Nội dung Text: 7. BÀI TẬP VỀ LỰC CULONG VÀ ĐIỆN TRƯỜNG
7. BÀI TẬP VỀ LỰC CULONG VÀ ĐIỆN TRƯỜNG
I. MỤC TIÊU:
- Hệ thống kiến thức, phương pháp giải bài tập về tương tác tĩnh điện.
- Rèn luyện kĩ năng tư duy về các bài tâơk về định luật Culông.
- Rèn luyện kĩ năng giải các bài tập định tinhhs về áp dụng các đặc
điểm của điện trường.
II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC.
- Phương pháp giải bài tập
- Lựa chọn bài tập đặc trưng.
- Chuẩn bị các phiếu trắc nghiệm.
III. GỌI Ý VỀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Các bài toán trong bài này liên quan đến định luật bảo toàn điện tích và
định luật Culông, với yêu cầu như:
Xác định các đại lượng liên quan đến lực tương tác giữa hai điện tích
điểm đứng yên, bằng cách áp dụng biểu thức của định luật Culong:
q1q2
với một số lưu ý sau:
F ko .
r12
- Khi cho hai quar cầu giống nhau đã nhiểm điện, tiếp xúc với nhau sau
đó tách nhau ra thì tổng điện tích chia đều cho mỗi quả
- Hiện tượng tương tự nếu ta nối hai quả cầu với một dây dẫn mảnh sau
đó cắt bỏ dây.
- Nếu chạm tay vào quả cầu dẫn điện đã tích điện thì quả cầu bị mất
điện tích và trở nên trung hòa.
Xác định lực tổng hợp lên một điện tích bằng cách áp dụng biểu thức:
u ur uu
rur
F F1 F2 ... ( có thể cộng lần lượt hai vectơ theo quy tắc cộng vectơ
hình bình hành lực hoặc có thể dùng phương pháp hình chiếu bằng
cách chọn hệ tọa độ vuông góc xOy và chiếu các vectơ lên các trục
Ox và Oy để có được Fx và Fy , véctơ tổng hợp sẽ có độ lớn bằng:
F Fx2 Fy2
Trong trường hợp bài toán khảo sát sự cân bằng của điện tích, ta sử
r
ur ur uu
ur
dụng điều kiện cân bằng F F1 F2 ... = 0 sau đó sử dụng phương
pháp xác định độ lớn như trên để xác định các điều kiện của bài toán.
IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Bài cũ:Nêu đặc điểm của vectơ cường độ điện trường? Đơn vị đo
2. Bài mới:
Hoạt động 1:Bài tập trắc nghiệm
Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên
- Tổ chức cho học sinh trả lời vào phiếu
học tập của phần bài tập trắc nghiêm 13.1, - Học sinh trong từng tổ trao đổi để trả lời
13.2, 15.3 ở sách bài tập mà giáo viên đã theo yêu cầu của từng bài rồi trao đổi bài
chuẩn bị sẵn phát cho các tổ giữa các tổ để chấm rồi nộp lại cho giao
- Một học sinh đọc và một HS đứng dậy trả viên.
lời các câu trắc nghiệm ở trong bài 2, bài 3
và bài 4, có giải thích. - Giáo viên cùng cả lớp nhận xét câu trả
- Gọi một học sinh tại chổ trả lời câu 1và 2 lời của các bạn.
trang 22 SGK và 14.7 SBT
Hoạt động2:Bài toán về định luật Culông
Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên
- Tóm tắt đề bài, thống nhất đơn vị
- Xác định các thông số mà bài toán cho, - Học sinh tiếp nhận phương pháp
chú ý dấu của điện tích.
- Biểu diễn lực tác dụng lên mỗi điện tích. - Thực hành giải một bài tập trong SGK.
- Lực tác dụng lên mỗi điện tích là hợp lực - Gọi 1 học sinh làm bài 1 SGK
của các lực tác dụng lên vật bằng 2 phương
pháp HBH hoặc phương pháp chiếu.
- Dựa vàoyêu cầu của bài toán để xác định
các đại lượng chưa biết
- Gọi HS lên bảng giải bài 1 SGK (chú ý
khi 2 quả cầu tiếp xúc thì điện tích 2 quả - Theo dõi và ghi chép bài chữa 1 SGK
cầu giống nhau về dấu và độ lớn nhưng
chưa biết dương hay âm)
Hoạt động 3:Bài toán về cường độ điện trường
Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên
- Vẽ các vectơ cương độ điện trường do các
điện tích gây ra tại 1 điểm. - Học sinh tiếp nhận phương pháp và ghi
- Tìm cường độ tại đó bằng tổng vectơ chép
thành phần
- Xác định độ lớn và hướng bằng 2 phương
pháp như ở trên. - Theo dõi và ghi chép bài chữa 2 SGK
- Gọi HS lên bảng giải bài 2 SGK của giáo viên.
Hoạt động 4 :Bài toán về quan hệ giữa lực tác dụng lên 1 điện tích và cường độ điện
trường
Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên
- Sử dụng công thức F = qE E = F/q
- Dựa vào yêu cầu của bài toán để xác định - Học sinh tiếp nhận phương pháp
đại lượng chưa biết.
- Trong các bài trang 18 làm thêm câu tìm - Gọi 1 học sinh bổ sung bài làm số 3
lực tác dụng lên điện tích đặt tại điểm C. SGK (Chú ý hướng của các vectơ lực và
vectơ
cường độ điện trường )
Hoạt động 5: Củng cố dặn dò
Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên
- Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. - Giao các câu hỏi và bài tập trong SGK.
- Ghi nhớ lời nhắc của GV - Nhắc HS học bài cũ và chuẩn bị bài tiếp
theo.