intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 13 phần 8

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST
Báo xấu
38
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 13 phần 8', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 13 phần 8

  1. V. I. Lª-nin Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng 500 501 Sù chia rÏ trong mét ho¹t ®éng chÝnh trÞ c«ng khai tr−íc ta cã thÓ giµnh l¹i toµn bé tù do kh«ng?" vµ tr¶ lêi th¼ng: toµn thÓ nh©n d©n, nhÊt ®Þnh thóc ®Èy viÖc hÖ thèng ho¸ kh«ng thÓ. nh÷ng ý kiÕn bÊt ®ång ®· g©y ra nã. ¤ng Pª-sª-kh«-nèp, ¤ng ta ®Æt thªm vÊn ®Ò: "Cã thÓ lÊy l¹i toµn bé ruéng mét trong nh÷ng l·nh tô cña nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - ®Êt kh«ng?" vµ còng tr¶ lêi: kh«ng thÓ. ThËn träng, thËn c¸ch m¹ng c¬ héi chñ nghÜa ®· ®i qu¸ xa trong viÖc hÖ träng, thËn träng, th−a c¸c ngµi! Nh÷ng ®¹i diÖn n«ng thèng ho¸ Êy. §©y lµ nh÷ng quan ®iÓm cña «ng ta, ®©y lµ d©n ë §u-ma ®· nãi víi «ng Pª-sª-kh«-nèp: "Ng−êi ta ®· nh÷ng "®−êng nÐt vµ ph¹m vi cña c−¬ng lÜnh hµnh ®éng"... cña cö chóng t«i ®i lÊy l¹i ruéng ®Êt, chø kh«ng ph¶i ®i tr¶ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn n«ng d©n mµ «ng ®· tr×nh bµy: l¹i ruéng ®Êt". HiÖn nay n«ng d©n kh«ng muèn x· héi ho¸ "Nh÷ng yªu s¸ch c¸ch m¹ng ph¶i nhÊt trÝ vµ phï hîp (b×nh qu©n ho¸), còng kh«ng muèn quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt. Hä sî c¸i ®ã. Hä chØ muèn ®−îc thªm ruéng ®Êt. "VËy sÏ víi c¸c lùc l−îng c¸ch m¹ng" ("Cña c¶i n−íc Nga", sè 8, lµ ®iÒu hîp lý h¬n nÕu kh«ng triÖt ®Ó ®−a ra ®−êng lèi vÒ tr.194). V× thÕ kh«ng ®−îc "®Èy qu¸ xa" "®−êng lèi ruéng "ruéng ®Êt" trong c−¬ng lÜnh hµnh ®éng" (tr.206). "ThËm ®Êt vµ tù do". Thay cho c−¬ng lÜnh tèi ®a vµ c−¬ng lÜnh chÝ, theo t«i, lóc nµy mµ nªu vÊn ®Ò b×nh qu©n ruéng ®Êt tèi thiÓu cña "hai ®¶ng x· héi chñ nghÜa: §¶ng d©n chñ - trong c¶ n−íc th× nguy hiÓm" (205). Theo dù ¸n cña 104 x· héi vµ §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng", ng−êi tiÓu ng−êi, "nh÷ng ruéng ®Êt ®−îc chia vµ nh÷ng ®Êt ®ai t− t− s¶n cÇn cã mét "c−¬ng lÜnh hµnh ®éng" thèng nhÊt nh− h÷u ph¶i ®Ó cho nh÷ng ng−êi së h÷u hiÖn nay, trong giíi "kÕ ho¹ch vËn ®éng dù ®Þnh thùc hiÖn kh«ng ph¶i cho mét h¹n ®Þnh møc lao ®éng", cßn viÖc chuyÓn tÊt c¶ ruéng ®Êt thêi kú dµi, cho tíi chñ nghÜa x· héi, mµ chØ cho thêi kú thµnh së h÷u cña toµn d©n th× ph¶i ho·n l¹i, ⎯ râ rµng nh÷ng gÇn nhÊt". PhÇn cßn l¹i cña con ®−êng ®i ®Õn môc ®Ých cuèi ®iÒu nµy còng lµ "viÔn c¶nh xa x«i". cïng chÝnh lµ mét "viÔn c¶nh xa x«i" (tr.196). V× thÕ ThËn träng, «n hoµ vµ cÈn thËn lµ nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt ph¶i g¹t bá chÕ ®é céng hoµ ra khái "c−¬ng lÜnh hµnh trong nh÷ng thñ ®o¹n ®Êu tranh còng nh− trong ph−¬ng ®éng": "chóng ta ph¶i l−u ý ®Õn yÕu tè t©m lý... Quan niÖm thøc tæ chøc. Khëi nghÜa vò trang −? "T«i (Pª-sª-kh«-nèp) vÒ chÕ ®é qu©n chñ ®· b¾t rÔ rÊt ch¾c trong ý thøc nh©n lu«n lu«n nh¾c: mong r»ng chóng ta tr¸nh ®−îc ®iÒu bÊt d©n"... "Ngh×n n¨m kh«ng tr«i qua mét c¸ch v« Ých"... h¹nh nµy !... NÕu ng−êi nµo ®ã cho r»ng khëi nghÜa ch¼ng "CÇn ph¶i chó ý ®Õn t©m lý Êy cña quÇn chóng ®«ng nh÷ng lµ mét kh¶ n¨ng ®¸ng buån, mµ cßn lµ mét ®iÒu cÇn ®¶o"... "VÊn ®Ò chÕ ®é céng hßa ®ßi hái ph¶i hÕt søc thËn thiÕt bÊt h¹nh th× sÏ rÊt ®au xãt"... "Lîi dông khëi nghÜa träng" (198). VÊn ®Ò d©n téc còng nh− vËy. "Chóng ta còng mét c¸ch kh«ng thËn träng... th× nguy hiÓm... toµn bé phong ph¶i l−u ý ®Õn t©m lý cña mét d©n téc ®· ®−îc hµng trµo cã thÓ bÞ ®æ sôp" (sè 7, tr. 177 - 178). NhiÖm vô chñ ngh×n n¨m lÞch sö cña hä gi¸o dôc"... "V× vËy chóng ta yÕu tr−íc m¾t lµ tæ chøc "lùc l−îng nh©n d©n". "T«i Ýt cho r»ng cÇn ph¶i ®i vµo quÇn chóng kh«ng ph¶i víi tin r»ng hai ®¶ng x· héi chñ nghÜa hiÖn cã ë n−íc ta cã khÈu hiÖu ®éc lËp cña c¸c d©n téc" (vµ kh«ng ph¶i víi khÈu hiÖu quyÒn tù quyÕt cña hä ⎯ t¸c gi¶ nãi thªm thÓ gi¶i quyÕt nhiÖm vô Êy mét c¸ch Ýt nhiÒu võa ý. §· ®Õn lóc ph¶i thÊy râ r»ng mét tæ chøc bÝ mËt kh«ng thÓ nh− vËy trong mét ®o¹n kh¸c), "mµ víi yªu s¸ch do cuéc bao gåm quÇn chóng. Trong viÖc nµy, §¶ng d©n chñ - lËp sèng ®Æt ra, víi yªu s¸ch quyÒn tù trÞ cña c¸c d©n téc". hiÕn còng ®· tá râ tÝnh kh«ng v÷ng ch¾c cña nã. HiÓn nhiªn Nãi tãm l¹i, «ng Pª-sª-kh«-nèp ®Æt th¼ng vÊn ®Ò: "Ng − êi
  2. V. I. Lª-nin Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng 502 503 do chÝnh trÞ vµ nh÷ng quyÒn cña nh©n d©n cµng réng r·i lµ viÖc ®ã ph¶i do mét ng−êi nµo ®ã ®¶m nhiÖm, vµ muèn bao nhiªu th× nh÷ng b¶n n¨ng Êy cµng ®−îc cñng cè vµ ph¸t thÕ, theo t«i, ph¶i cã mét ®¶ng x· héi chñ nghÜa c«ng khai" triÓn bÊy nhiªu. (sè 7, tr.179 - 180). §èi víi nh÷ng ng−êi mµ chñ nghÜa x· héi kh«ng ph¶i Nh− ®éc gi¶ ®· thÊy, kh«ng thÓ nãi r»ng nh÷ng quan lµ mét c©u nãi su«ng th× hä sÏ rót ®−îc kÕt luËn g× tõ ®iÓm cña «ng Pª-sª-kh«-nèp kh«ng cã tÝnh chÊt hoµn chØnh, nh÷ng lêi nãi ®ã cña ng−êi tiÓu mu-gÝch cÇn mÉn, cã lý c©n ®èi vµ ®Çy ®ñ. C−¬ng lÜnh chÝnh thøc cña §¶ng x· héi trÝ, ®−îc "quÇn chóng" bÇu ra? HiÓn nhiªn lµ kÕt luËn nµy: chñ nghÜa - c¸ch m¹ng ch¼ng cßn l¹i bao nhiªu ë ng−êi giai cÊp tiÓu chñ Êy kh«ng thÓ lµ ng−êi ®¹i biÓu cho chñ bªnh vùc chÕ ®é qu©n chñ nµy, ë nhµ chÝnh trÞ nµy, ng−êi nghÜa x· héi ®−îc; ⎯ nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa cã ®· biÖn hé cho chÝnh s¸ch roi vät víi lý do lµ chÝnh s¸ch ®ã cã mét lÞch sö ngµn n¨m. Vµ nÕu c¸c ngµi x· héi chñ thÓ vµ ph¶i ñng hé giai cÊp tiÓu nghiÖp chñ trong cuéc ®Êu nghÜa - c¸ch m¹ng "thËt sù"* ®· cã thÓ khÐo lÐo che giÊu tranh cña nh÷ng ng−êi ®ã chèng bän ®Þa chñ chØ v× ý nghÜa nh÷ng sù bÊt ®ång nh− vËy, trong suèt thêi kú §u-ma, d©n chñ - t− s¶n vµ nh÷ng kÕt qu¶ d©n chñ - t− s¶n cña cuéc ®Êu tranh Êy; ⎯ ng−êi x· héi chñ nghÜa cã nhiÖm vô nÕu hä ®· cã thÓ, thËm chÝ ®Ó che giÊu nh÷ng sù bÊt ®ång ®ã, cïng nhau céng t¸c trong cïng nh÷ng tê b¸o, th× ®iÒu kh«ng ph¶i lµ che giÊu, mµ lµ v¹ch râ m©u thuÉn vÒ lîi ®ã chØ chøng tá cho chóng ta thÊy râ sù gi¶ dèi vÒ chÝnh Ých gi÷a toµn thÓ quÇn chóng c«ng nh©n vµ nh÷ng tiÓu chñ trÞ cã thÓ ®i ®Õn ®©u. Êy, nh÷ng ng−êi nµy ®ang muèn t¨ng c−êng vµ cñng cè C¬ së kinh tÕ, x· héi, c¬ së giai cÊp cña chñ nghÜa ®Þa vÞ tiÓu chñ cña hä, sÏ ph¶n ®èi mäi ý ®Þnh "tr¶ l¹i" c¬ héi cña §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng lµ ë chç ruéng ®Êt hay bÊt cø c¸i g× cho quÇn chóng kh«ng cã tµi nµo? ë chç c¸c ngµi Pª-sª-kh«-nèp vµ ®ång bän chiÒu theo s¶n, nghÌo nµn ch¼ng cã g× c¶. "Chóng t«i muèn lÊy l¹i nh÷ng lîi Ých cña ng−êi tiÓu mu-gÝch cÇn mÉn, lµm cho chñ ruéng ®Êt chø kh«ng tr¶ l¹i ruéng ®Êt"! LiÖu cã thÓ cã mét nghÜa x· héi thÝch øng víi nh÷ng lîi Ých cña ng−êi nµy. biÓu hiÖn nµo râ rµng h¬n vÒ nh÷ng b¶n n¨ng vµ nh÷ng H·y xÐt vÊn ®Ò chñ yÕu: vÊn ®Ò ruéng ®Êt. ¤ng Pª-sª- kh¸t väng së h÷u tiÓu t− s¶n kh«ng? kh«-nèp ®Æc biÖt thÝch thó vµ nh¾c l¹i hai lÇn c©u ch©m Tõ ®ã, ng−êi d©n chñ - x· héi rót ra kÕt luËn lµ: chóng ng«n cña nh÷ng n«ng d©n thuéc ph¸i lao ®éng: "ng−êi ta ta ph¶i ñng hé nh÷ng ng−êi tiÓu chñ Êy trong cuéc ®Êu ®· cö chóng t«i ®i lÊy l¹i ruéng ®Êt, chø kh«ng ph¶i ®i tranh cña hä chèng bän ®Þa chñ vµ chÕ ®é chuyªn chÕ v× tr¶ l¹i ruéng ®Êt". Thùc vËy, nh÷ng lêi nãi Êy rÊt cã ý nghÜa. cuéc ®Êu tranh ®ã cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n. Nh−ng nh÷ng lêi ®ã b¸c bá hoµn toµn nh÷ng ¶o t−ëng tiÓu Víi th¾ng lîi cña hä th× t×nh h×nh cña toµn thÓ nh©n d©n t− s¶n cña ph¸i d©n tuý vµ chøng thùc tÊt c¶ nh÷ng nguyªn sÏ trë nªn tèt h¬n, nh−ng trë nªn tèt h¬n theo h−íng lý cña nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt. Nh÷ng lêi ®ã chØ râ r»ng nh÷ng c¶i thiÖn vµ ph¸t triÓn chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa. ChÝnh v× b¶n n¨ng së h÷u cña ng−êi trung n«ng ®· thøc tØnh. ThÕ vËy chóng ta kh«ng nªn chiÒu theo nh÷ng b¶n n¨ng t− h÷u th× chØ cã hoµn toµn kh«ng biÕt ®Õn kinh tÕ chÝnh trÞ vµ hoÆc tiÓu chñ cña giai cÊp Êy, mµ tr¸i l¹i, ngay tõ b©y giê, ®Õn lÞch sö T©y ¢u míi cã thÓ kh«ng hiÓu ® −îc r»ng tù ph¶i b¾t ®Çu ®Êu tranh chèng nh÷ng b¶n n¨ng Êy, gi¶i thÝch cho giai cÊp v« s¶n thÊy ý nghÜa cña nh÷ng b¶n n¨ng Êy, * MÆc dï nh÷ng c©u c¸ch m¹ng ®ao to bóa lín cña hä. lµm cho giai cÊp v« s¶n chó ý ®Ò phßng vµ tæ chøc giai
  3. V. I. Lª-nin Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng 504 505 h¹i? Cho ®Õn nay ph¶i ch¨ng c¸c anh kh«ng biÕt r»ng ph¸i cÊp v« s¶n thµnh mét ®¶ng ®éc lËp. §©y lµ c−¬ng lÜnh ruéng cÊp tiÕn t− s¶n ®Êu tranh víi ph¸i tù do t− s¶n chØ lµ ®Ó ®Êt cña chóng ta: gióp c¸c tiÓu chñ tho¸t khái bän chñ n« chiÕm chç cña ph¸i ®ã, chø hoµn toµn kh«ng ph¶i ®Ó ®em b»ng con ®−êng c¸ch m¹ng, chØ cho hä thÊy nh÷ng ®iÒu kiÖn c−¬ng lÜnh kh¸c vÒ c¬ b¶n thay thÕ cho c−¬ng lÜnh cña thùc hiÖn quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt ®−îc coi lµ chÕ ®é ruéng ph¸i ®ã? Ph¶i ch¨ng c¸c anh ®· quªn lÞch sö cña nh÷ng ®Êt tèt h¬n hÕt d−íi chÕ ®é t− b¶n, vµ chØ râ toµn bé sù ng−êi x· héi chñ nghÜa - lao ®éng Ph¸p... tøc nh÷ng ng−êi kh¸c biÖt gi÷a nh÷ng lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n vµ nh÷ng lîi x· héi chñ nghÜa - cÊp tiÕn, lµ nh÷ng ng−êi "®· chiÕn ®Êu" Ých cña ng−êi tiÓu chñ. chèng nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn Ph¸p ®Ó mét khi ®· Chñ nghÜa x· héi cña ng−êi chñ cöa hµng nhá ®i ®Õn trë thµnh bé tr−ëng th× l¹i ho¹t ®éng hoµn toµn gièng nh− mét kÕt luËn kh¸c: ph¶i "tÝnh ®Õn" t©m lý cña "quÇn chóng" nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn Ph¸p? Ph¶i ch¨ng c¸c anh (quÇn chóng tiÓu chñ chø kh«ng ph¶i quÇn chóng kh«ng kh«ng thÊy r»ng sù kh¸c biÖt gi÷a «ng Pª-sª-kh«-nèp vµ «ng cã tµi s¶n); ph¶i tu©n theo mét c¸ch n« lÖ nguyÖn väng cña Xt¬-ru-vª còng hoµn toµn gièng nh− sù kh¸c biÖt gi÷a ng−êi tiÓu chñ muèn "lÊy l¹i" ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, nh−ng Bèp-tsin-xki vµ §èp-tsin-xki? kh«ng "®em cho" ng−êi v« s¶n; ®Ó chiÒu theo ý cña ng−êi ¤ng Pª-sª-kh«-nèp cã lÏ hiÓu r»ng gi÷a ý muèn "lÊy tiÓu chñ, ph¶i ®Èy lïi chñ nghÜa x· héi vÒ mét "n¬i xa x¨m" l¹i ruéng ®Êt chø kh«ng tr¶ l¹i ruéng ®Êt" vµ chÕ ®é qu©n mï mÞt; ph¶i thõa nhËn nguyÖn väng cña ng−êi tiÓu chñ muèn cñng cè ®Þa vÞ tiÓu chñ cña hä; ⎯ nãi tãm l¹i ph¶i chñ cã mèi liªn hÖ vËt chÊt nµo ®ã. Muèn "kh«ng tr¶ l¹i", th× cÇn b¶o vÖ. Mµ chÕ ®é qu©n chñ ch¼ng qua chØ lµ mét coi sù bî ®ì nh÷ng lîi Ých nhá hÑp cña nh÷ng ng−êi tiÓu chñ lùc l−îng c¶nh s¸t lµm thuª dïng ®Ó b¶o vÖ nh÷ng kÎ muèn vµ sù phôc tïng nh÷ng thµnh kiÕn cña hä lµ "chñ nghÜa x· "kh«ng tr¶ l¹i", chèng l¹i nh÷ng kÎ cã thÓ lÊy l¹i*. §¶ng héi". d©n chñ - lËp hiÕn cÇn cã chÕ ®é qu©n chñ ®Ó b¶o vÖ giai cÊp Nh÷ng t×nh c¶m qu©n chñ lµ mét thµnh kiÕn. Cã lÏ c¸c t− s¶n lín. "Nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - lao ®éng" anh nghÜ r»ng nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa cÇn cã chÕ ®é qu©n chñ ®Ó b¶o vÖ nh÷ng tiÓu mu-gÝch cÇn lµ ®Êu tranh chèng nh÷ng thµnh kiÕn ch¨ng? C¸c anh lÇm mÉn. råi: "chñ nghÜa x· héi lao ®éng" ph¶i phôc tïng nh÷ng Kh«ng nãi còng râ lµ c¸i thÕ giíi quan Êy cña "nh÷ng thµnh kiÕn. ng−êi x· héi chñ nghÜa - lao ®éng" tÊt nhiªn dÉn ®Õn mét Cã thÓ, c¸c anh nghÜ r»ng tÝnh l©u ®êi vµ "tÝnh v÷ng th¸i ®é th«ng th¸i rëm vµ tÇm th−êng ®èi víi khëi nghÜa ch¾c" (??) cña thµnh kiÕn qu©n chñ khiÕn cho cÇn ph¶i ("kh¶ n¨ng ®¸ng buån"; h·y xem nh÷ng bµi cña «ng Xt¬-ru- tiÕn hµnh ®Êu tranh ®Æc biÖt kh«ng khoan nh−îng chèng vª ®¨ng vµo mïa hÌ n¨m 1905 trong tê "Gi¶i phãng" nãi l¹i nã ch¨ng? C¸c anh lÇm råi: "chñ nghÜa x· héi lao ®éng", xuÊt ph¸t tõ tÝnh l©u ®êi cña chÝnh s¸ch roi vät, chØ rót ra * Vò khÝ kh¸c ®Ó b¶o vÖ theo lèi c¶nh s¸t bän së h÷u, ®−îc gäi sù cÇn thiÕt ph¶i "cùc kú thËn träng" ®èi víi chÝnh s¸ch Êy. lµ qu©n ®éi th−êng trùc. Vµ «ng Pª-sª-kh«-nèp viÕt nh− sau: "ChÕ ®é ThËt ra «ng Pª-sª-kh«-nèp ®ang ®Êu tranh ⎯ lµm ra céng hoµ d©n chñ cã lÏ muèn...thay thÕ qu©n ®éi th−êng trùc b»ng vÎ nh− ®ang ®Êu tranh ⎯ víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp vò trang nh©n d©n" (sè 8, tr. 197). Th−a c¸c ngµi ñng hé La-vrèp vµ hiÕn, l¹i hoµn toµn lÆp l¹i chÝnh c¸i lËp luËn d©n chñ - lËp Mi-khai-lèp-xki, c¸c ngµi h·y thµnh thËt nãi cho chóng t«i râ c¸i "cã hiÕn ñng hé chÕ ®é qu©n chñ. Nh−ng ®iÒu ®ã cã g× lµ tai lÏ" ®Ñp ®Ï Êy nghÜa lµ g×?
  4. V. I. Lª-nin Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng 506 507 vÒ "sù tuyªn truyÒn ®iªn rå vµ téi lçi vÒ khëi nghÜa"). Do Pª-sª-kh«-nèp ®Ó gi¶i thÝch râ rµng c¸i nguyªn lý m¸c-xÝt ®ã ®· cã sù khinh miÖt mét c¸ch ng¹o m¹n ®èi víi "tæ chøc vÒ b¶n chÊt hai mÆt cña tÊt c¶ nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá. bÝ mËt" vµ ®· cã nguyÖn väng vÒ mét "®¶ng x· héi chñ nghÜa Ng−êi n«ng d©n cã lý tÝnh vµ thµnh kiÕn, cã n¨ng lùc c¸ch c«ng khai " vµo th¸ng T¸m 1906. Song vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch m¹ng cña ng−êi bÞ bãc lét vµ cã nh÷ng nguyÖn väng ph¶n sö kh¸ch quan lµm cho khëi nghÜa kh«ng tr¸nh khái, nh÷ng ®éng cña ng−êi tiÓu chñ muèn "lÊy l¹i chø kh«ng tr¶ l¹i". C¸c ®iÒu kiÖn ®ã, bÊt chÊp tÊt c¶ nh÷ng thµnh kiÕn cña quÇn ngµi Pª-sª-kh«-nèp lµ nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn vÒ t− t−ëng chóng dèt n¸t, buéc quÇn chóng ph¶i tiÕn hµnh ®Êu tranh cho nh÷ng mÆt ph¶n ®éng cña ng−êi n«ng d©n tiÓu chñ. C¸c ngµi Pª-sª-kh«-nèp lµ ng−êi quan s¸t "phÝa sau" ng−êi chèng chÝnh chÕ ®é qu©n chñ v× lîi Ých sèng cßn cña hä, mu-gÝch Nga. C¸c ngµi Pª-sª-kh«-nèp ®øng trªn ph−¬ng nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã biÕn nh÷ng nguyÖn väng kiÓu Ma-ni- diÖn t− t−ëng ®Ó tiÕn hµnh chÝnh c¸i c«ng viÖc mµ c¸c ngµi lèp vÒ mét "®¶ng x· héi chñ nghÜa c«ng khai" thµnh mét sù tiÕp tay cho c¸c ngµi U-sa-cèp, ⎯ vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö Guèc-c« vµ Xti-sin-xki ®· ®øng trªn ph−¬ng diÖn vËt chÊt - th« lç ®Ó tiÕn hµnh b»ng c¸ch dïng biÖn ph¸p b¸n c¸c kh¸ch quan ®ã, c¸c ngµi Pª-sª-kh«-nèp kh«ng hÒ nghÜ ®Õn. Nh÷ng m«n ®å cña La-vrèp vµ cña Mi-khai-lèp-xki ruéng ®Êt cña hoµng téc vµ cña nhµ n−íc ®Ó mua chuéc ph¶i l−u ý ®Õn t©m lý quÇn chóng bÞ ¸p bøc, chø kh«ng nh÷ng ng−êi t− s¶n n«ng d©n. ph¶i ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan lµm biÕn ®æi t©m lý Nh−ng, víi sù v¸ vÝu nh− vËy, liÖu cã gi¶m bít ®−îc cña quÇn chóng ®ang ®Êu tranh. ®«i chót ®¸ng kÓ sù va ch¹m kh«ng thÓ tr¸nh khái gi÷a quÇn chóng vµ bän bãc lét hä trong cuéc ®Êu tranh gay go kh«ng, ®ã cßn lµ mét vÊn ®Ò lín. LiÖu c¸i thµnh kiÕn cæ truyÒn Chóng ta h·y tãm t¾t. Giê ®©y chóng ta hiÓu thÕ nµo cña n«ng d©n, thµnh kiÕn ®−îc mäi bän c¬ héi chñ nghÜa lµ mét ng−êi x· héi chñ nghÜa lao ®éng nh©n d©n. Lao ®éng kh«i phôc l¹i, cã th¾ng ®−îc c¸i lý tÝnh cña nh÷ng n«ng cã nghÜa lµ: cói r¹p m×nh tr−íc nh÷ng lîi Ých cña nh÷ng d©n nghÌo ®ang thøc tØnh trong ngän löa c¸ch m¹ng kh«ng, tiÓu chñ ®ang muèn "lÊy l¹i chø kh«ng tr¶ l¹i". Nh©n d©n ®ã cßn lµ mét vÊn ®Ò lín. Dï sao ®i n÷a, nh÷ng ng−êi cã nghÜa lµ cói r¹p m×nh tr−íc nh÷ng thµnh kiÕn qu©n chñ d©n chñ - x· héi sÏ hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh lµ n©ng cña nh©n d©n, tr−íc sù sî h·i cã tÝnh chÊt s«-vanh khi thÊy cao vµ lµm trong s¹ch ý thøc c¸ch m¹ng cña n«ng d©n. mét vµi d©n téc t¸ch khái n−íc Nga. X· héi chñ nghÜa cã nghÜa lµ coi chñ nghÜa x· héi nh− mét viÔn c¶nh xa x«i vµ ®em mét "c−¬ng lÜnh hµnh ®éng" réng r·i, tù do, mÒm dÎo, Mong r»ng c¸c ngµi Pª-sª-kh«-nèp ®−îc dïng lµm ®iÒu linh ho¹t, nhÑ nhµng, hë hang vµ thËm chÝ hoµn toµn trÇn r¨n cho nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi c¸nh h÷u. Khi phª truång thay thÕ cho c−¬ng lÜnh chËt hÑp, gi¸o ®iÒu, cång ph¸n nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa lao ®éng nh©n d©n, chóng kÒnh ®èi víi c¸c chÝnh kh¸ch. "Nh÷ng ng−êi x· héi chñ ta sÏ cã thÓ ®«i lóc nãi víi mét sè ng−êi d©n chñ - x· héi men- nghÜa lao ®éng nh©n d©n" mu«n n¨m! sª-vÝch: mutato nomine de te fabula narratur (bµi ngô ng«n C¸c ngµi Pª-sª-kh«-nèp lµ nh÷ng con chim Ðn ®Çu tiªn lµ nãi vÒ anh, chØ cã thay ®æi tªn th«i). Trong chóng ta cña thÕ lùc ph¶n ®éng x· héi ®ang b¾t ®Çu ho¹t ®éng trong còng cã mét sè ®ång chÝ mong muèn cã mét ®¶ng c«ng n«ng d©n Nga. Th−îng ®Õ ®· ph¸i xuèng thÕ gian c¸c ngµi khai, s½n sµng dïng c−¬ng lÜnh hµnh ®éng thay thÕ cho
  5. V. I. Lª-nin 508 509 c−¬ng lÜnh chung vµ tù h¹ thÊp xuèng tr×nh ®é cña quÇn chóng. Chóng ta cã Plª-kha-nèp lµ ng−êi ®· ®−a ra lêi nhËn xÐt næi tiÕng vÒ khëi nghÜa th¸ng Ch¹p: "LÏ ra kh«ng nªn cÇm vò khÝ". Chóng ta cã Ma-li-sÐp-xki lµ céng t¸c viªn cña t¹p chÝ "TiÕng väng cña thêi ®¹i"168 ®· m−u toan (thËt ra kh«ng ph¶i trong t¹p chÝ "TiÕng väng cña thêi ®¹i") g¹t bá chÕ ®é céng hoµ khái c−¬ng lÜnh. §èi víi nh÷ng ng−êi ®ã, Danh môc c¸c t¸c phÈm ch − a viÖc xem xÐt kü toµn bé "vÎ ®Ñp tù nhiªn" cña c¸c ngµi Pª- sª-kh«-nèp kh«ng ph¶i lµ kh«ng bæ Ých. t×m thÊy cña V. I. Lª-nin "'Ng−êi v« s¶n", sè 4, ngµy 19 th¸ng ChÝn 1906 Theo ®óng b¶n ®¨ng trªn b¸o "Ng−êi v« s¶n" Chó thÝch C¸c b¶n chØ dÉn Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin
  6. 511 D anh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin cho ®Õn nay ch − a t×m thÊy (Th¸ng N¨m - th¸ng ChÝn 1906) B ¸o c¸o vÒ kÕt qu¶ ®¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nga trong cuéc häp c¸c c¸n bé ®¶ng ë Pª-tÐc-bua B¸o c¸o nµy do V. I. Lª-nin ®äc ngµy 6 (19) th¸ng N¨m 1906 trong phßng häp Tr−êng ®¹i häc tæng hîp Pª-tÐc-bua. Trong th«ng b¸o ng¾n gän vÒ b¶n b¸o c¸o nµy, ®¨ng trong sè 74 tê "Lêi kªu gäi" ngµy 7 (20) th¸ng N¨m 1906, ®Æc biÖt ®· nhËn xÐt: "B¸o c¸o viªn ®· chØ ra r»ng trong ®¹i héi tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò ®· ®−îc quyÕt ®Þnh tr−íc, bëi v× ph¸i men-sª-vÝch chiÕm ®a sè trong ®¹i héi, bao giê còng bá phiÕu t¸n thµnh nh÷ng ®Ò nghÞ cña G.V. Plª-kha-nèp. HiÖn nay nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch b¾t ®Çu cuéc ®Êu tranh t− t−ëng míi trong néi bé ®¶ng. B¸o c¸o viªn cßn chØ ra sù sai lÇm cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch trong viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh hiÖn nay vµ, xuÊt ph¸t tõ luËn ®iÓm ®ã, hä ®· m¾c nh÷ng sai lÇm tiÕp theo nh− thÕ nµo. Sai lÇm ®ã, theo ý kiÕn b¸o c¸o viªn, lµ nghÞ quyÕt vÒ khëi nghÜa vò trang vµ c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt. B¶n b¸o c¸o chØ ra r»ng ph¸i men-sª-vÝch ®· qu¸ thiªn vÒ phÝa h÷u, vÒ phÝa bän d©n chñ - lËp hiÕn". B ¸o c¸o vÒ vÊn ®Ò §u-ma nhµ n− íc t¹i cuéc häp cña c«ng nh©n tiÓu khu dÖt khu v − -boãc-c¬ VÒ b¶n b¸o c¸o nµy cña V.I.Lª-nin (b¸o c¸o nµy ®−îc ®äc trong kho¶ng tõ 5-10 (18-23) th¸ng N¨m 1906) N.C. Cróp-xcai-a cã nh¾c ®Õn trong håi ký cña m×nh: "I-lÝch ®· tr×nh bµy b¶n b¸o c¸o tr−íc c¸c ®¹i biÓu khu V−-boãc-g¬ trong Liªn ®oµn kü s− ë ®¹i lé Da-g«- rèt-n−i" (N.C. Cróp-xcai-a. Håi ký vÒ Lª-nin. M¸t-xc¬-va, tiÕng Nga, 1957, tr.121). NghÞ quyÕt cña cuéc häp nµy ®¨ng trong tê "Lµn sãng", sè 13, ra ngµy 10 th¸ng N¨m 1906.
  7. Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ch−a t×m thÊy 512 513 Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ch−a t×m thÊy ký cña m×nh (xem "C¸ch m¹ng v« s¶n", tiÕng Nga, 1925, sè 1, tr.43 - § Ò c− ¬ng ph¸t biÓu trong cuéc mÝt-tinh 44 vµ "Niªn gi¸m c¸ch m¹ng", tiÕng Nga, 1925, sè 1, tr. VII-VIII) t¹i cung nh©n d©n pa-ni-na §Ò c−¬ng nµy, mµ V.I. Lª-nin chuÈn bÞ ngµy 9 (22) th¸ng N¨m B µi gi¶ng vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt 1906, ®−îc chuyÓn cho A. G. Sli-khte ®Ó Sli-khte ph¸t biÓu trong cuéc mÝt-tinh t¹i Cung nh©n d©n Pa-ni-na. Trong håi ký cña m×nh, Sli-khte trong cuéc häp cña c«ng nh©n viÕt: "T«i kh«ng nhí ®−îc v¨n b¶n chÝnh x¸c cña ®Ò c−¬ng ®ã, nh−ng tiÓu khu xanh gan-xki ë Pª-tÐc-bua. t− t−ëng chung cña nã lµ v¹ch trÇn cuéc tÊn c«ng vµo giai cÊp c«ng DiÔn v¨n còng trong cuéc häp nµy nh©n vµ n«ng d©n do bän d©n chñ - lËp hiÕn phèi hîp víi bän quan vÒ th¸i ®é cña nh÷ng ng− êi b«n-sª-vÝch liªu cÇm quyÒn chuÈn bÞ nh»m tiªu diÖt c¸ch m¹ng vµ nh»m h¹n chÕ "theo hiÕn ph¸p" nh÷ng c¶i c¸ch ®· giµnh ®−îc tõ tay chÕ ®é Nga vµ nh÷ng ng− êi men-sª-vÝch hoµng trong khu«n khæ chØ ®¶m b¶o quyÒn lîi cña giai cÊp t− s¶n vµ ®èi víi §u-ma nhµ n − íc ®Þa chñ, chø tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i lµ cña quÇn chóng lao ®éng" VÒ nh÷ng lêi ph¸t biÓu nµy cña V.I. Lª-nin hiÖn cßn mét b¸o (A. Sli-khte. Ng−êi thÇy cña ng−êi b¹n cña nh÷ng ng−êi lao ®éng c¸o ng¾n trong tê "TiÕn lªn", sè 6, ngµy 1 th¸ng S¸u 1906: " Ngµy 23 (TrÝch håi ký vÒ Lª-nin). M¸t-xc¬-va, tiÕng Nga, 1957, tr.9). th¸ng N¨m, ®ång chÝ L[ª-nin] ®· ®äc mét bµi gi¶ng vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt cho c«ng nh©n tiÓu khu Xanh Gan-xki. Cuéc häp cã trªn 250 ng−êi. Bµi gi¶ng ®−îc mäi ng−êi nghe rÊt ch¨m chó... Sau ®ã diÔn gi¶ nãi vÒ B ¸o c¸o vÒ ®¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) th¸i ®é cña §¶ng d©n chñ - x· héi ®èi víi §u-ma nhµ n−íc bëi v× cña ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nga nh÷ng ng−êi tham dù ®· ph¸t biÓu r»ng cuéc häp sau sÏ th¶o luËn vÊn trong cuéc häp cña c«ng nh©n d©n chñ - x· héi ®Ò ®ã hÊp dÉn nhÊt ®èi víi mäi ng−êi. B»ng nh÷ng lêi ng¾n gän nh−ng sinh ®éng vµ hãm hØnh, diÔn gi¶ ®· x¸c ®Þnh sù kh¸c biÖt gi÷a c¸nh khu M¸t-xc¬-va ë Pª-tÐc-bua t¶ vµ c¸nh h÷u trong §¶ng d©n chñ - x· héi, sù kh¸c biÖt ®ã râ rµng B¸o "Lµn sãng", sè 15, ngµy 12 th¸ng N¨m 1906 cã mét bµi ng¾n ®ang chia rÏ hai ph¸i ®ã trong vÊn ®Ò th¸i ®é cña §¶ng d©n chñ - x· nãi vÒ b¶n b¸o c¸o nµy cña V. I. Lª-nin: "Ngµy 11 th¸ng N¨m cã mét héi ®èi víi §u-ma nhµ n−íc". cuéc häp gåm tíi 300 c«ng nh©n cã tæ chøc, lµ ®¶ng viªn §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®Ó bµn vÒ §¹i héi thèng nhÊt cña ®¶ng. B ¸o c¸o vµ lêi kÕt thóc vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt Nh÷ng ng−êi b¸o c¸o lµ ®ång chÝ §an (men-sª-vÝch) vµ ®ång chÝ tr− íc nhãm ®¹i biÓu ®¹i héi Lª-nin (b«n-sª-vÝch)". c¸c gi¸o viªn nh©n d©n toµn nga B ¸o c¸o vÒ c«ng viÖc cña ®¹i héi IV Tr−íc nhãm ®¹i biÓu ®¹i héi c¸c gi¸o viªn, V. I. Lª-nin ®· ph¸t biÓu ngµy 6 (19) th¸ng S¸u 1906 ë Pª-tÐc-bua trong phßng häp cña (§¹i héi thèng nhÊt) cña ®¶ng c«ng nh©n Tr−êng Tª-ni-sÐp. Sù kiÖn nµy ®· ®−îc N. C. Cróp-xcai-a kÓ d©n chñ - x· héi Nga trong håi ký cña m×nh: "T«i còng nhí lêi ph¸t biÓu cña I-lÝch tr−íc t¹i cuéc häp cña c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nhãm gi¸o viªn. Lóc bÊy giê trong gi¸o viªn cßn cã t− t−ëng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, ng−êi ta kh«ng cho nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch khu n¸c-va ë Pª-tÐc-bua ®Õn dù ®¹i héi c¸c gi¸o viªn, nh−ng cã tæ chøc m¹n ®µm víi mÊy Mét th«ng b¸o ng¾n vÒ cuéc häp ngµy 21 th¸ng N¨m (3 th¸ng S¸u) chôc gi¸o viªn. ViÖc nµy ®−îc tiÕn hµnh ë mét tr−êng nµo ®Êy... Vla- ®i-mia I-lÝch tr×nh bµy mét b¸o c¸o vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt. Ng−êi ®· bÞ 1906 nµy ® − îc ®¨ng trong b¸o "Lµn sãng", sè 25, ngµy 24 th¸ng N¨m tªn Bu-na-cèp, ®¶ng viªn §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng ph¶n ®èi, 1906, nghÞ quyÕt cuéc häp ®−îc chuyÓn ®¨ng trong b¸o "TiÕn lªn", sè 1, tªn nµy nãi r»ng Ng−êi ®· cã nh÷ng lêi ph¸t biÓu m©u thuÉn vµ h¾n ngµy 26 th¸ng N¨m 1906. Ngoµi ra, b¶n b¸o c¸o nµy cña V. I. Lª-nin cè g¾ng trÝch nh÷ng c©u cña I-lin (bót danh lóc ®ã cña I-lÝch) ®Ó cßn ®−îc X. M¸c-cèp vµ E. A-®a-m«-vÝch kÓ ®Õn trong c¸c håi chèng l¹i Lª-nin. Vla-®i-mia I-lÝch ch¨m chó nghe, ghi l¹i, råi sau ®ã
  8. Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ch−a t×m thÊy 514 515 Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ch−a t×m thÊy tr¶ lêi kh¸ bùc tøc c¸i lêi mÞ d©n kiÓu x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng B ¸o c¸o vµ lêi kÕt thóc vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt Êy" (N. C. Cróp-xcai-a. Håi ký vÒ Lª-nin. M¸t-xc¬-va, tiÕng Nga, 1957, t¹i cuéc häp cña c«ng nh©n do ban chÊp hµnh tr.121). B¸o c¸o cña Lª-nin cã ®¨ng trong tê b¸o x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng "TiÕng nãi" (sè 15, ngµy 8 (21) th¸ng S¸u 1906). khu Pª-tÐc-bua cña ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nga tæ chøc B µi ph¸t biÓu trong cuéc häp VÒ nh÷ng bµi ph¸t biÓu nµy cña V. I. Lª-nin, b¸o "TiÕng vang", sè 8, ra ngµy 30 th¸ng S¸u 1906 cã mét th«ng b¸o ng¾n: "Ngµy 25 cña tæ chøc d©n chñ - x· héi th¸ng S¸u cã b¸o c¸o cña ®ång chÝ Lª-nin vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt; cã gÇn cña nhµ m¸y ban-tÝch ë Pª-tÐc-bua 200 c«ng nh©n dù häp. Víi lèi nãi dÔ hiÓu, ®ång chÝ Lª-nin ®· ph©n tÝch c¸c c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña bän d©n chñ - lËp hiÕn, cña ph¸i lao ®éng (nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng) vµ cña nh÷ng ng−êi d©n T¹i cuéc häp nµy, ®−îc tæ chøc ngay tr−íc ngµy triÖu tËp héi chñ - x· héi. Trong lêi kÕt thóc cña m×nh, diÔn gi¶ ®· ph©n tÝch tØ mØ nghÞ liªn khu cña tæ chøc §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ë h¬n n÷a hai trµo l−u lín vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt trong §¶ng c«ng nh©n Pª-tÐc-bua ngµy 11-12 (24-25) th¸ng S¸u 1906, V. I. Lª-nin ®· phª d©n chñ - x· héi Nga ⎯ quèc h÷u ho¸ vµ ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸". ph¸n bän men-sª-vÝch lµ bän ñng hé khÈu hiÖu cña bän d©n chñ - lËp hiÕn "néi c¸c §u-ma cã tr¸ch nhiÖm". VÒ bµi ph¸t biÓu nµy cña Lª-nin, Ph. Xª-mª-nèp-Bun-kin cã kÓ l¹i trong håi ký cña m×nh (xem "Niªn gi¸m ®á", tiÕng Nga, 1924, sè 1, tr.39-40). B ¸o c¸o vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt t¹i cuéc häp cña c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nh÷ng b¸o c¸o t¹i héi nghÞ liªn khu khu n¸c-va ë Pª-tÐc-bua cña tæ chøc ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nga Trong mét th«ng b¸o ng¾n vÒ cuéc häp nµy, b¸o "TiÕng vang", ë Pª-tÐc-bua ngµy 11-12 (24-25) th¸ng s¸u 1906 sè 9, ngµy 1 th¸ng B¶y 1906 ®−a tin: "Ngµy 28 th¸ng S¸u ë khu N¸c- va cã mét b¸o c¸o vÒ nh÷ng nghÞ quyÕt ®−îc th«ng qua t¹i héi nghÞ "vÒ s¸ch l − îc cña ®¶ng ®èi víi §u-ma nhµ n− íc" toµn thµnh phè. Cuéc häp nµy cã gÇn 200 c«ng nh©n... vµ "vÒ sù thèng nhÊt cña ®¶ng" Nh÷ng nguyªn nh©n buéc §¶ng d©n chñ - x· héi t¸ch ra khái Nhãm lao ®éng ®· lµm næ ra nh÷ng cuéc tranh luËn c¶ vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt, Mét b¸o c¸o ng¾n vÒ héi nghÞ nµy ®−îc ®¨ng ngµy 22 th¸ng S¸u nh−ng v× thêi gian qu¸ muén nªn chñ tÞch buéc ph¶i c¾t ®øt cuéc tranh (5 th¸ng B¶y) 1906 trong tê "TiÕng vang", sè 1. Trong håi ký cña m×nh, luËn, vµ theo ý kiÕn cña toµn héi nghÞ, chñ tÞch, ®ång chÝ L[ª-nin], E.§. Xta-x«-va kÓ l¹i: "T«i cßn nhí héi nghÞ cña ®¶ng lóc ®Çu häp ®· ®äc b¸o c¸o ®Æc biÖt vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt". ë ®¹i lé Da-g«-rèt-n−i ë Pª-tÐc-bua, sau chuyÓn sang Tª-ri-«-ki. Trong phiªn häp ë Tª-ri-«-ki cã nhiÒu diÔn gi¶ ph¸t biÓu, c¶ b«n-sª-vÝch, c¶ men-sª-vÝch. T«i vÉn nhí lêi ph¸t biÓu cña Phª-®o §an. ¤ng ta nãi víi B ¸o c¸o t¹i cuéc häp cña ng−êi nghe nh− l·o t−íng cña Nga hoµng nãi víi binh lÝnh: cã th¸i c¸c c¸n bé ®¶ng thuéc tæ chøc ®¶ng c«ng nh©n ®é ban ¬n ®èi víi hä. Vla-®i-mia I-lÝch ph¸t biÓu sau «ng ta. Vla-®i-mia d©n chñ - x· héi nga ë Pª-tÐc-bua I-lÝch nãi râ rµng vµ cã h×nh t−îng. Ng−êi nãi xong, c¸c ®ång chÝ tõ bèn phÝa v©y quanh lÊy ng−êi. Vla-®i-mia I-lÝch kh«ng nh÷ng lµ ng−êi vÒ s¸ch l − îc cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi l·nh ®¹o cña chóng t«i, mµ ®ång thêi cßn lµ ng−êi b¹n th©n thiÕt trong §u-ma nhµ n − íc nhÊt cña chóng t«i n÷a..." (Håi ký vÒ Vla-®i-mia I-lÝch Lª-nin. Ph. I, VÒ b¸o c¸o mµ V. I. Lª-nin ®äc ngµy 7 (20) th¸ng B¶y 1906 nµy, tiÕng Nga, M¸t-xc¬-va, 1956, tr.318). VÒ c¸c bµi ph¸t biÓu nµy cña Lª- tê "Ng«n luËn", sè 120, ra ngµy 8 th¸ng B¶y vµ tê "§êi sèng chóng nin t¹i héi nghÞ liªn khu, V. V«i-tin-xki còng nãi ®Õn trong håi ký ta", sè 493, ra ngµy 9 th¸ng B¶y 1906 cã ®−a tin trong mét th«ng b¸o cña m×nh (xem V. V«i-tin-xki. Nh÷ng n¨m th¾ng lîi vµ thÊt b¹i. Q.2, ng¾n. tiÕng Nga, 1924, tr.67-69).
  9. Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ch−a t×m thÊy 516 517 Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ch−a t×m thÊy kinh tÕ: ngµy lµm t¸m giê, t¨ng l−¬ng vµ chÝnh quyÒn ph¶i ®èi xö nh· B ¸o c¸o t×nh h×nh hiÖn t¹i nhÆn. ChÝnh quyÒn lóc Êy kh«ng muèn nghe c«ng nh©n. ChØ cßn mét trong cuéc häp cña nh÷ng ng− êi tÝch cùc c¸ch gi¶i quyÕt lµ tuyªn bè b·i c«ng. Nh−ng trong hµng ngò chóng thuéc tæ chøc b«n-sª-vÝch ë Pª-tÐc-bua t«i cßn nhiÒu ng−êi dao ®éng. Do sù thiÕu kiªn quyÕt cña hä mµ b·i c«ng cã thÓ bÞ thÊt b¹i. §Ó ®éng viªn chóng t«i, ®ång chÝ Lª-nin ®· VÒ b¶n b¸o c¸o nµy cña V. I. Lª-nin, ®−îc tr×nh bµy trong Nhµ ®Õn x−ëng. Trong bµi ph¸t biÓu cña m×nh, Ng−êi ®· chØ ra chÝnh s¸ch b¶o tµng s− ph¹m (Cung nh©n d©n Pa-ni-na) vµo th¸ng B¶y 1906 sau kh¸t m¸u cña chÝnh phñ Nga hoµng. Ng−êi nhiÖt liÖt ñng hé chñ khi §u-ma nhµ n−íc I ®· bÞ gi¶i t¸n, ®−îc A. I. Gu-li-a-Ðp kÓ l¹i tr−¬ng b·i c«ng, cho ®ã lµ kh¶ n¨ng duy nhÊt ®Ó ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ trong håi ký cña m×nh: nµo ®ã.... "T«i kh«ng nhí ®−îc toµn bé chi tiÕt néi dung b¸o c¸o, mµ chØ Sau bµi ph¸t biÓu cña ®ång chÝ Lª-nin, ®Õn h«m sau ng−êi ta nhí ®−îc mét ®iÒu lµm t«i ®Æc biÖt xóc ®éng: ®ã lµ kh¶ n¨ng khëi ®· tuyªn bè b·i c«ng vµ cuéc b·i c«ng nµy ®· kÐo dµi liÒn mét th¸ng" nghÜa vò trang, lµ cÇn ph¶i tæ chøc c¸c ®éi chiÕn ®Êu vµ vai trß cña (C«ng nh©n vµ n«ng d©n nãi vÒ Lª-nin. M¸t-xc¬-va, tiÕng Nga, 1933, h×nh thøc ®Êu tranh du kÝch. Tr−íc ®©y vÒ ®iÒu ®ã ch−a bao giê vµ tr.82). ch−a cã ai nãi ®−îc nh− Lª-nin c¶... Khi ph©n tÝch c¸c sù kiÖn Vla-®i-mia I-lÝch nãi râ rµng vÒ sù tån t¹i hai phe trong c¸c lùc l−îng vò trang thï ®Þch nhau, ®−îc vò trang B µi ph¸t biÓu ë Tª-ri-«-ki kh¸c nhau, nh−ng lu«n lu«n tiÕn hµnh ®Êu tranh vò trang. Ng−êi chØ trong cuéc häp cña ®¶ng ra r»ng c¸c cuéc ®µn ¸p ®iªn cuång b»ng qu©n sù vµ th¾ng lîi bÒ do ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua cña ngoµi cña chóng chØ lµ mét th¾ng lîi t¹m thêi. Nh÷ng nhu cÇu cÊp b¸ch cña giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n vÉn ch−a ®−îc ®¸p øng vµ ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nga tæ chøc; kh«ng cã mét §u-ma nµo, ⎯ dï cho chÕ ®é chuyªn chÕ cã lËp ra bao nghÞ quyÕt cuéc häp nhiªu §u-ma nh− vËy ⎯ cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng nhu cÇu ®ã khi ch−a thñ tiªu ®−îc chÕ ®é chuyªn chÕ. ChØ cã nhê cuéc khëi nghÜa Bµi ph¸t biÓu nµy cña V. I. Lª-nin ®−îc nh¾c ®Õn trong mét b¶n vò trang th¾ng lîi míi cã thÓ chiÕn th¾ng chÕ ®é chuyªn chÕ. BÊt kú mét hµnh ®éng nµo lµm suy yÕu cuéc ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn b¸o c¸o cña hiÕn binh göi cho gi¸m ®èc Côc c¶nh s¸t: chÕ, ®Òu bÞ coi lµ ph¶n béi sù nghiÖp cña giai cÊp c«ng nh©n" "Ngµy 27 th¸ng T¸m võa qua ë Tª-ri-«-ki trong mét nhµ h¸t t¹i vÐc-xta sè 4 cã tæ chøc ®ång thêi 2 cuéc häp ⎯ mét do Lª-nin chñ (A. I. Gu-li-a-Ðp. C¸c ®éi chiÕn ®Êu cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. Ho¹t ®éng cña tæ chøc chiÕn ®Êu cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch cöa « N¸c-va täa cã tíi 100 ng−êi tham dù; mét do ¸c-xen-rèt chñ täa cã tíi 40 thµnh phè Pª-tÐc-bua trong nh÷ng n¨m 1905 - 1907. Lª-nin-gr¸t, tiÕng Nga, ng−êi tham dù... 1935, tr.90 - 91). Trong lêi ph¸t biÓu cña m×nh, Lª-nin ®· phª ph¸n nh÷ng ®Ò nghÞ cña ¸c-xen-rèt vÒ mét ®¹i héi kh«ng mang tÝnh chÊt ®¶ng. Theo ý B µi ph¸t biÓu trong cuéc häp kiÕn Lª-nin, mét ®¹i héi nh− thÕ lµ hoµn toµn tr¸i víi c−¬ng lÜnh cña §¶ng d©n chñ - x· héi vµ lµm cho tæ chøc c«ng nh©n ®i trÖch ra ngoµi cña n÷ c«ng nh©n x− ëng thuèc l¸ s¸p-san con ®−êng ho¹t ®éng cña ®¶ng. NÕu ¸c-xen-rèt ®ßi triÖu tËp ®¹i héi ë Pª-tÐc-bua kh«ng mang tÝnh chÊt ®¶ng, th× con ®−êng cña hä sÏ kh¸c nhau. §ång thêi Lª-nin ®ßi ph¶i triÖu tËp §¹i héi V cña ®¶ng nh»m tæ chøc l¹i VÒ bµi ph¸t biÓu håi th¸ng B¶y 1906 nµy cña V. I. Lª-nin, Xu-ri- ®¶ng trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c b«n-sª-vÝch... na, nguyªn lµ n÷ c«ng nh©n x−ëng thuèc l¸ S¸p-san, cã kÓ l¹i trong håi NghÞ quyÕt cña Lª-nin ®−îc cuéc häp nhÊt trÝ th«ng qua" ("Niªn ký cña m×nh: "Trong c¸c x−ëng thuèc l¸ b¾t ®Çu cã sù x«n xao. Trong gi¸m ®á" tiÕng Nga, 1927, sè 1, tr.36 - 37). x−ëng, vèn lµ cña S¸p - san, c«ng nh©n ®· ®−a ra nh÷ng yªu s¸ch
  10. Danh môc c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ch−a t×m thÊy 518 519 T ¸c phÈm triÕt häc cã bµi phª b×nh cuèn s¸ch cña A. B«-g®a-nèp D anh môc nh÷ng s¸ch b¸o vµ v¨n kiÖn "chñ nghÜa kinh nghiÖm nhÊt nguyªn" mµ V. I. Lª-nin cã tham gia hiÖu ®Ýnh B¸o "Lµn sãng" VÒ t¸c phÈm triÕt häc nµy cña m×nh, V. I. Lª-nin cã viÕt mét ⎯ ⎯ bøc th− göi A. M. Goãc-ki ngµy 12 (25) th¸ng Hai 1908: Sè 9 5 th¸ng N¨m 1906 Sè 18 16 th¸ng N¨m 1906 ⎯ ⎯ "Trong t×nh thÕ c¸ch m¹ng s«i næi nµy, viÖc nghiªn cøu triÕt häc Sè 10 6 th¸ng N¨m 1906 Sè 19 17 th¸ng N¨m 1906 ⎯ ⎯ kh«ng lµm ®−îc mÊy. Trong tï håi ®Çu n¨m 1906 «ng B«-g®a-nèp cã Sè 11 7 th¸ng N¨m 1906 Sè 20 18 th¸ng N¨m 1906 viÕt mét cuèn, ⎯ cã lÏ lµ quyÓn III cuèn "Chñ nghÜa kinh nghiÖm nhÊt ⎯ ⎯ Sè 12 9 th¸ng N¨m 1906 Sè 21 19 th¸ng N¨m 1906 ⎯ ⎯ nguyªn". Mïa hÌ 1906, «ng Êy biÕu t«i cuèn s¸ch ®ã vµ t«i ®· ch¨m Sè 13 10 th¸ng N¨m 1906 Sè 22 20 th¸ng N¨m 1906 ⎯ ⎯ chó nghiªn cøu cuèn s¸ch ®ã. §äc xong, t«i næi giËn vµ bùc tøc Sè 14 11 th¸ng N¨m 1906 Sè 23 21 th¸ng N¨m 1906 ⎯ ⎯ kh«ng thÓ chÞu ®−îc: t«i cµng thÊy râ thªm r»ng «ng Êy ®· ®i vµo mét Sè 15 12 th¸ng N¨m 1906 Sè 24 23 th¸ng N¨m 1906 ⎯ ⎯ con ®−êng qu¸ sai lÇm, mét con ®−êng kh«ng m¸c-xÝt. Lóc Êy t«i Sè 16 13 th¸ng N¨m 1906 Sè 25 24 th¸ng N¨m 1906 ⎯ ®· viÕt cho «ng ta mét bøc th− "ngá t×nh", mét bøc th− triÕt häc dµi Sè 17 14 th¸ng N¨m 1906 vµo cì 3 quyÓn vë nhá. Trong ®ã t«i gi¶i thÝch cho «ng ta hay r»ng, tÊt nhiªn, t«i chØ lµ mét ng−êi m¸c-xÝt b×nh th−êng trong triÕt häc, B ¸o "tiÕn lªn" nh−ng chÝnh nh÷ng t¸c phÈm trong s¸ng, phæ cËp, ®−îc viÕt mét c¸ch ⎯ ⎯ Sè 1 26 th¸ng N¨m 1906 Sè 10 6 th¸ng S¸u 1906 tuyÖt vêi cña «ng ta l¹i lµm cho t«i tin hoµn toµn r»ng vÒ thùc chÊt ⎯ ⎯ Sè 2 27 th¸ng N¨m 1906 Sè 11 7 th¸ng S¸u 1906 «ng ta ®· sai vµ Plª-kha-nèp ®· ®óng. Nh÷ng quyÓn vë nhá nµy t«i ⎯ ⎯ Sè 3 28 th¸ng N¨m 1906 Sè 12 8 th¸ng S¸u 1906 ®· ®−a mÊy b¹n xem (trong ®ã cã Lu-na-ts¸c-xki) vµ cã ý ®Þnh ®−a ⎯ ⎯ Sè 4 30 th¸ng N¨m 1906 Sè 13 9 th¸ng S¸u 1906 in d−íi ®Çu ®Ò "Nh÷ng nhËn xÐt cña mét ng−êi m¸c-xÝt b×nh th−êng ⎯ ⎯ Sè 5 31 th¸ng N¨m 1906 Sè 14 10 th¸ng S¸u 1906 vÒ triÕt häc", nh−ng l¹i th«i. B©y giê t«i tiÕc r»ng håi ®ã t«i kh«ng cho ⎯ ⎯ Sè 6 1 th¸ng S¸u 1906 Sè 15 11 th¸ng S¸u 1906 in ngay. Míi ®©y t«i ®· viÕt th − vÒ Pª-tÐc-bua nhê t×m l¹i vµ göi ⎯ ⎯ Sè 7 2 th¸ng S¸u 1906 Sè 16 13 th¸ng S¸u 1906 cho t«i nh÷ng quyÓn vë Êy" (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, ⎯ ⎯ Sè 8 3 th¸ng S¸u 1906 Sè 17 14 th¸ng S¸u 1906 t.47, tr.141-142). ⎯ Sè 9 4 th¸ng S¸u 1906 B ¸o "tiÕng vang" ⎯ ⎯ 30 th¸ng S¸u 1906 Sè 1 22 th¸ng S¸u 1906 Sè 8 ⎯ ⎯ 1 th¸ng B¶y 1906 Sè 2 23 th¸ng S¸u 1906 Sè 9 ⎯ ⎯ 2 th¸ng B¶y 1906 Sè 3 24 th¸ng S¸u 1906 Sè 10 ⎯ ⎯ 4 th¸ng B¶y 1906 Sè 4 25 th¸ng S¸u 1906 Sè 11 ⎯ ⎯ 5 th¸ng B¶y 1906 Sè 5 27 th¸ng S¸u 1906 Sè 12 ⎯ ⎯ 6 th¸ng B¶y 1906 Sè 6 28 th¸ng S¸u 1906 Sè 13 ⎯ ⎯ 7 th¸ng B¶y 1906 Sè 7 29 th¸ng S¸u 1906 Sè 14
  11. Danh môc nh÷ng s¸ch b¸o vµ v¨n kiÖn 520 521 B ¸o "Ng − êi v« s¶n" 1 ⎯ 21 th¸ng T¸m 1906 3⎯ Sè Sè 8 th¸ng ChÝn 1906 2 ⎯ 29 th¸ng T¸m 1906 4 ⎯ 19 th¸ng ChÝn 1906 Sè Sè C ¸c nghÞ quyÕt héi nghÞ liªn khu chó thÝch cña tæ chøc ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ë Pª-tÐc-bua ngµy 11 - 12 (24-25) th¸ng s¸u 1906 1 Cuèn s¸ch "B¸o c¸o vÒ §¹i héi thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga (Th− göi c«ng nh©n Pª-tÐc-bua)" bÞ c¬ quan kiÓm duyÖt vµ c¶nh s¸t truy n· rÊt l©u. Ngµy 3 (16) th¸ng S¸u 1906 "NghÞ quyÕt thø I vÒ s¸ch l−îc", "NghÞ quyÕt thø IV vÒ sù thèng nhµ in "Sù nghiÖp" (Pª-tÐc-bua), n¬i in cuèn s¸ch nµy, bÞ kh¸m xÐt nhÊt trong ®¶ng", "NghÞ quyÕt thø V" (vÒ ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi vµ cuèn s¸ch bÞ c¶nh s¸t tÞch thu ®−îc. Së b¸o chÝ Pª-tÐc-bua trong §u-ma) ®−îc in vµo th¸ng S¸u 1906 thµnh tõng tê riªng, do tÞch thu cuèn s¸ch vµ quyÕt ®Þnh truy tè nh÷ng ng−êi tham gia Ban chÊp hµnh Pª-tÐc-bua cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga in cuèn s¸ch ®ã. T¸c gi¶ cuèn s¸ch còng bÞ toµ ¸n truy n·. Song Ên hµnh. cuèn s¸ch ®ã ®· ®−îc göi vÒ M¸t-xc¬-va vµ ë ®ã l¹i tiÕp tôc ®−îc in. 6 n¨m sau, ngµy 25 th¸ng S¸u (8 th¸ng B¶y) 1912 ViÖn t− ph¸p Pª-tÐc-bua ®· quyÕt ®Þnh huû cuèn s¸ch ®ã cïng víi b¶n __________ ®óc chuÈn bÞ in nã, vµ ®Õn th¸ng Giªng 1913 t¹i nhµ in cña thÞ tr−ëng Pª-tÐc-bua c¸c b¶n bÞ tÞch thu cña cuèn s¸ch nµy ®· bÞ huû. Cuèn s¸ch ra ®êi kÌm mét phô lôc, trong ®ã cã c¸c dù ¸n nghÞ quyÕt do nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ men-sª-vÝch ®−a ra ®¹i héi, nh÷ng nghÞ quyÕt ®−îc ®¹i héi th«ng qua vµ c¸c tµi liÖu kh¸c. Tr−íc phô lôc cã lêi nãi ®Çu do Lª-nin viÕt (xem tËp nµy, tr. 84-85). ⎯ 1. 2 §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga häp ë Xtèc-kh«n trong nh÷ng ngµy 10-25 th¸ng T− (23 th¸ng T− - 8 th¸ng N¨m ) 1906. Tr−íc ®¹i héi, vµo nöa cuèi th¸ng Hai, V.I.Lª-nin ®· so¹n th¶o c−¬ng lÜnh s¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch - tøc dù th¶o nh÷ng nghÞ quyÕt cña ®¹i héi vÒ tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng. C¸c nghÞ quyÕt cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch kªu gäi quÇn chóng lao ®éng chuÈn bÞ mét cuéc tiÕn c«ng c¸ch m¹ng míi vµo chÕ ®é chuyªn chÕ. Bän men-sª-vÝch còng ®−a ra ®¹i héi c−¬ng lÜnh s¸ch l−îc cña m×nh, trong ®ã thùc chÊt lµ tõ bá ®Êu tranh c¸ch m¹ng. Theo c¸c c −¬ng
  12. Chó thÝch Chó thÝch 522 523 tr×nh nghÞ sù kh«ng ® − îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ. §¹i héi ®· th¶o luËn lÜnh ®ã ng−êi ta ®· thùc hiÖn viÖc bÇu ®¹i biÓu ®i dù ®¹i héi. c¸c vÊn ®Ò: I) Nghiªn cøu l¹i c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt; 2) §¸nh gi¸ t×nh Cuéc vËn ®éng th¶o luËn hai c−¬ng lÜnh vµ bÇu ®¹i biÓu ®i dù h×nh hiÖn t¹i vµ nh÷ng nhiÖm vô giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n; ®¹i héi kÐo dµi gÇn hai th¸ng. Nhê thÕ ®a sè c¸c tæ chøc ®¶ng ®· 3) Th¸i ®é ®èi víi §u-ma nhµ n − íc; 4) Khëi nghÜa vò trang; ñng hé c−¬ng lÜnh b«n-sª-vÝch. 5) §Êu tranh du kÝch; 6) Hîp nhÊt víi c¸c ®¶ng d©n chñ - x· héi §Õn dù ®¹i héi cã 112 ®¹i biÓu cã quyÒn biÓu quyÕt, ®¹i diÖn c ña c¸c d©n téc vµ 7) §iÒu lÖ ®¶ng. cho 57 tæ chøc ®Þa ph−¬ng cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Trong ®¹i héi trªn mäi vÊn ®Ò ®Òu x¶y ra ®Êu tranh gay g¾t Nga, vµ 22 ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt. §¹i héi còng cã gi÷a nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. Lª-nin ®¹i biÓu c¸c tæ chøc d©n téc: §¶ng d©n chñ - x· héi Ba-lan vµ LÝt- ®· b¸o c¸o vµ ph¸t biÓu vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt, vÒ viÖc ®¸nh gi¸ va, ph¸i Bun vµ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi L¸t-vi-a, mçi ®¶ng t×nh h×nh hiÖn t¹i vµ nh÷ng nhiÖm vô giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n, 3 ®¹i biÓu, §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi U-cra-i-na vµ §¶ng vÒ th¸i ®é ®èi víi §u-ma nhµ n−íc, vÒ khëi nghÜa vò trang vµ c«ng nh©n PhÇn-lan, mçi ®¶ng 1 ®¹i biÓu. Ngoµi ra trong ®¹i héi vÒ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c; Ng−êi tham gia tiÓu ban dù th¶o §iÒu cßn cã ®¹i biÓu §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Bun-ga-ri. Tæng lÖ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. ¦u thÕ vÒ sè l−îng cña sè nh÷ng ng−êi tham gia ®¹i héi, kÓ c¶ nh÷ng ng−êi ®−îc mêi bän men-sª-vÝch trong ®¹i héi ®· quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt c¸c nghÞ riªng vµ kh¸ch, lªn ®Õn 156 ng−êi. quyÕt cña ®¹i héi. Sau cuéc ®Êu tranh gay go, ®¹i héi ®· th«ng qua Trong sè c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch, cã V. I. Lª-nin, V. V. V«- nh÷ng nghÞ quyÕt cña bän men-sª-vÝch vÒ §u-ma nhµ n−íc, vÒ rèp-xki, C. E. V«-r«-si-lèp, M. I. Ca-li-nin, N. C. Cróp-xcai-a, khëi nghÜa vò trang, ®· th«ng qua c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña bän A. V. Lu-na-ts¸c-xki, Ph. A. XÐc-ghª-Ðp (¸c-tem), I. I. Xc¬-voãc- men-sª-vÝch. VÒ vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n, ®¹i héi txèp - Xtª-pa-nèp, I. V. Xta-lin, M. V. Phrun-dª, X. G. Sau-mi-an, chØ giíi h¹n ë viÖc x¸c nhËn nghÞ quyÕt cña §¹i héi quèc tÕ Am - E. M. I-a-r«-xl¸p-xki. xtÐc-®am. §¹i héi kh«ng th¶o luËn mµ th«ng qua mét nghÞ quyÕt Bän men-sª-vÝch chiÕm ®a sè t¹i ®¹i héi. §iÒu ®ã lµ v× nhiÒu cã tÝnh chÊt tho¶ hiÖp vÒ c¸c c«ng ®oµn vµ nghÞ quyÕt vÒ th¸i ®é tæ chøc ®¶ng b«n-sª-vÝch, khi l·nh ®¹o c¸c cuéc ®Êu tranh vò trang ®èi víi phong trµo n«ng d©n. cña quÇn chóng, ®· bÞ ph¸ tan nªn kh«ng thÓ cö ®¹i biÓu cña m×nh §ång thêi theo yªu cÇu cña quÇn chóng ®¶ng viªn, ®¹i héi ®· ®i ®−îc. Khu trung t©m, U-ran, Xi-bi-ri, miÒn B¾c - c¸c c¨n cø th«ng qua c¸ch diÔn ®¹t cña Lª-nin vÒ tiÕt ®Çu cña ®iÒu lÖ, vµ nh− cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ⎯ th× chØ cã Ýt ®¹i biÓu. Cßn bän vËy lµ g¹t bá ®−îc c¸ch diÔn ®¹t cã tÝnh chÊt c¬ héi chñ nghÜa men-sª-vÝch cã nh÷ng tæ chøc ®«ng ng−êi nhÊt ë nh÷ng vïng phi cña M¸c-tèp. LÇn ®Çu tiªn c¸ch diÔn ®¹t cña nh÷ng ng−êi b«n-sª- c«ng nghiÖp trong n−íc, n¬i kh«ng cã nh÷ng cuéc ®Êu tranh c¸ch vÝch vÒ vÊn ®Ò chÕ ®é tËp trung d©n chñ ®−îc ®−a vµo ®iÒu lÖ. m¹ng quÇn chóng, nªn cã ®iÒu kiÖn cö nhiÒu ®¹i biÓu h¬n. §¹i héi cßn quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò hîp nhÊt víi §¶ng d©n chñ - §¹i héi ®· th«ng qua ch−¬ng tr×nh nghÞ sù nh− sau: I) Xem x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va vµ víi §¶ng c«ng nh©n d©n xÐt l¹i c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt; 2) VÒ t×nh h×nh hiÖn t¹i vµ nh÷ng chñ - x· héi L¸t-vi-a lµ nh÷ng ®¶ng gia nhËp §¶ng c«ng nh©n d©n nhiÖm vô giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n; 3)VÊn ®Ò s¸ch l−îc ®èi chñ -x· héi Nga víi t− c¸ch lµ nh÷ng tæ chøc cña khu vùc, tiÕn víi kÕt qu¶ bÇu cö vµo §u-ma nhµ n−íc vµ ®èi víi b¶n th©n §u-ma; hµnh ho¹t ®éng trong gia cÊp v« s¶n tÊt c¶ c¸c d©n téc ë vïng 4) Khëi nghÜa vò trang; 5) §Êu tranh du kÝch; 6) ChÝnh phñ c¸ch ®ã. §¹i héi còng th«ng qua dù ¸n vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn hîp nhÊt m¹ng l©m thêi vµ chÕ ®é tù qu¶n c¸ch m¹ng; 7) Th¸i ®é ®èi víi víi ph¸i Bun, nh−ng trong mét nghÞ quyÕt riªng, ®¹i héi ®· kiªn c¸c X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n; 8) C¸c c«ng ®oµn; 9) Th¸i ®é ®èi quyÕt chèng l¹i viÖc tæ chøc giai cÊp v« s¶n theo c¸c d©n téc. Theo víi phong trµo n«ng d©n; 10) Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng vµ tæ chøc s¸ng kiÕn cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ -x· héi u-cra-i-na, ®¹i héi kh«ng ph¶i d©n chñ - x· héi; 11) Th¸i ®é ®èi víi yªu s¸ch ®ßi ®· ®Æt ra vÊn ®Ò hîp nhÊt víi §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi triÖu tËp mét quèc héi lËp hiÕn ®Æc biÖt cho Ba-lan do vÊn ®Ò d©n U-cra-i-na, song kh«ng tho¶ thuËn ®−îc víi ®¶ng nµy v× tÝnh chÊt téc trong c−¬ng lÜnh cña ®¶ng; 12) Tæ chøc ®¶ng; 13) Hîp nhÊt tiÓu t− s¶n vµ d©n téc chñ nghÜa cña nã. víi c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi cña c¸c d©n téc (§¶ng d©n chñ - x· Thµnh phÇn Ban chÊp hµnh trung −¬ng do ®¹i héi bÇu ra héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt va, §¶ng c«ng nh©n d©n chñ -x· cã 3 ng−êi b«n-sª-vÝch vµ 7 ng−êi men-sª-vÝch. Ban biªn tËp C¬ héi L¸t-vi-a, ph¸i Bun); 14) C¸c b¸o c¸o; 15) BÇu cö. Song ch−¬ng
  13. Chó thÝch Chó thÝch 524 525 quan ng«n luËn trung −¬ng, b¸o "Ng−êi d©n chñ - x· héi" gåm − ¬ng cña ®¶ng. Trong ®¹i héi, Lª-nin vµ nh÷ng ng − êi ñng hé toµn nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. Ng − êi ®· tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh kiªn quyÕt chèng bän c¬ §¹i héi nµy ®i vµo lÞch sö cña ®¶ng víi t− c¸ch lµ "§¹i héi thèng héi chñ nghÜa. Bän c¬ héi chñ nghÜa tÊn c«ng ¸c liÖt vµo b¶n dù th¶o c−¬ng nhÊt". Nh−ng trong ®¹i héi chØ cã sù thèng nhÊt vÒ h×nh thøc cña lÜnh cña ®¶ng ®−îc ®−a ra th¶o luËn trong ®¹i héi vµ do ban biªn §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Thùc tÕ lµ nh÷ng ng−êi tËp b¸o "Tia löa" so¹n th¶o, ®Æc biÖt lµ vµo luËn ®iÓm vÒ vai trß men-sª-vÝch vµ b«n-sª-vÝch cã nh÷ng quan ®iÓm riªng, c−¬ng lÜnh l·nh ®¹o cña ®¶ng trong phong trµo c«ng nh©n, vµo ®iÓm nãi vÒ riªng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña c¸ch m¹ng, vµ thùc tÕ sù cÇn thiÕt ph¶i giµnh lÊy chuyªn chÝnh v« s¶n vµ vµo phÇn ruéng lµ hai ®¶ng. Cuéc ®Êu tranh trong ®¹i héi ®· v¹ch ra tr−íc quÇn ®Êt trong c−¬ng lÜnh. §¹i héi ®· chèng l¹i bän c¬ héi chñ nghÜa chóng ®¶ng viªn c¶ néi dung vµ chiÒu s©u cña nh÷ng sù bÊt ®ång vµ nhÊt trÝ (cã 1 phiÕu tr¾ng) th«ng qua c−¬ng lÜnh cña ®¶ng, vÒ nguyªn t¾c gi÷a nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi men- trong ®ã tr×nh bµy c¶ nh÷ng nhiÖm vô tr−íc m¾t cña giai cÊp v« sª-vÝch. Nh÷ng v¨n kiÖn ®¹i héi ®· gióp c¸c ®¶ng viªn vµ nh÷ng s¶n trong c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n s¾p tíi (c−¬ng lÜnh tèi thiÓu), c«ng nh©n gi¸c ngé cã thÓ hiÓu ®−îc cuéc ®Êu tranh t− t−ëng, c¶ nh÷ng nhiÖm vô nh»m ®−a c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®Õn cã thÓ hiÓu ®−îc râ rµng h¬n, s©u s¾c h¬n ®−êng lèi c¸ch m¹ng th¾ng lîi vµ thiÕt lËp nÒn chuyªn chÝnh v« s¶n (c−¬ng lÜnh tèi ®a). cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. Sau khi M¸c vµ ¡ng-ghen qua ®êi, lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö phong Ngay sau ®¹i héi, Lª-nin ®· thay mÆt c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch trµo c«ng nh©n quèc tÕ ng−êi ta ®· th«ng qua mét c−¬ng lÜnh viÕt mét lêi kªu gäi göi ®¶ng vµ b¶n "B¸o c¸o" nµy, trong ®ã Ng − êi c¸ch m¹ng, trong ®ã, theo ®ßi hái cña Lª-nin, cuéc ®Êu tranh ®Ó ®· ®¸nh gi¸ vÒ nguyªn t¾c nh÷ng nghÞ quyÕt cña §¹i héi IV, v¹ch thùc hiÖn chuyªn chÝnh v« s¶n ®· ®−îc nªu lªn nh− mét nhiÖm trÇn chñ nghÜa c¬ héi cña bän men-sª-vÝch. ⎯ 3 . vô c¬ b¶n cña ®¶ng giai cÊp c«ng nh©n. 3 § ¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga h äp tõ ngµy Khi th¶o luËn ®iÒu lÖ ®¶ng ®· næ ra mét cuéc ®Êu tranh gay 17 (30) th¸ng B¶y ®Õn 10 (23 th¸ng T¸m 1903. 13 phiªn häp ®Çu g¾t vÒ vÊn ®Ò nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc trong viÖc x©y dùng ®¶ng. cña ®¹i héi ® − îc tæ chøc ë Bruy-xen. Sau ®ã,v× bÞ c¶nh s¸t lïng Lª-nin vµ nh÷ng ng−êi ñng hé Ng−êi ®· ®Êu tranh x©y dùng mét b¾t, nªn c¸c phiªn häp sau cña ®¹i héi ph¶i chuyÓn sang Lu©n - ®¶ng c¸ch m¹ng cã tÝnh chiÕn ®Êu cña giai cÊp c«ng nh©n vµ cho ®«n. r»ng cÇn ph¶i th«ng qua mét ®iÒu lÖ mµ nhê ®ã cã thÓ h¹n chÕ § ¹i héi do b¸o "Tia löa" chuÈn bÞ; b¸o nµy d − íi sù l·nh ®¹o viÖc gia nhËp ®¶ng ®èi víi tÊt c¶ nh÷ng phÇn tö kh«ng v÷ng vµng cña Lª - nin ®· tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng réng lín nh»m ®oµn kÕt vµ dao ®éng. V× thÕ mµ trong c¸ch diÔn ®¹t cña Lª-nin vÒ ®iÒu nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi Nga trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c mét cña ®iÒu lÖ, ®iÒu kiÖn gia nhËp ®¶ng kh«ng ph¶i chØ bao gåm cña chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng. sù thõa nhËn c−¬ng lÜnh vµ sù ñng hé vËt chÊt ®èi víi ®¶ng, mµ §¹i héi cã 43 ®¹i biÓu cã quyÒn biÓu quyÕt ®¹i diÖn cho cã bao gåm sù tham gia cña b¶n th©n vµo mét trong nh÷ng tæ 26 tæ chøc (nhãm "Gi¶i phãng lao ®éng, tæ chøc "Tia löa", Ban chøc ®¶ng. T¹i ®¹i héi, M¸c-tèp còng ®· ®Ò nghÞ c¸ch diÔn ®¹t chÊp hµnh ë ngoµi n−íc vµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng cña ph¸i Bun, cña m×nh vÒ ®iÒu mét, mµ theo ®ã, ®iÒu kiÖn gia nhËp ®¶ng, ngoµi sù thõa nhËn c−¬ng lÜnh vµ sù ñng hé vËt chÊt ®èi víi ®¶ng, chØ "§ång minh d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng Nga ë n−íc ngoµi", "Héi bao gåm thªm sù gióp ®ì th−êng xuyªn cña c¸ nh©n ®èi víi ®¶ng liªn hiÖp nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi Nga ë n − íc ngoµi" vµ 20 d−íi sù l·nh ®¹o cña mét trong nh÷ng tæ chøc ®¶ng. C¸ch diÔn ban chÊp hµnh vµ héi liªn hiÖp d©n chñ - x· héi Nga kh¸c). Mét ®¹t cña M¸c-tèp lµm cho tÊt c¶ c¸c phÇn tö kh«ng v÷ng vµng, ®−îc sè ®¹i biÓu cã quyÒn bÇu 2 phiÕu, v× thÕ sè phiÕu cã quyÒn biÓu dÔ dµng gia nhËp ®¶ng, vµ trong ®¹i héi, c¸ch diÔn ®¹t ®ã ®· ®−îc quyÕt ë ®¹i héi lµ 51. Thµnh phÇn ®¹i héi kh«ng thuÇn nhÊt. Trong sù ñng hé kh«ng nh÷ng cña bän chèng "Tia löa" vµ ph¸i "®Çm ®¹i héi kh«ng nh÷ng cã nh÷ng ng − êi ñng hé ph¸i "Tia löa", mµ lÇy" ("ph¸i gi÷a"), mµ cña c¶ ph¸i "Tia löa" "«n hoµ" (kh«ng v÷ng cã c¶ nh÷ng kÎ chèng l¹i hä, vµ cã c¶ nh÷ng phÇn tö kh«ng vµng) vµ ®· ®−îc ®¹i héi th«ng qua víi ®a sè phiÕu kh«ng lín. v÷ng vµng, dao ®éng. VÒ c¨n b¶n, ®¹i héi ®· th«ng qua b¶n ®iÒu lÖ do Lª-nin th¶o ra. §¹i Nh÷ng vÊn ®Ò träng yÕu nhÊt cña ®¹i héi lµ th«ng qua c − ¬ng héi còng ®· th«ng qua mét lo¹t nghÞ quyÕt vÒ c¸c vÊn ®Ò s¸ch l−îc. lÜnh vµ ®iÒu lÖ ®¶ng vµ bÇu ra nh÷ng c¬ quan l·nh ®¹o trung
  14. Chó thÝch Chó thÝch 526 527 Trong ®¹i héi ®· x¶y ra sù ph©n liÖt gi÷a nh÷ng ng−êi triÖt c¸ch m¹ng, tøc lµ ph¶i lËt ®æ chÕ ®é chuyªn chÕ vµ lËp nªn mét ®Ó theo xu h−íng "Tia löa", tøc lµ ph¸i Lª-nin, víi ph¸i "Tia löa" n − íc céng hoµ d©n chñ, xo¸ bá tÊt c¶ nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é "«n hoµ", tøc lµ ph¸i ñng hé M¸c-tèp. Nh÷ng ng−êi theo xu h−íng n«ng n«. XuÊt ph¸t tõ ®Ò c − ¬ng chiÕn l − îc Êy, ®¹i héi ®· x¸c Lª-nin ®· ®−îc ®a sè phiÕu khi bÇu vµo c¸c c¬ quan trung −¬ng ®Þnh ® − êng lèi s¸ch l − îc cña ®¶ng. §¹i héi ®· ®Ò ra nhiÖm vô tæ cña ®¶ng vµ ®−îc gäi lµ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, cßn bän c¬ héi chøc khëi nghÜa vò trang, coi ®ã lµ nhiÖm vô chñ yÕu vµ cÊp b¸ch chñ nghÜa bÞ thiÓu sè, nªn bÞ gäi lµ ph¸i men-sª-vÝch. cña ®¶ng. §¹i héi chØ ra r»ng do kÕt qu¶ th¾ng lîi cña cuéc khëi §¹i héi cã ý nghÜa lín lao trong sù ph¸t triÓn cña phong trµo nghÜa vò trang cña nh©n d©n, cÇn ph¶i thµnh lËp chÝnh phñ c¸ch c«ng nh©n ë Nga. Nã chÊm døt t×nh tr¹ng ho¹t ®éng kiÓu thñ c«ng m¹ng l©m thêi; chÝnh phñ nµy ph¶i trÊn ¸p sù kh¸ng cù cña bän vµ tiÓu tæ phong trµo d©n chñ - x· héi vµ ®Æt c¬ së cho mét ph¶n c¸ch m¹ng, thùc hiÖn c−¬ng lÜnh tèi thiÓu cña §¶ng c«ng nh©n ®¶ng c¸ch m¹ng m¸c-xÝt ë Nga, ®¶ng b«n-sª-vÝch. Lª-nin viÕt: d©n chñ - x· héi Nga, chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn sang c¸ch m¹ng "Tõ n¨m 1903 chñ nghÜa b«n-sª-vÝch ®· tån t¹i thµnh mét trµo x· héi chñ nghÜa. §¹i héi ®· xem xÐt l¹i ®iÒu lÖ ®¶ng, ®· th«ng qua tiÕt 1 cña l−u t− t−ëng chÝnh trÞ vµ mét chÝnh ®¶ng råi" (Toµn tËp, tiÕng ®iÒu lÖ nãi vÒ ®iÒu kiÖn gia nhËp ®¶ng theo c¸ch tr×nh bµy cña Lª-nin; ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.41, tr.7). Do lËp ra ®· huû bá chÕ ®é hai c¬ quan trung −¬ng (Ban chÊp hµnh mét ®¶ng v« s¶n kiÓu míi, mét ®¶ng ®· trë thµnh mÉu mùc ®èi trung −¬ng vµ C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng) trong ®¶ng vµ thµnh víi nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt c¸ch m¹ng tÊt c¶ c¸c n−íc, §¹i héi II lËp mét trung t©m l·nh ®¹o thèng nhÊt cña ®¶ng lµ Ban chÊp hµnh cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga lµ mét b−íc ngoÆt trong trung −¬ng; ®· x¸c ®Þnh ®−îc chÝnh x¸c c¸c quyÒn h¹n cña Ban phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ. chÊp hµnh trung −¬ng vµ quan hÖ cña nã víi c¸c ban chÊp hµnh § ¹i héi III cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga h äp ®Þa ph−¬ng. ë Lu©n-®«n tõ 12 ®Õn 27 th¸ng T − ( 25 th¸ng T − - 1 0 th¸ng N¨m) §¹i héi ®· lªn ¸n nh÷ng hµnh ®éng cña bän men-sª-vÝch, 1905. §¹i héi nµy do nh÷ng ng − êi b«n-sª-vÝch chuÈn bÞ vµ tiÕn chñ nghÜa c¬ héi cña chóng trong c¸c vÊn ®Ò tæ chøc vµ s¸ch l−îc. hµnh d − íi sù l·nh ®¹o cña V. I. Lª-nin. Bän men-sª-vÝch tõ chèi V× b¸o "Tia löa" r¬i vµo tay bän men-sª-vÝch vµ ®i theo ®−êng kh«ng tham gia ®¹i héi vµ häp héi nghÞ riªng ë Gi¬-ne-v¬. lèi c¬ héi chñ nghÜa, nªn §¹i héi III cña §¶ng c«ng nh©n d©n §¹i héi cã 38 ®¹i biÓu: 24 ®¹i biÓu cã quyÒn biÓu quyÕt vµ chñ - x· héi Nga ®· uû nhiÖm cho Ban chÊp hµnh trung −¬ng 14 ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt. x©y dùng mét C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng míi lµ tê "Ng−êi §¹i héi ®· xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n". ®ang ph¸t triÓn ë n−íc Nga vµ x¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô cña giai §¹i héi III cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga cã mét cÊp v« s¶n vµ ®¶ng cña nã. §¹i héi ®· th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò ý nghÜa lÞch sö to lín. §ã lµ ®¹i héi ®Çu tiªn cña ®¶ng b«n-sª- sau ®©y: b¸o c¸o cña Ban tæ chøc; khëi nghÜa vò trang; th¸i ®é vÝch. Nh÷ng nghÞ quyÕt cña ®¹i héi nµy ®· thÓ hiÖn ®−îc nh÷ng ®èi víi chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ tr−íc khi c¸ch m¹ng bïng næ; nguyªn t¾c tæ chøc vµ s¸ch l−îc cña chñ nghÜa Lª-nin. §¹i héi ®· vÒ chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi; th¸i ®é ®èi víi phong trµo n«ng vò trang cho ®¶ng vµ giai cÊp c«ng nh©n mét c−¬ng lÜnh chiÕn d©n; ®iÒu lÖ ®¶ng; th¸i ®é ®èi víi bé phËn ®· t¸ch ra khái §¶ng ®Êu nh»m ®Êu tranh giµnh th¾ng lîi cho c¸ch m¹ng d©n chñ. VÒ c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga; th¸i ®é ®èi víi c¸c tæ chøc d©n ho¹t ®éng vµ ý nghÜa cña §¹i héi III cña ®¶ng xem bµi cña Lª-nin chñ - x· héi cña c¸c d©n téc; th¸i ®é ®èi víi ph¸i tù do; nh÷ng "§¹i héi III" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬- tho¶ thuËn thùc tÕ víi nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng; va, t.10, tr.239-247). Nh÷ng nghÞ quyÕt cña ®¹i héi ®· ®−îc tuyªn truyÒn vµ cæ ®éng; c¸c b¸o c¸o cña Ban chÊp hµnh trung Lª-nin luËn chøng trong cuèn "Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - −¬ng vµ cña c¸c ®¹i biÓu c¸c ban chÊp hµnh ®Þa ph−¬ng, vµ c¸c x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ" (xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ vÊn ®Ò kh¸c. §¹i héi ®· v¹ch ra ®Ò c−¬ng chiÕn l−îc cña ®¶ng xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.11, tr.1 - 168), ⎯ 3. trong cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n, ®Ò c−¬ng nªu lªn r»ng giai 4 TiÓu ban ruéng ®Êt ®−îc Ban chÊp hµnh trung −¬ng thèng nhÊt cÊp v« s¶n ph¶i lµ l·nh tô, ng−êi l·nh ®¹o c¸ch m¹ng vµ liªn minh lËp ra håi ®Çu n¨m 1906 ®Ó th¶o ra c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cho §¹i víi n«ng d©n, c« lËp giai cÊp t− s¶n, ®Êu tranh giµnh th¾ng lîi cho
  15. Chó thÝch Chó thÝch 528 529 héi IV cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Thµnh phÇn tiÓu ý nghÜa cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc. Khi phª ph¸n nh÷ng ban ruéng ®Êt gåm: V. I. Lª-nin, P. P. Ma-xlèp, P. P. Ru-mi-an- quan ®iÓm sai lÇm cña §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan txÐp, X.A. Xu-v«-rèp, I. A. Tª-«-®«-r«-vÝch, G.V. Plª-kha-nèp, vµ LÝt-va, V. I. Lª-nin ®ång thêi còng chØ ra nh÷ng c«ng lao N. N. Gioãc-®a-ni-a, A. I-u. Phi-n¬ - £-n«-ta-Ðp-xki. TiÓu ban nµy cña ®¶ng ®ã ®èi víi phong trµo c¸ch m¹ng Ba-lan. Ng−êi nhËn ®· qui tÊt c¶ nh÷ng quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt xuÊt hiÖn ®Þnh r»ng nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Ba-lan "lÇn ®Çu tiªn ®· trong néi bé §¶ng d©n chñ - x· héi thµnh 4 lo¹i dù ¸n c¬ b¶n: x©y dùng ®−îc mét ®¶ng thuÇn tuý v« s¶n ë Ba-lan, ®· tuyªn bè dù ¸n cña Lª-nin, cña R«-gi¬-cèp, cña Ma-xlèp, cña Phi-n¬-£-n«- mét nguyªn t¾c quan träng bËc nhÊt lµ sù liªn minh hÕt søc chÆt ta-Ðp-xki (dù ¸n thø 5 ®−îc coi lµ dù ¸n cña nhãm "§Êu tranh") chÏ gi÷a c«ng nh©n Ba-lan vµ c«ng nh©n Nga trong cuéc ®Êu tranh vµ tr×nh c¸c dù ¸n ®ã lªn ®¹i héi. §a sè thµnh viªn trong tiÓu ban giai cÊp cña hä" (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t.25, nµy ®· theo quan ®iÓm cña Lª-nin, mµ dù ¸n cña Ng−êi ®−îc ®−a tr.298). Trong §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng ra ®¹i héi víi t− c¸ch dù ¸n cña ®a sè trong tiÓu ban ruéng ®Êt nh©n d©n chñ - x· héi Nga, §¶ng d©n chñ - x· héi V −¬ng quèc Ba- cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n lan vµ LÝt-va ®· gia nhËp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga víi chñ - x· héi Nga. Dù ¸n cña Lª-nin ⎯ tÞch thu toµn bé ruéng ®Êt t− c¸ch lµ mét tæ chøc cña khu vùc. cña gi¸o héi, cña nhµ tu, cña hoµng téc, cña nhµ n−íc, cña nhµ vua, §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va ®· chµo cña ®Þa chñ vµ quèc h÷u ho¸ toµn bé ruéng ®Êt, ⎯ ®· ®−îc Lª-nin mõng C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi vÜ ®¹i vµ triÓn luËn chøng tõ tr−íc khi häp ®¹i héi trong cuèn "Söa ®æi c−¬ng khai cuéc ®Êu tranh giµnh th¾ng lîi cho c¸ch m¹ng v« s¶n ë Ba-lan. lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n" (xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt Th¸ng Ch¹p 1918 trong §¹i héi thèng nhÊt §¶ng d©n chñ - x· héi b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.12, tr.281 - 318), vµ ®−îc th«ng qua, cïng V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va vµ §¶ng x· héi chñ nghÜa Ba-lan víi c−¬ng lÜnh s¸ch l−îc, ®Ó chuyÓn lªn ®¹i héi, trong c¸c héi nghÞ "c¸nh t¶", hai ®¶ng nµy ®· hîp nhÊt vµ thµnh lËp §¶ng c«ng nh©n cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµo th¸ng Ba 1906, tr−íc khi häp céng s¶n Ba-lan. ⎯ 4. ®¹i héi, ⎯ 4. 6 §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi L¸t-vi-a ®−îc thµnh lËp vµo th¸ng §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va ⎯ ®¶ng c¸ch 5 S¸u 1904 t¹i §¹i héi I cña ®¶ng. §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n Ba-lan, h×nh thµnh vµo n¨m 1893, d©n chñ - x· héi L¸t-vi-a häp håi th¸ng S¸u 1905 ®· th«ng ®Çu tiªn lµ §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan, cßn tõ th¸ng qua c−¬ng lÜnh cña ®¶ng. Nh÷ng n¨m 1905 - 1907 §¶ng c«ng nh©n d©n T¸m 1900, sau ®¹i héi cña c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi V−¬ng chñ - x· héi L¸t-vi-a ®· l·nh ®¹o nh÷ng cuéc ®Êu tranh c¸ch quèc Ba-lan vµ LÝt-va, trong ®ã cã sù hîp nhÊt nh÷ng ng−êi d©n m¹ng cña c«ng nh©n. V. I. Lª-nin chØ ra r»ng "trong thêi kú c¸ch chñ - x· héi Ba-lan víi mét bé phËn nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· m¹ng, giai cÊp v« s¶n L¸t-vi-a vµ §¶ng d©n chñ - x· héi L¸t-vi-a héi LÝt-va, ®−îc gäi lµ §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan ®· chiÕm mét trong nh÷ng ®Þa vÞ hµng ®Çu quan träng nhÊt trong vµ LÝt-va. Cèng hiÕn cña ®¶ng nµy lµ ë chç nã ®· ®−a phong cuéc ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ vµ mäi thÕ lùc cña trµo c«ng nh©n Ba-lan ®Õn chç liªn minh víi phong trµo c«ng chÕ ®é cò" (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t.19, tr.305). nh©n Nga vµ ®Êu tranh chèng chñ nghÜa d©n téc. T¹i §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt)(1906), ®¶ng nµy ®· gia Trong thêi kú c¸ch m¹ng 1905 - 1907 §¶ng d©n chñ - x· héi nhËp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga víi t − c ¸ch lµ mét tæ V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va ®· ®Êu tranh d−íi nh÷ng khÈu hiÖu chøc cña khu vùc. Sau ®¹i héi ®ã, ®¶ng nµy lÊy tªn lµ §¶ng d©n chñ - x· héi vïng L¸t-vi-a ⎯ 4 . gÇn gòi víi nh÷ng khÈu hiÖu cña ®¶ng b«n-sª-vÝch, ®· gi÷ lËp tr−êng kh«ng khoan nh−îng ®èi víi giai cÊp t− s¶n tù do chñ 7 Ph¸i Bun ("Tæng héi c«ng nh©n Do-th¸i ë LÝt-va, Ba-lan vµ Nga") nghÜa. §ång thêi §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt- ®−îc tæ chøc vµo n¨m 1897, t¹i ®¹i héi thµnh lËp cña c¸c nhãm va còng ph¹m mét lo¹t sai lÇm; nã kh«ng hiÓu ®−îc lý luËn cña d©n chñ - x· héi Do-th¸i ë Vin-n«; chñ yÕu ®· thèng nhÊt c¸c phÇn Lª-nin vÒ c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, kh«ng hiÓu vai trß l·nh ®¹o tö nöa v« s¶n trong thî thñ c«ng Do-th¸i ë nh÷ng vïng ng−êi phÝa cña ®¶ng trong c¸ch m¹ng d©n chñ, ®¸nh gi¸ thÊp vai trß cña n«ng T©y n−íc Nga. T¹i §¹i héi I cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· d©n lµ b¹n ®ång minh cña giai cÊp c«ng nh©n, vµ ®¸nh gi¸ thÊp
  16. Chó thÝch Chó thÝch 530 531 §¶ng c¸ch m¹ng U-cra-i-na ⎯ mét tæ chøc tiÓu t− s¶n theo chñ 8 h éi Nga (1898) ph¸i Bun gia nhËp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· nghÜa d©n téc, xuÊt hiÖn ë Kh¸c - cèp ®Çu n¨m 1900. §¹i héi thµnh héi Nga "víi t − c ¸ch lµ mét tæ chøc tù trÞ, chØ ®éc lËp trong lËp I cña §¶ng c¸ch m¹ng U-cra-i-na häp ë Ki-Ðp n¨m 1902. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò cã quan hÖ ®Æc biÖt ®Õn giai cÊp v« s¶n Do-th¸i" 1903 ®Õn 1905, §¶ng c¸ch m¹ng U-cra-i-na xuÊt b¶n b¸o "N«ng ("§¶ng céng s¶n Liªn-x« qua c¸c nghÞ quyÕt vµ quyÕt ®Þnh cña c¸c d©n". Nh÷ng ng−êi ho¹t ®éng cã tiÕng cña §¶ng c¸ch m¹ng U-cra- ®¹i héi, héi nghÞ ®¹i biÓu vµ héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh i-na lµ N. Poãc -s¬, V. Vin-ni-tsen-c«, X. PÕt-li-u-ra, §. An-t«-n«- trung − ¬ng", tiÕng Nga, ph. I, 1954, tr.14) vÝch. Th¸ng Ch¹p 1905 ®· häp §¹i héi II cña §¶ng c¸ch m¹ng Ph¸i Bun ®¹i biÓu cho chñ nghÜa d©n téc vµ chñ nghÜa ph©n lËp trong phong trµo c«ng nh©n Nga. Th¸ng T− 1901 §¹i héi IV U-cra-i-na vµ ®æi tªn thµnh §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi U-cra- cña ph¸i Bun ®· quyÕt ®Þnh thay ®æi quan hÖ vÒ tæ chøc víi §¶ng i-na nh»m môc ®Ých mÞ d©n. c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, nh÷ng quan hÖ nµy ®· ®−îc x¸c §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi U-cra-i-na chñ tr−¬ng nÒn lËp t¹i §¹i héi I cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Trong tù trÞ cña U-cra-i-na víi mét quèc héi riªng, cã quyÒn lËp ph¸p nghÞ quyÕt cña m×nh, ®¹i héi nµy ®· tuyªn bè coi §¶ng c«ng nh©n trong nh÷ng c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn d©n c− sèng trªn l·nh thæ d©n chñ - x· héi Nga lµ sù liªn kÕt c¸c tæ chøc d©n téc theo liªn U-cra-i-na, ®ång thêi, theo sau ph¸i Bun, còng ®−a ra yªu s¸ch ®ßi bang, vµ ph¸i Bun ph¶i gia nhËp ®¶ng ®ã nh− mét bé phËn cña sù tù trÞ vÒ v¨n ho¸ vµ d©n téc. VÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt chñ yÕu ®øng liªn bang. trªn lËp tr−êng men-sª-vÝch. T¹i §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, Còng nh − p h¸i Bun, §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi U-cra- sau khi ®¹i héi b¸c bá yªu s¸ch cña ph¸i Bun ®ßi c«ng nhËn ph¸i i-na b¶o vÖ nguyªn t¾c tæ chøc giai cÊp v« s¶n theo ®Æc ®iÓm d©n nµy lµ ®¹i biÓu duy nhÊt cña giai cÊp v« s¶n Do-th¸i th× ph¸i téc. §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi U-cra-i-na Bun liÒn rót ra khái ®¶ng. N¨m 1906, trªn c¬ së quyÕt nghÞ cña t¸n thµnh hîp nhÊt víi §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña ®¶ng, ph¸i Bun l¹i gia nhËp trªn nguyªn t¾c liªn bang víi ®iÒu kiÖn §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. x· héi U-cra-i-na ® − îc coi lµ "®¹i diÖn duy nhÊt cña giai cÊp v« Trong néi bé §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ph¸i s¶n U-cra-i-na trong ®¶ng". Bun lu«n lu«n ñng hé c¸nh c¬ héi chñ nghÜa cña ®¶ng ("ph¸i kinh T¹i §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n tÕ", bän men-sª-vÝch, ph¸i thñ tiªu), tiÕn hµnh ®Êu tranh chèng chñ - x· héi Nga, ®¹i biÓu cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ chñ nghÜa b«n-sª-vÝch. §Ó ®èi lËp U-cra-i-na lµ N. Poãc-s¬ ®· cè g¾ng nh»m hîp nhÊt víi §¶ng c«ng víi yªu s¸ch cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch nh©n d©n chñ - x· héi Nga trªn nguyªn t¾c liªn bang. §¹i héi ®· vÒ quyÒn d©n téc tù quyÕt, ph¸i Bun nªu ra yªu s¸ch tù trÞ vÒ b¸c bá ®Ò nghÞ cña Poãc-s¬ ®ßi bµn ngay nh÷ng ®iÒu kiÖn hîp v¨n ho¸ vµ d©n téc. Trong nh÷ng n¨m ph¶n ®éng Xt«-l−-pin, ph¸i nhÊt vµ quyÕt ®Þnh chuyÓn viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã cho Ban chÊp Bun gi÷ lËp tr−êng cña ph¸i thñ tiªu, tÝch cùc tham gia thµnh lËp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Sù tho¶ khèi th¸ng T¸m chèng ®¶ng. Trong thêi gian chiÕn tranh thÕ giíi thuËn vÒ viÖc hîp nhÊt §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi U-cra-i- thø nhÊt 1914 - 1918, ph¸i Bun ®øng trªn lËp tr−êng cña chñ na víi §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga kh«ng ®¹t ®−îc. nghÜa x· héi - s«-vanh. N¨m 1917, ph¸i Bun ñng hé ChÝnh phñ Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, §¶ng c«ng nh©n l©m thêi t− s¶n, ®øng vÒ phÝa kÎ thï cña C¸ch m¹ng x· héi chñ d©n chñ - x· héi U-cra-i-na ®øng vµo phe d©n téc chñ nghÜa t− s ¶n nghÜa th¸ng M−êi vÜ ®¹i. Trong nh÷ng n¨m cã sù can thiÖp vò ph¶n c¸ch m¹ng, ⎯ 4 . trang cña n−íc ngoµi vµ néi chiÕn, nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o ph¸i 9 Cã ý nãi ®Õn quyÕt nghÞ ®−îc th«ng qua vµo ®Çu ®¹i héi (t¹i Bun hoµn ®øng vÒ phÝa lùc l−îng ph¶n c¸ch m¹ng. §ång thêi, phiªn häp thø 2) vÒ viÖc ®×nh chØ nh÷ng cuéc häp cña ph¸i. Tuy trong hµng ngò nh÷ng thµnh viªn b×nh th−êng cña ph¸i Bun cã sù nhiªn, nghÞ quyÕt nµy kh«ng ®−îc thùc hiÖn. Nh÷ng cuéc häp chuyÓn biÕn theo h−íng céng t¸c víi ChÝnh quyÒn x«-viÕt. Th¸ng cña ph¸i vÉn ®−îc tiÕp tôc suèt thêi gian lµm viÖc cña ®¹i héi. Ba 1921 ph¸i Bun tù gi¶i t¸n, mét sè thµnh viªn cña nã ®−îc M. N. Li-a-®èp, mét ng−êi tham gia ®¹i héi, ®· nhí l¹i r»ng: kÕt n¹p vµo §¶ng céng s¶n (b) Nga theo nh÷ng nguyªn t¾c chung ⎯ 4. "Nh÷ng phiªn häp chÝnh thøc cña ®¹i héi, trong ®ã bän men-sª-
  17. Chó thÝch Chó thÝch 532 533 v Ých quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò ® − îc chuÈn bÞ tõ tr − íc vµ ® − îc lµ M. I. Mª-lª-nÐp-xki (Xa-m«i-l«-vÝch) (chñ tÞch tiÓu ban); thùc ®¶m b¶o sÏ cã ®a sè phiÕu, cµng buån tÎ bao nhiªu, ®«i khi ®óng tÕ Mª-lª-nÐp-xki gi÷ lËp tr−êng men-sª-vÝch. §ång thêi ®¹i héi lµ ®¸ng buån n«n, th× nh÷ng cuéc häp cña ph¸i chóng t«i cµng còng th«ng qua nh÷ng qui t¾c lµm viÖc cña tiÓu ban thÈm tra t− lý thó vµ bæ Ých bÊy nhiªu. ë ® ©y thùc sù chóng t«i ®· tÝnh ®Õn c¸ch ®¹i biÓu vµ th«ng qua nghÞ quyÕt do V. I. Lª-nin ®−a ra sau toµn bé kinh nghiÖm cña mét n¨m b·o t¸p c¸ch m¹ng vµ ®· x¸c ®©y: "§¹i héi giao cho tiÓu ban thÈm tra t− c¸ch ®¹i biÓu th¶o ®Þnh døt kho¸t s¸ch l − îc b«n-sª-vÝch cña chóng t«i cho giai ®o¹n nh÷ng b¸o c¸o nãi râ nh÷ng ®éng c¬ nµo chØ ®¹o viÖc tæ chøc tr − íc m¾t" (M. Li-a-®èp. Sinh ho¹t ®¶ng trong nh÷ng n¨m 1903 - bÇu ®¹i biÓu dù ®¹i héi vµ tiªu chuÈn nµo ®−îc ¸p dông khi x¸c 1907. M¸t-xc¬-va, 1956, tr.165). ⎯ 6 ®Þnh t− c¸ch ®¶ng viªn" ("§¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Biªn b¶n". M¸t-xc¬-va, " B − íc ®Çu" ⎯ t ê b¸o hµng ngµy hîp ph¸p men-sª-vÝch, xuÊt b¶n 10 1959, tr.10). Ho¹t ®éng cña tiÓu ban kiÓm tra t− c¸ch ®¹i biÓu ë Pª-tÐc-bua tõ ngµy 13 (26) th¸ng M − êi mét ®Õn 2 (15) th¸ng vµ viÖc th¶o luËn c¸c b¸o c¸o cña tiÓu ban nµy trong c¸c phiªn häp Ch¹p 1905. C¶ th¶y ra ® − îc 16 sè. Nh÷ng ng − êi biªn tËp vµ xuÊt toµn thÓ cña ®¹i héi vÉn diÔn ra trong bÇu kh«ng khÝ ®Êu tranh b¶n b¸o nµy lµ §.M. GhÐc-txen-stanh vµ X. N. Xan-t− -cèp. Tham hÕt søc c¨ng th¼ng gi÷a c¸c ph¸i. Ngay khi th¶o luËn b¸o c¸o thø gia b¸o nµy cã P. B. ¸ c-xen-rèt, Ph. I. §an, L. G. §©y-ts¬, nhÊt cña tiÓu ban thÈm tra t− c¸ch ®¹i biÓu (c¸c phiªn häp thø 4 N. I. I-oãc-®an-xki, L. M¸c-tèp, A. N. P«-t¬-rª-xèp vµ mét sè vµ 5) vµ ®Ò nghÞ cña tiÓu ban vÒ viÖc b·i bá giÊy uû nhiÖm cña ng − êi kh¸c n÷a. ⎯ 6 ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch A. A. Ga-pª-Ðp (M«-l«-®en-cèp) thuéc tæ chøc sinh viªn Pª-tÐc-bua ®· næ ra mét cuéc tranh c·i gi÷a nh÷ng "NhËt ký ng−êi d©n chñ - x· héi" ⎯ c¬ quan xuÊt b¶n kh«ng ®Þnh 11 ng−êi b«n-sª-vÝch vµ men-sª-vÝch. Quan hÖ hai bªn ®Æc biÖt gay kú, do G. V. Plª-kha-nèp xuÊt b¶n ë Gi¬-ne-v¬ tõ th¸ng Ba 1905 g¾t t¹i phiªn häp thø 6 nh©n cã ®Ò nghÞ cña tiÓu ban vÒ viÖc b·i ®Õn th¸ng T− 1912 (víi nh÷ng thêi gian bÞ ng¾t qu·ng dµi). Ra bá giÊy uû nhiÖm cña ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch Ph. A. XÐc-gª-Ðp (¸c- ®−îc 16 sè. §Õn n¨m 1916 b¸o l¹i ®−îc xuÊt b¶n ë Pª-t¬-r«-gr¸t tem, theo biªn b¶n cña ®¹i héi th× lµ ¸c-ta-m«-nèp) ®¹i diÖn cho nh−ng chØ ra ®−îc 1 sè. tæ chøc Kh¸c-cèp. Sau khi §ª-xni-tx¬-ki tuyªn bè rót khái tiÓu T rong t¸m sè ®Çu (1905 - 1906), Plª-kha-nèp ® − a ra nh÷ng ban thÈm tra t− c¸ch ®¹i biÓu th× c¸c uû viªn kh¸c cña tiÓu ban quan ®iÓm hÕt søc c¬ héi chñ nghÜa, men-sª-vÝch vµ cùc h÷u, chñ còng tõ chèi kh«ng tham gia tiÓu ban ®ã n÷a. §¹i héi ®· bÇu mét tr − ¬ng bªnh vùc khèi liªn minh cña §¶ng d©n chñ - x· héi víi tiÓu ban thÈm tra t− c¸ch ®¹i biÓu míi trong ®ã chØ cã nh÷ng giai cÊp t − s ¶n tù do chñ nghÜa, phñ nhËn khèi liªn minh gi÷a ng−êi men-sª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i ®iÒu hoµ. ⎯ 7. giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n, lªn ¸n cuéc khëi nghÜa vò trang 13 B¶n kh¸ng nghÞ cña c«ng nh©n Ti-phlÝt ph¶n ®èi quyÒn ®¹i diÖn th¸ng Ch¹p. cña ®oµn ®¹i biÓu men-sª-vÝch Ti-phlÝt, b¶n kh¸ng nghÞ nµy cã ch÷ Trong nh÷ng n¨m 1909 - 1912 trong c¸c sè 9 - 16 cña tê "NhËt ký cña 200 ng−êi ®−îc ®äc t¹i phiªn häp thø 20 cña ®¹i héi (xem ký ng−êi d©n chñ - x· héi", Plª-kha-nèp lªn tiÕng chèng ph¸i men- "§¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· sª-vÝch - thñ tiªu lµ ph¸i ®· b−íc vµo con ®−êng thñ tiªu c¸c tæ héi Nga". M¸t-xc¬-va, 1959, tr. 336 - 337). Nh÷ng c«ng nh©n ®ã chøc ®¶ng bÊt hîp ph¸p. Song, vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña s¸ch b¸o r»ng, nh»m môc ®Ých t¨ng c−êng thªm phiÕu ë ®¹i héi, nh÷ng l−îc, «ng vÉn gi÷ lËp tr−êng men-sª-vÝch. Trong sè 1 tê "NhËt ng−êi men-sª-vÝch. Ti-phlÝt khi lËp danh s¸ch ®¶ng viªn ®· kh«ng ký ng−êi d©n chñ - x· héi", ra n¨m 1916, ®· thÓ hiÖn râ nh÷ng tu©n thñ nh÷ng yªu cÇu cña ®iÒu lÖ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· quan ®iÓm x· héi - s«-vanh cña Plª-kha-nèp. ⎯ 6 héi Nga vµ ®· ®−a vµo danh s¸ch c¶ nh÷ng ng−êi ®−îc chän mét 12 T iÓu ban thÈm tra t− c ¸ch ®¹i biÓu ® − îc bÇu ra trong phiªn häp c¸ch ngÉu nhiªn. KÕt qu¶ lµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch "®· cã" trªn ®Çu cña ®¹i héi. Thµnh phÇn tiÓu ban cã 2 ng − êi b«n-sª-vÝch lµ 3000 ®¶ng viªn ë Ti-phlÝt. Phï hîp víi quy ®Þnh chung vÒ ®¹i biÓu, V. A. §ª-xni-tx¬-ki (X«-xnèp-xki), X. G. Sau-mi-an (Xu-rª-nin), nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch Ti-phlÝt ®Þnh cö 11 ng−êi ®Õn ®¹i héi. 2 ng − êi men-sª-vÝch lµ N. N. Gioãc-®a-ni-a (C«-xt¬-rèp), Khi v¹ch trÇn sù lõa dèi nµy, nh÷ng c«ng nh©n ®ã ®· tuyªn bè r»ng Ti-phlÝt kh«ng thÓ cã tõng Êy ®¹i biÓu trong ®¹i héi. ⎯ 8. L. I. G«n-®man (A-kim-xki) vµ 1 ng−êi víi t− c¸ch "trung gian"
  18. Chó thÝch Chó thÝch 534 535 14 nh÷ng n¨m chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, bän d©n chñ - lËp hiÕn T Ëp biªn b¶n cña §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng tÝch cùc ñng hé chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i x©m l−îc cña chÝnh c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, in n¨m 1907, cã nhiÒu thiÕu sãt phñ Nga hoµng. Trong thêi kú C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng c¨n b¶n; trong biªn b¶n thiÕu b¶n ghi mét sè b¸o c¸o vµ lêi ph¸t Hai, chóng cè g¾ng cøu chÕ ®é qu©n chñ. Gi÷ ®Þa vÞ l·nh ®¹o biÓu trong ®¹i héi, ®Æc biÖt lµ nh÷ng b¸o c¸o cña V. I. Lª-nin vÒ trong ChÝnh phñ l©m thêi t− s¶n, bän d©n chñ - lËp hiÕn thi hµnh vÊn ®Ò ruéng ®Êt, vÒ t×nh h×nh hiÖn t¹i vµ nh÷ng nhiÖm vô giai mét chÝnh s¸ch chèng nh©n d©n, ph¶n c¸ch m¹ng, cã lîi cho bän cÊp cña giai cÊp v« s¶n, vµ c¶ lêi kÕt thóc vÒ vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi ®Õ quèc Mü, Anh, Ph¸p. Sau th¾ng lîi cña C¸ch m¹ng x· héi víi §u-ma nhµ n − íc. Cßn nh÷ng lêi ph¸t biÓu cña Lª-nin in chñ nghÜa th¸ng M−êi, bän d©n chñ - lËp hiÕn trë thµnh kÎ thï trong tËp biªn b¶n th× còng hÕt søc kh«ng ®Çy ®ñ. ⎯ 9 . kh«ng ®éi trêi chung cña ChÝnh quyÒn x«-viÕt, chóng tham gia tÝch "Tin tøc cña §¶ng" ⎯ tê b¸o bÊt hîp ph¸p, c¬ quan ng«n luËn 15 cùc vµo c¸c cuéc ®Êu tranh vò trang ph¶n c¸ch m¹ng vµ c¸c cuéc tiÕn qu©n cña bän can thiÖp. Sau khi bän can thiÖp vµ b¹ch vÖ cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n thÊt b¹i, bän d©n chñ - lËp hiÕn sèng l−u vong vÉn kh«ng ngõng d©n chñ - x· héi Nga, ®−îc thµnh lËp sau khi hîp nhÊt Ban chÊp ho¹t ®éng ph¶n c¸ch m¹ng, chèng ChÝnh quyÒn x«-viÕt. ⎯ 14. hµnh trung −¬ng b«n-sª-vÝch víi TiÓu ban tæ chøc men-sª-vÝch. "C¶i c¸ch n«ng d©n" n¨m 1861 ⎯ cuéc c¶i c¸ch xo¸ bá chÕ ®é n«ng Tê b¸o xuÊt b¶n ë Pª-tÐc-bua ngay tr−íc §¹i héi IV (§¹i héi 17 thèng nhÊt) cña ®¶ng. C¶ th¶y ra ®−îc 2 sè ⎯ ngµy 7 (20) th¸ng Hai n« ë Nga, do chÝnh phñ Nga hoµng tiÕn hµnh nh»m phôc vµ 20 th¸ng Ba (2 th¸ng T−) 1906. Ban biªn tËp b¸o "Tin tøc cña vô quyÒn lîi cña bän ®Þa chñ - chñ n«. C¸i quyÕt ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i c¶i c¸ch lµ toµn bé qu¸ tr×nh ph¸t triÓn §¶ng" ®−îc thµnh lËp víi sè l−îng ngang nhau cña c¸c biªn tËp kinh tÕ cña ®Êt n−íc vµ sù lín m¹nh cña phong trµo quÇn viªn c¸c c¬ quan ng«n luËn b«n-sª-vÝch ("Ng−êi v« s¶n") vµ men- chóng n«ng d©n chèng ¸ch bãc lét cña chñ n«. "C¶i c¸ch n«ng d©n" sª-vÝch ("Tia löa" míi). §¹i biÓu b«n-sª-vÝch trong ban biªn tËp lµ mét cuéc c¶i c¸ch cã tÝnh chÊt t− s¶n, do bän chñ n« tiÕn hµnh. lµ V. A. Ba-da-rèp, V. V. V«-rèp-xki vµ A. V. Lu-na-ts¸c-xki. QuyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña bän ®Þa chñ vÉn ®−îc duy tr×. Nh÷ng bµi ký tªn "Ng−êi b«n-sª-vÝch" trong tê "Tin tøc cña §¶ng" N«ng d©n chØ ®−îc nhËn phÇn ruéng ®Êt chia theo møc do luËt lµ nh÷ng bµi cña Lª-nin "T×nh h×nh hiÖn nay cña n−íc Nga vµ ph¸p quy ®Þnh (vµ còng ph¶i ®−îc ®Þa chñ ®ång ý) b»ng c¸ch chuéc s¸ch l−îc cña ®¶ng c«ng nh©n" (sè 1) vµ "C¸ch m¹ng Nga vµ nhiÖm l¹i. Theo thèng kª gÇn ®óng th× ruéng ®Êt cña quý téc sau c¶i vô cña giai cÊp v« s¶n" (sè 2). Sau §¹i héi IV cña §¶ng c«ng nh©n c¸ch lµ 71,5 triÖu ®ª-xi-a-ti-na, cña n«ng d©n lµ 33,7 triÖu ®ª-xi-a- d©n chñ - x· héi Nga, tê "Tin tøc cña §¶ng" bÞ ®×nh b¶n. ⎯ 11. ti-na. KÕt qu¶ cña c¶i c¸ch lµ bän ®Þa chñ lÊy ®−îc trªn 1/5 vµ thËm chÝ ®Õn 2/5 sè ruéng ®Êt cña n«ng d©n. Trong tay bän ®Þa Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ⎯ ®¶ng viªn §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, 16 chñ vÉn cßn nh÷ng phÇn ruéng ®Êt chia tèt nhÊt cña n«ng d©n mét ®¶ng chñ yÕu cña giai cÊp t− s¶n qu©n chñ - tù do ("ruéng ®Êt c¾t", rõng, ®ång cá, n¬i sóc vËt uèng n−íc, b·i ch¨n chñ nghÜa ë Nga. §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn ®−îc thµnh lËp håi nu«i, v.v.), mµ nÕu kh«ng cã nh÷ng ruéng ®Êt ®ã th× n«ng d©n th¸ng M−êi 1905, thµnh phÇn cña nã gåm ®¹i biÓu cña giai cÊp kh«ng thÓ nµo canh t¸c ®éc lËp ®−îc. t− s¶n, c¸c nhµ ho¹t ®éng héi ®ång ®Þa ph−¬ng xuÊt th©n lµ ®Þa ViÖc n«ng d©n ph¶i chuéc l¹i nh÷ng phÇn ruéng ®Êt chia cña chñ vµ c¸c nhµ trÝ thøc t− s¶n. Nh÷ng ng−êi ho¹t ®éng næi tiÕng m×nh lµ mét hµnh vi ¨n c − íp tr¾ng trîn cña bän ®Þa chñ vµ chÝnh cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn lµ P. N. Mi-li-u-cèp, X. A. Mu-r«m-txÐp, phñ Nga hoµng. Thêi h¹n n«ng d©n tr¶ nî cho chÝnh phñ Nga V. A. Ma-cla-cèp, A. I. Sin-ga-rÐp, P. B. Xt¬-ru-vª, Ph. I. R«-®i-tsÐp hoµng ® − îc quy ®Þnh lµ 49 n¨m víi l·i suÊt lµ 6%. Sè tiÒn chuéc vµ mét sè ng−êi kh¸c. §Ó ®¸nh lõa quÇn chóng lao ®éng, kh«ng tr¶ hÕt th× mçi n¨m mét t¨ng. ChØ riªng nh÷ng n«ng d©n §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn ®· tù m¹o danh lµ "®¶ng tù do nh©n d©n", tr − íc ®©y thuéc quyÒn ®Þa chñ ®· tr¶ cho chÝnh phñ Nga hoµng nh−ng thùc ra chóng kh«ng v−ît qu¸ yªu s¸ch vÒ chÕ ®é qu©n 1,9 tû róp vÒ kho¶n tiÒn chuéc, trong lóc gi¸ trªn thÞ tr − êng chñ lËp hiÕn. Bän d©n chñ - lËp hiÕn coi môc ®Ých chñ yÕu cña m×nh lµ ®Êu tranh chèng phong trµo c¸ch m¹ng vµ m−u toan chia cña nh÷ng phÇn ruéng ®Êt chuyÓn vÒ tay n«ng d©n kh«ng qu¸ 544 sÎ chÝnh quyÒn víi Nga hoµng vµ bän ®Þa chñ - chñ n«. Trong triÖu róp. Thùc tÕ n«ng d©n ®· ph¶i tr¶ hµng tr¨m triÖu róp ®Ó
  19. Chó thÝch Chó thÝch 536 537 V Ò ®¹o dô ngµy 17 th¸ng M − êi, xem c¸c t¸c phÈm cña c huéc l¹i ruéng ®Êt cña m×nh, ®iÒu ®ã lµm cho c¸c hé n«ng V. I. Lª-nin "Th¾ng lîi ®Çu tiªn cña c¸ch m¹ng" vµ "KÕt côc ®ang d©n bÞ ph¸ s¶n vµ lµm cho quÇn chóng n«ng d©n bÞ bÇn cïng ho¸. ®Õn gÇn" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, V. I. Lª-nin ®· gäi "cuéc c¶i c¸ch n«ng d©n" n¨m 1861 lµ viÖc t.12, tr. 32 - 42, 89 - 98). ⎯ 2 0 . dïng b¹o lùc hµng lo¹t ®Çu tiªn ®èi víi n«ng d©n nh»m phôc vô lîi Ých cña chñ nghÜa t − b ¶n ®ang ph¸t sinh trong n«ng nghiÖp, "TiÕn lªn" ⎯ tuÇn b¸o bÊt hîp ph¸p cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, 19 lµ viÖc bän ®Þa chñ "dän ®Êt" cho chñ nghÜa t − b ¶n. VÒ cuéc c¶i xuÊt b¶n ë Gi¬-ne-v¬ tõ 22 th¸ng Ch¹p 1904 (4 th¸ng Giªng 1905) c¸ch n¨m 1861, xem nh÷ng t¸c phÈm cña Lª-nin: "N¨m m − ¬i n¨m ®Õn ngµy 5 (18) th¸ng N¨m 1905. Ra ®−îc 18 sè. V. I. Lª-nin lµ ngµy chÕ ®é n«ng n« sôp ®æ", "Nh©n ngµy kû niÖm", ""Cuéc c¶i ng−êi tæ chøc, ng−êi cæ vò t− t−ëng vµ ng−êi l·nh ®¹o trùc tiÕp c¸ch n«ng d©n" vµ cuéc c¸ch m¹ng n«ng d©n v« s¶n" (Toµn tËp, tê b¸o. Thµnh phÇn ban biªn tËp tê b¸o gåm cã: V. V. V«-rèp- tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t.20, tr.139-142, 161 - 170, 171- xki, A. V. Lu-na-ts¸c-xki, M. X. ¤n-min-xki. N. C. Cróp-xcai-a 180). ⎯ 1 5 . lµm mäi viÖc trao ®æi th− tõ gi÷a toµ b¸o víi c¸c ®¶ng bé ®Þa 18 §©y lµ nãi vÒ §¹o dô cña Nga hoµng ngµy 17 th¸ng M−êi 1905 ph−¬ng ë Nga vµ víi c¸c phãng viªn. Khi x¸c ®Þnh néi dung tê ®¨ng trong nh÷ng ngµy ph¸t triÓn cao nhÊt cña Cuéc b·i c«ng chÝnh b¸o nµy, Lª-nin ®· viÕt: "§−êng lèi cña tê "TiÕn lªn" lµ ®−êng trÞ th¸ng M−êi toµn Nga. Trong §¹o dô Nga hoµng høa hÑn nh÷ng lèi cña tê "Tia löa" cò. V× tê "Tia löa" cò, mµ tê "TiÕn lªn" kiªn "quyÒn tù do cho c«ng d©n" vµ §u-ma "lËp ph¸p". §¹o dô nµy lµ quyÕt ®Êu tranh chèng tê "Tia löa" míi" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, mét thñ ®o¹n chÝnh trÞ cña chÕ ®é chuyªn chÕ mµ ý nghÜa cña nã Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 9, tr. 291). Lª-nin kh«ng lµ ë chç tranh thñ thêi gian, chia c¾t nh÷ng lùc l−îng c¸ch m¹ng, nh÷ng viÕt nh÷ng bµi cã tÝnh chÊt chØ ®¹o cho tê "TiÕn lªn", mµ ph¸ ho¹i b·i c«ng vµ ®µn ¸p c¸ch m¹ng. Khi ®¸nh gi¸ hoµn c¶nh cßn viÕt nhiÒu bµi tiÓu luËn vµ b¶n tin do Ng−êi so¹n. Cã mét xuÊt hiÖn §¹o dô nµy, V. I. Lª-nin viÕt: "ChÕ ®é chuyªn chÕ kh«ng sè bµi Lª-nin viÕt chung víi c¸c biªn tËp viªn kh¸c (V«-rèp-xki, cßn ®ñ søc ®Ó c«ng khai tÊn c«ng vµo c¸ch m¹ng. C¸ch m¹ng th× ¤n-min-xki, v.v.). Mét phÇn c¸c b¶n th¶o cßn gi÷ ®−îc cña nhiÒu l¹i ch−a ®ñ lùc l−îng ®Ó gi¸ng cho qu©n thï mét ®ßn quyÕt ®Þnh. t¸c gi¶ ®Òu cã bót tÝch söa ch÷a vµ bæ sung kh¸ nhiÒu cña Lª-nin. T×nh h×nh dïng d»ng nh− vËy gi÷a hai lùc l−îng hÇu nh− xÊp Sè nµo Lª-nin còng nhÊt thiÕt ®äc b¶n in thö, tõng trang. Ngay xØ nhau, tÊt ph¶i lµm cho bän cÇm quyÒn bèi rèi, dÉn ®Õn b−íc c¶ nh÷ng lóc hÕt søc bËn c«ng viÖc t¹i §¹i héi III ë Lu©n-®«n, chuyÓn tõ chÝnh s¸ch ®µn ¸p sang chÝnh s¸ch nh©n nh−îng, ®Õn Lª-nin vÉn s¾p xÕp thêi gian ®äc b¶n dËp thö sè 17 tê "TiÕn c¸c ®¹o luËt vÒ tù do b¸o chÝ vµ tù do héi häp" (Toµn tËp, lªn". Cã lÏ chØ cã sè 18 lµ kh«ng ®−îc Lª-nin duyÖt l¹i, v× lóc tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 12, tr. 4). §¹o ®ã Ng−êi ph¶i di chuyÓn tõ Lu©n-®«n vÒ Gi¬-ne-v¬. Tê "TiÕn dô nµy lµ mét sù nh−îng bé mµ c¸ch m¹ng ®· giµnh ®−îc nªn" ®· ®¨ng trªn 60 bµi b¸o vµ tiÓu luËn cña V. I. Lª-nin. Cã mét cña chÕ ®é Nga hoµng, nh−ng sù nh−îng bé ®ã hoµn toµn kh«ng vµi sè b¸o, nh− sè 4 vµ sè 5, ®Ò cËp ®Õn nh÷ng sù kiÖn ngµy 9 quyÕt ®Þnh ®−îc sè phËn c¸ch m¹ng nh− bän tù do chñ nghÜa vµ th¸ng Giªng 1905 vµ b−íc ®Çu cuéc c¸ch m¹ng ë Nga th× hÇu nh− bän men-sª-vÝch vÉn kh¼ng ®Þnh. Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· hoµn toµn do Lª-nin so¹n. v¹ch trÇn néi dung thËt sù cña §¹o dô. Ngµy 18 (31) th¸ng M−êi Ngay sau khi tê "TiÕn lªn" ®−îc ph¸t hµnh ®· nhanh chãng 1905 Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi thu ®−îc c¶m t×nh cña c¸c ®¶ng bé ®Þa ph−¬ng, vµ ®−îc c¸c ®¶ng Nga ®· ra mét lêi kªu gäi "Göi nh©n d©n Nga!", trong ®ã gi¶i bé ®ã coi lµ c¬ quan ng«n luËn cña m×nh. Nhê ®oµn kÕt ®−îc thÝch toµn bé sù lõa dèi cña §¹o dô cña Nga hoµng vµ kªu gäi c¸c ®¶ng bé ®Þa ph−¬ng trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c cña Lª-nin, tiÕp tôc ®Êu tranh. Lêi kªu gäi nãi: "Chóng ta vÉn cÇn b·i c«ng b¸o "TiÕn lªn" ®· ®ãng mét vai trß lín lao trong viÖc chuÈn bÞ §¹i ®Ó cho kÎ thï thÊy r»ng kh«ng thÓ chØ dïng giÊy tê mµ lµm chóng héi III cña ®¶ng mµ c¬ së nh÷ng quyÕt ®Þnh cña ®¹i héi chÝnh ta yªn lßng ®−îc, r»ng c¸c b¹n muèn cã nh÷ng quyÒn thËt sù vµ lµ nh÷ng chØ thÞ mµ Lª-nin ®· ®−a ra vµ luËn chøng trªn c¸c trang søc m¹nh thËt sù" ("TruyÒn ®¬n cña c¸c tæ chøc b«n-sª-vÝch trong b¸o ®ã. §−êng lèi s¸ch l−îc cña b¸o "TiÕn lªn" trë thµnh ®−êng cuéc C¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907", tiÕng Nga, ph. 1, lèi s¸ch l−îc cña §¹i héi III. B¸o "TiÕn lªn" ®· cã mèi liªn hÖ M¸t-xc¬-va, 1956, tr.185). th−êng xuyªn víi c¸c tæ chøc ®¶ng ë Nga. §Æc biÖt ®· liªn hÖ
  20. Chó thÝch Chó thÝch 538 539 c hÆt chÏ víi c¸c ®¶ng bé Pª-tÐc-bua, M¸t-xc¬-va, ¤-®Ðt-xa, £-ca- rµng cao khi ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn quan träng bËc nhÊt vµ tª-ri-n«-xl¸p, Ba-cu vµ c¸c ®¶ng bé kh¸c còng nh − v íi Ban chÊp khi soi s¸ng nh÷ng vÊn ®Ò cña phong trµo c¸ch m¹ng. hµnh liªn minh C¸p-ca-d¬ cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ -x· héi Th−êng xuyªn tham gia c«ng t¸c biªn tËp cã V. V. V«-rèp-xki, Nga. Nh÷ng bµi b¸o cña Lª-nin trong tê "TiÕn lªn" th − êng ® − îc A. V. Lu-na-ts¸c-xki, M. X. ¤n-min-xki. NhiÒu c«ng viÖc trong in l¹i trong c¸c c¬ quan ng«n luËn b«n-sª-vÝch ë ®Þa ph−¬ng, ® − îc ban biªn tËp do N. C. Cróp-xcai-a, V. M. Vª-li-ts¬-ki-na, in riªng thµnh truyÒn ®¬n hoÆc thµnh s¸ch nhá. Bµi b¸o cña Lª- V. A. C¸c-pin-xki tiÕn hµnh. B¸o cã liªn hÖ chÆt chÏ víi phong trµo c«ng nin "B − íc ®Çu cña cuéc c¸ch m¹ng ë Nga" ®¨ng trong tê "TiÕn nh©n Nga, trªn c¸c trang b¸o ®· ®¨ng nh÷ng bµi tiÓu luËn cña lªn" sè 4 ®· ® − îc c¸c ®¶ng bé ¤-®Ðt-xa, Xa-ra-tèp vµ Ni-c«-lai-Ðp nh÷ng c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia phong trµo c¸ch m¹ng. ViÖc thu thËp tin tøc tõ c¸c ®Þa ph−¬ng vµ göi c¸c tin tøc Êy sang Gi¬-ne-v¬ cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ -x· héi Nga in riªng thµnh truyÒn do V. §. B«n-ts¬-Bru-ª-vÝch, X. I. Gu-xÐp vµ A. I. U-li-a-n«- ®¬n, bµi b¸o "Giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n" ("TiÕn lªn", sè 11) va-£-li-da-r«-va tæ chøc. ViÖc trao ®æi th − t õ gi÷a ban biªn tËp ® − îc ®¶ng bé Pª-tÐc-bua cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ -x· héi víi c¸c ®¶ng bé ®Þa ph − ¬ng vµ c¸c b¹n ®äc do N. C. Cróp-xcai-a Nga in thµnh truyÒn ®¬n. Ban chÊp hµnh liªn minh C¸p-ca-d¬ vµ L.A.Ph«-ti-ª-va tiÕn hµnh. cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®· in bµi b¸o cña Lª-nin Tê "Ng − êi v« s¶n" nhanh chãng lªn tiÕng vÒ tÊt c¶ nh÷ng "NÒn chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng sù kiÖn lín trong phong trµo c«ng nh©n Nga vµ thÕ giíi, tiÕn hµnh d©n" ("TiÕn lªn", sè 14) thµnh mét cuèn s¸ch nhá b»ng tiÕng Gru- ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng chèng bän men-sª-vÝch vµ c¸c phÇn di-a, tiÕng Nga vµ tiÕng ¸ c -mª-ni-a. §¹i héi III cña ®¶ng ®· nªu tö c¬ héi chñ nghÜa vµ xÐt l¹i kh¸c. lªn trong mét nghÞ quyÕt ®Æc biÖt vai trß xuÊt s¾c cña b¸o "TiÕn B¸o ®· tiÕn hµnh nhiÒu ho¹t ®éng tuyªn truyÒn cho c¸c nghÞ lªn" trong cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa men-sª-vÝch, ®ßi kh«i quyÕt cña §¹i héi III cña ®¶ng vµ ®ãng mét vai trß quan träng phôc tÝnh ®¶ng, trong viÖc nªu lªn vµ soi s¸ng nh÷ng vÊn ®Ò s¸ch trong viÖc ®oµn kÕt nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ mÆt tæ chøc vµ t− t−ëng. l − îc do phong trµo c¸ch m¹ng ®Ò ra, trong viÖc ®Êu tranh ®ßi "Ng−êi v« s¶n" lµ c¬ quan duy nhÊt cña §¶ng d©n chñ-x· héi triÖu tËp ®¹i héi. §¹i héi còng tá lêi c¶m ¬n toµn ban biªn tËp. Nga, mét c¬ quan ng«n luËn triÖt ®Ó b¶o vÖ chñ nghÜa M¸c c¸ch Theo quyÕt ®Þnh cña §¹i héi III, b¸o "TiÕn lªn" ® − îc thay thÕ b»ng b¸o "Ng − êi v« s¶n". ⎯ 2 4. m¹ng, nghiªn cøu tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña cuéc c¸ch m¹ng ph¸t triÓn ë Nga. B¸o "Ng−êi v« s¶n" ®· lµm s¸ng tá toµn diÖn 20 " Ng − êi v« s¶n" - t uÇn b¸o bÊt hîp ph¸p cña nh÷ng ng − êi b«n- nh÷ng sù kiÖn n¨m 1905, ®−a qu¶ng ®¹i quÇn chóng lao ®éng sª-vÝch; C¬ quan ng«n luËn trung − ¬ng cña §¶ng c«ng nh©n d©n vµo cuéc ®Êu tranh giµnh th¾ng lîi cho c¸ch m¹ng. chñ -x· héi Nga, ® − îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña §¹i héi III B¸o "Ng − êi v« s¶n" cã ¶nh h − ëng lín ®Õn c¸c tæ chøc cña cña ®¶ng. NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh §¶ng d©n chñ -x· héi ë c¸c ®Þa ph − ¬ng. Mét sè bµi cña Lª-nin trung − ¬ng ®¶ng ngµy 27 th¸ng T − ( 10 th¸ng N¨m) 1905 ®· chØ trong b¸o "Ng − êi v« s¶n" ® − îc c¸c b¸o b«n-sª-vÝch ®Þa ph − ¬ng in l¹i vµ ® − îc phæ biÕn b»ng truyÒn ®¬n. ®Þnh V. I. Lª-nin lµm tæng biªn tËp C¬ quan ng«n luËn trung Ch¼ng bao l©u sau khi Lª-nin trë vÒ n − íc Nga vµo ®Çu th¸ng −¬ng nµy. B¸o ®−îc xuÊt b¶n ë Gi¬-ne-v¬ tõ 14 (27) th¸ng N¨m ®Õn M − êi mét 1905, b¸o nµy bÞ ®×nh b¶n. Hai sè cuèi (25 vµ 26) 12 (25) th¸ng M−êi mét 1905, ra ®−îc 26 sè. B¸o "Ng−êi do V. V .V«-rèp-xki chñ biªn, nh − ng Lª-nin còng cã viÕt cho hai v« s¶n" tiÕp tôc ®−êng lèi cña b¸o "Tia löa" cò cña Lª-nin vµ hoµn sè b¸o nµy mÊy bµi vµ c¸c bµi nµy ® − îc in sau khi Ng − êi ®· rêi toµn kÕ thõa b¸o b«n-sª-vÝch "TiÕn lªn". khái Gi¬-ne-v¬. ⎯ 2 4 . Lª-nin ®· viÕt cho b¸o nµy gÇn 90 bµi b¸o vµ tiÓu luËn. C¸c bµi b¸o cña Lª-nin x¸c ®Þnh bé mÆt chÝnh trÞ, néi dung t− t−ëng 21 ý n ãi vÒ § u-ma nhµ n − íc I ( c¸i gäi lµ §u-ma VÝt-te) ® − îc triÖu vµ xu h−íng b«n-sª-vÝch cña b¸o. Lª-nin ®· thùc hiÖn mét khèi tËp ngµy 27 th¸ng T − ( 10 th¸ng N¨m) 1906 theo thÓ lÖ do Chñ l−îng c«ng t¸c lín víi t− c¸ch lµ ng−êi l·nh ®¹o vµ tæng biªn tÞch Héi ®ång bé tr − ëng X.I-u. VÝt-te th¶o ra. tËp tê b¸o. ViÖc söa ch÷a biªn tËp cña Ng−êi ®· lµm cho nh÷ng Cuéc b·i c«ng toµn Nga th¸ng M − êi 1905 ®· buéc Nga hoµng Ên phÈm mang tÝnh nguyªn t¾c, tÝnh ®¶ng, tÝnh khóc chiÕt vµ râ ph¶i ra mét §¹o cô ngµy 17 th¸ng M − êi, trong ®ã tuyªn bè vÒ
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1