Bài giảng Dược cộng đồng: Tuân thủ điều trị - ThS. Lê Thu Thuỷ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Dược cộng đồng" Tuân thủ điều trị, được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp các bạn sinh viên có thể trình bày được Khái niệm của tuân thủ điều trị, Hậu quả của không tuân thủ điều trị; Các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị; Phân tích được các nội dung trong quản lý tuân thủ điều trị; Phân tích được các phương pháp sử dụng để đo lường tuân thủ điều trị;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Dược cộng đồng: Tuân thủ điều trị - ThS. Lê Thu Thuỷ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI Bộ môn Quản lý & Kinh tế Dược BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC DƯỢC CỘNG ĐỒNG TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ Ths. Lê Thu Thuỷ
Mục tiêu học tập BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC 1. Trình bày được Khái niệm của tuân thủ điều trị, Hậu quả của không tuân thủ điều trị; Các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị 2. Phân tích được các nội dung trong quản lý tuân thủ điều trị 3. Phân tích được các phương pháp sử dụng để đo lường tuân thủ điều trị 2
Khái niệm BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Tuân thủ điều trị Hội thảo Lần đầu ghi nhận Hippocartes (bác R. Koch cho Mc sự không tuân thủ sĩ) nên lưu ý rằng rằng người bệnh Hôi thảo Mc Master Sackett giới Master về Thuật ngữ của con người... thực tế người mắc lao là thiệu thuật tuân theo về tuân "Dược lý" Khi Eva ăn táo bệnh thường nói người bệnh ngữ "tuân liệu pháp theo điều được giới trong vướn địa dối khi nói rằng thiếu cẩn trọng theo" thuốc điều trị trị thiệu đàng họ đã dùng thuốc và trách nhiệm 1975 460 BC- 370.BC 1882 1974 1976 1977 1987 "Tuân theo" Hiệp hội trở thành Tim mạch thuật ngữ Chuyển từ "Sự hoà Hoa Kỳ bao MeSH "Tuân theo" hợp" được Chủ đích và không gồm ảnh sang "tuân giới thiệu chủ đích tuân thủ hưởng của Thuật ngữ thủ": tập bởi Hiệp hội Định nghĩa được định nghĩa môi trường " tính lâu trung vào Dược phẩm đối với tuân của WHO bởi Trung tâm điều dài" được hợp tác và Hoàng gia thủ của về tuân thủ phối quốc gia của Anh giới thiệu vâng lời người bệnh NHS 1991 2008-2009... 1997 2001 2003 2005 1993 1995 "Từ chối điều trị" trở "Quản lý liệu pháp điều trị" thành thuật ngữ MeSH "Tuân thủ sử dụng thuốc" trở thành thuật ngữ MeSH 3
Khái niệm BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Tuân theo (Pantient compliance): - Mức độ phù hợp giữa hành vi NB và khuyến nghị của người KĐ Tuân thủ điều trị (Treatment adherence) - Hành vi NB thực hiện theo hướng dẫn điều trị của BVYT về sử dụng thuốc, thay đổi chế độ ăn và lối sống. - Hay là mức độ trùng khớp giữa thực tế sử dụng thuốc ở NB và quá trình điều trị đã được NBYT đưa ra Hoà hợp (Concordance): - Thể hiện mối quan hệ hai chiều giữa nhân viên y tế và người bệnh. Người kê đơn và người bệnh trao đổi, thống nhất quan điểm để đi đến quyết định điều trị 4
Tuân thủ sử dụng thuốc (Adherence to medicine) BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC 5
Tuân thủ sử dụng thuốc BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC • Quản lý tuân thủ sử dụng thuốc là quá trình quản lý và hỗ trợ người bệnh tuân thủ sử dụng thuốc bởi hệ thống y tế, nhân viên y tế, người bệnh và xã hội. • Nghiên cứu về tuân thủ sử dụng thuốc là phương pháp nhằm tìm hiểu nguyên nhân và hậu quả của sự khác biệt giữa sử dụng thuốc theo đơn được kê và sử dụng thuốc thực tế. 6
Tỷ lệ tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC 100% 6 6 7 10 11 15 90% 5 6 7 24 7 8 8 10 80% 10 9 12 9 11 12 70% 12 9 16 11 60% 14 13 12 50% 11 40% 72 68 65 30% 61 55 51 20% 37 10% 0% Tăng huyết Suy giáp Đái tháo Rối loạn co Cholesterol Loãng Gút áp đường giật cao xương type 2 80-100% 60-79% 40-59% 20-39% 0-19% Hình 4.6. Tỷ lệ người bệnh mạn tính tuân thủ điều trị (Briesacher và cộng sự "Comparison of Drug Adherence Rates Among Patient with seven different medical conditions", Pharmacotherapy, tháng 6/2008) 7
Hậu quả của thiếu tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC • Tăng nguy cơ gặp biến cố bất lợi của thuốc, biến chứng • Tăng tần suất đi khám bác sĩ • Tăng tỷ lệ nhập viện, tỷ lệ mắc bệnh và tử vong, tăng chi phí y tế • Tốn kém chi phí quản lý • Giảm chất lượng cuộc sống • Khiến hệ thống y tế không đạt được mục tiêu đề ra 8
Yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC 9
Yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Yếu tố Xã hội/Kinh tế Nghèo đói, trình độ giáo dục, thất nghiệp, chi phí thuốc cao, tuổi, văn hoá, Hệ thống y tế Dịch vụ y tế kém, hệ thống phân phối thuốc yếu, cán bộ y tế không được đào tạo đầy đủ, tư vấn ngắn, năng lực giáo dục người bệnh của hệ thống y tế yếu Tình trạng sức khoẻ Mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, mức độ tiến triển và mức độ nặng của bệnh, bệnh mắc kèm Liệu pháp điều trị Chế độ sử dụng thuốc phức tạp, khoảng thời gian điều trị, thất bại của điều trị trước, hiệu quả ngay lập tức, tác dụng phụ Người bệnh Quên, áp lực về tâm lý, thiếu động lực, không đủ kiến thức và kỹ năng về quản lý các triệu chứng và điều trị bệnh, Hiểu sai hoặc không chấp nhận/thừa nhận bệnh 10
Quản lý tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Các trường hợp không tuân thủ điều trị Không tuân thủ Chủ đích Không chủ đích Không thể thay Có thể thay Không thể thay Có thể thay đổi đổi đổi đổi Xã Kinh tế Lối Vấn đề Giảm Khuyết ADR Lo lắng Quên hội (Lý do) sống quản lý nhận thức tật Loại Cung Thay đổi GT liệu Tín hiệu Kế hoạch Dạng bỏ vấn ứng Lịch chuẩn bị thuốc phác đồ pháp bối cảnh thực hiện bào chế đề thuốc Điều AMS và hệ thống Thay đổi Biện pháp dưỡng cảnh báo kê đơn hỗ trợ chăm sóc Tôn trọng Chấp nhận Tuân thủ quyết định phác đồ phác đồ 11
Giải pháp tăng cường tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Chiến lược SIMPLE tăng cường tuân thủ điều trị S Simplifying regimen characteristics Đơn giản chế độ sử dụng thuốc I Imparting knowledge Chia sẻ/phổ biến kiến thức M Modifying patient beliefs Thay đổi niềm tin của người bệnh P Provide communication and trust Giao tiếp và tin tưởng L Leaving the bias Yếu tố nhân khẩu học E Evaluating adherence Đánh giá tuân thủ điều trị 12
Giải pháp tăng cường tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Chiến lược Đơn giản chế • Giảm tần suất uống thuốc độ sử dụng • Phù hợp với các hoạt động hàng ngày của người bệnh thuốc • Chia nhỏ thành các bước đơn giản và đảm bảo rằng người bệnh hiểu từng bước • Sử dụng các công cụ như hộp đựng thuốc để nhắc nhở • Trao đổi/ làm việc với bác sĩ kê đơn cho người bệnh Cung cấp • Khuyến khích trao đổi với cán bộ y tế những kiến • Cung cấp những hướng dẫn rõ ràng và đơn giản thức phù hợp • Sử dụng các kỹ thuật để đánh giá mức độ hiểu biết của NB cho người • Cung cấp nguồn tài liệu trực tuyến đáng tin cậy bệnh (chia • Sẵn sàng trả lời các câu hỏi và mối quan tâm sẻ/ phổ biến • Tăng cường các cuộc thảo luận thường xuyên, đặc biệt với kiến thức) người bệnh có trình độ học vấn thấp • Sự tham gia của các thành viên gia đình và bạn bè của người bệnh 13
Giải pháp tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Chiến lược Thay đổi • Đảm bảo người bệnh hiểu những nguy cơ và hậu quả của không niềm tin và uống thuốc hành vi của • Tin vào những hiệu quả tốt của phương pháp điều rị được đưa ra người bệnh (thái độ) • Giải quyết những lo ngại nếu có với thuốc • Cho phép ngừoi bệnh chịu trách nhiệm về sức khoẻ và quản lý tình rạng sức khoẻ của bản thân (hiệu quả tự thân) • Cung cấp những công cụ hữu ích để giúp người bệnh theo đúng kế hoạch Giao tiếp với • Cung cấp những hỗ trợ về mặt tinh thần và đồng cảm người bệnh • Gợi ích người bệnh tham gia vào ra quyết định điều trị và tin tưởng • Cung cấp những thông tin rõ ràng, trực tiếp, toàn diện • Dành thời gian cho người bệnh đặt câu hỏi • Không làm gián đoạn người bệh • Xây dựng lòng tin 14
Giải pháp tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Chiến lược Xem xét • Hiểu năng lực y tế và mức độ ảnh hưởng đến kết quả/ hiệu quả các yếu tố điều trị của người bệnh nhân khẩu • Xem xét những khó khăn liên quan đến việc chăm sóc những học nhóm người bệnh đa dạng về chủng tộc và xã hội • Xem xét lại phong cách giao tiếp (phải tập trung vào người bệnh) • Thừa nhận những sai sót trong việc đưa ra các quyết định y tế Đánh giá • Tự báo cáo (hỏi người bệnh đơn giản và trực tiếp nếu họ không tuân thủ theo liệu pháp điều trị sử dụng thuốc) điều trị • Hỏi về hành vi tuân thủ điều trị mỗi lần gặp gỡ • Đếm thuốc • Lưu ý ngày cung cấp thuốc và những khoảng trồng • Sử dụng thang đo tuân thủ điều trị thuốc 15
Mô hình để thực hiện các chiến lược tăng cường tuân thủ điều trị BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Năng lực Nhóm chăm Kết Chiến lược SIMPLE tổ chức sóc sức khoẻ quả - Đơn giản chế độ sử dụng Bác sĩ thuốc Cơ sở hạ tầng Điều dưỡng - Chia sẻ kiến thức Tăng Hướng dẫn điều Nhà giáo dục - Thay đổi niềm tin NB - Giao tiếp và tin tưởng cường trị Người bán lẻ tuân - Xem xét yếu tố nhân khẩu Đào tạo thuốc thủ học Hội thảo Nhân viên - Đánh giá tuân thủ điều trị Tin học khác Phân tích kết quả Chi phí hiệu quả Đánh giá ảnh hưởng Đánh giá quá trình 16
Các phương pháp đo lường tuân thủ điều trị của NB BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Phương pháp Gián Trực tiếp tiếp Đo Đo lường lường Tỷ lệ Một số Quan nồng các Phỏng Bộ câu của tái Nhật phương sát trực độ chất vấn hỏi và Đếm lĩnh ký pháp tiếp thuốc đánh người thang thuốc hoặc người gián quá đã dấu bệnh đo mua bệnh tiếp trình chuyển sinh vật thuốc khác điều trị hoá học trong trong máu máu 17
Điểm mạnh, điểm yếu và quần thể đích của các PP đo lường gián tiếp BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Không tuân thủ Phương Quần thể đích điều trị lần đầu Điểm mạnh Điểm yếu pháp hoặc thứ cấp Đo lường Những quốc gia Không tuân thủ - Có khả năng đánh giá tuân - Những giả định được thực hiện như hành vi sử liên quan cho phép có hệ điều trị ban đầu thủ điều trị nhiều thuốc một dụng thuốc tương ứng với thuốc được kê đơn đến phân thống máy tính lúc và thuốc được uống theo đơn tích cơ kết nối giữa việc - Có thể xác định người bệnh - Không xác định được tuân thủ điều trị từng sở dữ lĩnh thuốc và kê có nguy cơ thất bại trong điều phần liệu thứ đơn, thường sử trị - Không xác định được rào cản dẫn đến không cấp dụng phổ biến - Cung cấp mô hình lĩnh thuốc tuân thủ điều trị cho nghiên cứu với quần thể lớn - Dữ liệu hoàn thiện thường đã - Thiếu các đơn thuốc nếu không có trong hệ được đánh gía bởi bên thứ ba thống như bảo hiểm - Thiếu dữ liệu nếu ngừng sử dụng thuốc được tư vấn bằng lời bởi người kê đơn Đo lường Nghiên cứu với Không tuân thủ - Chính xác cao - Đắt tiền liên quan quần thể nhỏ điều trị thứ cấp - Xác định được mô hình sử - Yêu cầu hỗ trợ về kỹ thuật đến thiết Là tiêu chuẩn dụng thuốc - Ước tính quá mức nếu người bệnh vô tình mở bị đóng tham khảo để - Xác định được tuân thủ điều hộp thuốc gói thuốc hiệu chỉnh trị một phần - Bất tiện nếu hộp chứa thuốc lớn điện tử những đo lường 18 khác - Áp lực với người bệnh
Điểm mạnh, điểm yếu và quần thể đích của các PP đo lường gián tiếp BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Không tuân thủ Phương Quần thể đích điều trị lần đầu Điểm mạnh Điểm yếu pháp hoặc thứ cấp Đếm Trong thực hành Không tuân thủ - Chi phí thấp - Không sử dụng được với thuốc chưa phân liều thuốc lâm sàng hàng điều trị thứ cấp - Đơn giản - Ước tính thấp hơn do người bệnh lĩnh thuốc ngày - Có thể sử dụng trong trường sớm hợp đơn thuốc được kê đa - Giá trị cắt thường được tự quyết định dạng khác nhau - Không thể xác định mô hình sử dụng thuốc - Mức chính xác cao Đo lường Thực hành lâm Phụ thuộc vào - Chi phí thấp - Tính tin cậy thấp nhất liên quan sàng hàng ngày loại đánh gía và - Dễ quản lý - Tương quan giữa độ nhạy và độ đặc hiệu thấp đến đánh Ít phù hợp với bộ câu hỏi được - Thông tin phản hồi sẵn có tại - Ảnh hưởng bởi kỹ năng giao tiếp của người gía lâm nghiên cứu sử dụng thời điểm thực hiện phỏng vấn và những câu hỏi trong bộ câu hỏi sàng và tự báo - Linh động đối với những điều - Những mong muốn của người bệnh có thể dẫn cáo kiện khác nhau đến sai số - Xác định được niềm tin và rào cản đối với tuân thủ điều trị - Hiệu chỉnh tốt 19
Vai trò, quần thể đích, điểm mạnh, yếu của các thang đo và bộ câu hỏi tự báo cáo Bộ câu hỏi BM QUẢN LÝ & KINH TẾ DƯỢC Vai trò Quần thể đích Điểm mạnh Điểm yếu Bộ câu hỏi - Hành vi sử dụng thuốc - Tiểu đường - Tự quản lý Mất thời thuốc ngắn của người bệnh - Trầm cảm - Đánh giá được sử dụng nhiều thuốc gian - Rào cản với tuân thủ - Giảm đào tạo cho người thực hành / điều trị nhân viên y tế Thang tuân - Hành vi sử dụng thuốc Người bệnh da Tính nhất quán nội tại cao với các lĩnh Khả năng thủ Hill-Bone của người bệnh đen tăng huyết áp vực chăm sóc sức khoẻ ban đầu và người khái quát - Rào cản đối với tuân bệnh ngoại trú hoá hạn thủ điều trị chế Thang tuân - Hành vi sử dụng thuốc Tất cả những điều Tính chính xác và tin cậy cao hơn so với thủ điều trị của người bệnh kiện đã được hiệu MAQ ở bệnh mãn tính thuốc - Rào cản đối với tuân chỉnh hợp lệ Morisky 8 thủ điều trị Câu hỏi tuân Rào cản đối với tuân thủ Các điều kiện - Nhanh nhất để quản lý thủ điều trị điều trị được hiệu chỉnh - Đã được hiệu chỉnh với nhiều bệnh thuốc hợp lệ - Đã được hiệu chỉnh với người bệnh có trình độ dân trí thấp Thang tính tự Rào cản đối với tuân thủ Tất cả các bệnh Tính nhất quán nội tại cao với người Mất thời hiệu quả của điều trị mạn tính đã được bệnh có trình độ văn hoá thấp và cao gian sử dụng hiệu chỉnh thuốc hợp lý Thang báo - Rào cản với tuân thủ Bệnh tâm thần - Tính điểm đơn giản Khả năng cáo tuân thủ điều trị thuốc mãn tính đặc biệt - Mối quan hệ thuận khi so sánh với DAI khái quát điều trị thuốc - Niềm tin với tuân thủ với bệnh tâm và MAQ hoá hạn 20 điều trị thuốc thần phân liệt chế