Ảnh hưởng của một số phân bón lá đến sinh trưởng, sắc tố quang hợp và hoạt độ enzym catalase ở cây lan Mokara

Nguyễn Thị Thu Đông và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 187(11): 113 - 117<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ PHÂN BÓN LÁ ĐẾN SINH TRƯỞNG, SẮC TỐ<br /> QUANG HỢP VÀ HOẠT ĐỘ ENZYM CATALASE Ở CÂY LAN MOKARA<br /> Nguyễn Thị Thu Đông1, Phạm Thị Nụ1, Hà Đăng Chiến1,<br /> La Việt Hồng1, Cao Phi Bằng2, Nguyễn Văn Đính1*<br /> 1<br /> <br /> Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, 2Trường Đại học Hùng Vương<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mokara là một trong những loại hoa lan cắt cành quan trọng của nhiều nước như Việt Nam,<br /> Singapo, Indonesia, Thái Lan… Trong nghiên cứu này, ảnh hưởng của 6 loại phân bón qua lá khác<br /> nhau tới sinh trưởng và một số chỉ tiêu sinh lý của cây lan mokara đã được khảo sát. Kết quả<br /> nghiên cứu cho thấy phân bón Growmore: 30-10-10 (CT 2) là thích hợp hơn cho hầu hết các chỉ<br /> tiêu sinh trưởng và sinh lý như chiều dài lá, chiều rộng lá và chiều cao cây cũng như hàm lượng<br /> diệp lục, trong khi phân bón Đầu trâu N-P-K:10-30-20 (CT 4) thích hợp hơn cho sự hình thành lá<br /> mới khi so sánh với các loại phân khác. Ngược lại, hàm lượng carotenoit không khác nhau giữa<br /> các công thức phân bón khác nhau. Cây ở các công thức (CT 3: Đầu trâu 30-15-10; CT 4: Đầu trâu<br /> 10-30-20; CT 5: Growmore có biến đổi 10-30-30; và CT 6: Growmore G 6-30-30) có hoạt độ<br /> enzym catalase cao hơn, dao động 3,85 - 4,26 UI/g lá tươi so với hoạt độ enzym ở nhóm CT 1<br /> (Growmore: 20-20-20) và CT 2 (Growmore: 30-10-10), dao động 2,91 - 2,93 UI/g lá tươi.<br /> Từ khóa: catalase, diệp lục, mokara, phân bón Growmore, phân bón Đầu trâu, sinh trưởng<br /> <br /> MỞ ĐẦU*<br /> Mokara thường được gọi là “Lan cười - Smile<br /> Orchid”, thuộc nhóm lan Vanda, là thể lai từ<br /> ba loài Arachnis, Ascocentrum và Vanda.<br /> Dạng lan Mokara lai đầu tiên là Mokara Wai<br /> Liang (Arachnis Ishbel x Ascocenda Red<br /> Gem) được sản xuất ở Singapo năm 1969 [5].<br /> Hoa lan Mokara rất đa dạng về hình dạng và<br /> có nhiều màu sắc đẹp như màu hồng, đỏ,<br /> vàng chanh, vàng, cam, tím, trắng… với mỗi<br /> màu sắc lại có sự đa dạng tùy thuộc vào từng<br /> giống [4].<br /> Một trong những đặc điểm của cây hoa lan đó<br /> là sinh trưởng rất chậm, sự hấp thụ dinh<br /> dưỡng qua hệ rễ là không lớn. Theo Ichinose<br /> et al. (2013) [7], việc sử dụng phân bón nhả<br /> chậm có thể sẽ cho hiệu quả tốt. Ngoài ra,<br /> phun phân bón lá cũng là một giải pháp rất<br /> phổ biến trong trồng lan, nhằm cung cấp dinh<br /> dưỡng để cây sinh trưởng và phát triển, đặc<br /> biệt là ở giai đoạn sinh trưởng sinh dưỡng.<br /> Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng một<br /> số dạng phân bón có tỷ lệ N, P, K khác nhau<br /> để phun qua lá cây lan Mokara nhằm đánh giá<br /> hiệu quả thúc đẩy sinh trưởng của lá, thân.<br /> *<br /> <br /> Tel: 0977 490482, Email: nguyenvandinhsp2@gmail.com<br /> <br /> Cũng như xem xét ảnh hưởng của phân bón<br /> qua lá đến hàm lượng diệp lục, carotenoit và<br /> hoạt độ enzym catalase.<br /> VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Vật liệu<br /> - Thực vật: Cây giống lan Mokara 3 - 4 tháng<br /> tuổi (giống đỏ quặt) do Trung tâm Công nghệ<br /> Sinh học TP Hồ Chí Minh cung cấp.<br /> - Phân bón qua lá: Phân Growmore (Chi<br /> nhánh Công ty TNHH Grow More, Việt<br /> Nam) gồm các loại 20-20-20, 30-10-10, 6-3030, chế phẩm Growmore có biến đổi: 10-3030 và phân bón Đầu trâu (Công ty cổ phần<br /> phân bón Bình Điền, Việt Nam) gồm 30-1510, 10-30-20.<br /> Bố trí thí nghiệm<br /> Thí nghiệm được thiết kế theo kiểu hoàn toàn<br /> ngẫu nhiên với 3 lần nhắc lại gồm 6 công<br /> thức tương ứng với 6 loại phân bón lá sau:<br /> Growmore G: 20-20-20 (CT 1), Growmore G:<br /> 30-10-10 (CT 2), Đầu trâu ĐT: 30-15-10 (CT<br /> 3), Đầu trâu ĐT: 10-30-20 (CT 4), Growmore<br /> G: 6-30-30 (CT 6) và Growmore có biến đổi:<br /> 10-30-30 (CT 5). Các loại phân bón lá được<br /> pha với nước theo tỉ lệ 1 g/lít nước, phun<br /> hàng tuần. Xác định các chỉ tiêu nghiên cứu<br /> 113<br /> <br /> Nguyễn Thị Thu Đông và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> được thực hiện sau 3 tháng (90 ngày xử lý).<br /> Phương pháp xác định chỉ tiêu sinh lý, hóa sinh<br /> - Xác định các chỉ tiêu sinh trưởng tương đối:<br /> Số lá mới hình thành, chiều dài lá tăng thêm<br /> (cm), chiều rộng lá tăng thêm (cm), chiều cao<br /> cây tăng thêm (cm) sau 90 ngày sau phun<br /> dinh dưỡng qua lá bằng cách lấy hiệu số của<br /> các chỉ tiêu trên ở thời điểm 90 ngày với ở<br /> thời điểm bắt đầu xử lý phân bón lá.<br /> - Xác định hàm lượng diệp lục a, diệp lục b,<br /> diệp lục tổng số, hàm lượng carotenoit sử<br /> dụng axeton tinh khiết làm dung môi theo mô<br /> tả của Nguyễn Văn Mã và cộng sự (2013) [3].<br /> <br /> 187(11): 113 - 117<br /> <br /> - Xác định hoạt độ enzym catalase trong lá<br /> bằng phương pháp chuẩn độ theo mô tả của<br /> Nguyễn Văn Mã và cộng sự (2013) [3].<br /> Xử lý số liệu<br /> Số liệu được xử lý thống kê trên Excel 2010.<br /> Sự khác biệt giữa các giá trị trung bình được<br /> kiểm tra bằng Test Duncan ở α=0,05 [3].<br /> KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> Ảnh hưởng của phân bón lá đến một số chỉ tiêu<br /> sinh trưởng của lá và thân cây lan Mokara<br /> Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của 6 loại<br /> phân bón lá đã được xử lý trên cây lan<br /> Mokara được thể hiện ở bảng 1 và hình 1.<br /> <br /> Bảng 1. Kết quả gia tăng các chỉ tiêu sinh trưởng của lá cây Mokara (sau 90 ngày theo dõi)<br /> Công<br /> thức<br /> <br /> Loại phân bón<br /> qua lá<br /> <br /> CT 1<br /> CT 2<br /> CT 3<br /> CT 4<br /> CT 5<br /> CT 6<br /> <br /> G: 20-20-20<br /> G: 30-10-10<br /> ĐT: 30-15-10<br /> ĐT: 10-30-20<br /> G: 10-30-30<br /> G: 6-30-30<br /> <br /> Số lượng lá mới<br /> (số lá trung<br /> bình/cây)<br /> 1,00 ± 0,00c<br /> 1,50 ± 0,53abc<br /> 1,25 ± 0,50bc<br /> 2,00 ± 0,00a<br /> 1,50 ± 0,58abc<br /> 1,75 ± 0,50ab<br /> <br /> Chiều dài lá<br /> tăng thêm (cm)<br /> <br /> Chiều rộng lá<br /> tăng thêm (cm)<br /> <br /> Chiều cao cây<br /> tăng thêm (cm)<br /> <br /> 9,80 ± 0,54cd<br /> 14,88 ± 1,38a<br /> 12,38 ± 2,02b<br /> 8,25 ± 1,44d<br /> 11,23 ± 0,68bc<br /> 10,13 ± 0,65c<br /> <br /> 0,33 ± 0,05c<br /> 0,50 ± 0,08a<br /> 0,48 ± 0,10ab<br /> 0,35 ± 0,10bc<br /> 0,35 ± 0,07bc<br /> 0,33 ± 0,06bc<br /> <br /> 18,18 ± 1,26b<br /> 21,00 ± 0,91a<br /> 15,00 ± 0,87c<br /> 14,38 ± 0,25cd<br /> 13,28 ± 0,53d<br /> 14,20 ± 0,98cd<br /> <br /> Giá trị thể hiện trong bảng là trung bình của 3 lần nhắc lại và độ lệch chuẩn. Trong cùng một cột, ký<br /> tự theo sau khác nhau thể hiện sự sai khác ở α=0,05.<br /> <br /> Hình 1. Kết quả ảnh hưởng của dinh dưỡng qua lá đến một số chỉ tiêu sinh trưởng của lá và thân cây lan<br /> Mokara. a, b, c, d, e, f: tương ứng với các công thức 1, 2, 3, 4, 5, 6<br /> <br /> 114<br /> <br /> Nguyễn Thị Thu Đông và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Phân tích kết quả cho thấy loại phân bón qua lá<br /> có ảnh hưởng khác nhau tới các chỉ tiêu sinh<br /> trưởng của lá lan Mokara, cụ thể: CT 4 có ảnh<br /> hưởng tốt nhất đến chỉ tiêu số lá mới sau 90<br /> ngày xử lý cho số lá mới hình thành đạt 2,00<br /> trong khi đó ở CT 1 cho chỉ tiêu này thấp<br /> nhất, chỉ đạt 1,00 lá mới/cây. Xử lý bằng dinh<br /> dưỡng ở CT 2 cho chỉ tiêu chiều dài và chiều<br /> rộng lá tăng thêm là tốt nhất so với các CT<br /> còn lại, tương ứng là 14,88 (cm) và 0,50 (cm).<br /> Trong khi đó, chiều dài lá thấp nhất ở CT 4,<br /> chỉ đạt 8,25 (cm), còn chiều rộng lá thấp nhất<br /> ở CT 1. Về chiều cao cây tăng thêm cũng chịu<br /> ảnh hưởng của các loại phân bón qua lá, dao<br /> động từ 13,28 (cm) ở CT 5 đến 21,00 (cm) ở<br /> CT 2. Như vậy, phân bón Growmore với tỉ lệ<br /> N-P-K:30-10-10 có thể thích hợp cho sinh<br /> trưởng chiều dài, chiều rộng lá và chiều cao<br /> cây, trong khi phân bón Đầu trâu với tỷ lệ NP-K:10-30-20 có thể thích hợp cho sự hình<br /> thành lá mới. Kết quả nghiên cứu này khẳng<br /> định kết quả nghiên cứu của Wang (1996) [9]<br /> trên đối tượng lan hồ điệp. Wang đã nghiên cứu<br /> ảnh hưởng của 6 loại phân bón qua lá với tỷ lệ<br /> N, P, K khác nhau đã cho thấy nồng độ các loại<br /> phân bón khác nhau ít ảnh hưởng đến sinh<br /> trưởng sinh dưỡng của cây lan hồ điệp, tuy<br /> nhiên có ảnh hưởng nhỏ tới sự mở rộng của lá.<br /> Riêng phân bón với tỷ lệ N-P-K:10-13.1-16.6<br /> hoặc 15-8.7-20.8 (hàm lượng nitơ không quá<br /> cao so với phospho và kali) có ảnh hưởng làm<br /> tăng số lá trên cây. Trong khi đó, nghiên cứu<br /> <br /> 187(11): 113 - 117<br /> <br /> khác của Vũ Ngọc Lan và cộng sự (2011) [2]<br /> lại cho thấy phân Growmore với tỷ lệ N-PK:20-20-20 có tác động tăng số lá mạnh hơn so<br /> với phân Đầu trâu có tỷ lệ N-P-K:17-21-21.<br /> Ảnh hưởng của phân bón lá đến hàm lượng<br /> diệp lục và carotenoit trong lá cây lan Mokara<br /> Quang hợp và trao đổi nitơ là các hoạt động<br /> sinh lý chính ở thực vật. Trong đó, diệp lục và<br /> carotenoit là các sắc tố chủ yếu tham gia quá<br /> trình hấp thu ánh sáng trong quang hợp [1].<br /> Ảnh hưởng của hàm lượng sắc tố trong mô lá<br /> lan Mokara dưới ảnh hưởng của các loại phân<br /> bón được trình bày trong bảng 2. Kết quả<br /> nghiên cứu này cho thấy phân bón Growmore<br /> N-P-K: 30-10-10 (CT 2) làm tăng hàm lượng<br /> diệp lục a, diệp lục b và diệp lục tổng số<br /> (a+b) trong lá cao hơn so với các loại phân<br /> bón khác (tương ứng với CT 1, CT 3, CT 4,<br /> CT 5 và CT 6). Hàm lượng các loại diệp lục<br /> này ở lá cây trong công thức CT2 đạt lần lượt<br /> là 0,411; 0,200 và 0,612 (mg/gam lá tươi).<br /> Ngoài ra, kết quả bảng 2 cũng cho thấy, các<br /> loại phân bón qua lá không ảnh hưởng tới<br /> hàm lượng carotenoit. Kết quả này có thể do<br /> trong giai đoạn sinh trưởng sinh dưỡng, cây<br /> lan Mokara cần nhiều dinh dưỡng đặc biệt là<br /> nitơ, là nguyên tố quan trọng liên quan đến<br /> diệp lục trong lá cây. Kết quả này phù hợp<br /> với thí nghiệm trên cây ngô (Zea mays L.) khi<br /> phân bón nitơ có ảnh hưởng đến hàm lượng<br /> diệp lục trong lá [6].<br /> <br /> Bảng 2. Kết quả ảnh hưởng của dinh dưỡng tới hàm lượng diệp lục và carotenoit trong lá cây Mokara<br /> (sau 90 ngày theo dõi)<br /> Công<br /> thức<br /> CT 1<br /> CT 2<br /> CT 3<br /> CT 4<br /> CT 5<br /> CT 6<br /> <br /> Loại phân bón<br /> qua lá<br /> G: 20-20-20<br /> G: 30-10-10<br /> ĐT: 30-15-10<br /> ĐT: 10-30-20<br /> Gct 10-30-30<br /> G: 6-30-30<br /> <br /> Dla<br /> (mg/g lá tươi)<br /> 0,356 ± 0,018b<br /> 0,411 ± 0,004a<br /> 0,349 ± 0,032b<br /> 0,347 ± 0,019b<br /> 0,353 ± 0,023b<br /> 0,323 ± 0,016b<br /> <br /> Dlb<br /> (mg/g lá tươi)<br /> 0,187 ± 0,009ab<br /> 0,200 ± 0,007a<br /> 0,168 ± 0,019b<br /> 0,172 ± 0,013b<br /> 0,167 ± 0,019b<br /> 0,160 ± 0,002c<br /> <br /> Dla+b<br /> (mg/g lá tươi)<br /> 0,545 ± 0,024b<br /> 0,612 ± 0,009a<br /> 0,518 ± 0,051bc<br /> 0,520 ± 0,032bc<br /> 0,521 ± 0,037bc<br /> 0,484 ± 0,014c<br /> <br /> Carotenoit<br /> (mg/g lá tươi)<br /> 0,089 ± 0,002a<br /> 0,088 ± 0,012a<br /> 0,092 ± 0,009a<br /> 0,092 ± 0,008a<br /> 0,093 ± 0,004a<br /> 0,085 ± 0,002a<br /> <br /> Giá trị thể hiện trong bảng là trung bình của 3 lần nhắc lại và độ lệch chuẩn. Trong cùng một cột, ký<br /> tự theo sau khác nhau thể hiện sự sai khác ở α=0,05.<br /> <br /> Ảnh hưởng của dinh dưỡng đến hoạt độ enzym catalase trong lá cây lan Mokara<br /> Trong nghiên cứu này, ở các công thức phân bón (CT 3, CT 4, CT 5 và CT 6), hoạt độ enzym<br /> catalase trong lá cây cao hơn (dao động 3,85 - 4,26 UI/g lá tươi) so với ở nhóm CT 1 và CT 2<br /> 115<br /> <br /> Nguyễn Thị Thu Đông và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 187(11): 113 - 117<br /> <br /> (dao động 2,91 - 2,93 UI/g lá tươi) (hình 2). Trong các loại phân bón Growmore, hàm lượng nitơ<br /> thấp hơn so với hàm lượng phospho và kali tác động làm tăng hoạt độ catatalase trong lá lan<br /> Mokara so với hàm lượng nitơ cao. Tuy nhiên, không quan sát thấy hiệu ứng này đối với phân<br /> bón Đầu trâu. Trong một số nghiên cứu trước đây, hoạt độ catalase ít phụ thuộc vào hàm lượng<br /> nitơ, mà thường chịu ảnh hưởng của kali [8].<br /> <br /> Hình 2. Kết quả ảnh hưởng của dinh dưỡng đến hoạt độ enzym catalase trong lá cây lan Mokara<br /> CT 1 (G: 20-20-20), CT 2 (G: 30-10-10), CT 3 (ĐT: 30-15-10), CT 4 (ĐT: 10-30-20), CT 5 (G:10-30-30),<br /> CT 6 (G: 6-30-30). Giá trị thể hiện trong đồ thị là trung bình của 3 lần nhắc lại và độ lệch chuẩn. Ký tự<br /> trên cột khác nhau thể hiện sự sai khác ở α=0,05.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Bón phân qua lá trong 90 ngày, khoảng cách<br /> bón là 7 ngày cho thấy trong số 6 công thức<br /> phân bón, phân Growmore: 30-10-10 (CT 2)<br /> có hiệu ứng tích cực đối với hầu hết các chỉ<br /> tiêu sinh trưởng và hàm lượng diệp lục so với<br /> các loại phân bón khác. Chiều dài lá, chiều<br /> rộng lá và chiều cao cây lần lượt là 14,88<br /> (cm), 0,50 (cm) và 21,00 (cm), hàm lượng<br /> diệp lục a (0,411 mg/ g lá tươi), hàm lượng<br /> diệp lục b (0,200 mg/ g lá tươi) và diệp lục<br /> tổng số (0,612 mg/ g lá tươi), còn phân bón<br /> Đầu trâu: 10-30-20 (CT 4) có thể thích hợp<br /> cho sự hình thành lá mới (2,00 lá/cây). Các<br /> công thức bón phân không ảnh hưởng đến<br /> hàm lượng carotenoit trong lá của lan<br /> Mokara. Hoạt độ catalase cao hơn ở các công<br /> thức phân bón Growmore có hàm lượng kali<br /> cao (CT 5 - G: 10-30-30 và CT6 - G: 6-30-30)<br /> nhưng không khác nhau ở các công thức phân<br /> bón Đầu trâu.<br /> 116<br /> <br /> Lời cảm ơn: Đề tài này được tài trợ kinh phí từ<br /> Quỹ hoạt động khoa học và công nghệ của<br /> Trường ĐHSP Hà Nội 2, Mã số: C.2018-18-07.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Nguyễn Như Khanh, Cao Phi Bằng (2013),<br /> Sinh lý học thực vật, Nxb Giáo dục, Hà Nội.<br /> 2. Vũ Ngọc Lan, Trần Thế Mai, Nguyễn Thị Sơn,<br /> Nguyễn Hữu Cường, Nguyễn Văn Giang, Nguyễn<br /> Thị Lý Anh (2011), “Ảnh hưởng của dinh dưỡng<br /> qua lá đến quá trình sinh trưởng và phát triển của<br /> lan hoàng thảo thạch hộc (Dendrobium nobile<br /> Lindl)”, Tạp chí Khoa học và Phát triển, tập 9 (số<br /> 6), tr. 903-911.<br /> 3. Nguyễn Văn Mã, La Việt Hồng, Ong Xuân<br /> Phong (2013), Phương pháp nghiên cứu Sinh lý học<br /> thực vật, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.<br /> 4. Dương Hoa Xô (2011), Kỹ thuật trồng hoa lan<br /> Mokara, Nxb Nông nghiệp<br /> 5. Arditti<br /> J.,<br /> Yam<br /> T.<br /> W.<br /> (2009),<br /> Micropropagation of Orchids, 3rd edition, John<br /> Wiley & Sons.<br /> 6. Hokmalipour S., Darbandi M. H. (2011).<br /> “Effects of nitrogen fertilizer on chlorophyll<br /> content and other leaf indicate in three cultivars of<br /> <br /> Nguyễn Thị Thu Đông và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> maize (Zea mays L.)”, World Applied Sciences<br /> Journal, 15(12), pp. 1780-1785.<br /> 7. Ichinose J. G. S., Pivetta K. F. L., Mazzini R.<br /> B., & Faria R. T. (2013), “Growth and flowering<br /> of Miltonia flavescens Lindl. var. stellate regel<br /> orchid under different doses of a slow release<br /> fertilizer”, Acta Hortic, 1000, pp. 261-267.<br /> 8. Marques D. J., Broetto F., Ferreira M. M.,<br /> Lobato A. K. d. S., Ávila F. W. d., & Pereira F. J.<br /> <br /> 187(11): 113 - 117<br /> <br /> (2014), “Effect of potassium sources on the<br /> antioxidant activity of eggplant”, Revista<br /> Brasileira de Ciência do Solo, 38(6), pp. 18361842.<br /> 9. Wang Y. T. (1996), “Effects of six fertilizers<br /> on vegetative growth and flowering of<br /> phalaenopsis orchids”, Scientia Horticulturae,<br /> 65(2), pp. 191-197.<br /> <br /> SUMMARY<br /> EFFECT OF SOME SPRAYING LEAF FERTILIZERS<br /> ON GROWTH, PHOTOSYNTHETIC PIGMENTS<br /> AND CATALASE ENZYME ACTIVITY OF MOKARA<br /> Nguyen Thi Thu Dong1, Pham Thi Nu1, Ha Dang Chien1,<br /> La Viet Hong1, Cao Phi Bang2, Nguyen Van Dinh1*<br /> 1<br /> <br /> Hanoi Pedagogical University N02, 2Hung Vuong University<br /> <br /> Mokara is one of important cutting flowers in many countries such as Vietnam, Singapore,<br /> Indonesia, Thailand… In this work, effect of six different ferrtilizers on growth some<br /> physiological index of mokara plants was investigated. The results showed that the Growmore NP-K:30-10-10 (CT 2) was more favorable for most of growth and physiological indices such as<br /> leaf size, length of shoot as well as chlorophyll contents (chlorophyll a, chlorophyllb and total<br /> chlorophyll) while the Dau trau N-P-K: 10-30-20 was more favorable for leaf formation when<br /> copmared to other ferrtilizers. However, the carotenods content was not different among various<br /> ferrtilizers. The catalase activity was higher in four treatments, including CT 3, CT 4, CT 5 and CT<br /> 6 (ranging from 3.85 to 4.26 UI/g of fresh leaf), than two other treatments, CT 1 and CT 2 (ranging<br /> from 2.91 to 2.93 UI/g of fresh leaf).<br /> Keywords: catalase, chlorophyll, mokara, Growmore fertilizer, Dau trau ferrtilizer, growth<br /> <br /> Ngày nhận bài: 28/8/2018; Ngày phản biện: 18/10/2018; Ngày duyệt đăng: 31/10/2018<br /> *<br /> <br /> Tel: 0977 490482, Email: nguyenvandinhsp2@gmail.com<br /> <br /> 117<br /> <br />