intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

Chia sẻ: LaLi Sa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
81
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang có tác động mạnh mẽ đến mọi mặt kinh tế, chính trị, xã hội và có sức lan tỏa nhanh chóng đến nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam là “xương sống” của nền kinh tế cũng sẽ bị ảnh hưởng rất lớn của cuộc cách mạng này: Công nghệ lạc hậu, chất lượng nguồn nhân lực yếu kém, chưa có sự quan tâm đến cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

  1. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ẢNH HƢỞNG CỦA CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM Bùi Văn Bằng, Trường Đại học Tài chính – Quản trị kinh doanh Tóm tắt: Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang có tác động mạnh mẽ đến mọi mặt kinh tế , chính trị, xã hội và có sức lan tỏa nhanh chóng đến nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam là “xương sống” của nền kinh tế c ng sẽ bị ảnh hưởng rất lớn của cuộc cách mạng này: Công nghệ lạc hậu, chất lượng nguồn nhân lực yếu k m, chưa có sự quan tâm đến cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Với số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam ngày càng tăng mạnh thì các doanh nghiệp này cần phải làm gì để để sớm khắc phục những hạn chế còn tồn tại cố hữu nhằm tận dụng được các cơ hội mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đem lại. Từ khóa: Công nghiệp 4.0; Doanh nghiệp nhỏ và vừa; Nguồn nhân lực chất lượng cao. INFLUENCE OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 ON SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM Abstract: The industrial revolution 4.0 is having a strong impact on all economic, political and social aspects and to spreading rapidly to many countries around the world, including Vietnam. Vietnamese small and medium enterprises are the "backbone" of the economy wich will also be greatly affected by this revolution: Backward technology, poor quality of human resources, no attention to the industrial revelution 4.0. With a growing number of small and medium enterprises in Vietnam, what should these businesses do to overcome the inherent shortcomings in order to take advantage of the opportunities that the Industrial Revolution 4.0 bring. Key words: Industry 4.0; Small and medium enterprises; High quality human resources 1. Đặt vấn đề Theo số liệu của Tổng cục Thống kê công bố trong cuộc họp báo về kết quả sơ bộ Tổng điều tra kinh tế năm 2017 cho thấy: ―Tính đến 1/1/2017 cả nước có 518.000 doanh nghiệp thực tế đang tồn tại, tăng 176.000 doanh nghiệp và gấp 1,5 lần so với năm 2012; trong đó có 505.000 doanh nghiệp thực tế hoạt 549
  2. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 động. Khối doanh nghiệp cũng thu hút 14 triệu lao động, tăng 28,5% so với năm 2012; trong đó 14 triệu lao động thuộc các doanh nghiệp thực tế hoạt động. Thời kỳ 2012-2017, bình quân hàng năm số lượng doanh nghiệp tăng 8,7%, lao động tăng hơn 5%. Xét theo quy mô lao động, tính đến thời điểm 1/1/2017 cả nước có hơn 10 nghìn doanh nghiệp lớn (tăng 29% so với năm 2012), nhưng quy mô chỉ chiếm 1,9% tổng số doanh nghiệp, giảm so với 2,3% của năm 2012. Doanh nghiệp vừa tăng 23,6%, doanh nghiệp nhỏ tăng 21,2% và doanh nghiệp siêu nhỏ tăng tới 65,5% và chiếm 74% tổng số doanh nghiệp‖[9]. Điều này cũng cho thấy quy mô doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã tăng đáng kể so với năm 2012 và quy mô đang ngày càng nhỏ dần. Cùng với đó, CIEM cho rằng điều kiện môi trường hạn chế đã dẫn đến việc DNNVV sử dụng nguồn lực không hiệu quả [5]. 2. Những vấn đề về cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 2.1. Bối cảnh ra đời của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 Lịch sử thế giới loài người đã diễn ra bốn cuộc cách mạng công nghiệp gắn liền với sự phát triển của xã hội loài người (Hình 2.1). Hình 2.1: Bốn cuộc cách mạng công nghiệp trong lịch sử loài người Nguồn:[8] - Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất được bắt đầu ở nước Anh vào cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 đánh dấu sự chuyển đổi từ phát triển nông nghiệp sang phát triển công nghiệp, trong đó sự ra đời và phát triển của động cơ hơi nước giữ vai trò trung tâm, là động lực của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất - Cuộc cách mạng công nghiệp thứ hai lại được khởi xướng từ cuối thế kỷ 19, kéo dài đến đầu thế kỷ 20, gắn liền với việc tăng trưởng mạnh những ngành công nghiệp sẵn có từ trước, đồng thời mở rộng thêm những ngành mới như ngành điện, ngành thép, ngành dầu khí…. Việc 550
  3. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 phát minh và đưa điện năng vào trong sản xuất là đòn bẩy cho sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai. - Cuộc cách mạng công nghiệp lần 3 diễn ra vào những năm 1970 với sự ra đời của sản xuất tự động dựa vào máy tính, thiết bị điện tử và Internet, tạo nên một thế giới kết nối. Đến cuối thế kỷ 20, các tiến bộ về hạ tầng điện tử, máy tính và số hóa cơ bản hoàn thành nhờ những thành tựu khoa học công nghệ cao. Vệ tinh, máy bay, máy tính, điện thoại, Internet… là những công nghệ hiện nay chúng ta thụ hưởng là từ cuộc cách mạng này. - Kế thừa những thành tựu của ba cuộc cách mạng trên, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư được ra đời từ những năm 2000 gọi là cuộc cách mạng số,. Bắt đầu năm 2013, một từ khóa mới là ―Công nghiệp 4.0‖ bắt đầu nổi lên xuất phát từ một báo cáo của chính phủ Đức đề cập đến cụm từ này nhằm nói tới chiến lược công nghệ cao, điện toán hóa ngành sản xuất mà không cần sự tham gia của con người. Đây được gọi là cuộc cách mạng số, thông qua các công nghệ như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tại ảo (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di động, phân tích dữ liệu lớn (SMAC)… để chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế giới số. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, với sự xuất hiện của robot có trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều ứng dụng trong xã hội. Nhờ công nghệ AI, người máy làm việc càng thông minh, có khả năng ghi nhớ, học hỏi vô biên, trong khi khả năng đó ở con người càng già càng yếu đi. 2.2. Đặc trưng cơ bản của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 - Có các kết hợp xảy ra giữa hệ thống ảo với thực thể Công nghệ cảm biến mới, điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn, kết hợp với Internet of things đang thúc đẩy phát triển máy móc tự động hóa và hệ thống sản xuất thông minh. Trong các Smart factory, máy móc, thiết bị sẽ được kết nối internet, đồng thời sẽ liên kết với nhau qua một hệ thống chung trong toàn bộ quy trình sản xuất sản phẩm để từ đó đưa ra quyết định. - Có tốc độ phát triển theo cấp số nhân Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ , không phát triển theo tốc độ thông thường mà nó phát triển theo cấp số nhân. Những đột phá công nghệ diễn ra với tốc độ nhanh đã tạo nên sự thay đổi lớn trong toàn bộ hệ thống sản xuất, quản lý và đang tạo ra một thế giới được số hóa, tự động hóa. - Có ảnh hưởng tới tất cả các lĩnh vực và mọi nền kinh tế trên toàn thế giới Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 thức đẩy các nước phát triển trên thế giới phát triển các chương trình, các dự án khoa học mới nhằm duy trì lợi thế cạnh tranh vốn có của mình. Hiện nay, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã vượt ra khỏi khuôn khổ dự án của các nước phát triển và có sực lan tỏa rộng rãi đến nhiều nước trên thế giới và nó đã và đang có những tác động lớn về các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường ở cấp toàn cầu trong khu vực và riêng từng quốc gia. - Đánh dấu sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo và đã tạo ra kỷ nguyên mới trong công nghệ robot Robot đã xuất hiện ở các lĩnh vực trong đời sống kinh tế - xã hội, và cả trong sản xuất, nó đã thay thế con người tham gia vào quá trình sản xuất trong các nhà máy để nâng cao năng suất. 551
  4. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 Trí tuệ nhân tạo đang hiện diện xung quanh chúng ta trong các lĩnh vực như: giao thông, giáo dục, kinh tế - tài chính. Trong những năm qua, con người nhờ vào sự việc gia tăng năng lực điện toán đám mây và khối lượng dữ liệu lưu trữ đã đạt được những bước tiến quan trọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. 3. Những tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đến các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam. 3.1. Những tồn tại, yếu kém của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam trong cuộc đua 4.0 - Chưa có sự quan tâm đến cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 Theo Kết quả khảo sát (được thực hiện với 2.000 doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Hà Nội) cho thấy: ―có 85% doanh nghiệp thể hiện sự quan tâm đến cuộc cách mạng 4.0, trong đó, có 55% doanh nghiệp đánh giá cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ có tác động rất lớn đến nền kinh tế Việt Nam; 23% đánh giá tác động bình thường; 11% đánh giá không tác động lắm và 10% đánh giá không tác động; 6% không biết‖[6]. Tuy nhiên, trong số doanh nghiệp được khảo sát: ―có đến 79% cho biết họ chưa làm gì để đón sóng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; 55% doanh nghiệp đang tìm hiểu, nghiên cứu, 19% doanh nghiệp đã xây dựng kế hoạch, và chỉ có 12% doanh nghiệp đang triển khai‖ [6]. Điều này nói lên rằng, còn một bộ phận không nhỏ các DNNVV chưa ý thức được, hoặc chưa quan tâm đến sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ,. Vì thế loại hình doanh nghiệp nay chưa có bước chuẩn bị hữu ích để ứng phó với xu hướng biến đổi trên toàn cầu như hiện nay. - Thiếu vốn để đổi mới Nhìn chung các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị hạn chế bởi nguồn vốn, tài nguyên, đất đai và công nghệ. Sự hữu hạn về nguồn lực này đã cản trở các DNNVV trong việc đầu tư ứng dụng khoa học, công nghệ, nhân lực, hệ thống quản trị… . Trong khi đó, hiện nay ở nước ta có khoảng 97% DNNVV với quy mô vốn chỉ từ 5-10 tỷ đồng, cùng với việc tiếp cận vốn vay từ ngân hàng rất khó khăn (chỉ khoảng 70% DNNVV tiếp cận được vốn vay) nên nhiều doanh nghiệp muốn đầu tư để đổi mới doanh nghiệp cũng khó hoặc chỉ ở mức thấp. Bên cạch đó, đa số doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam đang sử dụng công nghệ của những năm 80 của thế kỷ XX, trong đó 52% doanh đang sử dụng thiết bị lạc hậu, 38% doanh nghiệp sử dụng thiết bị trung bình, chỉ 10% doanh nghiệp là sử dụng thiết bị hiện đại; Chi phí đầu tư đổi mới khoa học - công nghệ của doanh nghiệp bình quân chiếm khoảng 0,3% doanh thu (ở Ấn Độ là 5%, Hàn Quốc là 10%, Nhật Bản là 50%) [4]. Điều này đã tạo ra khoảng cách phát triển giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Thậm trí khoảng cách này sẽ càng ngày càng xa hơn nếu doanh nghiệp Việt Nam không có vốn để đỏi mới, theo kịp với tốc độ phát triển của khoa học công nghệ. Chính vì thế, cần có cơ chế cho vay tài chính thông thoáng hơn để các DNNVV đổi mới công nghệ nhằm giảm nhẹ nguy cơ bị tụt hậu trọng cuộc đua 4.0 - Hạ tầng và ứng dụng công nghệ thông tin còn yếu k m Công nghệ thông tin và điện tử viễn thông đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp nói chung và DNNVV nói riêng, chuyển đổi nhanh chóng để bắt kịp cuộc các mạng công nghiệp 4.0. Bởi, trong xu thế hiện nay như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, bảo mật thực tại ảo, internet vạn vật … chỉ chạy được trên những thiết bị 552
  5. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 có kết nói Internet. Tuy nhiên ở Việt nam hiện nay mới có lĩnh vực hoạt động ngân hàng đi tiên phong trong đầu tư kết cấu hạ tầng và có ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, còn phần lớn các DNNVV thực sự chưa quan tâm. Theo năm 2016 của Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin, có tới 32% doang nghiệp đã thiết lập quan hệ kinh tế với đối tác nước ngoài qua kênh trực tuyến, 11% tham gia vào sàn thương mại điện tử và 49% doanh nghiệp có website [2]. Tuy nhiên, việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin cũng đang đặt ra cho các DNNVV Việt Nam những hiểm họa khôn lường về an ninh mạng, an ninh thông tin, đặc biệt trong bối cảnh mà các cuộc tấn công mạng ngày càng gia tăng và diễn biến hết sức phức tạp. Trong khi đó ở nước ta vấn đề bảo mật còn chưa được các DNNVV quan tâm. Điều này khiến các thông tin về khách hàng, tài chính nội bộ, dự án sắp triển khai của các DNNVV dễ bị lộ và bị đánh cắp, nếu dữ liệu này rơi vào tay các đối thủ cạch tranh thì các DNNVV sẽ bị thiệt hại rất lớn so với số tiền bỏ ra để xây dựng hệ thống bảo mật. - Thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao Để áp dụng được các ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh, đòi hỏi các DNNVV phải có nguồn nhân lực với kỹ năng và trình độ, kiến thức về công nghệ ở mức cao. Thứ trưởng Cao Quốc Hưng - Bộ Công Thương khẳng định “với quy mô của một nền kinh tế có trên 700.000 doanh nghiệp, cùng với đó là hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, để đào tạo nhân lực có kỹ năng số cho khối này đòi hỏi một nỗ lực vô cùng to lớn của nhiều chủ thể cùng tham gia. Chúng ta cần huy động tổng lực nhiều nguồn lực xã hội hóa để đạt được mục tiêu tổng thể, vừa đảm bảo đào tạo được cho số lượng lớn người học, vừa đảm bảo được chất lượng đầu ra cho nhóm này”. Chương trình Bệ Phóng Việt Nam Digital 4.0 được khởi động tại Việt Nam vào tháng 6/2018 và đã tổ chức các khóa đào tạo cho gần 85.000 người hoạt động trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đến tháng 8/2019, Bộ Công Thương và Google đã chính thức thiết lập quan hệ chiến lược để mở rộng chương trình Bệ Phóng Việt Nam Digital 4.0 (Accelerate Vietnam Digital 4.0), một sáng kiến của Google nhằm cung cấp các khóa đào tạo kỹ năng số cho 500.000 người lao động của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. [3]. Thực tế cho thấy, chất lượng Nguồn nhân lực Việt Nam hiện nay thiếu và yếu. Trong CMCN 4.0, lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT) được coi là nền tảng để phát triển. Thế nhưng, Việt Nam luôn nằm ở nguy cơ thiếu hụt lớn về nhân lực CNTT. Báo cáo của Vietnamworks cho biết, nhu cầu nhân sự ngành CNTT đang ở mức cao nhất trong lịch sử với gần 15.000 việc làm được tuyển dụng trong năm 2016. Dự báo, so với nhu cầu tính đến cuối năm 2018, Việt Nam sẽ thiếu khoảng 70.000 nhân lực về CNTT và đến năm 2020 dự báo thiếu khoảng 500.000 nhân lực CNTT.[7]. 3.2. Những tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 Doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam được ví như ―xương sống‖ của nền kinh tế, đóng góp không nhỏ trong việc huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển, sản xuất kinh doanh trên các lĩnh vực kinh tế, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, góp phần tích cực vào việc thúc đẩy kinh tế - xã hội của đất nước. Sự xuất hiện của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động và làm thay đổi rất nhiều yếu tố, phương pháp, quy trình tác nghiệp trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Những ảnh hưởng của nó đã tác động và ảnh hưởng không nhỏ đến các doanh nghiệp nói 553
  6. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam nói riêng. Những tác động đó được thể hiện trên một số vấn đề chính như sau: - Thứ nhất, cuộc cách mạng 4.0 tạo nên sự bất bình đẳng và phá vỡ thị trường lao động Những ưu thế về lực lượng lao động dồi dào, giá nhân công giá rẻ ở thị trường Việt Nam sẽ mất đi ưu thế. Với sự chuyển động của cuộc cách mạng này, dự báo trong khoảng 15 năm tới, thế giới sẽ có diện mạo mới, đòi hỏi các doanh nghiệp phải thay đổi để nắm bắt xu thế để thay đổi và phát triển. Trong những năm gần đây, các công việc có tính lặp đi lặp lại đã dần được tự động hóa nhờ vào những thành tựu về công nghệ như robot hay internet tốc độ cao. Toàn cầu hóa đã khiến việc luân chuyển công việc sang những nơi có giá nhân công rẻ, ít quy định ngặt nghèo trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, những yếu tố mà các nước đang phát triển như Việt Nam coi là có ưu thế như: lực lượng lao động thủ công trẻ, chi phí thấp sẽ không còn là thế mạnh nữa, thậm chí đang bị đe dọa nghiêm trọng. Theo Tổ chức Lao động quốc tế cho rằng: ―86% lao động trong ngành công nghiệp dệt may và giày dép ở Việt Nam đối mặt với nguy cơ thất nghiệp cao từ sự bùng nổ nhanh chóng của ứng dụng công nghệ. Một báo cáo về thị trường lao động ở Anh cho thấy, sự suy giảm của các việc làm mà năng suất đã được cải thiện rõ rệt nhờ công nghệ‖ [1]. Tuy nhiên, không chỉ việc làm ở trong các ngành sản xuất bị ảnh hưởng. Chúng ta đang ở giai đoạn mà các công việc có kỹ năng cao cũng đối mặt với nguy cơ bị thay thế. Máy tính sử dụng trí tuệ nhân tạo đã đánh bại con người trong các trò chơi game và chúng còn có thể nhận diện khuôn mặt, hiểu được tiếng nói, soạn nhạc và nhiều lĩnh vực khác mà con người cho là duy nhất mình có khả năng làm. Điều này đe dọa hàng triệu công việc mà con người từng nghĩ là khó thay thế. Khi những chiếc xe tự lái trở nên phổ biến trong những năm tới, các tài xế xe taxi hay xe tải đối mặt với nguy cơ mất việc làm. Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, khi máy tính đã bắt đầu biết đọc, phân tích các chỉ số của con người, còn robot tham gia vào quá trình phẫu thuật, những việc làm đòi hỏi ít chuyên môn hơn sẽ bị thay thế. Trong các nhà hàng, với ưu điểm như làm việc 24/7, không cần trả lương hay đóng bảo hiểm, robot đang bắt đầu đe dọa tới lao động là con người. Như vậy, hàng triệu lao động, bất kể trình độ cao hay thấp, già hay trẻ đang chuẩn bị phải đối mặt với một quá trình chuyển đổi đầy khó khăn. - Thứ hai, Nguồn vốn đầu tư lớn để tiếp cận công nghệ cao, hiện đại Phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vừa có số lao động ít, nguồn vốn hạn hẹp, dần dần xu hướng sẽ tụt hậu xa hơn, lao động chi phí thấp mất dần lợi thế, khoảng cách công nghệ và tri thức nới rộng hơn dẫn đến phân hóa xã hội sẽ sâu sắc hơn... Chính phủ, các doanh nghiệp, các trung tâm nghiên cứu và cơ sở giáo dục tại Việt Nam cần phải nhận thức được và sẵn sàng thay đổi và có chiến lược phù hợp cho việc phát triển công - nông nghiệp, dịch vụ và kinh tế hay nguồn nhân lực trong thời kỳ Internet vạn vật và cuộc CMCN 4.0. - Thứ 3, Tăng năng suất lao động trong hoạt động sản xuất, kinh doanh 554
  7. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Trong xu thế hiện nay, các doanh nghiệp nhỏ và vừa không thể tồn tại và phát triển bền vững nếu các doanh nghiệp bị hạn chế về năng lực cạnh tranh và khả năng tạo nên giá trị gia tăng. Lợi thế của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở nước ta vẫn chủ yếu dựa trên nguồn nhân công dồi dào và giá rẻ. Tuy nhiên điều này lại gây trở ngại để phát triển các sản phẩm có giá trị cao và cản trở việc tăng năng suất lao động. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 này là sự kết hợp cả cung lẫn cầu nhằm làm đổ vỡ mô hình kinh doanh truyền thống, cung và cầu luôn phải gắn kết với nhau không bao giờ được tách rời nhau. Chính vì vậy, các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần tinh gọn lại, cần chuyên nghiệp, tạo giá trị gia tăng bằng chất lượng chứ không phải cạnh tranh bằng tài chính, bằng lao động phổ thông và gia công trong sản xuất. 4. Một số kiến nghị đối đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong quá trình hội nhập cách mạng công nghiệp 4.0 Với những tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam cần tập trung cao độ và nghiêm túc nhìn nhận những xu hướng thay đổi nhanh chóng trong thời gian tới để doanh nghiệp đứng vững, tồn tại, phát triển trên thị trường và hòa nhập với sự phát triển kinh tế của các nước trên thế giới. Cụ thể: - Nhận thức đúng đắn vai trò cách mạng công nghiệp 4.0 Trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các nhà lãnh đạo quản lý cần nhận thức đúng đắn và rõ ràng về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã thực sự bắt đầu. Các doanh nghiệp cũng phải nhận thức và hiểu được cuộc các mạng công nghiệp 4.0 là gì, có những tác động, cơ hội gì có thể tận dụng, có những khó khăn thách thức nào để đối phó. Quan trọng người đứng đầu doanh nghiệp phải có định hướng, có cảm nhận về doanh nghiệp biết được thế mạnh của doanh nghiệp để đưa doanh nghiệp thoát khỏi sự tụt hậu và không thể tồn tại trong cuộc cạnh tranh khốc liệt trong nền kinh tế hiện nay. Trên thực tế, không phải doanh nghiệp nào kể cả doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ và vừa đều có ý thức cao trong việc chuẩn bị những lộ trình cho cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Bởi phần lớn các doanh nghiệp ở nước ta chủ yếu là các DNNVV, thiếu tiềm lực về vốn và công nghệ, thiếu kinh nghiệm quản trị sản xuất, không có chiến lược kinh doanh, hạn chế về năng lực cạnh tranh, trong khi nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Vì vậy, nếu doanh nghiệp nhỏ và vừa không thích ứng với CMCN 4.0 thì sẽ tụt hậu và không thể tồn tại trong cuộc cạnh tranh khốc liệt hiện nay. Vì vậy để tham gia vào CMCN 4.0 các DNNVV cần có nhận thức đúng về vấn đề này để từ đo đưa ra lộ trình thích hợp. - Nâng cao trình độ tay nghề kỹ thuật Lực lượng lao động trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay có trình độ thấp, lao động phổ thông chiếm đa số. Lực lượng lao động này cần được đào tạo lại và đào tạo bổ sung để đuổi kịp thời đại công nghiệp tự động hóa. Những nhà quản lý doanh nghiệp đang chèo lái con thuyền mà phía trước có rất nhiều sự biến động và vô cùng phức tạp. Vì vậy, đòi hỏi nhà quản lý cần quan tâm, chủ động trong việc cập nhật kiến thức mới để đáp ứng kịp thời tốc độ thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ theo xu hướng hiện đại hóa. - Đẩy mạnh đầu tư cho khoa học công nghệ và nhanh chóng ứng dụng công nghệ vào trong hoạt động sản xuất kinh doanh, trong điều hành doanh nghiệp 555
  8. INTERNATIONAL CONFERENCE: DEVELOPMENT OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM IN THE CONTEXT OF INDUSTRIAL REVOLUTION 4.0 Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ xây dựng nên các doanh nghiệp số dựa trên việc kết nối các chuỗi giá trị trong và ngoài doanh nghiệp, số hóa quá trình sản xuất và dịch vụ, tạo ra những mô hình kinh doanh mới. Chính vì vậy, khi công nghệ thay đổi theo hướng hiện đại hơn, các mô hình kinh doanh mới xuất hiện nhiều và đa dạng hơn đòi hỏi các doanh nghiệp phải biết lắng nghe thị trường trong nước và thị trường nước ngoài một cách kịp thời đầy đủ và tích cực. Điều này giúp doanh nghiệp kịp thời cập nhật nắm bắt xu hướng để từ đó có chiến lược đầu tư trong sản xuất kinh doanh. Trong điều kiện công nghiệp 4.0, các doanh nghiệp cần phải đầu tư cho quy trình chuyển đổi số, trở thành doanh nghiệp số thực sự, có khả năng nắm bắt toàn bộ dữ liệu. các doanh nghiệp muốn tiến tới tự động hóa quy trình sản xuất kinh doanh trước hết các doanh nghiệp phải tích cực ứng dụng công nghệ thông tin. Các nền tảng ứng dụng quản lý hiện đại vận hành trên internet, điện toán đám mây cho phép kết nối tích hợp thông tin xuyên suốt toàn bộ tổ chức bất kể doanh nghiệp quy mô lớn hay nhỏ. Dữ liệu được tích hợp qua tất cả các quy trình từ lập kế hoạch, phát triển sản phẩm, mua sắm, sản xuất, hậu cần đến bán hàng và dịch vụ. Sự nối kết dữ liệu làm tăng tốc độ thực hiện quy trình, giảm thiểu sai sót do các thao tác thủ công hoặc nhập thông tin nhiều lần, loại bỏ các lãng phí nhân công, thời gian. Việc áp dụng các thiết bị thông minh, hiện đại giúp các nhà quản lý điều hành luôn có dữ liệu đầy đủ, cập nhập và chính xác để đưa ra các quyết định điều hành kịp thời. - Thay đổi phương thức kinh doanh Ở nước ta hiện nay có hơn 40 triệu người kết nối internet, trong đó lớp trẻ chủ yếu mua bán hàng hóa bằng kết nối, kích chuột và gõ trên máy tính hay trên những điện thoại thông minh, dịch vụ bán lẻ trực tuyến sẽ phát triển mạnh mẽ và xu hướng mô hình kinh doanh tích hợp dữ liệu khách hàng với quy mô lớn và các đổi mới công nghệ sẽ phát triển một cách mạnh mẽ. Do đó sự chuyển đổi mô hình kinh doanh truyền thống sang mô hình kinh doanh kỹ thuật số là điều thiết yếu hiện nay, nếu các doanh nghiệp nhỏ và vừa không hướng theo sự thay đổi này thì sẽ thua và rời thị trường kinh doanh. Điều này, cho thấy các doanh nghiệp cần phải xem xét lại phương thức hoạt động kinh doanh của mình đế có những điều chỉnh phù hợp với xu hướng quản trị thông minh, mô hình thương mại điện tử. 5. Kết luận Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang từng bước được khởi động, các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng không thể nằm ngoài cuộc và cần xem đây là cơ hội để thay đổi nội lực của mình, để có thể hòa nhập nhanh và sâu rộng với thế giới. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ ảnh hưởng rất lớn đến từng mô hình sản xuất kinh doanh của từng doanh nghiệp, do đó các doanh nghiệp cần có những chiến lược tiếp cận cho phù hợp, chuyển dịch cơ cấu lao động, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, điều chỉnh mô hình kinh doanh để định vị mình trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bằng việc ứng dụng công nghệ số và trong xu thế hiện nay doanh nghiệp nào biết tận dụng công nghiệp 4.0 tốt hơn doanh nghiệp đó sẽ thành thành công đồng thời cũng là những cảnh báo về sự biến mất của một số ngành nghề, cũng như sự xâm lấn của các ngành nghề mới lên các mô hình kinh doanh truyền thống không còn là viễn cảnh xa vời đối với các doanh nghiệp và đối với nền kinh tế quốc dân. 556
  9. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tuấn Anh (2017), ―Những thách thức từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0‖. VTV Báo điện tử. 2. Báo cáo thương mại điện tử 2017: ―Nổi lên của bán hàng đa kênh‖. https://seongon.com/marketing-online/kien-thuc-marketing-online/bao-cao-thuong-mai- dien-tu-2017.html 3. Bộ Công Thương (2018): ―Bộ Công Thương và Google hợp tác, mở rộng chương trình Bệ phóng Việt Nam Digital 4.0‖. 4. https://www.moit.gov.vn/web/guest/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/bo-cong-thuong-va-google-hop- tac-mo-rong-chuong-trinh-be-phong-viet-nam-digital-4-0-16301-22.html 5. Hải Bình (2016): ―Trình độ công nghệ của DN nhỏ quá thấp‖. https://baodauthau.vn/dau- tu/trinh-do-cong-nghe-cua-dn-nho-qua-thap-30243.html 6. Nguyễn Hương (2016), ―Kết quả điều tra DNNVV năm 2015‖ 7. http://www.mpi.gov.vn/Pages/tinbai.aspx?idTin=34886&idcm=188. 8. Kiều Linh (2017): ―Khảo sát đại diện 2.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Hà Nội‖. 9. http://vneconomy.vn/cuoc-song-so/85-doanh-nghiep-ha-noi-quan-tam-den-cach-mang-cong- nghiep-40-20170407043017493.htm 10. Trần Lưu (2017): ―Không đổi mới, Việt Nam sẽ tụt hậu với cách mạng công nghiệp 4.0‖. 11. http://www.sggp.org.vn/khong-doi-moi-viet-nam-se-tut-hau-voi-cach-mang-cong-nghiep- 40-458775.html 12. Phú Trung (2017), ―Lịch sử các cuộc cách mạng công nghiệp và cách mạng công nghiệp lần thứ 4‖. 13. https://thuonghieucongluan.com.vn/lich-su-cac-cuoc-cach-mang-cong-nghiep-va-cach- mang-cong-nghiep-lan-thu-4-a37527.html 14. Thông cáo báo chí về kết quả sơ bộ Tổng điều tra Kinh tế năm 2017 https://www.gso.gov.vn/Default.aspx?tabid=382&ItemID=18686 557
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

CEO.27: Bộ Tài Liệu Dành Cho StartUp - Quản Lý Doanh Nghiệp Thời Đại 4.0
272 tài liệu
1759 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0