Ngôn ngữ là sản phẩm cao cấp của ý thức con người, là vật chất được trừu tượng hóa và là hệ thống tín hiệu thứ hai của con người. Ngôn ngữ là một phương tiện, một công cụ để con người giao tiếp, trao đổi tư tưởng và hiểu biết lẫn nhau.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng: Các ngữ hệ chính trên thế giới và ở Việt Nam
- BÀI 3
CÁC NGỮ HỆ CHÍNH
TRÊN THẾ GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM
Thượng úy Hồ Quốc Phú
06/26/17 1
- CẤU TRÚC BÀI GIẢNG
I. NGUỒN GỐC NGÔN NGỮ VÀ SỰ HÌNH THÀNH CÁC
NGỮ HỆ
1. Khái niệm ngôn ngữ
2. Nguồn gốc ngôn ngữ
3. Vai trò của ngôn ngữ
4. Sự hình thành và phân loại các ngữ hệ trên thế giới
II. CÁC NGỮ HỆ CHÍNH Ở VIỆT NAM VÀ NGUỒN GỐC
TIẾNG VIỆT
1. Các ngữ hệ chính ở Việt Nam
2. Nguồn gốc, đặc điểm tiếng Việt
06/26/17 2
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
1. Khái niệm ngôn ngữ
Ngôn ngữ là sản phẩm cao cấp của ý thức con người,
là vật chất được trừu tượng hóa và là hệ thống tín hiệu
thứ hai của con người. Ngôn ngữ là một phương tiện,
một công cụ để con người giao tiếp, trao đổi tư tưởng
và hiểu biết lẫn nhau
06/26/17 3
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
1. Khái niệm ngôn ngữ
- Là sản phẩm của ý thức con người
- Bao gồm hệ thống các phương tiện vật chất
- Nảy sinh do nhu cầu giao tiếp
- Là ngôn ngữ xã hội, mang bản chất xã hội
- Là hiện tượng xã hội đặc biệt
- Không có tính giai cấp
06/26/17 4
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
2. Nguồn gốc ngôn ngữ
Xung quanh vấn đề nguồn gốc ngôn ngữ có nhiều quan
điểm khác nhau. Lịch sử phát triển của ngôn ngữ học
ghi nhận đã có nhiều cách giải thích khác nhau về
nguồn gốc hình thành ngôn ngữ.
06/26/17 5
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
2. Nguồn gốc ngôn ngữ
a. Quan điểm trước Mác
- Thuyết duy tâm tôn giáo
- Thuyết tượng thanh
- Thuyết tiếng kêu trong lao động
- Thuyết công ước xã hội
* Các quan điểm trên không giải thích được một cách
khách quan, khoa học về nguồn gốc ngôn ngữ...
06/26/17 6
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
2. Nguồn gốc ngôn ngữ
b. Quan điểm Mác-xít
Lao động là nguồn gốc của ngôn ngữ
Con người là chủ thể sáng tạo ra ngôn ngữ.
- Do biến đổi môi trường sống: vượn → người
- Di chuyển kiếm thức ăn: tạo dáng đi thẳng
Bộ máy phát âm
Lao động Ngôn ngữ
Nhu cầu giao tiếp
06/26/17 7
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
2. Nguồn gốc ngôn ngữ
b. Quan điểm Mác-xít
- Lao động sáng tạo ra ngôn ngữ và làm cho ngôn ngữ
ngày càng phát triển
- Ngôn ngữ thúc đẩy lao động, quan hệ xã hội phát triển
* Tóm lại: ngôn ngữ ra đời do nhu cầu giao tiếp của con
người trong lao động sản xuất và quan hệ xã hội. Nguồn
gốc ra đời của ngôn ngữ là lao động.
06/26/17 8
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
3. Vai trò của ngôn ngữ
a. Nói chung
- Là phương tiện giao tiếp căn bản nhất của con người
+ Giao tiếp là nhu cầu bẩm
sinh, tất yếu
+ Ngôn ngữ là phương tiện
giao tiếp căn bản nhất
06/26/17 9
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
3. Vai trò của ngôn ngữ
a. Nói chung
Là công cụ biểu cảm, công cụ nghệ thuật
+ là công cụ biểu cảm của
con người
+ sáng tạo và hưởng thụ
các giá trị văn hóa – nghệ
thuật
06/26/17 10
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
3. Vai trò của ngôn ngữ
a. Nói chung
Là thành tố, giá đỡ của văn hóa. Truyền tải tri thức...
+ là thành tố của văn hóa
+ Là giá đỡ của văn hóa
+ truyền tải tri thức
06/26/17 11
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
3. Vai trò của ngôn ngữ
a. Nói chung
- Là phương tiện, công cụ tư duy...
+ tham gia vào quá trình tư
duy để hình thành tư tưởng
+ thể hiện kết quả tư duy
+ phân biệt ngôn ngữ với
tư duy
06/26/17 12
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
3. Vai trò của ngôn ngữ
b. Đối với dân tộc học
Có vai trò quan trọng đối với dân tộc học, vì:
+ Lịch sử ngôn ngữ luôn gắn chặt với lịch sử tộc người
Thể hiện:
- Là tiêu chí quan trọng để phân biệt tộc người
- Là nguồn sử liệu quý để nghiên cứu tộc người:
+ vạch rõ nguồn gốc, quá trình hình thành, phát triển, mqh...
+ Làm sáng tỏ các đặc điểm về lịch sử, văn hóa...
+ Hiểu rõ mối quan hệ qua lại và ảnh hưởng của các tộc người
06/26/17 13
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
4. Sự hình thành và phân loại các ngữ hệ chính trên thế
giới
a. Khái niệm ngữ hệ
Ngữ hệ là một nhóm ngôn ngữ có quan hệ về nguồn gốc
lịch sử, được thể hiện trên các phương diện: từ vị cơ bản,
ngữ pháp, thanh điệu và ngữ âm.
- Là nhóm ngôn ngữ có chung nguồn gốc
- Giống nhau về từ vị cơ bản và cấu trúc ngữ pháp
06/26/17 14
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
4. Sự hình thành và phân loại các ngữ hệ chính trên thế
giới
b. Nguyên nhân hình thành ngữ hệ
- Liên quan đến sự phân chia các khối cộng đồng người
nên đồng thời cũng phân chia luôn thành các ngôn ngữ
khác nhau có cùng nguồn gốc
- Thời gian xuất hiện: Vào thời kỳ CXNT(13000-4000 năm)
06/26/17 15
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
4. Sự hình thành và phân loại các ngữ hệ chính trên thế
giới
c. Cách phân loại ngôn ngữ và ngữ hệ trên thế giới
- Chia theo hình thái học
- Chia theo phổ hệ
06/26/17 16
- I. NGUỒN GỐC, VAI TRÒ CỦA NGÔN NGỮ VÀ SỰ
HÌNH THÀNH CÁC NGỮ HỆ
4. Sự hình thành và phân loại các ngữ hệ chính trên thế
giới
d. Các ngữ hệ chính trên thế giới
Hiện nay có khoảng 6900 ngôn ngữ, chia làm 20 ngữ hệ
06/26/17 17
- II. CÁC NGỮ HỆ CHÍNH Ở VIỆT NAM VÀ NGUỒN GỐC
TIẾNG VIỆT
1. Các ngữ hệ chính ở Việt Nam
- Ngữ hệ Nam á
- Ngữ hệ Thái
- Ngữ hệ Nam đảo
- Ngữ hệ Hán Tạng
06/26/17 18
- II. CÁC NGỮ HỆ CHÍNH Ở VIỆT NAM VÀ NGUỒN GỐC
TIẾNG VIỆT
2. Nguồn gốc, đặc điểm tiếng Việt
Là ngôn ngữ của tộc người đa số ở Việt Nam
a. Nguồn gốc
- Trước CN, người việt cổ đã có tiếng nói và có thể có chữ
viết
- Thế kỷ IX, X: sáng tạo ra chữ nôm
- TK XVIII: sáng tạo ra chữ quốc ngữ
- Cấu trúc: Môn-Khme, ngữ pháp: Thái
06/26/17 19
- II. CÁC NGỮ HỆ CHÍNH Ở VIỆT NAM VÀ NGUỒN GỐC
TIẾNG VIỆT
2. Nguồn gốc, đặc điểm tiếng Việt
b. Đặc điểm
- Góc độ dân tộc học
+ là ngôn ngữ chung – quốc ngữ
+ luôn được bổ sung, phát triển
+ tính thống nhất cao
+ giàu sức sống
- Góc độ ngôn ngữ học
06/26/17 20