Bài giảng bài 5: Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân - ThS. Trần Ngọc Định

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng bài 5: Quyền con người quyền công dân do ThS. Trần Ngọc Định nhằm cung cấp cho các bạn kiến thức về các nguyên tắc của quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; các quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp và pháp luật hiện hành. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng bài 5: Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân - ThS. Trần Ngọc Định

BÀI 5 QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN Giảng viên: ThS. Trần Ngọc Định 1
CẤU TRÚC NỘI DUNG 4.1. Khái niệm chung 4.2. Các nguyên tắc của quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân 4.3. Các quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp và pháp luật hiện hành 2
4.1. KHÁI NIỆM CHUNG 4.1.1. Khái niệm công dân và quốc tịch 4.1.2. Khái niệm quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân 3
4.1.1. KHÁI NIỆM CÔNG DÂN VÀ QUỐC TỊCH • Công dân là gì? Nhà nước Quốc tịch Công dân Công dân Việt Nam là người có quốc tịch Việt Nam. 4
4.1.1. KHÁI NIỆM CÔNG DÂN VÀ QUỐC TỊCH (tiếp theo) Hưởng đầy đủ các Sự khác biệt về địa vị pháp lý quyền và các nghĩa vụ liên quan trước Nhà nước Người Công Có tư không dân Việt Được Nhà nước quốc Nam cách bảo hộ công dân tịch Công dân nước Chịu sự quản ngoài lý và tài phán của Nhà nước 5
4.1.2. KHÁI NIỆM QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN • Quyền con người là những quyền, tiêu chuẩn cơ bản mà thiếu nó con người không thể sống bình thường được. • Xâm phạm quyền con người của một người nào đó có nghĩa rằng đối xử với họ như thể họ không phải là một con người. • Quyền con người là những quyền con người được hưởng bởi vì (đơn giản vì) họ là con người (human beings) không tính đến quốc tịch, chủng tộc, sắc tộc, giới tính hay tôn giáo… • Quyền con người là những quyền được thừa nhận bởi hầu hết các nhà nước (xã hội) và được trao một cách mặc nhiên cho tất cả mọi người, trong đó có các quyền tự do và bình đẳng. • Quyền con người là những bảo đảm pháp lý phổ quát (universal legal guarantees) có tác dụng bảo vệ các cá nhân và nhóm chống lại những hành động (actions) hoặc sự bỏ mặc (omissions) làm tổn hại đến nhân phẩm, những sự được phép (entitlements) và tự do cơ bản (fundamental freedoms) của con người. (United Nations, Human Rights: Questions and Answers, New York and Genev, 2006, tr.4) 6
Tính chất của quyền con người Tính phổ quát; Không thể bị tước đoạt; Tính liên hệ và phụ thuộc lẫn nhau; Tính đặc thù. 7
4.1.2. KHÁI NIỆM QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN (tiếp theo) • Ba thế hệ quyền con người trong lịch sử Các quyền cá nhân trong lĩnh vực dân sự, chính trị, các quyền bình đẳng và tự do cá nhân. Các quyền cá nhân trong lĩnh vực kinh tế-xã hội-văn hoá. Các quyền tập thể như quyền dân tộc cơ bản, tự quyết, bình đẳng giữa các dân tộc và quốc gia; quyền phát triển, quyền thông tin, quyền được sống trong hoà bình, trong môi trường lành mạnh... 8
4.1.2. KHÁI NIỆM QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN (tiếp theo) Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân là những quyền và nghĩa vụ cơ bản nhất, quan trọng nhất của công dân được Hiến pháp ghi nhận và bảo vệ Quyền Quyền con Mọi người con người người Quyền Quyền công công Công dân dân dân 9
4.2. CÁC NGUYÊN TẮC CỦA CHẾ ĐỊNH QUYỀN CON NGƯỜI VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN 4.2.2. Nguyên 4.2.1. Nguyên tắc quyền công tắc tôn trọng dân không tách quyền con rời với nghĩa vụ người công dân 4.2.3. Mọi người đều bình đẳng 4.2.4. Nguyên trước pháp luật tắc nhân đạo và không phân biệt đối xử 4.2.5. Nguyên tắc về tính hiện thực của quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân 10
4.2.1. NGUYÊN TẮC TÔN TRỌNG QUYỀN CON NGƯỜI Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật. Điều 14 Hiến pháp • Hiến pháp năm 2013 thể hiện mạnh mẽ tư tưởng tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam. • Ý nghĩa của việc ghi nhận và đảm bảo quyền con người trong Hiến pháp. 11
Nguyên tắc hạn chế quyền con người Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng. 12
4.2.2. NGUYÊN TẮC QUYỀN CÔNG DÂN KHÔNG TÁCH RỜI NGHĨA VỤ CÔNG DÂN Quyền Công Nhà nước dân Nghĩa vụ/Trách nhiệm 13
4.2.3. NGUYÊN TẮC MỌI NGƯỜI ĐỀU BÌNH ĐẲNG TRƯỚC PHÁP LUẬT VÀ KHÔNG PHÂN BIỆT ĐỐI XỬ Bình đẳng Quyền Nghĩa vụ Khả năng gánh chịu trách nhiệm pháp lý khi vi phạm pháp luật 14
4.2.4. NGUYÊN TẮC NHÂN ĐẠO • Nhân đạo đối với tất cả mọi người: Mở rộng dân chủ, Quy định và đảm bảo tốt các quyền con người và công dân. • Nhân đạo/ưu tiên đối với các nhóm xã hội có đặc thù nhất định:  Phụ nữ;  Người già, người tàn tật…  Trẻ em. • Có chính sách đối với những người nước ngoài đấu tranh vì hoà bình tiến bộ xã hội. 15
4.2.5. NGUYÊN TẮC VỀ TÍNH HIỆN THỰC CỦA QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN Điều kiện kinh tế chính trị xã hội Khả năng đảm bảo Nhà nước của Nhà nước xác định các quyền nghĩa vụ cơ bản của công Nhu cầu mở rộng dân dân chủ Các yếu tố khác 16
4.3. VẤN ĐỀ QUY ĐỊNH QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN TRONG CÁC HIẾN PHÁP VIỆT NAM Lịch sử lập hiến Việt Nam quy định quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong các Hiến pháp: Hiến pháp 1946 • Chương II: Nghĩa vụ và quyền lợi: 18 điều/70 điều Hiến pháp 1959 • Chương III: Quyền lợi và nghĩa vụ cơ bản của công dân: 27/112 điều Hiến pháp 1980 • Chương V: Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân: 29/147 điều Hiến pháp 1992 • Chương V: Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân: 33/147 điều Hiến pháp 2013 • Chương II: Quyền con người, Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân: 26/120 điều 17
4.4. CÁC QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN THEO HIẾN PHÁP 4.4.2. Các 4.4.1. Các quyền về kinh quyền về tế, xã hội và chính trị văn hóa 4.4.3. Các 4.4.4. Các quyền tự do nghĩa vụ dân chủ, tự do cơ bản cá nhân 18
4.4.1. CÁC QUYỀN VỀ CHÍNH TRỊ Quyền bầu cử, ứng cử Quyền biểu quyết khi trưng cầu ý dân Có 4 quyền Quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội Quyền khiếu nại tố cáo 19
4.4.2. CÁC QUYỀN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI VÀ VĂN HÓA Quyền tự do Quyền sở hữu; Quyền lao động; kinh doanh; Quyền được Quyền có nơi ở Quyền bình đảm bảo về an hợp pháp; đẳng; sinh xã hội; Quyền sáng Quyền được kết Quyền học tập; tácVHNT, hôn, ly hôn; nghiên cứu KH; Quyền sống Quyền hưởng Quyền xác định trong môi thụ văn hóa; dân tộc; trường trong lành. 20