Chương 3<br />
<br />
CẤU TRÚC CỦA<br />
Ấ<br />
Ú<br />
Ủ<br />
LÒ PHẢN ỨNG HẠT NHÂN<br />
<br />
PGS TS Nguyễn Nhị Điền<br />
<br />
Đà Lạt, 2011<br />
1<br />
<br />
I. MỘT VÀI THÔNG TIN CHUNG<br />
Về mặt thiết bị:<br />
ặt<br />
bị<br />
Máy gia tốc Van der Graaff: Năm 1931, máy gia tốc Van der Graaff được<br />
chế tạo.<br />
ạ<br />
Máy gia tốc cynclotron: Năm 1932, E. Lawrence phát minh khả năng<br />
điều khiển chùm hạt và máy gia tốc cynclotron ra đời.<br />
y gia<br />
,<br />
ạ<br />
g<br />
y gia<br />
Máy g tốc Betatron: Năm 1936, DW. Berst chế tạo thành công máy g<br />
tốc betatron.<br />
Lò phản ứng nghiên cứu: Năm 1942, E. Fermi và các cộng sự chế tạo<br />
g<br />
y phản ứng dây chuyền là LPƯ nghiên cứu tại<br />
g y<br />
y<br />
g<br />
thành công thiết bị duy trì p<br />
trường ĐH Chicago (Năm 1934, chính Fermi phát hiện ra phản ứng phân<br />
hạch hạt nhân khi cho nơtron tương tác với uranium).<br />
Vũ khí hạt nhân: Ngày 16/7/1945, Mỹ thử nghiệm thành công quả bom<br />
nguyên tử đầu tiên. Ngày 6/8/1945, quả bom “Little Boy” đã thả xuống<br />
ầ<br />
ố<br />
Hiroshima và ngày 9/8/1945, quả bom “Fat Man” đã thả xuống Nagasaki.<br />
Nhà máy điện hạt nhân: Ngày 27/6/1954, nhà máy điện hạt nhân đầu<br />
tiên ô<br />
tiê công suất 5 MWe tại thà h phố Obninsk hò mạng lưới điện quốc gia.<br />
ất MW t i thành hố Ob i k hòa<br />
l ới điệ<br />
ố i<br />
2<br />
<br />
Về mặt thiết bị: Phát triển theo 2 hướng:<br />
1. Năng lượng cao (MeV – GeV):<br />
g ợ g<br />
(<br />
)<br />
Các máy gia tốc: cynclotron, Linac, electron beam, …<br />
- Nghiên cứu khám phá thế giới Vật lý hạt cơ bản<br />
- Cá ứ<br />
Các ứng d<br />
dụng xạ t ị chữa bệ h và sản xuất đồ<br />
trị hữ bệnh à ả<br />
ất đồng vị phóng<br />
ị hó<br />
xạ để sử dụng PET trong Y tế, chiếu xạ vật liệu công nghiệp, nông<br />
nghiệp, …<br />
2. Năng lượng thấp (MeV – eV):<br />
Các Lò phản ứng: Lò phản ứng nghiên cứu, lò năng lượng (Điện hạt<br />
nhân),<br />
nhân) lò tái sinh (sản xuất nhiên liệu chế tạo vũ khí hạt nhân), ... :<br />
nhân)<br />
- Sử dụng năng lượng (bức xạ và phân hạch) để phục vụ<br />
sản xuất và đời sống con người, …<br />
- Các nghiên cứu về vật lý hạt nhân cấu trúc hạt nhân<br />
nhân,<br />
- Các nghiên cứu về vật lý và kỹ thuật LPƯ.<br />
<br />
3<br />
<br />
Hạt nhân nguyên tử:<br />
+ Vì hạt nhân có năng lượng liên kết nên:<br />
ế<br />
- Muốn tách các nucleon cần một năng lượng lớn hơn<br />
năng lượng liên kết (trung bình 8 MeV).<br />
g ợ g<br />
(<br />
g<br />
)<br />
- Các hạt nhân có Z>83 thì có