Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Ảnh hưởng của thuế giá trị gia tăng đến quy mô chi thường xuyên và quy mô chi đầu tư phát triển

Luận văn này nghiên cứu ảnh hưởng của thuế giá trị gia tăng (VAT) đến quy mô chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển của chính phủ. Nghiên cứu được thực hiện trong bối cảnh thu chi ngân sách nhà nước (NSNN) của Việt Nam và nhiều quốc gia khác đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sự biến động của giá dầu và áp lực bội chi ngân sách.

Nghiên cứu này hướng đến các nhà hoạch định chính sách, nhà nghiên cứu và những người quan tâm đến lĩnh vực tài chính công, nhằm cung cấp thông tin và cơ sở khoa học cho việc xây dựng và điều chỉnh chính sách thuế và chi tiêu của chính phủ.

Luận văn tập trung vào việc phân tích tác động của thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với quy mô chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển của chính phủ, sử dụng phương pháp tự hồi quy phân phối trễ (ARDL) trên dữ liệu của ba quốc gia: Chile, Áo và Dominica.

1. **Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu:**
* Luận văn dựa trên lý thuyết công dân của Wagner và lý thuyết lựa chọn công để xây dựng giả thuyết nghiên cứu.
* Sử dụng phương pháp ARDL của Pesaran để phân tích mối quan hệ đồng liên kết và tác động ngắn hạn, dài hạn giữa các biến.
* Dữ liệu được thu thập từ Ngân hàng Thế giới (World Bank) trong giai đoạn 1972-2015.

2. **Kết quả nghiên cứu:**
* **Chile:** VAT có tác động dương đến chi thường xuyên và tác động âm đến chi đầu tư phát triển trong cả ngắn hạn và dài hạn.
* **Áo:** VAT có tác động dương đến chi thường xuyên trong cả ngắn hạn và dài hạn. Tuy nhiên, tác động của VAT đến chi đầu tư phát triển không rõ ràng.
* **Dominica:** VAT có tác động âm đến chi đầu tư phát triển trong cả ngắn hạn và dài hạn. Tác động của VAT đến chi thường xuyên không có ý nghĩa thống kê.

3. **Kết luận chung:**
* Nghiên cứu cho thấy mối quan hệ giữa VAT và chi tiêu chính phủ là phức tạp và khác nhau tùy theo quốc gia.
* Việc tăng thuế VAT có thể không mang lại tác động tích cực cho nền kinh tế nếu không đi kèm với việc tăng chi đầu tư phát triển và quản lý hiệu quả nguồn lực công.

4. **Khuyến nghị:**
* Các quốc gia cần tăng cường giám sát việc sử dụng nguồn lực công để tránh tham nhũng và lãng phí.
* Chính phủ cần phân tích rõ các khoản chi trong chi thường xuyên để có chính sách kinh tế phù hợp, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

5. **Đóng góp và hạn chế:**
* Nghiên cứu đóng góp vào kho tàng nghiên cứu khoa học về mối quan hệ giữa thuế VAT và chi tiêu chính phủ.
* Cách tiếp cận theo mô hình ARDL có nhiều ưu điểm và được kiểm định trên bộ dữ liệu tại các quốc gia chưa nghiên cứu.
* Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn một vài hạn chế như số lượng quốc gia nghiên cứu còn ít và có hiện tượng phương sai thay đổi ở một số mô hình.