zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Chính trị học

Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin - Chương 5: Chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

Chia sẻ: Roong KLoi | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:42

Báo xấu

536
lượt xem 49
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của bài giảng trình bày sự chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản cạnh tranh tự do thành chủ nghĩa tư bản độc quyền, những đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền, nguyên nhân ra đời và phát triển của chủ nghĩa tư bản độc quyền - nhà nước, bản chất và những biểu hiện chủ yếu của độc quyền - nhà nước, vai trò lịch sử của độc quyền - nhà nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin - Chương 5: Chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

Chương 5 CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN & CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC 10/12/17 1
NÔI DUNG I. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN II. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC 10/12/17 2
I. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN 1. Sự chuyển biến từ CNTB Cạnh tranh Tự do thành CNTB Độc Quyền  PTSX. TBCN phát triển qua 2 giai đoạn: (1) CNTB Cạnh tranh Tự do; (2) CNTB Độc quyền Giữa 2 giai đoạn có sự khác biệt về chất 10/12/17 3
I. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN  Nghiên cứu CNTB trong giai đoạn CTTD, Marx và Engels đã có dự kiến thiên tài: CNTB tất yếu sẽ chuyển sang một giai đoạn mới – Giai đoạn Độc quyền Theo tiến trình: Cạnh tranh Tự do Tích tụ Tập trung TB Tập trung Sản xuất Độc Quyền 10/12/17 4
I. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN  Lê nin là người trực tiếp nghiên cứu về CNTBĐQ, chỉ ra 5 đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTBĐQ: (1).Tập trung s.x và sự hình thành các tổ chức độc quyền; (2). Sự hình thành và thống trị của tư bản tài chính; (3). Xuất khẩu tư bản trở thành một hiện tượng phổ biến và vô cùng quan trọng; (4) Sự hình thành các tập đoàn tư bản độc quyền quốc tế và sự phân chia thế giới về mặt kinh tế; (5) Các cường quốc đế quốc phân chia thế giới về mặt lãnh thổ 10/12/17 5
2. Những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTB Độc quyền 10/12/17 6
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ a) Nguyên nhân hình thành các TCĐQ  Vào 30 năm cuối thế kỷ XIX, quá trình tập trung s.x ở các nước TB có sự phát triển nhảy vọt, do:  Sự phát triển mạnh mẽ của LLSX và KHKT buộc DN phải có qui mô lớn, cấu tạo hữu cơ cao  Các cuộc khủng hoảng KT xảy ra trong toàn bộ thế giới tư bản (1873, 1900) 10/12/17 7
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ Trong điều kiện đó: Các QLKT của CNTB tác động mạnh, quá trình tích tụ và tập trung TB được đẩy mạnh, dẫn tới tập trung sản xuất cao độ Lê nin: Trong những năm cuối TK19, đầu TK20, ở các nước TB phát triển như Anh, Pháp, Đức… đều có hiện tượng: 1% tổng số xí nghiệp mà chiếm tới hơn ¾ tổng số năng lượng điện, gần ½ tổng số công nhân, s.x gần ½ tổng số sản phẩm của tòan ngành … 10/12/17 8
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ  Quá trình tập trung s.x khi phát triển tới mức độ cao, tất yếu dẫn tới khuynh hướng liên minh, thỏa hiệp Do:  Một số ít DN lớn sẽ dễ dàng đi đến thỏa hiệp với nhau (hơn là hàng ngàn, vạn DN nhỏ)  Qui mô to lớn của các DN khiến cho cạnh tranh trở nên gay gắt, gây tổn thất lớn cho cả hai bên 10/12/17 9
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ b)Thực chất và các hình thức của TCĐQ  Tổ chức Độc quyền là tổ chức liên minh giữa những nhà TB nắm phần lớn việc s.x hoặc tiêu thụ một loại hàng hoá, nhằm mục đích khống chế việc s.x và tiêu thụ để thu lợi nhuận độc quyền cao.  TCĐQ thường xuất hiện và tồn tại dưới các hình thức phổ biến như: Cartel, Syndicat, Trust, Consortium, Congloméra 10/12/17 10
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ  Các hình thức của tư bản độc quyền phản ánh một bước phát triển về chất của QHSX TBCN: Từ “Sở hữu tư bản tư nhân thuần túy” chuyển thành “Sở hữu tư bản tập thể” (Với các mức độ khác nhau) 10/12/17 11
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ c) Quan hệ giữa Độc quyền và Cạnh tranh Mặc dù “Độc quyền” là đối lập với “Cạnh tranh”, nhưng sự hình thành và thống trị của TBĐQ:  Không thủ tiêu cạnh tranh  Làm cho cạnh tranh phát triển ở mức độ cao hơn 10/12/17 12
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ  Trong thời kỳ độc quyền, có các hình thức cạnh tranh sau: 1. Cạnh tranh giữa tổ chức độc quyền với doanh nghiệp ngoài độc quyền; 2. Cạnh tranh giữa độc quyền với độc quyền; 3. Cạnh tranh trong nội bộ một tổ chức độc quyền  Trong thời kỳ độc quyền, mức độ cạnh tranh là hết sức gay gắt: 1. Cạnh tranh diễn ra trên mọi lĩnh vực; 2. Phạm vi cạnh tranh cả ở trong với ngoài nước; 3. Thủ đoạn cạnh tranh là vố cùng phong phú, tinh vi, tàn bạo. 10/12/17 13
(1) Tập trung sản xuất và sự hình thành Tổ chức ĐQ d) Hậu quả của sự hình thành và thống trị của TCĐQ Sự hình thành và thống trị của Tư bản độc quyền có hậu quả hai mặt:  Một mặt Không làm mất đi những thuộc tính vốn có của CNTB, trái lại còn làm cho những thuộc tính này phát triển ở mức độ cao hơn  Mặt khác Làm xuất hiện những ĐĐ mới, làm cho CNTB ĐQ khác với CNTB Cạnh tranh Tự do 10/12/17 14
(2) Sự hình thành và thống trị của TB Tài Chính Sự hình thành TBTC  Cùng với tích tụ tập trung trong sản xuất, trong lĩnh vực ngân hàng cũng diễn ra quá trình tích tụ tập trung. Quá trình này khi phát triển tới một trình độ nhất định cũng dẫn tới khuynh hướng liên minh thoả hiệp giữa các ngân hàng khổng lồ, Hình thành nên các TCĐQ Ngân hàng 10/12/17 15
(2) Sự hình thành và thống trị của TB Tài Chính  Khi mối quan hệ đã trở nên khăng khít: TBĐQ Ngân hàng và TBĐQ Công nghiệp sẽ tìm cách thâm nhập lẫn nhau Xuất hiện một loại hình TB mới: “TB Tài chính” 10/12/17 16
((2) Sự hình thành và thống trị của TB Tài Chính Thực chất và thủ đoạn thống trị của TBTC  TB Tài chính là sự kết hợp giữa TBĐQ Ngân hàng và TBĐQ Công nghiệp. Lênin: TB Tài chính là kết quả của sự hợp nhất giữa TB ngân hàng của một số ít ngân hàng ĐQ lớn nhất và TB của liên minh các ĐQ công nghiệp 10/12/17 17
(2) Sự hình thành và thống trị của TB Tài Chính  Biểu hiện quyền lực của TB Tài chính là sự thống trị của giới tài phiệt trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Về kinh tế: Chế độ tham dự Về chính trị: Thâm nhập vào bộ máy nhà nước, lũng đoạn bộ máy nhà nước Thống trị thế giới: Xuất khẩu tư bản 10/12/17 18
(2) Sự hình thành và thống trị của TB Tài Chính Lê nin Thời đại của CN Đế quốc là thời đại thống trị của Tư bản Tài chính 10/12/17 19
(3) Xuất khẩu Tư bản  Xuất khẩu tư bản là xuất khẩu giá trị ra nước ngoài nhằm mục đích chiếm đoạt giá trị thặng dư và các nguồn lợi khác ở nước ngoài. Lê Nin Đặc điểm của CNTB cũ, trong đó cạnh tranh tự do còn hoàn toàn thống trị, là xuất khẩu hàng hoá; Đặc điểm của CNTB mới, trong đó các tổ chức độc quyền thống trị, là xuất khẩu tư bản 10/12/17 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.