓu lËp hiÕn sÏ lµm cho hä dÔ dµng trong cuéc ®Êu tranh giµnh sè. Nh−ng giai cÊp v« s¶n ®· tõ chèi mäi sù ñng hé ®èi tù do vµ cuéc ®Êu tranh cho chñ nghÜa x· héi ? víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn trong c¸c cuéc bÇu Kh«ng, lµm nh− thÕ th× sÏ ph¹m sai lÇm nghiªm träng cö, vµ §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· nhÊt vµ sÏ ph¶n béi lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n. Lµm nh− héi Nga ®· phª chuÈn quyÕt ®Þnh ®ã, kh«ng cho phÐp liªn thÕ sÏ cã nghÜa lµ ch¹y theo thµnh qu¶ nhÊt thêi mµ hy minh (tho¶ hiÖp, ®ång minh) víi c¸c ®¶ng ph¸i kh¸c. Néi sinh nh÷ng lîi Ých c¨n b¶n cña giai cÊp v« s¶n trong c¸ch c¸c d©n chñ - lËp hiÕn cã lîi cho giai cÊp v« s¶n theo ý m¹ng. Lµm nh− thÕ sÏ cã nghÜa lµ say s−a víi ¶o ¶nh vµ nghÜa lµ trong t×nh h×nh ®ã nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp khuyªn giai cÊp v« s¶n "h¹ vò khÝ" khi kh«ng cã dï chØ lµ hiÕn sÏ tù "tiªu vong", "khuynh gia b¹i s¶n" nhanh chãng nh÷ng ®¶m b¶o thùc tÕ nhá nhÊt khiÕn cuéc ®Êu tranh cña h¬n c¶, sÏ "tiªu tan" vµ tù v¹ch trÇn nhanh chãng h¬n c¶. hä ®−îc thùc sù dÔ dµng. §ã sÏ lµ mét thø chñ nghÜa Nh−ng giai cÊp v« s¶n sÏ kh«ng bao giê ñng hé sù c©u c¬ héi xÊu xa nhÊt. kÕt cña giai cÊp t− s¶n víi T¬-rª-pèp vÒ viÖc ph©n chia ViÖc chÝnh quyÒn tèi cao chØ ®Þnh néi c¸c d©n chñ - lËp tù do cña nh©n d©n. hiÕn vÉn ch−a lay chuyÓn tÝ nµo nh÷ng c¬ së cña chÝnh Sù "ñng hé" thùc sù ®èi víi phong trµo gi¶i phãng, quyÒn cò. Víi t×nh h×nh ®ã t−¬ng quan lùc l−îng thùc tÕ sù ph¸t triÓn thùc sù cña phong trµo gi¶i phãng ®Æc biÖt hoµn toµn kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thay ®æi mét c¸ch cã lîi lµm cho c¸c tæ chøc chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña giai cÊp v« cho c¸c giai cÊp thùc sù c¸ch m¹ng. Cuéc ®Êu tranh cña s¶n ph¸t triÓn vµ cñng cè sù liªn hÖ cña giai cÊp v« s¶n nh©n d©n víi chÝnh quyÒn cò quyÕt kh«ng bÞ thñ tiªu v× víi n«ng d©n c¸ch m¹ng. ChØ cã nh− vËy míi thùc sù lµm mét cuéc "c¶i c¸ch" nh− vËy. LÞch sö c¸c cuéc c¸ch m¹ng yÕu chÝnh quyÒn cò vµ chuÈn bÞ cho sù sôp ®æ cña nã. cã nh÷ng vÝ dô chøng tá r»ng mét néi c¸c thuéc ph¸i tù Cßn sù c©u kÕt cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn th× lµ do ®−îc chÝnh quyÒn cò chØ ®Þnh nh− vËy (vÝ nh− ë n−íc mét trß ch¬i hai mÆt, ñng hé trß ch¬i nµy võa lµ v« Ých §øc n¨m 1848) chØ dïng lµm b×nh phong cho chÕ ®é chuyªn xÐt vÒ ph−¬ng diÖn nh÷ng thµnh qu¶ thùc sù v÷ng ch¾c chÕ vµ gióp vµo viÖc dËp t¾t c¸ch m¹ng mét c¸ch ®¾c lùc cña c¸ch m¹ng, võa lµ cã h¹i xÐt vÒ ph−¬ng diÖn n©ng cao h¬n mét néi c¸c quan liªu kh¸c. ý thøc, tinh thÇn ®oµn kÕt vµ tÝnh tæ chøc cña c¸c giai Giai cÊp v« s¶n Nga kh«ng cã lý do ®Ó sî néi c¸c d©n cÊp c¸ch m¹ng. chñ - lËp hiÕn, v× trong mäi tr−êng hîp néi c¸c nµy ®Òu gióp nh©n d©n hiÓu b¶n chÊt thËt sù cña nh÷ng ng−êi d©n "TiÕn lªn", sè 4, Theo ®óng b¶n ®¨ng chñ - lËp hiÕn, nh−ng giai cÊp v« s¶n dï sao còng kh«ng ngµy 30 th¸ng N¨m 1906 trªn b¸o "TiÕn lªn" nªn ñng hé biÖn ph¸p ®ã, v× xÐt vÒ b¶n chÊt cña nã, biÖn ph¸p nµy lµ mét biÖn ph¸p hÕt søc mËp mê n−íc ®«i, ph¶n béi, tr¸o trë. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn mµ chiÕm ®−îc ®a sè trong bÇu cö th× ⎯ khi kh«ng quÐt s¹ch ®−îc §u-ma ⎯ ® iÒu ®ã sÏ cã lîi cho giai cÊp v« s¶n. Trong tr − êng hîp ®ã,
  20. §¶ng d©n chñ - x· héi §øc bµn vÒ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn 234 235 C¸c b¹n h·y nh×n xem, ®©y lµ sù thùc. C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng cña §¶ng d©n chñ - x· héi §øc lµ tê "Vorwärts" ("TiÕn lªn") ⎯ chóng ta rÊt Ýt nhËn ®−îc b¸o ®ã, v× "sù cè g¾ng" cña c¬ quan kiÓm duyÖt kiÓu c¶nh s¸t ë Nga ⎯ cã ®¨ng c¸ch ®©y kh«ng l©u hai bµi "§u-ma vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn". Ban biªn tËp kh«ng nh÷ng § ¶ng d©n chñ - x· héi ®øc bµn vÒ ®· ®¨ng "nh÷ng bøc th− Nga" Êy víi tÝnh c¸ch lµ x· luËn, mµ cßn thªm vµo mét ghi chó: "mét sù ®¸nh gi¸ ®óng nh÷ng ng − êi d©n chñ - lËp hiÕn ®¾n vÒ ®Þa vÞ cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn trong phong trµo c¸ch m¹ng Nga". B¸o chÝ cña ph¸i t− s¶n tù do chñ nghÜa trong toµn Chóng ta h·y xem c¬ quan ng«n luËn trung −¬ng cña n−íc Nga cè hÕt søc lµm cho ®éc gi¶ cña hä tin r»ng nh÷ng §¶ng d©n chñ - x· héi §øc coi sù ®¸nh gi¸ nh− thÕ nµo ng−êi "b«n-sª-vÝch" d©n chñ - x· héi Nga kh«ng cã g× chung vÒ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn lµ ®óng ®¾n. Xin ®éc víi §¶ng d©n chñ - x· héi quèc tÕ. H·y nh×n xem, ®ã lµ gi¶ ®õng phµn nµn chóng t«i vÒ viÖc trÝch dÉn dµi dßng: nh÷ng ng−êi v« chÝnh phñ, nh÷ng ng−êi ph¶n lo¹n, nh÷ng cÇn ph¶i vÜnh viÔn lµm cho c¸c nhµ b¸o thuéc ph¸i tù do ë Nga bá c¸i thãi bÞa ra sù bÊt ®ång gi÷a §¶ng d©n chñ - x· ng−êi ©m m−u; hä ph¶i häc tËp nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga vµ §¶ng d©n chñ - x· héi §øc. héi §øc; hä ph¶i thõa nhËn ph−¬ng ph¸p "nghÞ tr−êng" lµ ph−¬ng ph¸p chñ yÕu nh− nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· Bµi "§u-ma vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn" viÕt: "Tr−íc ®©y héi §øc ®· thõa nhËn. Nh÷ng lêi lÏ ®ã vµ nh÷ng lêi lÏ kh«ng l©u, ng−êi ta cßn ch−a nghe nãi g× vÒ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn. Nh÷ng n¬i nµo cã m¸u ch¶y vµ tiÕng sóng rÒn vang th× ë n¬i t−¬ng tù ®Çy rÉy trªn hµng chôc tê b¸o cña §¶ng d©n chñ - ®ã kh«ng cã mÆt hä. Nh÷ng n¬i nµo quÇn chóng nh©n d©n say s−a víi lËp hiÕn. chñ nghÜa anh hïng trong ®Êu tranh c¸ch m¹ng, quyÕt t©m hy sinh hoÆc §èi víi c«ng chóng Nga cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ c«ng chiÕn th¾ng d−íi l¸ cê tù do cña giai cÊp v« s¶n, ®· hy sinh tÝnh m¹ng, khai vÉn lµ ®iÒu míi l¹. C«ng chóng Nga vÉn ch−a biÕt th× ë n¬i ®ã kh«ng cã mÆt hä. Nh÷ng nhµ chÝnh trÞ thùc tÕ ®ã qu¸ anh r»ng ®ã lµ ph−¬ng ph¸p th«ng th−êng nhÊt cña giai cÊp minh trong nh÷ng viÖc quèc sù, qu¸ nh×n xa thÊy réng nªn hä kh«ng ®Ó cho phong trµo quÇn chóng l«i cuèn, phong trµo nµy lµ do "nh÷ng t− s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc : bao giê còng kh¼ng ®Þnh r»ng ng−êi bÞ h¾t hñi", nh÷ng ng−êi kh«ng t−ëng, "nh÷ng ng−êi cuång tÝn" nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa ë n−íc m×nh lµ nh÷ng kÎ trong c¸ch m¹ng l·nh ®¹o. Hä, nh÷ng nhµ hiÒn triÕt b×nh tÜnh, nh÷ng ®ª tiÖn, lµ nh÷ng kÎ ph¶n lo¹n v.v., cßn nh÷ng ng−êi x· anh hïng nãi su«ng, nh÷ng hiÖp sÜ cña chñ nghÜa tù do gi¶ hiÖu, hµo héi chñ nghÜa cña n−íc l¸ng giÒng míi lµ nh÷ng ng−êi nho¸ng bÒ ngoµi, th× th¶n nhiªn ngåi nhµ bªn lß s−ëi. Hä l¾c ®Çu buån b·, lßng ®Çy lo sî c¸ch m¹ng ®i qu¸ xa, lo sî c¸ch m¹ng lay chuyÓn "biÕt ®iÒu". Giai cÊp t− s¶n Ph¸p l¨ng nhôc Gi«-re-x¬ vµ c¬ së x−a nay vÉn ®−îc thÇn th¸nh ho¸ cña cuéc sèng t− s¶n, cña chÕ khen ngîi Bª-ben. Giai cÊp t− s¶n §øc l¨ng nhôc Bª-ben ®é së h÷u, cña thuÇn phong mü tôc vÒ chÝnh trÞ vµ cña trËt tù. vµ khen ngîi Gi«-re-x¬. Giai cÊp t− s¶n Nga l¨ng nhôc Tõ l©u nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ®· tá râ tÝnh chÊt nhiÒu mÆt nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga vµ khen ngîi nh÷ng cña hä trong viÖc "s½n sµng phôc vô". Ngay trong thêi kú §u-ma Bu- ng−êi d©n chñ - x· héi §øc. ThËt lµ mét ph−¬ng ph¸p l−-ghin hä ®· m¬ −íc b¾c mét chiÕc cÇu nhá tõ VÝt-te lóc ®ã cßn "trong cò, cò råi ! tr¾ng" sang chñ nghÜa tù do lµ thø chñ nghÜa c«ng khai ve v·n së giao
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0