intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 15 phần 7

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST
Báo xấu
35
lượt xem 3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 15 phần 7', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 15 phần 7

  1. V. I. L ª - n i n §¹i héi V cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 422 423 13 14 PH¶N §èI ý kiÕn cña T¥-RèT-XKI Ph¶n ®èi ý kiÕn cña M¸c-tèp söa ®æi nghÞ quyÕt cña söa ®æi nghÞ quyÕt cña nh÷ng ng−êi B«n-sª-vÝch ®· ®−îc nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ ®¹i héi th«ng qua vÒ th¸i ®é th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 179 ngµy 16 (29) th¸ng n¨m NGµY 15 Vµ 16 (28 vµ 29) TH¸NG N¡M 1 1 Ai còng biÕt r»ng ®iÒu söa ®æi cña M¸c-tèp lµ hÕt søc quan träng180. “Nh÷ng sù tháa thuËn cã tÝnh chÊt kü thuËt”, ®ã lµ mét ë ®©y cã hai ®iÓm quan träng. Kh«ng thÓ g¹ch bá nh÷ng kh¸i niÖm hÕt søc co gi·n. Thµnh ra ng−êi ta xÕp c¶ “§u-ma ®iÓm Êy ®i ®−îc. §iÓm thø nhÊt ― nªu ra nh÷ng tÇng líp t− s¶n toµn quyÒn” vµo vÊn ®Ò “kü thuËt”. NÕu M¸c-tèp nghÜ lµ chóng tiÕn bé h¬n vÒ mÆt kinh tÕ. §ã lµ ®iÓm quan träng. ViÖc nªu ra t«i coi nh÷ng sù tháa thuËn víi ph¸i lao ®éng kh«ng ph¶i lµ cã nh÷ng phÇn tö trÝ thøc t− s¶n l¹i cßn quan träng h¬n n÷a. Trong tÝnh chÊt kü thuËt, th× nh− vËy lµ ®ång chÝ Êy lÇm råi. NghÞ c¸c ®¶ng t− s¶n, con sè nh÷ng phÇn tö trÝ thøc t− s¶n t¨ng lªn, hä quyÕt cña chóng t«i kh«ng nãi r»ng nh÷ng sù tháa thuËn cã t×m c¸ch hßa gi¶i bän ®Þa chñ - chñ n« víi n«ng d©n lao ®éng vµ tÝnh chÊt kü thuËt víi giai cÊp t− s¶n tù do lµ ®iÒu kh«ng thÓ chñ tr−¬ng b¶o tån mäi di tÝch vµ tµn d− cña chÕ ®é chuyªn chÕ. dung thø ®−îc. NghÞ quyÕt kh«ng nªn quy ®Þnh cho phÐp lµm 2 c¸i g× hoÆc cÊm lµm c¸i g×, mµ nªn chØ ra ®−êng lèi chÝnh trÞ t− t−ëng. NÕu c¸c ®ång chÝ kh«ng tháa m·n v× kh«ng cã viÖc quy Nãi r»ng ý kiÕn söa ®æi cña T¬-rèt-xki kh«ng ph¶i lµ ý kiÕn ®Þnh cÊm lµm vµ c¸c ®ång chÝ cø thªm ý kiÕn cña c¸c ®ång chÝ men-sª-vÝch, nãi r»ng nã biÓu lé "còng c¸i" t− t−ëng ®ã, tøc lµ vÒ viÖc "cho phÐp lµm”, th× nh− thÕ c¸c ®ång chÝ ph¸ bá mÊt tÊt t− t−ëng b«n-sª-vÝch, ― ®èi víi ®iÒu Êy chóng t«i kh«ng thÓ c¶ tinh thÇn, tÊt c¶ ý nghÜa cña nghÞ quyÕt cña chóng t«i. Vµ nÕu kh«ng ®ång ý ®−îc. Nh−ng t− t−ëng ®ã, T¬-rèt-xki ch−a ch¾c nh− ®iÒu söa ®æi ®ã ®−îc th«ng qua, th× chóng t«i chØ cßn cã ®· diÔn ®¹t ®−îc râ h¬n. Khi chóng t«i nãi: "®ång thêi", chóng mét c¸ch lµ rót lui b¶n nghÞ quyÕt cña chóng t«i. t«i nãi lªn tÝnh chÊt chung cña chÝnh s¸ch hiÖn nay. Kh«ng nghi 2 ngê g× c¶, tÝnh chÊt chung ®ã lµ nh− thÕ nµy: hoµn c¶nh buéc chóng t«i ph¶i lËp tøc chèng l¹i Xt«-l−-pin còng nh− chèng l¹i Khi M¸c-tèp ®i ®Õn chç nãi r»ng chóng t«i cù tuyÖt kh«ng bän d©n chñ - lËp hiÕn. §èi víi chÝnh s¸ch ph¶n béi cña bän chÞu ®−a vµo nghÞ quyÕt cña chóng t«i mäi ®iÒu nµo nh¾c tíi sù d©n chñ - lËp hiÕn th× còng thÕ. §iÒu bæ sung cña T¬-rèt-xki lµ ®èi kh¸ng gi÷a chóng t«i vµ nh÷ng ng−êi d©n tóy c¸ch m¹ng, th× thõa, v× nghÞ quyÕt cña chóng ta kh«ng ghi nh÷ng tr−êng hîp nh− thÕ lµ ®ång chÝ Êy tù m×nh h¹i m×nh b»ng lêi nãi dèi lé liÔu, c¸ biÖt, mµ lµ x¸c ®Þnh ®−êng lèi c¬ b¶n cña §¶ng d©n chñ - x· hiÓn nhiªn, ®ång thêi chøng tá ®iÓm söa ®æi cña m×nh lµ héi trong c¸ch m¹ng t− s¶n Nga. gi¶ t¹o 181. Kh«ng, kh«ng ph¶i lµ chóng t«i kh«ng chÞu ®Êu tranh
  2. V. I. L ª - n i n §¹i héi V cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 424 425 chèng tÝnh chÊt x· héi chñ nghÜa gi¶ hiÖu cña ph¸i d©n tóy, mµ 15 chÝnh lµ c¸c ®ång chÝ, c¸c ®ång chÝ men-sª-vÝch ¹, c¸c ®ång chÝ PH¶N §èI ý KIÕN CñA M¸C-T¦-NèP ®· cù tuyÖt kh«ng ñng hé ph¸i d©n chñ c¸ch m¹ng vµ ®· thÝch SöA §æI NGHÞ QUYÕT VÒ TH¸I §é ñng hé ph¸i tù do (d©n chñ - lËp hiÕn) h¬n. §a sè c¸c ph¸i d©n tóy (nh÷ng ng−êi lao ®éng x· héi chñ nghÜa nh©n d©n vµ ph¸i §èI VíI C¸C §¶NG T− S¶N 182 lao ®éng) ch¼ng nh÷ng kh«ng phô häa víi chñ nghÜa khñng bè cña bän x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, mµ, tr¸i l¹i, cßn m¾c c¸i Ngµy 16 (29) th¸ng n¨m bÖnh khoan dung ph¸i tù do. TÝnh c¸ch m¹ng thËt sù cña tÊt c¶ 1 nh÷ng ng−êi d©n tóy, ®ã lµ kh¸t väng muèn xãa bá chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ. ChØ cã ph¸i tù do míi cho §iÒu söa ®æi cña M¸c-t−-nèp l¹i mét lÇn n÷a m−u toan thùc r»ng lµm nh− thÕ lµ “phiªu l−u vµ kh«ng t−ëng”. Trªn thùc tÕ hiÖn quan ®iÓm cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch cho r»ng trong cuéc th× M¸c-tèp ®ang gióp ®ì ph¸i tù do. c¸ch m¹ng hiÖn nay n«ng d©n ph¶n ®éng h¬n (hoÆc cã thÓ lµ ph¶n ®éng h¬n) bän d©n chñ - lËp hiÕn, v× nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch tuyÖt nhiªn kh«ng nãi mét lêi nµo vÒ tÝnh chÊt ph¶n ®éng cña bän d©n chñ - lËp hiÕn. LuËn cø cña M¸c-t−-nèp lµm r¾c rèi vÊn ®Ò: tÝnh chÊt hai mÆt kh«ng ph¶i lµ ë chç n«ng d©n ng¶ nghiªng gi÷a c¸ch m¹ng vµ ph¶n ®éng, mµ lµ ë chç hä ng¶ nghiªng gi÷a §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn vµ §¶ng d©n chñ - x· héi. Nh÷ng khuynh h−íng v« chÝnh phñ mµ M¸c-t−-nèp nãi ®Õn nhÊt ®Þnh vµ tÊt nhiªn lµ ®−îc nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch viÖn ®Õn ®Ó biÖn hé cho c¸i t− t−ëng −a thÝch cña hä, t− t−ëng cho r»ng viÖc tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ lµ ph¶n ®éng vµ viÖc chuéc l¹i lµ tiÕn bé. “Nh÷ng khuynh h−íng v« chÝnh phñ” cña n«ng d©n, ®ã lµ luËn ®iÖu cña bän ®Þa chñ thuéc ph¸i tù do. Cßn nãi vÒ viÖc lµm cho phong trµo v« s¶n lÖ thuéc vµo phong trµo n«ng d©n, th× thËt ®¸ng tøc c−êi, v× chóng t«i ®· tõng hµng chôc lÇn tuyªn bè ®iÒu ng−îc l¹i vµ nãi lªn ®iÒu ®ã trong c¸c nghÞ quyÕt. 2 N Õu chóng t«i th«ng qua ®iÒu söa ®æi cña M¸c-t−-nèp, th× kh«ng nghi ngê g× c¶, ®ã sÏ lµ ®iÒu nh¹o b¸ng ®èi víi §¶ng d©n chñ - x· héi. VÒ viÖc kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng nhµ
  3. V. I. L ª - n i n §¹i héi V cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 426 427 n−íc cña chÕ ®é n«ng n«, chóng t«i ®· nãi ngay ë phÇn ®Çu cña nghÞ quyÕt. B©y giê cÇn ph¶i rót ra kÕt luËn chÝnh trÞ tõ t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi ®ã. NhiÖm vô cña chóng ta lµ ph¶i lµm cho 16 bé phËn giai cÊp t− s¶n bÞ ®Þa vÞ kinh tÕ cña hä ®Èy tíi cuéc ®Êu B¸o c¸o cña tiÓu ban th¶o tranh (tøc lµ n«ng d©n), tho¸t khái ¶nh h−ëng cña bän t− s¶n kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh kiªn quyÕt ®ã nghÞ quyÕt vÒ §u-ma nhµ n−íc183 (tho¸t khái ¶nh h−ëng cña bän ®Þa chñ thuéc ph¸i tù do, cña Ngµy 18 (31) th¸ng N¨m bän d©n chñ - lËp hiÕn). M¸c-t−-nèp ®Ò nghÞ lÆp l¹i ë phÇn cuèi c¸i ®· nãi ë phÇn ®Çu, lµ nh»m môc ®Ých lµm lu mê c¸i kÕt luËn chÝnh trÞ râ rµng. TiÓu ban cña chóng ta ch−a ®i ®Õn mét sù tháa thuËn. VÒ b¶n dù th¶o cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch th× cã 6 phiÕu t¸n thµnh vµ 6 phiÕu chèng. VÒ b¶n dù th¶o cña nh÷ng ng−êi men- sª-vÝch th× cã 5 phiÕu t¸n thµnh vµ 5 phiÕu chèng. Mét phiÕu tr¾ng. T«i cÇn ph¶i nãi víi c¸c ®ång chÝ mét ®«i lêi v¾n t¾t ®Ó b¶o vÖ dù th¶o b«n-sª-vÝch cña chóng t«i, mµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Ba-lan vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi L¸t-vi-a ®· t¸n ®ång. Chóng t«i xuÊt ph¸t tõ chç cho r»ng tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®· nãi trong nghÞ quyÕt vÒ c¸c ®¶ng t− s¶n, cÇn ph¶i ®−îc g¹t bá khái nghÞ quyÕt vÒ §u-ma nhµ n−íc, v× cuéc ®Êu tranh trong §u-ma chØ lµ mét bé phËn, mµ l¹i kh«ng ph¶i lµ bé phËn chñ yÕu, cña toµn bé cuéc ®Êu tranh cña chóng t«i chèng c¸c ®¶ng t− s¶n vµ chÕ ®é chuyªn chÕ. Trong nghÞ quyÕt nµy, chóng t«i chØ nãi ®Õn vÊn ®Ò chÝnh s¸ch cña chóng ta ë trong §u-ma ph¶i nh− thÕ nµo. Cßn vÒ viÖc ®¸nh gi¸ xem chóng t«i ®· lät vµo §u-ma nh− thÕ nµo, th× v× nh÷ng nguyªn nh©n sau ®©y chóng t«i ®· g¹t bá c¸i phÇn nghÞ quyÕt ®ã ― ®iÓm nãi vÒ tÈy chay. C¸ nh©n t«i còng nh− toµn thÓ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®Òu cho r»ng do th¸i ®é cña tÊt c¶ c¸c b¸o chÝ cña ph¸i tù do cho nªn cã lÏ nªn ®¸nh gi¸ xem chóng t«i ®· lät vµo §u-ma nh− thÕ nµo. Tr¸i víi toµn thÓ giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, ®¶ng c«ng nh©n buéc ph¶i tuyªn bè r»ng chÝnh lµ do nh÷ng sù ph¶n béi cña giai cÊp t− s¶n mµ chóng t«i t¹m
  4. V. I. L ª - n i n §¹i héi V cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 428 429 thêi ®µnh ph¶i tÝnh ®Õn c¸i c¬ quan qu¸i gë nh− vËy. Nh−ng trß nghÞ viÖn sau l−ng nh©n d©n. PhÝa kh¸c lµ mét trong c¸c ®éi c¸c ®ång chÝ L¸t-vi-a ®· ph¶n ®èi ®iÓm Êy, vµ ®Ó kh«ng lµm c¶n ngò cña giai cÊp v« s¶n cã tæ chøc, ®−îc ph¸i vµo phe cña kÎ trë viÖc nhanh chãng hoµn thµnh c«ng t¸c (chóng ta cÇn ph¶i ®Þch vµ tiÕn hµnh c«ng t¸c cã phèi hîp nhÞp nhµng g¾n liÒn víi khÈn tr−¬ng ®Ó ngµy mai bÕ m¹c ®¹i héi ®−îc, nh− ®· ®Þnh), toµn bé cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n. §èi víi chóng t«i chóng t«i rót bá ®iÓm Êy. ý chÝ cña ®¹i héi dï sao còng vÉn râ th× chØ cã mét phong trµo c«ng nh©n, duy nhÊt vµ kh«ng thÓ rµng råi, thêi gian Ýt ái kh«ng cho phÐp tiÕn hµnh nh÷ng cuéc ph©n chia ®−îc, tøc lµ cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« tranh luËn cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c. s¶n. Chóng ta ph¶i lµm cho tÊt c¶ mäi h×nh thøc ®Êu tranh côc B©y giê t«i xin nãi vÒ nh÷ng t− t−ëng c¬ b¶n cña nghÞ quyÕt bé riªng biÖt, kÓ c¶ h×nh thøc nghÞ viÖn, ph¶i hoµn toµn phôc cña chóng t«i. VÒ thùc chÊt th× tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã lµ sù lÆp l¹i tïng cuéc ®Êu tranh ®ã. §èi víi chóng ta th× cuéc ®Êu tranh ®iÒu ®· nãi trong dù th¶o nghÞ quyÕt cña chóng t«i ®−a ra t¹i cña giai cÊp v« s¶n tiÕn hµnh ë ngoµi §u-ma, lµ cuéc ®Êu tranh §¹i héi Xtèc-kh«n. §iÓm thø nhÊt nhÊn m¹nh tÝnh chÊt hoµn quyÕt ®Þnh. Nãi r»ng chóng ta coi träng nh÷ng lîi Ých vµ nh÷ng toµn bÊt lùc cña b¶n th©n §u-ma. §ã lµ t− t−ëng cÇn thiÕt, v× nhu cÇu kinh tÕ cña quÇn chóng, v. v., th× nãi thÕ vÉn ch−a ®ñ. cho ®Õn nay nh÷ng tÇng líp rÊt réng r·i cña n«ng d©n vµ cña Nh÷ng c©u nãi nh− vËy (theo tinh thÇn nghÞ quyÕt cò cña giai cÊp tiÓu t− s¶n nãi chung, vÉn ®Æt nh÷ng hy väng hÕt søc nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch) thËt m¬ hå tèi nghÜa, vµ cã thÓ ®−îc ng©y th¬ vµo §u-ma. Tr¸ch nhiÖm thiÕt yÕu cña chóng ta lµ lét bÊt cø mét ng−êi nµo thuéc ph¸i tù do ®ång ý. BÊt kú ng−êi trÇn nh÷ng ¶o t−ëng ng©y th¬ ®ã mµ ph¸i tù do ®· ñng hé nµo thuéc ph¸i tù do còng ®Òu s½n sµng bµn vÒ nh÷ng nhu cÇu nh»m nh÷ng môc ®Ých giai cÊp - vô lîi cña hä. kinh tÕ cña nh©n d©n nãi chung. Nh−ng kh«ng cã mét ng−êi nµo thuéc ph¸i tù do l¹i sÏ lµm cho ho¹t ®éng cña §u-ma phôc PhÇn thø 2 cña ®iÓm 1 nãi ®Õn tÝnh chÊt kh«ng dïng ®−îc tïng cuéc ®Êu tranh giai cÊp, vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi cña con ®−êng nghÞ viÖn nãi chung vµ nãi ®Õn viÖc gi¶i thÝch chóng ta cÇn ph¶i nãi lªn mét c¸ch thËt hÕt søc næi bËt chÝnh c¸i tÝnh tÊt yÕu cña cuéc ®Êu tranh c«ng khai cña quÇn chóng. ë quan ®iÓm ®ã. Trªn thùc tÕ, chóng ta kh¸c víi tÊt c¶ vµ mäi ®©y nãi râ nh÷ng quan ®iÓm tÝch cùc cña chóng t«i vÒ c¸c biÖn ph¸i d©n chñ - t− s¶n, chØ ë c¸i nguyªn t¾c ®ã. ph¸p ®Ó tho¸t ra khái t×nh h×nh hiÖn nay. Chóng t«i nhÊt ®Þnh §«i khi ng−êi ta (nhÊt lµ nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i Bun — ph¶i nhÊn m¹nh ®iÒu ®ã vµ nh¾c l¹i râ rµng nh÷ng khÈu hiÖu c¸ch m¹ng cña chóng t«i, v× vÒ vÊn ®Ò nµy th×, thËm chÝ ngay c¶ lµm ra bé thuéc ph¸i ®iÒu hßa) chØ ra r»ng còng cÇn ph¶i thÊy trong néi bé §¶ng d©n chñ - x· héi, còng kh«ng hiÕm kÎ dao ®iÒu ng−îc l¹i: mèi liªn hÖ gi÷a cuéc ®Êu tranh cña §¶ng d©n ®éng ng¶ nghiªng. TÊt c¶ chóng ta nªn biÕt r»ng §¶ng d©n chñ - chñ - x· héi ë ngoµi §u-ma vµ c«ng t¸c cña ®¶ng ®oµn §¶ng d©n x· héi vÉn gi÷ nguyªn con ®−êng c¸ch m¹ng cò cña m×nh. chñ - x· héi trong §u-ma. T«i kh¼ng ®Þnh lµ ®iÒu ®ã kh«ng ®óng vµ sÏ chØ cã thÓ gieo r¾c nh÷ng ¶o t−ëng nghÞ tr−êng hÕt §iÓm thø hai gi¶i thÝch râ quan hÖ gi÷a c«ng t¸c trùc tiÕp søc cã h¹i. Bé phËn ph¶i phôc tïng chØnh thÓ, chø kh«ng ph¶i “lËp ph¸p” trong §u-ma vµ c«ng t¸c cæ ®éng, phª b×nh, tuyªn lµ tr¸i l¹i. §u-ma cã thÓ t¹m thêi lµ mét trong nh÷ng trËn ®Þa truyÒn, tæ chøc. C¸ch nh×n cña ®¶ng c«ng nh©n ®èi víi mèi cña toµn bé cuéc ®Êu tranh giai cÊp, nh−ng chØ khi nµo chØnh quan hÖ gi÷a c«ng t¸c trong §u-ma vµ c«ng t¸c ngoµi §u-ma, thÓ ®ã kh«ng bÞ bá quªn, khi nµo nh÷ng nhiÖm vô c¸ch m¹ng hoµn toµn kh«ng gièng víi c¸ch nh×n cña giai cÊp t− s¶n tù do cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp kh«ng bÞ lu mê. chñ nghÜa. CÇn ph¶i nhÊn m¹nh sù kh¸c nhau c¨n b¶n ®ã gi÷a c¸c quan ®iÓm. Mét phÝa lµ c¸c chÝnh kh¸ch t− s¶n, say mª ch¬i §iÓm tiÕp theo trong nghÞ quyÕt cña chóng ta nãi vÒ chÝnh
  5. V. I. L ª - n i n §¹i héi V cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 430 431 s¸ch cña ph¸i tù do trong §u-ma. KhÈu hiÖu cña chÝnh s¸ch Êy ― Chóng t«i kh«ng phñ nhËn, vµ kh«ng thÓ phñ nhËn ®−îc ”b¶o toµn §u-ma” ― chØ lµ che lÊp sù c©u kÕt cña ph¸i tù do víi t×nh h×nh lµ néi c¸c §u-ma cã thÓ lµ mét giai ®o¹n c¸ch m¹ng bän Tr¨m ®en. CÇn ph¶i nãi to¹c ®iÒu ®ã ra vµ ph¶i gi¶i thÝch vµ t×nh h×nh lµ hoµn c¶nh cã thÓ buéc chóng ta ph¶i lîi dông cho nh©n d©n hiÓu râ ®iÒu ®ã. KhÈu hiÖu cña ph¸i tù do ®Çu néi c¸c §u-ma. VÊn ®Ò kh«ng ph¶i lµ ë ®ã. §¶ng d©n chñ - x· ®éc mét c¸ch cã hÖ thèng ý thøc chÝnh trÞ vµ ý thøc giai cÊp cña héi lîi dông nh÷ng cuéc c¶i c¸ch, coi ®ã lµ s¶n phÈm phô cña quÇn chóng. NghÜa vô cña chóng ta lµ ph¶i th¼ng tay ®Êu tranh cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng mang tÝnh chÊt giai cÊp cña giai cÊp chèng ®iÒu m¬ hå ®ã cña ph¸i tù do. Lét mÆt n¹ ph¸i tù do, chØ v« s¶n, nh−ng nhiÖm vô cña chóng ta kh«ng ph¶i lµ kªu gäi râ r»ng ph¸i tù do ngoµi miÖng th× nãi d©n chñ nh−ng kú thùc nh©n d©n tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch nöa vêi mµ nÕu kh«ng cã th× l¹i biÓu quyÕt vai kÒ vai c¸nh s¸t c¸nh víi bän Tr¨m ®en, ― ®Êu tranh c¸ch m¹ng th× kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc. §¶ng d©n lµm nh− thÕ cã nghÜa lµ t¸ch ph¸i d©n chñ cßn l¹i ra khái bän t− chñ - x· héi cÇn ph¶i v¹ch trÇn tÊt c¶ c¸i tÝnh chÊt kh«ng triÖt ®Ó s¶n ph¶n béi tù do. cña nh÷ng khÈu hiÖu nh− thÕ, ngay c¶ ®øng trªn quan ®iÓm thuÇn tóy d©n chñ mµ nãi. §¶ng d©n chñ - x· héi cÇn ph¶i gi¶i Chóng ta cÇn ph¶i dùa vµo c¸i g× trong khi x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch thÝch cho giai cÊp v« s¶n râ nh÷ng ®iÒu kiÖn th¾ng lîi cña giai cña m×nh trong §u-ma? NghÞ quyÕt cña chóng ta g¹t bá mäi t− cÊp ®ã, chø ®õng nªn rµng buéc tõ tr−íc chÝnh s¸ch cña m×nh t−ëng g©y xung ®ét v× xung ®ét, ®−a ra ®Þnh nghÜa chÝnh diÖn vÒ vµo kh¶ n¨ng cña mét th¾ng lîi kh«ng triÖt ®Ó, vµo kh¶ n¨ng cã “hµnh ®éng kÞp thêi” hiÓu theo nghÜa cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - thÓ cã thÊt b¹i côc bé, ― mµ ®ã l¹i chÝnh lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó x· héi: cÇn ph¶i tÝnh ®Õn cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng ®ang ph¸t thùc hiÖn ― cã thÓ thùc hiÖn ®−îc hay kh«ng ch−a biÕt ― “néi triÓn ë bªn ngoµi §u-ma do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan. c¸c §u-ma”. §iÓm cuèi cïng nãi vÒ c¸i “néi c¸c cã tr¸ch nhiÖm” lõng MÆc cho ph¸i tù do cø b¸n rÎ d©n chñ ®Ó kiÕm lÊy mÊy xu, danh. Giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa ®−a ra khÈu hiÖu nh− vµ mÆc cho chóng v× nh÷ng m¬ −íc th¶m h¹i, tÇm th−êng vµ vËy, ®ã kh«ng ph¶i lµ ngÉu nhiªn mµ tÊt nhiªn, cèt ®Ó lîi dông ®ín hÌn, vÒ c¸i cña bè thÝ th¶m h¹i mµ vøt bá mÊt c¸i toµn bé. nh÷ng lóc t¹m yªn nh»m lµm suy yÕu ý thøc c¸ch m¹ng cña §¶ng d©n chñ - x· héi cÇn ph¶i lµm sèng l¹i trong nh©n d©n ý quÇn chóng. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· ñng hé khÈu hiÖu ®ã thøc gi¸c ngé vÒ nh÷ng nhiÖm vô d©n chñ hoµn chØnh vµ d¾t c¶ trong §u-ma I lÉn trong §u-ma II, cßn Plª-kha-nèp th×, trong dÉn giai cÊp v« s¶n ®Õn nh÷ng môc ®Ých c¸ch m¹ng ®−îc nhËn thêi kú §u-ma II, ®· viÕt th¼ng ra trªn b¸o men-sª-vÝch r»ng: thøc mét c¸ch râ rµng. Chóng ta cÇn ph¶i soi s¸ng ý thøc cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi cÇn ph¶i lÊy khÈu hiÖu ®ã “lµm quÇn chóng c«ng nh©n vµ ph¸t huy tinh thÇn s½n sµng ®Êu khÈu hiÖu cña m×nh”. Nh− vËy qu¶ lµ khÈu hiÖu Êy ®· ®ãng tranh cña hä, chø ®õng nªn lµm mê ý thøc cña quÇn chóng mét vai trß hoµn toµn x¸c ®Þnh trong lÞch sö c¸ch m¹ng cña b»ng c¸ch xãa nhßa m©u thuÉn, xãa nhßa nh÷ng nhiÖm vô cña chóng ta. §¶ng c«ng nh©n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh th¸i ®é cña m×nh cuéc ®Êu tranh. (V ç t a y .) ®èi víi khÈu hiÖu ®ã. Kh«ng thÓ dùa vµo t×nh h×nh lµ hiÖn nay ph¸i tù do kh«ng ®−a ra khÈu hiÖu ®ã: hä t¹m thêi rót khÈu hiÖu ®ã v× nh÷ng lý do c¬ héi chñ nghÜa, nh−ng vÒ thùc chÊt th× hä cã ý muèn c©u kÕt chÆt chÏ h¬n víi chÕ ®é Nga hoµng. V¶ l¹i, c¸i khÈu hiÖu “néi c¸c §u-ma” ph¶n ¸nh mét c¸ch næi bËt h¬n c¶ nh÷ng xu h−íng néi t¹i ®ã cña ph¸i tù do muèn c©u kÕt.
  6. V. I. L ª - n i n §¹i héi V cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 432 433 18 17 ý KIÕN PH¸T BIÓU TRONG BuæI ý KIÕN PH¸T BIÓU VÒ VÊN §Ò TH¶O LUËN VÒ VÊN §Ò Bá PHIÕU T£N GäI CñA §¹I HéI 184 L¹I LÇN THø HAI §Ó BÇU NG¦êI VµO BAN CHÊP HµNH TRUNG −¥NG 185 NGµY 19 TH¸NG N¡M (1 TH¸NG s¸u) NGµY 19 TH¸NG N¡M (1 TH¸NG S¸U) 1 T«i rÊt ng¹c nhiªn thÊy nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch sî gäi tªn §¹i héi V. Ch¼ng lÏ lÞch sö cña chóng ta ®èi víi mét ng−êi nµo CÇn ph¶i tiÕn hµnh bá phiÕu l¹i lÇn thø hai. Li-be kh«ng ®ã l¹i lµ ®iÒu bÝ mËt hay sao? ®óng. Toµn bé lËp luËn cña ®ång chÝ Êy lµ mét sù ngôy biÖn lè bÞch. ThÕ vËy ai lµ ng−êi quyÕt ®Þnh viÖc rót th¨m? Chóng ta! Chóng ta lµ ®¹i biÓu tham gia phiªn häp cuèi cïng cña ®¹i héi. Kh«ng thÓ cã sù tháa thuËn ®−îc. V× ®©y lµ ®¹i héi, chø kh«ng ph¶i lµ héi nghÞ c¸c ph¸i. C¸c ®ång chÝ nãi r»ng chóng ta ®−îc ñy quyÒn gi¶i quyÕt chØ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt kü thuËt vµ nh÷ng vÊn ®Ò thñ tôc mµ th«i, thÕ mµ chóng ta l¹i võa míi th«ng qua nghÞ quyÕt chÝnh trÞ vÒ viÖc vay nî 186. 2 Ng−êi ta muèn uy hiÕp c¸c ®ång chÝ b»ng nh÷ng lêi nãi khñng khiÕp vÒ viÖc giµnh quyÒn lùc. Nh−ng chÝnh chóng ta l¹i ®−îc ñy quyÒn bÇu øng cö viªn vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng t¹i phiªn häp nµy. (C ã t i Õ n g å n µ o.) Xin c¸c ®ång chÝ h·y yªn lÆng, dï cã gµo thÐt thÕ nµo th× c¸c ®ång chÝ còng kh«ng ¸t ®−îc t«i ®©u! Ng−êi ta tr¸ch chóng t«i lµ muèn tranh thñ h¬n mét phiÕu. T«i cho r»ng cã thÓ vµ cÇn ph¶i lµm nh− thÕ. ë ®©y chóng ta gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chÝnh trÞ, vÊn ®Ò nguyªn t¾c. NÕu dïng biÖn ph¸p rót th¨m ― tøc biÖn ph¸p rñi may — ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, th× nh− vËy cã nghÜa lµ ®¸nh b¹c cÇu may. Kh«ng thÓ
  7. V. I. L ª - n i n 434 435 b¾t ®¶ng ph¶i tr¶i qua mét n¨m ®¸nh b¹c cÇu may ®−îc. T«i xin b¸o tr−íc víi c¸c ®ång chÝ r»ng, nÕu ― trong tr−êng hîp sè vÒ NH÷NG NHIÖM Vô CñA phiÕu ngang nhau ― ®¶ng ta gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy b»ng c¸ch GIAI CÊP V¤ S¶N TRONG rót th¨m, th× c¸c ®ång chÝ sÏ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm. Do ®ã, héi T×NH H×NH HIÖN NAY CñA nghÞ nµy cÇn ph¶i tiÕn hµnh bá phiÕu l¹i lÇn thø hai. CUéC C¸CH M¹NG D¢N CHñ - T− S¶N187 NhËn thÊy r»ng: 1) trªn c¬ së cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ kÐo dµi mµ n−íc Nga ®ang tr¶i qua vµ do thÕ lùc ph¶n ®éng trong chÝnh phñ ®−îc t¨ng c−êng hÕt søc m¹nh mÏ, cuéc ®Êu tranh giai cÊp gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ giai cÊp t− s¶n ngµy cµng trë nªn gay g¾t h¬n nhiÒu, vµ cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n chèng l¹i chÕ ®é cò còng ngµy cµng s©u s¾c thªm vµ ngµy cµng më réng ra; 2) n¨m c¸ch m¹ng võa qua ®−îc ®¸nh dÊu b»ng sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña ý thøc gi¸c ngé cña tÊt c¶ c¸c giai cÊp, sù t¨ng c−êng cña c¸c ®¶ng cùc ®oan, sù sôp ®æ cña nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn, sù suy yÕu cña “ph¸i gi÷a”, tøc lµ cña c¸c ®¶ng tù do chñ nghÜa mong muèn chÊm døt c¸ch m¹ng b»ng nh÷ng nh−îng bé cã thÓ tiÕp nhËn ®−îc ®èi víi bän ®Þa chñ Tr¨m ®en vµ chÕ ®é chuyªn chÕ; 3) lîi Ých giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n trong c¸ch m¹ng t− s¶n ®ßi hái ph¶i t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn më ra kh¶ n¨ng tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh réng lín nhÊt cho chñ nghÜa x· héi, chèng l¹i nh÷ng giai cÊp giµu cã; 4) ph−¬ng thøc duy nhÊt t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn Êy lµ giµnh lÊy nÒn céng hßa d©n chñ, chÝnh quyÒn ®Çy ®ñ cña nh©n d©n vµ yªu cÇu kinh tÕ - x· héi tèi thiÓu cÇn thiÕt cho giai cÊp v« s¶n (ngµy lµm 8 giê vµ nh÷ng yªu cÇu kh¸c trong c−¬ng lÜnh tèi thiÓu cña §¶ng d©n chñ - x· héi); 5) chØ cã giai cÊp v« s¶n lµ cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh c¸ch m¹ng d©n chñ ®Õn cïng víi ®iÒu kiÖn lµ giai cÊp ®ã, víi t− c¸ch lµ giai
  8. V. I. L ª - n i n 436 437 cÊp triÖt ®Ó c¸ch m¹ng duy nhÊt trong x· héi hiÖn t¹i, sÏ dÉn d¾t quÇn chóng n«ng d©n ®Êu tranh kh«ng th−¬ng tiÕc chèng l¹i chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ nhµ n−íc cña chÕ ®é n«ng n«, ®¹i héi thõa nhËn r»ng: TH¸I §é §èI VíI C¸C §¶NG T¦ S¶N a) nhiÖm vô chñ yÕu cña giai cÊp v« s¶n trong thêi kú lÞch sö hiÖn t¹i lµ tiÕn hµnh ®Õn cïng cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ ë Nga. VÊn ®Ò th¸i ®é cña §¶ng d©n chñ - x· héi ®èi víi c¸c ®¶ng b) mäi hµnh ®éng nh»m h¹ thÊp nhiÖm vô ®ã nhÊt ®Þnh sÏ t− s¶n n»m trong sè c¸i gäi lµ nh÷ng vÊn ®Ò “chung” hay lµ dÉn ®Õn chç lµm cho giai cÊp c«ng nh©n tõ mét l·nh tô c¸ch m¹ng nh©n d©n, l·nh ®¹o quÇn chóng n«ng d©n d©n chñ, biÕn nh÷ng vÊn ®Ò “cã tÝnh chÊt lý luËn”, tøc lµ nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng thµnh mét ng−êi tham gia c¸ch m¹ng mét c¸ch thô ®éng, ch¹y cã liªn hÖ trùc tiÕp víi mét nhiÖm vô thùc tÕ nhÊt ®Þnh nµo ®ã, theo ®u«i giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa; ®Ò ra tr−íc ®¶ng trong lóc nµy. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch vµ c) trong khi dèc hÕt søc ra gióp ®ì viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸i Bun ®· tiÕn hµnh ®Êu tranh gay g¾t chèng l¹i viÖc ®−a ®ã, §¶ng d©n chñ - x· héi kh«ng ®−îc phót nµo quªn nh÷ng nh÷ng vÊn ®Ò nh− thÕ vµo ch−¬ng tr×nh nghÞ sù cña §¹i héi môc ®Ých ®éc lËp, x· héi chñ nghÜa cña giai cÊp v« s¶n. §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga häp ë Lu©n-®«n; ®¸ng tiÕc lµ ë ®©y hä l¹i ®−îc sù ñng hé cña T¬-rèt-xki lµ ng−êi ViÕt vµo gi÷a ngµy 21 vµ 25 kh«ng thuéc vµo ph¸i nµo c¶. C¸nh c¬ héi chñ nghÜa trong ®¶ng th¸ng N¨m (3 vµ 7 th¸ng S¸u) ta, còng nh− c¸nh c¬ héi chñ nghÜa trong c¸c ®¶ng d©n chñ - x· 1907 héi kh¸c, ®· b¶o vÖ mét ch−¬ng tr×nh nghÞ sù "thiÕt thùc" vµ “thùc tÕ” cña ®¹i héi. Hä l¶ng tr¸nh nh÷ng vÊn ®Ò “chung, réng §¨ng lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga, §¨ng ngµy 7 th¸ng B¶y 1907 lín”. Hä ®· quªn mÊt r»ng, xÐt cho cïng, chÝnh s¸ch réng lín - theo ®óng b¶n ®¨ng trªn b¸o trªn b¸o “Zihņa”, sè 78 DÞch tõ tiÕng L¸t-vi-a cã tÝnh nguyªn t¾c lµ chÝnh s¸ch duy nhÊt, thËt sù thùc tÕ. Hä ®· quªn r»ng ng−êi nµo b¾t tay vµo nh÷ng vÊn ®Ò riªng tr−íc khi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò chung, th× kÎ ®ã, trªn mçi b−íc ®i, sÏ kh«ng sao tr¸nh khái “vÊp ph¶i” nh÷ng vÊn ®Ò chung ®ã mét c¸ch kh«ng tù gi¸c. Mµ mï qu¸ng vÊp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò ®ã trong tõng tr−êng hîp riªng, th× cã nghÜa lµ ®−a chÝnh s¸ch cña m×nh ®Õn chç cã nh÷ng sù dao ®éng tåi tÖ nhÊt vµ mÊt h¼n tÝnh nguyªn t¾c. Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch kiªn tr× ®ßi ®−a c¶ mét lo¹t nh÷ng "vÊn ®Ò chung" vµo ch−¬ng tr×nh nghÞ sù cña ®¹i héi, nhê sù gióp ®ì cña c¸c ®ång chÝ Ba-lan vµ L¸t-vi-a, hä chØ míi ®−a vµo
  9. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 438 439 muèn biÕt ®Õn. Theo quan ®iÓm cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ch−¬ng tr×nh nghÞ sù ®−îc cã mçi mét vÊn ®Ò: vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi th× giai cÊp v« s¶n ph¶i ®¶m nhËn nhiÖm vô tÝch cùc lµ: tiÕn víi c¸c ®¶ng t− s¶n. Vµ vÊn ®Ò nµy ®øng ®Çu kh«ng nh÷ng cña hµnh ®Õn cïng cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n, trë thµnh l·nh tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c cña ®¹i héi, mµ cßn cña tÊt c¶ tô cña cuéc c¸ch m¹ng ®ã. §iÒu nµy chØ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc c¸c c«ng viÖc nãi chung. Së dÜ nh− thÕ vµ tÊt ph¶i nh− thÕ, chÝnh víi ®iÒu kiÖn lµ giai cÊp v« s¶n d¾t dÉn ®−îc quÇn chóng tiÓu lµ v×: vÒ th¸i ®é cña chóng ta ®èi víi c¸c ®¶ng kh«ng ph¶i lµ v« t− s¶n d©n chñ, ®Æc biÖt lµ n«ng d©n, ®i theo m×nh trong cuéc s¶n, cã sù ®¸nh gi¸ kh¸c nhau, ― ®ã lµ nguån gèc thËt sù cña hÇu ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ vµ chèng giai cÊp t− s¶n tù hÕt vµ tÊt c¶ nh÷ng sù bÊt ®ång ý kiÕn c¨n b¶n, cña tÊt c¶ nh÷ng do chñ nghÜa vµ ph¶n béi. Ngay c¶ tr−íc khi ®¶ng chñ yÕu cña sù bÊt ®ång ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò chÝnh s¸ch thùc tÕ cña giai cÊp v« ph¸i tù do, §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, hµnh ®éng c«ng khai, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· suy luËn sù ph¶n béi cña giai cÊp s¶n trong cuéc c¸ch m¹ng Nga. Ngay tõ håi ®Çu cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n ®ã lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái, suy luËn xuÊt ph¸t tõ Nga, ë trong §¶ng d©n chñ - x· héi ®· xuÊt hiÖn hai quan ®iÓm nh÷ng lîi Ých giai cÊp cña giai cÊp t− s¶n, mét giai cÊp rÊt sî c¨n b¶n vÒ tÝnh chÊt cña cuéc c¸ch m¹ng vµ vÒ vai trß cña giai phong trµo v« s¶n*. cÊp v« s¶n trong cuéc c¸ch m¹ng Êy. Ai ph©n tÝch nh÷ng sù bÊt Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch cã khuynh h−íng cho r»ng, trong ®ång ý kiÕn vÒ s¸ch l−îc trong §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n, giai cÊp t− s¶n ph¶i lµ ®éng lùc c¸ch Nga, mµ kh«ng ®Ò cËp tíi sù kh¸c nhau cña c¸c quan ®iÓm c¨n m¹ng vµ lµ ng−êi quyÕt ®Þnh quy m« c¸ch m¹ng. Giai cÊp v« b¶n ®ã, ng−êi Êy sÏ bÞ rèi mï lªn mét c¸ch tuyÖt väng trong s¶n kh«ng thÓ l·nh ®¹o cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n, nã chØ nªn gi÷ nh÷ng chi tiÕt vµ nh÷ng ®iÒu vôn vÆt kh«ng ®¸ng kÓ. vai trß ph¸i ®èi lËp cùc ®oan, chø ®õng t×m c¸ch giµnh chÝnh quyÒn. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· hÕt søc kiªn quyÕt b¸c bá I t− t−ëng vÒ chuyªn chÝnh d©n chñ c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« Ngay tõ ®Çu n¨m 1905, vÒ vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ cuéc c¸ch m¹ng s¶n vµ cña n«ng d©n. cña chóng ta vµ nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n trong cuéc c¸ch Lóc ®ã, vµo th¸ng N¨m 1905 (tøc lµ võa ch½n hai n¨m tr−íc m¹ng Êy, ë trong §¶ng d©n chñ - x· héi Nga ®· hoµn toµn næi ®©y), nh÷ng sù bÊt ®ång ý kiÕn cßn cã tÝnh chÊt thuÇn tóy lý bËt h¼n lªn hai trµo l−u; håi mïa xu©n n¨m 1905, t¹i §¹i héi III luËn, trõu t−îng, v× tr−íc mÆt ®¶ng ta ch−a n¶y ra mét nhiÖm b«n-sª-vÝch cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga häp ë vô thùc tiÔn trùc tiÕp nµo c¶. Do ®ã ®iÒu ®Æc biÖt cã ý nghÜa lµ theo dâi, ― ®Ó lµm bµi häc cho nh÷ng ng−êi thÝch g¹t bá khái Lu©n-®«n vµ t¹i cuéc héi nghÞ cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch häp ë Gi¬-ne-v¬ trong cïng thêi gian ®ã, hai trµo l−u Êy ®· ch−¬ng tr×nh nghÞ sù cña ®¹i héi nh÷ng vÊn ®Ò trõu t−îng vµ thay vµo b»ng nh÷ng vÊn ®Ò “thiÕt thùc” vµ thùc tÕ, ― xem vÒ biÓu lé ra mét c¸ch ®Çy ®ñ, râ rµng vµ ®−îc nh÷ng tæ chøc nhÊt sau, trªn thùc tÕ, nh÷ng sù bÊt ®ång ý kiÕn ®ã ®· biÓu hiÖn cô ®Þnh thõa nhËn vÒ mÆt h×nh thøc. Lóc ®ã c¶ nh÷ng ng−êi b«n- thÓ nh− thÕ nµo. sª-vÝch lÉn nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®Òu ®· ®−a ra th¶o luËn vµ ®· th«ng qua nh÷ng nghÞ quyÕt mµ hiÖn nay nh÷ng ng−êi ®· quªn b½ng mÊt lÞch sö cña ®¶ng m×nh hoÆc thËm chÝ ®· _____ quªn b½ng mÊt lÞch sö cña ph¸i m×nh, hoÆc muèn trèn tr¸nh * Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· nãi r»ng chØ cã thùc hiÖn chuyªn chÝnh viÖc gi¶i thÝch râ nh÷ng nguån gèc thËt sù cña c¸c sù bÊt ®ång d©n chñ c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ cña n«ng d©n, th× c¸ch m¹ng ý kiÕn cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c, ― ®· cã thiªn h−íng qu¸ râ lµ kh«ng míi cã thÓ hoµn toµn th¾ng lîi ®−îc.
  10. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 440 441 Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch kh¼ng ®Þnh r»ng, trªn thùc tÕ, nh− vËy ®èi víi khÈu hiÖu c¸ch m¹ng. TuyÓn cö §u-ma II (cuèi nh÷ng quan ®iÓm men-sª-vÝch sÏ ®−a ®Õn chç h¹ thÊp c¸c khÈu 1906 vµ ®Çu 1907): nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch chñ tr−¬ng thµnh hiÖu cña giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng xuèng thµnh nh÷ng khÈu lËp “khèi liªn minh cã tÝnh chÊt kü thuËt” víi bän d©n chñ - lËp hiÖu vµ s¸ch l−îc cña giai cÊp t− s¶n qu©n chñ - tù do chñ hiÕn (cßn Plª-kha-nèp th× chñ tr−¬ng thµnh lËp khèi liªn minh nghÜa. N¨m 1905, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch h¨ng h¸i chøng chÝnh trÞ lÊy “§u-ma toµn quyÒn” lµm c−¬ng lÜnh). Nh÷ng ng−êi minh r»ng chØ cã hä míi b¶o vÖ chÝnh s¸ch thËt sù v« s¶n, cßn b«n-sª-vÝch chèng l¹i viÖc liªn minh víi bän d©n chñ - lËp hiÕn nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch th× ®em hßa tan phong trµo c«ng vµ chñ tr−¬ng tiÕn hµnh vËn ®éng bÇu cö ®éc lËp vµ cã thÓ nh©n vµo phong trµo d©n chñ - t− s¶n. Nh÷ng ng−êi men-sª- thµnh lËp khèi liªn minh c¸nh t¶. C¸c ®ång chÝ h·y ®em ®èi vÝch cã nh÷ng nguyÖn väng hÕt søc ch©n thµnh vÒ chÝnh s¸ch chiÕu c¸c sù thËt lín nhÊt ®ã rót trong lÞch sö s¸ch l−îc cña ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n, ― ®iÒu ®ã lé râ qua nh÷ng ®o¹n nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi trong hai n¨m, víi nh÷ng sù bÊt v¨n cùc kú cã ý nghÜa sau ®©y ë mét trong nh÷ng nghÞ quyÕt ®ång ý kiÕn c¨n b¶n cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c ®· ®−îc tr×nh bµy cña hä lóc bÊy giê, ®· ®−îc héi nghÞ men-sª-vÝch th«ng qua håi trªn kia. C¸c ®ång chÝ sÏ thÊy ngay r»ng hai n¨m c¸ch m¹ng ®· th¸ng N¨m 1905. NghÞ quyÕt ®ã nãi: “Còng nh− tr−íc kia §¶ng x¸c minh sù ph©n tÝch chung cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ d©n chñ - x· héi vÉn sÏ chèng l¹i nh÷ng ng−êi b¹n gi¶ dèi cña mÆt lý luËn. §¶ng d©n chñ - x· héi buéc ph¶i chèng l¹i ph¸i tù nh©n d©n, chèng l¹i tÊt c¶ nh÷ng chÝnh ®¶ng gi−¬ng ngän cê tù do ph¶n béi, buéc ph¶i hîp søc víi ph¸i lao ®éng vµ ph¸i d©n do vµ d©n chñ nh−ng ®ång thêi l¹i tõ chèi viÖc thùc sù ñng hé tóy ®Ó “cïng ®¸nh”: b»ng ®a sè phiÕu trong §u-ma, §u-ma II ®· cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n”. BÊt chÊp tÊt c¶ hoµn toµn x¸c lËp ®−îc −u thÕ ®ã. Nh÷ng nguyÖn väng tèt ®Ñp c¸c nguyÖn väng tèt ®Ñp Êy, nh÷ng lý luËn s¸ch l−îc sai lÇm cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch muèn v¹ch trÇn tÊt c¶ nh÷ng kÎ cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, trªn thùc tÕ, ®· ®−a ®Õn chç hy ®ang tõ chèi kh«ng chÞu ñng hé cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña sinh tÝnh ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n cho chñ nghÜa tù do cña giai cÊp v« s¶n, chØ râ ®ã lµ nh÷ng ng−êi b¹n gi¶ dèi cña nh©n giai cÊp t− s¶n qu©n chñ. d©n ― nh÷ng nguyÖn väng Êy l¸t ®−êng dÉn ®Õn c¸i ®Þa ngôc Chóng ta h·y thö nhí l¹i xem trong hai n¨m c¸ch m¹ng ®ã liªn minh chÝnh trÞ víi ph¸i tù do, thËm chÝ cßn ®i ®Õn chç chÊp gi÷a nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· nhËn c¶ nh÷ng khÈu hiÖu cña ph¸i ®ã. sinh ra nh÷ng sù bÊt ®ång ý kiÕn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh s¸ch N¨m 1905, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, c¨n cø vµo sù ph©n thùc tÕ nµo. §u-ma Bu-l−-ghin håi mïa thu 1905. Nh÷ng tÝch vÒ lý luËn, ®· tiªn ®o¸n r»ng vÊn ®Ò sù ph¶n béi cña ph¸i ng−êi b«n-sª-vÝch chñ tr−¬ng tÈy chay, cßn nh÷ng ng−êi men- tù do vµ nh÷ng kh¶ n¨ng d©n chñ cña n«ng d©n, lµ vÊn ®Ò mÊu sª-vÝch th× chñ tr−¬ng tham gia. §u-ma VÝt-te ― còng nh− vËy. ChÝnh s¸ch trong §u-ma I (mïa hÌ 1906) ― nh÷ng ng−êi chèt quyÕt ®Þnh s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n. TÊt c¶ mäi sù bÊt ®ång ý kiÕn thùc tiÔn tiÕp men-sª-vÝch t¸n thµnh khÈu hiÖu: néi c¸c cã tr¸ch nhiÖm, nh÷ng theo ®ã vÒ chÝnh s¸ch cña ®¶ng c«ng nh©n, ®Òu xoay quanh ng−êi b«n-sª-vÝch ph¶n ®èi: hä chñ tr−¬ng thµnh lËp ban chÊp chÝnh c¸i vÊn ®Ò mÊu chèt Êy. Tõ nh÷ng c¬ së sai lÇm cña s¸ch hµnh cña ph¸i t¶, tøc lµ ban chÊp hµnh cña §¶ng d©n chñ - x· héi vµ ph¸i lao ®éng. §u-ma gi¶i t¸n (th¸ng B¶y 1906) ― nh÷ng l−îc men-sª-vÝch ®· thùc sù n¶y sinh vÒ mÆt lÞch sö c¸i chÝnh ng−êi men-sª-vÝch ®−a ra khÈu hiÖu: “ñng hé §u-ma, víi tÝnh s¸ch lÖ thuéc vµo ph¸i tù do. c¸ch lµ c¬ quan quyÒn lùc triÖu tËp Quèc héi lËp hiÕn”, nh÷ng T¹i §¹i héi thèng nhÊt Xtèc-kh«n n¨m 1906, nh÷ng ng−êi ng−êi b«n-sª-vÝch th× b¸c bá sù xuyªn t¹c theo kiÓu ph¸i tù do b«n-sª-vÝch vµ nh÷ng ng −êi men-sª-vÝch ®· ®−a ra hai nghÞ
  11. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 442 443 ra mÆt vµ c«ng khai tuyªn truyÒn “sù phèi hîp”, tøc lµ, nãi theo quyÕt c¨n b¶n kh¸c nhau vÒ c¸c ®¶ng t− s¶n. Trong nghÞ quyÕt tiÕng Nga, sù hßa hîp hµnh ®éng cña giai cÊp v« s¶n vµ cña cña m×nh, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· hoµn toµn qu¸n triÖt t− ph¸i d©n chñ - t− s¶n nãi chung! t−ëng c¨n b¶n vÒ sù ph¶n béi cña ph¸i tù do vµ vÒ chuyªn chÝnh d©n chñ c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ cña n«ng d©n, DÇn dÇn tõ b−íc nµy ®Õn b−íc kh¸c. N¨m 1905, ý ®Þnh rÊt ®ång thêi chØ minh häa thªm cho t− t−ëng ®ã b»ng nh÷ng sù tèt cña ng−êi x· héi chñ nghÜa vµ lý luËn rÊt tåi. N¨m 1906, thËt vµ nh÷ng sù kiÖn sau thêi gian th¸ng M−êi (sù ph©n liÖt kh«ng cã mét lý luËn nµo vµ kh«ng cã mét ý ®Þnh nµo. N¨m gi÷a ph¸i th¸ng M−êi vµ bän d©n chñ - lËp hiÕn; sù thµnh lËp 1907, kh«ng cã mét lý luËn nµo, nh−ng chÝnh s¸ch lµ c«ng khai Héi liªn hiÖp n«ng d©n vµ c¸c liªn minh cÊp tiÕn cña nh÷ng c¬ héi chñ nghÜa. "Sù hßa hîp" chÝnh s¸ch cña §¶ng d©n chñ - phÇn tö trÝ thøc, v.v.). B»ng c¸ch ph©n tÝch néi dung giai cÊp x· héi víi chÝnh s¸ch cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, ― ®ã cña c¸c lo¹i ®¶ng t− s¶n chñ yÕu, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· lµ tiÕng nãi cuèi cïng cña chñ nghÜa men-sª-vÝch. V¶ l¹i cã thÓ ghi, cã thÓ nãi nh− thÕ, c¸c tµi liÖu cô thÓ vµo trong khu«n khæ nµo kh¸c thÕ ®−îc sau nh÷ng sù liªn minh víi bän d©n chñ - s¬ ®å cò vµ trõu t−îng cña hä. Trong b¶n nghÞ quyÕt ®−a ra lËp hiÕn, sau viÖc biÓu quyÕt t¸n thµnh G«-l«-vin, sau nh÷ng t¹i §¹i héi Xtèc-kh«n, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· tõ chèi cuéc häp riªng víi bän d©n chñ - lËp hiÕn, sau nh÷ng m−u toan kh«ng chÞu ph©n tÝch néi dung giai cÊp cña c¸c ®¶ng, vin vµo g¹t bá viÖc tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ ra khái nh÷ng yªu tÝnh chÊt thiÕu “æn ®Þnh” cña c¸c ®¶ng ®ã. Thùc ra th× ®ã lµ lÈn s¸ch cã tÝnh chÊt b¾t buéc cña chóng ta vµ sau nh÷ng ®iÒu tuyÖt tr¸nh viÖc tr¶ lêi thùc chÊt vÊn ®Ò. Vµ th¸i ®é lÈn tr¸nh ®ã ®· mü kh¸c trong chÝnh s¸ch cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. biÓu hiÖn mét c¸ch hÕt søc næi bËt ë chç: nh÷ng ng−êi men-sª- T¹i ®¹i héi ë Lu©n-®«n, chÝnh s¸ch cña nh÷ng ng−êi men- vÝch tuy ®· thu ®−îc th¾ng lîi t¹i §¹i héi Xtèc-kh«n, nh−ng sª-vÝch ®èi víi chñ nghÜa tù do, ®· bÞ ph¸ s¶n mét c¸ch hÕt søc ®· tù rót bá nghÞ quyÕt cña hä vÒ th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− triÖt ®Ó. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· hoµn toµn kh«ng d¸m ®−a s¶n ë Nga. Mïa xu©n n¨m 1905, trong mét nghÞ quyÕt, nh÷ng ra b¶n nghÞ quyÕt ®Çu tiªn cña hä ®¨ng trªn tê "§u-ma nh©n ng−êi men-sª-vÝch ®· ®Ò nghÞ v¹ch trÇn tÊt c¶ nh÷ng ng−êi d©n" (sè 12). Hä ®· lÊy l¹i b¶n nghÞ quyÕt Êy, thËm chÝ kh«ng ®−a thuéc ph¸i tù do vµ nh÷ng ng −êi thuéc ph¸i d©n chñ lóc ®ã tõ nã ra tiÓu ban; tiÓu ban gåm cã 15 ®¹i biÓu cña tÊt c¶ n¨m ph¸i chèi kh«ng ñng hé cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« trong ®¹i héi (4 b«n-sª-vÝch, 4 men-sª-vÝch, 2 ®¹i biÓu Ba-lan, 2 s¶n, chØ râ ®ã lµ nh÷ng ng−êi b¹n gi¶ nh©n gi¶ nghÜa cña nh©n d©n. Mïa xu©n n¨m 1906, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ― chø ®¹i biÓu L¸t-vi-a, 3 ng−êi thuéc ph¸i Bun). Cã lÏ, kh«ng ph¶i chØ kh«ng ph¶i nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ― ®· nãi trong mét nghÞ cã nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i Bun, mµ ngay c¶ nhiÒu ng−êi men- sª-vÝch còng ®Òu ch¸n ghÐt c¸i khÈu hiÖu "phèi hîp", hßa hîp quyÕt vÒ sù gi¶ nh©n gi¶ nghÜa cña mét ®¶ng tù do cô thÓ, tøc chÝnh s¸ch cña ph¸i x· héi chñ nghÜa víi chÝnh s¸ch cña ph¸i tù lµ §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, cßn nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch th× do. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch khi ®Õn häp tiÓu ban, ®· “cä röa thÝch g¸c vÊn ®Ò l¹i ch−a gi¶i quyÕt. Mïa xu©n n¨m 1907, t¹i m×nh s¹ch sÏ”: hä ®· viÕt mét b¶n nghÞ quyÕt míi, trong ®ã hä ®¹i héi häp ë Lu©n-®«n, chñ nghÜa men-sª-vÝch l¹i cµng lé nguyªn h×nh ra râ h¬n n÷a: hä ®· hoµn toµn vøt bá c¸i ®· hoµn toµn thñ tiªu “sù phèi hîp”. Thay vµo “sù phèi hîp” lµ: yªu cÇu cò ®ßi ph¸i tù do vµ ph¸i d©n chñ ñng hé cuéc ®Êu giai cÊp v« s¶n lîi dông c¸c ®¶ng kh¸c ®Ó phôc vô cho môc tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n. NghÞ quyÕt cña nh÷ng ®Ých cña m×nh, thõa nhËn nhiÖm vô chÝnh trÞ cña giai cÊp v« ng−êi men-sª-vÝch (xem dù th¶o nghÞ quyÕt trong “§u-ma s¶n lµ thµnh lËp chÕ ®é céng hßa, v. v.. Nh−ng hoµn toµn nh©n d©n” n¨m 1907, sè 12 ― ®©y lµ mét v¨n kiÖn cùc kú quan träng) v« Ých. C¸i ¸o dµi thanh nh· Êy ®· ®−îc ng−êi ta cè t×nh t« vÏ
  12. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 444 445 sÆc sì ®Ó che ®Ëy vÉn c¸i chÝnh s¸ch “phèi hîp” Êy, ― ®iÒu nµy Kh«ng cßn tranh c·i vµo ®©u ®−îc, hai t− t−ëng rÊt quan ®· qu¸ − râ rµng ®èi víi tÊt c¶ mäi ng−êi. KÕt luËn thùc tiÔn rót träng ®ã cña nghÞ quyÕt cña ®¹i biÓu Ba-lan ®· n¾m thËt ch¾c ra tõ b¶n nghÞ quyÕt ®ã còng vÉn lµ: "tháa thuËn víi c¸c ®¶ng chÝnh c¸i lâi cña vÊn ®Ò. Còng kh«ng cßn tranh c·i vµo ®©u ®ã (víi ph¸i tù do còng nh− víi ph¸i d©n tóy) trong mét sè ®−îc, c¸i kÕ ho¹ch ®−a ra mét chØ thÞ ng¾n gän cô thÓ cho giai tr−êng hîp riªng biÖt nhÊt ®Þnh". Trong sè 15 thµnh viªn cña tiÓu cÊp v« s¶n cña tÊt c¶ c¸c d©n téc ë Nga mµ kh«ng cã sù nghÞ luËn “theo kiÓu x· héi häc” vÒ c¸c lo¹i ®¶ng, ― c¸i kÕ ho¹ch Êy ban, chØ cã bèn, tøc lµ chØ cã nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch lµ t¸n thµnh lÊy b¶n nghÞ quyÕt nh− thÕ lµm c¬ së ! ChÝnh s¸ch cña thËt lµ hÊp dÉn. Nh−ng tuy vËy kinh nghiÖm ®· cho thÊy r»ng nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, víi tÝnh c¸ch lµ mét chÝnh s¸ch nh− trªn c¬ së nghÞ quyÕt cña ®¹i biÓu Ba-lan th× ®¹i héi nµy kh«ng vËy, kh«ng thÓ cã mét sù thÊt b¹i nµo triÖt ®Ó h¬n thÕ n÷a. NghÞ thÓ ®i tíi chç gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch ®Çy ®ñ, râ rµng vµ døt quyÕt cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· ®−îc lÊy lµm c¬ së t¹i ®¹i kho¸t ®−îc. Muèn b¸c bá chñ nghÜa men-sª-vÝch th× cÇn ph¶i héi, vµ sau mét sè ®iÒu söa ®æi kh«ng ®¸ng kÓ, nã ®· ®−îc th«ng x¸c ®Þnh mét c¸ch thËt hÕt søc tØ mØ nh÷ng quan ®iÓm chÝnh qua toµn bé víi sè phiÕu nh− sau: phiÕu thuËn ― 158-163; phiÕu diÖn cña §¶ng d©n chñ - x· héi ®èi víi c¸c ®¶ng, v× nÕu kh«ng chèng ― h¬n mét tr¨m mét chót (cã mét tr−êng hîp cã 106); thÕ th× sÏ vÉn cßn c¬ së cho sù m¬ hå. phiÕu tr¾ng ― 10-20. Nh−ng, tr−íc khi chuyÓn sang ph©n tÝch T¹i tiÓu ban, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch vµ ph¸i Bun liÒn b¸m nh÷ng t− t−ëng c¬ b¶n cña nghÞ quyÕt ®ã vµ ý nghÜa cña c¸c ®iÒu ngay lÊy b¶n nghÞ quyÕt cña ®¹i biÓu Ba-lan, chÝnh lµ ®Ó lîi dông söa ®æi do nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®−a vµo, chóng ta nªn nãi c¸i c¬ së ®ã. TiÓu ban ®· lÊy dù th¶o cña ®¹i biÓu Ba-lan lµm c¬ thªm vÒ mét t×nh tiÕt kh«ng ph¶i lµ kh«ng ®¸ng chó ý, ®· x¶y ra së, víi b¶y phiÕu thuËn (4 ®¹i biÓu men-sª-vÝch, 2 ®¹i biÓu Ba- trong khi th¶o luËn nghÞ quyÕt t¹i tiÓu ban. lan, 1 ®¹i biÓu ph¸i Bun) vµ b¶y phiÕu chèng (4 ®¹i biÓu b«n-sª- Cã ba b¶n dù th¶o nghÞ quyÕt ®· ®−îc ®−a ra tiÓu ban, chø vÝch, 2 ®¹i biÓu L¸t-vi-a, 1 ®¹i biÓu ph¸i Bun; cßn ng−êi thø 15 kh«ng ph¶i lµ hai: mét cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, mét cña cña tiÓu ban th× lóc ®ã bá phiÕu tr¾ng hay lµ v¾ng mÆt). TiÕp ®ã, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch vµ mét cña ®¹i biÓu Ba-lan. C¸c ®¹i tiÓu ban ®· ®em thªm vµo b¶n dù th¶o cña ®¹i biÓu Ba-lan nh÷ng biÓu Ba-lan ®· nhÊt trÝ víi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ nh÷ng "®iÒu söa ®æi" bãp mÐo b¶n dù th¶o ®ã ®Õn nçi kh«ng cßn nhËn t− t−ëng c¬ b¶n, nh−ng hä kh«ng t¸n thµnh c¸i kiÓu nghÞ quyÕt ra ®−îc nã n÷a. ThËm chÝ, ng−êi ta cßn thõa nhËn c¶ ®iÒu söa cña chóng ta trong ®ã ®· ph©n tÝch tõng nhãm ®¶ng mét. C¸c ®æi vÒ viÖc cã thÓ ký kÕt nh÷ng sù tháa thuËn “cã tÝnh chÊt kü ®¹i biÓu Ba-lan cho ®ã lµ cã tÝnh chÊt mét ¸ng v¨n ch−¬ng; hä thuËt” víi ph¸i tù do. LÏ tù nhiªn lµ c¸c ®¹i biÓu Ba-lan lóc ®ã ®· cho lµ nghÞ quyÕt cña chóng ta qu¸ nÆng nÒ. Hä ®· x©y dùng rót lui b¶n dù th¶o cña m×nh ®· bÞ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch bãp dù th¶o cña hä trªn viÖc v¾n t¾t nªu lªn hai nguyªn t¾c chung mÐo ®i. ThÕ lµ ngoµi c¸c ®¹i biÓu Ba-lan ra th× c¶ ph¸i Bun lÉn cña chÝnh s¸ch cña giai cÊp v« s¶n ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n: 1) nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®Òu kh«ng ®ång ý ®−a b¶n dù th¶o giai cÊp v« s¶n ph¶i gi÷ v÷ng sù biÖt lËp giai cÊp cña nã ®èi víi nh− thÕ ra ®¹i héi. Toµn bé viÖc lµm cña tiÓu ban ®· trë thµnh tÊt c¶ c¸c ®¶ng kh¸c v× nh÷ng nhiÖm vô x· héi chñ nghÜa cña c«ng d· trµng, vµ ®¹i héi ®µnh buéc ph¶i trùc tiÕp biÓu quyÕt lÊy nã, kh«ng kÓ lµ c¸c ®¶ng kh¸c ®ã c¸ch m¹ng nh− thÕ nµo vµ dù th¶o cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch lµm c¬ së. kiªn quyÕt nh− thÕ nµo ngay c¶ trong viÖc chñ tr−¬ng chÕ ®é céng hßa; 2) liªn kÕt víi c¸c ®¶ng thuéc ph¸i lao ®éng chèng l¹i B©y giê thö hái viÖc ®¹i héi lÊy dù th¶o ®ã lµm c¬ së, cã ý chÕ ®é chuyªn chÕ vµ chèng l¹i ph¸i tù do ph¶n béi. nghÜa nguyªn t¾c g×? V× nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n nµo cña s¸ch l−îc
  13. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 446 447 nghÞ quyÕt ®ã häc thuyÕt m¸c-xÝt vÒ ®Êu tranh giai cÊp, ®· v« s¶n mµ ®¹i héi ®· nhÊt trÝ trªn b¶n dù th¶o ®ã vµ b¸c bá b¶n biÕn mÊt. dù th¶o cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch? Kh«ng ph¶i lµ nh÷ng lîi Ých c¨n b¶n cña c¸c giai cÊp kh¸c Ch¨m chó ®äc kü hai b¶n dù th¶o th× sÏ dÔ dµng n¾m ®−îc nhau trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa ®· s¶n sinh ra c¸c lo¹i ®¶ng hai ®iÓm c¬ b¶n ®ã. Mét lµ, trªn thùc tÕ th× nghÞ quyÕt cña t− s¶n kh¸c nhau, ― kh«ng ph¶i lµ lîi Ých giai cÊp ®· s¶n sinh ra nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch tiÕn hµnh sù phª b×nh x· héi chñ nh÷ng ¶o t−ëng hßa b×nh hoÆc lµ nh÷ng “xu h−íng dung hßa” ë nghÜa ®èi víi c¸c ®¶ng phi v« s¶n. Hai lµ, nghÞ quyÕt ®ã quy mét sè ng−êi nµy, “chñ nghÜa c¸ch m¹ng” ë mét sè ng−êi kh¸c. ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c s¸ch l−îc cña giai cÊp v« s¶n trong Kh«ng ph¶i nh− thÕ. Hoµn c¶nh lÞch sö vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cuéc c¸ch m¹ng hiÖn nay, lµm cho kh¸i niÖm “l·nh tô” c¸ch kinh tÕ - x· héi nµo ®ã mµ ch−a ai biÕt ®Õn, ®ang k×m h·m sù m¹ng cã mét néi dung thËt hÕt søc râ rµng cô thÓ, chØ râ cã thÓ ph¸t triÓn cña phong trµo d©n chñ - t− s¶n nãi chung. ThÕ lµ vµ cÇn ph¶i hîp søc víi ai ®Ó “cïng ®¸nh”, ®¸nh ai vµ cô thÓ lµ tÝnh dung hßa cña t− b¶n vµ chñ nghÜa c¸ch m¹ng cña ng−êi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo. mu-gÝch ph¸t sinh kh«ng ph¶i lµ tõ ®Þa vÞ cña giai cÊp t− s¶n vµ Sai lÇm chñ yÕu cña nghÞ quyÕt cña nh÷ng ng−êi men-sª- cña n«ng d©n trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa ®ang ®−îc gi¶i vÝch lµ ë chç nã kh«ng ®−a ra ®iÓm nµy mµ còng kh«ng ®−a ra phãng tho¸t khái chÕ ®é n«ng n«, mµ lµ tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ ®iÓm kia, do kh«ng cã néi dung ®ã nªn nã më toang cöa cho hoµn c¶nh nµo ®ã cña toµn bé “cuéc c¸ch m¹ng cña chóng ta” chñ nghÜa c¬ héi, tøc lµ, xÐt cho ®Õn cïng, më toang cöa cho nãi chung. §iÓm tiÕp sau thËm chÝ cßn nãi r»ng “nh÷ng xu viÖc ®em chÝnh s¸ch cña ph¸i tù do thay thÕ cho chÝnh s¸ch cña h−íng tiªu cùc ®ã hiÖn ®ang k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c¸ch §¶ng d©n chñ - x· héi. ThËt vËy: xin h·y nh×n xem sù phª b×nh m¹ng” “®· béc lé ra ngoµi” mét c¸ch ®Æc biÖt m¹nh mÏ “trong thêi kú t¹m yªn hiÖn nay”. x· héi chñ nghÜa cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®èi víi c¸c ®¶ng phi v« s¶n. Sù phª b×nh ®ã chung quy lµ luËn ®iÓm thÕ nµy: §ã kh«ng ph¶i lµ lý luËn m¸c-xÝt, ®ã lµ lý luËn cña ph¸i tù “nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi vµ hoµn c¶nh lÞch sö ― trong do ®ang ®i t×m nguån gèc cña c¸c xu h−íng x· héi kh¸c nhau ë ®ã thùc hiÖn cuéc c¸ch m¹ng Êy (tøc lµ cuéc c¸ch m¹ng cña bªn ngoµi lîi Ých cña c¸c giai cÊp. §ã kh«ng ph¶i lµ nghÞ quyÕt chóng ta) ― ®ang k×m h·m sù ph¸t triÓn cña phong trµo d©n x· héi chñ nghÜa, mµ lµ nghÞ quyÕt cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn chñ - t− s¶n, ë cùc nµy th× lµm n¶y sinh ra tÝnh do dù trong ®Êu c¸nh t¶; chØ trÝch tÝnh cùc ®oan cña c¶ hai cùc, chØ trÝch chñ tranh vµ ¶o t−ëng vÒ viÖc dïng con ®−êng lËp hiÕn hßa b×nh ®Ó nghÜa c¬ héi cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, chñ nghÜa c¸ch m¹ng thñ tiªu chÕ ®é cò, ë cùc kh¸c th× l¹i lµm nÈy sinh ra ¶o t−ëng cña ph¸i d©n tóy, nh− vËy trªn thùc tÕ chÝnh lµ t¸n d−¬ng mét c¸i g× ®ã ë gi÷a nh÷ng c¸i nµy vµ nh÷ng c¸i kia. V« t×nh nÈy ra cña chñ nghÜa c¸ch m¹ng tiÓu t− s¶n vµ nh÷ng ®iÒu kh«ng t−ëng vÒ ruéng ®Êt”. ý nghÜ lµ: ph¶i ch¨ng tr−íc mÆt chóng ta lµ nh÷ng ng−êi thuéc §¶ng lao ®éng x· héi chñ nghÜa nh©n d©n ®ang ®i t×m ®iÓm Thø nhÊt, chóng ta thÊy ®ã lµ mét b¶n nghÞ quyÕt vÒ c¸c ®¶ng trung dung gi÷a §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn vµ §¶ng x· héi chñ nh−ng l¹i kh«ng chØ râ c¸c ®¶ng nµo. Thø hai, chóng ta thÊy ®ã nghÜa - c¸ch m¹ng? lµ b¶n nghÞ quyÕt kh«ng ph©n tÝch néi dung giai cÊp cña c¸c "cùc" kh¸c nhau trong ph¸i d©n chñ - t− s¶n. Thø ba, trong nghÞ NÕu nh− nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ë n−íc ta kh«ng xa rêi lý luËn cña M¸c vÒ ®Êu tranh giai cÊp, th× hä sÏ hiÓu ®−îc r»ng quyÕt ®ã kh«ng cã mét lêi nµo x¸c ®Þnh xem lµ c¸c giai cÊp ph¶i nªn cã th¸i ®é nh− thÕ nµo ®èi víi “cuéc c¸ch m¹ng cña chóng ®Þa vÞ giai cÊp kh¸c nhau cña giai cÊp t− s¶n vµ cña n«ng d©n trong cuéc ®Êu tranh chèng “chÕ ®é cò” gi¶i thÝch v× sao cã c¸c ta”. Tæng hîp tÊt c¶ c¸c khuyÕt ®iÓm Êy l¹i, cÇn ph¶i nãi r»ng trong
  14. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 448 449 nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch vËn dông chñ nghÜa M¸c mét c¸ch nh− lo¹i ®¶ng kh¸c nhau: mét bªn lµ ph¸i tù do, mét bªn lµ ph¸i thÕ, ®· kho¸i tr¸ h−ëng øng c¸i “t− t−ëng” cho r»ng tÝnh cùc ®oan d©n tóy. Trong suèt qu¸ tr×nh cuéc c¸ch m¹ng Nga, tÊt c¶ c¸c ®¶ng, c¸c nhãm vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ kh¸c nhau vµ hÕt søc cña chñ nghÜa c¬ héi vµ chñ nghÜa c¸ch m¹ng trong ph¸i d©n chñ kh¸c nhau ®· xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu, nhiÒu mét c¸ch l¹ th−êng, lµ nguy h¹i... v× ®ã kh«ng ph¶i lµ t− t−ëng, mµ lµ ®iÒu th«ng bao giê còng xoay vµ mét mùc xoay (trõ c¸c ®¶ng ph¶n ®éng th−êng tÇm th−êng. ThËt ra, ®©u cã ph¶i lµ danh tõ “d©n chñ - t− vµ ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n) quanh chÝnh hai lo¹i ®¶ng ®ã, ― s¶n” lµm cho ph¸i tù do sî h·i ! §iÒu lµm cho hä sî h·i chÝnh lµ sù ®Êy lµ ®iÒu kh«ng nghi ngê g× c¶ vµ kh«ng cÇn ph¶i chøng v¹ch trÇn tr−íc nh©n d©n, nãi râ nh÷ng c©u nãi vµ nh÷ng c−¬ng minh. NÕu chØ ®ãng khung trong viÖc chØ ra “hai cùc” cña lÜnh tù do chñ nghÜa cña hä ®¹i biÓu cho lîi Ých vËt chÊt nµo cña phong trµo d©n chñ - t− s¶n duy nhÊt, th× chóng ta sÏ kh«ng chÝnh c¸c giai cÊp h÷u s¶n nµo. Thùc chÊt lµ ë ®ã chø kh«ng ph¶i ®−a ra ®−îc mét c¸i g× c¶ ngoµi nh÷ng ®iÒu th«ng th−êng mµ lµ ë c¸i danh tõ “d©n chñ - t− s¶n”. Ng−êi vËn dông häc thuyÕt vÒ ai còng biÕt. ë ®©u vµ bao giê còng cã thÓ nªu ra hai “mÆt cùc ®Êu tranh giai cÊp kh«ng ph¶i lµ ng−êi th−êng xuyªn cø hay dïng ®oan”, hai cùc. Trong bÊt kú phong trµo x· héi t−¬ng ®èi réng danh tõ “d©n chñ - t− s¶n”, hÖt nh− l¸ cê ch÷ thËp lµm bïa hé r·i nµo, bao giê còng vÉn cã hai “cùc” ®ã vµ mét ®iÓm Ýt nhiÒu mÖnh, mµ lµ ng−êi chøng minh râ trªn thùc tÕ xem tÝnh chÊt t− s¶n “trung dung”. NhËn ®Þnh nh− thÕ vÒ ph¸i d©n chñ - t− s¶n, cã cña ®¶ng nµy thÓ hiÖn cô thÓ ë chç nµo. nghÜa lµ lµm cho nguyªn lý m¸c-xÝt trë thµnh mét c©u kh«ng NÕu kh¸i niÖm “d©n chñ - t− s¶n” chØ kªu gäi chØ trÝch mÆt nãi lªn c¸i g× c¶, chø kh«ng ph¶i lµ vËn dông nguyªn lý ®ã ®Ó cùc ®oan cña c¶ chñ nghÜa c¬ héi lÉn chñ nghÜa c¸ch m¹ng, th× ph©n tÝch nguån gèc giai cÊp cña c¸c lo¹i ®¶ng kh¸c nhau ë nh− vËy kh¸i niÖm ®ã sÏ h¹ thÊp häc thuyÕt m¸c-xÝt xuèng Nga. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch kh«ng tiÕn hµnh sù phª b×nh thµnh c©u nãi tÇm th−êng cña ph¸i tù do. Ph¸i tù do kh«ng sî x· héi chñ nghÜa ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n, v× gäi tÊt c¶ c¸c ®¶ng viÖc sö dông kh¸i niÖm ®ã theo kiÓu ®ã, v× ― chóng t«i xin nh¾c ®èi lËp phi v« s¶n lµ nh÷ng ®¶ng d©n chñ - t− s¶n, nh− vËy l¹i ― hä sî viÖc lµm chø kh«ng sî lêi nãi. Hä cã thÓ ®ång ý tuyÖt nhiªn ch−a cã nghÜa lµ tiÕn hµnh sù phª b×nh x· héi chñ nhËn c¸i thuËt ng÷ kh«ng lÊy g× lµm dÔ chÞu cho hä vµ “sÆc mïi nghÜa. NÕu nh− c¸c anh kh«ng chØ ra xem nh÷ng lîi Ých cña chñ nghÜa M¸c”. Nh−ng c¶ anh chµng thuéc ph¸i tù do lÉn “anh c¸c giai cÊp nµo vµ cô thÓ lµ nh÷ng lîi Ých chñ yÕu nµo trong chµng trÝ thøc” cã t− t−ëng BÐc-stanh chñ nghÜa thuéc tê “§ång lóc nµy quy ®Þnh b¶n chÊt cña c¸c ®¶ng kh¸c nhau vµ b¶n chÊt chÝ”, ®Òu sÏ kh«ng chÞu nhËn c¸i quan ®iÓm cho r»ng h¾n ta, tøc chÝnh s¸ch cña c¸c ®¶ng ®ã, th× nh− vËy lµ, trªn thùc tÕ, c¸c anh chµng d©n chñ - lËp hiÕn, ®¹i biÓu cho lîi Ých cña bän t− anh ®· kh«ng vËn dông chñ nghÜa M¸c, trªn thùc tÕ, c¸c anh s¶n ®ang ®em b¸n c¸ch m¹ng b»ng c¸ch nµy hay b»ng c¸ch ®· vøt bá lý luËn vÒ ®Êu tranh giai cÊp. Danh tõ “d©n chñ - t− kh¸c. ChÝnh v× nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch trong khi vËn dông s¶n” cña c¸c anh lóc ®ã ch¼ng qua chØ lµ sù biÓu hiÖn mét c¸ch chñ nghÜa M¸c ®· h¹ thÊp chñ nghÜa M¸c xuèng thµnh mét c©u trõu t−îng lßng t«n kÝnh ®èi víi chñ nghÜa M¸c, v× viÖc c¸c anh sö dông danh tõ Êy kh«ng kÌm theo viÖc chØ ra r»ng lo¹i nãi rçng tuÕch, kh«ng nãi lªn mét c¸i g× c¶ vµ kh«ng chÞu tr¸ch ph¸i tù do hay lo¹i ph¸i d©n chñ nµo ®ã ®¹i biÓu cho nh÷ng nhiÖm g× c¶, chÝnh v× thÕ mµ ph¸i “V« ®Ò”, bän Pr«-c«-p«-vÝch, lîi Ých Ých kû nµo ®ã cña c¸c tÇng líp nhÊt ®Þnh trong giai cÊp bän Cu-xc«-va, bän d©n chñ - lËp hiÕn, v.v., ®· «m chÇm b¸m t− s¶n. Kh«ng lÊy g× lµm l¹ lµ ph¸i tù do ë n−íc ta, kÓ tõ §¶ng riÕt lÊy viÖc ñng hé nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. Chñ nghÜa M¸c c¶i c¸ch d©n chñ vµ §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn cho ®Õn ph¸i “V« cña ph¸i men-sª-vÝch lµ chñ nghÜa M¸c ®· ®−îc söa ®æi l¹i theo ®Ò” kh«ng ®¶ng ph¸i thuéc tê b¸o “ §ång chÝ ”, k hi nhËn thÊy tiªu chuÈn cña ph¸i tù do t− s¶n.
  15. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 450 451 NÕu trong t×nh h×nh ®ã giai cÊp v« s¶n kh«ng nhËn thøc ®−îc Nh− vËy, sai lÇm chñ yÕu thø nhÊt cña lËp tr−êng men-sª- c¸i xu h−íng ®ã cña ph¸i tù do, kh«ng nhËn thøc ®−îc nhiÖm vÝch trong vÊn ®Ò nµy, lµ ë chç, trªn thùc tÕ ph¸i men-sª-vÝch vô cña m×nh lµ trùc tiÕp ®Êu tranh chèng ph¸i tù do, kh«ng ®Êu kh«ng tiÕn hµnh sù phª b×nh x· héi chñ nghÜa ®èi víi c¸c ®¶ng tranh nh»m gi¶i phãng n«ng d©n d©n chñ ra khái ¶nh h−ëng phi v« s¶n. Trªn thùc tÕ hä ®· xa rêi lËp tr−êng cña häc thuyÕt cña ph¸i tù do, th× trªn thùc tÕ chÝnh s¸ch cña giai cÊp v« s¶n M¸c vÒ ®Êu tranh giai cÊp. §¹i héi Lu©n-®«n ®· chÊm døt sù kh«ng ph¶i lµ chÝnh s¸ch ®éc lËp. Ph¸i men-sª-vÝch hîp ph¸p xuyªn t¹c nh− thÕ ®èi víi chÝnh s¸ch vµ lý luËn cña §¶ng d©n hãa chÝnh c¸i chÝnh s¸ch Êy, c¸i chÝnh s¸ch kh«ng ®éc lËp trªn chñ - x· héi. Sai lÇm chñ yÕu thø hai lµ: ph¸i men-sª-vÝch trªn thùc tÕ: qu¶ lµ ®óng nh− vËy nªn míi cã thÓ mét ®«i khi ký kÕt thùc tÕ kh«ng thõa nhËn chÝnh s¸ch ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n tháa hiÖp mµ kh«ng cÇn x¸c ®Þnh ®−êng lèi cña nh÷ng sù tháa trong cuéc c¸ch m¹ng hiÖn nay, kh«ng chØ ra cho giai cÊp Êy hiÖp ®ã, kh«ng cÇn x¸c ®Þnh ®−êng ranh giíi chñ yÕu ®ang t¸ch mét s¸ch l−îc râ rµng cô thÓ nµo c¶. H·y tr¸nh nh÷ng sù cùc biÖt hai s¸ch l−îc trong cuéc c¸ch m¹ng cña chóng ta. “Mét ®«i ®oan cña chñ nghÜa c¬ héi vµ cña chñ nghÜa c¸ch m¹ng, ― ®ã lµ khi cã thÓ tháa hiÖp”, ― trªn thùc tÕ, c«ng thøc nµy che ®Ëy cho mét lêi khuyªn nhñ cña ph¸i men-sª-vÝch, rót ra tõ nghÞ quyÕt viÖc liªn minh víi bän d©n chñ - lËp hiÕn, cho “§u-ma toµn cña hä. Mét ®«i khi cã thÓ ký kÕt tháa hiÖp víi ph¸i tù do vµ quyÒn”, cho néi c¸c cã tr¸ch nhiÖm, tøc lµ cho toµn bé chÝnh ph¸i d©n chñ, ― ®ã lµ mét lêi khuyªn nhñ kh¸c. H·y phèi hîp s¸ch lµm cho ®¶ng c«ng nh©n thùc sù lÖ thuéc vµo ph¸i tù do. (hßa hîp) chÝnh s¸ch cña m×nh víi chÝnh s¸ch cña ph¸i tù do vµ Trong hoµn c¶nh lÞch sö hiÖn nay, kh«ng thÓ nãi ®Õn chÝnh s¸ch cña ph¸i d©n chñ, ― ®ã lµ lêi khuyªn nhñ thø ba ®· ®−îc nªu ®éc lËp cña ®¶ng c«ng nh©n, nÕu ®¶ng Êy kh«ng ®Ò ra nhiÖm lªn trong tê “§u-ma nh©n d©n” vµ trong nghÞ quyÕt lóc bÊy giê vô trùc tiÕp cña m×nh lµ: ®Êu tranh ®Ó tiÕn hµnh c¸ch m¹ng ®Õn cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. Xin h·y tha hå vøt bá mäi sù cïng kh«ng nh÷ng chèng chÕ ®é chuyªn chÕ mµ chèng c¶ ph¸i nh¾c nhë vÒ lêi khuyªn nhñ thø ba nªu lªn ë ®©y; xin h·y bæ tù do n÷a, ®Êu tranh chèng ph¸i tù do ®Ó giµnh ¶nh h−ëng sung thªm nguyÖn väng vµ yªu cÇu: “chÝnh s¸ch cña giai cÊp v« trong n«ng d©n d©n chñ. Cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n ë ch©u ¢u håi s¶n ph¶i lµ mét chÝnh s¸ch ®éc lËp", xin h·y bæ sung thªm yªu ®Çu thÕ kû XX ë vµo mét hoµn c¶nh lÞch sö khiÕn cho bÊt kú s¸ch vÒ chÕ ®é céng hßa (nh− nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· lµm chÝnh s¸ch nµo kh¸c cña §¶ng d©n chñ - x· héi, thùc ra chung t¹i §¹i héi Lu©n-®«n), ― c¸c anh sÏ tuyÖt nhiªn kh«ng v× thÕ mµ quy l¹i còng lµ sù phôc tïng chÝnh s¸ch cña ph¸i tù do. thñ tiªu ®−îc sai lÇm chñ yÕu thø hai cña ph¸i men-sª-vÝch. §¹i héi Lu©n-®«n ®· th«ng qua nghÞ quyÕt b«n-sª-vÝch vÒ TÝnh chÊt ®éc lËp cña chÝnh s¸ch cña giai cÊp v« s¶n ®−îc x¸c c¸c ®¶ng phi v« s¶n, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ®¶ng cña c«ng nh©n ®Þnh kh«ng ph¶i lµ do chç danh tõ "®éc lËp" ®−îc viÕt ®óng kiªn quyÕt b¸c bá hÕt th¶y mäi sù tõ bá cuéc ®Êu tranh giai cÊp, chç, kh«ng ph¶i lµ do chç cã nh¾c ®Õn chÕ ®é céng hßa, ― nã cã nghÜa lµ trªn thùc tÕ thõa nhËn viÖc tiÕn hµnh sù phª b×nh x· chØ ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch v¹ch ra râ rµng chÝnh x¸c con héi chñ nghÜa ®èi víi c¸c ®¶ng phi v« s¶n vµ thõa nhËn nh÷ng ®−êng thùc sù ®éc lËp. Mµ ph¸i men-sª-vÝch th× l¹i kh«ng lµm nhiÖm vô c¸ch m¹ng ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n trong cuéc ®−îc viÖc ®ã. c¸ch m¹ng hiÖn nay. Trªn thùc tÕ, vÒ t−¬ng quan kh¸ch quan gi÷a c¸c giai cÊp vµ c¸c ViÖc b¸c bá nh÷ng ®iÒu söa ®æi cña nh÷ng ng−êi men-sª- lùc l−îng x· héi, tr−íc m¾t chóng ta ®ang diÔn ra cuéc ®Êu vÝch ®èi víi nghÞ quyÕt, l¹i cßn nhÊn m¹nh râ rµng ®iÒu Êy tranh gi÷a hai xu h−íng: ph¸i tù do muèn ®×nh chØ cuéc c¸ch nhiÒu h¬n n÷a. m¹ng l¹i, giai cÊp v« s¶n muèn tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng ®Õn cïng.
  16. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 452 453 ®éc lËp cña ng−êi chiÕn sÜ ®Êu tranh giµnh sù tù do hoµn toµn, II cã lîi cho giai cÊp c«ng nh©n. Cã thÓ nãi r»ng ®ã lµ mÊu chèt cña sù kh¸c nhau gi÷a s¸ch l−îc c¬ héi chñ nghÜa vµ s¸ch l−îc Khi b¶n dù th¶o nghÞ quyÕt cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ c¸ch m¹ng cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi trong cuéc c¸ch th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n ®−îc ®¹i héi lÊy lµm c¬ së, m¹ng t− s¶n; s¸ch l−îc thø nhÊt cam chÞu ®Ó giai cÊp v« s¶n nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch vµ ph¸i Bun liÒn ®−a ra v« sè nh÷ng ®ãng vai trß ®éng lùc chñ yÕu, cßn s¸ch l−îc thø hai th× nh»m ®iÒu söa ®æi. Trong nhiÒu ý kiÕn ph¶n ®èi ®−a lªn chñ tÞch ®Ó giai cÊp v« s¶n thùc hiÖn vai trß l·nh ®¹o, chø tuyÖt nhiªn ®oµn ®¹i héi, tæng sè nh÷ng ®iÒu söa ®æi nh− thÕ ®· lªn ®Õn kh«ng ph¶i chØ lµ vai trß “®éng lùc”. h¬n 70. T«i sÏ kh«ng t¶ ra ë ®©y nh÷ng diÔn biÕn cña cuéc ®Êu ThuËt ng÷ “®éi ngò tiªn tiÕn” còng sÏ lµm yÕu viÖc thõa nhËn tranh ®Ó chÊm døt hµnh vi ph¸ rèi ®ã ― nã v−ît xa 22 ®iÒu söa ®æi næi tiÕng cña A-ki-mèp t¹i §¹i héi II188, ― t«i sÏ kh«ng kÓ ra nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n lµ l·nh ®¹o c¸c giai cÊp d©n chñ kh¸c, hay Ýt ra còng sÏ cã thÓ bÞ coi lµ sù lµm yÕu ®i nh− vËy. rÊt nhiÒu nh÷ng ®iÒu söa ®æi hoµn toµn rçng tuÕch vµ vôn vÆt kh«ng ®¸ng kÓ. T«i chØ xin kÓ ra n¨m ®iÒu söa ®æi thùc sù cã §iÒu söa ®æi thø hai: g¹ch bá trong ®iÓm thø ba cña phÇn mét ý nghÜa cùc kú quan träng vÒ mÆt nguyªn t¾c. D−íi ®©y lµ nghÞ quyÕt chÝnh cèng (®¸nh gi¸ c¸c ®¶ng tù do chñ nghÜa) ®iÒu nh÷ng ®iÒu söa ®æi ®ã theo thø tù ®· th¶o luËn t¹i ®¹i héi. nãi vÒ viÖc ph¸i tù do lõa bÞp giai cÊp tiÓu t− s¶n d©n chñ. §iÓm thø ba cña luËn cø trong nghÞ quyÕt cña chóng ta nãi Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch nãi r»ng cÇn ph¶i v× chñ nghÜa M¸c th¼ng ra r»ng nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n lµ “thùc hiÖn vai mµ g¹t bá hay thay thÕ ®iÒu ®ã, v× lÊy nh÷ng sù “lõa bÞp” ®Ó gi¶i trß l·nh ®¹o trong cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n”. Nh÷ng thÝch thµnh phÇn x· héi cña c¸c ®¶ng th× kh«ng xøng ®¸ng víi ng−êi men-sª-vÝch ®−a ra mét sè ®iÒu söa ®æi: thay danh tõ nh÷ng ng−êi duy vËt. TÝnh chÊt ngôy biÖn cña lËp luËn ®ã thËt “l·nh ®¹o” b»ng danh tõ “®éi tiªn phong”, “®éi ngò tiªn tiÕn”, qu¸ râ rµng thµnh thö ®¹i héi kh«ng thÓ nµo bÞ sa vµo c¹m bÉy hay lµ b»ng danh tõ “®éng lùc chñ yÕu”. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu söa ®−îc. V× chñ nghÜa M¸c mµ phñ nhËn t¸c dông cña sù lõa bÞp ®æi ®ã ®· bÞ b¸c bá. Tha hå cø nh¾c ®i nh¾c l¹i viÖc gi÷ v÷ng trong chÝnh s¸ch cña giai cÊp t− s¶n, ®iÒu ®ã hoµn toµn ch¼ng tÝnh ®éc lËp giai cÊp toµn vÑn cña giai cÊp v« s¶n, ― nh÷ng kh¸c nµo v× “nh©n tè kinh tÕ” mµ phñ nhËn mäi b¹o lùc. ChØ cã ng−êi b«n-sª-vÝch kh«ng cã ý kiÕn g× ph¶n ®èi ®iÒu ®ã c¶. bän §a-vÝt, bän Ph«n-ma vµ nh÷ng phÇn tö trung kiªn kh¸c cña Nh−ng nÕu gi¶m nhÑ viÖc nªu ra vai trß l·nh ®¹o trong cuéc chñ nghÜa c¬ héi th× míi hiÓu chñ nghÜa M¸c nh− vËy ®−îc. c¸ch m¹ng, th× nh− vËy cã nghÜa lµ më cöa cho chñ nghÜa c¬ §Æc biÖt lµ nÕu phñ nhËn hay m−u toan lµm gi¶m nhÑ t¸c dông héi. Giai cÊp v« s¶n cã thÓ lµ “®éng lùc chñ yÕu” c¶ cña mét cña sù lõa bÞp trong chÝnh s¸ch hiÖn nay cña bän d©n chñ - lËp cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n mang tÝnh chÊt ®Þa chñ vµ bÞ c¾t xÐn. hiÕn ®èi víi n«ng d©n vµ tiÓu thÞ d©n ë Nga, th× nh− thÕ cã NÕu kh«ng biÕt b¶o vÖ lîi Ých cña giai cÊp m×nh th× nã cã thÓ nghÜa lµ t« son tr¸t phÊn cho ph¸i tù do, xuyªn t¹c sù thËt v× lîi trë thµnh ®éng lùc chñ yÕu cho sù th¾ng lîi cña giai cÊp kh¸c. Ých cña ph¸i ®ã. V× viÖc bän d©n chñ - lËp hiÕn tr¾ng trîn lõa §¶ng d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng nÕu kh«ng ph¶n l¹i m×nh bÞp c¸c cö tri n«ng d©n vµ tiÓu thÞ d©n cña chóng lµ mét sù thËt th× kh«ng cã quyÒn tù h¹n chÕ trong khu«n khæ ®ã. §¶ng Êy kh«ng thÓ chèi c·i vµo ®©u ®−îc. Khi lîi Ých giai cÊp ®Î ra mét ph¶i gióp ®ì giai cÊp v« s¶n tõ chç ®ãng vai trß tiªu cùc lµ sè ¶o t−ëng lý luËn nµo ®Êy, tøc lµ nh÷ng kh¸i niÖm h·o huyÒn vai trß ®éng lùc chñ yÕu v−¬n lªn chç ®ãng vai trß tÝch cùc (ch¼ng h¹n, khi lîi Ých cña n«ng d©n ®Î ra nh÷ng kú väng h·o lµ sÏ lµ vai trß l·nh ®¹o, ― tõ ®Þa vÞ phô thuéc cña ng −êi chiÕn cã ®−îc tÊt c¶ cña c¶i do viÖc t−íc ®o¹t ruéng ®Êt cña ®Þa chñ), khi sÜ ®Êu tranh cho sù tù do bÞ c¾t xÐn, v− ¬n lªn ®Þa vÞ hÕt søc
  17. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 454 455 §iÒu söa ®æi thø t−: bæ sung thªm vµo ®iÓm 4 sù cÇn thiÕt ®ã mµ nãi ®Õn viÖc ®¶ng lõa bÞp cö tri cña m×nh, th× thËt lµ kh«ng ®óng chç. CÇn ph¶i c«ng khai nãi to¹c ra tr−íc mäi ph¶i ®Êu tranh chèng chñ nghÜa kh«ng t−ëng vÒ ruéng ®Êt vµ chñ nghÜa c¸ch m¹ng cña ph¸i d©n tóy, ― ®iÒu nµy ®· ®−îc ng−êi vÒ viÖc mét sè c¸c tÇng líp nh©n d©n nhÊt ®Þnh nµo ®ã bÞ c¸c ®¹i biÓu nghÞ viÖn cña hä lõa bÞp, khi c¸c ®¹i biÓu nµy ®em nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®−a ra nhiÒu lÇn kÌm theo viÖc hy sinh nh÷ng lîi Ých trùc tiÕp cña nh÷ng tÇng líp ®ã cho th−êng xuyªn thay ®æi c¸c ch÷ dïng trong nguyªn v¨n ®iÒu nh÷ng kÎ bãc lét (ch¼ng h¹n ®em b¸n lîi Ých cña n«ng d©n cho söa ®æi hay trong viÖc x¸c ®Þnh xem nªn ®Æt ®iÒu söa ®æi nµy bän ®Þa chñ). N¨m 1848, M¸c viÕt lµ giai cÊp t− s¶n §øc ®· vµo chç nµo trong nghÞ quyÕt. §¹i héi ®· b¸c bá tÊt c¶ nh÷ng ph¶n béi n«ng d©n189. NÕu nh− ë Nga n¨m 1907 chóng ta kh«ng ®iÒu söa ®æi ®ã. Kh«ng nghi ngê g× c¶, nh÷ng cuéc tranh luËn d¸m nãi ra ®iÒu ®ã vÒ giai cÊp t− s¶n ë n−íc ta vµ vÒ bän d©n vÒ c¸c ®iÒu söa ®æi Êy cã mét ý nghÜa cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c. ë chñ - lËp hiÕn ë n−íc ta, kh«ng chøng minh ®−îc cho quÇn ®©y nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch l¹i m−u toan, d−íi l¸ cê cña chñ chóng nh©n d©n thÊy râ ®iÒu ®ã, th× nh− vËy chóng ta sÏ lµm « nghÜa M¸c, tiÕn hµnh mét c¸i g× hÕt søc thï ®Þch víi chñ nghÜa nhôc danh hiÖu lín lao lµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi. M¸c. LÏ tÊt nhiªn lµ, chñ nghÜa M¸c b¸c bá c¶ nh÷ng ®iÒu kh«ng t−ëng vÒ ruéng ®Êt cña ph¸i d©n tóy, lÉn nh÷ng biÖn §iÒu söa ®æi thø ba: bæ sung thªm vµo chÝnh c¸i ®iÓm thø ba ph¸p cña chñ nghÜa c¸ch m¹ng tiÓu t− s¶n. Nh÷ng ng−êi men- ®ã mét ®iÓm lµ: thõa nhËn cã thÓ ký kÕt “nh÷ng tháa thuËn cã sª-vÝch lËp luËn: nÕu nh− thÕ, th× xin h·y nãi ra ®iÒu ®ã ë ®©y, tÝnh chÊt kü thuËt” víi bän d©n chñ - lËp hiÕn. §iÒu söa ®æi ®ã trong nghÞ quyÕt cña c¸c anh. ― Chóng t«i ®· tr¶ lêi hä: xin lçi, ®· bÞ ®¹i héi b¸c bá b»ng c¸ch biÓu quyÕt ghi tªn. Chóng t«i ®· c¸c ®ång chÝ th©n mÕn, tÊt c¶ ®iÒu ®ã ®· ®−îc nãi ra ë ®©y mét tuyªn bè r»ng nÕu chÊp nhËn ®iÒu söa ®æi Êy th× chóng t«i sÏ c¸ch thËt ®óng nh− cÇn ph¶i nãi. BÊt kÓ ý muèn vµ nhËn thøc buéc ph¶i rót toµn bé nghÞ quyÕt l¹i: ®ã lµ quyÒn cña chóng t«i, cña c¸c ®ång chÝ nh− thÕ nµo, ®iÒu bæ sung cña c¸c ®ång chÝ nÕu qu¶ lµ t− t−ëng c¬ b¶n cña nghÞ quyÕt bÞ nh÷ng ®iÒu söa còng cã ý nghÜa lµ mét cuéc ®ét kÝch chèng viÖc tÞch thu ruéng ®æi bãp mÐo ®i. Chóng t«i ®· tuyªn bè r»ng chóng t«i sÏ kh«ng ®Êt cña ®Þa chñ. Chóng t«i kh«ng quªn r»ng ch¼ng nh÷ng tÊt c¶ nãi g× vÒ viÖc ®Æc biÖt cÊm hÕt th¶y mäi sù tháa thuËn víi bän nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i tù do, mµ c¶ nhiÒu ng−êi d©n chñ - x· d©n chñ - lËp hiÕn. Kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò cÊm hay cho phÐp héi kh«ng ®¶ng ph¸i µ la c¸c ngµi Pr«-c«-p«-vÝch, Cu-xc«-va vµ nh÷ng tr−êng hîp ®Æc thï, mµ lµ vÊn ®Ò ®−êng lèi chÝnh trÞ mét vµi (may thay, kh«ng nhiÒu) ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, ― chung. Ai thµnh t©m muèn ¸p dông nghÞ quyÕt nµy cña ®¹i héi ®· tõng ®Ò nghÞ víi ®¶ng ®oµn §¶ng d©n chñ - x· héi t¹i §u- th× ng−êi ®ã sÏ kh«ng ký kÕt nh÷ng tháa thuËn bÇu cö víi bän ma vµ víi Ban chÊp hµnh trung −¬ng cña ®¶ng lµ ®õng cã nhÊt d©n chñ - lËp hiÕn hoÆc cïng víi chóng ®Ò ra c¸c khÈu hiÖu quyÕt ®ßi tÞch thu, ― ®Òu tuyªn bè chÝnh viÖc tÞch thu ®ã lµ “chñ chung, mÆc dÇu kh«ng ph¶i v× thÕ mµ lo¹i trõ c¸i kh¶ n¨ng cã nghÜa kh«ng t−ëng” vµ “chñ nghÜa c¸ch m¹ng”. "tr−êng hîp” cïng biÓu quyÕt chung t¹i §u-ma. M−u toan dïng c«ng thøc nµy hay c«ng thøc nä ®Ó “tãm lÊy” nh÷ng kÎ kh«ng NghÞ quyÕt cÇn ph¶i ®−îc viÕt nh− thÕ nµo ®Ó cho ng−êi ta thµnh t©m chÊp hµnh nghÞ quyÕt cña ®¹i héi, ― nãi chung sÏ lµ kh«ng thÓ kh«ng hiÓu nã. Nã ph¶i tÝnh ®Õn tÊt c¶ mäi xu h−íng chÝnh trÞ hiÖn cã trong chÝnh s¸ch thùc tÕ, chø kh«ng ph¶i tÝnh uæng c«ng v« Ých. Trong thùc tiÔn toµn ®¶ng ta ®Òu ®· biÕt qu¸ ®Õn nh÷ng dù ®Þnh tèt ®Ñp cña bé phËn nµy hay bé phËn kia râ rµng lµ ®èi víi nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ë n−íc ta th× viÖc cña §¶ng d©n chñ - x· héi (gi¶ sö nh÷ng dù ®Þnh Êy bao giê ký kÕt “nh÷ng tháa thuËn cã tÝnh chÊt kü thuËt” víi ph¸i tù do còng lµ nh÷ng dù ®Þnh hÕt søc tèt ®Ñp). Trong nghÞ quyÕt cña chóng cã nghÜa lµ g×.
  18. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 456 457 cÊp thiÕt hiÖn nay cña giai cÊp v« s¶n. HiÖn nay, chóng ta cÇn t«i, chóng t«i ®· thõa nhËn mét c¸ch th¼ng th¾n vµ râ rµng chñ nghÜa x· héi cña ph¸i d©n tóy lµ “chñ nghÜa x· héi gi¶ hiÖu”. ph¶i tiÕn hµnh trªn ®Þa h¹t ®ã mét cuéc ®Êu tranh thùc tÕ - trùc Chóng t«i ®· gäi th¼ng t− t−ëng "x· héi chñ nghÜa" cña hä chØ tiÕp vµ hÕt søc kÞch liÖt chèng ph¸i tù do, ®Êu tranh ®Ó gi¶i lµ “sù m¬ hå”. §¶ng d©n chñ - x· héi cã tr¸ch nhiÖm nhÊt thiÕt phãng n«ng d©n d©n chñ tho¸t khái ¶nh h−ëng cña ph¸i ®ã. ph¶i ®Êu tranh chèng viÖc ph¸i d©n tóy lµm lu mê sù ®èi lËp Nh÷ng ®iÒu söa ®æi cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ― mµ giai cÊp gi÷a ng−êi v« s¶n vµ ng−êi tiÓu chñ. §iÒu ®ã ®· nãi lªn chóng ta ®· ph©n tÝch ― ph¶n ¸nh mét trong nh÷ng sai lÇm hÕt tÊt c¶, ®iÒu ®ã ®· chØ trÝch yÕu tè thùc sù kh«ng t−ëng trong søc phæ biÕn cña chñ nghÜa men-sª-vÝch: coi tÝnh chÊt ph¶n chñ nghÜa d©n tóy, ®iÒu ®ã ®· chØ trÝch chñ nghÜa c¸ch m¹ng ®éng cña giai cÊp t− s¶n trong cuéc c¸ch m¹ng hiÖn nay (tøc lµ tiÓu t− s¶n “siªu giai cÊp”. Ch−a hÕt. Trong nghÞ quyÕt cña tÝnh chÊt ph¶n ®éng trong cuéc ®Êu tranh chèng ®Þa chñ vµ chÕ chóng t«i kh«ng ph¶i chØ cã chØ trÝch, kh«ng ph¶i chØ cã phñ ®é chuyªn chÕ) ngang víi tÝnh chÊt ph¶n ®éng cña n«ng d©n nhËn, mµ cßn nªu ra néi dung tÝch cùc cña nh÷ng ®¶ng ®ã. (trong lóc ®ã th× tÝnh chÊt ph¶n ®éng nµy kh«ng ph¶i liªn quan “§Êu tranh chèng chÕ ®é ®Þa chñ chiÕm h÷u ruéng ®Êt vµ chèng ®Õn cuéc ®Êu tranh chèng ®Þa chñ vµ chÕ ®é chuyªn chÕ, mµ nhµ n−íc n«ng n«" ― chóng t«i ®· x¸c ®Þnh râ néi dung Êy nh− liªn quan ®Õn cuéc ®Êu tranh chèng t− b¶n, tøc lµ kh«ng ph¶i thÕ ®ã. Ng−êi nµo do cuéc ®Êu tranh chèng "sù m¬ hå" cña liªn quan ®Õn nhiÖm vô cña cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n hiÖn nay, chñ nghÜa x· héi tiÓu t− s¶n mµ quªn mÊt ®iÒu Êy, th× ng−êi mµ liªn quan ®Õn nhiÖm vô cña cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ ®ã kh«ng ph¶i lµ ng−êi m¸c-xÝt. Trong cuéc c¸ch m¹ng hiÖn nghÜa t−¬ng lai). §¹i héi ®· b¸c bá ®iÒu sai lÇm c¨n b¶n Êy cña nay, néi dung hiÖn thùc Êy cã mét ý nghÜa cùc kú quan träng nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch. Mµ sai lÇm ®ã cã mét ý nghÜa thùc h¬n nh÷ng ®iÒu m¬ −íc m¬ hå cña ph¸i d©n tóy vÒ ngµy mai. tiÔn rÊt lín, v× nã che ®Ëy c¸i chÝnh s¸ch cho phÐp giai cÊp v« HiÖn nay, do cuéc ®Êu tranh thùc tÕ Êy, gi÷a chÝnh s¸ch cña s¶n hµnh ®éng chung víi ph¸i tù do còng hÖt nh− cho phÐp ph¸i tù do vµ chÝnh s¸ch cña giai cÊp v« s¶n ®· sinh ra mét sù hµnh ®éng chung víi ph¸i d©n chñ n«ng d©n. bÊt ®ång c¨n b¶n. ChÝnh s¸ch cña ph¸i tù do cho r»ng sù tiªu §iÒu söa ®æi cuèi cïng, ®¸ng ®−îc mäi ng−êi chó ý, cña diÖt hoµn toµn chÕ ®é ®Þa chñ chiÕm h÷u ruéng ®Êt vµ nhµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, còng thuéc vÒ ®iÓm 4, cô thÓ lµ n−íc n«ng n« lµ ®iÒu kh«ng t−ëng vµ lµ chñ nghÜa c¸ch m¹ng thuéc vÒ phÇn cuèi cña ®iÓm Êy. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®Ò rçng tuÕch: sù ph¸ huû nh− thÕ kh«ng cã lîi vµ nguy hiÓm nghÞ g¹t bá khái ®iÓm Êy viÖc nªu lªn cuéc ®Êu tranh chèng cho giai cÊp t− s¶n. Trong chÝnh s¸ch thùc tÕ hiÖn thêi, nh÷ng bän d©n chñ - lËp hiÕn (“... ®øng vÒ phÝa §¶ng d©n chñ - x· héi sù c«ng kÝch ®èi víi chñ nghÜa kh«ng t−ëng vµ chñ nghÜa c¸ch chèng l¹i bän Tr¨m ®en vµ bän d©n chñ - lËp hiÕn”). Muèn lµm m¹ng cña ph¸i d©n tóy ph¶n ¸nh chÝnh lîi Ých giai cÊp riªng t− cho ®iÒu söa ®æi kh«ng thÓ nµo chÊp nhËn ®−îc ®èi víi ®¹i héi cña giai cÊp t− s¶n chø kh«ng ph¶i mét c¸i g× kh¸c. Tr¸i l¹i, nµy, biÕn thµnh ®iÒu söa ®æi vÒ bÒ ngoµi cã thÓ chÊp nhËn ®−îc chÝnh s¸ch cña giai cÊp v« s¶n t¸ch chñ nghÜa kh«ng t−ëng, chñ ®«i chót, nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· ®Ò nghÞ thay nh÷ng ch÷ nghÜa c¸ch m¹ng vµ nãi chung, sù m¬ hå cña nh÷ng −íc m¬ kh«ng lÊy g× lµm dÔ chÞu ®èi víi hä b»ng lêi kªu gäi ®Êu tranh vÒ "chÕ ®é b×nh qu©n" cña chñ nghÜa x· héi phi giai cÊp, víi ®Ó tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ ®Õn cïng. §ã lµ mét thø tÝnh thùc tÕ cña cuéc ®Êu tranh kiªn quyÕt chèng bän ®Þa chñ m−u toan ®éc ®¸o hßng “bäc ®−êng viªn thuèc ®¾ng”, hßng nÊp vµ chñ n«. Hoµn toµn ph¸ hñy chÕ ®é ®Þa chñ chiÕm h÷u ruéng d−íi khÈu hiÖu ®Æc biÖt cã thÓ chÊp nhËn ®−îc ®èi víi nh÷ng ®Êt vµ nhµ n−íc n«ng n« ― ®èi víi ph¸i tù do ®ã lµ ®iÒu ng−êi b«n-sª-vÝch, ®Ó thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch kh«ng thÓ chÊp nhËn kh«ng t−ëng cã h¹i, ®èi víi chóng t«i th× ®ã l¹i lµ lîi Ých hÕt søc
  19. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 458 459 ®−îc ®èi víi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch (kh«ng ®Êu tranh trùc HiÖn nay bän d©n chñ - lËp hiÕn ®· hoµn toµn trë thµnh v« tiÕp víi bän d©n chñ - lËp hiÕn). Chiªu bµi lµ cña c¸c anh, dông, cø cho lµ nh− thÕ ®i. Nh−ng ®õng cè ®Þnh ®iÒu ®ã, v× nh−ng hµng lµ cña chóng t«i, ― ®ã lµ thùc chÊt ®iÒu mµ nh÷ng chóng cã thÓ vÉn cßn dïng ®−îc. ng−êi men-sª-vÝch, nh÷ng chÝnh kh¸ch c¬ héi chñ nghÜa thùc Nh÷ng ch÷ ®ã diÔn ®¹t mét c¸ch vông vÒ mét t− t−ëng rÊt sù, ®· nãi lªn th«ng qua c¸c ®Ò nghÞ cña hä. quan träng cña ph¸i men-sª-vÝch, ®¸ng ®−îc nãi ®Õn trong phÇn kÕt thóc viÖc ph©n tÝch vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− §−¬ng nhiªn lµ m−u kÕ qu©n sù ng©y th¬ cña nh÷ng ng−êi s¶n. C¸ch nãi Êy së dÜ vông vÒ lµ v×: nghÞ quyÕt x¸c ®Þnh nguån men-sª-vÝch ®· lËp tøc bÞ v¹ch trÇn trong tiÕng c−êi ë c¸c d·y gèc giai cÊp cña chÝnh s¸ch ph¶n c¸ch m¹ng hiÖn nay hoµn toµn ghÕ dµi cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch (t¹i nhµ thê ë Lu©n-®«n kh«ng hÒ lo¹i trõ kh¶ n¨ng sö dông tÊt c¶ mäi c¸i g× cã thÓ chóng t«i ®· ngåi thùc sù trªn nh÷ng chiÕc ghÕ dµi, cho nªn ë "dïng ®−îc". T− t−ëng quan träng ë ®©y lµ: nÕu nh− b©y giê ®©y kh«ng ph¶i lµ nãi bãng nãi giã g× ®©u). Trªn c¸c d·y ghÕ bän d©n chñ - lËp hiÕn kh«ng cßn xøng ®¸ng víi lßng tin cña dµi Êy ®· vang lªn nh÷ng trËn c−êi rò r−îi kÐo dµi m·i kh«ng nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, th× tr−íc ®©y cã lóc chóng ®· tõng ngít vµ nh÷ng trµng vç tay giÔu cît mØa mai, lóc mµ, sau khi xøng ®¸ng víi lßng tin ®ã. ®iÒu söa ®æi cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch bÞ thÊt b¹i, mét T− t−ëng ®ã lµ sai. Ch−a hÒ bao giê bän d©n chñ - lËp hiÕn ®ång chÝ Ba-lan ®−a ra mét ®iÒu söa ®æi kh¸c: gi÷ viÖc kªu gäi ®· xøng ®¸ng víi lßng tin cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®èi víi ®Êu tranh chèng bän d©n chñ - lËp hiÕn vµ ®ång thêi bæ sung chóng. ChØ cÇn lÊy thêi kú cao trµo c¸ch m¹ng ë n−íc ta lªn cao thªm viÖc thõa nhËn cuéc ®Êu tranh ®Ó tiÕn hµnh cuéc c¸ch nhÊt, th¸ng M−êi - th¸ng Ch¹p 1905, vµ ®em ®èi chiÕu víi thêi m¹ng ®Õn cïng. TÊt nhiªn lµ ®¹i héi ®· th«ng qua ®iÒu söa ®æi kú hiÖn nay, thêi kú tho¸i trµo gÇn ®Õn møc thÊp nhÊt, ― còng ®ã. Nh÷ng trµng vç tay mØa mai giÔu cît ®Æc biÖt ®¸ng dµnh ®ñ ®Ó thÊy râ ®iÒu ®ã. C¶ ë thêi kú cao trµo lªn cao nhÊt lÉn ë cho nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· biÓu quyÕt t¸n thµnh ®iÒu söa ®æi Êy (“hoµn c¶nh b¾t buéc”!), ― sau khi L. M¸c-tèp ®· tíi tÊp thêi kú tho¸i trµo xuèng thÊp nhÊt, bän d©n chñ - lËp hiÕn ®Òu kh«ng xøng ®¸ng víi lßng tin cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, ®¶ kÝch chóng t«i trªn tê “TiÕng vang” (sè 5) vÒ c¸i t− t−ëng mµ kh«ng chøng thùc s¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch, mµ M¸c-tèp cho lµ cã vÎ céng hßa - t− s¶n ®ã muèn tiÕn hµnh c¸ch ph¸ ho¹i s¸ch l−îc ®ã b»ng hµnh ®éng cña m×nh. Trong thêi kú m¹ng ®Õn cïng. cao trµo, b¶n th©n nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ®· tiÕn hµnh mét M−u kÕ kh«ng thµnh c«ng cña nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch l¹i cuéc ®Êu tranh tÝch cùc chèng ph¸i tù do (xin nhí l¹i b¸o “B−íc gióp chóng t«i mét c¸ch rÊt cã kÕt qu¶, v× nhê cã ®iÒu söa ®æi ®Çu”), cßn hiÖn nay th× toµn bé nh÷ng cuéc bá phiÕu t¹i §u-ma Êy, ®¹i héi ®· thõa nhËn t− t−ëng cùc kú quan träng cña mét II ®· chøng minh mét c¸ch hÕt søc râ rµng r»ng chÝnh s¸ch cña nghÞ quyÕt kh¸c mµ chóng t«i ch−a ®−a ra ®¹i héi, ®ã lµ: nghÞ “liªn minh c¸nh t¶” lµ ®óng ®¾n vµ chÝnh s¸ch ñng hé §¶ng d©n quyÕt vÒ c¸c nhiÖm vô giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n. chñ - lËp hiÕn lµ kh«ng ®óng ®¾n. III Thêi kú n»m gi÷a thêi kú cao trµo c¸ch m¹ng ë n−íc ta lªn cao nhÊt vµ thêi kú tho¸i trµo c¸ch m¹ng ë n−íc ta xuèng thÊp Kh«ng nªn cè ®Þnh th¸i ®é hiÖn nay ®èi víi bän d©n chñ - lËp nhÊt, ― nhµ sö häc t−¬ng lai cña §¶ng d©n chñ - x· héi ë Nga hiÕn ― mét ng−êi men-sª-vÝch næi tiÕng (cã lÏ lµ M¸c-t−-nèp) ®· tÊt sÏ ph¶i gäi ®ã lµ thêi kú dao ®éng. §¶ng d©n chñ - x· héi nãi t¹i ®¹i héi nh− thÕ v× mong muèn, cã thÓ nãi lµ, ph¸i men- mµ ®¹i diÖn lµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch lóc ®ã ®· dao ®éng vÒ sª-vÝch kh«ng ch¹y trèn mµ rót lui mét c¸ch hÕt søc cã trËt tù.
  20. V. I. L ª - n i n Th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng t− s¶n 460 461 dÞch”190 thuËt l¹i, h×nh nh− cho ®Õn nay vÉn ch−a bÞ phñ nhËn ― phÝa ph¸i tù do. Thêi kú mét n¨m tranh luËn (cuèi 1904 - cuèi l¹i lµ mét viÖc kh¸c. Ngoµi sù khinh bØ ra, cuéc nãi chuyÖn Êy 1905) ®· lµ qu¸ tr×nh lÞch sö chuÈn bÞ c¸c vÊn ®Ò tranh chÊp vµ cßn ®¸ng ®Ó ng−êi ta ph©n tÝch mét c¸ch khoa häc c¸i... tiªu tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ chung c¸c vÊn ®Ò Êy. Thêi kú mét n¨m r−ìi b¶n nµy. ¤ng ta ng¶ theo ph¸i th¸ng M−êi, lßng c¨m thï cña c¸ch m¹ng (cuèi 1905 - gi÷a 1907) lµ qu¸ tr×nh thùc tiÔn kiÓm «ng ta ®èi víi ph¸i t¶, ― ®ã thËt lµ sù ph¶n ¸nh cæ ®iÓn cña nghiÖm nh÷ng vÊn ®Ò tranh chÊp Êy trong lÜnh vùc chÝnh s¸ch khuynh h−íng néi t¹i cña ph¸i tù do. ¤ng Xt¬-ru-vª thõa thùc tÕ. Qua kinh nghiÖm thùc tÕ, sù kiÓm nghiÖm Êy chøng tá nhËn nh÷ng tin ®ån cò tr−íc ®©y nãi r»ng «ng ta ®· ®−a mét r»ng chÝnh s¸ch ñng hé ph¸i tù do ®· bÞ hoµn toµn thÊt b¹i, sù ng−êi thuéc ph¸i th¸ng M−êi vµo chñ tÞch ®oµn (cña §u-ma), kiÓm nghiÖm Êy ®· ®−a ®Õn chç thõa nhËn chÝnh s¸ch c¸ch r»ng nãi chung «ng ta ®· tiÕn hµnh th−¬ng l−îng vµ héi häp m¹ng duy nhÊt cña giai cÊp v« s¶n trong c¸ch m¹ng t− s¶n lµ: víi nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i th¸ng M−êi. ¤ng ta t¸n thµnh ®oµn kÕt víi n«ng d©n d©n chñ chèng ph¸i tù do ph¶n béi, ®Êu thèng nhÊt víi nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i th¸ng M−êi ! Xin ®a tranh ®Ó tiÕn hµnh c¸ch m¹ng ®Õn cïng. t¹, «ng Xt¬-ru-vª ¹, «ng ®· chøng thùc mét c¸ch tuyÖt diÖu NÕu nãi r»ng §¹i héi Lu©n-®«n ®· chÊm døt thêi kú ®ã, tøc ®iÒu mµ tê “Ng−êi v« s¶n” ®· viÕt tõ håi mïa thu n¨m ngo¸i thêi kú §¶ng d©n chñ - x· héi dao ®éng ng¶ vÒ phÝa ph¸i tù do, (sè 5: “Thö ph©n lo¹i c¸c chÝnh ®¶ng ë Nga”) vÒ nh÷ng ng−êi nh− vËy lµ nãi liÒu. Nh−ng dï sao th× ®ã còng lµ mét b−íc ®Çu th¸ng M−êi vµ bän d©n chñ - lËp hiÕn!1) ¤ng Xt¬-ru-vª c¶m quan träng tiÕn tíi thñ tiªu sù dao ®éng. thÊy giíi trÝ thøc t− s¶n bÊt lùc vµ «ng muèn chuyÓn träng t©m cña ph¸i tù do ®Õn s¸t gÇn giai cÊp h÷u s¶n. NÕu ph¸i tù do kiÓu §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn kh«ng ký kÕt ®−îc hiÖp nghÞ P. S. B¸o chÝ t− s¶n tÝch cùc lîi dông viÖc §¶ng d©n chñ - x· víi nhµ vua th× ®¶ ®¶o bän d©n chñ - lËp hiÕn, mong r»ng chÝ héi b¾t buéc ph¶i im tiÕng vµ lîi dông “tÝnh chÊt nöa hîp ph¸p” Ýt th× còng ký kÕt ®−îc hiÖp nghÞ víi “ph¸i tù do” kiÓu §¶ng cña ®¹i héi ë Lu©n-®«n, ®Ó vu khèng nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, th¸ng M−êi. Nh− thÕ lµ nhÊt qu¸n. Vµ ®ã lµ ®iÒu cã lîi cho nh− vu khèng nh÷ng ng−êi ®· chÕt. Cè nhiªn, kh«ng cã b¸o chóng ta, v× nã lµm cho t×nh h×nh râ rµng vµ cô thÓ. §ã lµ §u- hµng ngµy th× chóng ta ®õng hßng ®ä søc víi tê “§ång chÝ” ma míi, cña ®Þa chñ. §ã lµ luËt bÇu cö míi, luËt bÇu cö nµy kh«ng ®¶ng ph¸i, trong ®ã nhµ cùu d©n chñ - x· héi A. Bram, råi ph©n biÖt mét c¸ch tuyÖt diÖu thËt hÕt søc râ rµng, bän ®Þa chñ ®Õn ngµi I-u-ri Pª-rª-i-a-xl¸p-xki vµ tutti quanti1) ®ang nh¶y ®iÖu vµ bän trïm t− s¶n ®¸ng tin cËy víi n«ng d©n, tiÓu t− s¶n thµnh kan-kan thËt sù, ― may thay, kh«ng cã biªn b¶n thµnh ra cã thÓ thÞ vµ c«ng nh©n kh«ng ®¸ng tin cËy. Trong ph¸i tù do n¶y sinh nãi l¸o mét c¸ch v« téi v¹. Trong c¸c bµi b¸o cña A. Bram, Prª-i- ra mét trµo l−u míi: cuéc ®Êu tranh cña «ng Xt¬-ru-vª chèng a-xl¸p-xki vµ ®ång bän, kh«ng cã mét c¸i g× kh¸c ngoµi sù o¸n “chÝnh s¸ch phiªu l−u cña ph¸i t¶”, chèng viÖc ph¸i t¶ “lîi dông hËn th«ng th−êng cña nh÷ng phÇn tö trÝ thøc t− s¶n kh«ng ®¶ng nh÷ng b¶n n¨ng x· héi tèi t¨m!! (“b¶n n¨ng x· héi” ― nãi thÕ lµ ph¸i, cho nªn chØ cÇn nªu ra nh÷ng bµi b¸o Êy còng ®ñ ®Ó cho c¸c dèt n¸t, nh−ng chÝnh trong sù dèt n¸t ®ã l¹i cµng næi râ h¬n. ngµi ®ã ®−îc ®ãn tiÕp b»ng mét sù khinh bØ xøng ®¸ng Cã lÏ ®iÒu cña «ng Xt¬-ru-vª viÕt sÏ cµng dèt h¬n vµ cµng râ víi hä. Cuéc nãi chuyÖn víi «ng Xt¬-ru-vª, ― do tê b¸o “Së giao rµng h¬n trong chõng mùc «ng ta cµng xÝch l¹i s¸t gÇn c¸i Liªn 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 14, 1) ― nh÷ng kÎ t−¬ng tù nh− hä tr. 27 - 35.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2