Bài giảng "Khoa học đất - Chương 4: Vật lý đất" cung cấp cho người học các kiến thức: Sa cấu đất, sự lắng tụ của hạt đất trong nước, nguyên tắc Robinson, các cấp hạt trong đất, cát,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Khoa học đất - Chương 4: Vật lý đất
- Chương 4: VẬT LÝ ĐẤT
1. Sa cấu đất
Sa cấu đất
% cát, thị
thịt và sét trong đất
sự phân bố các cấp hạt trong đất
thà
thành phầ
phần cơ giớ
giới đất
1) nướ
nước di chuyể
chuyển trong đất
2) khả
khả năng giữ
giữ nướ
nước của đất
3) độ phì
phì của đất
Các cấp hạt trong đất
Theo FAO:
Sét
- Các cấp hạt trong đất
Các cấp hạt trong đất
C át
0,02 mm đến 2 mm
Có thể
thể nhì
nhìn thấ
thấy đượ
được
Hình dạng:
ng: tròn hay góc
cạnh
Cát thườ
thường có màu
trắ
trắng do chứ
chứa thạ
thạch
anh
Cát cũng có màu nâu
do có lẫn các khoá
khoáng
khá
khác
Trong đất cát có màu
nâu,
nâu, vàng hay đỏ do có
lớp phủ
phủ Fe hay Al oxide
2
- Thị
Thịt
0,002 - 0,02 mm
Chỉ
Chỉ có thể
thể thấ
thấy
đượ
đư ợ c qua k í nh
hiể
hiển vi
Sét
< 0,002 mm
Dạng phiế
phiến hay dạng
hạt nhỏ
nhỏ
Các hạt sét còn đượ
được
gọi là keo
Nóthườ
thường lơ lửng trong
nướ
nước
Có diệ
diện tích bề mặt cao
Thà
Thành phầ
phần khoá
khoáng trong các cấp hạt
Tinh khoáng phụ
gibbsite, hematite và limonite
Tinh khoáng
silicate nguyên sinh
mica và Tinh khoáng
tràng thạch silicate hậu sinh
illite (1/2),
kaolinite (1/3),
smectite (1/6) và
Thạch anh montmorillonite
quartz
Cát Thịt Sét
3
- Tam giá
giác sa cấu
Tam giá
giác sa cấu: 12 cấp
- Sa cấu cát: + Cát (Sand)
+ Cát pha thịt (Loamy sand)
- Sa cấu thịt: + Thịt rất mịn (Silt)
+ Thịt mịn (Silt loam)
- Sa cấu thăng bằng: + Thịt pha sét có cát (Sandy clay loam)
+ Thịt (Loam)
+ Thịt pha cát (Sandy loam)
- Sa cấu sét: + Sét (Clay)
+ Sét pha thịt (Silty clay)
+ Thịt pha sét mịn (Silty clay loam)
+ Thịt pha sét (Clay loam)
+ Sét pha cát (Sandy clay)
Một loại đất có các cấp hạt gồm:
-15% là sét
-70% là thịt
-15% là cát
Tên sa cấu?
4
- Xác định tên dựa vào tam giá
giác sa cấu
Thịt mịn
Xác định tên dựa vào tam giá
giác sa cấu
-sét: 30%
-thịt: 35%
-cát: 35%
Thịt pha sét
Xác định nhanh
Dùng mẫu đất ướt xoe
giữ
giữa các ngó
ngón tay nếu:
5
- C át
Có cảm giá
giác cộm
tay
Bời rời – không
tạo thà
thành khố
khối trừ
trừ
khi rất ướt.
Thị
Thịt
Không cộm tay
Khi ướt không
trơn,
trơn, dẻo, có
hình dạng và
không bị rời ra
khi bóp
Sét
Ướt thì
thì rất trơn,
trơn, dẻo,
nắn thà
thành hình dạng bất
kỳ một cách dễ dàng
Dễ kéo dài thà
thành sợi
Rất cứng khi khô
6
- Xác định trong phòng thí
thí nghiệ
nghiệm
Định luật Stokes
2gr2 (ρs - ρl)
V= 9η
Trong đó:
- V: Tốc độ lắng (cm/s)
- g: Gia tốc trọ
trọng trườ
trường (~981 cm/s)
- r: Bán kính của cấp hạt (cm)
- ρs: Tỷ trọ
trọng rắn của các cấp hạt (~2,65 g/cm3)
- ρl: Tỷ trọ
trọng của dung dịch (~0,996 g/cm3 ở 30 0C)
- η: Độ nhớ
nhớt của dung dịch (~0,008 poise hay dyne/cm2/s)
Tốc độ lắng của hạt đất trong nướ
nước
Sét Thịt Cát
Sự phân bố các cấp hạt sau một thời gian lắng
Sét
Thịt
Cát
Lưu ý: Hạt có kích thước càng lớn thì tốc độ lắng trong nước càng nhanh!
7
- Sự lắng tụ
tụ của hạt đất trong nướ
nước
Nguyên tắ
tắc Robinson
a: Atterberg-cylinder; b: Andreasen-pipette; c: Köhn-pipette
Xác định bằng tỷ trọ
trọng kế
kế
8
- Bản đồ sử dụng đấ
đất vù
vùng ĐBSCL
VỊNH
BIỂN
ĐÔNG
Diện tích bề mặt khác nhau của cùng một thể tích
1/2 m
S = 6 x 1m2 = 6 m2 SS = 6 x (1/2m)2 x 23= 12 m2
1/3 m
S = 6 x (1/3m)2 x 33 S = 6 x (1/10000m)2 x 100003
= 18 m2 = 60000 m2
Sự di chuyển của nước trong đất với
các sa cấu khác nhau
Cát Thịt Sét
9
- C át
Có diệ
diện tích bề mặt thấ
thấp
Cung cấp ít chấ
chất dinh dưỡ
dưỡng cho
cây trồ
trồng
Khoả
Khoảng trốtrống giữ
giữa cát hạt cát
làm cho mất nướnước nhanh do bốc
hơi và thấ
thấm lậu
Giữ
Giữ nướ
nước và chấ
chất dinh dưỡ
dưỡng
kém dẫn đến dễ bị khô hạn và
thiế
thiếu dưỡ
dưỡng chấ
chất cho cây
Thị
Thịt
Kích thướ
thước hạt nhỏ
nhỏ giữ
giữ nướ
nước
nhiề
nhiề u hơn và í t bị thấ
thấm l ậu hơn
so với cát
Dễ bị nướ
nước cuố
cuốn trôi – xói mòn
Giữ
Giữ nhiề
nhiều chấ
chất dinh dưỡ
dưỡng hơn
so với cát
Sét
Các khoả
khoảng trố
trống trong đất nhỏ
nhỏ
Sự di chuyể
chuyển của nướ
nước và không khí
khí chậ
chậm
Khả
Khả năng giữ
giữ nướ
nước
Giữ
Giữnướ
nước nhiề
nhiều – nhưng không phả
phải tất cả
đều hữu dụng cho cây.
cây.
Hấp thụ
thụ chấ
chất dinh dưỡ
dưỡng lớn
10
- Sa cấu tốt cho sự phát
triển của cây trồng có Cát: _______%
hàm lượng cát, thịt và sét
Thịt: ______%
như thế nào?
Sét: _______%
Trọ
Trọng lượ
lượng củ
của mộ
một khố
khối đấ
đất khô kiệ
kiệt
trọng =
Dung trọ
Thể
Thể tích khố
khối đấ
đất
Trọ
Trọng lượ
lượng củ
của mộ
một khố
khối đấ
đất khô kiệ
kiệt
Tỷ trọ
trọng =
Thể
Thể tích hạ
hạt đấ
đất
Thể
Thể tích khố
khối đấ
đất: gồ
gồm cả
cả thể
thể tích phầ
phần rắ
rắn và
và phầ
phần lổ
lổ
hỗng chứ
chứa không khí
khí
Thể
Thể tích hạ
hạt đấ
đất: chỉ
chỉ bao gồ
gồm phầ
phần thể
thể tích rắ
rắn mà
mà hạt
đất chiế
chiếm
trọng (ρb)
Dung trọ Ms
ρb =
Vb
ρb trọng, g/cm3
= Dung trọ
Ms Trọng lượ
= Trọ lượng đấ
đất khô, g
Thể tích khố
Vb = Thể đất, cm3
khối đấ
đất ρb: 1.1 - 1.6 g/cm3
Trong đấ
Tỷ trọ
Ms
trọng (ρp) ρp =
Vs
ρP trọng, g/cm3
= Tỷ trọ
Ms Trọng lượ
= Trọ lượng đấ
đất khô, g
Thể tích hạ
Vs = Thể đất, cm3
hạt đấ
đất ρp: 2.6 - 2.7 g/cm3
Trong đấ
11
- Một khối đất sấy khô có thể tích là 1 cm3 cân nặng 1,33 g thì dung
trọng sẽ là:
ρb = 1,33/1 = 1,33 g/cm3.
Cùng khối đất trên có thể tích các hạt rắn (phần rắn) là 0,5 cm3 cân
nặng 1,33 g thì tỷ trọng sẽ là:
ρs = 1,33/0,5 = 2,66 g/cm3
Độ xốp (φ
φ)
ρb
φ = 1 − 100%
ρp
Trong đấ
đất φ: 30 - 60%
12
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
