Bà giảng Quy tắc biên biên mục Anh - Mỹ trình bày về các loại tài liệu và các nguồn cung cấp thông tin; phần mô tả được chia thành các vùng sau: nhan đề và xác minh về trách nhiệm, xuất bản, mô tả vật chất, tùng thư, ghi chú...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bà giảng Quy tắc biên biên mục Anh - Mỹ - TS. Nguyễn Hữu Nghĩa
- BÀI GIẢNG
QUY TẮC BIÊN MỤC ANH – MỸ
Thạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa
2014
Bài giảng này được soạn dựa trên nội dung “Bộ quy tắc b iên mục Anh – Mỹ rút gọn, 1998” - Ấn b ản
Việt ngữ lần thứ nhất - 2002
- Loại tài liệu và Các nguồn cung cấp thông tin
• LOẠI TÀI LIỆU • NGUỒN THÔNG TIN
– Sách, sách mỏng, và CHÍNH
các loại văn bản được in – Trang nhan đề
khác
– Các hồ sơ điện toán – Màn hình nhan đề
[Tệp máy tính/ Nguồn tin
điện tử]
– Các loại hình vẽ (hình – Chính tài liệu
ảnh, bích chương, đồ
hình treo tường, v.v...)
– Bản đồ và các loại đồ – Chính tài liệu
hình khác
– Vi phẩm (microforms) – Khung nhan đề
– Phim điện ảnh và băng – Chính tài liệu
ghi hình
– Các bản nhạc – Trang nhan đề
– Các tài liệu ghi âm • Nhãn (nếu có hai nhãn,
• Đĩa thì kết hợp cả hai)
• Băng • Chính tài liệu và (các)
nhãn
– Các vật ba chiều (mô
hình, tranh tầm sâu, các – Chính vật đó
trò chơi, v.v...)
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Nguồn cung cấp thông tin
• nguồn thông tin chính trên số ấn hành đầu
tiên (đối với ấn phẩm nhiều kỳ)
• bất cứ nguồn nào khác trong tài liệu
• bất cứ nguồn nào khác đi kèm theo tài liệu
do nhà xuất bản hay cơ sở phát hành tài
liệu cung cấp (thí dụ, hộp đựng tài liệu,
các bản in đính kèm)
• tin lấy từ các nguồn bên ngoài tài liệu hay
do chính bạn tạo ra, bạn hãy đặt chúng
vào trong dấu ngoặc vuông ([ ])
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Phần mô tả được chia thành các vùng sau:
nhan đề và minh xác về trách nhiệm
ấn bản [lần xuất bản]
vùng đặc biệt (chỉ dành cho ấn phẩm liên tục [ấn phẩm
nhiều kì]; hồ sơ điện toán [tệp máy tính]; bản đồ, v.v...;
nhạc phẩm)
xuất bản, v.v...
mô tả vật chất
tùng thư
ghi chú (một vùng có thể được lập lại nhiều lần)
số tiêu chuẩn và các điều kiện thủ đắc [có được tài liệu]
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- 1. VÙNG NHAN ĐỀ VÀ MINH XÁC VỀ TRÁCH NHIỆM
• Đặt một dấu chấm và một khoảng trống (. ) ở trước
nhan đề của một phần riêng rẽ, một phụ trương, hay
một đoạn.
• Đặt phần định danh tài liệu tổng quát vào giữa dấu
ngoặc vuông ([ ]).
• Đặt một khoảng trống, một dấu bằng và một khoảng
trống ở trước một nhan đề song song ( = ).
• Đặt một khoảng trống, một dấu hai chấm và một
khoảng trống ở trước thông tin khác về nhan đề ( : ).
• Đặt một khoảng trống, một dấu gạch chéo và một
khoảng trống ở trước minh xác về trách nhiệm ( / ).
• Đặt một khoảng trống, một dấu chấm phẩy và một
khoảng trống ở trước mỗi minh xác khác về trách
nhiệm ( ; ).
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Nhan đề chính
• Ghi lại nhan đề chính đúng y như
tìm thấy trong nguồn thông tin chính
Trang bìa
Trang tên
tài liệu
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Nhan đề chính
• Nếu tên của một tác giả, nhà xuất
bản, v.v... là một phần của nhan đề
chính, ghi lại đúng như tài liệu trình
bày.
• Chú ý: Không lập lại tên đó trong
minh xác về trách nhiệm
• Xem ví dụ phần Bài 1 (tên tác giả
trùng tên tài liệu)
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Nhan đề chính
• Nếu không có nguồn thông tin chính
– cung cấp một nhan đề chính lấy ra từ
phần còn lại của tài liệu
– hay từ một nguồn khác (thí dụ, một tài
liệu tham khảo)
– tự tạo ra một nhan đề mang tính mô tả
nhưng ngắn gọn cho tài liệu (nhan đề
này phải được đặt trong dấu […])
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Nhan đề chính
• Nếu nhan đề xuất hiện bằng hai
ngôn ngữ hay nhiều hơn
– sử dụng nhan đề bằng ngôn ngữ chính
của tài liệu làm nhan đề chính
– sử dụng nhan đề nào xuất hiện trước
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Hướng dẫn định danh tài liệu
• Gợi ý định danh tài liệu tổng quát
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Ví dụ:
Word Perfect [hồ sơ điện toán] hay [tệp
máy tính]
Exploring the human body [bộ tài liệu]
Black and blue [tài liệu ghi âm]
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Nhan đề song song
• Nhan đề xuất hiện trong nguồn thông tin
chính bằng hai hay nhiều ngôn ngữ
– Chọn một trong các nhan đề đó làm nhan đề
chính (ngôn ngữ giống chính văn).
– Nhan đề song song ngăn cách nhan đề chính
bằng dấu “bằng” : =
• VD: Làn sóng thứ ba = The third wave
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Sách có nhan đề song song
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Thông tin khác về nhan đề
• Ghi lại thông tin khác về nhan đề (thí
dụ, một phụ đề) xuất hiện trong
nguồn thông tin chính
• Ngăn cách với nhan đề chính bằng
dấu “hai chấm”
• VD:
Những dòng nhật ký : Chuyện tình
huống giáo dục
• Có thể ghi nhiều phụ đề hoặc lược
bớt; ngăn cách bằng dấu hai chấm
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Sách có thông tin liên quan đến nhan đề
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Minh xác về trách nhiệm
• Luôn luôn ghi lại minh xác về trách
nhiệm xuất hiện đầu tiên trong
nguồn thông tin chính (trừ khi tên tác
giả, nhà xuất bản, v.v... đã xuất hiện
như một thành phần của nhan đề)
• Xem VD 6
Bí mật ngôi nhà bên cầu : Tiểu
thuyết / Mellissa Napier ; Đoàn
Đình Cừ, Nguyễn Xuân Lan dịch
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Minh xác về trách nhiệm
• Chú ý:
– Nếu không có minh xác về trách nhiệm nào xuất
hiện trong nguồn thông tin chính, đừng tạo ra
chúng
– Nếu một minh xác về trách nhiệm nêu ra tên
nhiều hơn ba người hay ba tập thể, loại bỏ tất
cả, chỉ giữ lại tên được nêu ra đầu tiên.
– Chỉ rõ việc loại bỏ các tên đó bằng ba dấu chấm
“ ... ” và thêm vào cụm từ [và những người
khác]
– Loại bỏ tất cả các danh hiệu, trình độ chuyên
môn
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Minh xác về trách nhiệm
London consequences : a novel /
edited by Margaret Drabble and B.S.
Johnson ; the work also of Paul
Ableman ... [và những người khác]
• (minh xác thứ nhì nêu ra tên của
mười lăm người khác)
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- Nhan đề
• Tài liệu không có nhan đề chung:
– Chỉ làm một phần mô tả duy nhất nếu
trong các phần đó có một phần chiếm
ưu thế.
– Dùng nhan đề của phần đó làm nhan
đề chính và ghi lại các phần kia trong
một ghi chú
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa
- 2. VÙNG ẤN BẢN [VÙNG LẦN XUẤT BẢN]
• Khởi đầu vùng mô tả này bằng một
dấu chấm, một khoảng trống, một
gạch dài, và một khoảng trống (. — )
• Ghi lại thông tin cho vùng mô tả này
bằng thông tin lấy ra từ nguồn thông
tin chính (Xem VD 7)
In lần thứ 2, có sửa chữa
7/16/2014 Soạn bởi N.H.Nghĩa