Bài giảng bộ môn Sinh lý bệnh: Sinh lý bệnh điều hòa thân nhiệt – sốt

Chia sẻ: Thiendiadaodien Thiendiadaodien | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:50

Thêm vào BST

Báo xấu

148
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng này trang bị cho người học những kiến thức cơ bản về điều hoà thân nhiệt, thay đổi thân nhiệt thụ động và thay đổi chủ động thân nhiệt. Những nội dung chính gồm có: Biến nhiệt và ổn nhiệt, cơ chế duy trì ổ định thân nhiệt, giảm thân nhiệt, tăng thân nhiệt,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng bộ môn Sinh lý bệnh: Sinh lý bệnh điều hòa thân nhiệt – sốt

Häc viÖn qu©n y – Bé què c phßng Bé m«n S Inh lý bÖnh S Inh lý bÖnh ®iÒu hßa th©n nhiÖt – s è t Dr. Ng uy Ôn lÜnh to µn, MD., Phd .
Né i dung c hÝnh §iÒu ho µ th©n nhiÖt BiÕn nhiÖt vµ æ n nhiÖt C¬ c hÕ duy tr× æ ®Þnh th©n nhiÖt Thay ®æ i th©n nhiÖt thô ®é ng Gi¶m th©n nhiÖt T¨ng th©n nhiÖt Thay ®æ i c hñ ®é ng th©n nhiÖt: s è t HARRISON TR, W. R. RESNICK et al. 16th Edition HARRISON’S PRINCIPLES OF Internal Medicine. McGrawHill MEDICAL PUBLISHING DIVISION. Copyright © 2005
§iÒu ho µ th©n nhiÖt BiÕn nhiÖt vµ æ n nhiÖt BiÕn nhiÖt: §é ng vËt c Êp thÊp (c ¸, Õc h, bß s ¸t) th©n nhiÖt phô thué c vµo m«i trê ng æ n nhiÖt: ®é ng vËt thué c líp c him vµ c ã vó th©n nhiÖt æ n ®Þnh kh«ng phô thué c m«i trê ng .
§iÒu ho µ th©n nhiÖt BiÕn nhiÖt vµ æ n nhiÖt §é ng vËt t¹o n¨ng lîng tõ G, P vµ L tro ng ®ã >50% biÕn thµnh nhiÖt, c ßn l¹i tÝc h tr÷ (ATP). §è i víi §V æ n nhiÖt nhê c ã TT§HTN ph¸t triÓn nªn s è nhiÖt nµy dïng duy tr× æ n ®Þnh TN.
Vai trß TT ®iÒu nhiÖt ë §V æ n nhiÖt
Vai trß TT ®iÒu nhiÖt ë §V BiÕn nhiÖt
c ¬ c hÕ duy tr× æ ®Þnh th©n nhiÖt C¬ c hÕ do s ù c ©n b»ng g i÷a qu¸ tr×nh s inh nhiÖt vµ th¶i nhiÖt. S N/TN = 1; Tû lÖ thay ®æ i khi S N TN ho Æc c ¶ 2 c ïng thay ®æ i
c ¬ c hÕ duy tr× æ ®Þnh th©n nhiÖt Trung t©m ®iÒu ho µ nhiÖt: ë phÇn tríc c ña vïng díi ®åi PhÇn c hØ huy t¹o nhiÖt: khi kÝc h thÝc h t¨ng c huyÓn ho ¸, s inh nhiÖt PhÇn c hØ huy th¶i nhiÖt: Khi bÞ kÝc h thÝc h th× lµm t¨ng th¶i nhiÖt
c ¬ c hÕ duy tr× æ ®Þnh th©n nhiÖt Trung t©m ®iÒu ho µ th©n nhiÖt c hi phè i s inh nhiÖt vµ th¶i nhiÖt dùa vµo 2 ng uån th«ng tin: 1NhiÖt ®é m«i trê ng t¸c ®é ng thô c ¶m ë da truyÒn lªn trung t©m 2NhiÖt ®é dßng m¸u ®i qua trung t©m
§iÓm ®Æt nhiÖt (s e t po int) S è t lµ t×nh tr¹ng th©n nhiÖt c ña c ¬ thÓ t¨ng vît mø c g iao ®é ng b×nh thê ng tro ng ng µy, xÈy ra khi ®iÓm ®Æt nhiÖt c ña vïng díi ®åi t¨ng lªn, vÝ dô tõ 3739 0C “§iÓm ®Æt nhiÖt”= “S e t po int”= 36.8 0C +/_ 0.4 Tro ng s è t, ®iÓm ®Æt nhiÖt bÞ t¸c nh©n g ©y s è t ®iÒu c hØnh lªn c ao v ît mø c b×nh thê ng . Nhng qu¸ tr×nh th¶i vµ t¹o nhiÖt vÉn c ©n b»ng (c ¶ hai ®Òu t¨ng ).
S ¶n nhiÖt Ø S ¶n nhiÖt t¨ng / g i¶m phô thué c vµ t×nh tr¹ng c ¬ thÓ ng hỉ hay ho ¹t ®é ng . Ø Ng h ỉ ng ¬i c ¬ thÓ t¹o n¨ng lîng duy tr× c huyÓn ho ¸ c ¬ b¶n ~ 1400 1500 Kc al/ng µy và g an lµ c ¬ quan c hñ yÕu s inh nhiÖt. Ø Khi nhu c Çu n¨ng lîng c ao , c ¬ thÓ s Ï o xy – ho ¸ c ¸c c hÊt (c hñ yÕu ë hÖ c ¬) t¹o ra lîng nhiÖt tè i ®a.
Th¶i nhiÖt/mÊt nhiÖt C¬ thÓ th¶i nhiÖt b »ng c ¸c b iÖn p h¸p : Truy Òn nhiÖt, Bø c x¹ nhiÖt (khuy Õc h t¸n nhiÖt) Bè c h¬i níc ( b è c nhiÖt)
Th¶i nhiÖt/mÊt nhiÖt TruyÒn nhiÖt lµ s ù trao ®æ i nhiÖt g i÷a hai vËt tiÕp xó c the o ng uyªn lý nhiÖt tõ vËt c ã nhiÖt ®é c ao truyÒn s ang vËt c ã nhiÖt ®é thÊp. BiÖn ph¸p nµy s Ï t¨ng hiÖu qu¶ nÕu c ¸c vËt tiÕp xó c (kh«ng khÝ, quÇn ¸o ...) c ã nhiÖt ®é thÊp s o víi th©n nhiÖt, v× vËy Ýt ®e do ¹ t¨ng th©n nhiÖt g äi lµ “th¶i nhiÖt”. Khi vËt tiÕp xó c c ã nhiÖt ®é qu¸ thÊp, nhiÖt s Ï tho ¸t ra qu¸ lín, ®e däa g i¶m th©n nhiÖt th× g äi lµ “mÊt nhiÖt”.
Th¶i nhiÖt/mÊt nhiÖt Bø c x¹ nhiÖt lµ s ù ph¸t c ¸c tia nhiÖt tõ mé t vËt ra m«i trê ng xung quanh, qua ®ã mµ vËt nµy mÊt bít nhiÖt. NhiÖt c ña mÆt trê i t¶i xuè ng tr¸i ®Êt díi d¹ng tia nhiÖt (b¶n c hÊt ¸nh s ¸ng , tia X…) vµ g äi lµ s ù bø c x¹ nhiÖt MÊt nhiÖt do truyÒn vµ khuyÕc h t¸n phô thué c vµo t m«i trê ng . Khi ng hØ tro ng m«i trê ng 25 0C th× 2 biÖn ph¸p nµy c hi phè i ~ 65% s è nhiÖt th¶i ra.
Th¶i nhiÖt/mÊt nhiÖt Bè c h¬i níc lµ biÖn ph¸p th¶i nhiÖt do bè c h¬i níc qua da vµ niªm m¹c h« hÊp vµ c hiÕm ~30% s è nhiÖt th¶i ra khi t m«i trê ng 2530 0C. Do vËy, khi nhiÖt ®é m«i trê ng c ao h¬n nhiÖt ®é c ¬ thÓ th× th¶i nhiÖt b»ng bè c h¬i níc c ã thÓ >80 s è nhiÖt th¶i ra.
thay ®æ i th©n nhiÖt thô ®é ng Rè i lo ¹n th©n nhiÖt lµ hËu qu¶ c ña mÊt c ©n b»ng g i÷a hai qu¸ tr×nh s ¶n nhiÖt vµ th¶i nhiÖt. G©y nªn hai tr¹ng th¸i: Gi¶m th©n nhiÖt (MÊt nhiÖt > s ¶n nhiÖt) T¨ng th©n nhiÖt (Th¶i nhiÖt
g i¶m th©n nhiÖt Gi¶m th©n nhiÖt khi nhiÖt ®é trung t©m g i¶m tõ 1 ®Õn 2 0C trë lªn. C¬ c hÕ lµ s ¶n nhiÖt
g i¶m th©n nhiÖt s inh lý GÆp ë ®é ng vËt ng ñ ®«ng , Õc h, Mïa ®«ng s au khi dù tr÷ ®Çy ®ñ n¨ng lîng s Ï c h×m dÇn vµo g iÊc ng ñ. N∙o vµ c ¸c trung t©m bÞ ø c c hÕ dÇn, th©n nhiÖt g i¶m dÇn kh«ng c ã ph¶n ø ng t¹o nhiÖt. Chi phÝ n¨ng lîng duy tr× th©n nhiÖt vµ s ù s è ng c hØ c ßn ë mø c tè i thiÓu.
Ng ñ ®«ng nh©n t¹o Phè i hîp thuè c g ©y pho ng bÕ h¹c h, thuè c ø c c hÕ thÇn kinh TW vµ h¹ nhiÖt, ®Ó ®a c ¬ thÓ vµo tr¹ng th¸i ng ủ ®«ng . Tro ng tr¹ng th¸i nµy c ¬ thÓ c ã thÓ dÔ dµng c hÞu ®ùng c ¸c t×nh tr¹ng thiÕu o xy Muè n ®a mé t c ¬ thÓ ra khái g iÊc ng ñ, c Çn t¨ng th©n nhiÖt dÇn dÇn
Gi¶m th©n nhiÖt bÖnh lý - Gi¶m th©n nhiÖt ®Þa ph¬ng g åm: NÎ (da nø t do tiÕp xó c l¹nh vµ kh« hanh) Cíc (phï, ng ø a, c ã thÓ ®au buè t…) Tª c ãng (c ã ®au buè t, g i¶m c ¶m g i¸c , thiÕu o xy t¹i c hç , c ã thÓ ho ¹i tö nÕu tª c ãng kÐo dµi). T×nh tr¹ng g i¶m th©n nhiÖt to µn th©n g Æp tro ng mé t s è bÖnh: x¬ g an, tiÓu ®ê ng , s uy dinh dìng , nhiÔm mì thËn, s uy tuyÕn g i¸p