Bài giảng Quản trị dự án đầu tư môn học: Tổng hợp và Chuẩn nhất

ThS. Võ Ngàn Thơ

ổ

ớ

ợ (T ng h p và gi

ệ i thi u)

ả

ọ Bài gi ng môn h c

Ả

Ị QU N TR

Ầ Ư

Ự

D ÁN Đ U T

ộ ộ

ư

L u hành n i b

2009

ụ ụ M c l c

Ph n Iầ 1 .......................................................................................................................................................................

Ầ Ư

Ậ Ự

Ự

D ÁN Đ U T VÀ L P D ÁN Đ U T

Ầ Ư 1 ......................................................................................................

ươ

1 ng 1 .............................................................................................................................................................

ự

ề M t s v n đ chung v đ u t

ầ ư

ệ

1.1.3 Khái ni m d án và d án đ u t

4 .................................................................................. ề ự

ệ

ị ự

ầ ư ề ầ ư ộ ố ấ .............................................................................................. và d án đ u t 1 ầ ư ố ạ ộ 1 ................................................................................... v n và ho t đ ng đ u t 1.1.1 Đ u t ầ ư ệ 1.1.2 Khái ni m đ u t 1 ........................................................................................................... ạ ầ ư 1.1.2.1 Các lo i đ u t 2 ....................................................................................................................... ầ ư ạ 3 .............................................................................................................. 1.1.2.2 Các giai đo n đ u t ự ự ữ 1.1.3.1 D án và nh ng quan ni m v d án 4 .................................................................................... ầ ư 8 .......................................................................................................................... 1.1.3.2 D án đ u t ầ ư 10 ...................................................................................................

ự ự ả 1.1.4 Qu n tr d án đ u t

ươ

11 ng 2 ...........................................................................................................................................................

ự

ứ

ộ

Trình t

11 và n i dung nghiên c u ......................................................................................................................

ậ ự

11 ...................................................................................................................

ứ

ộ ự

ầ ư

11 .......................................

c nghiên c u và hình thành m t d án đ u t

ệ ơ ộ ầ ư ả

ứ ứ

ề ề

ả ả

ề ủ ủ ủ

ứ

ả

ề

ộ

ứ

ả

ủ

ứ

ấ

ự

ầ ư ủ c a quá trình l p d án đ u t ướ Khái quát các b ứ 11 ...................................................................................... 1.1.1 Nghiên c u phát hi n c h i đ u t ứ 1.1.2 Nghiên c u ti n kh thi 12 .......................................................................................................... ụ 1.1.2.1 M c đích c a nghiên c u ti n kh thi 13 .............................................................................. ộ 13 ............................................................................... 1.1.2.2 N i dung c a nghiên c u ti n kh thi ộ ề 1.1.2.3 N i dung c a báo cáo nghiên c u ti n kh thi 13 ................................................................. ả ữ 15 1.1.2.4 Nh ng l u ý trong n i dung báo cáo ti n kh thi ............................................................. 1.1.3 Nghiên c u kh thi 16 .................................................................................................................. ả ả ụ 1.1.3.1 B n ch t và m c đích c a nghiên c u kh thi. 16 ................................................................ ả ứ ủ ế ủ ộ 17 1.1.3.2 N i dung ch y u c a nghiên c u kh thi: ...................................................................... ả ứ ủ ộ 1.1.3.3 N i dung c a báo cáo nghiên c u kh thi 20 ......................................................................... ầ ư ả 21 ................................................................ kh thi nghiên c u và l p d án đ u t

Trình t

ứ ụ

ậ ự ầ

ả

ạ

ậ

ế

ướ

ứ ậ ự

c ti n hành nghiên c u l p d án đ u t

ị 1.1.4 Xác đ nh m c đích yêu c u 21 ..................................................................................................... 21 1.1.5 L p nhóm so n th o ............................................................................................................... 21 kh thi .................................................... 1.1.6 Các b

ươ

ộ ự ủ

ầ ủ

ầ ư

ờ ự ầ ầ ầ ầ

ầ ư ả ầ ư ả kh thi ng pháp trình bày m t d án đ u t 23 ............................................................... ả ộ ự ườ ố ụ 1.1.7 B c c thông th ........................................................................ 23 ng c a m t d án kh thi ầ ư ả ộ ự 23 kh thi ................................................ 1.1.8 Khái quát trình bày các ph n c a m t d án đ u t ở ầ 1.1.8.1 L i m đ u 23 ......................................................................................................................... ả ầ ư ế 1.1.8.2 S c n thi t ph i đ u t 23 ................................................................................................... ầ ư ắ ự 1.1.8.3 Ph n tóm t 24 ................................................................................................. t d án đ u t ủ ự ế 24 ........................................................................ 1.1.8.4 Ph n thuy t minh chính c a d án đ u t ụ ụ ủ ự 25 .................................................................................................... 1.1.8.5 Ph n ph l c c a d án:

ươ

26 ng 3 ...........................................................................................................................................................

ị ườ

ứ

ả

ẩ

Nghiên c u phân tích th tr

26 ng s n ph m .....................................................................................................

26 và d ch v c a d án .........................................................................................................................................

ụ ủ ự ổ

ẩ

ả

ị ườ

ụ ủ ự

ị 3.1.1 T ng quan v phân tích th tr

ầ ư 26 .............

ng s n ph m và d ch v c a d án đ u t

ả

ị

ự

ệ ẩ

ị

ả ả

3.1.3 Phân tích th tr

ụ ủ ự i và t

ẩ ng hi n t

ị

ề ị 3.1.1.1 Khái ni mệ 26 ............................................................................................................................. ụ ẩ ị ườ ứ ủ 27 ............................................. ng s n ph m, d ch v 3.1.1.2 Ý nghĩa c a vi c nghiên c u th tr ụ ủ ự ọ ả 3.1.2 L a ch n s n ph m, d ch v c a d án 27 ..................................................................... ị 3.1.2.1 Phân tích đ nh tính 27 ................................................................................................................ ượ ị 3.1.2.2 Phân tích đ nh l 28 ng ............................................................................................................ ẩ 29 ................................................................................................................... s n ph m 3.1.2.3 Mô t ị ị ườ ...................................................... ng s n ph m d ch v c a d án 30 ươ ệ ạ ng lai 30 .............................................................. ẩ ụ ả 31 ...................................................................... ng tiêu th s n ph m 31 ................................................................................................

ả ị ườ ị 3.1.3.1 Xác đ nh quy mô th tr ị ườ ị 3.1.3.2 Xác đ nh vùng th tr ầ ủ ự ị 3.1.3.3 Xác đ nh th ph n c a d án

ả

ị ườ

3.1.3.4 Kh năng c nh tranh c a s n ph m trên th tr ả

ủ ả ạ

ạ

ẩ ạ 31 ng .......................................................... 31 ........................................................................................ 3.1.3.4.1 Phân tích kh năng c nh tranh ả 32 3.1.3.4.2 Tính kh năng c nh tranh ...............................................................................................

ươ

35 ng 4 ...........................................................................................................................................................

ậ

Phân tích k thu t công ngh

ạ ọ

ả

ệ

ươ

ỹ

ướ

ỹ ệ 35 ........................................................................................................................... ẩ ả ả 35 .......................................................................................................... 4.1.1 Mô t s n ph m ấ ự ị 36 4.1.2 Xác đ nh công su t d án ............................................................................................. ấ 4.1.2.1.1 Các lo i công su t 36 ........................................................................................................... ấ ủ ự ự 37 4.1.2.1.2 L a ch n công su t c a d án ....................................................................................... ấ 37 ng pháp s n xu t .......................................................................... 4.1.3 Công ngh và ph ế ị ọ 39 ................................................................................................. t b 4.1.4 Ch n máy móc thi ậ ệ ầ 39 .............................................................................................. 4.1.5 Nguyên v t li u đ u vào ơ ở ạ ầ 4.1.6 C s h t ng 40 ............................................................................................................... ậ ợ ộ 40 4.1.7 Lao đ ng và tr giúp k thu t ..................................................................................... 4.1.7.1.1 Lao đ ng:ộ 40 ......................................................................................................................... ủ 4.1.7.1.2 Tr giúp c a chuyên gia n 41 c ngoài: ............................................................................. ự

ị

41 ............................................................................................

ọ

ể

ị ị

ể ể

ử

ả

ợ ệ ự ể 4.1.8 Đ a đi m th c hi n d án ắ 41 ............................................................................................................ 4.1.8.1.1 Nguyên t c chung ị ướ ể 4.1.8.1.2 Các b c ch n đ a đi m 41 ................................................................................................. ự ị ọ ươ 4.1.8.1.3 Ph 42 ng pháp ch n khu v c đ a đi m ............................................................................. 4.1.8.1.4 Phân tích đ nh tính 42 ........................................................................................................... ượ 42 ng ........................................................................................................ 4.1.8.1.5 Phân tích đ nh l ụ ể ị ọ 4.1.8.1.6 Ch n đ a đi m c th 46 ..................................................................................................... ả ị ................................................................................................................ 4.1.8.1.7 Mô t 46 đ a đi m ễ ấ 46 4.1.9 X lý ch t th i ô nhi m ...............................................................................................

ươ

48 ng 5 ...........................................................................................................................................................

ứ

Nghiên c u phân tích tài chính c a d án đ u t

ầ ư 48 ..........................................................................................

ủ ự ụ

ủ

ụ

ứ ể

ờ

ầ ư

ọ ộ

ổ

ầ ư

ố ủ ự

ứ ứ ố

ị ự ế ự

ị

ố

ả

ủ ự ố ơ ả ủ ự

ừ

ậ ậ

ặ ừ

ự ế

ư ự

5.1.1 M c đích và tác d ng c a nghiên c u tài chính 48 .......................................................... ị ỷ ấ 5.1.2 Xác đ nh t 48 su t tính toán và th i đi m tính toán ...................................................... ỷ ấ ị 48 ............................................................................................. su t tính toán 5.1.3 Xác đ nh t ể ờ 5.1.4 Ch n th i đi m tính toán 50 ............................................................................................. ự 5.1.5 N i dung nghiên c u tài chính d án đ u t 51 ............................................................... ơ ấ ồ và c c u ngu n v n c a d án 5.1.6 Xác đ nh t ng m c v n đ u t 51 .............................. ủ ự 53 ...................................................................... 5.1.7 D ki n doanh thu hàng năm c a d án ủ ự ạ 5.1.8 D tính các lo i chi phí hàng năm c a d án 53 .............................................................. ......................................................................... 5.1.9 Xác đ nh các thông s khác c a d án 54 5.1.10 L p b ng thông s c b n c a d án 54 ....................................................................... ạ ủ ờ ự 5.1.11 L p các báo cáo tài chính d ki n cho t ng năm ho c t ng giai đo n c a đ i d án 55 .............................................................................................................................................. 55 5.1.12 Các công c tài chính dùng phân tích ngân l u d án ...............................................

ả

ạ

ế ự

ệ

ế

ạ

ả

ắ

ả

ỉ

ư 5.1.14 Tính các ch tiêu ph n ánh m t tài chính c a d án

71 ..................................................

ặ ự

ệ

ụ ế ạ ả ầ ư 5.1.12.1.1 B ng k ho ch đ u t 55 .................................................................................................. ạ ấ ế 57 ....................................................................................................... 5.1.12.1.2 K ho ch kh u hao ạ ế ả ợ 5.1.12.1.3 K ho ch tr n 58 ............................................................................................................ ự ả 5.1.12.1.4 B ng d tính doanh thu 60 ................................................................................................. ự ế ả 5.1.12.1.5 B ng d ki n chi phí 61 .................................................................................................... ạ ế ả ỗ ủ ự 62 c a d án ................................................................................... 5.1.12.1.6 B ng k ho ch lãi l ả ư ạ ế 5.1.12.1.7 B ng k ho ch ngân l u 64 ............................................................................................... ư ộ ố ế ố ơ ả 65 .............................................. 5.1.12.1.8 M t s bi n c c b n trong b ng k ho ch ngân l u ể 5.1.13 Các quan đi m khác nhau trong vi c xây d ng k ho ch ngân l u 69 ......................... ể 69 ...................................................................................................... 5.1.13.1.1 Quan đi m tài chính ể ế 5.1.13.1.2 Quan đi m kinh t 70 ......................................................................................................... ủ ể 5.1.13.1.3 Quan đi m ngân sách chính ph 71 ................................................................................... ể t theo các quan đi m 71 .................................................................. 5.1.13.1.4 B ng ngân l u tóm t ủ ự ủ ủ ự

ề 5.1.14.1.1 Ch tiêu đánh giá ti m l c tài chính c a doanh nghi p 71 ................................................ ệ 72 5.1.14.1.2 Ch tiêu đánh giá hi u qu tài chính c a d án ............................................................

ọ ự

ự

ị ệ ạ

ả ầ ư 80 .................................................................................. ầ 80 i thu n NPV ...............................................................................

ỉ ỉ 5.1.15 So sánh l a ch n d án đ u t ỉ 5.1.15.1.1 Ch tiêu giá tr hi n t

ộ ộ

ỉ ỉ

ự ế

ệ

5.1.15.1.2 Ch tiêu t 5.1.15.1.3 Ch tiêu t 5.1.15.1.4 NPV và vi c đánh giá d án trong đi u ki n th c t

ỷ ố s B/C 83 .......................................................................................................... ố ỷ ấ 85 su t hoàn v n n i b IRR .......................................................................... ề ự ệ 88 ..................................................

ươ

111 ng 6 .........................................................................................................................................................

ộ

xã h i và môi tr

ủ ự 111 ng c a d án ................................................................................. ứ ườ

ụ

ủ

ế

môi tr

ườ

ọ ắ

ế ế

ườ

ụ

ủ

ộ

– xã h i và môi tr

ụ ặ

ể

ế ứ ườ Nghiên c u kinh t ợ ộ ế ộ 6.1.1 L i ích kinh t – xã h i, môi tr ng và tác d ng c a nghiên c u kinh t – xã h i và ầ ư ủ ự ườ ng c a d án đ u t 111 ............................................................................................ ộ ợ 6.1.1.1 L i ích kinh t xã h i và môi tr ộ 6.1.1.2 Chi phí kinh t xã h i (g i t 6.1.1.3 M c tiêu và tác d ng c a nghiên c u kinh t 6.1.1.4 Đ c đi m trong phân tích kinh t

ế ứ ầ ư ế ự d án đ u t

111 ng .............................................................................. ế ........................................................... 111 t là chi phí kinh t ) 112 ............................ ng 112 ............................................................... ộ

ự

ữ

ứ

ế

6.1.2 S khác nhau gi a nghiên c u tài chính và nghiên c u kinh t

113 xã h i .................

ế ự

ầ ư

d án đ u t

6.1.3 Đi u ch nh giá trong phân tích kinh t

ỉ

ị

ưở

ố ớ ề

ng c a d án đ i v i n n KTQD

ể ề ặ 113 6.1.2.1 V m t quan đi m ............................................................................................................. ề ặ 113 ................................................................................................................ 6.1.2.2 V m t tính toán ỉ ề 115 ................................................ 115 6.1.3.1 Giá tài chính ........................................................................................................................ 6.1.3.2 Giá kinh tế 115 .......................................................................................................................... ệ ố ề 116 6.1.3.3 H s đi u ch nh giá .......................................................................................................... ả ỉ 6.1.4 Các ch tiêu xác đ nh nh h

ị ị

ỉ ỉ

ầ

ướ 6.1.4.1 Ch tiêu giá tr gia tăng trong n 6.1.4.2 Ch tiêu giá tr gia tăng qu c dân thu n (NNVA – Net National Value Added) ộ

ướ

c (W – Wage)

ậ ị ặ

ủ ự

ề ệ

ề ạ ộ ị 6.1.5 Th m đ nh hi u qu kinh t

ố

ị

ầ ủ ự ướ ủ ự

ỉ ỉ ỉ

ủ ự 117 .............................. ầ 117 ........... c thu n (NDVA – Net Domistic Value Added) ố 118 ............... ủ 119 ......................................... 6.1.4.2.1 Thu nh p hàng năm c a lao đ ng trong n ộ ư 120 6.1.4.2.2 Giá tr th ng d xã h i hàng năm (SS – Social Surpus) ............................................... ệ ấ 120 6.1.4.3 V n đ t o công ăn vi c làm c a d án ........................................................................... ậ ế t thu nh p 6.1.4.4 Tác đ ng đi u ti 121 .............................................................................................. ế ả ẩ 122 ...................................................................................... 122 6.1.5.1 Ch tiêu hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n c a d án – P(NNVA) ......................... ậ 122 6.1.5.2 Ch tiêu hi n giá thu nh p lao đ ng trong n c c a d án – P(W) ................................. ị ặ 123 6.1.5.3 Ch tiêu hi n giá giá tr th ng d xã h i c a d án – P(SS) ............................................. ủ ự

ệ ệ ệ ứ ả

ườ

ộ ư ộ ủ ự ng c a d án đ i v i môi tr

ể ể ế

6.1.6 Nghiên c u nh h Ả Ả

ưở ự ự

ưở ưở

ố ớ 124 ng sinh thái ............................. 124 ng tích c c có th k đ n: .................................................................................. 124 ng tiêu c c: ...........................................................................................................

6.1.6.1 nh h 6.1.6.2 nh h

Ph n IIầ 125 .................................................................................................................................................................

Ự

Ẩ

Ị

TH M Đ NH D ÁN Đ U T

Ầ Ư 125 ........................................................................................................................

ươ

125 ng 7 .........................................................................................................................................................

ầ ư

ự

ẩ

ị

Th m đ nh d án đ u t

125 ................................................................................................................................

ị

ỹ

ẩ

ậ

ị

ấ

ự

ầ ư

125 ng pháp và k thu t th m đ nh .............................................................................................................. ề ẩ

ự ầ

ị

ự ự ự

ự

ụ

ẩ ẩ ẩ ị

ả ệ ệ ẩ

ị

ẩ

ự

ẩ

ỉ

ẩ

ự

ủ

ẩ

ị

ầ ư

ế

ươ ề 125 7.1.1 Các v n đ chung v th m đ nh d án đ u t ........................................................ 7.1.2 Khái ni mệ 125 ................................................................................................................... ầ ư ị ế 125 7.1.3 S c n thi t ph i th m đ nh d án đ u t ............................................................... ầ ư ị ủ 126 ................................................................ 7.1.4 Ý nghĩa c a vi c th m đ nh d án đ u t ầ ư ầ ủ 126 7.1.5 Yêu c u c a vi c th m đ nh d án đ u t ............................................................... ầ ư ủ 7.1.6 M c đích c a th m đ nh d án đ u t 126 ...................................................................... ầ ư ắ 127 7.1.7 Nguyên t c th m đ nh d án đ u t .......................................................................... ầ ư ị ươ 128 7.1.8 Ph ng pháp th m đ nh d án đ u t ....................................................................... ươ 128 7.1.9 Ph ng pháp so sánh các ch tiêu ............................................................................... ự ị ươ 7.1.10 Ph 128 ...................................................................... ng pháp th m đ nh theo trình t ị ẩ 129 ........................................................................ 7.1.11 Th m đ nh d a trên phân tích r i ro ậ ỹ 129 7.1.12 K thu t th m đ nh .................................................................................................. ẩ ả ị 129 7.1.13 Th m đ nh các văn b n pháp lý ............................................................................... ụ ủ ự ị ẩ 7.1.14 Th m đ nh m c tiêu c a d án đ u t 130 .................................................................... ề ị ườ ị ẩ 130 .......................................................................................... 7.1.15 Th m đ nh v th tr ng ề ỹ ẩ ệ ậ ị 130 7.1.16 Th m đ nh v k thu t công ngh .......................................................................... ề ị ẩ 131 7.1.17 Th m đ nh v tài chính ............................................................................................ ộ ề ị ẩ 132 xã h i ................................................................................. 7.1.18 Th m đ nh v kinh t

iii

ề

ị

ườ

ẩ 7.1.19 Th m đ nh v môi tr

132 ng sinh thái .........................................................................

ươ

133 ng 8 .........................................................................................................................................................

ị

Phân tích r i ro trong th m đ nh d án đ u t

ẩ ệ

ủ

ớ

ự ề i thi u chung v phân tích r i ro

ầ ư 133 .............................................................................................. 133 .........................................................................

ủ 8.1.1 Gi

ạ

ủ ủ

ợ

ươ

ủ

ự

ng pháp s d ng trong phân tích r i ro d án

8.1.2 Các ph

ộ

............................................................................................................................. 8.1.1.1 Khái quát 133 ả 134 ............................................................................................ 8.1.1.2 T i sao ph i phân tích r i ro? ậ 134 8.1.1.3 Lý lu n cho phân tích r i ro .............................................................................................. ủ ướ 136 8.1.1.4 Các b c phân tích r i ro tài chính .................................................................................... ế ủ ủ ạ 136 8.1.1.5 L i ích và h n ch c a phân tích r i ro ............................................................................ ử ụ 137 ........................................... ạ 137 8.1.2.1 Phân tích đ nh y ............................................................................................................... ố 140 8.1.2.2 Phân tích tình hu ng (Scenario Analysis) .......................................................................... ỏ 141 ..................................................................... 8.1.2.3 Phân tích mô ph ng tính toán – Monte Carlo

ầ 148 Ph n III ................................................................................................................................................................

Ả

Ự QU N LÝ D ÁN Đ U T

Ầ Ư 148 ..............................................................................................................................

ươ

148 ng 9 .........................................................................................................................................................

ổ

ề

ự

ủ

ự ệ

ầ ư

148 ....................................................

ệ

ự

ả

ụ

ầ ư

ả

ự

ầ ư ả T ng quan v qu n lý d án đ u t 148 ............................................................................................................... ả ụ 9.1.1 Khái ni m và m c tiêu c a qu n lý d án đ u t ầ ư ả 148 ....................................................................................... 9.1.1.1 Khái ni m qu n lý d án đ u t ầ ư ệ ự ả 149 .......................................................................... 9.1.1.2 Mô hình qu n lý th c hi n d án đ u t ự ủ 154 9.1.1.3 M c tiêu c a qu n lý d án đ u t .................................................................................. ự 155 9.1.1.4 Lĩnh v c qu n lý d án ...................................................................................................... ầ ư ộ 156 ............................................................................................. 9.1.1.5 Cán b qu n lý d án đ u t ự ụ

ệ

ả

ầ ư 158 ............................................................... ầ ư

ự

ả 9.1.2 Nhi m v và c ch qu n lý d án đ u t ụ ủ ả

ệ ơ ế

ầ ư

ự

160 ..................................................

ự ươ 9.1.3 Nguyên t c và ph ả

ự ả

ự

ụ ả ả

ầ ư

ự

ệ

ự ơ ế ả 158 .................................................................. 9.1.2.1 Nhi m v c a công tác qu n lý d án đ u t ầ ư 9.1.2.2 C ch qu n lý d án đ u t 160 ............................................................................................ ả ắ ng pháp qu n lý d án đ u t ầ ư ắ 160 9.1.3.1 Nguyên t c qu n lý d án đ u t ...................................................................................... ầ ư ự ươ 161 9.1.3.2 Các ph ng pháp qu n lý d án đ u t ............................................................................ ộ ố ầ ư 161 9.1.3.3 M t s công c qu n lý d án đ u t ............................................................................. ươ 162 ................................................................................... 9.1.3.4 Ph

ng ti n qu n lý d án đ u t

ươ

163 ng 10 .......................................................................................................................................................

ờ

ộ ủ ự

ờ

ả

ệ

ầ ư

ế

ệ

ụ

ể

ạ

ừ

ệ

ờ

ơ ồ ự ể

ươ ươ

ồ

ả ầ ư ế Qu n lý th i gian và ti n đ c a d án đ u t 163 ............................................................................................. ụ ộ ự ủ 10.1.1 Khái ni m và m c đích c a qu n lý th i gian và ti n đ d án đ u t 163 ................ ệ ạ 163 ........................................................................................................ 10.1.2 M ng công vi c 163 10.1.3 Khái ni m và tác d ng ............................................................................................. ệ ơ ồ ạ 164 10.1.4 S đ m ng công vi c ............................................................................................. ệ ễ ươ 10.1.5 Ph 164 ng pháp bi u di n m ng công vi c ................................................................ ậ ỹ 168 10.1.6 K thu t PERT và CPM ........................................................................................... ự 168 10.1.7 Xây d ng s đ PERT/CPM .................................................................................... 171 10.1.8 Ph ng pháp d tính th i gian cho t ng công vi c: .............................................. 172 ng pháp bi u đ GANTT ................................................................................ 10.1.9 Ph

ươ

174 ng 11 .......................................................................................................................................................

ự

ặ

ụ

ủ ự

ầ ư ả D toán ngân sách và qu n lý chi phí d án đ u t ể ệ

174 ........................................................... 174 ......................................

ệ

ụ

ự

ể

ự 11.1.1 Khái ni m, tác d ng và đ c đi m c a d toán ngân sách ạ 174 11.1.1.1 Khái ni m, phân lo i ........................................................................................................ ủ ự 174 11.1.1.2 Tác d ng c a d toán ngân sách ...................................................................................... ủ ự 11.1.1.3 Đ c đi m c a d toán ngân sách d án. 175 ......................................................................... ự

ặ ươ

175 ...............................................................................

11.1.2 Ph

ừ ừ ấ

ự

ụ

ng pháp d toán ngân sách ấ ố ự ươ 175 cao xu ng th p ....................................................... ng pháp d toán ngân sách t 11.1.2.1 Ph ế ự ươ 176 ........................................................... th p đ n cao ng pháp d toán ngân sách t 11.1.2.2 Ph ế ợ ươ 176 ng pháp k t h p ....................................................................................................... 11.1.2.3 Ph ự 177 11.1.2.4 D toán ngân sách theo d án .......................................................................................... ệ ả ự 177 11.1.2.5 D toán ngân sách theo kho n m c và công vi c ...........................................................

ả

ự

11.1.3 Qu n lý chi phí d án đ u t

ự

ể

ầ ư ................................................................................... 178 11.1.3.1 Phân tích dòng chi phí d ánự 178 ............................................................................................ 179 11.1.3.2 Ki m soát chi phí d án ...................................................................................................

ươ

180 ng 12 .......................................................................................................................................................

ấ ượ

ự

Qu n lý ch t l

180 ..........................................................

ng d án đ u t ệ

ả

ấ ượ

ả ầ ư 12.1.1 Khái ni m ch t l

. . 180

ng, qu n lý ch t l

ệ

ấ ượ

ả

ụ

ộ

ự

ầ ư

181 ......................................

12.1.2 N i dung ch y u c a qu n lý ch t l

ủ ng và ý nghĩa c a qu n lý ch t l 180 12.1.1.1 Khái ni m ch t l ng ...................................................................................................... ấ ượ ự 180 12.1.1.2 Qu n lý ch t l ng d án ............................................................................................... ấ ượ ủ ả ự ng d án 181 ......................................................................... 12.1.1.3 Tác d ng c a qu n lý ch t l ấ ượ ả ủ ế ủ ng d án đ u t ự ế ấ ượ ạ ậ 181 ng d án 12.1.2.1 L p k ho ch ch t l ..................................................................................... ự ả ả 182 12.1.2.2 Đ m b o ch t l ............................................................................................. ng d án ấ ượ ể 182 ............................................................................ 12.1.2.3 Ki m tra, ki m soát ch t l

ự ng d án

ấ ượ

ể

ấ ượ

ự

185 .......................................................

ể

ả

ự

ấ ượ ể ấ ượ 183 ng ............................................................................................ 12.1.3 Chi phí làm ch t l ấ ộ ộ ổ 183 12.1.3.1 T n th t n i b ................................................................................................................ ấ ổ 183 12.1.3.2 T n th t bên ngoài ........................................................................................................... 12.1.3.3 Chi phí ngăn ng aừ 183 ............................................................................................................. ị ẩ 184 ng .......................................................... 12.1.3.4 Chi phí th m đ nh, đánh giá, ki m tra ch t l ụ ả ầ ư ng d án đ u t 12.1.4 Các công c qu n lý ch t l ể ư ồ ồ 185 12.1.4.1 L u đ hay bi u đ quá trình: ......................................................................................... ươ ồ ể ồ 186 12.1.4.2 Bi u đ hình x ng cá (bi u đ nhân qu ): .................................................................. ồ ể 187 ............................................................................................................... 12.1.4.3 Bi u đ Parento: ệ ể ồ ể 188 12.1.4.4 Bi u đ ki m soát th c hi n: .......................................................................................... ố ậ ộ ồ ể 188 12.1.4.5 Bi u đ phân b m t đ : ................................................................................................

ươ

190 ng 13 .......................................................................................................................................................

ủ

ự

ủ

ạ ủ

ả

ả ầ ư Qu n lý r i ro d án đ u t 190 ........................................................................................................................... ả ệ 190 13.1.1 Khái ni m và phân lo i qu n lý r i ro .................................................................... ệ 190 13.1.1.1 Khái ni m qu n lý r i ro ................................................................................................. 13.1.1.2 Phân lo iạ 190 ...........................................................................................................................

ủ

ươ

13.1.2 Ch

ị

ủ

ươ

ườ

ả 191 ng trình qu n lý r i ro ..................................................................................... 191 13.1.2.1 Xác đ nh r i ro .................................................................................................................. ả ườ ệ ạ 192 t h i 13.1.2.2 Đánh giá và đo l ng kh năng thi ........................................................................ ứ ộ ủ 192 13.1.2.3 Phân tích và đánh giá m c đ r i ro ................................................................................ ủ ả 193 ...................................................................................... ng pháp qu n lý r i ro 13.1.2.4 Các ph ủ 194 ng r i ro .................................................................................

ng pháp đo l

13.1.3 Ph

Ả

Ệ

TÀI LI U THAM KH O

195 ..................................................................................................................................

ụ

ể

ả

Danh m c các b ng bi u

ố ư ộ

ự

ả

52 B ng 1. D trù v n l u đ ng .............................................................................................................................

ồ ố

ơ ấ

ả

B ng 2. C c u ngu n v n

53 .................................................................................................................................

ế ạ

ầ ư

ả

B ng 3. B ng k ho ch đ u t

55 .........................................................................................................................

ế ạ

ấ

ả

B ng 4. B ng k ho ch kh u hao

57 .....................................................................................................................

ả ợ ố

ế ạ

ả

58 B ng 5. B ng k ho ch tr n g c và lãi vay .................................................................................................

ả ượ

ự

ả

B ng 6. B ng d tính s n l

60 ng và doanh thu ................................................................................................

ả

ự ế

ủ ự

ả

62 B ng 7. B ng d ki n chi phí c a d án ..........................................................................................................

ế ạ

ả

ỗ ủ ự

B ng 8. B ng k ho ch lãi l

63 c a d án ..........................................................................................................

ư

ả

ắ

ầ ư

ể

B ng 9. B ng ngân l u tóm t

t theo các quan đi m đ u t

71 ..........................................................................

ệ

ả

ỉ

ị

ế ủ ự

ẩ B ng 10. Ba ch tiêu th m đ nh hi u qu kinh t

123 c a d án ......................................................................

ế ạ

ả

ỗ ủ ự

ộ

ỷ

B ng 11. K ho ch lãi l

138 c a d án thu c công ty Á Đông (ĐVT: T VNĐ) ............................................

ư ủ ự

ộ

ả

ỷ

138 B ng 12. B ng ngân l u c a d án thu c công ty Á Đông (ĐVT: t VNĐ) ...............................................

Ả

ả

ưở

ủ

B ng 13. nh h

139 ng c a doanh thu lên NPV và IRR ...................................................................................

Ả

ả

ưở

ủ

B ng 14. nh h

ế ổ 139 ng c a chi phí bi n đ i lên NPV và IRR ........................................................................

Ả

ả

ưở

ủ ự

ủ

ỷ

B ng 15. nh h

139 ng c a doanh thu và chi phí lên NPV c a d án (ĐVT: T VNĐ) ..............................

ả

ế

ả

ự

ủ

ố

141 B ng 16. K t qu phân tích tình hu ng d án c a công ty Á Đông ...........................................................

ả

ừ

ố

ự

B ng 17. Quá trình d toán ngân sách t

175 trên xu ng ...................................................................................

ậ

ả

B ng 18. Quá trình l p ngân sách t

ừ ướ d

176 i lên ...............................................................................................

ụ Danh m c các hình

ủ ầ ư ự ế

ả

Hình 1. Mô hình ch đ u t

tr c ti p qu n lý d án

ự ...................................................................................149

ủ

ệ

ề

Hình 2. Mô hình ch nhi m đi u hành d án

ự ................................................................................................150

Hình 3. Mô hình chìa khóa trao tay...................................................................................................................150

ả

ự

ứ

Hình 4. Mô hình qu n lý d án theo ch c năng

..............................................................................................151

ổ ứ

ả

Hình 5. Mô hình t

ch c chuyên trách qu n lý d án

ự ...................................................................................152

ự

ả

Hình 6. Mô hình qu n lý d án theo ma tr n

ậ .................................................................................................153

ư ồ

ự

Hình 7. L u đ quá trình chung th c hi n d án

ệ ự .........................................................................................186

ơ ồ

ỉ

ả ể Hình 8. S đ nhân qu đ phân tích ch tiêu ch t l

ấ ượ ...........................................................................187

ể ồ

ả Hình 9. Bi u đ Parento ph n ánh nguyên nhân kém ch t l

ấ ượ ..............................................................188

ệ

ả

ủ

Hình 10. Chu trình các khâu công vi c qu n lý r i ro

.................................................................................191

vii

ụ

ụ Danh m c các ví d

viii

Ph n Iầ

Ầ Ư

Ậ Ự

Ầ Ư

Ự

D ÁN Đ U T VÀ L P D ÁN Đ U T

ươ

ng 1

ộ ố ấ

ề ầ ư

ầ ư

ự

ề M t s v n đ chung v đ u t

và d án đ u t

ầ ư ạ ộ ầ ư ố 1.1.1 Đ u t và ho t đ ng đ u t v n

ầ ư ệ 1.1.2 Khái ni m đ u t

ạ ộ ầ ư ầ ư ọ ắ ử ụ (g i t Ho t đ ng đ u t

ự ế ấ ậ

ơ ở ậ ấ ả ơ

ả ầ ư ế ể

ả ụ ừ ạ ph m vi phát huy tác d ng c a các k t qu đ u t ề ầ ư ồ ự ề t là đ u t ) là quá trình s d ng các ngu n l c v tài chính, ặ ằ ả ộ ế lao đ ng, tài nguyên thiên nhiên và các tài s n v t ch t khác nh m tr c ti p ho c gián ti p ậ ủ ề ở ộ ấ ỹ ế ấ ả . tái s n xu t gi n đ n và tái s n xu t m r ng các c s v t ch t k thu t c a n n kinh t ể ữ ủ ấ , có th có nh ng cách hi u Xu t phát t khác nhau v đ u t .

ộ ầ ư Đ u t theo nghĩa r ng là s hy sinh các ngu n l c

ả

các k t qu nh t đ nh trong t ồ ự ồ ự ể ả ỏ

ề ể ạ ượ ộ ự ể ế ự ạ ồ ự ở ệ ạ ể ế i đ ti n hành các ho t hi n t ươ ơ ớ ấ ị ườ ầ ư ế ng lai l n h n i đ u t ề ế c các k t qu đó. Ngu n l c có th là ti n, là tài nguyên ệ c có th là s tăng thêm các tài

ệ ậ ả ả ằ ộ đ ng nào đó nh m thu v cho ng các ngu n l c đã b ra đ đ t đ ả ạ ượ ứ thiên nhiên, là s c lao đ ng và trí tu . Các k t qu đ t đ ồ ự ấ ả s n tài chính, tài s n v t ch t, tài s n trí tu và ngu n l c.

ầ ư ỉ ử ụ ữ ồ theo nghĩa h p

ộ ẹ ch bao g m nh ng ho t đ ng s d ng các ngu n l c ạ ộ ế ươ ả ớ xã h i nh ng k t qu trong t ồ ự ở ệ hi n ơ ng lai l n h n các

Đ u t ằ i nh m đem l ồ ự ề i cho n n kinh t ể ạ ượ ạ ử ụ ả ạ t ngu n l c đã s d ng đ đ t đ ữ ế ế c các k t qu đó.

ừ ề ầ ư ầ ư ư ệ T đây có khái ni m v đ u t

ồ ự ấ ộ

ồ ự ậ ố ề ợ ươ ế ằ ộ ợ ồ ự ử ụ là ho t đ ng s d ng các ngu n l c nh sau: Đ u t ấ tài chính, ngu n l c v t ch t, ngu n l c lao đ ng và trí tu đ s n xu t kinh doanh trong ộ ờ xã h i m t th i gian t ạ ộ ệ ể ả i ích kinh t ng đ i dài nh m thu v l ậ i nhu n và l

ạ ộ ầ ư ữ ặ Ho t đ ng đ u t ể có nh ng đ c đi m chính sau đây:

ố ướ ế ề ằ ả Tr

ế ị ả c h t ph i có v n ưở ể ằ ự ư ệ

ệ ị ấ ậ

t b , nhà x ậ ể ạ ở ữ ề ố ụ ỹ ố ướ ể ử ụ ế ỹ ặ c, m t bi n, các ngu n tài nguyên khác. V n có th là ngu n v n Nhà n c, v n t

ề ị ồ ạ ố ổ ồ ầ ạ ạ ắ ố ố ố . V n có th b ng ti n, b ng các lo i tài s n khác nh máy ị ng, công trình xây d ng khác, giá tr quy n s h u công nghi p, bí móc thi ặ quy t k thu t, quy trình công ngh , d ch v k thu t, giá tr quy n s d ng đ t, m t ố ư ướ n nhân, v n góp, v n c ph n, v n vay dài h n, trung h n, ng n h n.

ể ủ ờ ươ ầ ư ừ M t đ c đi m khác c a đ u t là , th th i gian t

ư ố ữ

ở ố 2 năm tr ng đ i dài ạ ắ i đa cũng không quá 70 năm. Nh ng ho t đ ng ng n h n ờ ạ c ghi rõ trong . Th i h n đ u t

ộ ặ ể ế ộ ầ ư ặ ế ị ấ ườ ng t ạ ộ ầ ư ượ đ ủ ự ượ ọ ầ ư ờ ố lên, có th đ n 50 năm, nh ng t trong vòng m t năm tài chính không đ quy t đ nh đ u t ho c Gi y phép đ u t ầ ư c g i là đ u t ượ và còn đ c coi là đ i s ng c a d án.

ể ệ ợ ặ : l

ợ ợ ạ ượ i đ ế ể ế ệ ợ ỉ ệ ầ ư L i ích do đ u t ợ ậ i nhu n) và l mang l i ích kinh t c bi u hi n trên hai m t ộ xã h i (bi u hi n qua ch tiêu kinh t ể i ích tài chính (bi u ộ xã h i). L i ích hi n qua l

ế ợ ườ ượ ọ ắ c g i t i ích kinh t

ủ ầ ư ợ ọ ợ . L i ích tài chính nh h ưở ế ả ả ế ưở ề ợ ủ ng đ i c a ch đ u t t là l , còn g i l nh h ng đ n quy n l ế ự ng tr c ti p i c a xã i ích kinh t

ộ ế kinh t xã h i th ề ợ ủ ế đ n quy n l ồ ộ ủ ộ h i, c a c ng đ ng.

ạ ầ ư 1.1.2.1 Các lo i đ u t

ạ ầ ư ể ụ ụ ệ ậ ự ẩ ị Có nhi u cách phân lo i đ u t . Đ ph c v cho vi c l p và th m đ nh d án đ u t ầ ư

ề ạ ầ ư có các lo i đ u t sau đây:

ố ầ ư ứ ả 1. Theo ch c năng qu n lý v n đ u t

ầ ư ủ ầ ư ự tr c ti p ế : là ph

ả

ầ ư ự ế ầ ư ự ể ầ ư ướ ứ ng th c đ u t ế tr c ti p ng tr c ti p có th là đ u t trong đó ch đ u t ườ ỏ ố i b v n và ng trong n ế tr c ti p tham gia ố ử ụ ả ườ i qu n lý s d ng v n ạ ầ ư ủ ướ i c ngoài t c a n c, đ u t

ệ ầ ư ự ươ Đ u t ỏ ố qu n lý v n đã b ra .Trong đ u t ủ ể là m t ch th . Đ u t Vi ộ t Nam .

ể ạ ầ ư ủ ể ầ ư ệ này là ch th đ u t

ủ ể ầ ư ướ ơ ề ế ị hoàn toàn ch u trách nhi m v k t c thông qua các c quan doanh nghi p nhà có th là Nhà n

ệ ữ ạ ệ ầ ổ ặ ả ầ ư qu đ u t ư ướ n ủ Đ c đi m c a lo i đ u t . Ch th đ u t c; T nhân thông qua công ty t ể ư nhân, công ty c ph n, công ty trách nhi m h u h n.

ươ ự

Đ u t ả ả

ầ ư ố ả ủ ể ủ ầ ư trong đó ch đ u t ườ ỏ ố i b v n và ng ọ ượ ạ ầ ư ứ ầ ư ng th c đ u t ế ầ ư gián ti p ng này còn đ ế không tr c ti p tham ử ụ ườ i qu n lý s d ng ư ổ ầ ư tài chính nh c c g i là đ u t

ứ ế ế : là ph gián ti p ỏ gia qu n lý v n đã b ra. Trong đ u t ộ ố v n không ph i là m t ch th . Lo i đ u t phi u, ch ng khoán, trái khoán…

ạ ầ ư ể ậ ợ ọ ủ Đ c đi m c a lo i đ u t này là ng

ườ ỏ ố i b v n luôn có l ử ụ ả ị ỉ ặ ề ế ả ầ ư i nhu n trong m i tình ệ ố , ch có nhà qu n lý s d ng v n là pháp nhân ch u trách nhi m

ả ầ ư ố hu ng v k t qu đ u t ề ế v k t qu đ u t .

ứ ụ ướ ạ ế ờ Cho vay (tín d ng): đây là hình th c d i d ng cho vay ki m l ấ ề i qua lãi su t ti n

cho vay.

ồ ố 2. Theo ngu n v n

Đ u t c là vi c b v n vào s n xu t kinh doanh t

c ứ

ệ ườ ầ ư ướ ỏ ố ệ i Vi trong n ả ạ ấ i ư ở ướ ị c ngoài, n t Nam đ nh c ủ ỉ ị ự ề c ch u s đi u ch nh c a

ở ướ ệ ướ ầ ư ướ : Đ u t ầ ư trong n trong n ổ ệ ủ ệ t Nam, ng t Nam c a các t ch c, công dân Vi ườ ướ ư c ngoài c trú lâu dài i n t Nam. Đ u t ầ ư ế ậ trong n Vi ng Lu t khuy n khích đ u t Vi c.

ướ ủ ạ c ngoài t t Nam

t là đ u t n

ầ ư ạ ộ ể ế ệ t Nam, c ngoài t i Vi ệ ư t Nam c ngoài đ a vào Vi theo quy

ằ ủ ạ ầ ư ướ n Đ u t ướ ọ ắ d i đây g i t ặ ố ề v n b ng ti n ho c b t k tài s n nào khác đ ti n hành các ho t đ ng đ u t ệ ậ ầ ư ướ ị đ nh c a Lu t đ u t ệ ế ầ ư ự : Đ u t tr c ti p c a n ầ ư ướ ệ c ngoài, là vi c nhà đ u t ả c ngoài t ạ i Vi ầ ư ướ n ấ ỳ n t Nam. i Vi

ướ ạ ầ ư ủ ổ ủ ứ ặ ầ ư c ngoài : Đây là lo i đ u t c a các t ch c ho c cá nhân c a n ướ c

Đ u t ạ ướ i n ra n c khác. này t

ấ ầ ư 3. Theo tính ch t đ u t

ầ ư ầ ư ớ ầ ư ể ớ Đ u t m i là đ u t

ề ộ chi u r ng (đ u t ậ ự ụ ớ

ặ ạ ầ ư ử ệ ơ ở ị ể ầ ư ớ : Đ u t m i) đ xây d ng m i các công ể ớ ớ ở trình, nhà máy, thành l p m i các Công ty, m các c a hàng m i, d ch v m i. Đ c đi m ữ ả ủ ầ ư ớ này c a đ u t m i là không ph i trên c s nh ng cái hi n có phát tri n lên. Lo i đ u t

ự ệ ệ ố , trình đ công ngh và qu n lý m i . Th i gian th c hi n đ u t ầ ư

ả ộ ạ ồ ủ ố ớ ể ỏ ờ ể ầ ờ ộ ầ ư ề đòi h i nhi u v n đ u t ạ ộ và th i gian c n ho t đ ng đ thu h i đ v n lâu, đ m o hi m cao.

ề ấ chi u sâu

ạ ầ ư ở ộ ụ ệ ng hi n có. Là ph

ằ : Đây là lo i đ u t ố ượ ạ i, đ ng b hoá, hi n đ i hóa, m r ng các đ i t ị ố ế ả ạ nh m khôi ph c, c i t o, nâng c p, trang b ứ ng th c đ u t ờ ầ ư Đ u t ộ ồ ủ ầ ư ự ươ ố ả ỏ ỏ ị ầ ư ệ tr c ti p tham gia qu n tr v n đã b ra, đòi h i ít v n, th i gian thu

ạ l trong đó ch đ u t ồ ố h i v n nhanh.

ầ ư ắ ầ ư ờ ầ ư ạ ạ ng n h n, đ u t ạ trung h n và đ u t dài h n 4. Theo th i gian s d ng ử ụ : có đ u t

ầ ư ầ ư ả ấ cho s n xu t kinh doanh, đ u t cho nghiên ạ ộ : có đ u t

ầ ư ọ ự 5. Theo lĩnh v c ho t đ ng ả cho qu n lý.. ứ c u khoa h c, đ u t

ố ầ ư ấ ử ụ 6. Theo tính ch t s d ng v n đ u t

ỏ ố ằ phát tri n

ầ ư Đ u t ị ể : là ph ươ ứ ầ ư ự ng th c đ u t ả ế ả ở ộ ứ ấ ả ươ ệ tr c ti p, trong đó vi c b v n nh m gia ể ng th c căn b n đ tái s n xu t m r ng. tăng giá tr tài s n. Đây là ph

ươ ư ầ ị ế ệ ể chuy n d ch : là ph ỏ ố tr c ti p, trong đó vi c b v n

ư ự ế ổ ầ Đ u t ể ề ở ữ ứ ả ế ằ ị ng th c đ u t ị nh m chuy n d ch quy n s h u giá tr tài s n (mua c phi u, trái phi u …)

7. Theo ngành đ u tầ ư

ể ạ ộ ầ ư Đ u t ơ ở ạ ầ : là ho t đ ng đ u t

ệ ướ ằ phát tri n nh m xây d ng c ộ ạ ầ ườ i, BCVT, đi n n ể c) và h t ng xã h i (tr ơ ự ọ ng h c,

ầ ư phát tri n c s h t ng ậ ả ỹ ơ ở ậ ở ạ ầ s h t ng k thu t (giao thông v n t ệ ệ b nh vi n, c s thông tin văn hoá).

ầ ư ự ệ ể ằ Đ u t phát tri n công nghi p ệ : nh m xây d ng các công trình công nghi p.

ầ ư ị ụ ự ằ ị Đ u t ể phát tri n d ch v ụ: nh m xây d ng các công trình d ch v …

ầ ư ạ 1.1.2.2 Các giai đo n đ u t

ầ ư ượ ạ ớ ư Quá trình đ u t đ c phân thành 3 giai đo n l n nh sau:

ẩ ạ ạ ầ ả ế ệ ị ầ ư Giai đo n này c n gi i quy t các công vi c: 1. Giai đo n chu n b đ u t :

ứ ự ầ ế ả ầ ư ầ ư Nghiên c u s c n thi t ph i đ u t và quy mô đ u t .

ướ ế c, ngoài n

Ti n hành ti p xúc, thăm dò th tr ạ ị ườ ng trong n ẩ ủ ả ướ ồ ứ ị ể c đ xác đ nh ế ị ậ ư t b , , thi

ấ ồ ngu n tiêu th , kh năng c nh tranh c a s n ph m, tìm ngu n cung ng v t t ậ ư v t t ế ả ụ ả cho s n xu t.

ầ ư ề ả ồ ố ứ ầ ư ự ọ Xem xét kh năng v ngu n v n đ u t và l a ch n hình th c đ u t .

ự ế ể ề ọ ị ả Ti n hành đi u tra, kh o sát và l a ch n đ a đi m.

ậ ự ầ ư L p d án đ u t .

ầ ư ự ẩ ị Th m đ nh d án đ u t .

ậ ả ế Giai đo n này k t thúc khi nh n đ c văn b n Quy t đ nh đ u t

ượ ầ ư ế ướ ấ ả ặ ế ị ủ ầ ư ế ầ ế ạ c ho c văn b n Gi y phép đ u t ủ c a Nhà n n u đây là c a các thành ph n kinh t ầ ư n u đây là đ u t khác.

ệ ạ ồ ự ệ ạ ầ ư Giai đo n này g m các công vi c: 2. Giai đo n th c hi n đ u t :

ử ụ ấ ấ ặ ấ

ấ ả ế ế ầ ấ ấ

ố ớ ự Xin giao đ t ho c thuê đ t (đ i v i d án có s d ng đ t); Xin gi y phép xây ự ự d ng n u yêu c u ph i có gi y phép xây d ng và gi y phép khai thác tài nguyên (n u có khai thác tài nguyên);

ẩ ự ệ ề ả

Chu n b m t b ng xây d ng: Th c hi n đ n bù gi ầ ụ ồ ệ ế ị ị

ị ặ ằ ư ự ạ ị ặ ằ ẩ ặ ằ ự ự i phóng m t b ng , th c ụ ồ ư ố ớ ự hi n k ho ch tái đ nh c và ph c h i (đ i v i d án có yêu c u tái đ nh c và ph c h i), chu n b m t b ng xây d ng.

ầ ư ấ ế ế ọ Ch n th u t ả v n kh o sát thi t k .

ẩ ị Th m đ nh thi ế ế t k .

ấ ắ ầ ế ị ệ Đ u th u mua s m thi t b , công ngh ;

ệ ẩ ị ế ế ự ự ổ Th m đ nh, phê duy t thi t k và t ng d toán, d toán công trình.

ệ ự ạ ợ ự ồ Ký các lo i h p đ ng th c hi n d án.

ế Ti n hành thi công công trình.

ắ ặ L p đ t thi ế ị t b .

ệ ổ T ng nghi m thu công trình.

ư ự ử ụ ự ế ạ ạ Giai đo n này 3. Giai đo n k t thúc xây d ng đ a d án vào khai thác s d ng:

ệ ồ g m các công vi c:

ệ Nghi m thu, bàn giao công trình;

ệ ế ự ự ệ Th c hi n vi c k t thúc xây d ng công trình;

ậ ướ ẫ ử ụ V n hành công trình và h ng d n s d ng công trình;

ả B o hành công trình;

ầ ư ế ố ệ ế Quy t toán v n đ u t ; Phê duy t quy t toán.

ư ả ấ Đ a công trình vào s n xu t kinh doanh

ầ ư ự ệ ự 1.1.3 Khái ni m d án và d án đ u t

ề ự ữ ự ệ 1.1.3.1 D án và nh ng quan ni m v d án

ộ ổ ệ 1. Khái ni m d án:

ộ ẫ ớ ự ể ả ự ụ ụ ị ẩ ấ ờ ằ ạ ộ D án là m t t ng th các ho t đ ng ph thu c l n nhau nh m ộ ề

ả ồ ự ố ả ắ ắ ự ặ ị ạ t o ra s n ph m ho c d ch v duy nh t trong kho n th i gian xác đ nh v i s ràng bu c v ngu n l c trong b i c nh không ch c ch n.

ổ ạ ộ ự ệ ồ

ề ạ ồ ơ ẩ ẩ ộ

T ng th các ho t đ ng: D án bao g m nhi u công vi c mà t ả ằ ề ấ ả ề ệ ự ấ ể ộ ả ỏ ế ặ ế ị ữ ầ

ả ế t c đ u ph i k t ố thúc b ng m t s n ph m giao n p s n ph m, k ho ch, báo cáo, h s tài li u mà mu n ậ ề có đ u đòi h i nh ng quy t đ nh, đi u hoà các m t yêu c u, các chi phí và s ch p nh n ủ r i ro.

ệ ệ ấ ả ề ự ộ ố thu c vào nhau: Vì t

ự

ộ ệ ố ộ ộ ề ờ ự ắ ỉ ệ ả ọ Các công vi c l ủ công c a d án và do đó t ế ơ ướ h ứ ộ t c đ u đáp ng m t m i quan tâm s thành ữ ớ ấ ả t c ch còn là nh ng đóng góp cho m t h th ng r ng l n, ự ng đích h n. S s p x p công vi c trong d án ph i tôn tr ng m t lô gíc v th i gian

ệ ầ ể ệ ượ ự ệ ộ Các công vi c và t ng th các công vi c c n đ ờ ạ c th c hi n trong m t th i h n

ự ể ế ể ị ổ ắ ầ xác đ nh. D án có đi m b t đ u và đi m k t thúc.

ồ ự ể ự ể ổ

Các ngu n l c đ th c hi n các công vi c và t ng th công vi c là gi ặ ớ ạ ẽ ệ ồ ự ệ ồ ự ệ ộ ị ỗ i h n. M i ng tiêu phí các ngu n l c. Các ngu n l c này càng b ràng bu c ch t ch khi chi

ườ ự ộ ố ố ự d án th phí cho d án là m t s thành công then ch t.

ủ ắ ườ ng

ạ ộ ả ệ ạ ườ ươ ự Các ho t đ ng c a d án di n ra trong môi tr ủ ự c a d án không ph i là môi tr ườ i mà là môi tr ễ ng hi n t ắ ng không ch c ch n. Môi tr ườ ng lai. ng t

ự

ả ạ ự ề ả

ự ể ữ ề ế Nh v y, d án và các ho t đ ng đang ti n hành có nh ng đi m chung. C hai đ u ự ế ượ ề ồ ự c lên k ho ch, th c i h n v ngu n l c, c hai đ u đ ấ ặ ế ượ ạ ộ c ti n hành có tính ch t l p ch các ho t đ ng đang đ ạ ộ ị ớ ạ ệ i th c hi n và b gi ỗ ệ ở t

ư ậ ườ ể ự ờ ạ ấ do con ng ệ hi n và ki m tra. S khác bi ạ i, còn d án thì có th i h n và là duy nh t. l

ả ả ờ ượ ự ỏ D án ph i tr l i đ c các câu h i sau:

ủ ự ụ a. M c tiêu c a d án là gì?

ự ể ệ ờ ị b. Th i gian th c hi n bao lâu? Đ a đi m nào?

ế ộ ố c. Ngu n l c c n thi ồ ự ầ t (lao đ ng, v n…) là bao nhiêu?

ủ ự ạ ộ ượ ư ế ự ệ d. Ho t đ ng c a d án đ c th c hi n nh th nào?

ị ầ ả ẩ ị ượ ạ ừ ự e. S n ph m, d ch v hay giá tr đ u ra đ ụ c t o ra t d án là gì?

ự ộ ự ươ ạ ộ 2. D án – m t ph

ế ứ ể ạ ộ ế ớ

ạ ườ ộ ữ ệ

ệ ệ ả ự ể ạ ộ ồ ự ề ng th c ho t đ ng có hi u qu : ể ả ượ ằ ng đã đ ề ủ ự ổ ụ ầ ữ

ớ ả ườ ữ ề ằ

ự ạ ầ ậ ộ ộ ố

ấ i quy t nh ng “v n đ ” trên con đ ộ ờ ạ ự ể ạ ả ẩ ị

ệ ọ ự ỗ ự ự ệ ố ạ ộ ụ ườ ủ ố

ướ ở ạ ộ ạ ộ ủ ế c lên k ho ch và đ ngu n l c đ

ả ự ả Ho t đ ng theo d án là m t ộ c ki m tra đ đ m b o cho m t ti n trình chung v i các ho t đ ng có k ho ch, đ ấ ị ự ượ c tính toán nh m th c hi n nh ng m c tiêu nh t đ nh. D ngu n l c và môi tr ề ố ượ ng các án là đi u ki n, ti n đ c a s đ i m i và phát tri n. Nh ng năm g n đây, s l ể ế ự ự d án tăng lên. D án sinh ra nh m gi ng phát tri n ủ c a m t doanh nghi p, m t qu c gia, m t khu v c th m chí trên ph m vi toàn c u. D án ng m i s n l c có th i h n đ t o ra s n ph m d ch v mong mu n. Nhu cho phép h ạ ộ ả ầ c u mu n tr thành hi n th c ph i thông qua ho t đ ng c a con ng i. Ho t đ ng khôn ồ ự ể ạ ượ ữ ự ngoan là ho t đ ng theo d án, nh ng ho t đ ng đã đ ả đ m b o s thành công.

ộ ệ ố ự ộ ự ệ ố ủ ấ ừ ữ Tính h th ng c a m t d án xu t phát t nh ng căn c ứ 3. D án là m t h th ng:

sau đây:

ữ ạ ộ ệ

ố ẫ ự ữ ế ự ệ

ộ ự ượ ố ế ặ ệ ệ ộ ưở ấ ượ Nh ng ho t đ ng trong m t d án quan h và chi ph i l n nhau theo nh ng lôgíc ộ ệ ị c th c hi n ho c không th c hi n đúng ti n đ và ệ ủ t đ n các công vi c khác và toàn b các công vi c c a ộ ẽ ả ng s nh h

nh t ấ đ nh. M t công vi c không đ ch t l ng không t d án.ự

ạ ộ ộ ự ủ ụ ạ ộ ị i m t m c tiêu quy đ nh ho t đ ng c a toàn b d án, t o ra s ự

M i d án t n t ị ỗ ự ề ồ ạ ươ ạ h n đ nh v các ph ệ ủ ự ng di n c a d án.

ề ườ ệ ặ ạ M i d án đ u có m i quan h qua l

ỗ ự ỉ ộ ệ ố ậ

ố ỹ ủ ộ ệ ố ạ ộ ườ ự ư ở ở

ẽ ớ ự ư ậ i ch t ch v i môi tr ng. Nh v y d án ượ ộ ệ ố ộ ộ ệ ố không ch là m t h th ng k thu t, mà nó là m t h th ng xã h i. M t h th ng đ c ổ ự ặ đ c tr ng b i các ho t đ ng c a con ng i. D án là m t h th ng m , có s trao đ i qua ạ ớ l i v i môi tr ư ng.ờ

ự ư ộ ệ ố ọ

ườ

ệ ộ ệ ố ợ ố ồ ạ ứ ữ ớ

ả i và phát tri n c n ph i phù h p v i môi tr ả ả ơ ố ớ ớ ủ ầ ể ợ ả ế ề ứ ế ả ộ ố ả Quan ni m d án nh m t h th ng có ý nghĩa quan tr ng đ i v i các nhà qu n lý ự ả ể ầ ng, ph i có d án. M t h th ng mu n t n t ượ ể ấ ị ộ ơ ấ c m t c c u h p lý v i nh ng ch c năng nh t đ nh, ph i đ m b o đ đ u vào đ có đ ầ ữ nh ng đ u ra mong mu n, trên h t ph i có m t c ch đ u khi n thích ng cho

ệ ố ươ ở ươ ứ ặ ng pháp nghiên c u đ c thù

ng pháp phân tích h th ng tr thành ph ự ả ố ệ h th ng. Ph trong qu n lý các d án.

ư ủ ặ ươ ự ả Đ c tr ng c a các ph ng pháp này trong qu n lý d án là:

ộ ệ ố ạ ộ ụ ụ ự + Quan ni m d án nh là m t h th ng các ho t đ ng có m c đích và m c tiêu ở

ư ủ ự ạ ọ ệ m i giai đo n khác nhau c a d án.

ượ ự ệ ặ ầ ữ c th c hi n theo nh ng lôgíc ch t ch v ẽ ề

+ Các ho t đ ng trong m t d án c n đ ậ ộ ự ấ ờ ạ ộ th i gian, không gian và v t ch t.

ố ả ủ ự ệ ả ả ủ ế ạ ộ đ m b o hi u qu ho t đ ng c a d án trong th ế

+ Tính toán đ y đ đ n các yêu t ộ ầ ổ ế ậ v n đ ng và bi n đ i.

ươ ủ ự ệ 4. Các ph ng di n chính c a d án

ệ ươ ờ ộ ự ủ ề ạ ồ Chu trình c a m t d án bao g m nhi u giai đo n khác

 Ph ườ ng di n th i gian: ạ ồ ng bao g m ba giai đo n chính: nhau, th

ị ạ ứ ế ị ạ

ể ự ể ự

ứ ạ ệ ệ ậ ấ

ng xu t hi n do m t nhu c u nào đó đ n vi c lu n ch ng v ưở ầ ả ộ ứ ứ ạ ệ

ố ự ế ng thành th c t ạ l n, giai đo n này gi

ự ứ ệ ị

ế ậ ộ ộ ớ  Giai đo n xác đ nh, nghiên c u và l p d án. Đây là giai đo n quy t đ nh hành ậ ộ ộ đ ng hay không hành đ ng, tri n khai hay không tri n khai d án. Giai đo n này mang tính ừ ề ế ộ ưở ấ ch t nghiên c u. T ý t ố ể ế ạ ọ là c m t công vi c khó khăn ph c t p. Đ i m i khía c nh đ bi n ý t ữ ỏ ữ ị ầ ư ớ ự ớ ộ ộ v i nh ng d án đ u t v trí then ch t, đòi h i m t đ i ngũ chuyên ậ ạ ệ ỏ i, làm vi c có trách nhi m. Trong giai đo n xác đ nh, nghiên c u và l p d án, các gia gi ọ ệ ầ ượ c ti n hành m t cách th n tr ng, không v i vã v i các lý do công vi c c n đ

ưở ạ ủ ự ế ự ế ị Ả + nh h ng quy t đ nh đ n s thành b i c a d án.

ứ ạ ủ ấ ệ + Tính ch t ph c t p c a công vi c

ư ạ

ạ + Kinh phí cho giai đo n này ch a nhi u. Gia tăng th i gian và kinh phí cho giai đo n ủ ờ ự ề ả ế ầ ầ ọ t, góp ph n quan tr ng làm gi m r i ro cho d án. này là c n thi

ủ ể ả ả ộ ớ ặ ả ủ + Kh năng tác đ ng c a các ch th qu n lý t ẩ ố i các đ c tính cu i cùng s n ph m

ấ ự d án là cao nh t.

ố ớ ị ầ ư ồ ạ ẩ Đ i v i các d án đ u t , giai đo n m t là giai đo n chu n b đ u t

ộ ậ ứ ự ả ị

ự ơ ộ ầ ư ở ủ ả

ộ ả ỹ ế ả ệ ứ ậ ậ ầ ư ạ g m nghiên ẩ ề ; Nghiên c u và l p d án ti n kh thi và kh thi và th m đ nh ự ấ các c p qu n lý. S n ph m c a giai đo n này là m t b n d án đã ề – k thu t hay ả ạ , đó là lu n ch ng kinh t ẩ ầ ư c c p có th m quy n phê duy t. Trong đ u t

ả ứ c u đánh giá c h i đ u t ệ ự và phê duy t d án ượ ấ ẩ đ ự d án kh thi.

ể

 Giai đo n tri n khai th c hi n d án. Trong giai đo n này các ngu n l c đ ầ c s ặ ạ ướ ự ệ ự ng d án đ

ượ ừ c t ng b ả ệ ạ

ả ủ ế ở ổ

ở ả ự ụ

ạ ộ ử ụ ể ự ụ ự ệ ồ ự ượ ử ự ạ ố ượ ụ c hình thành. Yêu c u đ t ra d ng, các chi phí phát sinh, đ i t ế ệ ấ ượ ng công vi c và chi phí trong giai đo n này là ti n hành công vi c nhanh, đ m b o ch t l ấ ạ ễ ị ượ giai đo n này, ch t c xác đ nh b i vì các chi phí ch y u di n ra trong khuôn kh đã đ ạ ạ ế ộ ượ ng d án ph thu c vào k t qu ho t đ ng trong giai đo n này và đây là giai đo n l ệ ư ự ế ị quy t đ nh vi c đ a d án vào khai thác s d ng đ th c hi n m c tiêu d án.

ự ượ ọ ự ệ ạ ạ , giai đo n này đ c g i là giai đo n th c hi n đ u t ầ ư ộ . N i

ố ớ ạ ầ ư ồ Đ i v i các d án đ u t dung giai đo n này bao g m:

ủ ặ ấ ị ướ ự ế Xin giao ho c thuê đ t theo quy đ nh c a Nhà n c (n u có xây d ng)

ị ặ ằ ư ự ế ẩ Chu n b m t b ng xây d ng (n u có xây d ng)

ổ ế ế ậ ị ỹ t k , giám đ nh k thu t và ch t l ấ ượ ng

ứ ấ ọ ư ấ ể T ch c tuy n ch n t ể ầ công trình (đ u th u tuy n ch n t ả v n, kh o sát, thi ọ ư ấ v n).

ẩ ế ế ị Th m đ nh thi t k công trình

ổ ứ ấ ắ ế ị ắ ầ T ch c đ u th u, mua s m thi t b , thi công xây l p

ự ự ế ấ ấ Xin gi y phép xây d ng và gi y phép khai thác tài nguyên (n u có xây d ng)

ệ ự ể ự ế ợ ầ ớ ồ Ký k t h p đ ng v i nhà th u đ th c hi n d án

ắ Thi công xây l p công trình

ệ ế Nghi m thu công trình và thanh quy t toán

ị ự ỹ ưỡ

ượ ệ ự ư ế ự ề ự r t ít khi d án đ

ế ế ự ế ả

ậ ợ ổ ộ ế ậ ố

ữ ổ ế ế ề ặ ự ả ạ

ứ ệ

ế ố ợ ườ ự ả

ữ ứ ượ ậ

ệ ữ ườ ạ ậ ộ ẩ ả ộ ể ng, Tri n khai th c hi n d án là k t qu m t quá trình chu n b và phân tích k l ạ ự ế ấ c ti n hành đúng nh k ho ch. Nhi u d án đã không song th c t ế ộ ố ự ộ ờ ế ả ả t đ m b o ti n đ th i gian và chi phí d ki n, th m chí m t s d án đã ph i thay đ i thi ề ỹ ầ ế ả ế k ban đ u do gi i pháp k thu t không thích h p, do thi u v n, do nh ng bi n đ ng v ộ ệ ặ ườ ng d án, đ c bi môi tr t là do h n ch v m t qu n lý mà ph bi n là thi u cán b ơ ấ ổ ự ả ch c, phân công trách nhi m không rõ ràng, s ph i h p kém qu n lý d án, c c u t ơ ả ữ ế ự ệ hi u qu gi a các c quan tham gia vào d án. Nh ng y u kém trong qu n lý th ng gây ễ ự ạ ra tình tr ng ch m tr th c hi n và chi phí v t m c, giám sát thi u ch t ch và kém linh ướ ả ứ ho t, ph n ng ch m tr ổ c nh ng thay đ i trong môi tr ặ ẽ – xã h i. ế ế ng kinh t

ạ ộ ạ  Giai đo n khai thác d án. Đây là giai đo n ho t đ ng d án. Giai đo n này đ

ạ ế ự ệ ủ ự

ạ ộ ự ạ ộ ầ ư ờ ỳ ự ự ắ ầ theo nguyên t c hoàn tr

ấ

ố ớ ố ắ ự ủ ờ ỳ

ờ ỳ ỉ ượ ệ ở ỳ ự ợ ượ ạ c ế ế ự ắ ầ ừ khi k t thúc th c hi n d án đ n h t th i k ho t đ ng c a d án. Trong giai b t đ u t ả ự ạ ố ớ ợ i. Đ i v i các d án đ u t đo n ho t đ ng, d án b t đ u sinh l ồ ố ờ ỳ ả ờ ỳ ự ế tr c ti p, đây là th i k s n xu t kinh doanh, th i k thu h i v n. Đ i v i các d án khác, ộ ế ị ự đây là th i k khai thác d án. Th i k này đóng vai trò quy t đ nh cu i cùng c a toàn b ạ ự ủ ự giai đo n này. chu k d án. L i ích c a d án ch đ c th c hi n

ờ ệ ự ươ ư ộ ạ ề V ph ng di n th i gian, d án c n xem nh m t quá trình g m ba giai đo n k

ễ ị

ạ ầ ủ ừ ạ ấ ả ố

ồ ề ự ế ị ư ế ộ ộ

ệ ằ ả ệ ự ạ ắ ờ c tri n khai nhanh nh m rút ng n th i gian th c hi n, đ a d

ầ ạ ế ầ ế ộ ọ ề ỗ ố ẫ ti p và chi ph i l n nhau. M i giai đo n đ u có v trí quan tr ng và đ u di n ra trong m t ầ ề ế ị ờ yêu c u v k t qu cu i cùng c a d án, giai đo n đ u th i gian xác đ nh. Xu t phát t ậ ọ ầ c n ti n hành m t cách th n tr ng vì đây là vi c đ a ra m t quy t đ nh qu n lý quan ư ự ể ượ ọ tr ng. Giai đo n hai c n đ ả ệ i hi u qu . án vào khai thác đem l

ằ ể ệ ự ủ ệ ươ ủ ự  Ph ng di n kinh phí c a d án

ế ầ ư t cho ho t đ ng c a d án. Đ i v i các d án đ u t

ự ấ

ố ớ , ph ầ ư ng di n tài chính mà trung tâm là v n đ v n đ u t ặ ố ề ố ả ượ ươ . V n đ u t c n đ

ạ ộ ệ ầ ư ầ ệ ự ộ

ạ ộ ệ ự ế ạ ả ặ ọ ế quan tr ng t o nên hi u qu kinh t

ầ ư ố ớ ố ỗ ự ề ị

ủ ồ ị

ỉ ỗ ự ơ ấ ầ ặ ề ồ

ồ ủ ự ả ả ố ề : Kinh phí c a d án là bi u hi n b ng ti n ươ ủ ự ồ ự ầ ủ ng c a các ngu n l c c n thi ự ệ ủ và di n kinh phí c a d án là ph ẽ ầ ư ố ả ử ụ ệ c tính chính xác và qu n lý ch t ch . hi u qu s d ng v n đ u t ủ ề ớ ượ ự ủ c th c hi n và ho t đ ng theo ti n đ đã đ ra. Kinh phí c a Đ kinh phí d án m i đ ệ ự các d án, đ c bi t là các d án luôn luôn là thành t ượ ọ ự ng kinh . Đ i v i m i d án, đi u quan tr ng không ch xác đ nh chính xác l d án đ u t ả ể ượ ả ế ầ c đ m b o t mà còn c n xác đ nh ngu n kinh phí c a nó. M i d án có th đ phí c n thi ộ ộ ố ằ b ng m t, m t s ho c nhi u ngu n kinh phí khác nhau. C c u ngu n kinh phí là m t nhân t

ộ ph n ánh kh năng an toàn c a d án. 7

ầ ạ ạ ủ ự c xem xét

ồ

ạ ượ ệ ng di n kinh phí c a d án c n đ ủ ế t cho các ho t đ ng c a hai giai đo n còn l ng và ngu n kinh phí c n thi ế ạ ỷ ệ ấ ế ầ ở t cho các ho t đ ng l

ư ạ ộ ấ ở ả ạ ộ ộ ủ ự giai đo n m t c a d án chi m t ạ

ạ ộ ể ả ế ạ ầ

ấ ượ ể ạ

ạ ế ng đ n ch t l ượ ư ả ở ạ ạ ộ ự ự ế

ặ ể ệ ệ ự

ự ề ả ấ ỷ ệ l

ầ ướ ạ ượ c bi u hi n d ộ ừ ỳ ố ư ộ ế ạ ầ ầ ươ c ba giai đo n. Giai đo n đ u Ph ạ ố ượ ị i. xác đ nh s l ầ ớ th p so v i Kinh phí c n thi ế ộ ạ hai giai đo n sau, nh ng tính ch t ho t đ ng trong giai đo n này có ý nghiã quy t ậ ưở ị ng ho t đ ng. đ nh, b i v y, không c n quá h n ch chi phí đ nh h ệ ự ủ ế c đ a vào đ hoàn thành các Giai đo n th c hi n d án là giai đo n ch y u kinh phí đ ạ ệ ự t quan tâm đ n qu n lý kinh phí trong giai đo n ho t đ ng th c hi n d án. C n đ c bi này. Giai đoan ba, kinh phí đ i d ng chi phí khai thác d án. Chi phí khai có t nhi u ít khác nhau tu thu c vào t ng ngành. Đ i v i các d án s n xu t kinh doanh, kinh phí cho giai đo n này là v n l u đ ng c n thi ố ớ t.

ạ ệ ệ ươ ươ ủ ự ệ ệ ủ ự : Ph ng di n này c a d án đ i di n cho

ụ c theo h

ữ ấ ấ ượ ế ạ ộ ướ ụ ể

ả ầ ủ ự ộ ộ ạ ượ ợ ộ ng ho t đ ng c a d án. M t cách c th , đó có th là l ợ ủ ả ệ ủ

ế ạ ộ

ạ ộ ả ế ấ ượ ch t l ả ẩ ủ ự ự  Ph ng di n hoàn thi n c a d án ố ầ ng m c tiêu). M t cách chung nh ng đ u ra mong mu n (k t qu c n đ t đ ể ậ i nhu n cao nh t, đó là ch t l ả ổ ạ ộ ự trong các ho t đ ng kinh doanh. Đ hoàn thi n c a d án là k t qu t ng h p c a c ba ệ ự ẩ ạ ế ị ấ ứ ộ giai đo n: chu n b , th c hi n và ho t đ ng. B t c m t ho t đ ng y u kém nào trong ba ạ ộ ấ ượ ế ưở ề ả ạ ủ ự ố ng ho t đ ng trong ng đ n k t qu cu i cùng c a d án. Ch t l giai đo n đ u nh h ệ ạ ậ ộ ượ ở ể ệ ở ạ ồ ơ ề ự ng t p h s v d án. c th hi n giai đo n m t đ giai đo n hai là vi c ủ ự ẩ ả ạ ộ ấ ượ ấ ượ ả đ m b o tiêu chu n ch t l ng ho t đ ng trong giai ng s n ph m c a d án. Còn ch t l ụ ả ố ế ạ đo n ba là k t qu cu i cùng c a d án – m c tiêu d án.

ệ ủ ươ ữ ệ ố

ng di n chính c a d án ố ứ ệ ẫ ả  Quan h gi a ba ph ệ ữ ng di n chính c a d án là m i quan h bi n ch ng có mâu thu n. Vi c gi

ệ ệ ủ ự ặ ờ

ự ự ủ ữ ữ ệ

ề ệ ự ữ ớ

ể ượ ạ c l ấ ượ ng cho vi c l a ch n đ u vào. M t d án v i yêu c u ch t l ế ụ ộ ự ộ ườ ữ ệ ằ

ự : M i quan h gi a ba ế ươ ệ ệ i quy t ph ồ ờ ả ố m i quan h này luôn đ t ra cho các nhà qu n lý d án. Th i đi m, th i gian, các ngu n ị ầ ế ị ự l c là nh ng đi u ki n quy t đ nh m c tiêu c a d án. Ng i, nh ng đ u ra đ nh ớ ầ ầ ướ ọ ng, v i nh ng công h ỹ ể ự ứ ạ ệ vi c ph c t p không th th c hi n b ng đ i ngũ nh ng ng i thi u k năng và không có trách nhi m.ệ

ầ ư ự 1.1.3.2 D án đ u t

ấ ỏ ố ậ thì d án đ u t

1. Khái ni m:ệ Theo lu t đ u t ậ ầ ư ạ ộ ự ầ ư ể ế ợ ụ ể ầ ư ị ả ờ ề là t p h p các đ xu t b v n trung trên đ a bàn c th , trong kho ng th i gian

ạ và dài h n đ ti n hành các ho t đ ng đ u t ị xác đ nh.

ư ậ ự ầ ư ể ừ ề Nh v y d án đ u t có th xem xét t ộ nhi u góc đ khác nhau:

ề ặ ộ ậ ồ ơ ứ ế

ệ ể ạ ượ ộ ữ ế t và có ự c nh ng k t qu và th c

ợ V m t hình th c nó là m t t p h p h s tài li u trình bày m t cách chi ti ộ ế ả ươ ạ ộ ụ ữ ệ ố h th ng các ho t đ ng và chi phí theo m t k ho ch đ đ t đ ấ ị ệ ượ hi n đ c nh ng m c tiêu nh t đ nh trong t ạ ng lai.

ử ụ ụ ự ố ộ ộ ậ ư , lao

ả Trên góc đ qu n lý, d án đ u t ể ạ là m t công c qu n lý s d ng v n, v t t ế ả ộ ờ ầ ư ế ộ đ ng đ t o ra các k t qu tài chính, kinh t ả ộ xã h i trong m t th i gian dài.

ộ ế ạ ự ụ ể ệ ộ ế Trên góc đ k ho ch, d án đ u t là m t công c th hi n k ho ch chi ti

ộ ể ề ộ ế ế ủ ạ t c a ề xã h i, làm ti n đ cho cho

ộ ầ ư ả m t công cu c đ u t ầ ư ế ị các quy t đ nh đ u t ầ ư ấ s n xu t kinh doanh, phát tri n kinh t ợ và tài tr .

ề ặ ộ ự ớ ợ V m t n i dung, d án đ u t

ằ ạ

ộ ậ ị c k ho ch hoá nh m đ t các m c tiêu đã đ nh b ng vi c t o ra các k t qu c th ệ ử ụ ạ ộ là m t t p h p các ho t đ ng có liên quan v i nhau ả ụ ể ệ ạ ồ ự ằ ấ ị ế ộ ạ ờ ị ầ ư ế ụ ượ đ trong m t th i gian nh t đ nh, thông qua vi c s d ng các ngu n l c xác đ nh.

ể ả ầ ư ự ả ả ả ầ ư Đ đ m b o tính kh thi, d án đ u t ứ ph i đáp ng ầ ủ ự 2. Yêu c u c a d án đ u t :

ầ ơ ả các yêu c u c b n sau:

ể ệ ự ả ả Tính khoa h cọ : Th hi n ng

ầ ư ừ ạ ọ ủ ự

ứ ỷ ỷ ỹ ộ ệ ậ ọ ộ

ả ự ơ ộ ườ ph i có m t quá trình i so n th o d án đ u t ặ ộ ậ m k càng, tính toán th n tr ng, chính xác t ng n i dung c a d án đ c ệ ỹ ể ệ ề t là n i dung v tài chính, n i dung v công ngh k thu t. Tính khoa h c còn th hi n ự ư ấ ủ ầ ư ầ v n c a các c quan chuyên môn nghiên c u t ề bi ạ trong quá trình so n th o d án đ u t c n có s t

ự ứ ộ ị Tính th c ti n

ầ ư ễ : các n i dung c a d án đ u t ề ả ượ ph i đ ệ ả

ạ ộ ế ế c nghiên c u, xác đ nh trên ơ ở ụ ể c s xem xét, phân tích, đánh giá đúng m c các đi u ki n và hoàn c nh c th liên quan ự ế tr c ti p và gián ti p đ n ho t đ ng đ u t ủ ự ứ ầ ư .

ầ ư ầ ự ữ ợ

ơ ở ậ ủ ươ ướ ủ ứ ả ớ c n có c s pháp lý v ng ch c t c là phù h p v i ng, chính c. Mu n v y ph i nghiên c u k ch tr

ạ ộ ế ả Tính pháp lý: D án đ u t ậ chính sách và lu t pháp c a Nhà n ướ ủ sách c a Nhà n ắ ứ ỹ ố ầ ư c, các văn b n pháp quy liên quan đ n ho t đ ng đ u t .

ầ ư ả ủ ơ

ề ự ị ủ ị ph i tuân th các quy đ nh chung c a các c quan ầ ề ủ ụ ầ ư ớ . V i các d án đ u , k c các quy đ nh v th t c đ u t

ố ế ấ : Các d án đ u t ự ồ Tính đ ng nh t ầ ư ể ả ạ ộ ứ ch c năng v ho t đ ng đ u t ủ ả ư ố ế qu c t t ị còn ph i tuân th quy đ nh chung mang tính qu c t .

ầ ư ạ ự 3. Phân lo i d án đ u t

ặ ấ ế ị ầ ư ề ấ ẩ a. Theo th m quy n quy t đ nh ho c c p gi y phép đ u t

ầ ư ố ớ ự ả trong n

ể ế ự * Đ i v i d án đ u t ấ ủ ự ả ầ ư , các d án đ u t

ấ ướ ượ c đ ộ ượ ể

ứ

ứ ạ ấ

ự ứ ạ ồ ứ ố ụ ị ấ ả ề ề ử ụ ặ ướ ơ ặ

ờ ướ Đ ti n hành qu n lý và phân c p qu n lý, tùy c: ầ ư c phân theo 3 trong n theo tính ch t c a d án và quy mô đ u t ế ự ứ c dùng đ phân nhóm là d án thu c ngành kinh t nhóm A, B và C. Có hai tiêu th c đ ọ ỏ ầ ư ớ ổ nào?; D án có t ng m c đ u t l n hay nh ? Trong các nhóm thì nhóm A là quan tr ng ả ổ ọ nh t, ph c t p nh t, còn nhóm C là ít quan tr ng, ít ph c t p h n c . T ng m c v n nêu ề ể ấ ể trên bao g m c ti n chuy n quy n s d ng đ t, m t n c, m t bi n, th m l c đ a, vùng ế tr i (n u có).

ự ầ ư n c ngoài: ạ ự ồ g m 3 lo i d án đ u t ạ nhóm A, B và lo i

ố ớ ấ ươ ị ượ ầ ư ướ * Đ i v i các d án đ u t ng. c phân c p cho đ a ph đ

ự ậ ự ặ ướ b. Phân theo trình t ệ ự l p và trình duy t d án: Theo trình t (ho c theo b ậ c) l p và

ầ ư ượ ự ệ ạ trình duy t, các d án đ u t đ c phân ra hai lo i:

ứ ề ả ệ ủ ướ ồ ơ ọ : H s trình duy t c a b ứ c này g i là báo cáo nghiên c u

Nghiên c u ti n kh thi ả ề ti n kh thi.

ả ệ ủ ướ ồ ơ ứ ọ ứ Nghiên c u kh thi : H s trình duy t c a b c này g i là báo cáo nghiên c u kh ả

thi.

ồ ự ấ ụ ố b ng v n trong n

ộ ố ướ ệ ồ c (v n c p phát, tín d ng, các ợ c ngoài (ngu n vi n tr

ầ ư ằ ầ ư ự ế ướ ồ ầ ư ằ ố c. Theo ngu n v n: D án đ u t ứ hình th c huy đ ng khác) và d án đ u t ướ n ự c ngoài ODA và ngu n đ u t ướ ố ồ b ng ngu n v n n c ngoài FDI). tr c ti p n

ị ự ầ ư ả 1.1.4 Qu n tr d án đ u t

ầ ư ả ạ ộ ồ ổ ứ ề ả ị ự Qu n tr d án đ u t bao g m các ho t đ ng t ch c, đi u hành, qu n lý các quá

trình:

ậ ự L p d án

ệ ự ẩ ị Th m đ nh, xét duy t d án

ệ ự ự Th c hi n d án

ự ả ấ S n xu t kinh doanh theo d án

ả ự ế ủ ự ờ ỳ ừ ế ệ ả Đánh giá k t qu , hi u qu th c t ả ờ ạ c a d án qua t ng th i k và c th i h n

ầ ư đ u t .

ự ế ả K t thúc d án, thanh lý, phân chia tài s n.

ươ

ng 2

ự

ứ

ộ

Trình t

và n i dung nghiên c u

ậ ự

ầ ư

ủ c a quá trình l p d án đ u t

ứ ướ ộ ự ầ ư Khái quát các b

ươ ể ộ ị

ự Các d án đ u t ữ ầ ư ặ ề ộ ượ ớ

ộ ự ụ ể ủ ự ế ệ ọ

ề ầ ủ ế ữ ặ c nghiên c u và hình thành m t d án đ u t ỗ có th thu c các ngành, ngh , các đ a ph ng khác nhau nên m i ọ ể ự c m t mô hình chung, sát đúng v i m i d án có nh ng đ c đi m riêng. Không có đ ậ ọ ơ ngành, m i ngh , m i n i. Do đó, khi ti n hành l p m t d án c th , ch nhi m d án ủ ự ầ c n quan tâm đ y đ đ n nh ng nét đ c thù c a d án.

ệ ơ ộ ầ ư ứ 1.1.1 Nghiên c u phát hi n c h i đ u t

ụ ứ ệ 1. M c đích nghiên c u phát hi n các c h i đ u t ơ ộ ầ ư .

ụ ứ ư ị

M c đích c a b ề ủ ướ ơ ộ ầ ư kém v các c h i đ u t ố ộ c nghiên c u này là xác đ nh m t cách nhanh chóng, nh ng ít t n .

ộ ế ầ N i dung c a vi c nghiên c u là xem xét các nhu c u và kh năng cho vi c ti n hành

ộ ầ ư ứ ả ệ ế ả ẽ ạ ượ ế ả ự ệ ủ các công cu c đ u t ệ , các k t qu và hi u qu s đ t đ ệ ầ ư c n u th c hi n đ u t .

ầ ệ ụ ủ ạ t 2 lo i c h i đ u t tu thu c vào ph m vi phát huy tác d ng c a các

C n phân bi ả ầ ư ạ ơ ộ ầ ư ỳ ấ ầ ư ả và phân c p qu n lý đ u t ộ . Đó là : ế k t qu đ u t

ơ ộ ầ ư ấ ướ ế chung cho đ t n ng, cho ngành kinh t

+ C h i đ u t ộ ị c, cho đ a ph ấ ướ ủ ố ớ ươ ỹ ạ ơ ộ ầ ư c. Đ i v i lo i c h i đ u t ậ k thu t này,

ạ ề ự ặ ườ ho c cho m t lo i tài nguyên thiên nhiên c a đ t n th ng có nhi u d án.

ụ ị ườ ng

ấ c th cho các c s s n xu t kinh doanh d ch v . Trong tr ầ ư ỗ ơ ộ ầ ư ườ ẽ + C h i đ u t ợ h p này, m i c h i đ u t ơ ộ ầ ư ụ ể th ơ ở ả ộ ự ng s có m t d án đ u t .

ơ ộ ầ ư ứ ệ 2. Căn c phát hi n và đánh giá các c h i đ u t

ơ ộ ầ ư ứ ệ ể ả ừ ữ ứ Khi nghiên c u đ phát hi n các c h i đ u t ấ ph i xu t phát t nh ng căn c sau

đây:

ế ượ ộ ủ ấ ướ ặ Chi n l xã h i c a đ t n

ấ ủ ơ ở ng lâu dài cho s

ừ ữ không xu t phát t ể ả c phát tri n s n ự nh ng căn

ế ượ c ho c chi n l ướ ị ữ ộ ầ ư ấ ậ ể ủ ấ ướ ươ ủ ơ ở ấ ẽ ấ ế ể c phát tri n kinh t ụ ủ ị xu t kinh doanh d ch v c a ngành, c a c s . Đây là nh ng đ nh h ọ phát tri n c a đ t n c và c a c s . M i công cu c đ u t ẽ ứ ng lai và t c này s không có t t nhiên s không ch p nh n.

ữ ướ ạ ộ ụ ụ ể c và trên th gi

ự ủ ế ớ ề ạ ộ ầ ư ự ầ

ế ự ỉ ẫ

ầ Nhu c u trong n ế ị ố ủ ạ ộ ộ ả ề ủ ự ủ

ế ở ầ ở ầ

ướ ớ ề

ự ố ế ự ưở ng không t ề ệ ề ế ớ ớ i, trong đó nhu c u trên ph m vi th gi ụ ơ ấ ơ ộ ể ướ

ố ế ể ị ườ ị i v nh ng ho t đ ng d ch v c th . Đây là quy t đ nh s hình thành và ho t đ ng c a các d án đ u t nhân t . Không có nhu c u thì ể ự s ho t đ ng c a các d án không đ làm gì mà ch d n đ n s lãng phí ti n c a và công ạ ộ ứ ủ s c c a xã h i, nh h t đ n s hình thành và ho t đ ng c a các d án có nhu ồ ả ầ c u. Nhu c u c và m , bao g m c nhu c u trong n ầ i l n h n r t nhi u so v i nhu nhu c u trên th gi ầ luôn chú ý t n d ng c h i đ tham gia vào phân c u trong n ở ướ ộ n công lao đ ng qu c t đây trong đi u ki n n n kinh t ầ ạ ế ớ ầ ư c. Trong ho t đ ng đ u t ng ạ ộ , đ có th tr ậ c ngoài.

ị ặ ặ ụ ữ ạ ộ ở Tình hình cung c p nh ng m t hàng ho c ho t đ ng d ch v trên đây trong n

ể ự ấ ỗ ố ờ

ạ ữ ở ng, c nh tranh là đi u t ộ t nhiên. Tuy nhiên,

ụ ả ứ ầ

ự ạ ề ụ ề

ấ ạ ộ ầ ư ẽ ả ẩ ả ả ả ng đ ti n hành các ho t đ ng đ u t

ề

ị ể ế ả ự ạ ẩ ắ ớ ộ ồ ủ ố ấ ỏ ướ c ế ố ả ế ớ i còn ch tr ng đ d án chi m lĩnh trong m t th i gian dài. Trong b i c nh và trên th gi ạ ự ề ấ ế ị ườ ủ ề nh ng lĩnh v c ho t c a n n kinh t th tr ế ộ ẩ ư đ ng cung ch a đáp ng c u thì s c nh tranh trong tiêu th s n ph m và ti n hành các ị ỗ ố ạ ộ ho t đ ng d ch v không là v n đ ph i quan tâm nhi u. Do đó, tìm ch tr ng trên th ụ ả ườ s đ m b o kh năng tiêu th s n ph m không tr ặ ả ơ ở g p ph i s c nh tranh gay g t v i các c s khác. Đi u này cho phép gi m chi phí tiêu ụ ả th s n ph m, tăng năng su t lao đ ng, nhanh chóng thu h i đ v n đã b ra.

ề ầ ư ầ ư M t đi u c n l u ý là do v n chi cho m t công cu c đ u t

ể

ả ỏ ờ

ộ ấ ớ ớ ự

ộ phát tri n th ộ ụ ả ạ ộ ủ ế ờ

ẩ ộ ể ấ ớ ố phát tri n r t l n, các ả ủ ả ủ ườ ộ ầ ư ng r t l n, các thành qu c a các công thành qu c a các công cu c đ u t ồ ủ ố ạ ộ ầ ư ầ ộ c n ph i ho t đ ng trong m t th i gian dài m i thu h i đ v n đã b ra. Vì cu c đ u t ả ồ ạ ầ ư ị ườ ỗ ố ẩ ậ v y, "ch tr ng" trong th tr cũng ph i t n t i ng tiêu th s n ph m c a d án đ u t ụ ế ả ủ ầ ư ủ ể ự ờ ộ tiêu th h t s n trong m t th i gian dài đ đ d án ho t đ ng h t đ i và ch đ u t ủ ự ph m c a d án.

ặ ủ ẵ ự ầ ủ ủ

ế ế ị ự ứ ề Ti m năng s n có c n và có th khai thác v v n, tài nguyên thiên nhiên, s c lao ơ ở ị ể ự ng, c a ngành ho c c a các c s . ặ ơ ươ ợ ể ủ c, c a đ a ph ầ ư i th so sánh n u th c hi n đ u t ề ố ươ ớ ướ so v i n ng khác ho c c c khác, đ a ph

ấ ướ ệ ộ đ ng đ th c hi n d án c a đ t n ệ ữ Nh ng l ở s khác.

ả ả ề ế ng, có l

ấ ậ ế

ằ ậ ế ợ ự ế ể

ố ấ ế ự ạ

ợ ậ ợ ươ ẩ

nó không có l ấ ư ầ ư ề ợ ơ ụ ả c khác có nhi u l sang các n

ấ ị n

ướ c d ki n ban đ u s đ u t ự ầ ẽ ầ ư ệ ế ị ể ự ờ

i th so sánh h n trong n ẩ ế i ki m l i th so sánh nh s ụ ạ ế ậ

ứ ệ ỗ ể ả ộ ặ ớ ẻ ủ ươ ủ ậ ờ ộ

ậ ệ ạ ừ ả ả

ể ả ườ ầ ế ị ườ ệ ẽ ả ề Trong đi u ki n n n kinh t th tr i th so sánh s đ m b o kh năng ầ ư ề ộ ủ ạ ắ th ng đ i th c nh tranh r t nhi u. Vì v y, khi d ki n ti n hành các công cu c đ u t ế ề ợ ợ ấ ả i nhu n, không th không chú ý đ n v n đ l i th so s n xu t kinh doanh nh m thu l ế ộ ộ ế i th so sánh (tài nguyên thu c lo i khan hi m, lao đ ng vào sánh. N u t ạ ả ự ế ẻ ị ạ ng án t o i cho tiêu th s n ph m...) thì ph i d ki n ph lo i có giá r , v trí r t thu n l ướ ế ế ợ c i th so sánh nh đ u t ra l ủ ế ơ ở ướ ự ế ặ (không b đánh thu xu t kh u hàng hoá c a ho c h n ả ể ẩ ậ ự t b đ th c hi n d án ch không ph i đ bán l i khai d án, nh p kh u thi ế ư ử ể ạ ợ ề ặ thác tài nguyên khan hi m,...), ho c đ ra các bi n pháp đ t o l ậ ệ ộ ầ ạ ậ ệ ụ i ch đ gi m chi phí đ u vào, t n d ng lao đ ng d ng v t li u m i, v t li u khai thác t ọ ể ầ ị ư ừ d th a giá r c a đ a ph ng (m t ph n ho c b ph n th i gian lao đ ng c a h ) đ i ch v a làm gi m giá chi phí công nhân v a gi m giá chi phí khai thác nguyên v t li u t ậ v n chuy n c các đ u vào th ộ ỗ ừ ng xuyên.

ả ế ả ẽ ạ ượ ế

ự c n u th c hi n đ u t ầ ư ủ ệ

ộ ự ế ả ặ ằ ơ

ầ ư ế ể ả ằ ậ ứ ể ấ ạ ệ ầ ư ẩ . Đây là tiêu chu n ả ế ữ . Nh ng k t qu và hi u qu ị ự vào d án khác ho c b ng đ nh ề c ch p nh n đ chuy n ti p sang giai đo n nghiên c u ti n m i đ

ứ ả ả ữ ệ Nh ng k t qu và hi u qu s đ t đ ể ợ ả ổ t ng h p đ đánh giá tính kh thi c a toàn b d án đ u t ặ ả ớ này ph i l n h n ho c chí ít cũng ph i b ng n u đ u t ơ ộ ầ ư ớ ượ m c thì c h i đ u t ặ kh thi ho c kh thi.

ứ ề ả

1.1.2 Nghiên c u ti n kh thi ế ướ ơ ộ ầ ư ề ể có nhi u tri n v ng đã đ

ọ ồ ố ầ ư ớ ờ

ề ạ ơ Đây là b ọ ự l a ch n có quy mô đ u t ế ố ấ ị nhi u y u t ượ ứ ủ c c nghiên c u ti p theo c a các c h i đ u t ề ặ ỹ ứ ạ ậ l n, ph c t p v m t k thu t, th i gian thu h i v n lâu, có ứ ướ ộ b t đ nh tác đ ng. B c này nghiên c u sâu h n các khía c nh mà khi xem

ơ ộ ầ ư ấ ế ụ ự ư ằ ắ ọ

ọ ặ ể ặ ả ướ ẳ ị ị (đã đ còn th y phân vân ch a ch c ch n, nh m ti p t c l a ch n, sàng l c các c) ho c đ kh ng đ nh ắ c p đ ngành, vùng ho c c n

ở ấ c xác đ nh ọ ượ ự ộ ả ả ả xét c h i đ u t ơ ộ ầ ư c h i đ u t ạ ơ ộ ầ ư l i c h i đ u t ượ đã đ c l a ch n có đ m b o tính kh thi hay không.

ả ủ ụ ứ ề

ề ụ 1.1.2.1 M c đích c a nghiên c u ti n kh thi ứ ề ị ườ ự ả M c đích nghiên c u ti n kh thi nh m lo i b các d án b p bênh (v th tr

ậ ứ ữ ợ ỏ

quá l n, m c sinh l ộ ặ ế ượ ượ ặ xã h i ho c chi n l

ặ

ấ ng, ộ i nh , ho c không thu c ế c phát ỏ ể có th ho c lo i b h n d án đ kh i ờ ơ ộ ậ ợ ơ ả ờ ế ự ạ ỏ ằ ề ỹ ớ ầ ư ự v k thu t), nh ng d án mà kinh phí đ u t ể ế ạ ư c phát tri n kinh t lo i u tiên trong chi n l ủ ầ ư ờ ấ ể tri n s n xu t kinh doanh. Nh đó các ch đ u t ạ ặ ạ ố t n th i gian và kinh phí, ho c t m x p d án l ạ ỏ ẳ ự i h n. ể i ch c h i thu n l

ơ ộ ầ ư ứ ạ ỏ Đ i v i các c h i đ u t ể quy mô nh , không ph c t p v m t k thu t và tri n

ề ặ ỹ ứ ố ớ ạ ể ỏ ề ệ ạ ả ả ậ i hi u qu rõ ràng thì có th b qua giai đo n nghiên c u ti n kh thi. ọ v ng đem l

ộ ứ ề ủ ả

1.1.2.2 N i dung c a nghiên c u ti n kh thi ứ ề ề ả ấ ộ ồ N i dung nghiên c u ti n kh thi bao g m các v n đ sau đây:

ứ ề ự ầ ế ả ầ ư ậ ợ ệ ề + Nghiên c u v s c n thi t ph i đ u t , các đi u ki n thu n l i và khó khăn .

ự ế ầ ư ứ ầ ư + D ki n quy mô đ u t , hình th c đ u t .

ọ ự ế ự ị ệ ể ớ i

ơ ở ả ị ự ữ ả ệ ử ụ ưở ườ ư ộ ứ ố ử ụ + Ch n khu v c đ a đi m xây d ng và d ki n di n tích s d ng trên c s gi m t ấ i đa vi c s d ng đ t và nh ng nh h ng , xã h i và tái đ nh c . ề ng v môi tr m c t

ự ề ệ ấ ậ ậ ư

ọ ơ ộ ề ị ụ ạ ầ ượ ệ ế ị ệ ỹ + Phân tích, l a ch n s b v công ngh , k thu t và các đi u ki n cung c p v t t ng, d ch v , h t ng. t b , nguyên li u, năng l thi

ọ ơ ộ ự ươ ự + Phân tích , l a ch n s b các ph ng án xây d ng .

ứ ầ ư ươ ả ộ ố ồ , ph ng án huy đ ng các ngu n v n , kh năng

ơ ộ ổ + Xác đ nh s b t ng m c đ u t ố ị ả ợ hoàn v n và tr n , thu lãi .

ả ầ ư ề ặ ế ơ ộ ệ + Tính toán s b hi u qu đ u t v m t kinh t ộ ủ ự xã h i c a d án

ộ ậ ủ ự ầ ậ ặ ị ể + Xác đ nh tính đ c l p khi v n hành , khai thác c a các d án thành ph n ho c ti u

ự d án .

ấ ế ạ ở ứ Đ c đi m nghiên c u các v n đ trên giai đo n này là ch a chi ti

t, xem xét ậ ư ạ ỹ ở ứ

ề ọ ầ ộ ọ ầ ư ậ ầ ự ở m c trung bình m i đ u vào, đ u ra, m i khía c nh k thu t, tài chính ả ầ ư ệ . và toàn b quá trình th c hi n đ u t ế v n hành k t qu đ u t

ế ủ ơ ộ ầ ư c a c h i đ u t ư ộ ể ặ tr ngạ thái tĩnh, kinh t Do đó đ chính xác ch a cao.

ể ầ ư ự ẳ ạ

ố ớ ộ ằ

ệ ệ

ớ

ổ ố ớ ặ ph n trăm so v i doanh thu, chi phí l p đ t thi ẽ

ự ư

ỏ nh có th tính nhanh chóng. Ch ng h n d tính ỳ ộ ủ ố ư v n l u đ ng cho m t chu k ho t đ ng c a doanh nghi p b ng cách chia t ng doanh thu ỳ ố ả ủ bình quân năm cho s chu k ho t đ ng c a doanh nghi p trong năm. Đ i v i chi phí b o ắ ỷ ệ ế ị ướ ể l c tính theo t t b c tính hi m, thu : ố ỷ ệ ế ị ớ này s khác nhau đ i theo t t b (các t l ị ớ v i các d án khác nhau). Đ i v i các chi phí đ u t l n nh giá tr công trình xây d ng, ệ ị giá tr thi ả Đ i v i các kho n chi phí đ u t ạ ộ ạ ộ ầ ế ướ ị ầ ỷ ệ ph n trăm so v i giá tr công trình ho c thi l ố ớ ự ả ế ị t b và công ngh ... ph i tính toán chi ti ặ ầ ư ớ ế ơ t h n.

ứ ề ủ ộ ả 1.1.2.3 N i dung c a báo cáo nghiên c u ti n kh thi

ả ứ ề ề ả ẩ ả ố

S n ph m cu i cùng c a nghiên c u ti n kh thi là Báo cáo nghiên c u ti n kh thi. ấ ứ ồ ủ ề ề ộ ủ ả N i dung c a báo cáo ti n kh thi bao g m các v n đ sau:

ủ ầ ư 1. Ch đ u t

ộ ở ữ ướ ủ ầ ư ổ ượ ấ c thì ch đ u t là t ứ ch c đ ế c c p ra quy t

ự ế N u d án thu c s h u Nhà n ầ ư ỉ ị đ nh đ u t ị ch đ nh.

ế ự ở ữ ầ ư ộ N u d án thu c các s h u khác thì ghi rõ các bên tham gia đ u t .

ầ Ngoài ra c n ghi rõ:

ườ ạ ệ Ng i đ i di n

ứ ụ ườ ạ ệ Ch c v ng i đ i di n

ị ạ ỉ Đ a ch liên l c

ệ ạ Đi n tho i

Fax

ứ ơ ở ự ầ ị ế ầ ư 2. Các căn c , c s xác đ nh s c n thi ứ ự t nghiên c u d án đ u t

ứ ồ Các căn c g m:

ứ Căn c pháp lý.

ế ề ạ ạ ạ

ệ ủ ươ ủ ề ấ ộ Tài nguyên, đi u ki n thiên nhiên, các quy ho ch, k ho ch dài h n, các chính sách ế xã h i và các ch tr ng c a các c p chính quy n. kinh t

ề ệ ế ộ Các đi u ki n kinh t xã h i.

ề ị ườ ị ườ ậ ả ng, kh năng xâm nh p th tr ầ ng, nhu c u

Phân tích, đánh giá, d báo v th tr ị ả ẩ ự ụ tăng thêm s n ph m và d ch v .

ứ ầ ư ự ế ươ ả ấ ị ụ 3. D ki n hình th c đ u t , quy mô và ph ng án s n xu t, d ch v

ủ ự ụ M c tiêu c a d án.

ơ ộ ươ ả ị S b phân tích các ph ụ ẩ ng án s n ph m và d ch v .

ề ở ộ ươ ng án v hình th c đ u t

ấ Đ xu t các ph ậ ứ ầ ư ệ ớ ệ ạ ớ ổ (làm m i, c i t o, m r ng, đ i m i nhân, công ty ướ ư c, t

ệ ữ ạ ệ ổ ả ạ ề ỹ k thu t công ngh …) và lo i hình doanh nghi p (doanh nghi p nhà n ầ trách nhi m h u h n, công ty c ph n…).

ự ề ấ ấ ặ ớ Tính toán đ xu t quy mô, công su t tăng thêm ho c xây d ng m i.

ế ố ầ ả ầ ị ả ả 4. Xác đ nh nhu c u các y u t đ u vào, kh năng, gi ả i pháp đ m b o

ậ ệ ệ ầ ị ượ ướ Xác đ nh nhu c u nguyên v t li u, nhiên li u, năng l ng, n c, khí…

ệ ề ầ ả ả ả ồ ề Phân tích kh năng v ngu n, đi u ki n, đ m b o các nhu c u trên.

ấ ướ ề ả ế ố ầ ả Đ xu t h ề ng v các gi ả i pháp đ m b o các y u t đ u vào.

ự ể ị 5. Khu v c, đ a đi m

ề ị ị ừ

ụ ể ầ ặ ự ế ầ ự ị ự ể ọ ươ ể ở ỗ ươ ể ự Phân tích, đ ngh khu v c đ a đi m xây d ng và d ki n đ a đi m c th . C n có t ng án c n phân tích trên các m t sau: ng án tr lên đ so sánh, l a ch n. M i ph 2 ph

ầ ầ ỏ ề ặ ằ Các yêu c u v m t b ng c n th a mãn.

ề ế ổ ẩ Đánh giá t ng quát v các y u t nh h ng đ n giá thành s n ph m, kinh phí xây

ưở ể ụ ả ả ẩ ế ố ả ả ậ ấ ự d ng, chi phí trong quá trình s n xu t, v n chuy n, tiêu th s n ph m.

ể ủ ệ ạ ố ổ ổ M i quan h trong quy ho ch t ng th c a ngành và vùng lãnh th .

ặ ộ ủ ị ầ ư ể

ặ ằ ể ị

ệ ử ụ ệ ữ ế ể ệ ị ể ế phát tri n khu ữ i khó khăn trong vi c s d ng m t b ng. Nh ng ứ ở ứ ế ị m c

ữ Các m t xã h i c a đ a đi m: Nh ng chính sách liên quan đ n đ u t ệ ạ ậ ợ ự v c. Hi n tr ng đ a đi m. Nh ng thu n l ụ ậ phong t c t p quán liên quan đ n vi c quy t đ nh đ a đi m (các tài li u nghiên c u ộ đ khái quát).

ậ ỹ ệ 6. Phân tích k thu t công ngh .

ệ ả ữ c đi m, nh ng nh h

ượ ề ế ề ể ệ ả ưở ng i quy t v ngu n và đi u ki n cung c p máy móc

ệ ư ồ ề ướ ừ ệ ự ấ ọ ế ị ạ ớ i thi u khái quát các lo i hình công ngh , u nh Gi ườ ế ng sinh thái. H ng gi đ n môi tr ậ ả ế ị thi t b . Kh năng ti p nh n. T các so sánh nói trên đ ngh công ngh l a ch n.

ầ ủ ự ệ ấ

Các yêu c u gi ể ơ ộ ự ế ổ ứ ự ả ặ ỹ ị ậ i pháp, k thu t xây d ng và t

ề ị ả i pháp xây d ng: các đi u ki n đ a hình, đ a ch t, th y văn. Các yêu ắ ầ c u và đ c đi m xây l p. S b d ki n các gi ch c thi công.

ơ ộ ề ộ ườ ầ ử 7. S b phân tích v tác đ ng môi tr ng và yêu c u x lý.

ơ ộ ướ ộ ả ề ổ ứ ả ấ 8. S b ầ c tính nhu c u lao đ ng, gi i pháp v t ch c s n xu t.

ố ồ 9. Ngu n v n và phân tích tài chính

ứ ầ ư ề c tính t ng m c đ u t . Phân ra v n c ố ố

ồ Ướ ố ồ Ngu n v n và các đi u ki n t o ngu n. ộ ố ư ộ ổ ồ ả ố ệ ạ ệ ề ị đ nh, v n l u đ ng. Kh năng, đi u ki n huy đ ng các ngu n v n.

ự ả ẩ c tính chi phí giá thành s n ph m, d trù doanh thu, tính toán l ờ ỗ i l

ủ ế ả ợ ả ươ Ướ ố ả ơ ỉ hoàn v n, kh năng tr n (các ch tiêu tài chính ch y u) theo các ph ả , kh năng ng pháp gi n đ n.

ợ ế 10. Phân tích l i ích kinh t ộ xã h i

Ướ ậ ủ ệ ị ườ c tính các giá tr gia tăng, các đóng góp (tăng vi c làm, thu nh p c a ng i lao

ạ ệ ộ đ ng, thu ngân sách, tăng thu ngo i t …)

ợ ề ặ ộ ườ ể ả ữ ả ộ ị Các l i ích v m t xã h i, môi tr ng… k c nh ng gì mà xã h i ph i gánh ch u.

ệ ổ ứ ệ ề 11. Các đi u ki n vè t ự ch c th c hi n

ế ế ậ ị 12. K t lu n, ki n ngh .

ữ ư ề ả

ộ 1.1.2.4 Nh ng l u ý trong n i dung báo cáo ti n kh thi ệ ạ ầ ự ệ ữ

C n ph i nêu nh ng khía c nh gây khó khăn cho vi c th c hi n đ u t ế ả ủ ủ ầ ư ả ổ ứ ỏ ậ ầ ư và v n hành ặ ứ ứ ch c các nghiên c u ch c năng ho c sau này đòi h i ph i t

ả các k t qu c a c a đ u t ứ ỗ ợ nghiên c u h tr .

ộ ứ đ i v i các d án khác nhau, th ng khác nhau tu

ể ữ N i dung nghiên c u h tr ặ ầ

ấ ộ ẩ ự ậ ủ ự ể ế

ọ ấ ớ ạ

ẳ ự

ự ả ạ ấ ầ

ị ườ ẳ đó kh ng đ nh l ả ợ ề ị ườ ờ ạ ộ ị ự ệ

ủ ự ể ế ẩ ị ỳ ườ ỗ ợ ố ớ ố ớ ả ề ị ườ ề ặ ỹ ng đ i v i s n thu c vào nh ng đ c đi m v m t k thu t c a d án, v nhu c u th tr ỹ ự ướ ậ ề c và khoa h c k thu t trong n ph m do d án cung c p, v tình hình phát tri n kinh t ồ ố ờ ạ ả ố ớ ế ớ i. Ch ng h n đ i v i các d án có quy mô s n xu t l n th i h n thu h i v n và trên th gi ứ ệ ấ ẽ ỗ ẩ ả lâu, s n ph m do d án cung c p s ph i c nh tranh trên th tr ng thì vi c nghiên c u h ủ ự ẩ ạ ụ ả ế ể ừ i quy mô c a d t đ t tr v th tr ng tiêu th s n ph m là r t c n thi ệ ặ ố ư ủ ự i u, ho c ph i th c hi n các bi n pháp án và th i gian ho t đ ng c a d án bao nhiêu là t ụ ế ả ti p th ra sao đ tiêu th h t s n ph m c a d án và có lãi.

ầ ặ ứ Nghiên c u th tr ng đ u vào c a các nguyên li u c b n đ c bi

ự ơ ả ớ ấ ớ

ị ườ ả ử ụ ộ ủ ậ ệ ẩ ị ạ ề ặ ậ

ộ ộ ố ọ ệ ệ t quan tr ng đ i ề ố ượ ệ ng l n mà vi c cung c p có nhi u ế ỏ ả ờ ế ủ ự c a d án cũng là m t n i dung trong ứ nhiên. Nghiên c u quy mô kinh t

ớ v i các d án ph i s d ng nguyên v t li u v i kh i l ạ ở ư ụ tr ng i nh ph thu c vào nh p kh u, ho c đòi h i ph i có nhi u th i gian và b h n ch ề ở ệ ự b i đi u ki n t ứ ỗ ợ nghiên c u h tr .

ủ ự ứ ạ ế Có nghĩa là nghiên c u các khía c nh c a d án v m t kinh t

ừ ự ố ề ặ ả ạ ợ đó l a ch n các quy mô thích h p nh t đ m b o cu i cùng đem l ậ , tài chính, k thu t, ả ỹ ệ i hi u qu

ủ ầ ư ế ấ ả ấ ướ ả qu n lý, t kinh t ọ ấ tài chính cao nh t cho ch đ u t c. và cho đ t n

ự ệ ự ứ ỗ ợ ị ố ớ ự ặ ọ

ầ ậ ấ

ệ ụ ổ ị ợ

Nghiên c u h tr v trí th c hi n d án đ c bi ầ ậ ứ ỗ ợ ở ậ ỹ ầ ấ ề ặ ị ể ể ụ ủ ả ị ừ ả ậ ả

ấ t quan tr ng đ i v i các d án có chi ể ể ả ớ phí v n chuy n đ u vào và đ u ra l n (k c hao h t t n th t trong quá trình v n chuy n). ằ ệ Nhi m v c a nghiên c u h tr đây là nh m xác đ nh v trí thích h p nh t v m t đ a lý ừ ả ạ ộ v a đ m b o các yêu c u k thu t trong ho t đ ng, v a đ m b o chi phí v n chuy n là ấ th p nh t.

ọ ệ

t b là l n, mà công ngh và trang thi

ỗ ợ ể ự ầ ư ề ứ Nghiên c u h tr đ l a ch n công ngh , trang thi có chi phí đ u t ạ ệ cho công ngh và trang thi ấ ồ

ế ị ả ả ấ ượ ấ ả ự ố ớ ế ị ế t b ti n hành đ i v i các d án ế ệ ớ t ậ i có nhi u ngu n cung c p v i giá c khác nhau, các thông s k thu t ả ấ ớ (chi phí s n xu t, ch t l ố ỹ ẩ ng s n ph m, giá c

ế ượ ố ể ẩ ẩ ầ ư đ u t ị b này l ổ ọ (công su t, tu i th ...), thông s kinh t ả ả ả s n ph m, giá c s n ph m có th bán đ c) khác nhau.

ứ ỗ ợ ứ ả Các nghiên c u h tr có th đ

ể ế ể ộ ờ ỳ

ệ ỗ ợ ằ ứ ứ ơ

ể ượ ớ ế c ti n hành song song v i nghiên c u kh thi, và ạ ả ứ cũng có th ti n hành sau nghiên c u kh thi tu thu c th i đi m phát hi n các khía c nh ả ổ ầ n m trong chi phí ch c nghiên c u sâu h n. Chi phí cho nghiên c u h tr c n ph i t ứ nghiên c u kh ứ ả thi.

ứ ả 1.1.3 Nghiên c u kh thi

ố ọ ể ự

ẳ

ứ ố ư ở i u. ệ ạ ươ ư ứ c nghiên c u này, n i dung nghiên c u cũng t ng t

ộ ở ứ ộ ư

m c đ chi ti ứ ộ ở ạ ể ả

ượ ừ ứ ủ ự ộ

ế ắ ầ ự ủ ệ ặ ộ b t đ nh, ho c c n có các bi n pháp tác đ ng gì đ

ệ ả ạ ượ ự ọ ầ ướ giai đo n này c d án t c sàng l c l n cu i cùng đ l a ch n đ Đây là b ả ắ ữ ả ả ơ ộ ầ ư ị có kh thi hay không? Có v ng ch c, hi u qu hay không? ph i kh ng đ nh c h i đ u t ề ự ứ ở ướ nh giai đo n nghiên c u ti n b ứ ạ ọ ơ ế ơ ả t h n, chính xác h n. M i khía c nh nghiên c u kh thi, nh ng khác nhau ế ố ấ ị ề b t đ nh có th x y ra đ u đ tr ng thái đ ng, t c là có tính đ n các y u t c xem xét ề ự ữ theo t ng n i dung nghiên c u. Xem xét s v ng ch c hay không c a d án trong đi u ế ố ấ ị ể ộ ệ ki n có s tác đ ng c a các y u t ả ự ả đ m b o cho d án có hi u qu .

ứ ố ớ ế

ấ ả ằ ệ

ạ ả ừ ữ ả ượ T t c ba giai đo n nghiên c u nói trên ph i đ ơ c phân tích sâu h n, đ y đ và chi ti ở ủ ứ ệ ầ ạ

ữ ệ ạ ố

ụ ướ i, đ i chi u các d ki n, các thông s , thông tin thu th p đ ả ố ẽ ả ứ ả

ầ ự ế c ti n hành đ i v i các d ki n đ u ế ơ ầ t h n, phát hi n và c thông qua vi c tính ạ ỗ ượ c qua m i giai đo n. ố c đ chính xác cao. Đ i ộ ướ ứ ể ướ ả ư ớ l n nh m đ m b o t ng b t ắ kh c ph c d n nh ng sai sót các giai đo n nghiên c u tr ậ ế toán l ế ề Đi u này s đ m b o cho các k t qu nghiên c u kh thi đ t đ ự ớ v i các d án đ u t ả ầ ư ỏ nh , quá trình nghiên c u có th gom l ạ ượ ộ ạ i làm m t b c.

ả ấ ủ ụ ứ ả 1.1.3.1 B n ch t và m c đích c a nghiên c u kh thi.

ấ ủ ứ ả ả a. B n ch t c a nghiên c u kh thi:

ồ ơ ứ ệ

ộ ậ ộ ữ ắ ả

ự ủ ị ườ ộ ỹ ợ ạ ộ ậ ng, k thu t, tài chính, t xã h i theo các khía c nh th tr

ế ả ề ặ ộ ả Xét v m t hình th c, tài li u nghiên c u kh thi là m t t p h p h s trình bày m t ấ ệ ế cách chi ti t và có h th ng tính v ng ch c, hi n th c c a m t ho t đ ng s n xu t kinh ổ ứ ạ ể doanh, phát tri n kinh t ch c qu n lý và kinh t ứ ệ ố ế ộ xã h i.

ườ ứ ậ ọ ứ c ta, nghiên c u kh thi th

ả ứ ế ế

ầ ư ứ ấ

ả ạ ả

ơ ế ứ c ti n hành d a vào k t qu c a các nghiên c u ậ Ở ọ ự ế

ả ượ ạ ượ ở ứ ộ ế ấ ỹ ưỡ ướ ố ế ẩ ạ ị ị ả Ở ướ n ượ ậ ỹ k thu t. Nghiên c u kh thi đ ề ơ ộ c h i đ u t và nghiên c u ti n kh thi đã đ ạ ự ả ứ giai đo n nghiên c u kh thi, d án đ ọ đoán, m i tính toán đ t đ m c đ chính xác cao tr c ho ch, tài chính, ngân hàng, các đ nh ch tài chính qu c t ậ ượ c g i là l p lu n ch ng kinh t ng đ ả ủ ự ề ẩ ượ c các c p có th m quy n ch p nh n. ơ ả ng h n, đ m b o cho m i d c so n th o k l ể ư c khi đ a ra đ các c quan k th m đ nh.

ứ ủ ụ ả b. M c đích c a nghiên c u kh thi:

ả ạ Quá trình nghiên c u kh thi đ

ứ ạ ỏ ượ ữ

ế ự ế ượ ế ả ố ằ t. Tính không kh thi này đ

ặ ố ệ ờ ế ễ ủ ế ề ệ ứ ạ c ti n hành qua 3 giai đo n. Giai đo n nghiên c u ầ ả nh m lo i b ngay nh ng d ki n rõ ràng không kh thi m c dù không c n c ch ng minh b ng các s li u th ng kê, các , chi phí c a các c thì gi ứ d tìm. Đi u đó giúp cho ti ằ ượ ệ t ki m đ

ứ ế ế ơ ộ ầ ư c h i đ u t đi sâu vào chi ti tài li u thông tin kinh t nghiên c u k ti p.

ụ ữ ế ế ằ ố

ượ ự ằ

ứ ả ề ơ ả ỹ ế ố ệ ế ủ ậ ự ệ ể ị ậ ầ M c đích nghiên c u kh thi là xem xét l n cu i cùng nh m đi đ n nh ng k t lu n ậ c tính toán c n th n, c khi

ẩ ướ k thu t, các l ch bi u và ti n đ th c hi n d án tr ứ ế ế ị ề ọ ấ xác đáng v m i v n đ c b n c a d án b ng các s li u đã đ ộ ự ề t, các đ án kinh t chi ti ầ ư quy t đ nh đ u t chính th c.

ả ụ ự ế ệ ạ Nh v y, nghiên c kh thi là m t trong nh ng công c th c hi n k ho ch kinh t

ủ ả ướ ụ ể ế ộ

ộ ầ ư ấ ướ ợ ư ậ ủ c a ngành, c a đ a ph ế đem l ủ ị i ích kinh t ạ ợ i l ộ ứ ươ ng và c a c n xã h i cho đ t n ế c, đ bi n k ho ch thành hành đ ng c th và c, l ữ ể ế ạ i ích tài chính cho nhà đ u t .

ứ ộ ả ủ ế ủ 1.1.3.2 N i dung ch y u c a nghiên c u kh thi:

ậ ự ứ ượ

ồ ạ ầ ư c g i là l p d án đ u t ả ủ ế ủ ự ậ ỹ

ầ ư đ u t ở này ả Nghiên c u kh thi còn đ bao g m các khía c nh kinh t các ề ộ

ặ ẽ ậ ộ ỹ ả k thu t so n th o và phân tích d án s ra m t mô hình t

ạ ả ể ượ ử ụ ả ả ọ ộ . N i dung ch y u c a d án ạ ế vi mô và vĩ mô, qu n lý và k thu t. Các khía c nh ệ ọ ự d án thu c các ngành khác nhau đ u có nét đ c thù riêng. Do đó vi c ch n lĩnh ươ ố ự ng đ i hoàn ộ ự ạ c s d ng tham kh o khi so n th o các d án thu c các

ự ể v c đ mô t ỉ ch nh. Mô hình này có th đ ngành khác.

ủ ế ụ ể ủ ộ ự ầ ư ộ ề ồ N i dung ch y u c th c a m t d án đ u t ấ bao g m các v n đ sau đây:

ế ổ ế ự ầ ư a. Xem xét tình hình kinh t t ng quát liên quan đ n d án đ u t :

ể ề ả ủ Có th coi tình hình kinh t

ự ể ưở ế ả ầ ư

ng tr c ti p đ n quá trình phát tri n và hi u qu kinh t ượ ề ậ ế ế ổ ồ ả có nh h ầ ư . Tình hình kinh t ể ệ ầ ư ế ổ t ng quát là n n t ng c a d án đ u t . Nó th hi n ế ệ ự tài ự c đ c p trong d án bao g m các t ng quát đ

ả khung c nh đ u t ủ ự chính c a d án đ u t ề ấ v n đ sau:

ề ề ị ậ ế ấ ệ nhiên (đ a hình, khí h u, đ a ch t...) có liên quan đ n vi c

ệ + Đi u ki n v đ a lý t ệ ọ ị ả ủ ự ự ệ ị ự ự l a ch n, th c hi n và phát huy hi u qu c a d án sau này.

ế ề ầ ộ ướ ng tiêu

+ Đi u ki n v dân s và lao đ ng có liên quan đ n nhu c u và khuynh h ấ ệ ế ụ ả ề ẩ ự ộ ồ ố th s n ph m, đ n ngu n lao đ ng cung c p cho d án.

ị ậ ệ ưở ế ự ả có nh h ủ ng đ n s quan tâm c a

+ Tình hình chính tr , các chính sách và lu t l ầ ư . nhà đ u t

ể ủ ị + Tình hình phát tri n kinh t c, c a đ a ph

ể ả ộ ủ xã h i c a đ t n ủ ơ ở ố ủ

ấ ướ ộ ườ ỷ ấ ợ ầ i, t

su t l ệ ưở ự ệ ươ ế ng, tình hình phát ớ ỷ ệ ầ ư ấ so v i l đ u t tri n s n xu t kinh doanh c a ngành, c a c s (t c đ gia tăng GDP, t ấ ậ ả ỹ ệ ữ i nhu n s n xu t kinh GDP, quan h gi a tích lu và tiêu dùng, GDP/đ u ng ả ủ ự ự ự ế ả ng đ n quá trình th c hi n và s phát huy hi u qu c a s d án. doanh...) có nh h

ngo i t

ự ữ + Tình hình ngo i h i (án cân thanh toán ngo i h i, d tr ẩ ạ ệ ợ ầ , n n n và tình ậ ệ ệ ố ớ ự ợ ạ ố ặ hình thanh toán n ...) đ c bi ạ ố ậ ả t đ i v i các d án ph i nh p kh u nguyên v t li u, thi ế ị t b .

ệ ố ế ồ + H th ng kinh t và các chính sách bao g m:

ơ ấ ổ ứ ệ ố ế ệ ở ữ C c u t theo ngành, theo quan h s h u, theo vùng lãnh

ch c h th ng kinh t ợ ế ổ ể ộ ủ ự ầ ư th đ đánh giá trình đ và l i th so sánh c a d án đ u t .

ể ả ằ , chuy n d ch c c u nh m đánh giá trình

Các chính sách phát tri n, c i cách kinh t ậ ớ ư ế ậ ườ ổ duy và môi tr ể ị ầ ư ế ng thu n cho đ u t ứ ộ đ nh n th c, đ i m i t ơ ấ đ n đâu.

ạ ạ ế ứ ộ ế ề

ượ

ự ụ ộ ư ố ộ ứ ẽ ượ ự ứ ự ạ ả + Th c tr ng k ho ch hoá n n kinh t ụ ư ưở c h i, m c đ u tiên mà d án s đ ế ờ ạ t, qu c dân theo th i h n, theo m c đ chi ti ậ ấ đó th y đ c khó khăn, thu n ế ng ng, nh ng h n ch mà d án ph i tuân

ể ừ theo các m c tiêu, các u tiên, các công c tác đ ng đ t ữ ợ l theo.

ị ạ ế ươ ấ

ỷ ố ẩ ế giá h i đoái, các lu t l cho ng

+ Tình hình ngo i th ẩ ạ

ọ ặ ậ ệ ữ ẩ ẩ ấ ấ

ố ớ ạ ộ ị ố ợ ớ ỷ ư ậ ệ ầ ư đ u t ề ấ ố ế ... Nh ng v n đ này đ c bi ậ ả giá h i đoái không thích h p (t

ẳ ấ ế ỗ

ẽ ướ ấ ủ ướ c, các lu t l

ụ ế ậ ng và các đ nh ch có liên quan nh tình hình xu t nh p ườ ướ ậ ấ c i n kh u, thu xu t nh p kh u, chính sách t ệ ươ ng m i, cán cân thanh toán qu c t ngoài, cán cân th t quan ự tr ng đ i v i các d án s n xu t hàng xu t kh u, nh p kh u nguyên v t li u, máy móc. ạ ệ ồ ỷ Ch ng h n chính sách t giá đ ng n i đ a so v i ngo i t ấ ẩ ẩ ạ , thu xu t kh u quá cao s gây khó khăn th p) s gây ra tình tr ng càng xu t kh u càng l ậ ệ ị ườ ớ trong c nh tranh v i hàng hoá c a các n ng ngoài n c khác trên th tr ầ ư ướ ầ ư đ u t c ngoài... ẽ ạ có tác d ng khuy n khích và thu hút đ u t n

ố ệ ế ổ ứ

ữ ệ ậ ễ ạ ố

ố ế ế ủ ự ể t ng quát c a d án trên đây Các d ki n và s li u đ nghiên c u tình hình kinh t ệ ể có th thu th p d dàng trong các niên giám, báo cáo th ng kê, t p chí, sách báo và tài li u kinh t qu c t .

ự ư ậ ề

ữ ỳ Tuy nhiên, nh ng d án nh không c n nhi u d ki n kinh t ự ủ ự ỏ ụ ể ớ ộ

ữ ệ ạ ấ ế ổ ữ ự ế ề ề ấ

ế ầ vĩ mô nh v y. Còn ự ụ ặ các d án l n thì tu thu c vào m c tiêu, đ c đi m và ph m vi tác d ng c a d án mà l a ọ ch n trong các v n đ kinh t t ng quát trên đây nh ng v n đ nào có liên quan đ n d án ể đ xem xét.

ị ẩ ượ ề

ố ớ ộ ộ ộ

ự Đ i v i các c p th m đ nh d án, các v n đ kinh t ố ớ ự ế ạ ộ ộ i ích kinh t

ấ ả góc đ tác đ ng c a nó đ i v i d án, mà c tác đ ng c a d án đ i v i n n kinh t ự xã h i do d án đem l ố ớ ả ấ ủ ư ợ ề ế ủ ế ỉ c xem xét không ch vĩ mô đ ế ở ố ớ ề ủ ự ố ớ ự ủ ự i, tác đ ng c a d án đ i v i s ế ể ế ơ ấ , phát tri n kinh t , c a ngành đ i v i c i cách c c u kinh t

ộ ể ạ ở giác đ vĩ mô nh l ủ phát tri n c a n n kinh t ố đ i ngo i...

ứ ề ị ườ b. Nghiên c u v th tr ng:

ủ ự ệ ự ụ ố

ọ ồ ự ả ợ

ế ị ng là nhân t ợ ng h p d án đã ký đ ả ườ quy t đ nh vi c l a ch n m c tiêu và quy mô c a d án. Ngay ị c các h p đ ng bao tiêu cũng ph i nghiên c u th ẩ ị ườ ườ ủ ẽ ị ườ Th tr ườ ả c trong tr ơ ườ ng n i ng tr ượ i bao tiêu s bán s n ph m và uy tín c a ng i bao tiêu trên th tr ứ ng.

ị ườ ứ ụ ở ằ ị  M c đích nghiên c u th tr ng đây nh m xác đ nh:

ầ ả ự ẩ

ề ộ ế ị ế ố ng lai, các y u t ụ ủ ế kinh t i, ti m năng phát tác đ ng đ n nhu

ệ ạ ặ ng cung c u s n ph m ho c d ch v c a d án hi n t ế ng này trong t và phi kinh t ặ ị ị ườ + Th tr ươ ị ườ ể ủ tri n c a th tr ụ ẩ ầ ủ ả c u c a s n ph m ho c d ch v .

ệ ị ầ ế ị

ế + Các bi n pháp khuy n th và ti p th c n thi ả ủ ự ẩ ể ệ ố ệ ố ả ổ ứ ụ ả ế ể t đ có th giúp cho vi c tiêu th s n ch c, h th ng phân ph i, bao bì, trang

ả ồ ph m c a d án (bao g m c chính sách giá c , t trí, qu ng cáo...)

ủ ả ớ ả ẩ ạ ẵ ẩ ạ ả + Kh năng c nh tranh c a s n ph m so v i s n ph m cùng lo i có s n và các s n

ẩ ờ ả ể ph m có th ra đ i sau này.

ị ườ ứ ể  Đ nghiên c u th tr ầ ng c n:

ầ ế ứ ườ Các thông tin c n thi t cho nghiên c u nhu c u

ậ ầ ở ầ ỳ t m vĩ mô và vi mô. Tr ộ

ế ườ ươ ư ừ ạ ứ các tr

ng t ề ứ ử ụ ổ ợ ng h p ể ự ợ ươ ng h p t , ứ ch c đi u tra

ế ể ổ ấ ả ặ ỏ ế ủ ặ thi u thông tin, ho c thông tin không đ tin c y, tu thu c vào m c thi u thông tin có th ử ụ ể s d ng các ph ng pháp khác nhau đ đoán nh ngo i suy t ủ ừ tình hình c a quá kh , s d ng các thông tin gián ti p có liên quan, t t ẫ ấ ằ b ng ph ng v n, ho c kh o sát l y m u phân tích đ b sung.

ủ ự ẩ

ứ ề ả ạ ộ ế ơ ế ề ậ ạ ữ ng, pháp lu t, th ể ả ị ng m i, chính tr ,

ậ ể ự ộ ể ượ ế ẩ Có các chuyên gia có ki n th c v s n ph m c a d án, v nh ng s n ph m có th ươ ị ườ ế ề ậ ụ ể ữ c nh ng k t lu n c th và xác đáng. ủ thay th , v quy lu t và c ch ho t đ ng c a th tr ọ xã h i đ có th l a ch n, phân tích và rút ra đ

ị ườ ủ ứ ộ  N i dung c a nghiên c u th tr ng:

ị ườ ộ ị ố ớ + Đ i v i th tr ng n i đ a:

ệ ạ ươ ủ ự ề ả ẩ ầ Nhu c u hi n t i và t ng lai v s n ph m c a d án. Ai là khách hàng chính? Ai

là khách hàng m i?ớ

ả ấ i đ c đáp ng ra sao? (bao nhiêu do đ a ph

ầ Nhu c u hi n t ị ứ ậ ậ ứ ướ ng khác trong n ị c đáp ng, bao nhiêu do nh p kh u, nh p kh u t ươ ng s n xu t, bao ẩ ừ ẩ

ự ệ ạ ượ ươ nhiêu do các đ a ph ế ớ khu v c nào trên th gi i);

ứ ầ ướ ủ ự ề ả ẩ Ướ ượ c l ng m c gia tăng nhu c u ngoài n c hàng năm v s n ph m c a d án;

ứ ầ ướ ủ ự ề ả ẩ Ướ ượ c l ng m c gia tăng nhu c u ngoài n c hàng năm v s n ph m c a d án.

ủ ự ẩ ng giá bán và ch t l

ự ế ướ ủ ớ ả ạ ầ ự ỗ ợ ậ ng s n ph m c a d án, d ki n ki u dáng, bao bì... ươ i và t ng c. Chi phí

ợ ự ạ ườ ế ấ ượ ơ ở ả ể đ có th c nh tranh v i các c s s n xu t khác trong và ngoài n ớ lai. Tr ầ c n thi ả Ướ ượ ể c l ệ ạ ể ạ ấ c, hi n t ướ ng h p ph i c nh tranh v i hàng nh p, c n s h tr gì c a Nhà n t cho s c nh tranh này.

ị ườ ẩ ố ớ + Đ i v i th tr ấ ng xu t kh u:

ể ấ ả ẩ

ả ự ụ ị ườ ậ ư ứ ậ ả ỹ ạ Kh năng c nh tranh trên th tr ộ ề ng và s ph thu c v cung ng v t t ấ ề ặ ng xu t kh u v m t giá c , ki u dáng, ch t ả , kh năng tài chính, qu n lý và k thu t. ượ l

ả ự ố ượ ng bao nhiêu

Kh năng m r ng th tr ả ị ườ ể ở ộ ầ khu v c nào, kh i l ấ ẩ ở ộ hàng năm). C n ph i làm gì đ m r ng th tr ẩ ở ng xu t kh u ?

ấ ng xu t kh u ( ị ườ 19

ị ườ ủ ị ề ệ ấ ẩ ẩ ấ Quy đ nh c a th tr ng xu t kh u v bao bì, ph m ch t, v sinh.

ế ướ ờ ạ ụ ả ố ượ ẩ Kh c tiêu th s n ph m: Th i h n bao lâu? S l ả ụ ng tiêu th , giá c ;

ự ế ị ườ ầ ế D ki n th tr ế ng thay th khi c n thi t.

ẩ ượ ể ể ấ ầ ự ỗ ợ ủ ướ Đ có th xu t kh u đ c, c n s h tr gì c a Nhà n c.

ụ ả ề ấ ẩ V n đ tiêu th s n ph m:

ơ ở ế ố ả ẩ ị Các c s ti p th và phân ph i s n ph m.

ố ả ế ẩ ị Chi phí cho công tác ti p th và phân ph i s n ph m.

ự ế ệ ố ẩ ươ ự ế ệ S n ph m d ki n bán cho ai (qua h th ng th ng nghi p, bán tr c ti p, qua các

ả ạ đ i lý ...).

ươ ứ ể ề ặ ả Ph ng th c thanh toán: chuy n kho n, ti n m t;

ề ấ ề ạ V v n đ c nh tranh:

ệ ướ c hi n có và trong t

ơ ở ạ + Xem xét các c s c nh tranh chính trong n ủ ể ọ ợ ủ ả ươ ẩ ng lai, tình hình ả ự i ích so sánh c a s n ph m do d án s n

ơ ở ấ ượ ể ấ ả ạ ộ và tri n v ng ho t đ ng c a các c s này, l ấ xu t (chi phí s n xu t, ki u dáng, ch t l ng ...)

ề ệ ầ ả ạ ắ ậ ớ + Xem xét kh năng th ng trong c nh tranh v i hàng nh p, c n đi u ki n gì;

ủ ứ ộ ả 1.1.3.3 N i dung c a báo cáo nghiên c u kh thi

ứ ứ ủ ả ẩ ả ả ộ ố S n ph m cu i cùng c a nghiên c u kh thi là báo cáo nghiên c u kh thi. N i dung

ủ ế ủ ồ ch y u c a báo cáo này bao g m:

ứ ể ự ầ ữ ị ế ả ầ ư Nh ng căn c đ xác đ nh s c n thi t ph i đ u t .

ứ ầ ư ự ọ L a ch n hình th c đ u t .

ươ ế ố ả ứ ả Ch ấ ng trình s n xu t và các y u t ph i đáp ng.

ươ ụ ể ự ể ạ ớ ị Các ph ợ ng án đ a đi m c th phù h p v i quy ho ch xây d ng.

ươ ả ặ ằ ạ ị Ph ng án gi ư ế i phóng m t b ng, k ho ch tái đ nh c .

ọ ươ ệ ỹ ự Phân tích l a ch n ph ậ ng án k thu t , công ngh .

ả ế ế ơ ộ ủ ươ Các ph t k s b c a các ph ng án đ ề

ị ự ườ ệ ả ọ ự ế ươ ng án ki n trúc, gi ả i pháp qu n lý và b o v môi tr ngh l a ch n, gi i pháp xây d ng, thi ả ng.

ứ ầ ư ả ố ổ ồ ị ố ầ và nhu c u v n theo

ả ố ươ Xác đ nh rõ ngu n v n, kh năng tài chính, t ng m c đ u t ti n ế đ . Ph ầ ư ộ ng án hoàn tr v n đ u t .

ươ ử ụ ả ộ Ph ự ng án qu n lý khai thác d án và s d ng lao đ ng .

ả ầ ư ệ Phân tích hi u qu đ u t .

ầ ư ự ệ ố ờ Các m c th i gian chính th c hi n đ u t .

ệ ự ự ứ ế ả ị Ki n ngh hình th c qu n lý th c hi n d án.

ủ ầ ư ị Xác đ nh ch đ u t .

ế ự ủ ệ ệ ơ ố M i quan h và trách nhi m c a các c quan liên quan đ n d án.

ự ậ ự ầ ư ả ứ Trình t nghiên c u và l p d án đ u t kh thi

ị ụ ầ

ụ ự ủ ự ộ 1.1.4 Xác đ nh m c đích yêu c u ệ ậ M c đích chung c a vi c l p d án là xây d ng đ

ượ ự c d án nh ng n i dung có c ơ ơ ở ự ướ ễ ể ả ọ ơ ứ c ch c

ệ ế ậ ấ ị ữ ả ở s khoa h c, c s th c ti n và có tính kh thi cao đ các c quan qu n lý nhà n ợ ố năng xem xét và phê duy t, các đ nh ch tài chính ch p thu n tài tr v n.

ủ ứ ự ộ

ầ ươ ệ ậ ứ ữ ả ằ ợ

ầ ư ứ ả ả ễ ự ệ ả Yêu c u chung c a vi c l p d án là ph i xem xét, nghiên c u m t cách toàn di n ơ ở ng án nghiên c u, tính toán có c s và phù h p nh m đ m b o nh ng yêu ọ ả , t c b o đ m tính khoa h c, tính th c ti n, tính pháp

ỏ ố ớ v i các ph ộ ự ố ớ ặ ầ c u đ t ra đ i v i m t d án đ u t ứ ị ấ lý, tính th ng nh t và tính ph ng đ nh có căn c .

ậ ạ

ự ả ủ ự ệ ồ Nhóm so n th o d án th

ả 1.1.5 L p nhóm so n th o ạ ủ ng g m ch nhi m d án và các thành viên. S l ự ườ ộ ụ ủ ệ

ủ ự ủ ộ ậ ự ườ ổ ứ ủ ụ ự ệ ệ ề ố ượ ng các thành viên c a nhóm ph thu c vào n i dung và quy mô c a d án. Ch nhi m d án là ng ch c và đi u hành công tác l p d án. Nhi m v chính c a ch nhi m d án là: i t

ự ế ạ ạ ả ả ổ ồ ị ị L p k ho ch, l ch trình so n th o d án (bao g m c xác đ nh và phân b kinh phí

ạ ả ậ so n th o)

ệ Phân công công vi c cho các thành viên trong nhóm.

ạ ộ ủ ề ố Giám sát và đi u ph i ho t đ ng c a các thành viên trong nhóm.

ể ả ự ợ ế ộ ộ T p h p các chuyên gia thu c các lĩnh v c khác nhau đ gi i quy t n i dung c th ụ ể

ậ ủ ự c a d án.

ứ ủ ế ả ạ ả ợ ổ T ng h p k t qu nghiên c u c a nhóm so n th o.

ệ ể ụ ủ ự ệ

Đ hoàn thành nh ng nhi m v trên, ch nhi m d án ph i là ng ấ ị ả ầ ự

ủ ch c nh t đ nh. Ch nhi m d án c n đ ự ữ ự ổ ứ ể ả ệ ệ ự ả

ạ ự ả ả i có trình đ chuyên môn c n thi

ộ ả ự ườ ệ ạ ộ ườ i có trình đ ị ượ ổ c n đ nh trong chuyên môn và có năng l c t ủ quá trình so n th o và có th c trong quá trình th c hi n d án. Các thành viên c a nhóm ầ ớ ợ ữ ạ so n th o d án c n ph i là nh ng ng t phù h p v i ầ ụ ể ủ ộ n i dung và yêu c u c th c a công vi c so n th o d án mà h đ ầ ế ọ ượ c phân công.

ướ ế ứ ậ ự ầ ư ả 1.1.6 Các b kh thi

c ti n hành nghiên c u l p d án đ u t ầ ư ậ ướ ự ạ B c 1. Nh n d ng d án đ u t :

ự ệ ậ ượ ụ ể ự ệ ộ ớ ạ Vi c nh n d ng d án đ c th c hi n v i các n i dung c th là:

ự ự ả ấ Xác đ nh d án thu c lo i nào; D án phát tri n ngành, vùng hay d án s n xu t

ở ộ ộ ệ ạ ự ự ầ ư ớ ể ả ạ ị ủ kinh doanh c a doanh nghi p ; d án đ u t m i hay c i t o, m r ng...

ủ ự ụ ị Xác đ nh m c đích c a d án

ự ầ ị ế ự ả Xác đ nh s c n thi t ph i có d án

ủ ự ư ị V trí u tiên c a d án

ả ự ầ ư ướ ế ạ ậ ạ B c 2. L p k ho ch so n th o d án đ u t :

ự ế ế ạ ạ ả ạ ệ ả ạ Ch nhi m d án ch trì vi c l p k ho ch so n th o d án. K ho ch so n th o

ủ ườ ủ ộ ự ồ ệ ậ ng bao g m các n i dung sau: ự d án th

ướ ả ự ệ ủ ạ ị Xác đ nh các b c công vi c c a quá trình so n th o d án

ự ủ ệ ả ạ D tính phân công công vi c cho các thành viên c a nhóm so n th o.

ự ầ ả ạ ộ D tính các chuyên gia (ngoài nhóm so n th o) c n huy đ ng tham gia

ả ộ ộ ự ữ ế ấ gi ề i quy t nh ng v n đ thu c n i dung d án.

ề ệ ậ ấ ị ươ ể ự ệ ệ ệ Xác đ nh các đi u ki n v t ch t và ph ạ ng ti n đ th c hi n các công vi c so n

ả ự th o d án.

ể ự ệ ạ ạ D trù kinh phí đ th c hi n quá trình so n th o d án. Kinh phí cho công tác so n

ả ự ườ ả ồ ả ự ủ ế ự th o d án thông th ng bao g m các kho n chi phí ch y u sau:

ệ ư ệ ầ ế ậ + Chi phí cho vi c thu th p hay mua các thông tin, t li u c n thi t.

ề ả ự ị + Chi phí cho kh o sát, đi u tra th c đ a

+ Chi phí hành chính, văn phòng.

ữ ườ ả ự ạ + Chi phí thù lao cho nh ng ng i so n th o d án

ứ ạ ự

ụ ể ề ỗ ự ự ộ ề ệ ầ ể

ặ ự M c kinh phí cho m i d án c th tùy thu c quy mô d án. Lo i d án và đ c ả ư ệ ệ ấ ủ vi c so n th o d án, nh t là đi u ki n v thông tin, t li u và yêu c u kh o ự ạ ả ự ị ể ự ề đi m c a sát, đi u tra th c đ a đ xây d ng d án.

ả ự ậ ị ạ L p l ch trình so n th o d án

ề ươ ướ ậ ơ ộ ủ ự ầ ư B c 3. L p đ c ng s b c a d án đ u t :

ề ươ ề ự ườ ồ Đ c

ơ ả ủ ự ớ ự ầ

ứ ứ ự ả ị ữ ng bao g m: gi c v d án và nh ng ị ầ ; nghiên c u th ng s n ph m, d ch v c a d án; nghiên c u công ngh và k thu t; nghiên c u tài

ả ầ ư t ph i đ u t ỹ ậ ự ẩ ứ ế ộ ơ ộ ủ ự ng s b c a d án th ộ ả n i dung c b n c a d án kh thi theo các ph n: s c n thi ườ tr chính; nghiên c u kinh t ệ ơ ượ i thi u s l ế ệ ả ch c, qu n lý d án. ứ ụ ủ ứ ề ổ ứ xã h i; nghiên c u v t

ề ươ ướ ậ ế ủ ự ầ ư B c 4. L p đ c ng chi ti t c a d án đ u t :

ơ ộ ượ ượ ng chi ti

ầ ổ ứ ố ơ ộ t. C n t

ở ề ươ đ c c thông qua. ụ ể t hóa và c th hóa càng t ể ọ ạ ng chi ti

ả ệ ữ ệ ệ ắ

ố ự ng, n m v ng các công vi c và s liên h gi a các công vi c, đ c bi ể ọ ệ ặ ệ ủ ề ạ ộ ế ng s b đ t, các n i ả ế ch c th o c chi ti ự nhóm so n th o đ m i thành viên đóng góp xây d ng ữ t là n m v ng t công vi c c a mình trong công c giao, t o đi u ki n đ h hoàn thành t

ắ ượ ả ự ề ươ ế Đ c ti n hành sau khi đ c ượ ủ ề ươ ng s b càng đ dung c a đ c ế ở ề ươ ự ậ t lu n xây d ng đ c ệ ữ ề ươ đ c ệ ầ ph n vi c đ ạ tác so n th o d án...

ướ ủ ệ ạ ả B c 5. Phân công công vi c cho các thành viên c a nhóm so n th o:

ơ ở ề ươ ủ ự ệ ấ Trên c s đ c c ch p nh n, ch nhi m d án phân công các công

ệ ả ớ ng chi ti ủ ế ượ t đ ạ ậ ợ ủ ọ vi c cho các thành viên c a nhóm so n th o phù h p v i chuyên môn c a h .

ả ự ầ ư ướ ế ạ B c 6. Ti n hành so n th o d án đ u t :

ướ ả ự ế ạ ồ Các b c ti n hành so n th o d án bao g m:

ậ ế ậ li u c n thi Thu nh p các thông tin, t

ư ệ ầ ệ ự ự ầ ả t cho d án. Vi c thu th p thông tin, t ượ ệ

ạ ơ ướ ả ơ ứ

c, các c quan nghiên c u, các t ư ệ ế ư ệ li u ồ c phân công. Các ngu n ổ ứ ch c kinh ộ ể t có th có m t ầ li u c n thi

ả ồ ệ các thành viên nhóm so n th o th c hi n theo ph n vi c đ ừ ậ các c quan qu n lý nhà n thu th p chính t ạ ừ ế sách báo, t p chí... Trong các thông tin, t có liên quan, t t ư ệ ố s thông tin, t li u ph i mua qua các ngu n liên quan.

ề ữ ệ ự ế ầ ế c n thi ụ ụ ệ t ph c v vi c

ả Đi u tra, kh o sát th c t ế ấ ự ế ể ề đ thu th p các d li u th c t ộ ộ ủ ự ậ ầ ứ ả i quy t v n đ thu c các ph n n i dung c a d án. nghiên c u, gi

ệ ầ ậ Phân tích, x lý các thông tin, t

ả ươ ứ ư ệ li u đã thu th p theo các ph n công vi c đã phân ớ ủ ự ử ạ công trong nhóm so n th o t ộ ng ng v i các n i dung c a d án.

ứ ả ợ ổ ế T ng h p các k t qu nghiên c u.

ầ ế t ng ph n vi c s đ

ủ

ượ

ệ ẽ ượ ừ ự ộ c t ng h p chung thành n i dung c a d án. Thông th ủ ầ ư ả b ng văn b n và trình bày v i ch đ u t ả ả ằ ả ướ ự ủ ộ ộ ớ ạ ệ ỏ ổ c t ng thành viên nhóm nh t ng ộ ườ ng n i dung ặ ơ ho c c quan ủ i s ch trì c a

ứ ở ừ ả Các k t qu nghiên c u ợ ẽ ượ ổ ợ h p, sau đó s đ ướ ủ ự c khi đ c a d án, tr c mô t ượ ả ủ ch qu n, đ c trình bày và ph n bi n trong n i b nhóm so n th o d ự ệ ủ ch nhi m d án.

ướ ả ự ủ ầ ư ặ ơ ủ ả ớ B c 7. Mô t d án và trình bày v i ch đ u t ho c c quan ch qu n:

ứ ệ ậ

ổ ồ ơ ủ ầ ư ả ớ c trình bày v i ch đ u t

ượ ả ủ ế ặ ổ ạ ả ch c ph n bi n và th o lu n trong nhóm so n ặ ơ ho c c quan ộ ỉ ho c c quan ch qu n cho ý ki n b sung và hoàn ch nh n i

ộ ự ủ N i dung c a d án, sau khi đã t ả ẽ ượ ả ả ở ạ d ng văn b n h s và đ c mô t th o s đ ơ ủ ầ ư ể ả ủ ch qu n đ ch đ u t dung d án.ự

ướ ấ ầ ư B c 8. Hoàn t ả ự t văn b n d án đ u t :

ủ ạ ả ả

ủ ầ ư Sau khi có ý ki n c a ch đ u t ủ ự ế ủ ộ ứ ư ả ỉ

ế ụ ặ ơ ho c c quan ch qu n, nhóm so n th o ti p t c ự ổ b sung và hoàn ch nh n i dung c a d án cũng nh hình th c trình bày. Sau đó b n d án ẽ ượ s đ ấ c in n.

ươ ộ ự ầ ư ả Ph ng pháp trình bày m t d án đ u t kh thi

ườ ủ ả ộ ự ng c a m t d án kh thi

ở ầ ờ ố ụ 1.1.7 B c c thông th L i m đ u

ự ầ ế ả ầ ư S c n thi t ph i đ u t

ầ ắ ự ầ ư Ph n tóm t t d án đ u t

ủ ự ế ầ Ph n thuy t minh chính c a d án

ầ ụ ụ Ph n ph l c

ầ ủ ộ ự ầ ư ả 1.1.8 Khái quát trình bày các ph n c a m t d án đ u t kh thi

ờ ở ầ

ộ ư ượ ệ L i m đ u c n đ a ra đ

c m t cách khái quát nh ng lý do d n t ự ướ i đ c và h

1.1.8.1 L i m đ u ở ầ ầ ở ầ ấ ủ

ủ ề ị ọ ườ ọ ắ ờ ả ộ ố i đ c. L i m đ u nên vi i vi c hình thành ầ ư ủ ự c a d án, ồ ầ và ý đ đ u ở ầ ủ i m đ u c a

ỉ ẫ ớ ữ ờ ườ ọ ờ ự ng đ u t d án. L i m đ u ph i thu hút s quan tâm c a ng ủ ầ ư ơ ả ồ ị ờ đ ng th i cung c p m t s thông tin c b n v đ a v pháp lý c a ch đ u t ờ ườ ế ở ầ ư ng l t ng n g n, rõ ràng. Thông th cho ng t ộ ả ự m t b n d án ch 1 2 trang.

ự ầ ế ả ầ ư t ph i đ u t

1.1.8.2 S c n thi ữ ứ ụ ể ể ế ẳ ị

Trình bày nh ng căn c c th đ kh ng đ nh v s c n thi ậ ả ầ ư ầ t ph i đ u t ứ ậ ề ự ầ ụ ế ự ủ ứ ả ả . C n chú ộ ý đ m b o tính xác th c c a các lu n c và tính thuy t ph c trong lu n ch ng. Các n i

ắ ầ ế ườ ph n này c n vi ng đ

ầ ư

ả ầ ư ườ ế ợ ế ờ ầ ợ ườ ng h p quy mô d án nh ho c s c n thi ả ự ầ i s c n thi ẳ ị t ng n g n, kh ng đ nh và th ặ ự ầ ỏ ượ ng đ th ọ ự t ph i đ u t ượ ể ế ủ t c a đ u t c k t h p trình bày trong l c trình bày trong 1 2 trang. là hi n nhiên thì ở ầ i m đ u

ầ ở dung Trong các tr ậ ph n lu n gi ủ ả ự c a b n d án.

ắ ự ầ ư ầ 1.1.8.3 Ph n tóm t t d án đ u t

ọ ầ ấ ầ

ườ ọ

ả ở

ế ủ ấ ứ ộ ượ ế ậ ằ ắ ị

ề ụ ọ ế ượ ư ủ ự c l u ý và đ c đ n nhi u nh t. M c Đây là ph n quan tr ng c a d án, là ph n đ ư ủ ự ộ ộ ấ ầ ủ i đ c toàn b n i dung c a d án nh ng không đi đích c a ph n này là cung c p cho ng ụ ộ ỗ ụ ộ ả sâu vào chi ti đây m i kho n m c n i dung t c a b t c m t kho n m c n i dung nào. ọ ượ ự ủ c a d án đ ng ng n g n, chính c trình bày b ng k t lu n mang tính thông tin đ nh l xác.

ỉ ố ệ ị ượ ạ ỷ c u quy n, đ a ch , s đi n tho i, s

ủ ự ơ ủ ầ ư ặ ị ậ ệ

ự

ữ ắ ớ ặ Ch d án; Tên ch đ u t ầ ư ể ự FAX; Đ n v l p d án; Đ c đi m đ u t ớ v i các d án quy mô trung bình thông th ầ ự quá 2 trang. Nh ng d án quy mô l n ph n tóm t ề ơ ố ị ho c đ n v đ ố ụ ủ ế ủ ầ ư ụ ; M c tiêu, nhi m v ch y u c a đ u t … Đ i ầ ượ ườ ắ ự c trình bày không t d án đ ng ph n tóm t t cũng không quá 3 trang.

ủ ự ầ ư ế ầ 1.1.8.4 Ph n thuy t minh chính c a d án đ u t

ầ ứ Ph n này trình bày chi ti c nghiên c u kh

ự ị ườ ế ộ t n i dung và k t qu nghiên c u ứ ả ẩ ự

xã h i c a d

ế ả ủ ự ầ ứ ả ổ

ề ị ườ ả ị ườ ự ế ấ

ủ ế

ứ ứ ượ ư ứ ầ ậ ậ ở ứ ở ướ ả b ụ ủ ị ặ thi d án trên các m t: nghiên c u th tr ng s n ph m (hay d ch v ) c a d án ; nghiên ộ ủ ự ế ệ ủ ự ứ c u công ngh c a d án ; phân tích tài chính c a d án ; phân tích kinh t ả ầ ầ ư . Trình bày ph n này c n chú ý đ m b o tính lôgíc, ch c qu n lý quá trình đ u t án ; t ậ ắ ẽ ặ t, k t lu n v th tr i th m đ nh d án có ng. Ng ch t ch và rõ ràng, nh t là khi tóm t ọ ộ ị ườ ả ậ ng hay không là tùy thu c vào s đánh giá c a h công nh n k t qu nghiên c u th tr ươ ố ớ c đ a ra và ph đ i v i các ch ng c đ ẩ ự ph n này. ng pháp l p lu n, trình bày

ề ươ ị ườ Khi trình bày v ph ệ ng di n th tr ầ ư ng c n l u ý

ể ể ế ằ ậ ạ + Nh n th c c h i kinh doanh: b ng cách phân tích các đi m m nh, đi m y u, các

ườ ứ ơ ộ ứ ủ ơ ộ c h i và thách th c c a môi tr ị ố ớ ơ ng đ i v i đ n v .

ượ + Xác đ nh nhu c u c a khách hàng: Xác đ nh đ

ầ ủ ụ ỗ ợ ị

ị ấ ượ c nâng cao ch t l ầ ư ế

ả ớ ị ệ ị ự ể ơ đ đ n v th c hi n chi n l ượ ị sau khi xác đ nh đ ượ ị thì m i xác đ nh đ ầ ủ ơ ở c nhu c u c a khách hàng là c s ỉ ệ ế ượ ng các d ch v , các bi n pháp h tr . Ch ứ ộ ầ ầ c nhu c u (khách hàng c n gì? c n bao nhiêu? m c đ nh th nào?) ầ ủ ươ c các ph ng án tho mãn nhu c u c a khách hàng

ề ươ ệ ầ ư ệ Khi trình bày v ph ng di n công ngh c n l u ý

ứ ộ

ề ậ ợ ỹ

ầ ự ầ ư ườ ệ ẩ ấ ớ ọ ộ ị ỹ ệ ự ệ i trình đ , kh i th m đ nh d án r t chú tr ng t

ng ỹ ự ủ ệ ậ ậ ả ế ệ + Ngoài vi c trình bày các n i dung và k t qu nghiên c u công ngh và k thu t, ầ ữ ườ ng h p c n nêu danh sách nh ng chuyên viên k thu t th c hi n ph n trong nhi u tr ả ự ữ vi c này vì có nh ng lĩnh v c đ u t năng chuyên môn c a các chuyên viên k thu t th c hi n.

ữ ễ ầ ạ ễ ể

ế ể ể ượ ậ ậ ỹ ỹ ả ườ ọ + Trong trình bày nh ng tính toán k thu t, c n di n đ t chi ti i đ c dù không ph i là chuyên viên k thu t cũng có th hi u đ t và d hi u sao cho c. ng

ộ ế ỹ ể ở ụ ụ ầ + N i dung chi ti ậ t k thu t nên đ ặ ph n ph l c ho c phúc trình riêng.

ề ươ ầ ư ệ Khi trình bày v ph ng di n tài chính c n l u ý

ư ả ỉ ượ ả ợ + Các ch tiêu tài chính đ a ra ph i rõ ràng và đ c gi i thích h p lý.

ể ể ứ ể ầ ả ả ỉ + Căn c đ tính toán các ch tiêu tài chính ph i tho mãn yêu c u là có th ki m tra

đ c;ượ

ả ủ ể ề ầ ả ỉ + Không nên tính toán quá nhi u ch tiêu, song c n ph i đ đ ph n ánh và đánh giá

ủ ự ặ đúng m t tài chính c a d án.

ề ươ ệ ế ộ ầ ư Khi trình bày v ph ng di n kinh t xã h i c n l u ý

ườ ự ẩ ỉ ị

Đ ng th i v i các ch tiêu tài chính, nh ng ng ộ ủ ự ỉ ẩ ữ xã h i c a d án. Đ i v i c quan th m quy n Nhà n

ế ệ

ộ i th m đ nh d án r t quan tâm t ị và l ặ ữ

ỉ ươ ề ệ ả ở ng di n tài chính đã nêu

ế trên. Ngoài ra c n l u ý v ộ ể ượ ượ ầ ộ ớ ấ i ố ớ ơ ướ ề c hay các đ nh ấ ợ ế ậ ả ạ i hi u qu kinh t c ch p thu n khi mang l i ầ ả ộ ế xã h i chú ý đ m b o nh ng yêu c u đ t ra ề ầ ư ủ c m t cách đ y đ , ng hóa đ ấ xã h i, nhi u v n đ không th l

ư ố ớ ệ ươ ng di n kinh t ệ ế ợ ố ề ớ ị ượ ờ ớ ồ ế các ch tiêu kinh t ể ượ ộ ự ch tài chính, m t d án ch có th đ ệ ng di n kinh t ích xã h i. Khi trình bày ph ươ ệ nh đ i v i vi c trình bày v ph ề ph ầ c n k t h p t ị t vi c trình bày đ nh tính v i đ nh l ng.

ề ươ ệ ổ ứ ầ ư ả Khi trình bày v ph ng di n t ch c qu n lý c n l u ý

ị ẩ ầ ổ ứ ệ ặ ả t quan tâm t

i ph n t ấ ạ ự ế ị ự ệ ể ị ự ớ ch c qu n tr d án vì đây là i th m đ nh d án đ c bi ộ ự ch y u quy t đ nh s thành công hay th t b i trong tri n khai th c hi n m t

ầ ư ầ ả ườ Ng ộ ế ố ủ ế m t y u t ự d án đ u t . C n ph i:

ượ ệ ổ ứ ị ự ệ ả ả ả + Ch ng minh đ c vi c t ự ẽ ữ ch c và qu n tr d án s h u hi u, đ m b o cho d án

ứ thành công.

ủ ả ộ ệ i thi u đ

ớ + Gi ị ự ị ị ự ủ ừ ả ả ộ ệ c trình đ , năng l c và kinh nghi m qu n tr kinh doanh c a ban ườ ệ i

ượ ự ụ ụ ể ư ầ ự ự qu n tr d án (nhân s và trình đ , năng l c, kinh nghi m qu n tr d án c a t ng ng có th đ a vào ph n ph l c) ;

ế ể ế ề ạ ộ ư ơ ự ơ

ể ủ + Nêu rõ c ch đi u hành ho t đ ng c a d án cũng nh c ch ki m tra, ki m ủ ủ ự ặ ỹ ậ soát c a m t k thu t và tài chính c a d án.

ế ế ậ ị Trình bày k t lu n – ki n ngh :

ậ ợ ệ ự ự ạ ở ữ + Nêu rõ nh ng thu n l ệ i và tr ng i cho vi c th c hi n d án ;

ủ ự ị ư ể ả ẳ + Kh ng đ nh u đi m và tính kh thi c a d án ;

ầ ư ề ố ầ ế ậ ắ ọ ị ề ấ + Các ki n ngh v ch p nh n đ u t , v xin vay v n c n ng n g n, rõ ràng.

ụ ụ ủ ự ầ 1.1.8.5 Ph n ph l c c a d án:

ế ầ ứ ứ ệ ả t v các ph t c n thi

Trình bày các ch ng minh chi ti ệ ế ề ủ ự ư ế ầ ầ

ươ ẽ ầ ứ ạ ụ ề ầ ồ ở ng di n nghiên c u kh thi ế mà vi c đ a chúng vào ph n thuy t minh chính c a d án s làm cho ph n thuy t minh chính tr nên ph c t p, c ng k nh, do đó c n tách ra thành ph n ph đính

ươ

ng 3

ị ườ

ứ

ẩ

ả

Nghiên c u phân tích th tr

ng s n ph m

ụ ủ ự

ị

và d ch v c a d án

ế t ph i đ u t c s c n thi

ấ ể ứ ằ ượ ự ầ ạ ả ẩ i sao. Đ

ầ ụ ị ườ ượ ự ự ẩ ọ ế ớ t t ầ ươ ng lai đói v i l ai s n ph m đã đ

i đâu c n ti n hành phân tích th tr ả ả ự ạ

ể ế ự ị ự ạ ả ầ ư ướ ế ủ ụ c h t ta c n nói rõ m c đích c a , tr Đ ch ng minh đ ể ạ ị ấ ặ ạ ả ự d án nh m s n xu t lo i s n ph m gì ho c cung c p lo i d ch v nào, lý do t ế ứ ầ ầ ứ ộ ầ ng, đánh giá cung c u ch ng minh m c đ c n thi ị ự ế ớ ọ ệ ạ c l a ch n và d ki n th i, d báo cungc u t hi n t ị ườ ủ ầ ng và các ph n c a d án. Ngoài ra còn ph i phân tích kh năng c nh trnh trên th tr ế ượ chi n l ả ử ụ c mà d án d đ nh s d ng đ ti n hành c nh tranh.

ị ườ ụ ủ ự ầ ư ả ẩ ị ổ ề 3.1.1 T ng quan v phân tích th tr ng s n ph m và d ch v c a d án đ u t

ả ị ườ ẩ ậ 3.1.1.1 Khái ni mệ Phân tích th tr ng s n ph m, d ch v c a d án đ u t

ị ế

ử ỏ ự ị ườ ầ ư ụ ả ả i câu h i d án có th tr là quá trình thu th p, phân ả ằ ụ ị ẩ ng tiêu th s n ph m, d ch v nh m tr ạ ượ ợ i ích trong c l ng hay không, đ đánh giá kh năng đ t đ

ụ ủ ự ị ườ tích và x lý các thông tin có liên quan đ n th tr ể ờ l ươ t ng lai.

ị ườ ế ẩ Các thông tin có liên quan đ n th tr ụ ả ng tiêu th s n ph m là:

ầ ượ ề ầ ỏ Nhu c u v tiêu dùng c n đ c th a mãn.

ệ ữ ẽ ả ề ả ự ụ ấ ầ ẩ ị Quan h gi a cung – c u v s n ph m, d ch v mà d án s s n xu t.

ủ ạ ả ẩ ố Các s n ph m và đ i th c nh tranh

ấ ượ ị ế ủ ủ ả ẩ ườ ư ế Ch t l ỏ ng c a s n ph m đã th a mãn th hi u c a ng i tiêu dùng nh th nào?

ứ ẵ ả ủ ả ợ ớ ườ ặ ằ Giá c có phù h p v i m c s n lòng chi tr c a ng i tiêu dùng và m t b ng giá

ẩ ạ ủ ả c a s n ph m c nh tranh không?

ị ế ổ ơ Các nguy c làm thay đ i th hi u tiêu dùng.

ị ườ ủ ự ụ ị Xác đ nh th tr ng m c tiêu c a d án.

ị ườ ệ ộ ụ ủ ự ẩ ả ị Nói m t cách khác vi c phân tích th tr ằ ng s n ph m và d ch v c a d án là nh m

ấ ị ề xác đ nh rõ các v n đ :

ả ẽ ả ự ụ ầ ằ ỏ

ấ S n ph m, d ch v mà d án s s n xu t là cái gì? Nh m th a mãn nhu c u gì cho ấ ị ờ ố ặ ẩ ả s n xu t ho c cho đ i s ng?

ẩ ự ẩ

ể ạ ủ ụ ự ả ữ i và t

ứ ườ ả ẩ ươ ng lai s n ph m c a d án đ ủ ự ả ượ ơ ạ

ẩ ố ữ

ả ư ế ả ệ ạ ươ ả ả ủ ớ ả Có nh ng s n ph m nào có th c nh tranh v i s n ph m c a d án? Trong quá ữ ư ế ệ ạ c tiêu th nh th nào? Trong nh ng kh , hi n t ẩ ả ặ ị ợ ng h p nào thì s n ph m c a d án có nguy c ho c b các s n ph m khác c nh tranh tr ể ố ẩ và đ y lùi? Khi các tình hu ng trên x y ra li u có nh ng gi i pháp gì đ đ i phó? Và tính ủ kh thi c a các gi i pháp đó trong hi n t ng lai nh th nào? ệ i và t

ự ẩ ả ấ ầ ớ Các s n ph m mà d án s s n xu t c n ph i đ

ẩ ươ i và t

ữ ẽ ả ứ ậ ợ ạ ả lo i s n ph m nào? Trong quá kh , hi n t ẩ ả s n ph m đi kèm đó có nh ng thu n l ệ ạ i và khó khăn gì? Quy cách ch t l ữ ả ượ ử ụ c s d ng kèm theo v i nh ng ấ ấ ệ ả ng lai vi c s n xu t và cung c p các ả ủ ấ ượ ng và giá c c a

ẽ ư ế ề ả ổ ưở ụ ả ế ệ ẩ ủ ng gì đ n vi c tiêu th s n ph m c a

chúng s thay đ i nh th nào? Đi u đó có nh h d án?ự

ị ườ ủ ự ụ ả ẩ ả ở ng tiêu th s n ph m c a d án

ị ế đâu? Kh năng tiêu th (s l ị ườ ủ ậ ụ ố ượ ng ụ ng m c tiêu trong

ư ế ươ Vùng th tr ả ầ nhu c u, kh năng thanh toán), th hi u, t p quán tiêu dùng c a th tr ẽ ễ ệ ạ ứ quá kh , hi n t ế ng lai s di n bi n nh th nào? i và t

ế ầ ặ Trong t nào s

ị ng lai có nh ng cá nhân ho c công ty thu c các thành ph n kinh t ề ờ ộ ả ươ ự ự ệ ở

ả ượ ủ ể ẽ ố và khi đi u đó x y ra thì li u nó có tr thành đ i ể ầ c ki m tra đ

ẩ ủ ạ ữ ố ợ ữ ươ ng t chu n b cho ra đ i các d án t th c nh tranh haykhông? Tính chính xác c a các thông tin này c n ph i đ có nh ng đ i sách phù h p.

ườ ị ườ ấ ủ Phân tích môi tr

ự ả ừ ẩ ị ứ ạ i hay khó khăn? Ph c t p hay không ph c t p? T đó xác đ nh rõ s n ph m c th

ả ng kinh doanh, b n ch t c a th tr ứ ạ ữ ự ế ự ố ộ

ả ụ ủ ả ặ ả ư ậ ị ng mà d án tham gia là ụ ể ậ tác đ ng tích c c ho c tiêu c c đ n kh năng thâm ẩ ụ ự ng c a s n ph m d ch v d án cũng nh kh năng tiêu th c a s n ph m

ạ ủ ả ươ ậ ợ thu n l ự cho d án. Nh n d ng nh ng nhân t ị ườ nh p th tr ụ ự ị d ch v d án trong t ẩ ng lai.

ủ ệ ứ ị ườ ụ ả ị 3.1.1.2 Ý nghĩa c a vi c nghiên c u th tr

ố ế ị ủ ự ng là nhân t

Th tr ủ ị ườ ệ ứ ẩ ng s n ph m, d ch v ụ quy t đ nh vi c l a ch n m c tiêu và quy mô c a d án. Ý ị ườ ệ ự ẩ ể ệ ả nghĩa c a vi c nghiên c u th tr ọ ủ ự ng s n ph m c a d án th hi n:

ả ẩ ị ườ ộ ị Vi c nghiên c u th tr ng s n ph m d ch v c a d án là m t trong nh ng y u t

ệ ưở ứ ế ị ữ ả

ụ ủ ự ấ ạ ủ ự ơ ề

ng quy t đ nh đ n s thành công hay th t b i c a d án, có nghĩa nh h . Đ n gi n là trong n n kinh t ẩ ẩ ố ờ ủ i c a v n đ u t ầ ụ ả ả ả ấ ả ế ố ưở ng ế ị ầ ư th ng n u không có nhu c u tiêu th s n ph m thì s n ph m s n xu t ra không

ườ ụ ượ ế ự ả có nh h ả ả ế đ n kh năng b o toàn và sinh l ườ ế tr ng tr ể c. th tiêu th đ

ủ ứ ế ị

ạ trong t ng giai đo n: nên ti p t c gi ụ ả ừ ị ườ ầ ư l

ườ ổ ộ môi tr

ị ườ ỉ ự ự ả ạ ẩ

ự ủ ự ệ ự ẽ ạ

ệ ệ ữ ằ ờ ị

ữ ế ụ Là căn c cho các quy t đ nh c a nhà đ u t ẩ ầ ư ạ ẹ ng tiêu th s n ph m không i? Vì, th tr nguyên, tăng thêm hay thu h p quy mô đ u t ế ệ ổ ế ố ủ ị ng. Vì th vi c nghiên n đ nh, nó luôn thay đ i do s tác đ ng c a các y u t ả ạ ệ ứ ng s n ph m c a d án không ch th c hi n trong giai đo n so n th o d án c u th tr ắ ứ ả ắ ầ ư ự nh m b t mà c trong giai đo n th c hi n d án. Vi c nghiên c u này s giúp nhà đ u t ể ả ố ổ ừ ữ ờ ị k p th i nh ng thay đ i t đó có nh ung bi n pháp đ i phó k p th i, nh m gi m thi u các ề ủ r i ro ti m năng.

ế ị ữ ề ế ị ườ ng tiêu th ụ

ấ Là căn c đ quy t đ nh nh ng v n đ có liên quan đ n vùng th tr ẩ ủ ự ứ ể ả s n ph m c a d án.

ụ ủ ự ọ ả ự ẩ ị 3.1.2 L a ch n s n ph m, d ch v c a d án

ộ ấ ứ ạ ự ụ ẩ ọ ị ế ề L a ch n s n ph m, d ch v là m t v n đ quan tr ng phà ph c t p. Do đó c n ti n

ậ ị ị ượ ọ ả ẩ hành phân tích c n th n theo hai quá trình: phân tích đ nh tính và phân tích đ nh l ầ ng.

ị 3.1.2.1 Phân tích đ nh tính

ế ố ế ầ ị Trong phân tích đ nh tính c n xét đ n các y u t sau:

ộ ợ ớ ạ ể ế ng, chính sách, k ho ch phát tri n

ẩ ư ủ ị ứ ướ ươ ủ ủ ươ ủ ả M c đ phù h p c a s n ph m v i ch tr ng c, c a ngành cũng nh c a đ a ph ủ c a Nhà n

ạ ằ ẩ ả

ẩ ệ ề ơ ộ ị ườ

ọ ầ ạ ả ẩ

ệ ả

ẩ ậ ệ

ượ ể ố ế ả ạ

ặ ị ườ ng. Ph n l n các s n ph m đ c bán trên th tr ớ ồ ờ ố ướ ẩ ấ ữ ể ả ả ế ự ế ậ

ẩ ị ỳ ờ ủ Xem xét s n ph m đ nh ch n hi n đang n m trong giai đo n nào c a chu k đ i ủ ố ủ ả ố ng (doanh s bán ra) c a các s ng c a s n ph m đó. Lúc này ta c n đi u tra s b th tr ứ ả ộ ớ ả ẩ ệ doanh nghi p khác có cùng m t lo i s n ph m, ho c có s n ph m cùng ch c năng v i s n ấ ầ ớ ẩ ượ ự ủ ph m c a d án hi n đang đ c ch p ạ ề ị ườ i thi u, phát tri n, chín nh n trên th tr ng đ u có chu kì đ i s ng g m 4 giai đo n: gi ư ậ c vào giai đo n suy tàn (doanh s bán ra mùi và suy tàn. Nh v y n u s n ph m đã b ể ố ầ ả gi m d n) thì không nên l p d án đ s n xu t n a, n u không có c i ti n gì đáng k đ i ớ ả v i s n ph m đó.

S tr

ệ ng c a doanh nghi p. Đây là m t y u t ạ ư r t quan tr ng, giúp cho doanh ng riêng nh uy

ộ ế ố ấ ọ ở ườ ệ ỗ i trong c nh tranh. M i doanh nghi p có s tr ặ ệ ẵ ế ủ ở ườ ậ ợ ề nghi p có nhi u thu n l ố ề tín s n có, truy n th ng ho c có bí quy t riêng.

ậ ệ ề ề ả ố ỹ

ậ Kh năng đ m b o các ngu n l c, nh t là v ti n v n, nguyên v t li u, k thu t, ườ ồ ự ề ả ề ả ả ị ả ấ i và kh năng v qu n tr , đi u hành. con ng

ị ượ

ng ơ ọ ị Đ i v i m t s d án đ n gi n, qua phân tích đ nh tính ta đã có th ch n đ

3.1.2.2 Phân tích đ nh l ộ ố ự ế ố ớ ự ể ượ ế ị ư ẫ ị ượ ả c s n ọ ả c nên ch n s n

ẩ ẩ ượ ể ầ ị ả ph m cho d án. N u qua phân tích đ nh tính mà v n ch a quy t đ nh đ ố ế ph m nào thì ta c n ti n hành phân tích đ nh l ế ị ng đ ra quy t đ nh cu i cùng.

ế ị ể ả ể ế Lúc này ta có th dùng lý thuy t quy t đ nh đ gi i bài toán này.

ậ ắ Thu t toán tóm t ư t nh sau:

ệ ươ ề ả ả ẩ ị Li t kê các ph ng án kh năng v s n ph m (sau khi đã phân tích đ nh tính)

ị ườ ể ả

2 là 1 là th tr t, E ị ầ i là th ng trung bình. Lúc đó ta dùng thêm ký

ạ D ki n các tr ng thái th tr ị ườ ố ệ ng l n và đang tăng d n. Ng ố ng t ượ ạ c l ng t

ị ườ ng có th x y ra. Kí hi u E ớ ầ t là nhu c u th tr ể ả ạ ị ườ ị ườ ể ể ệ ự ế ấ ị ườ th tr ấ ườ ng x u. t tr ệ hi u khác (ví d E ị ườ ng x u. Th tr ấ t nghiên cũng có th x y ra th tr ụ 3) đ th hi n tr ng thái th tr ng trung bình.

ờ ỗ ươ ớ ừ ứ ươ ế ợ i, l t ng ng v i t ng ph ớ ừ ng án k t h p v i t ng

ạ ị ị ườ tr ng thái th tr ơ ộ Xác đ nh s b thu, chi, l ng.

ị ị ườ ứ ị

ị Xác đ nh xác su t x y ra các tr ng thái th tr ố ệ ự ệ

1), P(E2). Cách c đoán xác ể

ị ườ ặ ị ng ho c thuê công ty d ch v thông tin đ

ả ề ả ổ ứ ch c đi u tra th tr ử ị ườ ấ ả ạ ng t c là xác đ nh P(E ể ướ ơ ế xác đ nh: n u là d án đ n gi n và ta đã có s li u, kinh nghi m thì có th ụ ế ấ su t, n u không thì ph i t ọ ề h đi u tra th tr ng và x lý thông tin.

ế ị ẽ ấ ươ ứ ư V cây quy t đ nh, đ a lên cây các giá tr l ị ờ ỗ i, l và các xác su t t ng ng.

ả ể ị ươ ố ư Gi i bài toán. Có 2 cách đ xác đ nh ph ng án t i u:

ự ạ ợ ậ ọ + C c đ i hóa các l i nhu n kì v ng maxEMV (Expected Monetary Value).

ự ể ệ ạ ọ + C c ti u hóa các thi t h i kì v ng minEOL (Expected Opportunity Loss)

ệ ự ẩ

Thông th ị ng, khi ra quy t đ nh trong vi c l a ch n s n ph m cho d án, ph ươ ế ị ự ự ọ ố ư ợ ng án t

ự ạ ơ ở

ị ừ ố ổ ể ươ ự ọ ộ ch i m t ph

ng án nào đó và t ượ ệ ạ ươ ọ ả ườ ng ậ ượ ử i nhu n kì v ng đ c s i u d a trên mô hình c c đ i hóa l pháp xác đ nh ph ơ ấ ơ ộ ứ ự ộ ụ d ng r ng rãi h n. Tuy nhiên, khi xác đ nh d a trên c s chi phí c h i, t c là t n th t gây ươ ra do ch n ph ng án khác, thì mô hình c c ti u hóa các ọ t h i kì v ng cũng đ thi c quan tâm.

ấ ả ự ề ạ Khi không có thông tin v kh năng hay xác su t x y ra các tr ng thái t nhiên s

ả ế ị ể ử ụ d ng các tiêu chí sau đây đ ra quy t đ nh: Maximax, Maximin, Laplace, Herwicz, Minimax.

ươ

i đa trong các ph ươ ị ố ừ ư ơ ỉ c tiên ph i tìm giá tr t

ả ố ế Tiêu chí Maximax ch ra ph u ng án có k t qu t i đa trong t ng ph ấ ị ớ ả ươ ượ ọ ọ ng án có giá tr l n nh t. Đây còn đ ng án. Theo ng án. Sau đó so sánh các giá ế c g i là tiêu chí ra quy t

ướ tiêu chí này, tr ị ố i đa này và ch n ph tr t ạ ị đ nh l c quan.

ỗ ỏ ị ọ ấ Tiêu chi Maximin ch n giá tr l n nh t trong các giá tr nh nh t c a m i ph

ướ ừ ể ả ấ ủ ươ ươ ng ng án, sau đó

i thi u trong t ng ph ế ị ị ớ ọ ị ị ớ ị ố ọ c tiên ph i ch n các giá tr t ọ án. Theo cách này, tr ấ ch n giá tr l n nh t trong các giá tr này. Đây còn g i là tiêu chí ra quy t đ nh bi quan.

ọ ọ ư ươ

Tiêu chí Laplace hay còn g i là tiêu chí x y ra nh nhau, ch n ra ph ả ấ ả ươ ả c tiên, ph i tính k t qu trung bình cho m i ph

ướ ị ủ ạ ả ế ự nhiên và chia cho s l

ấ ị ỗ ố ượ ấ ả ử ạ ế ng án có k t ằ ng án b ng ạ ng các tr ng thái ự s xác su t các tr ng thái t

ư qu trung bình cao nh t. Tr ấ ả ộ t c các giá tr c a các tr ng thái t cách c ng t ọ đó. Sau đó ch n giá tr trung bình cao nh t. Tiêu chí này gi nhiên là nh nhau.

ượ ọ

Tiêu chí Hurwicz (Realism Criterion) còn đ ạ ệ ế ị ữ ỏ ầ ố ọ c g i là tiêu chí trung bình có tr ng s . ệ ố ự ế Đây cũng là tiêu chí th a hi p gi a quy t đ nh l c quan và bi quan. Đ u tiên, h s th c t

(cid:0) (cid:0) ượ ệ ố ọ ộ ầ ữ ế ị ườ đ c ch n. H s này dao đ ng gi a 0 và 1. Khi g n 0, ng

(cid:0) ạ g n 1, ng ượ ạ c l ng lai, ng i, khi

ế ị ự ề ỉ i ra quy t đ nh bi quan Ư ể ề ươ ng lai. u đi m i ra quy t đ nh l c quan v t ạ ế ị đi u ch nh tính l c quan hay bi quan ườ i ra quy t đ nh t

ứ ư ầ ề ươ v t ườ ủ c a tiêu chí này là cho phép ng ủ c a mình. Công th c tính nh sau:

ị ố ị ố (giá tr t ủ i đa c a ph ươ ng (giá tr t ể ủ i thi u c a ph ươ ng + × Herwicz = (cid:0) × (1 (cid:0) ) án)

ự ấ ơ ộ ả

ể ươ ấ án) ọ ả

ổ ấ ơ ộ ừ ấ ổ Tiêu chí Minimax d a trên b ng t n th t c h i. Tiêu chí này ch n ph ế ấ ơ ộ ng án có t n th t c h i cao nh t. Tr c h t ph i thi ươ ng án và ch n ph ố ươ ng án t i ả ế ậ t l p b ng ươ ọ ng

ổ ấ ấ ướ ố thi u trong s các ph ấ ơ ộ ổ t n th t c h i, sau đó tìm t n th t c h i cao nh t trong t ng ph ấ ơ ộ ổ án có t n th t c h i th p nh t.

ả ả ẩ 3.1.2.3 Mô t

ự ế ầ ẩ ả ỉ ỉ ả ẩ s n ph m ọ ượ ả c s n ph m, trong d án c n ti n hành mô t t m s n ph m đã

Sau khi đã ch n đ ộ ọ ượ c ch n theo các n i dung: đ

Tên, ký mã hi u.ệ

Công d ng.ụ

ướ ượ ố ượ Quy cách: kích th ọ c, tr ng l ng, kh i l ng…

ấ ượ ấ C p ch t l ng

ứ Hình th c bao bì đóng gói.

ủ ế ệ ớ ộ ố ả ứ ẩ t v i m t s s n ph m cùng ch c năng đang

ượ ặ ữ ị ườ c bán trên th tr ể Nh ng đ c đi m ch y u phân vi ng. đ

ụ ế ả ẩ Các s n ph m ph (n u có).

ể ả ọ ơ b ng l i văn c n có thêm hình nh đ minh h a rõ ràng h n v ề

ờ ườ ọ ễ ả ằ ữ Ngoài nh ng mô t ủ ự ẩ ả s n ph m c a d án giúp ng ầ i đ c d hình dung.

ị ườ ụ ủ ự ẩ ả 3.1.3 Phân tích th tr ị ng s n ph m d ch v c a d án

ị ườ ệ ạ ươ ng lai

ầ ị i và t ươ Xác đ nh quy mô th tr ng hi n t i và

ị 3.1.3.1 Xác đ nh quy mô th tr ị ườ ẩ ị ạ ố ớ ng hi n t ệ ạ ự ng lai là xác đ nh nhu c u hi n t ị ườ ứ ả ạ ả ấ ươ t ng l i và t ự ị i đ i v i lo i s n ph m mà d án d đ nh s n xu t và cung ng cho th tr ệ ạ ng.

ố ệ ầ ế ể ị ườ ị ệ ạ ụ  Các s li u c n thi t đ xác đ nh quy mô th tr ng tiêu th trong hi n t i

ả ẩ ướ ả ứ S l

ng s n ph m do các doanh nghi p trong n ầ ệ ế ả ệ ả ố ượ ng là bao nhiêu? Nh v y c n ph i bi ấ c s n xu t ra và cung ng cho ấ ả t có bao nhiêu doanh nghi p s n xu t s n

ấ ủ ừ ệ ư ậ ị ườ th tr ẩ ph m này và công su t c a t ng doanh nghi p là bao nhiêu?

ả ẩ ượ ề ả ậ ng s n ph m đó đ

n ậ ứ ứ ẩ

ậ c nh p kh u t ớ ả ố ề

ượ ị ị ậ ị

ươ ể ố ố ượ ẩ ồ ẩ ừ ướ S l c ngoài v ? Bao g m c nh p kh u ể ị ẩ ứ chính th c và không chính th c. V i s n ph m nh p kh u không chính th c đ xác đ nh ố ượ ươ ồ ượ ả c ngu n ng đ i chính xác và không t n kém nhi u chi phí thì ph i xác đ nh đ đ c t ế ể ậ ẩ ấ ứ ủ ả ố c đ a đi m t p k t g c, xu t x c a s n ph m nh p. Thông tin này giúp ta xác đ nh đ ẫ ọ ướ ừ ậ ủ ng pháp th ng kê ch n m u đ tính toán. c a hàng nh p vào trong n đó dùng ph c t

ố ượ ẩ ả ượ ể ẩ ấ S l ng s n ph m đ c dành đ xu t kh u.

ồ ườ ậ ợ ượ ầ ng hàng hóa còn t n kho, tr ng h p n u không thu th p đ ủ ố ệ c đ y đ s li u

ả ượ L ể ế ứ ể ồ thì có th tham kh o tình hình t n kho trong quá kh đ tính toán.

ị ườ ổ ấ ổ

ẩ ủ ự ế ị ướ ổ ứ ạ ng tiêu th s n ph m luôn luôn thay đ i và thay đ i r t ph c t p. ầ ư ẽ s ụ ả ế ng c a s thay đ i này n u không quy t đ nh đ u t

ả ự ợ ệ ự ậ ự ả Tuy nhiên th tr ế ầ Vì th c n ph i d báo xu h không còn phù h p. Vi c d báo ph i th t s khách quan.

ứ ự ị ườ ươ  Các căn c d báo quy mô th tr ng t ng lai

ố ệ ủ ề ề ẩ ố ứ ụ ả S li u th ng kê v tình hình tiêu th s n ph m c a nhi u năm trong quá kh .

ế ượ ế ộ ủ ừ ạ ố Chi n l ể c phát tri n kinh t văn hóa xã h i c a qu c gia trong t ng giai đo n.

ị ế ủ ủ ạ ả ẩ ổ ạ ả Kh năng đa d ng hóa các ch ng lo i s n ph m làm thay đ i th hi u c a ng ườ i

tiêu dùng.

ị ườ ủ ả Kh năng thanh toán c a th tr ng.

ươ ự  Ph ng pháp d báo:

ự ươ ố ượ ươ D báo theo dãy s th i gian: ph ng pháp bình quân theo s l ng, ph ng pháp

ố ộ ố ờ ưở bình quân theo t c đ tăng tr ng.

ự ướ ng khuynh h ng khuynh h ướ ng

ng: ph ườ ườ D báo theo đ ươ ẳ ng th ng, ph ườ ự ng pháp d báo theo đ ươ ự ng pháp d báo theo đ ườ ướ ng khuynh h ng là đ ườ ng parabol là đ

ậ ự ư ữ ự ỹ ượ ụ  Nh ng l u ý khi l a ch n các k thu t d báo đ ọ c áp d ng:

ươ ữ ự ề ể ừ ế c đi m vì th tùy theo t ng

ng pháp d báo đ u có nh ng u và nh ươ ỗ M i ph ớ ợ ư ụ ự ậ ộ ợ ườ ng h p v i các thông tin và đ tin c y mà áp d ng ph ượ ng pháp d báo cho phù h p. tr

ế ệ ử ụ ủ ầ

ầ ầ ử ụ ồ ố ệ ự ộ ố ể ị ượ ươ ổ ị Ngu n s li u có th thu th p không đ y đ theo yêu c u. Vì th vi c s d ng các ng pháp đ nh ng pháp d báo theo đ nh l ậ ng c n s d ng b sung thêm m t s ph

ươ ph tính sau:

ế ủ ấ ấ ị ả + L y ý ki n c a các nhà qu n tr cao c p, các chuyên viên.

ữ ấ ườ ự ế ụ ẩ ị ế ủ + L y ý ki n c a nh ng ng ả i tr c ti p bán các s n ph m, d ch v đó.

ữ ấ ườ ụ ả ụ ị ế ủ + L y ý ki n c a nh ng ng ẩ i tiêu th s n ph m, d ch v đó.

ộ ố ưở ng khác đ đ m b o k t qu d ả ự

Có th phân tích thêm m t s các y u t ứ ế ố ả nh h ứ ố ể ả ủ ể ư ả ậ ầ ả ế ủ báo nhu c u nh giá c , m c tăng thêm c a dân s , m c tăng thêm c a thu nh p…

ị ườ ẩ ị 3.1.3.2 Xác đ nh vùng th tr

ụ ả ng tiêu th s n ph m ị ệ ầ ị ườ ể ế ụ ả ẩ Các công vi c c n ti n hành đ xác đ nh vùng th tr ng tiêu th s n ph m c a d ủ ự

án:

ụ ả ệ ạ ứ ẩ ả ế Nh n d ng vùng th tr ng tiêu th s n ph m trong hi n t i t c ph i bi ệ ả t hi n s n

ẩ ơ ậ ph m đang đ ạ ượ c tiêu th ị ườ ụ ở ữ nh ng n i nào?

ố ượ ả ẩ ượ ừ ụ ị Xác đ nh kh i l ng s n ph m đ c tiêu th trong t ng vùng là bao nhiêu.

ế ố ả ưở ố ượ ế ụ ẩ ả Phân tích rõ các y u t nh h ng đ n kh i l ừ ng s n ph m tiêu th trong t ng

vùng.

ọ ụ ả ệ ấ ả

ể ả ư ố

ị ế ố ủ ả ạ ươ ế ớ ợ ẩ ế ố ng c n chú ý đ n các y u t ị ế ng đ i c a th hi u tiêu dùng, l ể ọ ả ng tiêu th s n ph m đ đ m b o hi u qu cao nh t. Đ ch n nh : quy mô dân s và kh năng thanh toán i th trong c nh tranh v i các

ủ ị ườ Ch n vùng th tr ầ ị ườ đúng vùng th tr ổ ủ c a vùng, tính n đ nh t ố đ i th trong vùng.

ị ị ầ ủ ự

3.1.3.3 Xác đ nh th ph n c a d án ị ị ườ Sau khi xác đ nh đ c quan h cung – c u trên th tr ẩ ng s n ph m, ch n đ

ị ườ ụ ố ượ ả ượ ả ng tiêu th và kh năng có th đ u t ầ , nhà đ u t ả s d ki n kh i l ọ ượ c vùng ẩ ng s n ph m

ệ ể ầ ư ầ ị ể ả ướ ầ ư ẽ ự ế ứ th tr ấ có th s n xu t hàng năm và c tính th ph n theo công th c:

Qda – Qxk K = Qm

Trong đó:

ượ ấ ư ị ườ ự ả ẩ Qda: L ả ng s n ph m d án s n xu t đ a vào th tr ng

ượ ự ẩ ả ấ Qxk: L ẩ ng s n ph m d án dành xu t kh u

ượ ả Qm: L ẩ ng s n ph m tiêu th ụ ở ị ườ th tr ng trong n ướ c

ủ ả ị ườ ẩ ả ạ 3.1.3.4 Kh năng c nh tranh c a s n ph m trên th tr ng

ả ạ 3.1.3.4.1 Phân tích kh năng c nh tranh

ể ế ượ ỹ ấ ự ị ự ư ả ể Đ có th chi m đ ầ ng nh đã d đ nh, d án c n ph i xem xét k v n đ ề

ẽ ỹ ị ườ c th tr ủ ố ạ c nh tranh, xem xét k các đ i th đã có và s có.

ặ ạ ả

ầ ả ị ử ụ ấ ượ ả ệ ị ặ ể ư ệ ề ụ ể ả C n ph i đánh giá kh năng c nh tranh trên c hai m t giá tr (bi u hi n qua giá c ) ng,

ệ ụ ể ả ặ và giá tr s d ng (bi u hi n qua các đ c tính, công d ng, các đ c tr ng v ch t l tính ti n d ng, k c nhãn mác, bao gói).

ạ ả 3.1.3.4.2 Tính kh năng c nh tranh

ề ươ ả  V ph ệ ng di n giá c

ầ ư ố ớ ấ

ặ ự ỉ ả ủ ầ ậ

ệ ả ượ ố

ể ạ ờ ụ ả

ữ ư ế ị ả ng v n t c nh năng l

ả ượ ị ấ ợ ụ ữ ướ c, Đ i v i nh ng m t hàng h u nh lúc nào cũng ch s n xu t, tiêu th trong n ệ ư ộ ố ậ ệ nh m t s v t li u xây d ng thì ta c n thu th p giá bán c a các doanh nghi p hi n có và ờ ể ẫ ự ế ủ ự d ki n giá bán c a d án sao cho cân đ i, đ có th c nh tranh đ i. c mà v n ph i có l ự ữ ấ ồ ẩ Còn nh ng s n ph m mà quá trình s n xu t đ ng th i là quá trình tiêu th , không d tr ả ậ ả ệ ượ ượ ng đi n, s n l đ i hành hóa, hành khách. N u xác đ nh giá c ẽ ễ không thích h p thì s d dàng b m t khách hàng.

ố ớ ầ ớ ấ

ể ế ặ ả

i, nh t là hàng hóa tiêu dùng, đ đánh giá kh ấ ể ườ ậ ườ ậ ẩ ợ ng h p này, ng i ta s

Đ i v i ph n l n các hàng hóa còn l ạ ữ ể ự ế ỉ ợ ấ ả ị ả ạ ẩ năng c nh tranh, ta có th xem đây là nh ng m t hàng s n xu t đ thay th nh p kh u. ầ ử C n d ki n giá bán không nên cao h n giá nh p kh u. Trong tr ứ ụ d ng ch tiêu m c tr c p giá gi ơ đ nh.

b ứ Công th c tính: Mgđ = 1 a

Trong đó:

ủ ự ệ ả ẩ ồ b: giá bán buôn xí nghi p s n ph m c a d án bao g m giá thành và lãi

ủ ẩ ồ ườ ấ ẩ i xu t kh u, chi phí

ậ a: giá bán c a s n ph m nh p kh u bao g m giá bán c a ng ả ố ế ẩ ể ể ủ ả ậ v n chuy n b c x p hàng hóa, phí b o hi m

ợ ấ ứ ả ị Mgđ: M c tr c p giá gi đ nh

ẩ ậ ế ư ề ậ ẩ

ẩ ẩ ậ

ủ ứ ậ ơ ẩ

ứ ộ ế ố ủ ẩ ậ ậ

ứ ậ ố ủ ậ ế ấ ở trong n

ồ Chú ý: a không tính thu nh p kh u và phí l u kho vì hàng nh p kh u v bao g m ứ ẩ ậ ả c nh p kh u chính th c và nh p kh u không chính th c nên giá bán c a hàng nh p kh u ế ủ ể không chính th c có th cao h n giá bán c a hàng nh p kh u chính th c. Ngoài ra, thu ẩ ế ướ c chi ph i. Vì v y n u tính thu nh p kh u ch quan, do nhà n nh p kh u là m t y u t ướ ả ạ ả vào a thì không ph n ánh đúng kh năng c nh tranh c a hàng hóa s n xu t c, hình thành tâm lý ả ỷ ạ l i.

ự ủ ả ả ẩ ạ ượ ớ ậ c v i hành nh p N u ế Mgđ ≤ 0 thì s n ph m c a d án có kh năng c nh tranh đ

ẩ kh u và ng ượ ạ c l i.

ể ẩ ẩ ả ạ ớ ấ V i các d án s n xu t s n ph m xu t kh u đ tính kh năng c nh tranh thì s ử

ả ợ ấ ấ ả ữ ứ ệ ỉ ự ụ d ng ch tiêu m c tr c p giá h u hi u

ứ Công th c tính: PTN MH ớ 1 v i PTG = CIFR – CIFV = PTG

Trong đó:

ụ ộ ở ướ ượ ố ữ ệ ị ị PTN: giá tr ph tr i c đ

trong n ể ạ ấ c xác đ nh b ng hi u s gi a giá tr xu t ị ị ấ ượ ằ ng đó. ượ l ậ ệ ng và chi phí nguyên v t li u đ t o ra giá tr xu t l

ị ụ ộ ị ườ ế ớ PTG: giá tr ph tr i tính trên th tr ng th gi i,

ấ ượ ị ị ườ CIFR: giá tr xu t l ng trên th tr ng th gi ế ớ i

ậ ệ ừ ự ị CIFV: giá tr nguyên v t li u cho t ng d án.

ợ ấ ữ ứ ệ MH: m c tr c p giá h u hi u.

ủ ự ị ườ ẩ ả ạ ả ng qu c t ố ế N u ế MH ≤ 0 thì s n ph m c a d án có kh năng c nh tranh trên th tr

ẩ ượ ấ ứ t c là xu t kh u đ c, và ng ượ ạ c l i.

ề ươ ị ử ụ ệ  V ph ng di n giá tr s d ng

ấ ượ ể ư ả ệ ủ ả ự Ch y u c n nêu rõ ch t l ẩ t c a s n ph m d án so

ủ ế ầ ả ẩ ạ ẩ ị ườ ớ v i các s n ph m cùng lo i đang bán trên th tr ặ ng s n ph m, đ c đi m u vi ng.

ự ề ạ Ch t l ng s t o ra uy tín c a s n ph m và đây là lo i uy tín th c, lâu b n, th ể

ấ ượ ệ ẽ ạ ủ ủ ả ố ớ ẩ ườ ệ ệ hi n trách nhi m c a doanh nghi p đ i v i ng i tiêu dùng.

ấ ẩ ẩ ộ ị ườ ng

ớ V i các d án s n xu t s n ph m dành xu t kh u thì n i dung phân tích th tr ẩ ự ầ ư ấ ả ể ả ữ ả s n ph m c n l u ý nh ng đi m sau:

ẩ ủ ướ ể ế ữ ậ ủ ự ố ớ ẩ Nh ng th ch nh p kh u c a n ạ ả c ngoài đ i v i lo i s n ph m c a d án

ệ ố ộ ậ ủ ả ị ướ ứ ư ế ậ ị H th ng b o h m u d ch c a n ẩ c ngoài nh thu quan, đ nh m c nh p kh u

(quota)…

ứ ướ ị ườ ế ậ ẩ ậ Ph ể c v n chuy n đ n th tr ả ng nh p kh u s n

ươ ủ ự ả ng th c, kho ng cách, giá c ể ả ẩ ph m c a d án và b o hi m.

ậ ố ỷ ị T giá h i đoái dùng trong thanh toán m u d ch.

ủ ạ ả ố ướ ủ ở ố ướ Kh năng c nh tranh v i các đ i th trong n c đó và các đ i th các n c khác

ị ườ ấ ẩ cũng xu t kh u vào th tr ớ ng đó.

ươ

ng 4

ậ

ỹ

ệ

Phân tích k thu t công ngh

ư có s lố i u c a không

ế Phân tích kỹ thu tậ công nghệ là ti nề đề cho vi cệ ti nế hành phân tích m tặ kinh ủ phân tích kỹ thu tậ công nghệ thì ệ phân tích kinh tế tài chính tuy r ngằ các thông số kinh tế có nhả

ặ ỹ ậ ,ế tài chính , các dự án đ uầ t t không th tể i n hành hưởng đ nế các quy t đế ịnh v ề m t k thu t.

Các dự án không có khả thi về m tặ kỹ thu tậ ph iả được bác bỏ để tránh nh ngữ t nổ

ấ ầ ư ả ầ ư th t trong quá trình t ự h c hi n ệ đ u t và ậ v n hành k t ế qu đ u t sau này.

tế kiệm được các ngu nồ l c,ự m tặ khác tranh thủ đ

ặ

ự ặ ọ oặc là gây t nổ th t ngu n ồ l c, ho c đã b l

Quy tế định đúng đ nắ trong phân tích kỹ thuật công nghệ không chỉ là lo iạ bỏ các dự án không khả thi về m tặ kỹ thu tậ mà còn là ch pấ nh nậ dự án khả thi về m tặ này. Đi uề này cho phép, m tộ m tặ ti cượ cơ h iộ i,ạ n uế ch pấ nh nậ dự án không khả thi do nghiên c uứ để tăng thêm ngu nồ l c.ự Ngược l coi nhẹ y uế tố kỹ thu t,ậ ho cặ bác bỏ dự án khả thi về m tặ kỹ ch aư th uấ đáo ho c do ỏ ỡ m tộ ấ thu tậ do b oả th ,ủ do quá th n ậ tr ng thì h ồ ự ơ ộ ể ngu n l c. c h i đ tăng

ậ

Phân tích kỹ thu tậ công nghệ là công vi cệ ph cứ t pạ đòi h iỏ ph iả có chuyên gia kỹ sâu về t ngừ khía c nhạ kỹ thu tậ công nghệ c aủ dự án. Chi phí nghiên c uứ iớ trên dưới 80% chi phí nghiên c uứ khả thi, ậ ủ dự án thông thường chi mế t

ư ủ ự thu t chuyên m tặ kỹ thu t c a và từ 1 5% tổng chi phí đ uầ t c a d án.

ủ tấ cả các lo iạ dự án đ

ph ng,

ự ị ứ ạ Tuỳ thu cộ vào dự án cụ thể mà n iộ dung phân tích kỹ thu tậ có m cứ độ ph c t p khác nhau. Không có m tộ mô hình ti pế c nậ nào về m tặ phân tích kỹ thu tậ có th thích ể ngứ v iớ t dự án c.ượ Trong đó mô hình phân tích kỹ thu tậ c a các ngươ đ iố đ yầ đủ các v nấ đ kề ỹ thu tậ cơ đ uầ tư thu cộ lĩnh v cự công nghi pệ bao gồm t ỹ ngươ pháp và k thu t b nả như đ cặ tính s nả ph mẩ và ki mể tra chất l ậ s nả xuất, ượ đ cặ tính và công su tấ máy móc thi ố các cơ sở hạ ồ tế b ,ị đ cặ tính và nhu c uầ ngu n v n, ấ tầng, đ a đi ểm xây d ng nhà máy, v n đ ề xử lý ch tấ th i...ả

Do đó, tuỳ theo t ngừ dự án cụ thể mà các v nấ đề kỹ thu tậ đ

Ở ộ ả xử lý nhi uề thông tin. xét n i dung phân đây chúng ta xem

cượ chú tr ngọ xem xét ở m cứ độ khác nhau trong nghiên c u.ứ Dự án càng l nớ các v nấ đề kỹ thu tậ càng ph cứ t p,ạ tích kỹ thu tậ ầ càng c n ph i c aủ các dự án đ uầ tư thu cộ lĩnh v cự công nghi pệ v iớ các v nấ đ ề sau.

ả ả ẩ 4.1.1 Mô t s n ph m

ẩ ủ s nả ph m chính, ẩ s nả ph m ph ,

Đặc đi m c a ụ ch tấ th i.ả Các tiêu chu nẩ ch tấ lượng ể ả đ tạ được làm cơ sở cho vi cệ nghiên c uứ các v nấ đề kỹ thu tậ khác. Các hình ử ụ ủ ả ầ c n ph i ụ th cứ bao bì, đóng gói, các công d ng và cách s d ng c a s n ph ẩm.

ự ế Các phương pháp và phương ti nệ để ki mể tra ch tấ lượng s nả phẩm. Xác định các yêu c uầ về ch tấ lượng c aủ s nả ph mẩ ph iả đ t,ạ dự ki nế bộ ph nậ ki mể tra ch tấ lượng sau khi đã xác định phương pháp ki mể tra, dự ki nế các thi tế bị và d ngụ cụ c nầ cho vi cệ ki mể tra ch tấ lượng, d ki n chi phí cho công tác ki m ể tra

ấ ự ị 4.1.2 Xác đ nh công su t d án

ạ ấ 4.1.2.1.1 Các lo i công su t

 Công su t lý thuy t ế ấ

ấ ể ạ ế ự ế

ố ề ấ Công su t lý thuy t là công su t l n nh t mà d án có th đ t đ n trong các đi u ấ t b ch y su t 24h/ngày và 365 ngày/năm. Công su t

ể ạ ượ ấ ầ ọ ấ ớ ế ị ạ ứ ệ ả ế ớ ạ i h n trên ch không th đ t đ c, còn g i là công su t tr n. ấ ế ki n s n xu t lý thuy t: máy móc thi ể ế ỉ lý thuy t ch tính đ bi t gi

ấ  Công su t thi ế ế t k

ế ế ượ ệ ả ề c trong đi u ki n s n

ệ ự t k là công su t mà d án có th th c hi n đ ượ ể ế ườ ề ấ ấ ấ ấ Công su t thi ệ ả ườ ng. Các đi u ki n s n xu t bình th ể ự ng đ c k đ n là: xu t bình th

ệ ạ ị t b ho t đ ng theo đúng quy trình công ngh , không b gián đo n vì

ế ị ự ữ ướ Máy móc thi nh ng lý do không d tính đ ạ ộ ượ c tr c.

ượ ả ầ ủ ầ Các đ u vào đ ả c đ m b o đ y đ .

ự ấ ế ế ủ Công su t thi c tính d a trên công su t thi

ấ ờ ệ ế ế làm vi c trong 1 năm. Khi tính công su t thi

ế ế ượ t k đ ố ờ và s gi ằ ấ ố ờ ố ấ ấ ế ị ủ t k c a máy móc thi t b ch ố t k thì s ngày làm ự ự ế /ca l y theo d ki n trong d

ế y u trong 1 gi ệ vi c trong 1 năm l y b ng 300 ngày còn s ca/ngày, s gi án.

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ế ế ấ t k Công su t thi ủ trong 1h c a máy ế ị ủ ế Công su tấ t kế ế thi (1năm) t b ch y u ố ờ làm S gi ệ vi c trong 1ca S caố trong 1 ngày ố S ngày làm ệ vi c trong 1 năm

ấ ự ế móc thi  Công su t th c t

ấ ư ấ

ườ ề ấ ấ

Công su t thi c vì trong th c t ả t k đã mang tính th c t s n xu t khó đ m b o đ ặ ỹ ậ ổ ứ ầ ế ế ượ ự ế ả đ ụ hay x y ra các tr c tr c k thu t, t ạ ự ế ơ ế ẫ h n công su t lý thuy t nh ng v n khó đ t ệ ả ượ ả ả c các đi u ki n s n xu t bình th ng mà ấ ch c, cung c p đ u vào…

ườ ự ế ấ ấ ằ ỉ Thông th

ng công su t th c t ữ ạ ộ ỉ

ch nên l y t ầ ạ ề ớ ự ế ệ ấ ạ ấ ế ế t k . ư Ngoài ra, trong nh ng năm ho t đ ng đ u tiên do ph i đi u ch nh máy, công nhân ch a ấ th o vi c… nên công su t th c t ấ ố i đa b ng 90% công su t thi ả ơ ữ còn đ t th p h n n a so v i công su t thi ế ế t k .

ậ ự ấ ượ ấ ư Trong khi l p d án, công su t thi ế ế ườ t k th ng đ c l y nh sau:

ự ế ấ ấ Năm 1 Công su t th c t = 50% công su t thi ế t

kế

ự ế ấ ấ Năm 2 Công su t th c t = 70% công su t thi ế t

kế

ự ế ấ ấ Năm 3 Công su t th c t = 90% công su t thi ế t

kế

ấ ố ố ể ấ  Công su t t i thi u (công su t hòa v n)

ấ ố ứ ớ i thi u là công su t t

Công su t t ấ ủ ự ể ư ậ ẽ ị ỗ ố ọ ể ố ng ng v i đi m hòa v n. Ta không th ch n ấ ự . Công su t

ể ỏ ơ ấ ể ọ ấ ươ ấ công su t c a d án nh h n công su t hòa v n vè làm nh v y d án s b l ố t i thi u còn g i là công su t sàn.

ấ ủ ự ự ọ 4.1.2.1.2 L a ch n công su t c a d án

ự ự ế c l a ch n theo công su t th c t

ố ấ ủ Công su t c a d án đ ừ

ấ ề ặ

ọ ế ế ọ ệ ườ ậ ủ ố ỹ ế ị ế ấ ẽ ế t b công ngh th ỏ ấ , không nh thua công ế ị ủ ế ầ ố ớ t k yêu c u đ i v i máy móc thi t b ch y u. ợ ế ị t b công ngh thích h p vì trong các ế ế ự t k ệ ế ng tr c ti p cho ta bi t công su t thi

ượ ự ấ su t hòa v n. T đó, suy ra công su t thi ệ ự Đi u này liên quan ch t ch đ n vi c l a ch n thi thông s k thu t c a thi ủ c a chúng.

ấ ủ ự ượ ự ọ ớ ế ố ỏ Công su t c a d án đ c l a ch n l n hay nh tùy theo các y u t sau đây:

ị ườ ủ ứ ầ ộ ệ ạ ươ ố ớ ạ ả M c đ yêu c u c a th tr ng hi n t i và t ẩ ng lai đ i v i các lo i s n ph m

ủ ự c a d án

ị ườ ế ả Kh năng chi n lĩnh th tr ng.

ế ố ầ ố ớ ệ ấ ấ ạ Kh năng cung c p các y u t ả đ u vào và nh t là đ i v i các lo i nguyên li u ph i

ậ ẩ ả nh p kh u.

ả ế ị ệ ấ ợ Kh năng mua các thi t b công ngh có công su t phù h p.

ự ề ổ ứ ề ả ấ Năng l c v t ch c, đi u hành s n xu t.

ề ố ầ ư ả Kh năng v v n đ u t .

ể ả

ườ ặ ầ ư ư ượ ng pháp phân kì đ u t

ư ị ể trên ch a th xác đ nh đ ươ ụ ng áp d ng ph i ta th ấ ạ ượ ươ ầ ế c rõ ràng ho c có th x y ra các bi n , đ a công su t tăng có ấ ầ ư ng pháp phân kì đ u t c công su t yêu c u. Ph

ầ ề ư ể ế ố Khi các y u t ườ ủ ộ đ ng, r i ro… ng ế ầ lên d n d n cho đ n khi đ t đ ệ nhi u u đi m rõ r t:

ầ ư ố ả ỏ ầ ẳ ộ V n đ u t ban đ u không ph i b ra m t lúc quá căng th ng.

Ổ ị ế ố ầ ầ ầ n đ nh d n d n các y u t đàu vào, đ u ra.

Ổ ị ạ ượ ệ ề ầ ầ ả ộ n đ nh d n d n b máy qu n lý đi u hành, rèn luy n đào t o đ c công nhân.

ế ượ ổ ấ ợ ữ ế ấ ạ ấ ộ ộ H n ch đ c t n th t khi có nh ng bi n đ ng đ t xu t, b t l i.

ươ ư ữ ượ ụ ệ ộ c áp d ng r ng rãi hi n nay,

ầ ư ự ế ng pháp này đ ố ướ ấ ể ố ớ ự nh t là đ i v i d án đ u t Do có nh ng u đi m trên nên ph ằ tr c ti p b ng v n n c ngoài.

ạ ắ ự ộ

ự ệ dài, ng n khác nhau tùy thu c vào d án ạ c phân ra 2,3 giai đo n. Không nên phân ra

ệ ổ ứ ườ ạ ệ ệ ụ ể c th . Thông th ng các d án hi n nay đ ề quá nhi u giai đo n gây khó khăn cho vi c t ầ ư Vi c phân kì, chia ra các giai đo n đ u t ượ ự ch c th c hi n.

ệ ươ ả 4.1.3 Công ngh và ph ấ ng pháp s n xu t

ả

ư ộ Để s nả xu tấ ra cùng m tộ lo iạ s nả phẩm có thể sử d ngụ nhi uề lo iạ công nghệ và áp dụng nhi uề phương pháp s nả xu tấ khác nhau. Tuy nhiên, m iỗ lo iạ công nghệ và phương pháp sản xu tấ cho phép s nả xu tấ ra s nả ph m cùng loại, nh ngư có nh ngữ đ cặ tính, ch tấ ẩ lượng và chi phí s nả xu tấ khác nhau. Do đó ph iả xem xét và l aự ch nọ trong các công nghệ ấ hi nệ có lo iạ nào thích h pợ nh tấ đ iố v iớ lo iạ s nả phẩm mà dự và phương pháp s n xu t tế bị c nầ mua sắm, v iớ khả án dự định s nả xu t,ấ phù h pợ v iớ đi uề ki nệ c aủ máy móc, thi ả ể ự năng tài chính và y uế tố có liên quan khác nh tay ngh , ề th l c, trình đ qu n lý.

Để l aự ch nọ công nghệ và phương pháp s nả xu tấ thích h pợ c nầ xem xét các v nấ

đề sau đây:

Công nghệ và phương pháp s nả xu tấ đang đ

ề tệ chú ý đ nế các ph nầ m m c a

ệ ấ ồ

ề ở ữ

ở cượ áp d ngụ trên thế giới: Công nghệ ủ công nghệ (bí chế bi nế hay công nghệ chế t o?ạ Đặc bi quy t,ế ki n ế th c,ứ kinh nghiệm...). Yêu c uầ tay nghề c aủ người sử d ng;ụ yêu c uầ về nguyên v tậ li u,ệ năng lượng sử dụng, khả năng chuy nể sang s nả xu tấ m tặ hàng khác phương th cứ cung ợ khi m tặ hàng cũ không còn thích h p; ngu n cung c p công ngh ; Các ệ d uấ hi uệ ho cặ tên thương m iạ c aủ s nả ph mẩ có nhả ấ c p; quy n s h u công nghi p, ẩ hưởng l nớ đ nế vi cệ tiêu thụ s n ph m ả nước, giá c vàả ngo i ạ t trong và ngoài .ệ

Khả năng về v nố và lao đ ng.ộ

hi nệ đ i,ạ rẻ ti n,ề sử d ngụ nhi uề lao đ ngộ để gi

ề

ư ệ N uế thi uế v n,ố th aừ lao đ ngộ thì nên ch nọ công iả quy tế vi cệ làm. Ngược ngh kémệ ố thi uế lao đ ngộ thì ch nọ công nghệ hi nệ đại, đ tặ ti n,ề sử d ngụ ít lao i,ạ n uế nhi u v n, l đ ngộ . Xu hướng lâu dài c aủ công nghệ để đ mả b oả tránh sự l cạ h uậ ho cặ khó khăn gây trở ng iạ cho việc sử dụng công ngh trong khi còn ch a thu h i ủ ố ồ đ v n.

Khả năng v nậ hành và qu nả lý công nghệ có hi uệ qu . Vả

i cệ áp d ngụ công nghệ quá hi nệ đ iạ hoặc còn đang được thử nghi mệ sẽ có nhi uề m oạ hi m;ể chi phí mua công nghệ quá l n,ớ công su tấ s nả xu tấ l n,ớ ch tấ l ngượ s nả phẩm cao, giá bán cao nhiều khi cướ đang phát tri n.ể Tuy nhiên, vi cệ không thích h p ợ v iớ đi uề kiện thị trường c aủ các n sử d ngụ công nghệ quá l c ạ h u ậ s ẽ s n ả xu t ấ ra s n ả ph m ẩ ch t ấ lượng kém, khó tiêu th ụ trên th ị trường ngay c ả thị trường trong nước.

ử ụ ạ Nguyên liệu s d ng đòi h i ỏ lo i công ng ệ h nào?

Đi uề ki n vệ ế ấ hạ t ngầ hi nệ có, khả năng bổ sung, có thích h pợ với công

ệ ự ế ọ ề k t c u ngh d ki n ch n hay không?

Đi uề ki nệ phát tri nể kinh tế xã h iộ c aủ địa phương, phong t cụ t pậ quán c aủ sự ch pấ nh nậ và có ư ơ sử d ngụ công ngh .ệ Đó là sự đáp ngứ c aủ cơ sở hạ t ng,ầ

ủ ư dân c n i thể ti pế thu công ngh ệ c a dân c ...

ệ t quan

ả ph i ng ng

Các y uế tố r iủ ro có thể x yả ra trong quá trình sử d ngụ công ngh .ệ Đi uề này đ cặ tr ngọ đ iố v iớ các nước nghèo. Ch ngẳ h nạ các loại công nghệ hi nệ đ iạ thì thị bi ở th ế bị trường công ngh ệ r t ấ giới h n, ạ do đó người đi mua công ngh ệ thường động. Tình tr ng ạ ừ s nả xu tấ do sự phụ thu cộ vào m tộ số người cung c pấ là đi uề dễ x yả ra. Khi ch nọ công nghệ c nầ ch nọ lo iạ có nhi uề ngu nồ cung c pấ nh mằ t oạ sự c nhạ tranh trong cung c pấ công ngh ,ệ từ đó sẽ mua được công nghệ v iớ giá phải ạ ộ chăng, m tặ khác t oạ thế chủ đ ngộ trong ho t đ ng sau này.

ạ

ạ ặ ở nghệ có thể khác nhau, có lo iạ tiết ki mệ năng lượng nh ngư l ả i. ạ L i ph i xem xét gược l

Xem xét toàn di nệ các khía c nhạ kinh tế kỹ thu tậ c aủ công ngh .ệ uƯ đi mể c aủ các iạ sử d ngụ nhi uề ề nhi u ể ự ch nọ được công nghệ thích h pợ v iớ giá ph iả chăng, l aự ch nọ i u nề

ề ớ lo i công ệ ộ nguyên v t ậ li u, lao đ ng ho c các chi phí khác và n ước đ l a ơ n i, nh được công nghệ tối uư v i đi u ki n ủ ơ ở ệ của đ t nấ ước, c a c s .

ọ

ươ ư ể ố ệ ầ ng án đ a ra so sánh t ả i thi u ph i là 2 ph

ấ ượ ệ ệ ề ấ ế ể ươ ả ệ ự Vi c l a ch n công ngh c n ph i thông qua tính toán so sánh ph ng án đ quy t ồ ỉ ố ươ ng án. Các ch tiêu so sánh g m: ổ ệ ử ụ ng, công su t, giá thành, v sinh công nghi p, đi u ki n s d ng và tu i ị đ nh. S ph quy cách, ch t l

ệ ự ả ọ ả ễ ố i pháp ch ng ô nhi m môi

ế ị t b . Trong công ngh l a ch n cũng ph i có các gi ử ấ ả ọ ủ th c a thi ườ tr ng và x lý ch t th i.

Sau khi đã ch nọ được phương pháp s nả xu tấ hoặc quy trình công nghệ cho dự án, tả chi tiết và làm rõ lý do ch n.ọ Ti pế đó là l pậ sơ đồ quy trình công nghệ đã cho thấy m tộ cách đ nơ gi nả ho cặ chi tiết ti nế trình s nả xu tấ từ đ uầ vào

ả ph i mô ch n.ọ Sơ đ nàyồ (nguyên li u)ệ qua các công đo nạ s nả xuất chế bi nế đến đ uầ ra (thành phẩm).

ọ 4.1.4 Ch n máy móc thi ế ị t b

Tùy thuộc công nghệ và phương pháp s nả xu tấ mà l aự ch nọ máy móc thi

ả

ử ụ ệ ề ậ tế bị thích hợp. Đ ngồ th i,ờ còn căn cứ vào trình độ ti nế bộ kỹ thu t,ậ ch tấ lượng và giá cả phù h pợ v iớ kh năng ,ư v iớ đi uề ki nệ b oả dưỡng, s aử ch a,ữ công v nậ hành và v nố đ uầ t ượng s d ng, đi u ki n ề su t,ấ tính năng, đi u ki n v n hành, năng l ệ khí h u...ậ

tế bị chính tr cự tiếp s nả xuất; thi

ụ thay th ;ế thi

ả tế bị cho dự án ph iả l pậ b ngả liệt kê mô tả Sau khi đã ch nọ được lo iạ máy móc thi ủ theo các căn cứ để lựa ch nọ đã trình bày. Trong b ngả liệt kê ph iả s pắ x pế các đ y đầ thiết bị máy móc thành các nhóm sau đây: máy móc thi tế bị phụ tr ;ợ thiết bị v nậ chuy n,ể b cố x p,ế băng truyền; thiết bị và d ngụ cụ đi n;ệ máy móc tế bị đo lường, ki mể tra chất lượng dụng c ,ụ phòng thí nghiệm; thiết bị và d ngụ cụ và thi b oả dưỡng, s aử ch a,ữ ph tùng, phòng cháy, xử lý ch tấ thải; các lo iạ xe đ a ư đón công nhân, xe con, xe t tế bị khác. tế bị an toàn, b oả hộ lao đ ng,ộ máy móc, thi i; các

ấ

ể ố ệ chuyên môn, chi phí l pắ ráp, v nậ chuy n...ể ểm, b c d v n chuy n đ n t n nhà

ế ậ ầ ả ả ớ ủ ự ả ộ ế ị ườ t b th

Giá mua các lo iạ thiết bị này có thể sử d ngụ b ngả hi nệ giá (Proma invoice) ho cặ tham kh oả các thông tin qua các cơ quan đ iạ di n,ệ các chuyên gia kỹ thuật. Để có thể mua được thiết bị mong mu nố v iớ giá phải chăng nên dùng phương th cứ đ uấ th u.ầ Giá này bao g mồ chi phí s nả xu t,ấ chi phí mua b ngằ sáng ch ,ế bí quyết kỹ thu t,ậ tên hi uệ Đ iố v iớ máy thương m i,ạ chi phí hu n luy n nh p,ậ dùng giá CIF + chi phí b o hi ỡ ậ máy. Chi phí ắ ỹ ế ng chi m m t kho n l n trong chi phí c a d án nên c n ph i cân nh c k và thi ỉ ụ ể ỉ tính toán t m , c th .

N uế chi phí l pắ đặt máy móc thi

tế bị tính tách riêng thì nó có thể ước lượng từ 1 15% hay hơn n aữ tuỳ thu cộ vào loại thiết bị và tính ph cứ t pạ c aủ vi cệ lắp đ t. ặ N uế th iờ gian giao máy trên 18 tháng thì ph i d k ả ự i n t c đ tr ế ố ộ ượt giá.

ọ ự ươ

ệ ủ ế ầ ươ ộ ố ủ ế ử ụ

ế ị ế ng án, tính toán kinh ỉ ng pháp so sánh ch y u s d ng ch tiêu NPV, IRR. ệ ự ch nọ lo iạ công su tấ c aủ c a máy móc thi

ế ị t b , công ngh ch y u c n nêu lên m t s ph ươ ng án đó. Ph ế ủ ọ ư ự L a ch n thi ế và so sánh các ph t ổ ầ C n chú ý đ n tu i th kinh t máy móc thiết bị tối u d a vào khâu t b . Vi c l a xác định công su tấ khả thi c aủ dự án.

ậ ệ ầ 4.1.5 Nguyên v t li u đ u vào

Nguyên v tậ li uệ đ uầ vào gồm t

tấ cả các nguyên v tậ li uệ chính và phụ là chính và ụ ậ li uệ bao bì đóng gói. Đây là m tộ khía c nhạ kỹ thu tậ quan tr ngọ c aủ dự án, c nầ

ề ph , v t xem xét k ỹ theo các v nấ đ sau:

ả Trước h tế ph iả xem xét nguyên v tậ li uệ sẽ sử dụng cho dự án thu cộ lo iạ nào. cung c pấ nguyên v tậ li uệ có ảnh hưởng đ nế sự s ngố còn và quy mô c aủ

Ngu nồ kh năng dự án sau khi đã xác định được quy trình công ngh , ệ máy móc thi t bế ị.

ế ế ứ ả Ngu nồ cung c pấ nguyên v tậ li uệ cơ b nả ph iả đảm b oả đủ sử d ngụ cho dự án ho tạ động h t ế đ i. ờ N u ế không đ , ủ thì có th ể ch n ọ địa đi m ể khác ho c ặ gi m ả quy mô c a ủ d ự án. Khi nguyên li uệ chính dự ki nế sử d ngụ cho dự án cũng có thể được sử d ngụ các dự án khác thì ph i cân nh ợ ường h p th hai. ả n u x y ra tr ắc tính kinh t

Khi nguyên li uệ chính ph iả nh pậ từ nước ngoài t ngừ phần ho cặ toàn b ,ộ c nầ ,ệ sự ràng bu cộ b iở

xem xét đ yầ đủ các nhả hưởng c aủ việc nhập này: khả năng ngo iạ t thiết bị, mua sắm.

ơ ở ạ ầ 4.1.6 C s h t ng

ử ụ Năng lượng: có nhi uề lo iạ có thể sử d ngụ như đi n,ệ các ngu nồ từ d uầ ho ,ả các biogaz.. Ph iả xem xét ngu n tồ ừ th c ự vật, từ m t ặ tr i,ờ gió, thuỷ tri u,ề nguyên tử n ng,ặ nhu c uầ s d ng, ử ụ ngu nồ cung c p,ấ đ cặ tính, chất lượng, tính kinh tế khi sử d ng,ụ chính sách c aủ Nhà n ước đ iố v iớ lo iạ năng lượng ph iả nh p,ậ v nấ đề ô nhi mễ môi trường... c aủ m iỗ lo iạ được s d ng đ ể ước tính chi phí.

ộ ơ ử ụ Nư cớ : C nầ xem xét nhu c uầ sử dụng theo t ng ừ m cụ đích, ngu nồ cung c pấ ; thoát nước: c ngố rãnh, hệ th ngố xử lý nước thải trước khi th iả ra các công trình công c ngộ hay sông ngòi để tránh gây ô nhiễm. Chi phí bao gồm: Chi phí đ uầ tư xây d ngự hệ th ngố tế bị kèm theo. Chi phí sử d ngụ căn cứ vào lượng nước tiêu thụ cung c pấ nước và các thi ị kh i lố ượng nước s d ng. và giá nước ho cặ chi phí tính cho m t đ n v

ề

ủ ừ ậ ớ Các cơ sở hạ t ngầ khác: Hệ th ngố giao thông để cung c pấ đ uầ vào và tiêu thụ hệ th ngố phòng cháy ầ được xem xét tuỳ thu cộ vào lo iạ dự án. Nh ngữ gì có s n,ẵ nh ngữ hệ và chi phí v n hành c a t ng ầ ư đ u t

đ uầ ra, hệ th ngố xử lý các chất th i,ả hệ thống an toàn lao đ ng,ộ ch aữ cháy.. đ u c n gì ph iả xây d ngự các công trình m i. Chi phí th ng.ố

ợ ộ ỹ ậ 4.1.7 Lao đ ng và tr giúp k thu t

4.1.7.1.1 Lao đ ng:ộ

Nhu c uầ về lao đ ng:ộ

ề Căn cứ vào yêu c uầ kỹ thu tậ của s nả xu tấ và ho tạ đ ngộ ngươ ngứ cho m iỗ lo iạ

dự án để ước tính số lao đ ngộ tr cự ti pế và b cậ thợ t ế ộ ớ ộ ợ đi u hành công vi cệ và s lố ượng lao đ ng gián ti p v i trình đ đào ạ t o thích h p.

Ngu nồ lao đ ng:ộ

ệ ở iạ địa phương để tuy nể C nầ uư tiên xem xét số lao động s nẵ có t dụng đào t o.ạ Nếu ph iả đào t o,ạ ph iả có chương trình đào t oạ lao đ ngộ chuyên môn, l pậ kế hoạch và dự tính chi phí. Vi cệ đào t oạ có thể ti nế hành ở trong ho cặ nước ngoài ho cặ thuê chuyên gia nước ngoài vào hu nấ luy n trong n ước.

Chi phí lao đ ng:ộ bao gồm chi phí để tuy nể dụng và đào tạo và chi phí cho lao

ủ ự ạ ộ động trong các năm ho t đ ng c a d án sau này.

ả ộ ất c lao đ ng

Dự án có thể áp dụng trả lương khoán, lương sản ph mẩ hay lương thời gian. Căn cứ vào hình th cứ trả lương được áp d ng,ụ số lao đ ngộ m iỗ lo iạ sử d ng,ụ các chi phí có liên quan để tính ra qu ỹ lương hàng năm cho m i ỗ lo iạ lao đ ng và cho t ộ c aủ d án.ự

ủ ợ ướ 4.1.7.1.2 Tr giúp c a chuyên gia n c ngoài:

ứ ự ả ạ ậ ỹ Nghiên c u so n th o các d án k ớ ả h thi có quy mô l n, k thu t ph c t ứ ạp.

ế Thi t ế k , thi công và ặ ắ l p đ t các t hi t ế bị mà trong nước không th đ mể ả nhi mệ

được.

ỹ ấ Hu n luy ện công nhân k thu t c ậ ủa nhà máy.

ử ạ ẫ ấ Ch y th và h ậ ướng d n v n hành máy móc cho t i kớ hi đ t ạ được công su t đã đ ịnh.

ả ệ ồ ợ ị ờ B o hành thi ế b theo h p đ ng mua bán công ngh trong t th i gian quy đ ịnh.

ế ạ i trong n ,ở đi l i

ả

Chi phí cho chuyên gia có thể được tính vào giá mua công nghệ và ph iả được ghi trong h pợ đ ngồ mua bán công ngh .ệ N uế ch aư tính trong giá mua công nghệ thì người thuê phí trả cho chuyên gia nước ngoài g mồ chi phí b ngằ ngo iạ tệ (ti nề lương, ả ph iả tr . Chi ti nề máy bay...) và ti n Về ệ ước Vi t ệ Nam (ăn t Nam có liên quan đ n công vi c)ệ trong m t ộ th i ờ gian nào đó. Chi phí tr cho chuyên gia nước ngoài rất cao nên ph iả được xem xét k lỹ ưỡng.

ệ ự ự ể ị 4.1.8 Đ a đi m th c hi n d án

ắ 4.1.8.1.1 Nguyên t c chung

ầ ọ ị ề ị ế ị Quy t đ nh v đ a đi m là m t quy t đ nh có t m quan tr ng chi n l

ế ị ủ ờ ả ồ ể ạ ộ ế ượ ệ i ích c a doanh nghi p, đ ng th i nh h ể c. Đ a đi m ưở ng lâu dài

ộ ợ ế ộ tác đ ng lâu dài đ n ho t đ ng và l ế ư đ n c dân quanh vùng.

ớ ưở ố ả ị Đ a đi m là nhân t

ủ ả ể ấ ế ủ ế ế ị ị ẩ ng l n nh t đ n đ nh phí và bi n phí c a s n ph m ố ệ t

ề ừ ầ ụ ấ ắ ị ể ư ự ệ ợ cũng nh s ti n l ấ ợ ẽ s gây nhi u b t l i trong ho t đ ng, giao d ch c a doanh nghi p. N u đ a đi m không t i ngay t nh h ạ ộ đ u và r t khó kh c ph c.

ầ ự ể ắ ọ ị Khi ch n đ a đi m, c n d a vào các nguyên t c chung sau:

ợ ề ặ Có l i v m t kinh t ế .

ậ ợ ấ ề ệ ướ ậ ả ạ Thu n l i nh t v CSHT, đi n, n c, giao thông v n t i, thông tin liên l c.

ặ ằ ễ ố ủ ộ ậ ộ Có m t b ng đ r ng, d b trí các b ph n.

ạ ớ ợ Phù h p v i quy ho ch chung.

ả ả Đ m b o an ninh.

ễ ườ Không gây ô nhi m môi tr ng.

ọ ườ ả ượ ự ấ ủ ề ợ ị ươ Trong m i tr ng h p, ph i đ c s nh t trí c a chính quy n đ a ph ng.

ướ ọ ị ể 4.1.8.1.2 Các b c ch n đ a đi m

ự ừ ườ ượ ế ớ Đ i v i các d án có quy mô l n và v a (nhóm A, nhóm B) th ng đ c ti n hành

ố ớ c:ướ theo 2 b

ự ị ể ọ Ch n khu v c đ a đi m.

ể ọ ị ụ ể Ch n đ a đi m c th .

ầ ậ ả ị

ự ỉ ầ ệ ứ ọ ả ứ ả ứ ế ề ọ ể ề Đ i v i nhóm A, c n l p Nghiên c u ti n kh thi thì vi c ch n khu v c đ a đi m ị i quy t trong Nghiên c u ti n kh thi, sang Nghiên c u kh thi ch c n ch n đ a

ố ớ ượ ả c gi đ ụ ể ể đi m c th .

ứ ự ề ả

ữ ế ả ệ ả ọ ự ị ể ể ệ ọ ị ố ớ ứ Đ i v i nh ng d án không có Nghiên c u ti n kh thi thì trong Nghiên c u kh thi ụ ể ả i quy t c vi c ch n khu v c đ a đi m và vi c ch n đ a đi m c th . ả ph i gi

ự ị ể ượ ệ ậ ạ ộ ố ỉ Khu v c đ a đi m đ c xét trên ph m vi r ng: t nh, thành ph , qu n, huy n.

ẹ ạ ố ơ ườ ườ ụ ể Đ a đi m c th xét trên ph m vi h p h n: s nhà, đ ố ng/ph , ph ớ ứ ng/xã, ng v i

ị ể ụ ể ộ ọ ộ ị m t t a đ đ a lý c th .

ả T i b ấ i quy t các v n đ kinh t

ạ ướ ủ ế ế ạ ộ ế ỹ ệ ọ ả ưở ủ ự ị c ch n khu v c đ a đi m c n gi ớ ng l n đ n l ể ầ ậ ổ ề , k thu t t ng ể ệ ế ợ i ích và ho t đ ng c a doanh nghi p, th hi n

ả ẩ quát, ch y u, có nh h ằ b ng giá thành s n ph m.

ọ ụ ể ầ ể ạ

ậ ụ ể ề ự ề ỹ ặ ằ ấ ấ ề ế

ị ặ ằ ế ầ ư ưở ử ạ ướ T i b c ch n đ a đi m c th c n x lý các v n đ k thu t c th v ph m vi ể ố ấ chi m đ t, b trí m t b ng, đ n bù, di chuy n, san l p m t b ng, xây d ng công trình, ự ế ả tr c ti p nh h ng đ n kinh phí đ u t .

ươ ự ị ọ ể 4.1.8.1.3 Ph ng pháp ch n khu v c đ a đi m

ị 4.1.8.1.4 Phân tích đ nh tính

ế ố ế ể ị Khi phân tích đ nh tính có th xét đ n các y u t sau:

ủ ự ế ả ặ ở ơ ụ ụ ầ ị N u s n ph m c a d án là d ch v thì c n đ t n i có nhu c u d ch v cao, khu

ẩ ố ị ư ế ầ ế trung tâm thành ph , khu đông dân c (b n tàu, b n xe, sân bay…)

ụ ướ ấ ả ẩ ọ c ng t đóng chai) thì

ọ ụ ể ả ế ả ơ ể ậ N u s n ph m tăng tr ng trong quá trình s n xu t (ví d n ể ầ nên đ g n n i tiêu th đ gi m công v n chuy n (chai có, chai không).

ẩ ả ặ Ng ượ ạ c l

ế ả ơ ấ ế ệ ả ệ ể

ọ ể ỡ ệ ở ầ ụ ặ ỉ ậ ể ầ ạ ệ ể ế ơ i, n u s n ph m gi m tr ng trong quá trình s n xu t (ví d các m t hàng ể ậ ồ g n ngu n nguyên li u và ch v n chuy n bán

ề ẩ ồ ỗ đ g ) thì nên đ g n n i nguyên li u đ đ công v n chuy n ph li u, ho c cũng có th ộ ặ đ t thêm m t tr m s ch nguyên li u thành ph m v nhà máy.

ễ ỡ ễ ả ả ả ậ ả ể Đ i v i các s n ph m khó v n chuy n (d v , d móp méo, ph i b o qu n

ố ấ ơ ố ạ l nh…) thì t ớ ẩ ụ ể ầ t nh t nên đ g n n i tiêu th .

ị ượ 4.1.8.1.5 Phân tích đ nh l ng

ư ị ầ i quy t đ

ụ ể ườ ợ ả ể ử ụ ế ữ ươ ng h p c th , có th s d ng m t trong nh ng ph ế ượ c thì c n ti n hành phân tích ộ ng pháp

ị ế N u sau khi phân tích đ nh tính mà ch a gi ừ ượ ị đ nh l ng. Tùy t ng tr ượ ng sau: phân tích đ nh l

ườ ượ ể ể ọ ươ ố thông th ng đ ị c dùng đ ch n đ a đi m cho m t d ộ ự ng pháp hòa v n:

(1) Ph ầ ư ớ m i. án đ u t

ử ụ ượ ể

Ph ặ ả ượ ố ng pháp này s d ng hàm chi phí đi m hòa v n đ ơ ộ ự ế ủ ự ề ạ ươ ho c s n l ị ng d ki n c a d án. Sau khi đã đi u tra s b thông tin t ấ ằ c xác đ nh b ng công su t ự ị i các khu v c đ a

ể ả ượ ấ ậ ớ

ự ế ồ ị ừ ể ươ ườ ượ ị ả ượ ng d ki n kèm v i chi phí đ s n xu t ra s n l ị ằ ạ ng d ki n. Đi m đ ớ ừ ứ ng ng, đ ọ ứ ng t ọ c ch n là t

ự ế ấ ể ả đi m (s n l ng đó), ta l p hàm chi phí ả ứ ầ ể và trình bày b ng đ th . T đó, xác đ nh đi m c n ch n ng v i t ng m c chi phí cho s n ượ ứ ả ượ l ng chi phí có v trí i m c s n l ấ th p nh t.

ươ ể ố ị Các ph ng trình xác đ nh đi m hòa v n là:

Y1 = aX (1)

Y2 = bX + c (2)

Trong đó:

ế ị ả ẩ

ơ b: bi n phí tính cho 1 đ n v s n ph m ộ c: đ nh phí trong m t năm ẩ X: s s n ph m bán ra trong 1 năm ị ả ự ị ự ằ ươ ị ố ả ệ ự Y1: Doanh thu Y2: Chi phí ơ a: giá bán 1 đ n v s n ph m ể ị ẩ Ví d ụ 1. Xác đ nh khu v c đ a đi m th c hi n d án b ng ph ng pháp hòa

v n.ố

ộ ự ự ể ể ầ ị ự M t d án c n ch n đ a đi m đ xây d ng m t nhà máy m i. Có 3 khu v c có kh

ộ ị ớ ơ ộ ượ ố ệ ư ỉ ề ỉ ả c các s li u nh trong

ồ ơ ọ ỉ ệ năng : t nh A, t nh Bvà t nh C. Sau khi đi u tra xác đ nh s b đ ị ả b ng sau (đ n v tính: tri u đ ng).

ế ị Đ nh phí trong 1 năm

Đ aị đi mể A 150 ả ủ Bi n phí c a 1 s n ph mẩ 0,35

B C 300 550 0,25 0,13

ế ể ế ọ ị Hãy cho bi t nên ch n đ a đi m nào n u:

ả ượ ủ ẩ ả S n l ng c a nhà máy là 1200 s n ph m trong 1 năm?

ả ượ ạ ự ế ặ ấ ả ấ ầ S n l ng l i d ki n tăng lên kho ng g p 1,5 l n ho c g p đôi?

ể ả ế ậ ở ể ị Đ gi i quy t, ta l p các hàm chi phí 3 đ a đi m

Ta có: YA = 0,35X + 150

YB = 0,25X + 300

YC = 0,13X + 550

ồ ị ể ệ ự ị ủ ư ể Đ th th hi n hàm chi phí c a 3 khu v đ a đi m A, B, C nh sau

Y C

500

400

Y B

300

Y A

200

ấ ẻ A r nh t

ấ ẻ C r nh t

B r ẻ nh tấ

100

2083

ả ượ

500

1000

1500

2000

S n l

ể ẩ ả

ự ị ọ ừ

ọ ng < 1500 s n ph m/năm thì ch n khu v c đ a đi m A, ự ẩ ả 1500 đ n 2083 s n ph m/năm thì ch n khu v c ọ ế ẩ ự ị ể ả ứ ả ượ ế ư ậ Nh v y, n u m c s n l ằ ứ ả ượ ế ng n m trong kho ng t n u m c s n l ứ ả ượ ế ể ị đ a đi m B, còn n u m c s n l ả ng > 2083 s n ph m/năm thì ch n khu v c đ a đi m C.

ươ ườ ượ ọ ơ ộ ự ọ ộ th ng đ c dùng khi l a ch n s b . (2) Ph ng pháp t a đ :

ư ị

ướ ơ ộ c s b có th ế ượ ộ ọ ng pháp tr ng tâm có xét đ n l ể ậ ng v n

ủ ố ệ ể ọ ươ ng pháp t a đ , còn đ ộ ể ị Khi ch a có đ s li u đ xác đ nh bi n phí và đ nh phí thì trong b ọ ượ ượ ơ ượ c s l ế ươ c g i là ph ư c nh sau: dùng ph chuy n. N i dung cách làm đ

ọ ộ ả ậ ủ ế ể ầ ạ C n thông tin t a đ (x,y) c a các đ i lý ph i v n chuy n hàng đ n.

ầ ượ ừ ầ ặ C n l ạ ng hàng hóa yêu c u cho t ng đ i lý hàng tháng (ho c hàng năm)

ọ ộ ẽ ạ ẵ ả ồ V các đ i lý trên b n đ theo t a đ cho s n.

ế ượ ụ ứ ọ ậ Áp d ng công th c tính tr ng tâm có xét đ n l ể ủ ng v n chuy n c a nhà máy:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) C C W ; W i 1 W 1 W

Trong đó:

ọ ộ ầ ị ủ Cx, Cy: T a đ (x,y) c a nhà máy c n xác đ nh

ượ ể ế ậ ạ ổ W: T ng l ng v n chuy n đ n các đ i lý

ượ ứ ế ể ậ ạ Wi: L ng v n chuy n đ n đ i lý th i

ủ ạ ọ ộ ứ dix, diy: T a đ (x,y) c a đ i lý th i

ế ả Ph ấ ộ ng pháp này ch dùng đ ch n s b vì ch a xét đ n giá thành s n xu t c ng

ỉ ỉ ớ ươ ậ ể ậ ể ế ượ ớ v i giá v n chuy n, ch m i xét đ n l ư ọ ơ ộ ể nng v n chuy n.

ươ ế (3) Ph ạ ng pháp quy ho ch tuy n tính.

ệ ế ộ ố ơ ở ể

ầ ậ ự ị ẵ ạ ả ự ể ệ ớ ể ộ

ố ợ ọ ả ứ ầ ớ ớ

N u doanh nghi p hi n đã có s n m t s c s (nhà máy), c n l p d án đ xây ẩ ự d ng thêm m t nhà máy m i (cùng lo i s n ph m) thì đ ch n khu v c đ a đi m cho nhà ệ máy m i này c n ph i h p v i các nhà máy hi n có. T c là ph i xem xét các nhà máy cũ và 44

ể ố ậ ả ấ ạ ế i trong lý thuy t quy ho ch

ớ ế ộ ộ m i trong m t th th ng nh t. Lúc này, s d ng bài toán v n t tuy n tính. N i dung cách tính toán đ ử ụ ượ ơ ượ c s l ư c nh sau:

ấ ộ ể ề ậ ả ậ ớ ế Thu th p thông tin v công su t, chi phí s n xu t c ng v i công v n chuy n đ n

ơ ở ủ ấ ớ ạ đ i lý c a các c s (nhà máy) cũ và m i.

ậ ả L p b ng tính.

ỗ ơ ở ậ ả ứ i ng v i m i c s (nhà máy) m i v i c s (nhà máy) cũ.

ớ ẽ ớ ớ ơ ở ươ ố ư ừ ả i các bài toán v n t Gi ộ ươ ng án là m t bài toán riêng r . Tính toán tính t ỗ M i ph i u cho t ng ph ng án.

ự ị ự ấ ấ ọ ươ ể So sánh và l a ch n khu v c đ a đi m có chi phí là th p nh t trong các ph ng án

đã tính toán.

ầ ượ ử ụ ể ả ạ ộ c s d ng r ng rãi đ gi ế i bài toán quy ho ch tuy n

ệ ạ Hi n t ằ ề i, ph n m m Excel đ ệ tính này b ng l nh SOLVER.

ầ ủ ế ạ ố B n yêu c u c a quy ho ch tuy n tính:

ấ ả ể ố ố ố ợ ể (1) T t c các bài toán là nh m đ t i đa hóa hay t i thi u hóa các con s (l ậ i nhu n

ụ ế ạ ằ ủ hay chi phí). Đây là hàm m c tiêu c a bài toán quy ho ch tuy n tính.

ữ ụ ố i h n m c đ đ t đ

ề ụ ề ố ứ ộ ạ ượ ồ ự ớ ạ ủ ệ c m c tiêu: T i đa hóa ề i h n c a ngu n l c (các đi u ki n ràng

ộ ẽ ớ ạ ệ (2) Nh ng đi u ki n ràng bu c s gi ệ các con s (hàm m c tiêu) trong đi u ki n gi bu c).ộ

ả ươ ọ ự ế ể ỉ ươ ầ (3) Ph i có các ph ng án đ ch n l a. N u ch có 1 ph ng án thì không c n quy

ế ạ ho ch tuy n tính.

ệ ề ướ ạ i d ng ph ươ ng

(4) Hàm m c tiêu và các đi u ki n ràng bu c ph i đ ế ộ ủ ặ ấ ế ả ở ấ ụ ươ trình ho c b t ph ả ượ ố ng trình tuy n tính (s mũ c a bi n ph i c trình bày d c p 1).

ườ ặ ợ ệ ế ữ Nh ng tr ng h p đ c bi ạ t trong quy ho ch tuy n tính:

ệ ượ ề (1) Hi n t ng không có mi n nghi m: Là hi n t

ệ ỉ ượ ượ ệ c nghi m nào ẫ c mâu thu n

ệ ộ ạ ộ ề ầ ủ ấ ả ể ỏ đ th a mãn t ừ đó xem xét l t ệ ượ ng không tìm đ ấ ả t c các đi u ki n ràng bu c. Khi đó, nhà phân tích ch ra đ ạ ầ i đ u ra, đ u vào c a ho t đ ng s n xu t.

ệ ớ ạ ộ (2) Hi n t

ề ệ ượ ợ ệ ả ộ

ế ậ ế ạ ế nhi u bi n, l ả đó ph i xem xét l ng nghi m không gi ớ ạ ậ i nhu n là không gi ệ i vi c thi ố i h n: Trong bài toán t i đa hóa gôm có m t hay ề ấ i h n mà không v p ph i đi u ki n ràng bu c nào. Khi t l p bài toán tuy n tính.

ề ừ ệ ệ ề ộ ng th a đi u ki n ràng bu c: Có đi u ki n ràng bu c không nh h

ệ ượ (3) Hi n t ệ ề ủ ế ạ ộ

ề ấ ệ ề ầ ạ

ế ượ ự ệ ế ệ ủ ế ơ ậ ệ ề ưở ả ộ ng ệ ế đ n mi n nghi m c a bài toán quy ho ch tuy n tính, nghĩa là có m t đi u ki n khác nào ổ ế ệ ượ ng này r t ph bi n nên đó h n ch h n nên không c n xét đ n đi u ki n này. Hi n t ừ ả ầ c n ph i nh n bi ữ c s hi n di n c a nh ng đi u ki n th a này. t đ

ệ

ể ệ ế ụ ườ ẳ

ạ ộ ố ư i u: T c là m t bài toán quy ho ch tuy n tính có ườ ng th ng th hi n hàm m c tiêu và ộ ệ ề ộ ứ ệ ượ ề ng nhi u nghi m t (4) Hi n t ợ ố ư ệ ề ng h p đ hai hay nhi u nghi m t i u. Đây là tr ệ ố đi u ki n ràng bu c có cùng h s góc (đ nghiêng).

ươ ọ (4) Ph ố ể ng pháp cho đi m có tr ng s .

ượ ề c dùng khi có nhi u y u t nh h

ươ ượ ế ố Ph đ nh l ng pháp này đ ượ ằ ng đ ề ả ượ ố c b ng con s (chi phí, s n l ế ố ả ng…), còn nh ng y u t ế ưở ng. Trong đó, có nhi u y u ị ữ khác không đ nh ố ị t

ằ ố ỉ ượ ứ ư ộ c b ng con s mà ch đánh giá đ c theo m c đ (CSHT, dân c …). Trình t ự

ư ượ ượ ng đ l ệ ự th c hi n nh sau:

ệ ươ ự ị ể ầ Li t kê các ph ng án khu v c đ a đi m c n so sánh.

ế ố ả ệ ưở ạ ỏ Li u kê các y u t nh h ng. Lo i b các y u t ế ố ụ ph .

ộ ồ ậ ư ấ L p h i đ ng t v n.

ư ấ ứ ộ ặ ằ ố ệ ế ằ ộ ồ H i đ ng t v n ti n hành đánh giá (b ng s li u ho c b ng m c đ ) các ph ươ ng

án.

ể ọ ườ ặ Ch n thang đi m. Th ể ng dùng thang đi m 1, 10 ho c 100.

ố ủ ế ố ả ọ ị ưở ổ ố Xác đ nh tr ng s c a các y u t nh h ọ ng. T ng tr ng s = 1.

ự ủ ể ư ấ ơ ở ủ D a vào khung đi m, các y viên t ế v n trên c s phân tích c a riêng mình, ti n

hành cho đi m.ể

ọ ủ ả ộ ồ ể ư ấ Tính đi m bình quân sô h c c a c h i đ ng t v n.

ớ ọ ể ấ ố L y đi m bình quân nhân v i tr ng s .

ố ủ ừ ố ể ọ ươ ươ Tính t ng s đi m đã xét đ n tr ng s c a t ng ph ng án. Ph ổ ng án nào có t ng

ấ ẽ ượ ớ ổ ố ể s đi m này là l n nh t s đ ế ọ c ch n.

ụ ể ể ọ ị 4.1.8.1.6 Ch n đ a đi m c th

ị ể ọ ị ị

ụ ể ở ọ

ị ưở ch nó nh h ọ ả ỗ ụ ể ượ ự ể ọ ị ể ụ ể ể ệ ự Đ a đi m c th là v trí đ a lý c th đ xây d ng công trình. Vi c ch n đ a đi m ự ầ ư ể ế ế ự đ xây d ng công ng tr c ti p đ n kinh phí đ u t ự ị ế ị c l a ch n sau khi đã quy t đ nh ch n khu v c đ a đi m. ụ ể c th quan tr ng ể trình. Đ a đi m c th đ

ạ ướ ụ ể ầ ể ọ ị ả ữ ế ề ấ T i b c ch n đ a đi m c th c n gi i quy t nh ng v n đ sau:

ệ ế ấ ị ặ ướ c…, kinh phí

ề ả ượ ủ Đi u tra thiên nhiên: đ a hình, th y văn, di n tích chi m đ t/m t n ng… ặ ằ i phóng m t b ng, khí t ề đ n bù, gi

ố ặ ạ ạ ầ ụ ậ ề ệ ộ ọ ư ơ ườ ệ ề c, tr

ể Đi u tra xã h i: đi u tra dân s , đ c đi m dân c , công trình h t ng (giao thông, ệ ướ ề đi n n ng h c, b nh vi n, khách s n, khu vui ch i…), phong t c t p quán, truy n th ng…ố

ế ề ệ ế ỹ ậ ọ ươ Sau khi có các tài li u đi u tra, ti n hành so sánh kinh t k thu t và ch n ph ng án

ố ề ị cu i cùng v v trí công trình.

ả ị ể 4.1.8.1.7 Mô t đ a đi m

ọ ượ ị ụ ể ự ể ầ ả ộ ớ Khi đã ch n đ c đ a đi m c th , trong d án c n mô t rõ v i các n i dung:

ọ ộ ị ữ ắ ị ị V trí công trình: t a đ đ a lý, đ a danh, đông tây nam b c giáp nh ng ai.

ặ ằ ệ ạ ổ T ng m t b ng hi n tr ng.

ậ ợ ự ọ ị ể Lý do l a ch n đ a đi m, khó khăn, thu n l ủ ế i ch y u.

ử ễ ả ấ 4.1.9 X lý ch t th i ô nhi m

ả ể Các ch t ấ thải có kh năng gây ô nhi ễm môi trường có th chia thành 3 l oại:

ể ư ộ Các ch tấ th i ả ở h khí t nh : khói, ơ h i, khí đ c...

ặ ắ ể ỏ Các ch tấ th i ả ở h l ng ho c r n n t h t...ấ

ư ặ h : c n bã, hoá c 46

ự ồ ơ ộ Các ch tấ th i ể ậ ả ở h v t lý nh : ư ti ngế n, h i nóng, s rung đ ng... t

ệ trường t

ử M iỗ lo iạ ch tấ th iả đòi h iỏ phương pháp và phương ti nệ xử lý khác nhau. Để l aự ương pháp và phương ti nệ xử lý ch tấ th iả ph iả xu tấ phát từ đi uề ki nệ cụ thể về iạ địa phương, địa đi mể và quy mô ho tạ đ ngộ của nhà máy, lo iạ ấ th i...ả ọ ch n ph lu tậ b oả v môi ch tấ thải, chi phí x lý ch t

ươ

ng 5

ủ ự

ầ ư

ứ

Nghiên c u phân tích tài chính c a d án đ u t

ụ ủ ụ ứ 5.1.1 M c đích và tác d ng c a nghiên c u tài chính

 M c đích ụ

ệ ự ự ự ệ ề ằ ẳ ị Nh m kh ng đ nh ti m l c tài chính cho vi c th c hi n d án

ả ạ ữ ế ế ủ ự Phân tích nh ng k t qu h ch toán kinh t c a d án.

ượ ụ

ế ợ ỉ ầ ử ụ ng pháp phân tích phù h p và s d ng h th ng các ch tiêu kinh t ụ c m c đích trên, trong quá trình phân tích tài chính c n áp d ng ệ ố tài chính

ể ạ Đ đ t đ ươ ữ nh ng ph ế ầ c n thi t.

 Tác d ngụ

ạ ố ự ợ

ồ ầ ư ơ ấ , c c u các lo i v n, ngu n tài tr cho d án, tính ầ ư ự ạ ợ ồ ị ượ c quy mô đ u t Xác đ nh đ ế ữ ỗ lãi, nh ng l ả ộ và cho c c ng đ ng. i cho nhà đ u t t th c mang l i ích thi toán thu chi l

ượ ệ ệ ầ ư c hi u qu v m t tài chính c a vi c đ u t

ướ ể ợ

ằ ủ ả ề ặ c cũng căn c vào đây đ xem xét l ạ ượ ứ ợ ự ự ế ị nh m quy t đ nh có nên i ích tài chính có i ích tài chính hay không và d án có an toàn c các l

Đánh giá đ ầ ư đ u t hay không? Nhà n ợ h p lý hay không? D án có đ t đ ề ặ v m t tài chính hay không?

ứ ứ ế ộ ơ ở ể ế Nghiên c u tài chính là c s đ ti n hành nghiên c u kinh t xã h i.

ỹ ủ ầ ư ự ế ế ượ nên đ c nhà

ệ Phân tích tài chính liên quan tr c ti p đ n ngân qu c a nhà đ u t đ c bi t quan tâm. ầ ư ặ đ u t

ờ ể ỷ ấ ị 5.1.2 Xác đ nh t su t tính toán và th i đi m tính toán

ỷ ấ ị 5.1.3 Xác đ nh t su t tính toán

ấ ờ ọ ủ i kì v ng c a nhà đ u t ầ ư ố ớ ố ố đ i v i s v n

ấ Su t chi ầ ư ấ ế ự t kh u trong d án là su t sinh l ự cho d án. ầ c n đ u t

ủ

ệ ấ Su t chi ấ ự ế ự ng lai c a các d án v i c a các d ể ấ ả t kh u nh h

ượ ấ t kh u đ ấ ạ ế ị ế ế ấ ậ ề ự ườ ng t kh u đ

ậ ươ ổ ế c dùng đ quy đ dòng thu nh p t ị ệ ạ ủ ế ưở ế ng tr c ti p đ n giá tr hi n t hi n giá r t đa d ng. Su t chi ọ ấ ượ ạ ỏ ự ấ án và đ n các quy t đ nh ch p nh n hay lo i b d án. Su t chi c ch n th ứ căn c vào:

ơ ộ ủ ố Chi phí c h i c a v n

Chi phí v nố

ỷ ệ ủ ủ ự T l r i ro c a d án

ỷ ệ ạ T l l m phát

ườ ợ ầ ư ồ ố ự ằ 1. Tr ng h p đ u t hoàn toàn b ng ngu n v n t có

ườ ụ ờ ớ

Trong tr ố ằ là nh m thu l ồ ả ượ ườ ầ ư ợ ng h p này, m c đích đ u t ủ ự ậ ỷ ấ ng v n. Do v y t ị i l n h n vi c g i v n trên th c xác ệ ử ố vtc) ph i đ su t tính toán c a d án theo ngu n v n t tr

ứ ơ ứ ố ị đ nh cao h n m c lãi su t ti n g i (r ấ ề ử g iử ) ở ị ườ th tr ng v n. T c là r ơ ố ự có (r vtc (cid:0) rg iử

ố ự ủ ồ ể ượ ấ ấ ề ằ T su t tính toán c a ngu n v n t có có th đ ủ c l y b ng lãi su t ti n vay c a

ươ ạ ỷ ấ ngân hàng th ng m i.

ườ ợ ầ ư ồ ố ằ 2. Tr ng h p đ u t hoàn toàn b ng ngu n v n đi vay

ủ ầ ư ầ ề ố ủ ậ ể ả Đ đ m b o đ tin c y c a tính toán và an toàn v v n, ch đ u t c n ch n t

ả ủ ự ấ ố ấ ề ỏ ơ ộ su t tính toán c a d án theo v n đi vay (r ứ vđv) không nh h n m c lãi su t ti n vay (r ọ ỷ vay) ,

vđv (cid:0)

ứ t c là r rvay.

ườ ợ ầ ư ừ ằ ồ ố ự ừ ằ ồ ố 3. Tr ng h p đ u t v a b ng ngu n v n t có v a b ng ngu n v n đi vay

ứ ấ su t tính toán l y theo m c trung bình chung lãi su t c a c ấ ủ ả

Trong tr ố ồ ứ ị ườ 2 ngu n v n và đ ợ ỷ ấ ng h p này t ượ c xác đ nh theo công th c:

Kvtc * rvtc + Kvđv * rvđv Rc = Kvtc + Kvđv

Trong đó:

ố ự Kvtc : V n t có

ố ự ứ ấ ị rvtc : M c lãi su t xác đ nh cho v n t có

ố Kvđv : V n đi vay

ứ ấ ố ị rvđv : M c lãi su t xác đ nh cho v n đi vay

ườ ợ ầ ư ằ ồ ố ề 4. Tr ng h p đ u t b ng nhi u ngu n v n khác nhau

ườ ủ ự ấ ượ ị ng h p này t c xác đ nh theo trung bình

su t tính toán c a d án đ ồ ố Trong tr chung lãi su t c a t ợ ỷ ấ ủ ấ ả t c các ngu n v n.

(cid:0)

Rc = (cid:0) Ki * ri Ki Trong đó:

ố ồ ị Ki : Giá tr ngu n v n i

ứ ấ ồ ố ị ri : M c lãi su t xác đ nh cho ngu n v n i

ị ỷ ấ ủ ự ầ ư ườ ặ ả su t tính toán c a d án đ u t th ng g p ph i các tr ườ ng Chú ý: Khi xác đ nh t

ợ h p sau:

ồ ố ỳ ạ a. Các ngu n v n vay có các k h n khác nhau:

ườ ợ ướ ụ ứ ỷ ấ ả su t tính toán chung ph i

Trong tr ể ng h p này, tr ứ ấ c khi áp d ng công th c tính t ỳ ạ ề tính chuy n các m c lãi su t đi vay v cùng k h n là năm

rn = (1 + rt)m – 1

Trong đó:

ứ ấ rn : M c lãi su t năm

ứ ấ ỳ ạ rt : M c lãi su t theo k h n t (tháng, quý, 6 tháng)

ố ỳ ạ m : S k h n t trong năm

ấ ấ ự b. Lãi su t danh nghĩa và lãi su t th c

ứ ể ấ ấ ờ

ớ ạ Lãi su t danh nghĩa là lãi su t mà th i đo n phát bi u m c lãi su t không trùng v i ạ ấ th i ờ đo n ghép lãi k h n ỳ ạ

ấ ứ ể ạ ấ ấ ớ ờ

ạ n u lãi su t không ghi th i h n ghép lãi kèm theo thì lãi su t đó đ

Lãi su t th c là lãi su t mà th i đo n phát bi u m c lãi su t trùng v i th i đo n lãi ượ ờ ạ c ớ ấ ạ ứ ể ể ấ ạ ờ ờ ờ ự ấ ự ế ế ghép. Trong th c t ự hi u là lãi su t th c và th i đo n ghép lãi trùng v i th i đo n phát bi u m c lãi.

ị ấ ủ ố ồ ộ su t tính toán c a d án, n u lãi su t c a m t ngu n v n nào đó là

Khi xác đ nh t ấ ỷ ấ ả ủ ự ề ế ự ứ ấ ể lãi su t danh nghĩa thì ph i chuy n v lãi su t th c theo công th c:

rdn rth cự = 1 + ( )m2 – 1 m1

Trong đó:

ấ ự rth cự : Lãi su t th c

ấ rdn: Lãi su t danh nghĩa

ố ờ ứ ể ạ ấ ạ ờ m1: S th i đo n ghép lãi trong th i đo n phát bi u m c lãi su t danh nghĩa

ố ờ ấ ạ ạ ờ ị ự m2 : S th i đo n ghép lãi trong th i đo n xác đ nh lãi su t th c

ế ự ủ ề ấ ỷ ấ 5. T su t chi ỉ t kh u đi u ch nh theo s r i ro

ứ ư Công th c tính nh sau

R = r 1 – p Trong đó:

ế ấ ượ ự ủ ề ỉ ỷ ấ R – T su t chi t kh u đ c đi u ch nh theo s r i ro

ế ướ ự ủ ề ỉ ỷ ấ r – T su t chi ấ t kh u tr c khi đi u ch nh theo s r i ro

ấ ủ p – Xác su t r i ro

ỷ ệ ế ề ạ ấ 6. T l chi ỉ t kh u đi u ch nh theo l m phát

ượ c coi là m t y u t

ộ ế ố ủ ơ ở ạ ị

. Vì v y khi l p d án đ u t . Có th ạ ề ấ ầ ư ể ệ i hi u ế ỷ ệ l

ậ ậ ự ả ủ ự i hi u qu c a d án đ u t ệ ạ ầ ư r i ro khi đ u t ệ ơ ở ỉ ế ề ị ạ L m phát cũng đ ế ố ạ ầ ầ ư c n tính đ n y u t l m phát, trên c s đó xác đ nh l ị ế ử ụ t kh u đi u ch nh theo l m phát làm c s cho vi c xác đ nh l s d ng t chi ư ứ ả ự qu d án. Công th c xác đ nh t c đi u ch nh theo l m phát nh sau: ạ ấ ượ t kh u đ ỉ ỷ ệ l chi

RL = (1 + r) (1 + L) – 1

Trong đó:

ỷ ệ ế ấ ượ ề ạ ỉ RL T l chi t kh u đ c đi u ch nh theo l m phát

ỷ ệ ế ấ ượ ọ r T l chi t kh u đ ể c ch n đ tính toán

ỷ ệ ạ L – T l l m phát

ờ ể ọ 5.1.4 Ch n th i đi m tính toán

ưở ế

Th i đi m tính toán có nh h ậ ớ ế i k t qu tính toán tài chính – kinh t ể ờ ng t ị ờ ợ ậ ể ả trong l p . Do v y c n ph i xác đ nh th i đi m tính toán h p lý. Th i đi m tính toán

ầ ườ ả ả ượ ọ ố ờ ầ ư ự d án đ u t ị xác đ nh theo năm và th ể c g i là năm g c. ng đ

ầ ư ị ể ư ẩ ớ ờ

ờ

ệ ờ ị ể i hay th i đi m b t đ u th c hi n d

ắ ầ ượ ư ể ề ự

ự ấ ượ ợ ị ệ ạ ượ ạ ố ớ Đ i v i các d án đ u t có quy mô không l n, th i gian chu n b đ đ a công trình ể ờ ả ầ ư vào s n xu t kinh doanh không dài thì th i đi m tính toán không dài thì th i đi m đ u t ự ự ườ ệ ạ ờ c xác đ nh là th i đi m hi n t tính toán th ố ề ườ án. Trong tr c đ a v năm g c theo cách tính giá tr hi n t ể ng đ ng h p này, m i chi phí và thu nh p c a d án đ u đ c so sánh t ậ ủ ố i năm g c. ọ i và đ

ờ

ớ ợ ụ ể ị ể ư ư ể ẩ ờ ườ ừ ố ớ ự ỳ dài thì tu theo t ng tr ử ụ Đ i v i các d án có quy mô l n, th i gian chu n b đ đ a công trình vào s d ng ể ọ ng h p c th có th ch n th i đi m nh sau:

ế ỳ ự ỷ ệ ạ

ỷ ấ N u chu k d án, t ộ ố ươ ồ ớ c xác đ nh đúng v i ph

ể

ờ ắ ầ ượ ấ ể ự ự ự ệ ờ ờ

ầ ư ị ư ẩ ớ ờ

ấ ủ ự ứ l l m phát và m c lãi su t c a các ngu n v n theo d đoán ể ế ị ng pháp khoa su t tính toán đ bi n đ ng không đáng k và t ờ ể ấ ố ớ ả ế ố ủ ế ọ h c, có tính đ n các y u t r i ro đ i v i s n xu t thì th i đi m tính toán có th l y là th i ư ố ớ ể ặ ậ ệ ạ ể đi m hi n t i (th i đi m l p d án) ho c th i đi m b t đ u th c hi n d án nh đ i v i ầ ư ự d án có quy mô đ u t vào khai không l n và th i gian chu n b đ a công trình đ u t thác không dài.

ờ ạ ế ự

ả ấ vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Trong tr

ạ ộ ự ườ ề ợ ố ượ ể

ạ

ệ ố

ị ệ ạ ờ ọ ạ ờ

ậ c tính chuy n v năm g c thông qua vi c tính giá tr hi n t ể ổ ả ộ

ả ậ ủ ự ấ ỏ ể ư Th i đi m tính toán là năm k t thúc giai đo n thi công xây d ng công trình và đ a ầ ư công trình đ u t ng h p này, các chi phí ạ ệ trong giai đo n thi công xây d ng công trình đ c tính chuy n v năm g c thông qua vi c ị ươ tính giá tr t ng lai. Các thu nh p và chi phí khai thác trong gia đo n khai thác công trình ượ ể ậ ề i. Các thu nh p và chi phí đ ượ ể ủ ự i th i đi m tính toán. Cách ch n th i đi m tính toán này là có căn c a d án đ c so sánh t ủ ệ ậ ả ứ c và đ m b o đ tin c y cao vì t ng kho ng cách tính hi n giá c a các dòng chi phí và thu nh p c a d án là nh nh t.

ự ề ệ

ể ắ ầ ậ ự ờ ể ể ờ ờ Tuy nhiên trong th c t ọ ng đ ậ ự ế ể ệ ạ ể ờ c ch n là th i đi m hi n t , đ thu n ti n cho tính toán, nhi u d án th i đi m tính toán ự i (th i đi m l p d án) hay th i đi m b t đ u th c

ườ ượ th ệ ự hi n d án.

ầ ư ự ộ ứ 5.1.5 N i dung nghiên c u tài chính d án đ u t

ứ ố ầ ư ị ồ ố ủ ự ơ ấ ổ 5.1.6 Xác đ nh t ng m c v n đ u t và c c u ngu n v n c a d án

ố ầ ư ầ

ế ệ ự ầ ư ự ế ầ ư ố ố ầ ệ ừ c n th c hi n t ng năm và toàn b d án trên c s k ổ d ki n. Trong t ng s v n đ u t ơ ở ế ộ ự trên c n tách riêng các

 Xác đ nh v n đ u t ị ộ ự ạ ho ch ti n đ th c hi n đ u t nhóm:

ạ ạ ạ ấ ồ ớ ố ố ố ắ Theo ngu n v n: v n góp, v n vay (ng n h n, trung h n, dài h n v i lãi xu t theo

ồ ừ t ng ngu n).

ề ằ ệ ạ ệ ệ ằ ậ ằ ứ ố Theo hình th c v n: b ng ti n (Vi ả t Nam, ngo i t ), b ng hi n v t, b ng tài s n

khác

ổ ầ

ủ ự d tính c a d án c n đ ề ị

ượ ố ạ ộ t l p và đ a d án vào ho t đ ng. T ng m c v n này đ

ầ ư ự và đ ổ ư ự ố ư ộ ượ ứ ố ạ ủ ừ T ng m c v n đ u t c xem xét theo t ng giai đo n c a ệ ằ ượ ầ ư ự ậ ệ ạ ệ ằ ệ , b ng hi n v t t Nam, ngo i t c xác đ nh b ng ti n Vi quá trình th c hi n đ u t ằ ặ ầ ộ ố ố ồ ự ầ ư ủ ứ ả ho c b ng tài s n khác. T ng m c v n đ u t c a d án bao g m toàn b s v n c n ế ậ ứ ố ổ ế ể thi t đ thi c chia ra thành hai ố ố ị ạ lo i: V n c đ nh và v n l u đ ng.

ố ị ữ ả ố ầ ư ầ ị V n c đ nh là nh ng kho n chi phí chu n b và và chi phí ban đ u đ u t

ẩ ổ ẩ ả ượ vào tài ả c phân b vào giá thành s n ph m hàng năm thông

ấ ả ố ị s n c đ nh. Các kho n chi phí này đ ứ qua hình th c kh u hao.

ị ẩ ả ữ ự ự ệ + Chi phí chu n b là nh ng kho n chi phí phát sinh tr

ị ẩ ướ ự ứ

ả ồ ộ ọ ồ ơ ế ậ ứ ủ ụ ị

ế ủ ế ầ ả ể ộ ỏ ị

ụ ữ ự ế ạ ầ

ự ậ ủ ầ c khi d án th c hi n đ u ệ ậ ư t . Chi phí chu n b bao g m: chi phí thành l p, nghiên c u d án, l p h s , trình duy t, ệ chi phí qu n lý ban đ u (h i h p, th t c…), quan h dàn x p cung ng, ti p th … Chi phí ạ ượ ẩ c. Ch y u ta không b sót các h ng chu n b là m t kho n khó có th tính chính xác đ ụ ấ t và d trù kinh phí cho các h ng m c đó. Nh ng chi phí này c n có s nh t trí m c chi ti ầ ư ỏ thông qua th a thu n c a các bên tham gia đ u t .

ầ ồ + Chi phí ban đ u đ u t

ề ế ị ả ể ệ ả ố ị ệ ng ti n v n t ầ ư t b , ph

ủ ơ ủ ậ ẩ ợ ớ ộ ị

ề ấ ầ vào tài s n c đ nh g m các kho n chi phí ban đ u v đ t, ầ ậ ả ươ chi phí v máy móc thi i, chi phí chuy n giao công ngh … c n ề ả ph i có xác nh n c a c quan có th m quy n và phù h p v i các quy đ nh c a B Tài chính.

ố ư ố ố ầ ư ữ c chi cho nh ng kho n đ u t

ầ V n l u đ ng là s v n c n thi ậ ợ ụ ể ạ ự ả ủ ự ệ

ượ ấ ị ế ượ nh t đ nh vào t đ ố ầ i cho công vi c kinh doanh c a d án. Nhu c u v n ầ ụ ể ừ ừ ị ộ ộ ố ạ m t s h ng m c đ t o s thu n l ư ộ l u đ ng đ c xác đ nh cho t ng năm và theo t ng thành ph n c th .

ố ư ộ ủ ự ườ ượ ứ ị V n l u đ ng c a d án th ng đ c xác đ nh theo công th c:

ố ư ộ V n l u đ ng = CB + AR – AP + AI

Trong đó:

ỹ ề ồ ả ả ặ CB : T n qu ti n m t ả AP : Kho n ph i tr

ồ AI : T n kho

ự ả ả AR : Kho n ph i thu ố ư ộ B ng ả 1. D trù v n l u đ ng

Năm ụ ả Kho n m c II I III

ồ ặ

ồ

ỹ ề 1. T n qu ti n m t (CB) ả ả 2. Kho n ph i thu (AR) ả ả ả 3. Kho n ph i tr (AP) 4. T n kho (AI) ố ư ộ ổ T ng v n l u đ ng (1 + 2 – 3 + 4)

ố ừ ỗ ự ả ả ả ợ ồ ồ ị  Xác đ nh các ngu n tài tr cho d án, kh năng đ m b o v n t m i ngu n v ề

ặ ố ượ m t s l ộ ế ng và ti n đ :

ồ ố ừ ỗ ự ả ợ

ả ể ự ế

ồ ố ầ

ề ặ ồ ả m i ngu n v m t Xem xét các ngu n tài tr cho d án, kh năng đ m b o v n t ấ ợ ố ượ ng và ti n đ . Các ngu n tài tr cho d án có th là ngân sách c p phát, ngân hàng s l ố ặ ố ự ố có ho c v n cho vay, v n góp c ph n, v n liên doanh do các bên liên doanh góp, v n t ừ ộ huy đ ng t ộ ổ ồ các ngu n khác.

ầ ư ể ả ự ế ả ố Vì v n đ u t

ệ ự ệ ủ ự ứ ọ ồ đ ng v n, nên các ngu n tài tr

ỉ ề ặ ố ượ ố ậ ượ ng mà c th i đi m nh n đ c xem xét không ch v m t s l

ể ả ờ ế ơ ở ự ế ơ ở ầ ả ả ộ ả ượ ph i đ ệ ộ ự đ th c hi n các công vi c chung c a d án và đ tránh ể ượ đ này ph i có c s pháp lý và c s th c t ế c th c hi n theo ti n đ ghi trong d án, đ đ m b o ti n ợ ả ợ ự ả c tài tr . S đ m b o ả ớ . Ti p đó ph i so sánh nhu c u v i kh năng

ả ế ả ớ các v n v s l

ự ự ề ố ượ ế ậ ố ấ ả ầ

ế ỏ ơ ể ả ơ ả ộ ả ậ ạ ồ ộ ỹ

ủ ự ệ ả ố ả ặ ộ ừ đ m b o v n cho d án t ng và ti n đ . N u kh năng l n h n ho c ả ượ ầ ằ b ng nhu c u thì d án đ c ch p nh n. N u kh năng nh h n nhu c u thì ph i gi m ạ ủ ự quy mô c a d án, xem xét l i khía c nh k thu t lao đ ng đ đ m b o tính đ ng b trong vi c gi m quy mô c a d án.

ơ ấ ồ ố B ng ả 2. C c u ngu n v n

ự ạ Giai đo n xây d ng ấ ạ ả Giai đo n s n xu t

ụ ả Kho n m c Năm 1 Năm 2 Năm 1 Năm 2

T ngổ v nố (tính hi nệ giá) Chi phí v nố (su tấ iợ sinh l c aủ v n)ố

ổ ố

ố

ầ 1. T ng v n đ u tư ồ 2. Ngu n v n + Ngân sách ố ự có + V n t ố + V n vay,…

ủ ự ự ế 5.1.7 D ki n doanh thu hàng năm c a d án

ủ ự ượ ế ầ ộ c tính đ

ọ

ể ự ủ

ề ng lai. Doanh thu c a d án ch y u là doanh thu t ị ườ ự ự ế ự ẩ ị ừ ng t

ạ ờ ự ờ ố ạ ả ướ ự ế c m t ph n k t qu ho t D ki n doanh thu hàng năm c a d án giúp ủ ự ề ị ợ ề ộ i ích và xác đ nh quy mô dòng ti n vào đ ng c a d án, là ti n đ quan tr ng đ d đoán l ươ ả ố ượ ủ ế ự ủ kh i l ng s n c a d án trong t ớ ứ ươ ứ ụ ặ ph m ho c d ch v mà d án t o ra và d ki n cung ng cho th tr ng ng v i ừ t ng th i kì trong su t vòng đ i d án.

ố ơ ả ủ ự ả ự

ả ượ ề ng t n kho hàng năm, giá bán

ầ c tính doanh thu hàng năm c a d án c n ph i d tính các thông s c b n v ế ế t k , công su t huy đ ng hàng năm, s n l ẩ ộ ổ ủ ấ ư ự ứ ể ướ Đ ấ công su t thi ị ả ơ đ n v s n ph m cũng nh s thay đ i c a m c giá này trong t ồ ươ ng lai.

ả ượ ơ ị ả ụ ẩ Doanh thu = S n l ng tiêu th * Giá bán đ n v s n ph m

ả ượ ụ ừ ượ ứ ị Trong đó, s n l ng tiêu th trong t ng năm đ c xác đ nh theo công th c:

ả ượ ả ượ ồ ồ ng tiêu ả ng s n T n kho thành T n kho thành + = ố ẩ ẩ ầ S n l ụ S n l ấ ph m cu i kì ph m đ u kì xu t trong kì

th trong kì ặ ứ Ho c tính theo công th c:

S n l Chênh l chệ

ả ượ ng tiêu thụ = ả ượ ng S n l ấ ả s n xu t

trong kì trong kì ồ t n kho thành ph mẩ

ủ ự ự ạ 5.1.8 D tính các lo i chi phí hàng năm c a d án

ể ủ ự ạ

ạ ộ ả ầ ữ ấ ị ứ ả ả ứ ươ ng Đ đáp ng cho nhu c u ho t đ ng kinh doanh c a d án và t o ra doanh thu t ế ự ng, d án ph i tiêu hao nh ng kh n chi phí nh t đ nh. Các kho n chi phí có liên quan đ n

ủ ự ự ế ả ồ

ả ấ ạ ộ quá trình ho t đ ng s n xu t – kinh doanh c a d án bao g m các chi phí tr c ti p, chi phí qu n lý và chi phí bán hàng.

ơ ở ấ ả ẩ ả ố

ứ Chi phí tr c ti p ị ủ ự ả ỗ ế ả

ậ ệ ự ự ế

ế ấ ự ế là c s tính giá thành s n xu t s n ph m và giá v n hàng bán, và ấ ự ạ ộ lãi trong các năm ho t đ ng c a d án. Chi phí s n xu t tr c là căn c xác đ nh k t qu l ả ế ồ ti p bao g m: chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p và chi phí s n xu t chung.

ả ả ồ bao g m các chi phí qu n lý kinh doanh, qu n lý hành chính và các Chi phí qu n lýả

ự ộ ớ

ả ụ ấ ủ i toàn b ho t đ ng c a d án nh ti n l ả ự ạ ộ ả

ố ộ ấ ệ ự ầ ả ổ

ợ ư ề ươ ng và các chi phí chung khác có liên quan t ế ị kho n ph c p cho ban giám đ c và nhân viên qu n lý d án, kh u hao tài s n thi t b văn ự phòng d án, ti p khách, và m t ph n chi phí qu n lý doanh nghi p phân b cho d án theo ỷ ệ t l ế thích h p…

ồ ự ế ả

ụ ủ ự ề ươ ẩ ặ ồ

ụ ả ả ả ị Chi phí bán hàng bao g m các kho n chi phí d ki n phát sinh trong quá trình tiêu ụ ấ ả ng, các kho n ph c p ả ườ ng kho n

ộ ỷ ệ ượ ự ặ ợ ị th s n ph m hàng hóa ho c d ch v c a d án bào g m ti n l ế tr cho nhân viên bán hàng, chi phí ti p th , qu ng cáo, bao bì đóng gói… Th ủ ự chi phí này đ thích h p theo doanh thu ho c chi phí c a d án. c d tính m t t l

ủ ự ố ị 5.1.9 Xác đ nh các thông s khác c a d án

ả ưở ớ ệ ướ ủ ự ệ ả ng t i vi c c tính hi u qu tài chính hc a d án nh ư

ế ạ ố ố Các thông s này có nh h ỷ giá h i đoái… thu , l m phát, t

ố ơ ả ủ ự ậ ả 5.1.10 L p b ng thông s c b n c a d án

ệ

ệ ố ể ữ và các bên liên quan có th hình dung đ

ơ ả ủ ư ự ậ ậ ẩ ạ ị ự ậ ầ ầ ố Vi c trình bày có h th ng các thông s tài chính c b n c a d án giúp cho nhà đ u ượ ố ả c b i c nh d án, nh n d ng nh ng thông tin ơ ở

ọ ệ ư ầ ế ị ầ ư ợ ư t quan tr ng nào c n thu th p, c n xem xét trong quá trình l p và th m đ nh d án, làm c s ữ cho vi c đ a ra nh ng quy t đ nh đ u t phù h p.

ả ố ườ ế ố B ng thông s th ng đ c s p x p thành 5 nhóm chính: nhóm v n đ u t

ố ể ườ ầ ư , nhóm ự i phân tích d án có

ợ ể ễ ế ượ ắ tài tr , nhóm doanh thu, nhóm chi phí và nhóm thông s khác… đ ng th d dàng tìm ki m thông tin.

ự ế ố ạ ộ ế và k ho ch ho t đ ng c a d

ầ ư D a vào thông s tài chính c b n, k ho ch đ u t ế ệ ự ế ụ ụ ằ ạ c ti n hành nh m ph c v cho vi ủ ự ệ xác

ơ ả ạ ủ ự ạ ượ ả án, vi c xây d ng các b ng k ho ch tài chính đ ư ươ ị ị đ nh giá tr ngân l u t ng lai c a d án.

ệ ệ ự ề

ề ự ứ ạ ế ệ ả

ụ ự ư ẽ

ệ ề ạ ạ ộ ỏ

ư ứ ộ ờ ầ ầ ằ Vi c phân tích tài chính nên th c hi n b ng ph n m m Microsoft Excel, vì ph n ừ ơ đ n gi n đ n ph c t p. Trong đó, m m này cho phép chúng ta th c hi n các phép tính t ệ ấ các công c nh Goalseek, Table, Scenarios, Crystal ball … s giúp chúng ta th c hi n r t nhi u cái hay trong vi c phân tích đ nh y và phân tích mô ph ng. Bên c nh đó, Excel có ị ế trang b thêm các hàm tài chính nh IRR(), PV(), NPV(), PMT() … cho phép chúng ta ti t ượ ệ ki m đ c th i gian tính toán, m c đ chính xác cao.

ạ ủ ờ ự ế ặ ừ ừ ậ 5.1.11 L p các báo cáo tài chính d ki n cho t ng năm ho c t ng giai đo n c a đ i

d án ự

ả ứ ỗ ự ụ ặ ả

ả ả ố

ố ế ượ ồ ố ệ th y đ

ủ ự ệ ả ặ ỉ ấ ị ầ ậ C n l p b ng chi phí s n xu t ho c d ch v , doanh thu, b ng d tính m c l lãi, ự ự ả b ng d trù cân đ i k toán, b ng d tính cân đ i thu chi. Các báo cáo tài chính giúp cho ủ ự ạ ộ ủ ầ ư ấ ch đ u t c tình hình ho t đ ng tài chính c a d án và nó là ngu n s li u giúp cho vi c tính toán phân tích các ch tiêu ph n ánh m t tài chính c a d án.

ư ự ụ 5.1.12 Các công c tài chính dùng phân tích ngân l u d án

ệ ố ơ ả ủ ự

ứ ứ

ể ữ Vi c nghiên c u các thông s c b n c a d án đ ự ạ ậ ố ử ữ ượ ử ụ ự ả ậ ự ỉ ớ ạ ỹ ế

ệ

ổ ượ ườ ứ ự ệ ạ ả ng đ

ự ứ ệ ợ

ọ ườ ể ệ ẩ ổ ị

ứ c s d ng trong lúc nghiên c u ể nh n d ng d án, t c là trong lúc hình thành hay so n th o d án, khi mà còn có th mong ế ề ặ k thu t d án. Đây ch m i là ti n hành mu n s ch a nh ng đ c đi m chính v kinh t ế ế ế ự ướ phân tích tài chính t ng quát. B c k ti p là th c hi n phân tích tài chính chi ti t. Công ố ệ c th c hi n vào cu i giai đo n nghiên c u kh thi hay trong khi vi c này th ư ậ ả ự ệ nghiên c u đánh giá hi u qu d án. Nh v y, trong m i tr ng h pk, th c hi n phân tích ờ ế tài chính t ng quát cho phép ti t ki m th i gian đáng k khi chu n b phân tích tài chính chi ti t.ế

ể ổ ế Đ chuy n t t, c n s ầ ử

phân tích tài chính t ng quát sang phân tích tài chính chi ti ạ ể ừ ụ ự ế ả ụ d ng các công c tài chính. Đó là các b ng k ho ch tài chính cho d án.

ế ạ ầ ư ả 5.1.12.1.1 B ng k ho ch đ u t

ầ ư ơ ấ ổ ố

ạ ố ố ự ế

ờ ỳ ụ ẽ ấ ổ ố ả ả ố ư ế c ti n đ phân b v n đ u t

ượ ơ ở ể ộ ấ ể

ể ậ ả ẫ ế ố ồ ầ ư ể ệ ổ ả th hi n t ng v n đ u t B ng k ho ch đ u t và c c u ngu n v n. T ng v n ộ ố ị ồ ầ ư đ u t bao g m v n c đ nh, v n l u đ ng và lãi vay trong th i k xây d ng (n u có). ạ ầ ư ự , danh m c các lo i tài s n là D a vào b ng này s th y đ ự ừ Đ tính toán chúng ta có bao nhiêu. T đó làm c s đ tính kh u hao hàng năm cho d án. th l p b ng theo m u sau:

ế ạ ầ ư ả B ng ả 3. B ng k ho ch đ u t

ự

ạ

ổ

ố

Giai đo n xây d ng

ấ ạ ả Giai đo n s n xu t

T ng v n

ụ ả Kho n m c

(tính hi nệ

Năm 1 Năm 2

giá)

ạ

ố

ổ

ố ố ị 1. V n c đ nh ố ư ộ 2. V n l u đ ng ự 3. Lãi vay trong giai đo n xây d ng ầ ư 4. T ng v n đ u t

ố ố ị ư ữ Nh ng l u ý khi tính toán v n c đ nh

ỉ ấ ổ R t nhi u d án đ u t

ề ậ ự ầ ợ ạ ộ ầ ữ ớ

ầ ư ớ i ích và chi phí có liên quan t ự ả

ướ ữ ệ ả ở ế ỉ i các d án m i ch là ph n tăng thêm ệ ượ c th c hi n thêm. ủ ng lai c a ệ c đây, hi n đã tr

ch mang tính b sung thêm cho nh ng ho t đ ng kinh t ự ự ớ ươ thành trách nhi m tài chính trong t ậ ượ ự ế ẩ ớ ị đang có, do v y ph n l ầ ẽ ữ ngoài nh ng ph n s luôn phát sinh, ngay c khi d án m i không đ Nh ng kho n chi tr ẽ công ty s không đ c tính đ n trong khi l p và th m đ nh d án m i.

ầ ắ ớ ả các kho n chi tr

ả ợ ự Tr ẩ c đem bán thu ti n n u nh

ệ ượ ớ

ị ợ ạ ả ố

ớ ả ả

ậ ầ ị

ể ả ượ ộ ườ ầ ố

ả ượ ị ổ c tín đ n trong t ng chi phí đ u t

ế ể ượ ế ệ ả c đem bán v i t

ứ ệ ầ ả

ộ ố ủ ự ượ ử ụ ớ ẽ ủ ầ ị c tính làm chi phí v n c a d án m i, s là ph n giá tr đang đ

ừ ướ ả ườ i các tài s n phát sinh t c đây trong ng h p c n cân nh c t ể ượ ẽ ư ế ề ớ ị ra có th đ khi th m đ nh d án m i là khi các tài s n đó l ự ớ ự ị ự ế ư ự ớ đã b ghép vào v i d án m i. Trong c th c hi n, nh ng trên th c t d án m i không đ ớ ủ ư ậ ườ ữ ng h p nh v y, giá tr thanh lý c a các lo i tài s n này m i là thông s liên nh ng tr ầ ị ố ủ ứ ự ế quan đ n d án m i ch không ph i là giá tr g c c a các kho n chi này. Chúng ta c n ủ ườ ả ứ ằ ị ng mang m t ph n đáng k giá tr chi nh n th c r ng giá tr thanh lý c a các tài s n th ữ ợ ế ậ ể ị ỏ phí g c ban đ u, do đó không th b b sót. Vì v y, n u trong tr ng h p tài s n đ c gi ự ầ ư ủ ả ủ ạ c a d án i, thì giá tr thanh lý c a tài s n ph i đ l ị ơ ớ ư ớ ữ m i. Tuy nhiên, n u các tài s n hi n có có th đ cách là nh ng đ n v ả ố ạ ộ ho t đ ng ch không ph i thu c di n thanh lý, thì ph n chi phí v n cho các tài s n đó ả ượ đ c s d ng c a tài s n đó.

ự ộ ấ ộ ố ỳ ự M t v n đ t

ị ờ ậ ố ẽ ộ

ả ệ ế

ạ ộ ự ị

ề ị ơ ớ

ộ ộ ả ợ ẽ ư ậ ạ ị ử ụ ơ ng h p nh v y, ph n giá tr cao h n trong hai lo i giá tr thanh lý và s

ẽ ượ ử ụ ủ ự ề ươ ể ng t cũng phát sinh vào th i đi m cu i chu k d án, khi m t s tài ự ố ư ị ấ ả ủ ự s n c a d án ch a b m t giá tr hoàn toàn. Do v y, d án s có thêm m t kho n thu cu i ả ế ụ ặ ừ ệ vi c bán thanh lý các tài s n này. Ho c theo cách khác, n u vi c ti p t c cùng phát sinh t ậ ộ ơ ư duy trì d án nh là m t b ph n c a m t đ n v đang ho t đ ng khác là có nhi u thu n ữ ị ợ ơ i h n, thì nh ng tài s n đó s có m t giá tr đang s d ng, cao h n so v i giá tr thanh lý. l ị ử ườ ữ Trong nh ng tr ố ụ d ng s đ ậ ủ ộ ầ ầ ợ i ích cu i cùng c a d án. ể c s d ng đ tính ph n l

ị ươ ủ ả Ph

ế ị ệ

ng thi ị ưở ố ng th c tính giá tr thanh lý c a tài s n chính xác nh t là đem tài s n đó cho các ấ ng, đ t đai, đánh ị ng đ i chính xác giá tr ấ t b cũ, nhà x ượ ươ c t , chúng ta cũng có th xác đ nh đ ng t

ả ả ứ ị ườ ề chuyên gia có nhi u kinh nghi m trên các th tr ể ự ươ giá. Theo cách t ủ ử ụ đang s d ng c a các tài s n này.

ơ ệ ứ ệ ị

ị ả ấ ệ ơ ủ ươ ộ M t ph ủ ị

ắ ủ ố ớ ả ừ ả ừ ầ ổ

ế ị ị

ặ ệ ắ ỡ ữ ử ụ ể

ị ặ ắ i chi phí l p đ t thi

ặ i vi c l p đ t thi ượ ạ c l ả ả ả ủ ạ ớ ị ả ổ ủ ị ề ộ ỉ

ế ủ ả ậ ng th c kém chính xác h n, song thu n ti n h n, đ i v i vi c xác đ nh giá ổ ổ ị tr thanh lý c a các tài s n hi n có là l y giá tr trên s sách c a tài s n tr đi giá tr trên s ị sách c a các chi phí l p đ t. Khi tính giá tr trên s sách, chúng ta ph i tr đi ph n chi phí ố t b do nh ng chi phí đó không có giá tr thanh lý gì v n có liên quan t ổ ị ữ i, khi s d ng giá tr trên s sách đ tính giá tr đang n a khi nhà máy b tháo d . Ng ườ ớ ế ị ử ụ s d ng c a tài s n, chúng ta ph i tính t ng t b . Trong c hai tr ả ượ ợ ủ c đi u ch nh theo tác đ ng c a l m phát và h p, giá tr trên s sách c a tài s n ph i đ ả ữ ể ừ ả ế ượ khi mua nh ng tài s n đó. n u đ c theo giá c thay th c a tài s n k t

ả ượ ợ c h t m i chi phí và l

ố

ự ủ ự ự ệ ộ ng h p d án đ

ợ ế c th c hi n. M t sai l m th ớ ườ ặ ợ

ọ ả

ậ ư ự ượ ệ ớ ườ c th c hi n so v i tr ố ớ ự ấ ề ự ế ặ ợ i ích tăng thêm, trong khi trên th c t ả ế ứ ư ế ộ

ị ư ự ự ế ọ ươ ớ ượ ự ế ợ ế ự Trong quá trình v n hành d án, chúng ta ph i tính đ ườ ệ ự ủ c a d án, cũng nh s chênh l ch c a các bi n s này trong tr ượ ợ đ ằ ả ph i trong v n đ này là chúng ta cho r ng đ i v i d án m i m i chi phí ho c l là chi phí ho c l ta ph i h t s c l u ý trong khi xác đ nh “ph th c t ọ i ích ự ng h p d án không ắ ầ ng hay m c ề i ích đ u ư ậ không ph i nh v y. Do đó, chúng ố ng án g c” trong đó có tính đ n m t cách ệ i ích n u nh d án m i không đ m i chi phí và l c th c hi n.

ụ ủ ầ ư ể ặ ề ạ Tính toán các chi phí đ u t

ơ ỏ

ụ ể ầ ự ầ ư ậ ấ ự ả có th g p nhi u khó khăn khi h ng m c c a nó không ố ắ ữ có đ n giá c th . Vì v y, khi tính toán ta c g ng không b sót khi d trù kinh phí. Nh ng ơ ủ ậ chi phí đó c n có s nh t trí qua tho thu n c a các bên tham gia đ u t . Các chi phí c

ố ượ ơ ng d toán. Các tính toán chi phí v quy n s ề ử

c tính toán theo đ n giá, kh i l ầ ặ ướ ề ả ẩ ơ ượ ả b n đ ấ ụ d ng đ t, m t n ự ề ậ ủ c… c n có văn b n xác nh n c a các c quan có th m quy n.

ấ ế ạ 5.1.12.1.2 K ho ch kh u hao

ấ ế ủ ữ ụ ờ

ạ ả B ng k ho ch kh u hao đ ố ị ứ ượ

ả ầ ư ữ ế ả ạ ờ ị

ề ế ượ ị ự ị ố ị ụ ủ ườ . Th i gian h u d ng c a tài s n th ầ ư ở Vi

ố ớ ả ệ ờ ụ ể ấ ị

ủ ệ ộ ị c căn c vào nguyên giá và th i gian h u d ng c a tài ả s n c đ nh. Nguyên giá tài s n c đ nh đ c xác đ nh d a vào giá tr mà chúng ta đã xác ượ ấ ị ả ng đ đ nh trong b ng k ho ch đ u t c n đ nh ữ ề ờ ị ự ệ ở t Nam, xác đ nh th i gian b i các đi u ki n v thu . Đ i v i nh ng d án đ u t ự ố ị ấ ữ h u d ng đ tính kh u hao tài s n c đ nh d a theo khung th i gian kh t hao pháp đ nh theo quy đ nh hi n hành c a B tài chính.

ườ ự vào d án, ng

ấ ầ ư c đ u t ạ ị ố ị ắ ị ượ ị ườ ế ườ ạ ả ng th ng. Giá tr còn l

ừ ế ấ ấ ằ ộ đi kh u hao lũy k và c ng giá tr đ u t c tính b ng cách l y nguyên giá tr

ớ ề ấ ị ươ Có nhi u ph ng pháp xác đ nh giá tr kh u hao nh ng khi phân tích giá tr kh u hao ố ớ ụ ữ ng áp d ng i ta th hàng năm đ i v i nh ng tài s n c đ nh đ ấ ấ ả ươ ng pháp kh u hao đ i hàng năm trong b ng k ho ch kh u ph ị ầ ư ẽ ượ hao s đ ế m i (n u có).

ế ạ ấ ả B ng ả 4. B ng k ho ch kh u hao

Năm ụ ả Kho n m c 0 1 … n 2

Nguyên giá

ấ ấ

ạ Kh u hao trong kì ế Kh u hao lũy k ầ ư ớ Đ u t m i ị Giá tr còn l ố i cu i kì

ấ ụ ề ả Ví d ụ 2. Ví d v b ng kh u hao

ộ ự ả ỷ có tài s n c đ nh là máy móc thi VNĐ,

ế ị t b có nguyên giá là 3 t ạ M t d án đ u t ọ ủ ầ ư ả ố ị ế ả ấ ổ ố ị tu i th c a tài s n c đ nh này là 4 năm. Ta có b ng k ho ch kh u hao sau

Năm ụ ả Kho n m c

0 3000

ấ Nguyên giá Kh u hao trong kì 1 3000 750 2 3000 750 3 3000 750 4 3000 750

ế

3000 750 1500 2250 3000

ạ ấ Kh u hao lũy k ầ ư ớ Đ u t m i ị Giá tr còn l ố i cu i kì 3000 2250 1500 750 0

ữ ầ ư ữ ụ ề ạ ả ờ ớ Đ i v i nh ng d án đ u t

ự ả ố ị ạ ả ổ

ợ ấ ả ạ ả ả

ế ế ự ấ ị ấ t đ

ế ủ ư ả ị ố ớ có nhi u lo i tài s n v i các th i gian h u d ng khác ạ ỗ ấ ế ậ nhau, m i lo i tài s n c đ nh nên l p b ng k ho ch kh u hoa riêng, sau đó t ng h p vào ạ ự ạ ế 1 b ng k ho ch kh u hao chung cho các lo i tài s n. D a vào b ng k ho ch kh u hao ẽ ế ượ c giá tr kh u hao hàng năm là bao nhiêu và khi k t thúc d án, giá này, chúng ta s bi ấ ạ tr còn l i ch a kh u hao h t c a tài s n là bao nhiêu.

ế ạ ả ợ 5.1.12.1.3 K ho ch tr n

ư ố ớ ự ả ợ ế ả

ầ

Đ i v i d án đ u t ả ự ầ ư ộ qua các kho n huy đ ng v n c ph n và tr l ộ ầ ư ị xác đ nh đ

ả ấ

ượ ầ ả ợ ủ ự ộ ấ ả ữ ượ ế ề ạ ả ả ỉ ề ậ , ngân l u tài chính ch đ c p đ n các kho n vay và tr n và ố ổ ệ ả ợ ứ ổ ờ i t c c đông. Do đó, vi c phân tích ngân l ầ ợ ư c ngày tháng c n l u tài chính d án là m t cách h p lý giúp các nhà đ u t ả ợ ố huy đ ng các kho n vay, tính toán chi phí tài chính theo lãi su t và ph n hoàn tr n g c. T c nh ng đi u này đ c ph n ánh thông qua b ng k ho ch tr n c a d án.

ả ợ ố ế ạ ả B ng ả 5. B ng k ho ch tr n g c và lãi vay

Năm ụ ả Kho n m c 0 1 … n 2

ư ợ ầ D n đ u kì

ố ề ả ợ Lãi phát sinh trong kì S ti n tr n

ạ

ợ ố ế N g c đ n h n ạ ế Lãi đ n h n

ư ợ ố D n cu i kì ợ N vay tăng thêm

ả ợ ố ụ ả ạ ả ượ ư ế Các kho n m c trong b ng k ho ch tr n g c và lãi vay đ c tính nh sau:

ợ ượ ủ ể ả ả ả ờ ợ ấ (1) Kho n n vay tăng thêm ph n ánh th i đi m c a các kho n n đ c cung c p

ề

(2) = + + D nư ợ cu i kìố ố ề s ti n tr nả ợ trong kì

ti n lãi phát sinh trong kì ứ n vayợ tăng thêm ứ ư ợ ầ ị ươ c xác đ nh căn c vào d n đ u kì t ớ ừ ng ng v i t ng

giá trị d nư ợ ầ đ u kì ượ (3) Lãi phát sinh trong kì đ ạ ờ th i đo n 58

ư ợ ố ư ợ ầ ằ ướ (4) D n đ u kì này b ng d n cu i kì tr c

ộ ươ ả ợ ự ế ng án tr n d ki n mà nhà đàu t ư

ả ợ ổ ứ ố ề ớ ụ ỏ ụ (5) S ti n tr n trong kì ph thu c vào ph ch c tín d ng. ậ th a thu n v i các t

ề ươ ượ ợ ng th c vay và thanh toán n vay đ

ấ ự ự ế ủ ừ ạ ạ

ề , có r t nhi u ph ể ể ụ c áp d ng tu ể ả ạ ẽ ả ạ ế ỳ ỳ

ỉ ả ạ ạ

ố ị ươ ườ ượ c ân h n cho vay hay không đ ả ng pháp kì kho n c đ nh, ph c s d ng là ph ng đ

ươ ả ỳ ứ Trên th c t ặ ắ vào đ c thù c a t ng d án. Có th vay ng n h n, trung h n hay dài h n. Có th tr lãi và ặ ờ ỳ ố ố v n g c đ u hàng k , ho c có th ch tr lãi hàng k và đ n th i k đáo h n s tr toàn ể ượ ự ộ ợ ố b n g c. D án có th đ c ân h n cho vay. . . Các ươ ượ ử ụ ng pháp th ph ng pháp kì ầ ả kho n gi m d n.

ỳ ươ ả ố ị ả ợ ề ố ề ứ ả t c là s ti n tr n đ u hàng kì (tr lãi và n

ng pháp k kho n c đ nh: ỳ ể ể

ố ề ả ố ủ ả ấ ố ỗ ồ ị

 Ph ợ ề ố g c đ u hàng k ). Trong Excel ta có th dùng hàm tài chính PMT đ tính toán. Hàm PMT ể dùng đ xác đ nh s ti n tr góp m i kì bao g m tr v n g c và lãi. C u trúc c a hàm tài chính này là:

= PMT(rate, nper, pv, fv, type)

Trong đó:

ả ươ ứ ấ ấ + rate: lãi su t cho vay (lãi su t ph i t ả ợ ớ ng ng v i kì tr n )

ố ỳ ả ợ + nper: s k tr n và lãi

ị ệ ạ ố + pv: giá tr hi n t ờ i (v n vay bây gi )

ị ươ ạ + fv: giá tr trong t ị ố ng lai (giá tr v n vay còn l ả ợ i sau khi tr n )

ị ố ỳ ị ầ ỳ + type: 1 là giá tr đ u k ; 0 là giá tr cu i k

ụ ề ế ạ ả ợ ố ươ ả Ví d ụ 3. Ví d v k ho ch tr n g c và lãi vay theo ph ng pháp kì kho n

ố ị c đ nh

ố ề ấ ả ố Gi

ả ử s , năm 0 vay ngân hàng 2000 $, lãi su t là 8%/năm. Tr lãi và v n g c đ u hàng ờ ả ợ ư ế ạ ỳ k trong th i gian 4 năm. K ho ch tr n nh sau:

Năm

ố ề ư ợ ầ D n đ u kì Lãi phát sinh trong kì S ti n tr n

ạ

1 2,000.00 160.00 603.84 443.84 160.00 1,556.16 2 1,556.16 124.49 603.84 479.35 124.49 1,076.81 3 1,076.81 86.14 603.84 517.70 86.14 559.11 4 559.11 44.73 603.84 559.11 44.73 0.00

2,000.00 2,000.00 ả ợ ợ ố ế N g c đ n h n ạ ế Lãi đ n h n ư ợ ố D n cu i kì ợ N vay tăng thêm ả ư Cách tính b ng trên nh sau:

ố ề ượ ằ ả ợ S ti n tr n hàng năm đ ứ c tính b ng công th c –PMT(8%,4,2000)

ư ợ ầ ủ ế ạ Lãi phát sinh trong kì = lãi đ n h n = 8% * d n đ u kì c a năm tính toán

ợ ố ế ả ợ ế ạ ạ ố ề N g c đ n h n = S ti n tr n Lãi đ n h n

ề + +

ư ợ ố D n cu i kì = giá tr dị ư ợ ầ n đ u ti n lãi phát sinh ố ề s ti n tr nả ợ n vayợ tăng

kì trong kì trong kì thêm

ươ ả ả ứ ầ : t c là tr ả nôï goác ñeàu haøng kyø.  Ph ng pháp kì kho n gi m d n

ụ ề ế ạ ả ợ ố ươ ả Ví d ụ 4. Ví d v k ho ch tr n g c và lãi vay theo ph ng pháp kì kho n

ầ ả gi m d n

ả ợ ố ề ấ s , năm 0 vay ngân hàng 2000 $, lãi su t là 8%/năm. Tr n g c đ u hàng k ỳ

ả ử Gi ờ ả ợ ư ạ ế trong th i gian 4 năm. K ho ch tr n nh sau:

Năm

ố ề ư ợ ầ D n đ u kì Lãi phát sinh trong kì S ti n tr n

ạ

1 2000 160 660 500 160 1500 2 1500 120 620 500 120 1000 3 1000 80 580 500 80 500 4 500 40 540 500 40 0

2000 2000 ả ợ ợ ố ế N g c đ n h n ạ ế Lãi đ n h n ư ợ ố D n cu i kì ợ N vay tăng thêm ả ư Cách tính b ng trên nh sau:

ố ỳ ả ợ ả ợ ố ầ ợ ườ + Tr n g c: = s ti n vay ban đ u/ s k tr n . Trong tr

ả ợ ố ề ị ả ợ ố ở ố ề ằ ố ề ng h p này, s ti n năm 1 = năm 2 = năm 3 =

tr n g c đ u nhau và b ng 2000/4 = 500$. (Giá tr tr n g c năm 4)

ạ ươ ả ố ị ỳ ụ + Các h ng m c khác tính t ng t ự ư ươ nh ph ng pháp k kho n c đ nh.

ả ự 5.1.12.1.4 B ng d tính doanh thu

ậ ự ế ừ ụ ả ả ả ả B ng d tính doanh thu ph n ánh thu nh p d ki n t kh năng tiêu th s n ph m ẩ ở

ươ ủ ự ự ạ ộ các năm ho t đ ng trong t ng lai c a d án.

ả ượ ự ả B ng ả 6. B ng d tính s n l ng và doanh thu

ấ ạ ả Giai đo n s n xu t ụ ả Kho n m c Năm 1 Năm 2 Năm n

ả ượ 1. S n l

ả ả ụ ng ẩ + S n ph m chính ẩ + S n ph m ph

ơ ị ả

ả

ẩ 2. Giá bán đ n v s n ph m ẩ + S n ph m chính ẩ ả

ả ả ụ

ụ + S n ph m ph ộ ị 3. Doanh thu n i đ a ẩ + S n ph m chính ẩ + S n ph m ph ấ

ổ ẩ 4. Doanh thu xu t kh u 5. T ng doanh thu

ự ế ả 5.1.12.1.5 B ng d ki n chi phí

ả ự ế ộ ố

ủ ự ứ ị

ấ ộ đ u vào đ s n xu t m c s n l

ờ ỏ ả B ng d ki n chi phí ph n ánh toàn b các kh an chi phí phát sinh trong su t th i ạ ộ ứ ượ c xác đ nh căn c vào m c tiêu dùng ấ ế ố ầ ng ng v i công su t huy đ ng hàng ủ ự ng t ậ ượ ớ ị ườ ủ ả ụ gian ho t đ ng c a d án. Các kho n m c chi phí đ ứ ả ượ ể ả các y u t ả ự năm c a d án và giá c d tính c a các nh p l ứ ươ ng này trên th tr ng.

ủ ự ự ế ả B ng ả 7. B ng d ki n chi phí c a d án

ụ ả Kho n m c 0 1 … n Năm 2

ự ế Chi phí tr c ti p

ậ ệ Chi phí nguyên v t li u

ự ế

ữ ả ưỡ ử ng

Chi phí nhân công tr c ti p Chi phí nhiên li uệ Chi phí s a ch a b o d …

Chi phí qu n lýả Chi phí bán hàng

ổ T ng chi phí

ươ ườ ể ướ ươ ng

ượ ử ụ ươ ủ c tính chi phí c a d án: ph ứ ế ự ạ ị Có hai ph ầ ỷ ệ l ng đ ng pháp th ph n trăm doanh thu và ph c s d ng đ ng pháp chi tiêu theo đ nh m c k ho ch. pháp t

ươ ỷ ệ ầ  Ph ng pháp t l ph n trăm doanh thu

ự ế ằ Là ph t cho r ng t

ả ươ ế ề ơ ả ả ng pháp khá đ n gi n. V c b n, nó d a trên gi ị n đ nh trong doanh s bán t ộ ỷ ệ ổ l

ứ ượ ử ụ ố ứ c a chúng trong quá kh . Các s li u quá kh đ

ươ ấ ầ ầ ấ ả t c chi thi ổ ng lai, không thay đ i so ỷ ệ trung bình c s d ng là t l ư ả ơ ph n trăm doanh thu tuy khá đ n gi n nh ng ố ệ ỷ ệ l ng pháp t

ươ ơ ầ ẽ phí thành ph n s chi m m t t ớ ỷ ệ ủ l v i t ữ ủ c a nh ng năm g n nh t. Ph kém linh ho t.ạ

ươ ứ ế ạ ị  Ph ng pháp chi tiêu theo đ nh m c k ho ch

ị ạ ươ ự ự Ph ng pháp chi tiêu theo đ nh m c k ho ch đ

ươ ượ ạ ộ ữ ữ

ế ụ ổ

ụ ể ị ợ ẽ ượ ỳ ọ c k v ng s thay đ i tùy theo t ng d án c ộ ơ ừ ứ ả ượ ậ ệ ẩ

ẽ ị ả ề ự

ứ ệ ử ụ ầ ể ứ ả ượ ụ ể ồ ự ấ ị ế ị ể ạ

ủ ự ạ ộ ạ ố ứ ế c xây d ng d a trên nh ng thông ả ủ ự ờ ng lai mà d án s ho t đ ng. Tính h p lý c a nh ng kho n tin liên quan đ n th i kì t ự ụ ộ m c không ph thu c vào doanh thu này đ ấ ả ng s n xu t th : đ nh m c tiêu hao nguyên v t li u trên m t đ n v s n ph m, m c s n l ả và công ngh s d ng trong d án c th … Do đó, đi u hi n nhiên là nhà phân tích ph i quy t đ nh c n dành bao nhiêu ngu n l c đ t o ra các m c s n l ng nh t đ nh trong su t giai đo n ho t đ ng c a d án.

ươ ế ợ  Ph ng pháp k t h p

ề ữ ươ ấ ợ c tính trên đ u có nh ng m t l

ự ế ợ ả ể ạ ượ

ng pháp ự ướ ặ ợ i và b t l ng pháp có th đ t đ ụ ự ả

ị ươ ớ

ố ụ ữ ả l

ươ ữ c tính chi phí d án có nh ng kh n m c có khuynh h ứ ể ự ộ ế ạ ộ ấ ớ ế ứ ữ ộ

ư ấ ả ả ộ ươ ướ i. Do đó, m t ph ng Hai ph ộ ế ả ự ế c m t k t qu pháp d ki n chi phí d a trên s k t h p c hai ph ỷ ệ ướ ở ố ơ l ng t t h n. B i vì khi t ủ ề ậ ng lai c a chúng. thu n v i doanh thu và không t n nhi u công s c đ d đóan giá tr t ớ ỷ ệ ữ doanh thu Trong khi đó có nh ng kho n m c khác có nh ng bi n đ ng r t l n so v i t ả ữ ủ c a chúng trong quá kh . Nh ng kho n chi phí thu c lo i ít bi n đ ng là nh ng chi phí ả ươ nh kh u hao, tr tìen thuê tài s n và tr l ả ng qu n lý…

ế ạ ả ỗ ủ ự 5.1.12.1.6 B ng k ho ch lãi l c a d án

ả ể ế ự ỗ ượ đ

ố ả ạ ự ế ả B ng k ho ch lãi l ạ ộ

ạ ấ ả ả ứ ơ

ỗ ủ ự ứ c t

ủ ự ụ ị

ế ố ầ ượ c tiêu hao (s tiêu dùng tài s n, chi phí các y u t ả ứ ể ạ ả ố ọ

ế ạ ậ ậ ợ ị

ụ ộ ứ ậ

ụ ầ ữ ệ ả ị

ộ ư ự ạ ữ ợ ộ ổ c xây d ng đ ph n ánh m t cách t ng h p nh ng thành ủ ự ờ ươ ng lai c a d án. qu ho t đ ng d ki n hàng kì (năm, quý, tháng) trong su t vòng đ i t ữ ạ ậ ế Trong hình th c đ n gi n nh t, b ng k ho ch lãi l c a d án liên quan 2 lo i thu t ng ạ ạ ượ ừ ả ổ t ng quá: doanh thu và chi phí. Doanh thu ph n ánh m c hoàn thành đã đ t đ ho t ấ ộ đ ng c a d án (doanh thu bán hàng và doanh thu d ch v ). Trong khi đó, chi phí cho th y ự ứ ỗ ự đ u vào và chi phí tài m c n l c đã đ ế ứ ả ượ ươ ng ng. cu i cùng, hai k t qu quan tr ng ph i đ c chính) đ t o ra m c doanh thu t ợ ỗ ự ả i nhu n ròng) và xác đ nh trong b ng k ho ch lãi l i nhu n (EBIT và l d án đó là l ế ệ ậ ế nghĩa v n p thu thu nh p doanh nghi p hàng năm. Trong đó m c thu thu nh p doanh ự ế ả ự ế nghi p d ki n là m t trong nh ng kho n m c c n ph i xác đ nh khi ti n hành xây d ng ế k ho ch ngân l u d án.

ế ạ ả ỗ ủ ự B ng ả 8. B ng k ho ch lãi l c a d án

Năm ụ ả Kho n m c 0 1 2 … n

ạ ộ Doanh thu thu nầ ừ ố Giá v n hàng bán (tr ) Lãi g pộ ừ Chi phí ho t đ ng (tr )

ả ả ậ ướ c thu và lãi vay ph i tr (EBIT)

ậ

ế Thu nh p tr ả ả ừ Lãi vay ph i tr (tr ) ế c thu (EBT) ệ ướ ậ

Thu nh p tr ừ ế Thu thu nh p doanh nghi p (tr ) ế ợ ậ L i nh n sau thu

ả ợ ượ ừ ể ậ ị Các kho n chi phí h p lý đ ế c tr ra đ tính thu nh p ch u thu :

ả ố ị ủ ấ Chi phí kh u hao c a tài s n c đ nh.

ậ ệ ệ ệ ượ Chi phí nguyên li u, v t li u, nhiên li u, năng l ng, hàng hóa.

ề ươ ụ ấ ề Ti n l ng, ti n công, ph c p.

ả ế ứ ệ ế ọ ế ạ ộ Chi phí nghiên c u khoa h c, công ngh , sáng ki n, c i ti n, y t , đào t o lao đ ng.

ụ ị Chi phí d ch v mua ngoài.

ố ả ề ả ấ Chi tr lãi ti n vay v n s n xu t kinh doanh.

ả ự Trích các kho n d phòng.

ề ị ụ ụ Chi phí v tiêu th hàng hóa, d ch v .

ế ế ạ ả ị Chi phí qu ng cáo, ti p th , khuy n m i.

ế ả ệ ề ấ Các kho n thu , phí, l phí, ti n thuê đ t.

ả ệ ượ ừ ệ ế ậ ậ ị Các kho n l phí đ c tr ra khi tính thu nh p ch u thu thu nh p doanh nghi p:

ế ẩ ấ Thu xu t kh u.

ụ ấ ế ẩ ầ ị ị ủ Thu giá tr gia tăng đ u vào c a hàng hóa d ch v xu t kh u.

ệ ố ớ ụ ị ướ ộ ị ế ụ ặ t đ i v i hàng hóa d ch v trong n ệ c thu c di n ch u thu ế

ệ Thu tiêu th đ c bi ụ ặ t. tiêu th đ c bi

ế Thu môn bài.

ế Thu tài nguyên.

ế ử ụ ế ấ ế ệ ấ Thu s d ng đ t nông nghi p, thu nhà, thu đ t.

ề ấ Ti n thuê đ t.

ệ ự ộ ơ ở ướ phí mà c s kinh doanh th c n p vào ngân sách nhà n c theo

ủ ệ ả Các kho n phí và l ậ ề ị quy đ nh c a pháp lu t v phí, l phí.

ằ ế ồ ự ằ

ự ố

ồ

ượ ự ươ ươ ể ể ạ c tính tr

ươ ướ ậ ố ế ố Giá v n hàng bán : N u t n kho b ng 0 thì giá v n hàng bán b ng chi phí tr c ti p ự ị ẽ ượ ế ồ c xác đ nh d a vào chi phí tr c hàng năm. N u t n kho khác 0 thì giá v n hàng bán s đ ươ ọ ạ ế ng pháp h ch toán hàng c l a ch n. Ph ti p và ph ng pháp h ch toán hàng t n kho đ ướ ướ ậ ồ c (FIFO); ng pháp nh p tr t n kho đ tính giá bán hàng bán có th là ph ặ ề ng pháp bình quân gia quy n; ho c là đích danh. c (LIFO); ph nh p sau tính tr

ế ế ạ

ế ể ỗ ượ ế ữ

c k t chuy n l ệ ậ này đ ộ ị ấ ờ t Nam thì th i gian chuy n l

ể ỗ khi tính thu nh p ch u thu trong k ho ch lãi l ữ ỗ ế ị K t chuy n l : , n u nh ng năm ị ậ ừ ả ỗ ị ỗ ự ầ và kh u tr vào thu nh p ch u thì nh ng kho n l đ u d án b l ế ể ỗ ủ thu năm sau. Theo quy đ nh c a b tài chính Vi không ượ c quá 5 năm. đ

ế ạ ư ả 5.1.12.1.7 B ng k ho ch ngân l u

ự ự ả ả t t

ầ ư ạ ộ ứ ạ ho t đ ng kinh doanh, đ u t

ế ấ ả t c các kho n th c thu, th c chi ớ ừ ố ủ ự ộ và huy đ ng v n c a d án ng v i t ng ư ế ươ ự ạ ế ả ư B ng k ho ch ngân l u là b ng trình bày chi ti ặ ừ ề ằ b ng ti n m t t ể ờ th i đi m mà nó phát sinh. Có 2 ph ng pháp xây d ng k ho ch ngân l u:

ươ ự ừ Ph ạ và ho t

ủ ự ư ị ầ ư các ho t đ ng kinh doanh, đ u t ư ư ạ ộ ấ ừ ằ ế ng pháp tr c ti p: ngân l u ròng t ẽ ượ ộ đ ng tài chính c a d án s đ c xác đ nh b ng cách l y ngân l u vào tr ngân l u ra.

ế ẽ ượ ho t đ ng kinh doanh s đ

ươ ậ ạ ộ ư Ph ừ i nhu n sang, còn ngân l u ròng t ạ ộ ừ ầ ư ạ ộ ho t đ ng đ u t ỉ ề c đi u ch nh ượ c xác và ho t đ ng tài chính đ

ng pháp gián ti p: ngân l u ròng t ư ự ế ươ ng pháp tr c ti p. ừ ợ t l ố ị đ nh gi ng ph

 Quy c:ướ

ủ ự ậ ượ ở ố Thu nh p và chi phí c a d án trong năm đ c gi

ắ ầ ự ệ ạ ể ề ả ị đ nh là đ u phát sinh ờ ể ệ cu i năm i) là năm

ứ t c là ngày 31/12 hàng năm. Do đó, năm b t đ u d án (th hi n th i đi m hi n t 0.

ọ ự ọ ể ướ ượ c l ổ ệ ượ

ị ủ ư ươ ng giá tr c a dòng ngân l u t ế ị ọ c ch n đ u t t b chính đ ọ ự ổ Xác đ nh tu i th d án ng căn c vào tu i th công ngh , tu i th thi ẩ ọ ổ ể ị

ị ứ ổ ờ ủ ả ầ ủ ợ ườ

ạ ộ ề ắ ớ ng các kho n l c l

ể ẽ

ả

ọ ủ ự ươ ề ư ớ ẳ ế ậ ườ ng lai. Ng i ta ầ ư ặ ườ , ho c căn th ư ộ ố ự ứ c vào vòng đ i c a s n ph m đ xác đ nh tu i th d án. Tuy nhiên, có m t s d án nh ọ ấ ổ ự ự ng, hay các công trình kíen trúc, th y l i… có tu i th r t dài trhì d án xây d ng c u đ ủ ự ươ ả ợ ệ ướ ượ ng lai c a d án i ích và chi phí g n li n v i ho t đ ng t vi c ư ậ ự ữ ữ ả ủ ệ này s không còn chính xác n a. Do đó, đ đánh giá hi u qu c a nh ng d án nh v y, ta ụ ể ắ ự ộ ố ớ ạ ổ ỉ i h n trong m t s năm c th g n li n v i kh năng d báo ch tính tu i th c a d án gi ự ủ ủ ng lai. Vì v y, năm thanh lý c a d án ch a h n là năm k t thúc c a chúng ta trong t

ế ẽ ượ ả ấ ự c tính vào d án nh ư

ạ ộ ộ ư ả ở ủ ho t đ ng c a nó và giá tr tài s n đ u t m t kho n ngân l u vào ị ầ ư ư ch a kh u hao h t s đ ự năm thanh lý d án.

ự ầ ả ờ

ế ị ị ậ sau khi k t thúc d án, c n có th i gian bán tài s n và ghi nh n ủ ự ự

ẽ ượ ứ Năm thanh lý d án:ự giá tr thanh lý. Do đó, n u d án gi ậ án s đ ế ứ ả ị ế đ nh k t thúc vào năm th n thì giá tr thanh lý c a d c ghi nh n vào năm th n+1.

ế ạ ự ư ự ầ ả ạ  T i sao c n ph i xây d ng b ng k ho ch ngân l u cho d án? ả

ả ạ ượ ự ế ữ ươ ủ ự D ki n nh ng thành qu đ t đ c trong t ng lai c a d án

ự ủ ố ơ Xem xét các r i ro và làm sao cho d án t t h n.

ộ ố ế ố ơ ả ế ạ ư ả 5.1.12.1.8 M t s bi n c c b n trong b ng k ho ch ngân l u

 Kh u hao ấ

ấ ứ ằ ỉ

ế ự ế ế ả

ả ậ ộ ạ ặ ự ấ ề ưở ư ư ưở ỉ ả ả ộ Kh u hao không ph i là chi phí b ng ti n m t mà nó ch là m t hình th c bút toán ậ ng tr c ti p đ n ngân l u d án. Vì v y, ư ng đ n ngân l u

ả ố ị ụ ế ố ớ ế ộ ị ủ c a k toán mà thôi, vì v y nó không nh h ấ ế kh u hao không ph i là m t h ng m c ngân l u. Kh u hao ch nh h ự d án m t cách gián ti p thông qua thu và giá tr thanh lý đ i v i tài s n c đ nh.

ấ ộ ế ố ả chi phí nên nó nh h ng đ n l

ướ Đ i v i thu : Do kh u hao là m t y u t ế ưở ả ộ ổ ố

ế ả ế ậ ợ i nhu n tr

ự ộ ế ủ ế ả ấ ự

c thu gi m, s ti n chi n p thu gi m, t ượ ạ c l ắ ượ ọ ấ ố ớ ậ nhu n tr ướ ấ kh u hao cao, l ư ngân l u d án tăng lên và ng ư ự l u d án còn đ ế ế ợ i ứ ậ c thu và làm thay đ i s thu thu nh p mà d án ph i n p. Khi m c ừ ố ề đó làm ế ộ i. Tác đ ng gian ti p c a kh u hao đ n ngân ế ủ c g i là lá ch n thu c a kh u hao (Tax shield of depreciation).

ả ườ ị Đ i v i giá tr thanh lý tài s n: th

ấ ự ng d a vào ph n giá tr máy móc thi ị ườ ị c a tài s n

ặ ự ề ặ ế ấ

ở ườ ầ ị ự ế ủ ng (giá tr th c t ể ị đây là làm th nào đ đ nh đúng giá tr th c t ị ư ự ạ ế ị t b ả ở ờ th i ị ự ế ế ấ i ch a kh u hao h t ế ng thì d a vào giá tr còn l

ố ớ ư ch a kh u hao h t ho c d a vào giá th tr ể đi m thanh lý. V n đ đ t ra ả ở ủ c a tài s n năm thanh lý? Th ả ố ị ủ c a tài s n c đ nh.

ả  Kho n thu so sánh v i doanh thu bán hàng ớ

ệ ạ ộ

ả ượ ấ ườ

ạ ầ ề ủ ả ầ c tr ậ

ỉ ả ộ ỳ ủ

ư ề h t ti n, th ấ ứ ả ề ủ ồ ể ệ ệ ả ề ố ư ư ả ố

ả ề ặ ổ ế ể ấ

ườ ự

ữ ằ ả ả ủ ướ ế ả ộ c tính t

ả ủ ự ề ừ ả ả

ư ị ố ề ậ Trong ho t đ ng c a doanh nghi p, doanh thu là s ti n mà khách hàng ch p nh n ả ế tr . Tuy nhiên, không ph i doanh thu bán hàng nào cũng đ ng thì ọ ợ i thì h n . Vì v y b t c doanh thu bán khách hàng ch tr m t ph n ti n và ph n còn l ề hàng nào trong k c a doanh nghi p cũng đ u bao g m doanh thu đã tr ti n và doanh thu ả ượ c th hi n qua s d cu i kì c a kho n ph i ch a tr ti n. Doanh thu ch a tr ti n đ ườ ả ạ ộ i bán (nhà s n xu t) và thu. Do đ c đi m ph bi n này trong ho t đ ng tiêu thu gi a ng ề ừ doanh thu bán hàng i mua (khách hàng), nên khi phân tích kho n th c thu b ng ti n t ng ỷ ệ ằ l trong k c a d án ph i xem xét đ n tác đ ng c a kho n ph i thu b ng cách ố ư s d kho n ph i thu thích h p trong doanh thu c a d án. Kho n thu băng ti n t doanh thu s đ ỳ ủ ự ả ợ ẽ ượ c xác đ nh nh sau:

= + ự ả Kho n th c thu trong kỳ Doanh thu bán hàng trong kỳ ả Kho n ph i thu đ u kầ

ả ả ả Kho n ph i thu cu i kố ỳ ệ ủ ả = Doanh thu bán hàng Chênh l ch c a kho n ph i thu cu i k ả ỳ ố ỳ

ỳ (cid:0) AR) ằ ề ẽ ả ơ AR tăng: kho n n c a khách hàng tăng lên, do đó s th c thu b ng ti n s ít h n

ầ và đ u k ( ố ự ư ề ả ộ ợ ủ ỳ doanh thu trong k . Đi u này tác đ ng làm gi m ngân l u ròng.

ả ề ẽ ố ự ằ

ề AR gi m: thu h i b t n c a khách hàng, do đó s th c thu b ng ti n s nhi u ộ ồ ớ ợ ủ ề ỳ ư ơ h n doanh thu trong k . Đi u này tác đ ng làm tăng ngân l u ròng.

ả ị ố ự ả ả ượ Gi đ nh cu i d án: AR = 0 nghĩa là các kho n ph i thu ph i đ ề ế c thu h t, đi u

ố ự ư ộ ả này tác đ ng làm tăng ngân l u ròng cu i d án.

ớ ả ả (chi phí mua hàng)  Kho n chi so sánh v i kho n mua

ị ự ệ

ạ ộ ậ ệ ả ủ ự

ầ ả ả ế ề ỉ

ư ể ệ ả ả

ả ự ố ỳ ư ố ỳ ỳ ẽ ượ ư ế ị Khi xác đ nh chi phí mua hàng (chi phí nguyên v t li u, nhiên li u…) cho d án, căn ứ c vào nhu c u ho t đ ng c a d án. Tuy nhiên, không ph i kho n chi phí mua hàng nào ậ ố ề ị ặ cũng ph i tr h t ti n. M t khác, khi xác đ nh ngân l u trong k , ta ch ghi nh n s ti n ả ả ỳ ượ ả ề c th hi n trong s d kho n ph i tr (AP) th c tr , còn kho n ch a tr ti n trong k đ ả cu i k . Tính đ n cu i k , kho n chi mua hàng trong k s đ ả ỳ ố ư c xác đ nh nh sau:

ả ả = + ả ả ỳ ự ả Kho n th c chi trong kỳ

ả Kho n ph i tr cu i kố ỳ ệ ủ ả Kho n ph i tr đ u kầ ả ả ố ỳ = ả Kho n mua trong kỳ ả Kho n mua trong kỳ

ả Chênh l ch c a kho n ph i tr cu i k và ỳ (cid:0) AP) ự Do đó, đ ể ướ ượ c l ng đúng kho n chi ti n hàng năm c a d án thì ngoài vi c xác

ầ đ u k ( ủ ả ả ầ ế ả ề ỷ ệ kho n ph i tr c n thi l ệ ể ượ c. t có th đ ị đ nh chi phí mua hàng, cũng nên ả ướ ượ c l ng t

ợ ự ấ ơ

ẽ ấ ư ố ề ộ ề ả ỳ ị

AP tăng: Tăng n nhà cung c p, do đó s ti n th c chi mua hàng s th p h n giá ủ tr kho n mua vào trong k . Đi u này tác đ ng làm tăng dòng ngân l u ròng c a d án.ự

ả ố ề ự ấ ị

ả ớ ợ ả ẽ ư ả ộ ỳ ị

ề AP gi m: Tr b t n cho nhà cung c p, do đó s ti n th c ch mua hàng s nhi u ề ơ h n giá tr kho n mua vào trong k . Đi u này tác đ ng làm gi m ngân l u ròng d án.ự

ả ả ố ự ế ả ộ ả ả ế Đ n cu i d án AP = 0 nghĩa là đã tr h t các kho n ph i tr , tác đ ng làm gi m

ủ ự ư ngân l u ròng c a d án.

ặ ữ ể ự ệ ề ị  Ti n m t gi đ th c hi n các giao d ch

ặ ặ ủ ự Ti n m t gi đ th c hi n các giao d ch còn đ

ồ ề ượ ượ ọ ệ ố ư ề ị ị ế ể ự

ự ỹ ề ữ ể ự ỹ ề ng t n qu ti n m t c n thi ả ư

ộ ế ố ể ề ặ ả ượ ệ ả

ầ ậ ỹ ề ứ ồ ấ ị ự c th c hi n, ta ph i chi ra m t kho n ti n đ tài tr ầ ồ ộ ẽ ặ

ư ẽ

ộ ầ ồ ượ ạ c l ự ỹ ề ặ ự ầ

ủ ự ẽ ộ ạ ự ặ ầ ồ ỹ ề ỹ ồ ừ ố ề ồ ả ả

ặ ặ ư ả ả ặ ả ớ

ệ c g i là s d ti n m t c a d án. ạ ộ ặ ầ t đ th c hi n các giao d ch cho các ho t đ ng Đây là l ộ tài hàng ngày. D án c n ph i có m t m c t n qu ti n m t nh t đ nh nh là m t y u t ợ ả ư s n l u đ ng, vì v y khi d án đ ư ủ ỹ ề cho nhu c u t n qu ti n m t. Khi nhu c u t n qu ti n m t tăng s làm tăng ngân l u c a ả ặ ự i, khi nhu c u t n qu ti n m t gi m s làm tăng ngân l u vào c a d án. d án; ng ộ ữ ế Khi k t thúc d án, t n qu ti n m t không c n n a (CB = 0), lúc này d án s có m t ụ ư ậ ố ư ề s ti n t n qu này. Nh v y s d ti n m t không ph i là m t h ng m c kho n thu t ả ủ ố ư ề ỉ ngân l u. Ch kho n tăng ho c gi m c a s d ti n m t m i ph n ánh vào trong b ng ngân l u.ư

ụ ọ ị

ỹ ề ư ấ c xem là công c ho ch đ nh quan tr ng nh t ọ ặ ả ặ ượ ệ Trong doanh nghi p, qu ti n m t đ ụ ệ ố trong h th ng qu n lý ngân l u. Công c này có l ạ 2 m t quan tr ng sau: ợ ở i

ế ự ả ề ầ ả ế ẫ Nó làm gi m tính b p bênh và vì th d n đ n s gi m sút v nhu c u các kho n

ề ấ ả ặ ự ti n m t d phòng.

ằ ố Nó báo tr

ư ắ ớ ả ượ ậ ộ ụ c v m c thâm h t ngân l u s p t ồ ạ ớ i v i các gi i nh m giúp cho Ban giám đ c có ỹ c l p ra m t cách k i pháp đã đ

ướ ề ứ ả ể ủ ờ đ th i gian đ ph n h i l ưỡ l ng.

ụ ể ố ả M c đích c a h th ng qu n lý ti n là gi m thi u t

ữ ệ ề ơ ệ i đa vi c s d ng không hi u ố ỏ các s

ề ấ ấ ả ặ ề ủ ả ố ư ề qu các s d ti n m t. Đi u này không đ n gi n. Nó đòi h i nhi u h n vi c gi ặ ư ề d ti n m t nhàn r i ệ ố ả ệ ử ụ ơ ả ặ ề ỗ ở ứ m c th p nh t và trì hoãn các kho n chi ti n m t.

ị  Giá tr thanh lý tài s n ả

ị ả ư ị Giá tr thanh lý tài s n là m t kho n ngân l u vào c a d án, nó có th đ

ả ở ờ ị ể ượ ặ ộ ả ị ự ế ủ ng (giá tr th c t ) c a tài s n

ị ườ ả ố ị ấ ể ạ ủ ự d a vào giá tr th tr ư ị ầ ph n giá tr tài s n c đ nh ch a kh u hao h t, t c giá tr còn l ủ ự c xác đ nh ự th i đi m thanh lý ho c d a vào ả ổ ị i trên s sách c a tài s n

ế ứ 67

ế ị

ữ

ả ở c a tài s n ả ể ơ ự ị ổ ị năm thanh ườ i ta c xác đ nh d a trên giá tr s sách

ấ ị ự ế ủ ề ặ ể đó. V n đ đ t ra là làm th nào đ xác đ nh đúng giá tr th c t ậ ờ ự ố ủ ở ệ ặ lý, đ c bi t là nh ng năm cu i c a vòng đ i d án. Vì v y, đ đ n gi n, ng ả ẽ ượ ị ướ ớ ườ th c v i nhau là giá tr thanh lý tài s n s đ ng quy ủ c a nó.

ủ ự  Chi phí chìm c a d án

ế ị ướ ự

ẽ Chi phí chìm là nh ng chi phí đã chi ra tr ư ượ ệ ượ ự ự ự ở

ụ ề

c tính vào ngân l u d án, b i vì dù d án có đ ồ ư ơ ộ ầ ư ự ệ ệ ậ ả

ơ ở ư ự ữ c khi có quy t đ nh th c hi n d án. Do ệ ự c th c hi n đó, chi phí này s không đ ự ế hay không thì chi phí này cũng đã chi ra r i. Ví d nh các chi phí đi u tra thăm dò th c t ể đ làm c s đ a ra d án (nh n di n c h i đ u t ), chi phí qu n lý doanh nghi p phân ổ b cho d án…

ử ị ử  X lý các chi phí l ch s

ị ố ử ả ố ị

ề

ữ tr ị ự c đ c p nhi u trong các lo i d án khôi ph c ho c các d án đ c đây, bây gi

ế ự ưở

ạ ự ả ớ ể ượ ị ị c xác đ nh d a vào giá tr th tr

ạ ư ự ả

ị ườ ấ ủ ế ố

ơ ộ ủ ư ầ ự ị ị

ban đ u. N u ta bi ế ng, n u không bi ị ả ị ị

ị

tr ầ ư ệ ườ c th hi n vào ngân l u c a d án đ u t

ẽ ơ ộ ầ ủ Chi phí l ch s chính là giá g c hay giá mua ban đ u c a tài s n c đ nh. Chi phí l ch ượ ổ ặ ụ ượ ề ậ ử ườ c b sung s th ng đ ế ờ ượ ầ ư ướ ệ ạ c ti p i. Khi đó, nh ng tài s n mà đã đ u t đ cho công trình hi n t ả ơ ộ ủ ả ả ụ ử ụ ng đ n d án m i này thìta ph i tính chi phí c h i c a tài s n t c s d ng và có nh h ự ả ặ ị ườ ng ho c giá đó. Chi phí c h i c a tài s n đó có th đ ư ế ủ ượ ư ị tr còn l c đ a vào ngân l u d án nh i ch a kh u hao h t c a tài s n. Các chi phí này đ ầ ủ ầ ư ộ ị ế ng c a tài m t thnàh ph n c a v n đ u t t chính xác giá tr th tr ả ế ủ ị ườ ả ị ườ ng c a tài s n s n thì nên d a vào giá tr th tr t chính xác giá tr th tr ấ ẽ ượ ố ị ạ ư ự c xác đ nh d a vào giá tr còn l thì giá tr thanh lý tài s n c đ nh s đ i ch a kh u hao ượ ả ượ ầ ư ướ ợ ả ế ủ c xem là h t c a tài s n đó. Còn trong tr c đây đ c đ u t ng h p giá tr tài s n đ ả ữ ư ủ ự ể ệ ượ chi phí chìm thì s không đ hi n h u (tài s n không có chi phí c h i).

ấ  Chi phí đ t đai

ầ ư ự ấ

ộ ố ệ ạ ộ ưở ọ ị ng t

ớ i vi c l a ch n các ph ủ Khi xác đ nh chi phí đ t đai tính toán cho d án, c n l u ý m t s khía c nh quan ươ ệ ự ả ọ ng pháp khác nhau trong vi c tính g p chi phí tr ng nh h ạ ộ ự ề ấ v đ t vào thu chi c a m t d án. Các khía c nh đó là:

ữ ầ ư ự ạ ầ ớ ầ ư ấ C n có s tách b ch gi a đ u t vào đ t đai so v i đ u t ự vào d án.

ấ ử ầ ư ư ộ riêng bi g p lãi ho c l

C n x lý đ t nh m t kho n đ u t ả ầ ư ố ớ ư ặ ờ ộ ấ ế ư ặ ỗ vào đ t n u nh không

ệ t. Không bao gi ả ố ớ ấ ự ế ở ự ự ả ệ ặ ả ầ ề ấ v đ t nh kho n thu ho c chi phí đ i v i kho n đ u t có s c i thi n ho c tàn phá tr c ti p đ i v i đ t đai b i d án.

ủ ự ề ấ ấ ị

Chi phí v đ t đai c a d án có th là chi phí c h i, ho c giá tr thuê đ t hàng ờ ơ ộ ử ụ ể ố ự ặ ấ ố ặ năm ho c chi phí v n cho d án su i th i gian s d ng đ t.

ị ị ạ ự ố ế  Xác đ nh giá tr còn l i năm cu i cùng khi k t thúc d án

ế ạ ộ Thông th

ể ả ươ ự ả ậ

ự ả ị

ng lai. Vì v y, đ gi ố ủ ồ ư ấ ấ ả ồ ị

ự ườ ế ng, k t thúc d án không có nghĩa là k t thúc ho t đ ng kinh doanh, và ủ ự ế ượ ờ ố đ i s ng c a d án kéo dài v i quy t t mquá kh năng d báo t ấ ề ả c hai v n đ trên, nên d tính giá tr cho tài s n vào năm cu i c a phân tích thu – chi. Giá ố ế ạ ị tr còn l i này bao g m: tài s n ch a kh u hao h t, đ t đai thu h i và giá tr thanh lý v n ư ộ l u đ ng.

ư ế ị

Trong tr ư ư ộ ệ ợ ử ụ ậ ụ ượ ự ị ng h p giá tr tài s n ch a kh u hao h t, nên ghi nh n nó nh m t giá tr ư c áp d ng cho vi c tính toán

ả ị ị ườ ấ ả ủ ố c a ngân l u vào. S d ng trình t tính toán gi ng nh đã đ ử ầ ủ các giá tr ban đ u c a tài s n l ch s .

ố ớ ấ ấ

ế ử ụ ở ẽ ư ộ ư Riêng đ i v i đ t, do không có hao mòn nen không tính kh u hao, do đó khi k t thúc ự năm thanh lý d án, s d ng giá

ậ ầ ư ự ị ủ ấ d án, s ghi nh n giá tr c a đ t nh m t ngân l u vào ầ ị ở tr ạ giai đo n đ u t ban đ u.

ố ư ồ ộ ị

Giá tr thanh lý v n l u đ ng bao g m các kho n AR, AP, CB và hàng t n kho AI. ị ượ ố ồ ị ả ồ c xác đ nh theo giá v n. Trong đó giá tr thanh lý hàng t n kho đ

ợ  Ngân l u tài tr ư

ợ

ư ả ợ ẽ ự ồ ạ ả ị

ế ữ ầ ư ả ố ợ ồ ả ợ ả ự

ư ợ ố ự ủ ầ ư ư Ngân l u trài tr bao g m dòng ngân l u vào do đi vay và dòng ngân l u ra do tr n ệ ị ồ (bao g m n g c và lãi đ n h n ph i tr ). Vi c xác đ nh kho n tr n s d a vào l ch tr ự ế ợ ượ vào d c xây d ng theo nh ng tho n thu n d ki n trong h p đ ng vay v n đ u t n đ ổ ứ ữ án gi a ch đ u t ả ả ậ và ngân hàng hay các t ch c tài chính.

 Lãi vay

ượ ừ ả ị

ậ vào thu nh p ch u thu ị ợ ấ ị

ế ấ c kh u tr ứ c xác đ nh trong l ch tr n căn c vào giá tr n vay, lãi su t vay và ố ượ ả ợ ẽ ỏ ả ợ ồ ệ ậ ợ ộ Lãi vay là m t kho n chi phí tài chính và nó đ ủ ự ị c a d án. Lãi vay đ ề các đi u ki n tr n s th a thu n trong h p đ ng vay v n.

ư ư ự ể ộ

ừ ừ ự ộ ộ

ướ ế ả ợ ậ i nhu n tr

ề ế ủ ộ ậ ượ ạ c l

ế ủ ẽ Lãi vay có đ a vào ngân l u hay không s tùy thu c vào quan đi m xây d ng ngân ế ư ế ế ư l u. Nói chung, lãi vay v a có tác đ ng tr c ti p v a có tác đ ng gián ti p đ n ngân l u ư ế ả ế ự c thu gi m, ngân l u thông qua thu thu nh p. N u d án tr lãi vay nhi u, l ắ ế ọ ự d án tăng lên và ng i. Tác đ ng gián ti p c a lãi vay thông qua thu g i là lá ch n thu c a lãi vay.

ế ạ ư ự ệ ể 5.1.13 Các quan đi m khác nhau trong vi c xây d ng k ho ch ngân l u

ể 5.1.13.1.1 Quan đi m tài chính

ư ể ả ị ườ ự ệ Theo quan đi m tài chính, vi c xác đ nh b ng ngân l u th ng d a vào giá tài chính

ủ ự c a d án.

ủ ử ữ ộ ố ể  Quan đi m toàn b v n ch s h u (AllEquity point of view – AEPV)

ệ ầ ư ư

ườ ư ệ ợ ợ

ể ự Vi c xây d ng ngân l u theo quan đi m này nh m đánh giá xem s v n đ u t ng h p không có tài tr là có hi u qu hay không đ t ợ ằ ả ư ự ế ố ố vào ế ể ừ đó đ a ra quy t ể phù h p. Khi xây d ng k ho ch ngân l u d án theo quan đi m này, các dòng

ầ ư ư ư ạ ư ự d án trong tr ị đ nh đ u t ngân l u vào và ngân l u ra đ ự ượ c tính nh sau:

ể ả ư ự ề ả ằ ả ợ

Ở dòng ngân l u vào: ghi nh n các kho n th c thu b ng ti n (k c các kho n tr ợ ự ượ ưở c h ậ ng) ấ c p và tr giá mà d án đ

ể ả ự ề ằ ả ậ ơ ộ dòng ngân l u ra: ghi nh n các kho n th c chi b ng ti n (k c chi phí c h i

Ở ả ư ộ ủ ủ c a tài s n và c a lao đ ng).

ư ậ ắ

ủ ự ộ ố ủ ở ữ ế ậ ượ ư ể ệ vay. Chính vì v y mà ngân l u theo quan đi m toàn b v n ch s h u còn đ ế L u ý thu thu nh p doanh nghi p hàng năm c a d án không có lá ch n thu do lãi ọ c g i là

ế ế ư ấ t kh u dòng ngân l u này chúng

ẽ ử ụ ế ế ắ ấ ư ủ ự ngân l u c a d án không có lá ch n thu . Do đó, khi chi ấ ta s s d ng su t chi ắ t kh u có lá ch n thu .

ầ ư ổ  Quan đi m t ng đ u t ể (Total investment point of view – TIP)

ả ạ ế ư ầ ư ể ổ

ư ạ

ố ợ

ứ ư ế ườ ắ ị ỉ ả ổ ệ nh m đánh giá hi u qu t ng ệ ợ ng h p có tài tr . Vi c ng h p toàn b v n ch s h u (AEPV), ế ợ ườ ộ ố ủ ở ữ ợ ng h p này có lá ch n thu

ằ B ng k ho ch ngân l u theo quan đi m t ng đ u t ự ợ ủ ự h p c a d án căn c vào dòng ngân l u do d án t o ra trong tr ư ườ ị xác đ nh dòng ngân l u vào và ra gi ng nh tr ủ ự ậ ch khác là giá tr thu thu nh p hàng năm c a d án trong tr do lãi vay.

ể ể

ự ể ả ả

ầ ư ể ậ

ế ượ ử ụ ế ư ế ể ế ấ ắ ấ ủ ọ Quan đi m TIP còn g i là quan đi m c a ngân hàng vì nó giúp cho ngân hàng đánh ợ ủ ả ợ ố ệ giá hi u qu và kh năng tr n v n vay c a d án đ có quy t đ nh cho vay phù h p. ấ ọ ổ ư Ngân l u theo quan đi m t ng đ u t còn g i là ngân l u có lá ch n thu . Vì v y su t c s d ng đ chi t kh u không có lá ch n thu đ chi ế ị ư ắ t kh u dòng ngân l u này.

ủ ầ ư  Quan đi m ch đ u t ể (Equity owner point of view – EPV)

ổ ạ ư ớ ế ế ạ So v i k ho ch ngân l u theo quan đi m t ng đ u t

ủ ở ữ ư ư ợ ủ ề ậ ự

ể ỏ ầ ư ư ả ợ ư ự ả

ủ ệ ằ

ệ ủ ở ữ ế ị ủ ố ầ ư ả ọ ứ ể ố

ể (TIP), k ho ch ngân l u theo quan đi m ch s h u (EPV) có đ c p thêm ngân l u tài tr c a d án (ngân l u thêm ố ư n vay). Vi c xây d ng ngân l u vào kh an v n vay và ngân l u ra thêm các kho n tr ể ườ ng theo quan đi m EPV nh m đánh giá hi u qu và r i ro c a v n ch s h u trong tr ợ ố ư ử ụ ợ i u có quy t đ nh tài tr t h p có s d ng v n vay – là căn c quan tr ng đ nhà đ u t ố ớ ự đ i v i d án.

ế ự ư ố ỉ ị

ấ ộ ử ụ ư ế

ự ầ ư ư ổ ố ị ẽ

ử ụ N u d án không có s d ng v n vay thì ngân l u tài chính ch có m t giá tr duy ộ ố ể nh t đó là ngân l u theo quan đi m toàn b v n (AEPV). N u d án có s d ng v n vay ị ị ư thì ngân l u tài chính s có 2 giá tr đó là giá tr ngân l u t ng đ u t (TIP) và giá tr ngân ủ ở ữ ư l u ch s h u (EPV).

ả ậ ạ ế ư ể ơ ầ ư ổ

ị ộ ị

ư ể ể ợ ẽ ả ợ ượ ư ư ư

ủ ự ư ế ấ ậ

ộ ấ ộ ộ ư ự ộ

ố ự ủ ự ư ư ả ấ (TIP), sau đó l y Đ đ n gi n, ta l p k ho ch ngân l u theo quan đi m t ng đ u t ư c ngân l u ròng giá tr ngân l u ròng này (CFTIP) c ng ngân l u tài tr s xác đ nh đ ủ ở ữ ả ợ theo quan đi m ch s h u (CFEPV). Ngân l u tài tr ph n ánh ngân l u vay và tr n ự vay c a d án. Khi d án ti p nh n v n vay, cho th y m t ngân l u vào, nó tác đ ng làm ả ợ ủ tăng ngân l u ròng c a d án. Khi d án tr n , cho th y m t ngân l u ra, tác đ ng làm gi m ngân l u ròng (CFEPV) c a d án.

ể ế 5.1.13.1.2 Quan đi m kinh t

ư ệ ể ị ị ự Vi c xác đ nh giá tr ngân l u theo quan đi m kinh t ế ườ th ng d a vào giá kinh t ế ủ c a

d án.ự

ự ế ằ ị

ể D a vào giá tài chính đ xác đ nh giá kinh t ể ề ế ợ ấ ả ừ ạ ớ giá tài chính sang giá kinh t ợ b ng cách lo i b t thu , tr c p, n và ệ ố ế ph i tìm ra h s n . nói cách khác đ đi u ch nh t

ả ợ ể ổ ỉ tr chuy n đ i CF (Conversion Factor).

Giá kinh tế CF =

ế ể ự ứ Khi s d ng phân tích kinh t

ử ụ ố ộ ợ ủ ể ị Giá tài chính đ tính toán m c sinh l ế ử ụ ể i c a d án theo quan đi m ị ự ủ ủ c a toàn b qu c gia, các nhà phân tích s d ng “giá kinh t ” đ xác đ nh giá tr th c c a

ữ ng c a d án. Nh ng giá c kinh t

ả ả

ế ế ư ệ ự ự

ộ ề ặ ơ ở ạ ầ ẽ

ề ặ ẩ ủ ự ẽ ạ ừ ấ ượ ậ ượ ế ố này s lo i tr các ng và xu t l nh p l các y u t ợ ấ ạ ầ ế ư ị ườ ủ ng nh thu và tr c p. Ngoài ra c n ph i tính đ n các ngo i tác tích bóp méo c a th tr ườ ộ ố ự ệ ự ự c c và tiêu c c mà d án gây ra. M t s d án thu c lĩnh v c công nh : b nh vi n, tr ng ẩ ọ ự ị h c, c s h t ng, gia thông..., th m đ nh d án v m t tài chính s không có ý nghĩa mà ế ị ủ ế ch y u là th m đ nh v m t kinh t .

ế ượ ọ ộ ể Quan đi m kinh t còn đ ể c g i là quan đi m toàn xã h i.

ể ủ 5.1.13.1.3 Quan đi m ngân sách chính ph

ố ự ể ồ Đ i v i ngân sách qu c gia, các d án có th gây ra ngu n chi ngân sách d

ư ư ồ

ẽ ạ ế ồ ể ế ự ủ ắ

ố ớ ặ ướ ừ c t ế ệ thu l ữ ả ẽ ế ướ ạ i d ng ờ ự ợ ấ tr c p ho c cho vay u đãi nh ng đ ng th i d án cũng s t o ra ngu n thu cho ngân sách ỉ ế nhà n phí hay các s c thu tr c ti p, gián ti p. Quan đi m c a ngân sách ch quan tâm đ n nh ng kho n s phát sinh liên quan đ n thu chi ngân sách mà thôi.

ư ể ả ắ 5.1.13.1.4 B ng ngân l u tóm t t theo các quan đi m

ể ữ ứ ự ử ữ

ụ ư ẽ ụ

ế

ủ ự ư ạ ộ ự ế ị ể ư ự ự ọ

ự ề ể ằ ọ

ỏ ộ ủ ẩ ằ ọ

ố ớ ự ươ ủ ự ả Đ ng trên nh ng quan đi m đánh giá d án khác nhau thì cách x lý nh ng kho n ư ị m c ngân l u s khác nhau và do đó giá tr ngân l u cũng khác nhau. Tùy theo m c tiêu ầ ư ầ và ho t đ ng c a d án mà chúng đánh giá và ra quy t đ nh liên quan đ n nhu c u đ u t ợ ệ ta l a ch n quan đi m xây d ng ngân l u phù h p. Vi c xây d ng ngân l u d án theo ủ ả nhi u quan đi m khác nhau còn nh m xem xét kh năng th a mãn cùng lúc các kì v ng c a ự ự ủ ế các bên có liên quan đ i v i d án và tìm ki m s ng h c a h nh m thúc đ y cho s thành công c a d án trong t ng lai.

ư ả ắ ầ ư ể B ng ả 9. B ng ngân l u tóm t t theo các quan đi m đ u t

ổ ầ ư ụ ả Kho n m c T ng đ u t (TIP) ủ ở ữ Ch s h u (EPV) Kinh tế (Economic) Ngân sách (Budget) ự + + + Không có

ự Không có

ằ 1. Th c thu b ng ti nề ằ 2. Th c chi b ng ti nề ơ ộ 3. Chi phí c h i ạ 4. Ngo i tác ợ ấ 5. Tr c p 6. Thu ế ả ợ 7. Vay và tr n Không có + Không có Không có + +/ +/ Không có Không có Không có Không có Không có + /+

ủ ự ặ ả ỉ 5.1.14 Tính các ch tiêu ph n ánh m t tài chính c a d án

ủ ệ ỉ ề ự 5.1.14.1.1 Ch tiêu đánh giá ti m l c tài chính c a doanh nghi p

ả ớ ệ ố có so v i v n vay: H s này ph i l n h n ho c b ng 1. Đ i v i d

ả ặ ằ ỏ ơ ớ ố ượ ệ ố ể ố ớ ự ơ ả c là rõ ràng thì h s này có th nh h n 1, vào kho ng

ể ự ệ ố ố ự 1. H s v n t ệ ọ án có tri n v ng, hi u qu thu đ ậ ợ 2/3 thì d án thu n l i.

ặ ằ ố 2. T tr ng v n t ph i l n h n ho c b ng 50%. Đ i v i các d ự

ố ớ ậ ợ ỷ ọ ọ ơ ể ự ể ố ự ệ án có tri n v ng, hi u qu rõ ràng thì t ầ ư ả ớ có trong v n đ u t ỷ ọ ả tr ng này có th là 40%, thì d án thu n l i.

ỷ ệ ữ ả ư ộ ả ư ộ ớ ợ 3. T l gi a tài s n l u đ ng có so v i tài s n l u đ ng n

ỷ ệ ữ ố ư ộ ắ ạ ợ 4. T l gi a v n l u đ ng và n ng n h n

ỷ ệ ữ ổ ớ ợ ế ả ả ậ ầ ấ ạ 5. T l gi a t ng thu t ừ ợ l i nhu n thu n và kh u hao so v i n đ n h n ph i tr

ụ ự ỉ

ủ ỉ ầ ố ỉ

ỉ ụ ự ậ ợ ượ ự ả ỉ ọ ự c thu n l

ệ ề ả ụ ả ả ứ ỉ Trong năm ch tiêu trên thì ch tiêu th 3 ch áp d ng cho các d án c a các doanh ạ ạ ộ nghi p đang ho t đ ng, b n ch tiêu còn l i áp d ng cho m i d án. Hai ch tiêu đ u nói ệ ọ ự ả nên ti m l c tài chính đ m b o cho m i d án th c hi n đ i, 3 ch tiêu sau nói lên kh năng đ m b o thanh toán các nghĩa v tài chính.

ủ ự ệ ả ỉ 5.1.14.1.2 Ch tiêu đánh giá hi u qu tài chính c a d án

ị ệ ạ ầ ỉ 1. Ch tiêu giá tr hi n t i thu n (Net Present Value – NPV)

ị ệ ạ ủ ả ờ ự ầ ổ ượ i thu n là t ng lãi ròng c a c đ i d án đ c chi ế t

ấ ệ ạ ế ấ ị ấ kh u v  Khái ni m:ệ Giá tr hi n t ề năm hi n t chi i theo t ỷ ệ l t kh u nh t đ nh.

ứ  Công th c tính:

Hay

Trong đó:

ấ ả ứ ợ ự t c nh ng gì mà d án thu

ủ ự Bi (Benefit) L i ích c a d án, t c là bao g m t ệ ữ ồ ư ư ồ ượ ồ ị phí thu h i, giá tr thanh lý thu h i..) c (nh doanh th bán hàng, l đ

ữ ự ỏ t c nh ng gì mà d án b ra

ấ ả ủ ự Ci (Cost) Chi phí c a d án, t c là bao g m t ế ả ưỡ ứ ữ ầ ư ử ả ả ư ồ ng, s a ch a, chi tr thu và tr lãi vay…) , chi b o d (nh chi đ u t

ỷ ệ ế r – T l chi ấ t kh u.

ạ ộ ố ế ủ ự ọ ổ ế ủ ự n – S năm ho t đ ng kinh t c a d án (tu i th kinh t c a d án)

ờ i – Th i gian (i = 0,1…n)

(cid:0) (cid:0) ) (cid:0) (cid:0) NPV P ườ Tr ợ ng h p P ề i = (Bi – Ci) đ u hàng năm thì 1 n (cid:0) (cid:0) 1( r r r 1( )

i+1 = Pi + G hay P tăng đ u 1 kho n là G thì

ườ ề ả Tr ợ ng h p P (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) r 1( 1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV n (cid:0) (cid:0) ( )1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ) r r r G 1( )

i+1 = Pi – G hay P gi m đ u 1 kho n là G thì:

ườ ề ả ả Tr ợ ng h p P

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV n (cid:0) (cid:0) 1 n (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) G r 1( r r r 1( )

ứ  Công th c tính trong Excel

Hàm NPV: NPV(rate,value1,value2,…)

ầ ư ố ủ ự NPV c a d án: V n đ u t (năm 0) + hàm NPV

Trong đó:

ề ỷ ấ ế ấ ườ ấ ử ụ rate: chi phí s d ng ti n hay t su t chi t kh u (thông th ng đó là lãi su t NH)

ề ả ượ ờ ự ừ value1, value2…: là các kho n ti n thu đ ủ c theo t ng kì c a vòng đ i d án.

ỉ  Đánh giá ch tiêu NPV:

ế ự ề ặ ự ớ ơ N u d án có NPV l n h n 0 thì d án đó đáng giá v m t tài chính

ế ự ươ ạ ỏ ươ ấ ớ ng án lo i b nhau thì ph ng án có NPV l n nh t là

ươ ề N u d án có nhi u ph ấ ề ặ ng án đáng giá nh t v m t tài chính. ph

ế ợ ươ ng án có giá tr hi n t ị ệ ạ i

ư ấ ề ươ ỏ ươ N u các ph ấ ủ c a chi phí nh nh t thì ph ủ ự ng án c a d án có l i ích nh nhau thì ph ng án đó đáng giá nh t v tài chính.

Ư ượ ủ ể ỉ  u và nh c đi m c a ch tiêu NPV

ế ượ ủ ả ờ ự u đi m: Ư ể Cho bi ề t quy mô ti n lãi thu đ c c a c đ i d án.

ượ Nh ể c đi m:

ấ ể ỷ ấ ế su t chi

ề ấ ộ ế ấ ị ườ ệ ộ ế ầ ố o NPV ph thu c nhi u vào t chi ụ ỷ ệ l ị đ nh t t kh u là r t khó khăn trong th tr t kh u dùng đ tính toán. Vi c xác ng v n đ y bi n đ ng.

ỉ ỏ

ệ ả ộ ủ ả ự

ử ụ ị o S d ng ch tiêu này đòi h i xác đ nh rõ ràng dòng thu và dòng chi c a c ờ ự đ i d án. Đây là m t công vi c khó khăn, không ph i lúc nào cũng d ế ượ ki n đ c.

ả ử ụ ộ ồ ư ố ỉ ệ o Ch tiêu này ch a nói lên hi u qu s d ng m t đ ng v n.

ỉ ự

ạ ỏ ệ ự ể ự ế ổ ọ ọ

ẽ ỉ ử ụ ườ ọ ng o Ch tiêu này ch s d ng đ l a ch n các d án lo i b nhau trong tr ợ ứ ọ ổ ư h p tu i th nh nhau. N u tu i th khác nhau, vi c l a ch n căn c vào ỉ ch tiêu này s không có ý nghĩa.

ị ệ ạ ỉ 2. Ch tiêu giá tr hi n t i hàng năm (Annual Value – AV)

ị ệ ạ ị ệ ạ ầ ượ i hàng năm là giá tr hi n t i thu n đ ố ề c phân ph i đ u  Khái ni m: ệ Giá tr hi n t

ờ ỳ ừ ế trong th i k phân tích t 1 đ n n năm.

ứ  Công th c tính:

AV = NPV * r(1+r)n (1+r)n – 1

ỉ  Đánh giá ch tiêu AV:

ề ặ ự ớ ơ ự D án nào có AV l n h n là d án đáng giá v m t tài chính.

ạ ỏ ự ấ ớ ng h p có các d án lo i b nhau, thì d án nào có AV l n nh t là d ự

ườ ấ ề ặ Trong tr ố án t ự ợ t nh t v m t tài chính.

ế ệ ạ ư ự i hàng năm

ấ ề ự ỏ ự ấ ậ N u các d án có thu nh p nh nhau thì d án nào có chi phí hi n t (AVC) nh nh t là d án đáng giá nh t v tài chính.

ượ ủ ể ỉ  u nh Ư c đi m c a ch tiêu AV:

ề ầ ự ổ ọ

ố ầ Ư ể Có th so sánh gi a các d án có tu i th khác nhau, có nhi u l n đ u ư ổ t ữ ể u đi m: b sung không gi ng nhau.

ượ ụ ế

ể K t qu tính toán ph thu c nhi u vào t ể ượ ấ t kh u đ c ố ỷ ấ ả ử ụ c đi m: ọ ế ộ ồ ề ệ ế ộ ả Nh ự l a ch n đ tính toán và cũng không cho bi su t chi t hi u qu s d ng m t đ ng v n.

ỷ ố ợ 3. T s l i ích / chi phí (Benefit/Cost – B/C)

ỷ ố ữ ị ệ ạ ủ ợ ượ ớ Là t s gi a giá tr hi n t i c a l i ích thu đ ị ệ t c v i giá tr hi n iạ

 Khái ni m: ệ ỏ ủ c a chi phí b ra

ứ  Công th c tính

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) CB /

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bi r Ci r

ỉ  Đánh giá ch tiêu B/C

ự ệ ơ ớ ự

ả ề ặ ể ế ự ề ạ ẩ ộ ợ N u d án có B/C l n h n ho c b ng 1 thì d án đó có hi u qu v m t tài chính. ng h p có nhi u d án lo i b nhau thì B/C là m t tiêu chu n đ x p h ng theo

ớ ơ ị ằ ặ ạ ỏ ự ế ườ ắ ế Trong tr ơ nguyên t c x p v trí cao h n cho d án có B/C l n h n.

ượ ủ ể ỉ  u nh Ư c đi m c a ch tiêu B/C

ế ộ ồ ả ủ ệ ỏ ố u đi m: ổ ậ Ư ể n i b t là cho bi t hi u qu c a m t đ ng v n b ra.

ượ Nh ể c đi m:

ụ ộ ế ấ ự ể ỷ ệ l chi ọ t kh u l a ch n đ tính toán. o Ph thu c vào t

ươ ễ ẫ ự ầ ỉ o Đây là ch tiêu đánh giá t

ạ ỏ ớ

ử ụ ậ ỏ ớ ọ ế ố ng đ i nên d d n đ n sai l m khi l a ch n ườ ự ể ỏ ự ng ỉ ươ ng án có NPV l n thì có B/C nh ). Chính vì v y khi s d ng ch tiêu

ả ế ợ ữ ớ ỉ ỉ các d án lo i b nhau, có th b qua d án có NPV l n (vì thông th ph B/C ph i k t h p v i ch tiêu NPV và các ch tiêu khác n a.

ỏ ớ ề ợ ệ ỳ o B/C l n hay nh còn tu thu c vào quan ni m v l

ộ ử ụ ể ự ọ

ủ i ích và chi phí c a ỉ ả ự i đánh giá. Cho nên khi s d ng ch tiêu B/C đ l a ch n d án ph i ề ợ ườ ủ ườ ng ệ ế t rõ quan ni m c a ng bi i ích và chi phí tài chính. i đánh giá v l

ố ộ ộ ỷ ấ 4. T su t hoàn v n n i b (Internal Rate of Returns – IRR)

ỷ ệ ượ ể ệ ứ ể ế ằ ấ T l này đ  Khái ni m: ệ

ề ệ ủ ự ị ệ ạ ự ậ c a d án thì giá tr hi n t c bi u hi n b ng m c lãi su t mà n u dùng nó đ quy ằ ị ệ ạ i th c thu nh p b ng giá tr hi n t ự i th c chi

ổ đ i dòng ti n t phí.

ứ  Công th c tính

Hay

Trong đó:

ị ậ Bi Giá tr thu nh p (Benefits) năm i

ủ ự ạ ộ ờ ị Ci Giá tr chi phí (Cost) năm i n th i gian ho t đ ng c a d án

ươ ủ ự ể ỉ Có 2 ph ng pháp chính đ tính toán ch tiêu IRR c a d án

ộ ỉ ầ ự ấ ấ

ng pháp n i suy ộ ứ ươ ể ụ ộ ồ ế ọ : ch c n l a ch n hai su t chi ị ươ ị ng ng: m t có giá tr âm và m t có giá tr d ấ t kh u cao và th p, đ cho hai ng. R i sau đó áp d ng công

ươ Ph ị giá tr NPV t th c:ứ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) IRR ( ) r 1 r 2 r 1 (cid:0) NPV 1 NPV NPV 1

1 > 0

ế ấ ị Trong đó: ấ r1 là su t chi t kh u cho giá tr NPV

2 < 0

ế ấ ị ấ r2 là su t chi t kh u cho giá tr NPV

ươ ươ ưở ự ươ ọ : T ủ ng c a ph

ý t ạ ặ ả ạ ố ể ể ễ ị ươ ng pháp trên, ta bi u di n chúng ng pháp đ i s ) đ xác đ nh IRR

Ph ồ ị ươ ứ ạ ng t ng pháp hình h c ồ ệ trên đ th , dùng h qu tam giác đ ng d ng (ho c ph ằ i NPV b ng không. = r t ng ng t

A NPV

r r

O B I C r (%)

NPV

ả ạ D ấ Gi i thích: Đo n OI = IRR (su t chi ể t kh u r đ NPV = 0)

(cid:0) ạ ồ ứ ẳ Xét hai tam giác đ ng d ng: DCI ta có đ ng th c: ấ ế ABI và (cid:0)

AB BI (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) BI OI OB BI ; (cid:0) (cid:0) AB CD BI CI CD AB CI BI

ứ  Công th c tính trong Excel

ớ ứ ạ ỉ ố ệ ấ

ươ V i cách tích nêu trên, vi c tính toán ch s IRR là r t ph c t p. Ch ủ ỉ ố ộ ng trình ư

ể Microsoft Excel có m t hàm tài chính dùng đ tính toán ch s IRR. Cú pháp c a hàm nh sau:

IRR(values)

ứ ị ượ ươ ươ ớ Values là dãy ch a giá tr thu đ c qua các kì, t ng đ ng v i dãy value1, value2

trong hàm NPV.

ế ỷ ệ ố ượ ế i đa mà d án có th ch u đ ng đ t t l ớ ả c. N u ph i vay v i

IRR cho bi ấ ớ lãi vay t ự ể ị ứ ự ỏ ơ ơ ỗ ự lãi su t l n h n IRR thì d án có NPV nh h n không, t c thua l .

 Đánh giá:

ớ ơ ỷ ệ ớ ạ ứ ẽ ề ả ị ị l lãi gi i h n đ nh m c đã quy đ nh s kh thi v tài

ự D án có IRR l n h n t chính.

ườ ề ự ự ợ ng h p nhi u d án lo i b nhau, d án nào có IRR cao nh t s đ ấ ẽ ượ c

ạ ỏ ơ ờ ớ Trong tr ả ọ ch n vì có kh năng sinh l i l n h n.

ượ ủ ể ỉ  u nh Ư c đi m c a ch tiêu IRR:

ể ấ ấ ố ự ậ ượ ờ ậ c, nh v y

i đa mà d án có th ch p nh n đ ấ u đi m: ể ự ị Ư ể Nó cho bi ế t lãi su t t ọ ự có th xác đ nh và l a ch n lãi su t tính toán cho d án.

ượ Nh ể c đi m:

ề ố ờ o Tính IRR t n nhi u th i gian

ườ ệ ử ụ ạ ỏ ự ng h p có các d án lo i b nhau, vi c s d ng IRR đ ch n s d o Tr

ự ỏ ớ ể ọ ẽ ễ ự ườ ng d án có

ợ ư ế ớ dàng đ a đ n b qua d án có quy mô lãi ròng l n (thông th ỏ NPV l n thì IRR nh )

ự ề ầ ổ ấ ớ

ầ ư ổ ượ ị o D án có đ u t khó xác đ nh đ b sung l n làm cho NPV thay đ i d u nhi u l n, khi đó c IRR

ồ ố ầ ư ờ 5. Th i gian thu h i v n đ u t (Payback method – PP)

ợ ố ờ ờ

ướ ờ ố ườ và th i gian hoàn v n tính theo giá tr ti n t . Xu h

ị ề ệ ố ố ng h p tính th i gian hoàn v n. Đó là tính th i gian hoàn v n không theo ị ề ệ ươ ử ụ ng ng s d ng ph ị ả ơ cao h n vì nó ph n ánh đúng giá tr

ự ủ ồ ụ ể ư ề Có hai tr ị ề ệ giá tr ti n t ờ pháp tính th i gian hoàn v n tính theo giá tr ti n t th c c a đ ng ti n. Cách tính c th nh sau:

ườ ề ệ ố ờ ờ Tr ợ ng h p 1. Th i gian hoàn v n không theo th i giá ti n t

Năm NCF NCF tích lũy 0 1000 1000 1 300 700 4 600 1100

2 500 200 ầ ậ 3 700 500 Ghi chú: NCF (net cash flow) là dòng thu nh p thu n hàng năm.

ố ờ  Th i gian hoàn v n (Pay back Period): PP = 2 + 200/700 = 2,28 (năm)

ườ ề ệ ờ ố ờ Tr ợ ng h p 2. Th i gian hoàn v n tính theo th i giá ti n t

ế năm NCF ệ ố H s chi t 4 600 0.68 0 1000 1.00 2 500 0.83 3 700 0.75 1 300 0.91

1000 1000 273 727 410 622 526 212 ằ ấ

ấ ừ ế t kh u t ng năm. H s chi

ệ ố ứ ế 413 314 ị ệ ạ ượ i, đ ấ ế ệ ố t kh u đ ấ t kh u: = 1/(1+r%) c tính b ng cách l y NCFi nhân ấ ế ấ ớ t kh u là c tính v i su t chi ự ố ứ ự ủ ớ ượ n, v i n là s th t c a năm d

kh uấ PV @10% PV tích lũy Ghi chú: PV (present value) là giá tr hi n t ệ ố cho h s chi 10%/năm. Công th c tính h s chi án.

ờ ố  Th i gian hoàn v n (Pay back Period): PP = 2 + 314/526 = 2,59 (năm)

ố ế ằ

ờ ề V lý thuy t ta có cách tính th i gian hoàn v n b ng công th c d ử ụ ứ

ậ ự ả ượ ậ ậ

ừ ế ả

ế ượ ấ ừ báo cáo thu nh p đ c l y t ấ ả ả ơ ữ ự ế ấ ễ ậ ỏ

ầ ủ ự ữ ề ề ầ ặ ơ ứ ướ i đây. Tuy nhiên ố ờ công th c này không khuy n khích s d ng vì nó không ph n ánh đúng th i gian hoàn v n ố c tính theo s bình quân nên th t s . Thu nh p ròng đ ề ủ ự không ph n ánh đúng k t qu s n xu t kinh doanh t ng năm c a d án (thu nh p ròng đ u ữ nhau hàng năm là không th c t ). H n n a, dùng cách này r t d sai l m khi b qua nh ng ự d án mà nh ng năm đ u thu ít, v sau thu nhi u h n (m c dù NPV c a d án là cao).

Toång voán ñaàu tö

PP =

NI + Khaáu hao

Thu nhaäp roøng + Khaáu hao

Công th c: ứ

ượ  u nh Ư ể c đi m:

ờ ỉ ế ố ượ t lúc nào thì v n đ ồ c thu h i,

ả ờ Ư ể Ch tiêu th i gian thu h i v n cho bi ồ ố ắ ừ i pháp rút ng n th i gian đó. t u đi m: đó có gi

ượ Nh ể c đi m:

ề ậ ế ự ễ ủ ự ợ o Không đ c p đ n s di n bi n c a chi phí và l

ố ơ ợ i ích c a d án sau khi i ích tăng

ố ơ ộ ự ố ế ủ ờ ộ ự hoàn v n. M t d án tuy có th i gian hoàn v n dài h n song l ẫ nhanh h n thì v n là m t d án t t.

ể ỏ ự ả ấ ỏ ọ ậ ễ ự o D ng nh n ph i ch n d án có T nh nh t, do đó có th b qua các d

ộ án có NPV l n.ớ

ụ ề ấ ộ o Ph thu c nhi u vào lãi su t tính toán r

ườ ợ ầ ư ạ ộ ệ Tr ng h p đ u t ề ho t đ ng trong đi u ki n không an toàn

ượ ắ ắ Trong th c t

ả ự , các k t qu d tính thu đ ề ế ấ ươ ế ượ ề ườ ng, không l c trong t ng h t đ ng lai là không ch c ch n vì có ả ử ệ c. Trong đi u ki n đó, ph i s

ườ ợ ỉ ự ế ề ể ả th x y ra nhi u đi u b t th ơ ụ d ng các ch tiêu đánh giá phù h p h n

ố ể ỉ 6. Ch tiêu đi m hòa v n

ứ ả ượ ể ể ố ứ ặ ả ng ho c m c doanh thu đ m  Khái ni m:ệ Đi m hoà v n là đi m có m c s n l

ầ ư ỗ ạ ộ ườ ự ả b o cho d án đ u t ị không b thua l trong năm ho t đ ng bình th ng.

ể ượ ể ứ ả ượ ể ệ ặ ố Đi m hoà v n có th đ ằ c th hi n b ng m c s n l ứ ng ho c m c doanh thu.

ứ  Công th c tính

n đ

ứ ả ượ ể ằ ố ượ ư ị Đi m hoà v n tính b ng m c s n l ng Q c xác đ nh nh sau:

ế ọ N u g i:

ủ ự ố ị ổ ị F là t ng chi phí c đ nh (đ nh phí) c a d án

ộ ơ ị ả ế ế ẩ ổ ị ụ v là chi phí bi n đ i (bi n phí) tính cho m t đ n v s n ph m d ch v

ẩ ơ ị ụ ị ả p là giá đ n v s n ph m d ch v

ả ượ ố Q0 là s n l ng hoà v n

Ta có: p . Q0 = v . Q0 + F

p . Q0 v . Q0 = F

Q0 (p – v) = F

Q0 =

p – v

0 đ

ứ ể ố ượ ư ị ằ Đi m hoà v n tính b ng m c doanh thu D c xác đ nh nh sau

(cid:0) F (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) pQD (cid:0) Fp vp (cid:0) 1 v p

ứ ấ ấ ộ ị Công th c trên tính cho tr

ẩ ố ủ ừ ợ ả ẩ ườ ạ ả ạ ả ọ ụ ầ ề ấ ị

ụ ng h p s n xu t cung c p m t lo i s n ph m d ch v . ạ ế ả N u s n xu t cung c p nhi u lo i s n ph m d ch v c n tính thêm tr ng s c a t ng lo i ả s n ph m ấ ẩ d ch v . ụ ị

 Đánh giá

ự ể ỏ ố ố ả ỗ ỏ D án có đi m hoà v n càng nh càng t t, kh năng thua l càng nh

ự ề ươ ươ ể ố ng án thì ph ỏ ơ ng án nào có đi m hoà v n nh h n

ế N u d án có nhi u ph ượ đ ơ c đánh giá cao h n

ự ế ự ơ ấ ộ Trong th c t

, d án thu c các ngành khác nhau có c c u đ u t ừ ầ ư ố ự ố ấ ể ể ố ỉ v n khác nhau nên ụ ể đi m hoà v n r t khác nhau. Do đó, đi m hoà v n ch xét riêng cho t ng d án c th .

ượ ể ỉ  u nh Ư ủ c đi m c a ch tiêu

ệ ố ừ

ắ ị ườ ấ ng hoà v n, t ề ố ế ả ượ t s n l ể ạ ượ ả ượ c s n l ng hoà v n. Đi u này r t có ý nghĩa khi th tr ờ đó có các bi n pháp rút ng n th i ng có

ề Ư ể Cho bi u đi m: gian đ đ t đ ộ ế nhi u bi n đ ng.

ỉ ượ ợ ậ c đi m: c quy mô l ư ệ i nhu n cũng nh hi u

ể Ch tiêu này không nói lên đ ỏ ộ ồ ượ ả ủ ố Nh qu c a m t đ ng v n b ra.

ộ ạ ủ ự 7. Phân tích đ nh y c a d án

ộ ầ ư ườ ổ ọ ư th

ả ị ư ả ị ự đ nh, do đó d án có th

 Phân tích đ nh y: ạ ự i d a trên gi ứ ể ế ự ậ ắ ng có tu i th lâu dài. Nh ng các tính ể t d án có ch c ch n không khi có

ữ ổ ấ ợ ữ ầ ạ ủ ự ắ ộ ộ ự ạ M t d án đ u t ự ế ễ di n ra không đúng nh gi toán l đ nh. Th c t ả ầ không đ ng v ng. Vì v y, c n ph i phân tích đ bi ả ị ớ i so v i các gi nh ng thay đ i b t l đ nh ban đ u. Đó là phân tích đ nh y c a d án.

ệ ữ ạ ượ ố ầ V y, phân tích đ nh y là phân tích m i quan h gi a các đ i l ng đ u vào không

ạ ượ ậ an toàn và đ i l ộ ạ ầ ng đ u ra.

ạ ượ ầ ườ  Các đ i l ng đ u vào không an toàn th ng là:

ự ứ ấ M c lãi su t tính toán trong d án

ả ượ ụ ẩ ả ị ụ S n l ng s n ph m d ch v tiêu th

ả ơ ẩ ị ụ ị ả Giá c đ n v s n ph m d ch v

ả ế Chi phí kh bi n

ủ ự ạ ộ ờ ỳ Th i k ho t đ ng c a d án..

ạ ượ ị ả ầ ưở  Các đ i l ng đ u ra b nh h ng là:

ị ệ ạ ầ Giá tr hi n t i thu n (NPV)

ỷ ệ ồ ộ ạ T l thu h i n i t i (IRR)

ế ố ờ ủ ề ệ ờ ồ ố Th i gian thu h i v n có xét y u t th i gian c a ti n t

ể ố Đi m hoà v n…

ả ế ổ ấ ợ ủ ự ầ N u k t qu phân tích cho th y: S thay đ i b t l i c a các đ i l

ắ ắ ng đ u vào mà ượ c. Còn trong

ệ ề ả ặ ấ ạ ượ ự ộ ự d án v n có hi u qu thì đó là m t d án ch c ch n, có th tri n khai đ ườ tr ả i, ph i có bi n pháp đ phòng ho c kh ế ẫ ợ ng h p ng ể ể ướ ừ ự c t ệ ượ ạ c l d án.

ướ ộ ạ  Các b c phân tích đ nh y:

ạ ượ ị ủ ế ủ ự ầ Xác đ nh các đ i l ng đ u vào không an toàn ch y u c a d án

Ướ ổ ễ ả ị ủ ạ ượ ữ ấ c tính nh ng thay đ i d x y ra nh t trong giá tr c a các đ i l ng này

ị ổ ế ủ ợ i ích và tính toán

ưở ả ươ ứ ỉ ự ả Xác đ nh s nh h ệ ch tiêu hi u qu t ỗ ự ng c a m i s thay đ i đ n chi phí và l ổ ớ ự ng ng v i s thay đ i đó.

ả ế ả ượ ủ Gi i thích k t qu thu đ c và ý nghĩa c a chúng.

ủ ự ủ 8. Phân tích r i ro c a d án

ủ ự ầ ư ủ ệ ườ Phân tích r i ro c a d án đ u t nên phân bi t hai tr ợ ng h p sau:

ườ ợ ự ầ ư ớ ợ ượ ượ  Tr ng h p d án đ u t v i l ị i ích đ nh l ng đ c

ề ậ ự ủ ế

Khi phân tích d án đ u t ự ầ ư ế ỉ ẽ ệ ự n u không đ c p đ n nh ng r i ro trong quá trình th c ộ c phát hi n qua phân tích đ

ữ ẽ ượ ả ầ ữ ế ủ ỉ ệ ạ ứ ự ế ệ ắ ộ hi n d án thì s không hoàn ch nh. Nh ng r i ro này s đ nh y và s p x p theo th t tác đ ng đ n ch tiêu hi u qu d u ra.

ế ế ự ạ

ể ỉ ố ộ ỉ ố ộ ơ

ầ ư ự ế ố ượ ể ạ ớ ạ

ữ ạ ư ậ ố ớ ở ỗ ủ ế

ế

ề ỉ ữ i pháp c n thi

ấ ự ủ ể ấ ả ầ ằ

ề ẩ ủ ự ữ ể ộ ớ ủ tr c ti p liên quan đ n đ l n c a ch s đ nh y các ị c ki m đ nh có ch s đ nh y l n h n 1 thì chúng ộ c phân nh ra n a đ tìm nguyên nhân chính gây ra đ nh y cao nh v y. Tác ệ ượ ch nó đã tách bi t đ c các thông s v i nhau, ữ ủ c ngu n r i ro chính c a d án và n u nh ng r i ro đó là do nh ng nguyên nhân ế ầ ơ ở ề t. c thì cho ta c s đ xu t các gi ủ , thì ít nh t nó ế c v b n ch t và m c đ r i ro ti m n c a d án d có th ra nh ng quy t

ệ ự ấ ự ộ ủ ủ Đ r i ro c a d án đ u t ế ố ủ ố bi n s ch ch t. Khi các bi n s đ ượ ỏ ầ c n đ ộ ủ ụ d ng c a phân tích đ nh y ch y u là ủ ự ồ ủ ượ ỉ ch ra đ ả ượ ặ ể có th giám sát ho c đi u ch nh đ ầ ư ữ Ngay c khi nh ng r i ro đó n m ngoài t m ki m soát c a d án đ u t ướ ề ả ể ứ ộ ủ cũng báo tr ứ ề ệ ị đ nh có ý th c v vi c th c hi n d án ầ ư đ u t .

ữ ả ạ

ạ ủ ự ẩ ế ứ ưỡ ỏ ơ ầ ế ặ ả ạ ủ ế Trong các lo i r i ro c n h t s c chú ý đ n nh ng lo i r i ro làm gi m m nh IRR ơ ộ ủ ng không kh thi do IRR nh h n chi phí c h i c a ủ ự c a d án, ho c đ y d án đ n ng

ợ ầ ệ ư ng h p th 2 này c n ph i đ

ạ ườ ớ ủ ủ ủ ự ứ ự ấ ặ ả ượ c đ c bi ổ ỉ ầ ỏ

ự ể ế ự

ườ

ứ ể ả ữ ả ụ ủ c gi

ế ứ ố v n. R i ro ch a đ ng trong tr t l u ý, vì n u ộ ả ế ố ấ IRR c a d án r t nh y c m v i r i ro đó thì ch c n m t thay đ i nh trong bi n s y ủ ả ả ạ ở cũng có th bi n d án tr thành không kh thi. Ngay c khi IRR c a d án không nh y ộ ễ ổ ấ ợ ể ế ư ớ ủ ả i di n ra cùng m t lúc thì cũng có th c m v i r i ro này, nh ng n u nh ng thay đ i b t l ợ ủ ự ữ ươ ạ ế ễ ng h i đ n kh năng đ ng v ng c a d án. Trong tr ng h p này, các d dàng làm ph ả ả ượ ự ả ả ấ ề ượ ả gi c đ xu t và áp d ng đ đ m b o tính kh thi c a d án ph i đ i i pháp đ ậ ụ ể thích th t c th .

ự ủ ỉ ớ ự

ị ự c a bi n s ổ c ki m đ nh d a trên gi

ề ầ ư Phân tích r i ro d án đ u t ượ ớ ộ ỗ ề ứ ệ

ấ ng án đ u có xác su t xu t hi n nào đó. Đ có th ớ ừ ề ể ả ể ế ứ ỗ

ạ ế ố ượ ế ố ể ươ ố ươ ộ ng pháp phân tích r i ro tinh vi h n, đó là ph

ủ ế ấ ặ

ả ơ ệ ể ượ c ti n hành tách bi ữ ế ớ ệ ầ ự ạ ặ ế ố ị ơ ẻ ủ nêu trên ch m i d a vào các giá tr đ n l ộ ả ị đ nh v m c đ thay đ i theo ể ấ ộ c m t chu i các tình hu ng có th x y ra ng v i t ng kh năng bi n đ ng ươ ng ế ợ t ho c k t h p ứ ộ ấ ị t v i nh ng d án nào mà m c đ b t đ nh ấ t c n thi

ế ụ ả ấ ả mà đ nh y c m v i chúng đ nhi u bi n s khác nhau và m i ph ộ đánh giá đ ụ ể ủ c a bi n s , có th áp d ng m t ph pháp phân tích xác su t. Phân tích xác su t có th đ ộ ớ v i phân tích đ nh y và nó đ c bi ủ c a các k t c c x y ra r t cao.

ườ ợ ự ầ ư ớ ợ ị ượ ượ  Tr ng h p d án đ u t v i l i ích không đ nh l ng đ c

ộ ấ M t s d án đ u t

ầ ư ủ ự ề ợ trong các lĩnh v c xã h i có r t nhi u l ạ ườ

ự ể ệ c. Vì v y r i ro c a d án không th hi n qua phân tích đ nh y. Trong tr ụ ộ ả ượ ủ ự ủ ự ả c gi

ở ệ ụ ệ

ả ượ ộ ủ ự ụ ư ớ ự ự ố ộ ố ự ượ ị i ích không đ nh l ng ậ ủ ợ ng h p đó, ệ ữ ủ ữ i thích rõ. Nh ng ố ể ả c trình bày trong m i i ích và chi phí d án, cũng nh v i các m c tiêu xã h i mà d án mu n góp

ầ ượ đ ố m i quan h gi a r i ro c a d án và m c tiêu c a d án ph i đ ố ự tình hu ng có th c n tr vi c th c hi n m c tiêu c a d án ph i đ ệ ớ ợ quan h v i l ự hi n.ệ ph n th c

ự

ộ ấ ế ấ ườ ề

ự ậ ố

ủ ế ế ủ ệ ứ ủ ữ ự

ệ ườ ợ ớ ơ ự ch y u phát sinh trong khâu xây d ng các ng liên quan công trình k t c u và cung c p trang thi ự ế ế ố đ n các y u t nh vi c rót v n đúng ả ờ ạ ậ th i h n, kh năng th c hi n c a các b ph n ch c năng c a d án. Trong nh ng d án ề ủ này r i ro v phía l ầ ư Trong các d án xã h i, chi phí đ u t ế ị t b . Vì th , r i ro v phía chi phí th ầ ư ư ệ ễ ệ có th làm ch m ch vi c th c hi n d án đ u t ự ủ ộ ng l n h n. ể ự i ích th

ặ ể ạ ỏ ế ủ ư ẫ ả

ả ượ ượ ủ ề ắ ầ ể ố ắ ụ i pháp kh c ph c ph i đ ể ấ c đ xu t và gi c làm rõ, các gi ượ c. ả i

M c dù không th lo i b h t r i ro, nh ng v n có th c g ng gi m thi u đ ả ế ữ Vì th nh ng r i ro c n đ ụ ể thích c th .

ọ ự ầ ư ự 5.1.15 So sánh l a ch n d án đ u t

ị ệ ạ ầ ỉ 5.1.15.1.1 Ch tiêu giá tr hi n t i thu n NPV

ị ợ ủ ự ủ ậ i ích ròng c a d án = Thu nh p Chi phí (tính cho c a m i k ỗ ỳ c 1ướ : Xác đ nh l

B d án)ự

ướ ể ệ ự ế ấ ấ su t chi B c 2:

ượ ườ ự

ế ạ ệ

ọ Ch n 1 ằ ơ ộ ủ ố ng b ng l Chi phí c h i c a v n dùng cho d án đ c đo l ủ ự hi n d án. ự ự ệ ố Khi hi n giá ròng c a d án xét v n đó th c ế ố ơ ẽ ự ươ t h n và ng t d ố dùng cho d án. t kh u th hi n chi phí c h i c a v n ả ừ ỏ b đi khi dùng í ích ph i t ị ộ góc đ kinh t đ t giá tr i. ơ ộ ủ ợ ở ượ ạ c l ng, có nghĩa là d án s làm cho n n ề kinh t

ị ệ ạ ể ự ự ự ầ ỉ ướ : Tính ch tiêu giá tr hi n t ọ i thu n NPV đ l a ch n d án d a trên 3 quy c 3

B ắ t c sau:

ỏ ự ấ ắ ậ 1. Quy t c 1: Ch p thu n hay bác b d án

ủ ậ ợ ồ c ch p nh n (có ngu n ngân quĩ đ tài tr ) ấ ượ ự NPV ≥ 0: D án đ ỏ ị ự NPV< 0: D án b bác b .

ọ ự ụ ề ự ự ỉ ắ Ví d ụ 5. Ví d v so sánh l a ch n d án d a trên ch tiêu NPV theo quy t c 1

ơ ủ ơ ồ

, ngu n ngân qũi c a đ n v đ tài tr ầ ư ủ ế ấ ố ề ỉ ơ ộ ầ ư C quan chính quy n t nh có 4 c h i đ u t ơ ộ ố ấ t kh u là chi phí c h i v n công qũi, v n đ u t ợ ị ủ và NPV c a các

ự ư cho các d án, su t chi ự d án nh sau:

ầ ư ố ự ủ ầ V n đ u t ban đ u và NPV c a các d án Đvt: 1000 $

ầ ban đ u V n đ u t

NPV + 70 50 +1000 25 ố ầ ư 1000 5000 2000 3000 ượ ự ắ D ánự A B C D ỉ Theo qui t c 1, ch có d án A và C đ ọ c ch n.

ọ ự ự ế ị ồ ạ ắ ỹ 2. Quy t c 2: Quy t đ nh ch n l a d án trong tình tr ng ngu n ngân qu có

gi ớ ạ i h n

ự ệ ầ ậ ố i h n c a 1 ngân sách, c n ch n trong s các d án hi n có và l p thành

ớ ạ ự ủ ể ố ậ ệ ợ Trong gi ợ nhóm (t p h p) d án đ t i đa hoá hi n giá l ọ i ích ròng

ườ ủ ầ ư Thông th ng ch đ u t

ố ọ ơ ộ ầ ư ượ ệ ế ị ố ắ ườ ể ự không có đ v n đ th c hi n m i c h i đ u t i ra quy t đ nh c g ng tìm đ ơ (các c ậ c 1 t p

ề ả ủ ố ộ ầ ư có NPV >0). Trong tình hu ng này, ng h i đ u t ệ ự ợ h p các d án tho 2 đi u ki n:

ạ ượ ệ ợ ấ + Đ t đ c hi n giá l i ích ròng cao nh t

ớ ổ ầ ư ằ ớ ổ ể ầ ộ ố ượ + V i t ng v n đ u t b ng hay càng g n v i t ng ngân qũi có th huy đ ng đ c

ọ ự ụ ề ự ự ắ ỉ Ví d ụ 6. Ví d v so sánh l a ch n d án d a trên ch tiêu NPV theo quy t c 2

ổ ề Gi

ả ị ơ ộ ầ ư ủ đ nh t ng ngân sách c a 1 chính quy n có đ ơ ộ ầ ư ề ộ ạ ượ ộ ậ ậ c là 4 tr $; Chính quy n nh n ư ớ ượ (các c h i đ u t c 4 c h i đ u t thu c d ng đ c l p v i nhau) nh sau: đ

ầ ư ố ủ ự ầ V n đ u t ban đ u và NPV c a các d án Đvt: 1000 $

ầ ban đ u V n đ u t

ố ầ ư 1000 3000 2000 2000 ầ ố ầ ư D ánự E F G H Căn c vào nhu c u v n đ u t

NPV +60 +400 +150 +225 ấ ấ ự

ầ ượ ả ủ ự ề ậ ậ ợ ố ể ậ ậ ự ban đ u c a 4 d án, cho th y không th l p t p ổ ấ ố ụ ớ c, vì theo ví d , v i 3 d án có v n th p nh t là E, G, H, thì t ng ự ượ c. Do v y ta xét t p h p d án

ự ứ ợ h p có 3 hay 4 d án đ ố v n =1+2+2 = 5tr$ > kh năng v n mà chính quy n có đ có 2 d án, ta có 6 nhóm

(cid:0) ề ợ ự ừ ự ệ ấ ậ ớ ậ ệ : Xét t p h p d án có hi n giá ròng cao nh t. T 4 d án trên, v i t p

Đi u ki n 1 ự ậ ợ ợ h p 2 d án vào 1 nhóm, ta có 6 t p h p sau

ầ ư ố ự ầ V n đ u t ủ ban đ u và NPV c a các nhóm d án Đvt: 1000 $

V n đ u t ban đ u

D ánự E + F E + G E + H F + G F + H G + H (cid:0) ố ầ ư ầ 1000 + 3000 = 4000 1000 + 2000 = 3000 1000 + 2000 =3000 3000 + 2000 = 5000 3000 + 2000 = 5000 2000 + 2000 = 4000 ầ ư ằ ầ ộ ỹ ổ ố ề NPV 60 + 400 = 460 60 +150 = 210 60 + 225 = 285 400 +150 = 550 400 + 225 = 625 150 + 225 =375 ớ ổ b ng hay càng g n v i t ng ngân qu huy đ ng. ệ 2: T ng v n đ u t Đi u ki n

ị ạ ả ố ộ

ầ Nhóm (F+G) và (F+H) b lo i vì có nhu c u v n = 5tr$ > kh năng huy đ ng ngân qu .ỹ

ượ ầ ả Nhóm (E+F),(E+G),(E+H),(G+H) đ ố (cid:0) c xét vì có nhu c u v n ộ kh năng huy đ ng

ngân qu .ỹ

ệ ạ ấ ổ ợ ờ ổ i ích ròng đ t cao nh t (460.000$) đ ng th i t ng

Nhóm (E+F) có t ng hi n giá l ầ ư ợ ự ỹ ệ ượ ằ ậ ồ (1 tr$ +3 tr$) b ng đúng ngân qu hi n có, nên t p h p d án này đ ọ c ch n. ố v n đ u t

ư L u ý:

ự ợ ợ * Gi

ự ế ợ ả ề ể ệ

ư ỹ ả ư ườ s tr là d án F, vì không ợ tr ậ ự ề ể ầ ư ườ ng h p này, ngân qu còn d 1 tr$, có th s d ng đ đ u t ỉ ọ ượ c ch n ch ng h p d án E có NPV= – 60.000$, thì t p h p d án đ ỹ ớ ạ có k t h p nào có th tho đi u ki n v ngân qu gi i h n. Trong ố ị ườ ể ử ụ ng v n. vào th tr

ổ ợ ự ẽ ề

* Tr ỹ ệ ệ ệ ợ

ườ ng h p có nhi u d án, s có r t nhi u các t ệ ạ ề ợ ọ ự ẽ ấ ự ứ ạ ể ử ụ ợ ề ấ ể ỗ ợ ngân qu , vi c ch n l a s ph c t p, đ h tr cho vi c ch n t p h p d án có hi n giá ỉ ơ i ích ròng đ t cao nh t, có th s d ng ch tiêu l l ả ề h p d án tho đi u ki n v ự ọ ậ i ích và chi phí PI (B/C).

ạ ừ ọ ự ự ắ 3. Quy t c 3: Ch n l a các d án lo i tr nhau

ự ế ế ị ự ề ả ả

Trong th c t ộ ạ ọ ự ế ị ị ế ắ ắ , nhà qu n tr ph i ra quy t đ nh ch n l a 1 trong nhi u d án mà các ể ệ ạ ừ chúng thu c d ng lo i tr /thay th nhau, đ vi c ra quy t đ nh đúng đ ng, ta có qui t c 3.

ạ ừ ự ề Các d án lo i tr nhau do nhi u lý do:

ự ự ệ ớ ỏ ớ Do qui mô: d án th c hi n v i qui mô nh , trung bình hay l n.

ế ố ỹ ự ự ệ ậ ớ Do y u t k thu t: d án th c hi n v i công ngh M ệ 1; M2, …hay Mn .

ệ ủ ự ạ ừ

ự ệ c g i là lo i tr nhau khi: S hi n di n c a d án này s tri ệ ự ượ ọ ư ủ ự ẽ ệ ự ả ỏ ự ế ự Hai d án đ t tiêu dòng ngân l u c a d án kia (n u th c hi n d án này, ph i b các d án khác).

ị ớ ạ ả ả ố ị i h n ngân sách

ệ không b gi ự ạ ừ ợ ẽ ượ ạ ọ ề Trong đi u ki n ự d án lo i tr nhau, d án ọ ự , nhà qu n tr ph i ch n 1 d án trong s các ấ s đ c ch n ệ có hi n giá l

ụ ề ự ắ i ích ròng NPV đ t cao nh t ọ ự ự ỉ Ví d ụ 7. Ví d v so sánh l a ch n d án d a trên ch tiêu NPV theo quy t c 3

ộ ạ ạ ừ ọ ự ư ề ả ự Chính quy n ph i ch n l a 1 trong 3 d án thu c d ng lo i tr nhau nh sau:

ầ ư ố ủ ự ầ V n đ u t ban đ u và NPV c a các d án Đvt: 1000 $

ầ V n đ u t ban đ u

D ánự I J K NPV + 300 + 700 + 600 ớ ạ ự ề ọ ớ ả ố ầ ư 1000 4000 1500 i h n, theo qui t c 3, chính quy n nên ch n d án

V i kh năng ngân sách không gi ạ ự ệ ấ ợ i hi n giá l ắ ạ i ích ròng đ t cao nh t. J, vì d án này mang l

ề ứ ầ ư ậ ậ ằ ố i /1$ v n đ u t ạ thì D án K đ t

Tuy nhiên có l p lu n cho r ng: Xét v m c sinh l ấ ợ ự ự ự cao nh t (600/1500 = 40%); d án J: 700/4000 = 17,5%; d án I: 300/1000 = 33,3%.

ấ ề ư ả ả ấ Nh ng đi u này không quan tr ng, vì su t chi

ợ ị ệ ể ệ ị

ầ ư ọ i ích ròng d ứ ươ ầ ủ ợ

ầ sau khi đã đã đáp ng đ y đ l ặ ề ỹ ự ố ố

ể ỳ ọ ự ự ể

ế ơ ộ t kh u đã ph n nh chi phí c h i ủ ủ ự ủ ố Ph n giá tr hi n giá l ầ ng c a d án th hi n giá tr tăng thêm c a c a v n. ủ ở ữ ầ ủ ố ố i ích theo yêu c u c a v n ch s h u v n đ u t ban đ u ầ ậ ượ ổ ứ ng v n yêu c u (c t c) và v n vay (lãi vay). M t khác, d án I và K xét v k thu t, l ủ ợ ố ị ư nh đã đ nh, không th tăng thêm v n đ k v ng có s gia tăng c a l i ích (hay s tăng ủ c a NPV).

ỷ ố ỉ 5.1.15.1.2 Ch tiêu t s B/C

ỉ ố ứ ộ ạ ượ ượ ữ ệ ể

c ký hi u R (hay PI), dùng đ đánh giá m c đ đ t đ ấ ể ệ ệ ế ấ T s (B/C) đ ủ ớ i ích v i hi n giá c a chi phí. Su t chi ệ c gi a hi n ơ ộ ủ t kh u dùng đ hi n giá là chi phí c h i c a

ợ giá l v n.ố

ỉ ườ ượ ư ế ự ể ạ B/C cũng là ch tiêu th ng đ c dùng đ đánh giá cũng nh x p h ng d án.

ẽ ượ ự ị ớ ạ ế ọ Các d án có B/C ≥ 1 s đ c ch n n u ngân sách không b gi i h n.

max s đ

ọ ự ự ự ẽ ượ ạ ừ Khi ch n l a các d án lo i tr nhau, d án nào có B/C ọ c ch n.

ự ữ ạ Khi so sánh l a ch n d án đ u t

ọ ự ỉ ỉ ố ự ả ỉ

ầ ư ự ể ế ố ế ế ổ ị ế ủ ạ ự ầ ủ ự ế ủ ầ ư d a trên ch s B/C c n l u ý nh ng h n ch c a ạ ch tiêu này: N u dùng ch tiêu B/C đ x p h ng các d án, đôi khi ph m ph i sai l m (hay ầ ư làm thay đ i v th c a các d án) n u v n đ u t ầ ban đ u c a các d án khác nhau.

ườ ậ Nguyên nhân: V i v n đ u t ầ ớ ban đ u l n, th

ớ ố ầ ệ ấ ớ ng t o công su t l n, thu nh p d ầ ự ban đ u cao, làm cho

ầ ư ạ ố ầ ư ầ ư án cao và hi n giá thu n NPV có giá tr cao, tuy nhiên do v n đ u t B/C). B/C đ t không cao (do v n đ u t ạ ố ở ẫ ố ủ ỉ ệ m u s c a t l ị ề nhi u và

ứ ự ế ể ả ộ ự ự ế ạ ạ ớ Th t x p h ng d án theo B/C có th đ o l n so v i cách x p h ng d án theo

NPV.

ụ ề ư ọ ự ỉ ố ự Ví d ụ 8. Ví d v l u ý khi so sánh l a ch n d án theo ch s B/C

ơ ộ ủ Xét 3 DA đ u có th i h n ho t đ ng là 5 năm, chi phí c h i c a v n là 8%/năm.

ề ầ ư ợ ề ố ờ ạ ầ ban đ u, l ạ ộ ạ ộ i ích , chi phí ho t đ ng hàng năm cho ố ở ả b ng sau. Thông tin v v n đ u t

ầ ư ả ầ ợ ủ ố B ng V n đ u t ban đ u, l ạ ộ i ích và chi phí ho t đ ng c a các DA (ĐVT: 1000$)

ạ

ụ H ng m c

DA1

ợ

L i ích

1300

1500

1700

1400

Chi phi

800

950

1050

1320

1150

ợ

L i ích ròng

800

350

450

380

250

DA2

ợ

L i ích

2600

2900

3350

2750

Chi phi

1620

1800

2250

2600

2330

ợ

L i ích ròng

1620

800

650

750

420

DA3

ợ

L i ích

700

800

950

650

Chi phi

450

460

590

700

610

ợ

250

L i ích ròng

240

40 ầ ư

210 ợ

450 ừ T các thông tin c a DA, k t qu NPV; Hi n giá l ư B/C nh sau:

ủ ệ ế ả ệ i ích; Hi n giá chi phí đ u t và

ệ ả ợ ầ ư ệ B ng: NPV, Hi n giá l i ích, Hi n giá chi phí đ u t ủ và B/C c a các DA.

ụ ả Kho n m c DA1 DA2 DA3

395.3 582.1 180.1

ợ NPV ệ Hi n giá l i ích 1,195.3 2,202.1 630.1

ệ Hi n giá chi phí 800 1620 450

B/C 1.49 1.36 1.40 ậ Nh n xét:

ấ ệ ở ầ ư ệ năm 0, nên hi n giá chi phí đ u t chính

ầ ầ ầ ư Chi phí đ u t ị ầ ư là giá tr đ u t ỉ ban đ u ch xu t hi n ban đ u.

ệ ợ ủ ượ ằ Hi n giá l i ích ròng c a DA đ c tính b ng 2 cách:

0 (áp

ầ i ích ròng = NPV + Chi phí đ u t

o Cách 1 ụ ợ ệ : Hi n giá l ố ầ ư ầ ầ ư ấ d ng trong tình hu ng chi phí đ u t ỉ ban đ u ch xu t hi n ban đ u P ệ ở năm 0).

ợ ệ ừ i ích ròng t

o Cách 2 ụ ủ ừ

: Hi n giá dòng l ạ ộ ề ủ ừ ớ ạ ộ . V i thông tin ví năm ho t đ ng ệ ợ i ích ròng t d , năm ho t đ ng c a DA là năm 1, nên ta hi n giá l năm ạ ộ ế ệ ừ ủ 1, 2, …, n v năm 0. N u ho t đ ng c a DA t năm 3, ta hi n giá dòng ề ợ năm 3 v năm 0. l i ích ròng c a DA t

ế ỹ ị ớ ạ ề ượ i h n: Các DA đ u đ ọ c ch n

ộ ậ ự N u các d án đ c l p và ngân qu không b gi vì NPV > 0 và B/C > 1.

ứ ự ự ế ế ạ ư ự N u x p h ng d án theo NPV: Th t các d án nh sau: DA2; DA1; DA3.

ư ậ ư

ế ạ ạ ỉ ứ ự ế các DA nh sau: DA1; DA3 ; DA2. Nh v y, có N u x t h ng theo R: Th t ữ ự ế s x p h ng DA khác nhau gi a 2 ch tiêu NPV và B/C.

ộ ạ ạ ế ừ ọ ự ẽ ặ

ầ ư ệ ữ ấ

ẽ ạ ề ể

ư ỉ nhau, vi c ch n l a DA s g p khó khăn. ỉ DA ớ ng DA có qui mô l n s t o đi u ki n đ có NPV l n, ấ ườ tăng g p đôi và ệ ớ ầ ư ng B/C là t s , nên dù chi phí đ u t

ỉ ố ẫ ư ổ N u các DA thu c d ng lo i tr ự ố Nguyên nhân là có s không th ng nh t gi a 2 ch tiêu do: Qui mô đ u t ườ khác nhau, thông th nh ng do ch tiêu đo l ấ làm cho NPV tăng g p đôi, nh ng B/C v n không đ i.

ể ấ ầ ư ự ề ả Đ th y rõ ý trên, xét 2 d án A và B, c 2 DA đ u có chi phí đ u t ầ ban đ u P ở

năm 0.

A = 2*PB; NPVA=2*NPVB

ả ị Gi đ nh P

A + PA = 2*(NPVB +PB );

ệ ợ ủ ự Hi n giá l i ích c a d án A = NPV

ệ Hi n giá chi phí DA A là P A

B +PB;

ệ ợ ủ ự Hi n giá l i ích c a d án B = NPV

ệ Hi n giá chi phí DA B là P

B/CB =(NPVB +PB)/PB = m

B/CA =(NPVA +PA)/PA =2*(NPVB +PB)/ 2*PB =(NPVB +PB)/PB = m

ỉ ố ư ủ ủ ủ ấ Qua đây cho th y: Tuy NPV c a A = 2NPV c a B, nh ng t s B/C c a 2 DA là nh ư

nhau.

ề ộ ớ ủ ể ệ ư ẩ

ầ ư ừ ố ị i d ng ti n t

ế ủ ế ẫ ạ

ượ ỉ ể là th hi n đ l n c a ch ấ Tiêu chu n NPV có u đi m Đi u này cũng cho th y: ề ệ ướ ạ ầ ể ệ ban đ u. tiêu d , và giá tr c a nó th hi n giá tr tăng thêm t v n đ u t ế ự ế ậ Do v y, n u có s mâu thu n gi a NPV và B/C khi x p h ng các DA, thì k t q a x p ạ h ng c a ị ủ ữ ọ . ủ NPV luôn đ c xem tr ng

ố ộ ộ ỷ ấ ỉ 5.1.15.1.3 Ch tiêu t su t hoàn v n n i b IRR

ượ ử ụ ế ị ề ể ẩ Tiêu chu n IRR đ c s d ng đ ra quy t đ nh v DA.

ộ ậ ị ạ ế Khi xét các DA đ c l p và ngân sách không b h n ch :

ấ ố ế ẽ ượ ấ ử ụ DA có IRR > chi phí s d ng v n (hay su t chi t kh u) s đ ọ c ch n.

ấ ế DA có IRR < Su t chi ấ ẽ ị ạ ỏ t kh u s b lo i b .

ọ ự ị ạ ế đ nh ngân sách không b h n ch ): DA có

ạ ừ ử ụ ả ị Khi ch n l a các DA lo i tr nhau(gi ố ẽ ượ IRRMax và IRR > chi phí s d ng v n s đ ọ c ch n.

ằ ử ụ Theo cách tính b ng cách s d ng cú pháp hàm IRR trong ch

ệ ượ ế ễ

ượ ế ả ị ấ ể ng trình Microsoft ể ử t kh u phù h p

ủ ố ủ ố ươ ư ủ c dòng ngân l u c a DA, trong khi đ ệ ợ bi u hi n chi phí s ợ ủ ố ả ị Excel, vi c xác đ nh IRR khá d dàng n u đã có đ tính NPV đòi h i ỏ ph i xác đ nh đ ầ ư ả ụ d ng v n (r i ro c a v n đ u t ấ c su t chi ớ ợ ph i phù h p v i kh năng sinh l i c a v n).

ử ụ ố ế ế ị ể ề

ể Tuy nhiên tiêu chu n IRR có 1 s y u đi m nên khi s d ng nó đ ra quy t đ nh v ầ ế ứ ẩ ọ ậ DA, c n h t s c th n tr ng.

(cid:0) ể ệ ở ạ ứ ộ Ch tiêu IRR th hi n %, nên không đánh giá đ c m c đ tăng lên

ỉ ầ ư ư d ng là t l ể ẫ ỉ ệ ế ế ả ượ ợ ủ ố c a v n đ u t nh NPV, nên có th d n đ n k t qu đánh giá không h p lý.

ơ ộ ủ ố ự ượ ư Xét 2 d án A và B, chi phí c h i c a v n là 15%, IRR và NPV đ c tính nh sau.

ệ ả ợ ấ ợ ộ ủ B ng : Hi n giá l i ích ròng và su t sinh l i n i hoàn c a DA

ạ ụ H ng m c 0 1 2 3 4 IRR NPV($)

ợ ợ L i ích ròng DA A L i ích ròng DA B 350 700 250 500 237,4 474,8

800 1600 ằ 450 900 ế 380 760 ạ ế C 2 DA đ u có IRR b ng nhau nên n u x p h ng, chúng có th t

ả ế ố ơ ứ ạ nh nhau. Tuy ạ ư ế 29,7% 29,7% ứ ự ơ ề nhiên, n u xét theo NPV, thì DA B t t h n DA A nên có th h ng cao h n khi x p h ng.

(cid:0) ố ớ ầ ư ư ư ạ Đ i v i DA đ u t có biên d ng ngân l u nh sau:

ư ị

t Ct)<0, khi chuy n sang ế

ầ ư ợ ỉ ạ Giai đo n đ u t ạ ộ ạ giai đo n ho t đ ng, l ể ỉ ầ ban đ u ch có ngân l u ra, nên giá tr (B ả t Ct) luôn >0, thì khi tính IRR ta ch có 1 k t qu . i ích ròng (B

ơ ộ ủ ệ ữ ụ ố

ụ ế ả

ơ ộ ủ ố ấ ơ ộ ủ ố ế ấ ố Nguyên nhân: Ta có m i quan h gi a NPV (Tr c tung) và chi phí c h i c a v n (tr c hoành), khi chi phí c h i c a v n tăng, thì NPV gi m cho đ n khi NPV =0, lúc này: Chi phí c h i c a v n = IRR, khi su t chi t kh u> IRR thì NPV luôn < 0.

(cid:0) ố ớ ư ở

ạ ộ ẽ

ạ Đ i v i DA có biên d ng ngân l u t Ct) có lúc âm, lúc d i ích ròng (B ặ ề ợ ế ị ệ ọ ạ ề ắ ụ giai đo n ho t đ ng c t tr c hoành nhi u ả ế ề ươ ầ ng, s cho nhi u k t qu IRR, lúc l n, nói khác đi l ị ế t nên ch n giá tr IRR nào? này vi c ra quy t đ nh v DA g p khó khăn vì không bi

ư ắ ụ

Biên d ng ngân l u c t tr c hoành nhi u l n th ệ ề ộ ữ ớ

ề ầ ầ ư ơ ả c b n nh : S a ch a l n (DA đ ả ườ ố ị

ố ớ ạ ộ ủ ư ồ

ườ ứ ề ằ ầ ỏ ườ ạ ng thu c v các DA mà trong quá ư ử ầ ả ạ ộ ng xá c u trình ho t đ ng có n y sinh vi c tái đ u t ờ ặ ị ạ ố i hay trang b thêm tài s n,… ho c các DA mà vào cu i vòng đ i c ng,…) hay trang b l ả ạ ạ ấ ả i đ t hay tr ng cây đ i v i DA ho t đ ng c a nó có n y sinh chi phí nh : Chi phí c i t o l ng). khai thác 1 vùng m (nh m đáp ng nhu c u v môi tr

ầ ư ụ ư ầ ở Ví d : Xét 1 DA có thông tin nh sau: Chi phí đ u t ban đ u

ợ ả ầ ư ả ạ i ích ròng năm 2 là 200$ (do ph i đ u t năm 0 là 100$; l c i t o đ t đ tr v ợ i ấ ể ả ề

ệ ạ ầ ích ròng năm 1 là 300$; l hi n tr ng ban đ u).

ạ ượ ư ị ư Theo biên d ng ngân l u này, DA có 2 IRR đ c xác đ nh nh sau:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 100 100 300 200 0 Khi IRR = 0, thì : NPV = (cid:0) (cid:0) 300 )01( 200 2 )01(

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 100 100 150 50 0 Khi IRR = 100%, thì : NPV = (cid:0) (cid:0) 300 100 1( %) 1( 200 100 %)

ớ ơ ộ ủ ượ ọ V i chi phí c h i c a v n là 15%, n u ch n IRR là 0%, thì DA đ ế c ch n , n u

ế ế ị ố ỏ ệ ẽ ọ ọ ch n IRR = 100%, thì DA bác b . Vi c ra quy t đ nh DA theo IRR s không rõ ràng.

(cid:0) ộ ạ ạ ừ ả ị Khi các DA đang xem xét thu c d ng lo i tr nhau. Gi ề đ nh chúng khác nhau v :

ầ ư ầ ư ố ề ầ ố Qui mô v n đ u t ầ (có DA c n v n đ u t ban đ u nhi u và ng ượ ạ c l i)

ữ ụ ờ ố Đ i s ng h u d ng (DA 3 năm và DA 4 năm; …)

ự ự ệ ở ự ệ năm 0; có DA khác th c hi n

ệ Hay th i đi m th c hi n DA (có DA th c hi n ở ể ờ năm 2,... )

ố ỉ ể

Vi c s d ng ch tiêu IRR nh m đánh giá DA trong các tình hu ng nêu trên có th ả ế ằ ợ ừ ố ị ệ ử ụ ẫ d n đ n các nh n ẽ ậ đ nh không phù h p. Ta s kh o sát t ng tình hu ng trên.

(cid:0) ộ ạ ầ ư ố ầ ạ ừ Khi các DA thu c d ng lo i tr nhau và có qui mô v n đ u t ban đ u khác nhau .

ề ố ầ ư

ở ả ơ ộ ủ ố Ví d : Xét 2 DA C và D; Chi phí c h i c a v n là 10%; Thông tin v v n đ u t ầ ban đ u, l ụ ợ i ích ròng, IRR và NPV cho b ng sau:

ệ ả ợ ấ ợ ộ ủ B ng : Hi n giá l i ích ròng và su t sinh l i n i hoàn c a DA

ạ

ợ ợ ụ H ng m c L i ích ròng DA C L i ích ròng DA D 0 1000 5000 2 400 1900 4 400 1900

1 400 1900 ế ự IRR 21.9% 19.1% ự NPV($) 267.9 424.55 ượ

ạ ừ ấ ọ c ch n ấ ế ự ớ ị ỉ 3 400 1900 ể ọ ự ự Vì là DA lo i tr nhau, nên n u d a vào IRR đ ch n l a DA, thì d án C đ vì có IRR l n nh t; Tuy nhiên n u d a vào ch tiêu NPV, thì d án D có giá tr cao nh t.

ầ ư ủ ự ữ ấ ố ố ỉ Nguyên nhân có s không th ng nh t gi a 2 ch tiêu là do qui mô v n đ u t c a DA

khác nhau.

ỉ ư ậ ể Có nhi u l p lu n đ cho th y tính u vi

ấ ồ ự ề ậ ử ụ ủ ề

ậ ế ượ ậ ượ ế ứ

ề ầ ậ ự ệ

ấ ỉ ề ầ ư ẽ ượ c đ u t ế ả thi i ích ròng NPV =0, gi ệ giá l

ệ ậ ộ ệ ủ t c a ch tiêu NPV, m t trong các l p lu n ợ ế , do v y: L i ích tăng đó là: DA s d ng đ n các ngu n l c khan hi m c a n n kinh t ệ ọ ấ c vi c đánh giá thêm là v n đ c n d c quan tâm và xem tr ng, ch tiêu NPV đáp ng đ ề ề ố ệ ế ậ ấ v n đ này. L p lu n khác: N u th c hi n DA C, đi u này có nghĩa là: Chênh l ch v v n ầ ư ầ ư ữ gi a DA D và C là 5000 1000 = 4000$ s đ đ u t vào 1 DA khác hay đ u t ợ ớ ố ị ườ ng v n có hi n vào th tr t này hoàn toàn nh t quán v i ẩ hi n giá ròng. ả ủ ắ nguyên t c căn b n c a tiêu chu n

ậ ệ ự ậ ủ ộ ệ ả ị L p lu n ng h vi c th c hi n DA D: Gi

ớ ư ủ ủ ệ

ẽ ươ ẫ ố ơ ươ ệ ầ đ nh có 1 DA E nào đó v i chi phí đ u là 4000$, ngân l u ròng hàng năm c a DA là chênh l ch gi a ngân l u c a DA D và C, ệ ng. Vi c ệ t h n vi c d

ữ ư ậ ơ ộ ủ ố ệ ự ự ỉ ự ệ ư ư t vì NPV có tính t ng ổ hay: NPV (D) = NPV(C) +NPV(E), nh v y NPV (E) s d ng và IRR> chi phí c h i c a v n v n t th c hi n 2 DA C và E có NPV ệ ả ự ch th c hi n 1 DA C, và khi th c hi n c 2 DA này chính là: Th c hi n DA D.

ợ ư ủ

ỉ ỉ i bình quân c a DA %, nên ch tiêu này không th hi n đ ệ ở hàng năm, nh ng do vi c ượ ộ ớ ủ ự ể ệ c đ l n c a s

ấ ể ệ Trong khi IRR th hi n su t sinh l ỉ ệ ự ng c a ch tiêu d a trên t l ậ ề ấ ợ ộ ủ ễ i ích. M t đi u d nh n th y là: ườ đo l gia tăng l

ị ớ V i 40% tính trên 1000$ thì giá tr là : 1000 * 40% = 400$.

ị ớ V i 10% tính trên 10.000$ thì giá tr là : 10.000*10% = 1000$.

ỉ ượ ữ Khi có s m u thu n gi a ch tiêu IRR và NPV, thì ch tiêu NPV luôn đ c xem

ọ ự ẫ ơ ở ể ẩ ế ị ỉ ề tr ng và là c s đ ra quy t đ nh v DA.

ố ượ Trong tình hu ng nêu trên, DA D đ ọ c ch n.

(cid:0) ữ ụ ộ ạ ạ ừ ờ Khi các DA thu c d ng lo i tr nhau và có th i gian h u d ng khác nhau .

ượ ư

ố ớ ượ ợ c l c, nh ng trong tình ư ủ i ích ròng c a các DA là nh

ể ố ầ ạ ta xét tr ờ ư ờ ủ ợ ườ hu ng này, ượ ợ ể có đ c l nhau, nh ng th i đi m Tuy vòng đ i c a DA khác nhau không th so sánh v i nhau đ ệ ạ ng h p: Vi c t o ra s l n có đ i ích ròng l i khác nhau.

ụ ủ ạ ỗ

ấ ả ử ụ ồ ử ụ ừ ố ẩ ố ồ ố Ví d : Xét DA tr ng r ng trên 1 lô đ t, s n ph m c a DA là g thu ho ch vào cu i ươ ng

ệ ờ ủ đ i c a nó, chi phí s d ng v n là 8%; do s d ng gi ng cây tr ng khác nhau, có 2 ph ự án th c hi n:

ươ ầ ư ầ ả ẩ ạ

ả ị ạ ấ ố ban đ u là 1000$, s n ph m thu ho ch vào cu i đ nh sau khi thu ho ch, lô đ t không

ng án 1: Chi phí đ u t ứ ể ế ụ ượ Ph ị ự ớ năm th 5 v i giá tr d đoán là 3200$. Gi ồ th ti p t c gieo tr ng đ c.

ươ ầ ư ầ ả ẩ ạ ố ban đ u là 1000$, s n ph m thu ho ch vào cu i

ng án 2: Chi phí đ u t ứ ị ự ớ Ph năm th 10 v i giá tr d đoán là 5200$.

ả ị ờ ủ ả ố Gi đ nh trong su t vòng đ i c a DA không n y sinh thêm chi phí nào.

ệ ả ợ ấ ợ ộ ủ B ng : Hi n giá l i ích ròng và su t sinh l i n i hoàn c a DA

ạ ụ H ng m c 0 1 5 … 10 IRR NPV($) ….

ư ư Ngân l u ròng PA1 Ngân l u ròng PA2 1000 1000 3200 5200 33,7% 1177,9 17,9% 1408,6

max, tuy

ậ ự ỉ ươ ượ Nh n xét: N u d a vào ch tiêu IRR, thì ph ng án 1 đ c ch n vì có IRR

ươ ỉ ượ ọ ế nhiên khi xét theo ch tiêu NPV, thì ph ng án 2 đ c ch n vì có NPV ọ max.

2 đ

ớ ậ ở ố ượ ọ ậ V i l p lu n đã nêu trên, trong tình hu ng này, PA ớ c ch n vì có NPV l n

nh t.ấ

(cid:0) ộ ạ ầ ư ể ờ ạ ừ Khi các DA thu c d ng lo i tr nhau và có th i đi m đ u t . khác nhau

ờ ự ể ệ ế ợ Th i đi m th c hi n DA có tác đ ng đ n hi n giá tr hi n giá l ư i ích ròng nh ng

ị ệ ế ị ệ ự ệ ể ẽ ậ ổ ợ ộ không làm thay đ i IRR, do v y, vi c d a vào IRR đ ra quy t đ nh s không h p lý.

ư ề ả ợ

ả ị ề ệ ạ Ví d : Xét 2 DA G và H, c 2 DA đ u có dòng l i khác nhau, gi ờ ư i ích nh nhau là 1 năm, nh ng th i ơ ộ ủ ố đ nh chi phí c h i c a v n là 9%. Thông tin v DA

ụ ể ự đi m th c hi n DA l ư nh sau.

ệ ả ợ ấ ợ ộ ủ B ng : Hi n giá l i ích ròng và su t sinh l i n i hoàn c a DA

0 1 … 5 6 IRR NPV($)

ế ế ạ ự ự năm 0 ứ năm th

ệ ở ệ ở ự ự ế ế năm 0 ứ năm th 1000 1000 1500 1600 1000 1000 1500 1600 50% 50% 60% 60% 376,1 244,5 467,9 304,1 ụ H ng m c ệ ở DA G n u th c hi n ệ ở DA G n u th c hi n 5 DA H n u th c hi n DA H n u th c hi n 5 ể ệ ờ ấ Qua tính toán cho th y: Th i đi m đ u t

ẽ khác nhau, s cho hi n giá l ế ợ ế ị ự ể ổ

ầ ả ầ ư i ích ròng là ư ọ ự ậ khác nhau, nh ng IRR không thay đ i, do v y, n u d a vào IRR đ ra quy t đ nh ch n l a ạ DA, đôi khi ph m ph i sai l m.

ế ở ờ ế ự N u xét DA G th i đi m năm th 5, n u d a vào IRR,

ể ế ự ở ờ ư ể ẽ ượ ọ ượ th i đi m năm 0 và DA H c ch n, nh ng n u d a vào NPV, DA G s đ ứ ọ c ch n. thì DA H đ

ở ờ ỉ ả cùng th i đi m năm 0, thì c 2 ch tiêu IRR và NPV cùng

Khi so sánh DA G và H ả ọ ự ế ể ọ ư cho 1 k t qu ch n l a nh nhau là : Cùng ch n DA H.

ầ ậ ư ể ậ ấ ơ ỉ Tóm l

ỉ

ộ ớ ủ ợ ậ ộ ớ ẽ ề ế ả ủ ả ớ ờ

ỉ ố ạ ọ ự ủ ệ iạ : Qua các ph n l p lu n nêu trên, cho th y: Ch tiêu NPV có u đi m h n so ể ệ ớ v i các ch tiêu IRR hay t s B/C, vì nó là th hi n đ l n c a l i ích và đánh giá chính xác ầ ư ợ l i ích c a đ l n s nh y c m v i th i gian, do v y, c n u tiên v k t qu c a NPV trong vi c đánh và ch n l a DA.

ự ế ự ề ệ ệ 5.1.15.1.4 NPV và vi c đánh giá d án trong đi u ki n th c t

 L u ýư

, khi ch n l a các d án lo i tr

ự ế ằ ạ ừ ế ự ộ ườ ưở ặ ế ế ị ủ ờ ọ ự nhau, th ả ồ đ ng th i tác đ ng c a thu có nh h ả ng g p ph i các DA có ng đ n quy t đ nh thay

ờ ạ ế ả * Trong th c t th i h n không b ng nhau, th tài s n.

ủ ủ ợ ộ

* Trong tr ưở ạ ế ị ị ệ ế ườ ệ ủ ế ệ ng h p có tác đ ng c a thu , giá tr hi n giá c a DA đ t khác nhau và ọ ự ự ng đ n vi c ra quy t đ nh ch n l a d nh h

ế ng đ n hi n giá ròng c a DA, nên nh h ệ ả ộ ế ầ ả ưở án, nên vi c đánh giá DA c n xét đ n tác đ ng này.

ờ ạ ụ ầ ố ọ

ữ ế ị ổ ắ ư ằ ợ ươ * Trong tình hu ng các DA có th i h n h u d ng (tu i th ) khác nhau, c n có ng pháp đánh giá phù h p nh m đ a ra quy t đ nh đúng đ n. ph

ự ọ ổ 1. Đánh giá các d án có tu i th khác nhau

 Khái quát

ế ị ệ ợ ấ ẽ ụ ạ ộ i ích ròng NPV đ t cao hay th p s ph thu c vào các

ề V lý thuy t, giá tr hi n giá l : ế ố y u t

(cid:0) ế ấ Su t chi ấ t kh u.

(cid:0) ủ ư ư ể ặ ạ Đ c đi m c a dòng ngân l u: Dòng ngân l u có các d ng sau

ả ợ Các kho n l ị ư i ích ròng có giá tr nh nhau qua các năm.

ạ ở ấ ở ữ ầ i ích ròng đ t cao nh ng năm đ u và th p ặ các năm sau (ho c

ả ợ Các kho n l ượ ạ i). c l ng

ư ị ươ Dòng ngân l u có các giá tr âm d ẫ ộ ng l n l n; …

(cid:0) ư ẽ ờ : Thông th

ờ ạ ủ Th i h n c a DA ư ạ ườ ng DA có ngân l u dài theo th i gian s có NPV đ t ắ ơ ờ cao h n DA ngân l u theo th i gian ng n.

(cid:0) ụ ữ ề ắ ờ V nguyên t c, các DA có th i gian h u d ng khác nhau, thì không th ể so sánh

ầ ươ ợ ự ế , mà c n có 1 ph ng pháp đánh giá phù h p. tr c ti p

(cid:0) ươ ự Ph ng pháp đánh giá các DA có đ i s ng h u d ng khác nhau luôn d a trên c s ơ ở

ậ ả ị ươ lu n hay các gi đ nh. Xét 2 ph ữ ụ ờ ố ự ng pháp đánh giá d án:

ữ ụ ư ạ ờ T o cho các DA có th i gian h u d ng nh nhau.

ử ụ ỉ S d ng ch tiêu EA và ANW.

ươ ữ ụ ư ờ ạ  Ph ng pháp t o th i gian h u d ng nh nhau

ờ ạ ể ạ ư ề ệ Đ t o đi u ki n cho các DA có th i h n nh nhau, có các cách sau:

(cid:0) ầ ư ở ạ ề ầ ờ ạ ụ ữ ế ắ ạ tr l ủ i nhi u l n các DA ng n h n cho đ n khi th i h n h u d ng c a

Tái đ u t ớ ự ằ nó b ng v i d án đang so sánh.

(cid:0) ớ ự ờ ạ ờ ạ ừ ữ ụ ể ằ ớ ơ ủ D ng DA s m h n th i h n h u d ng c a nó đ có th i h n b ng v i d án đang

so sánh.

ấ ề ặ V n đ đ t ra là:

(cid:0) ầ ư ầ ư ẽ Khi tái đ u t ề , thì dòng ti n tái đ u t s ra sao?

ữ ụ ự ừ ệ ế ờ ơ ớ (cid:0) N u d ng d án s m h n th i gian h u d ng, thì cách đánh giá hi n giá nh th ư ế

nào?

ể ươ ớ ố ầ ư a. Đánh giá các DA theo quan đi m thu nhâp ròng t ng thích v i v n đ u t ban

đ u.ầ

(cid:0) ữ ụ ự ữ ụ ờ ờ

ự Xét d án A có th i gian h u d ng là m năm; d án B có th i gian h u d ng là n ớ năm, v i m > n.

ầ ư ậ ủ ả * Theo quan đi m này, v n đ u t ban đ u khác nhau, nên kho n thu nh p c a DA

ể ừ ơ ở ố ể ầ ự cũng khác nhau, t c s này, đ đánh giá các d án, có 2 cách sau

ữ ụ ủ ờ ắ Cách 1: Rút ng n th i gian h u d ng c a DA .

ụ ờ

ữ Khi rút ng n th i gian h u d ng c a DA, thì m ủ ủ ố ờ ạ ứ ầ ư c đ u t ớ ầ ươ ban đ u t ợ ệ i ích ròng c a 1 s th i h n đang xét v i hi n giá l ớ ỉ ng thích v i t ủ ả ờ i ích c a c th i

ắ ợ ệ ệ ữ gi a hi n giá l l ạ ữ ụ h n h u d ng DA.

ệ ở ầ ư ầ * DA A có th i gian là m năm, chi phí đ u t c th c hi n ệ năm hi n ban đ u đ

ờ ầ ư ượ ư ợ ự i ích ròng qua các năm nh sau. ạ t i (năm 0). Chi phí đ u t ầ ban đ u và l

Năm 0 Năm 1 Năm 2 Năm… Năm n Năm … Năm m

(B0 C0) (B2 C2) (Bn Cn) … (Bm Cm)

ớ ợ … ế (B1C1) 2 là DA A v i l * G i Aọ i ích ròng xét đ n năm n .

Năm 0 Năm 1 Năm 2 Năm… Năm n

(B2 C2) (B0 C0)’

ế ờ ố

0 C0). N u DA th c hi n v i th i gian h u d ng ng n h n là n, thì v n đ u t

(Bn Cn) ữ ụ ụ (B1C1) ậ ế ầ ư ố ự ệ ệ ớ ữ ắ ơ ầ ban đ u ầ ư

0 C0)’.

ầ ầ ẽ ự ượ ơ … ớ Theo lý lu n: N u DA th c hi n v i th i gian h u d ng là m, v n đ u t ờ ệ c ký hi u là (B ầ c n là (B ban đ u c n s ít h n và đ

2 đ

ủ ượ ỉ ệ ằ ị ơ ban đ u ít h n c a DA A c xác đ nh b ng 1 t l ớ t so v i

ứ ộ ố ầ ầ ầ ư M c đ v n đ u t ủ ầ ư ban đ u là c a DA A . ố v n đ u t

ư ỉ T ệ l t ượ đ c xác ị đ nh nh sau:

(), C

( )..., C

) n B

CB 1 1 B (),

B 2 )...,

C 2 B (

B n ),....,

C (

(

(cid:0))

PV ( CB 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ể ệ ị ệ ả ợ ủ ề ệ ạ Theo cách tính t, PV th hi n giá tr hi n giá c a các kho n l i ích ròng v hi n t i.

ử ố ể ệ ả ợ ủ ị ệ T s th hi n giá tr hi n giá c a n kho n l i ích ròng.

2 1

n 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) B B (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) PV B C B C ( (), ),..., ( ) ... = PV(A2) CB 1 C 2 2 (cid:0) C (cid:0) n (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) CB 1 1 r 1 r r

ẫ ố ả ợ ủ ệ M u s là hi n giá c a m kho n l i ích ròng.

2 1

n 1

m 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B B B (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) PV B C B C B C ( (), ),...( ),..., ( ) .. ... =PV(A) CB 1 1 C n n C 2 2 (cid:0) C (cid:0) m (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) CB 1 1 r 1 r r r

2 đ

ủ ự ệ ượ ả ư Hi n giá NPV c a d án A c mô t nh sau:

0 C0),(B1C1),(B2 C2), …..,(Bn Cn)}

ầ ư ơ ả ủ NPV(A2)= t*(chi phí đ u t c b n c a DA A)+ PV{(B

2 1

n 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV ( ) ) ... A 2 CBt (* 0 CB 2 2 (cid:0) CB (cid:0) n (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) CB 1 1 r 1 r r

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV B C B C ( ) ( *) ) ( *) *) A 2 APV ( 2 APV ( 2 APV ( ) 2 PV A) ( APV ( ) APV ) ( APV ( ) 2 PV A) (

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B C t NPV ( ) APV ) ( * ( A ) APV ( ) 2 PV A) (

ậ V y: NPV(A2)= t* NPV (A)

ế ơ ộ ủ ố ể ệ ấ ấ Su t chi t kh u dùng đ hi n giá là chi phí c h i c a v n.

ữ ụ ọ ự ụ ự ờ ằ ắ Ví d ụ 9. Ví d l a ch n d án b ng cách rút ng n th i gian h u d ng

ạ ừ ự ư ề Có thông tin v 2 d án lo i tr nhau nh sau (đvt: $)

0 1 ụ H ng m c 2 3

15000 9500 2700 13500 5500 14400 7100

6600 1700 7200 2500 7000 ự ợ ế ạ 1. D án Aự a. Thu nh p ậ b. Chi phí ự 2. D án B a. Thu nh p ậ b. Chi phí ấ t kh u phù h p cho 2 d án r =18%. ấ Su t chi

ề ự ế ị ầ ằ ươ ệ ố ố ầ ư Yêu c u: Ra quy t đ nh v d án b ng ph ng pháp h s v n đ u t ầ ban đ u t .

ư ự ư ả ủ B ng ngân l u ròng c a 2 d án nh sau: ĐVT: $

NPV Năm 0 Năm 1 Năm 2 Năm 3

Kho nả m cụ D án Aự 951.19 6800 8000 7300

ự D án B 528.01 4700

4900 ế ậ ủ ự ệ 15000 7000 Hi n giá thu nh p c a d án A xét đ n năm 2 là: 11,508 ($)

ậ ủ ự ệ ế Hi n giá thu nh p c a d án A xét đ n năm 3 là: 15,951 ($)

(cid:0) (cid:0)t 72.0 ữ ụ ủ ự ệ ố ắ ờ H s t khi rút ng n th i gian h u d ng c a d án A là 508,11 951,15

ữ ụ ủ ự ệ ố ắ ờ NPV c a d án A khi dã rút ng n th i gian h u d ng theo h s t là:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV A t NPV ( )' * ( A ) *72.0 951 2. 686 25.

ư ậ ự ọ ự Nh v y l a ch n d án A vì NPV(A’) > NPV(B)

ầ ư ở ạ ệ ằ ờ ủ Cách 2: Kéo dài vòng đ i c a DA b ng vi c tái đ u t tr l i.

ờ ạ ữ ụ ư ế * Do d án B có th i h n ng n, đ t o th i h n h u d ng nh DA A, khi DA B k t

ự ẽ ượ ầ ư ể ạ ỳ ắ ỳ thúc, nó s đ c tái đ u t ờ ạ ỳ thêm 1 k , 2 k , …, k k .

ầ ế ờ ạ ụ ủ ằ * N u sau k l n tái đ u t

ể ụ ạ ủ ắ ớ ờ ầ ư ủ ư ữ , th i h n h u d ng c a DA B b ng dòng ngân l u c a ư ủ ủ ế DA A, ta có th so sánh 2 DA, n u dòng ngân l u kéo dài c a DA B > dòng ngân l u c a DA A, ta áp d ng cách 1: C t b t th i đo n c a DA B.

ầ ư ị ề ươ ề , tu thu c vào nh n đ nh v t ng lai mà dòng ti n tái đ u t ầ ư ẽ s

ộ ề ủ ỳ ầ ư ướ ư ổ ỳ * Khi tái đ u t nh dòng ti n c a k đ u t tr ậ ẽ c hay s thay đ i.

ờ ự ầ ư ụ ằ Ví d ụ 10. Ví d kéo dài vòng đ i d án b ng tái đ u t

ộ ạ ừ ữ ụ ạ ờ

ầ ư ữ ầ ợ ờ Xét 2 DA thu c d ng lo i tr nhau. DA A có th i gian h u d ng là 5 năm; DA B có i ích ban đ u, l

ả ư ụ ủ ượ th i gian h u d ng là 3 năm, chi phí c h i c a v n là 8%. Chi phí đ u t ròng hàng năm c a 2 DA đ ơ ộ ủ ố nh sau: c mô t

ầ ư ả ầ ợ ố B ng V n đ u t ban đ u, l ủ i ích ròng c a các DA (ĐVT: 1000$)

4 600 5 600 6 0

0 1000 1000 800 1 600 600 450 2 600 600 450 ầ ư Dòng ngân l u ròng DA A DA A2 DA B Tái đ u t 3 600 600 450 800 450 450 450

DA B2 800 450 450 350 450 450 450 ầ ố DA A và DA B là các DA g c ban đ u;

ượ DA A2: Là DA A đ c xét trong 3 năm

ượ ố ế ạ ộ ư ạ DA B2 là DA B đ c n i k t 1 vòng ho t đ ng t o cho dòng ngân l u dài 6 năm.

ế ứ ả ị năm th 3 khi DA B k t thúc, s đ

ợ ớ ầ ứ ẽ ượ ổ i ích ròng không đ i so v i l n đ u t

ầ ư ứ ủ ầ ấ ệ ầ ầ ư ạ ớ c tái đ u t l i v i gi ậ ở ầ ư ứ ấ th nh t. Do v y, ầ ư th nh t và –800 là chi phí đ u t ầ ư đ nh: Chi phí đ u t ả năm th 3, có kho n ban đ u cho vi c tái

Ở ầ ban đ u, l ợ l i ích ròng 450$ c a l n đ u t ầ ư đ u t DA.

ế ở ứ ớ Đánh giá 2 DA theo cách 1: Xét DA A k t thúc năm th 3 và so sánh v i DA B có 3

năm

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t ,0 6455 (cid:0) (cid:0) PV ,600 ,600 ,600 ,600 ,600 600 ,600 600 PV (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 600 %)81( 600 %)81( 600 %)81( 600 %)81( 600 %)81( 600 %)81( 600 %)81( 600 %)81(

ư ợ ủ NPV(A) = 1000+ PV(Dòng ngân l u l i ích ròng c a DA)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 1000 ... .1 5,395 600 08,1 600 )08,1( 600 )08,1(

NPV(A2) = t * NPV(A) = 0.6455*1395,63 = 900,81$.

ư ợ ủ NPV(B) = 800 + PV(Dòng ngân l u l i ích ròng c a DA)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 800 69,359 450 08,1 450 )08,1( 450 )08,1(

2) >NPV(B) DA A đ

ậ ượ Nh n xét: NPV(A ọ c ch n.

ố ế ư ạ ọ * Đánh giá các DA theo cách 2 : T o dòng ngân l u n i ti p cho DA B và g i là DA

B2.

ư ợ ủ NPV(B2) = 800 + PV(Dòng ngân l u l i ích ròng c a DA)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 800 ... 2,645 = 450 08,1 450 )08,1( 350 3 )08,1( 450 )08,1( 450 )08,1(

ể ủ ư ờ ớ Đ dòng ngân l u n i ti p c a DA B

3. C n tính t.

ế 2 có cùng th i gian v i DA A là 5 năm, ta k t ầ ứ ở ố ế ọ năm th 5, g i đây là DA B thúc DA B2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) PV ,450 ,450 ,350 ,450 450 (cid:0) t (cid:0) (cid:0) (cid:0) PV ,450 ,350 ,450 450

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ,450 450 %)81( ,450 450 %)81( 350 %)81( 450 %)81( 450 %)81( (cid:0) (cid:0) ,0 8038 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 450 %)81( 450 %)81( 350 %)81( 450 %)81( 450 %)81( 450 %)81(

NPV(B3) = t * NPV(B2) = 0,8038* 645,23 = 518,63$

ượ Vì NPV(A) = 1.395,63$ > NPV(B3) = 518,63$  DA A đ ọ c ch n.

ươ ư ế b. Ph ng pháp dòng ngân l u liên k t.

ư ề ơ ở ế Là dòng ngân l u đ

ư * Khái ni n v dòng ngân l u liên k t: ờ ạ ủ ơ ở ệ ượ ạ ư l u cũ và kéo dài th i h n c a nó trên c s nêu ra 1 s gi ự c t o ra d a trên c s ố ả ị đ nh. ủ c a dòng ngân

ượ ư ờ * Theo ph ng pháp này, ngân l u các DA có vòng đ i khác nhau đ

ư ư ế ờ ơ ờ ế ể

ư ớ ơ c thay th ằ b ng ngân l u m i có vòng đ i dài h n (liên k t thêm 1,2,.., n vòng đ i vào ngân l u cũ đ ạ t o ngân ươ ớ l u m i dài h n).

ư ế * Đ có th liên k t thêm 1 s th i h n vào ngân l u cũ, ph

ể ề ấ ủ ệ ổ ị ể đ nh v : Vi c giá tr tái đ u t

ầ ư ả ộ ớ ủ ế ạ ổ ố ờ ạ ự ươ ng pháp d a trên các ổ ả ả ị tài s n (thay đ i hay không thay đ i); Công su t c a tài gi ư ự ả s n (tăng hay không đ i); Kh năng t o ra đ l n c a ngân l u d án liên k t…

(cid:0) ươ ư ế ố Ph ng pháp dòng ngân l u liên k t xét các tình hu ng sau:

ư ố ế ư ư ể Dòng ngân l u n i ti p có ki u m u ẫ nh dòng ngân l u cũ.

ư ố ế ư ể Dòng ngân l u n i ti p có ki u m u ẫ khác dòng ngân l u cũ

ọ ự ươ ư ượ * Quy t đ nh ch n l a DA theo ph ng pháp dòng ngân l u liên k t: ế DA đ ọ c ch n

ớ ế ị ấ có NPV l n nh t

ư ố ế ư ư ố ể ẫ  Tình hu ng dòng ngân l u n i ti p có ki u m u nh dòng ngân l u cũ

ườ ộ ố ủ ự ọ ủ ự ổ Tr ợ ng h p 1: Tu i th c a d án này là b i s c a d án kia

ờ ủ ự ẽ ố ớ Trong tình hu ng này, vòng đ i c a d án này s là ờ ủ ự b i sộ ố so v i vòng đ i c a d án

ụ ự ể ả ố khác. Đ kh o sát cách đánh giá d án trong tình hu ng này, xét ví d sau.

ư ư ố ể ẫ ư ố ế Ví d ụ 11. Tình hu ng dòng ngân l u n i ti p có ki u m u nh dòng ngân l u

ộ ố ủ ự ọ ủ ự ớ ổ cũ v i tu i th c a d án này là b i s c a d án kia

ớ ế ị ưở Doanh nghi p đang xem xét vi c đ i m i thi t b máy móc cho 1 phân x ng. Trên

ị ườ ớ ệ ạ ổ ệ ờ ạ ử ụ th tr ng có 2 lo i máy v i th i h n s d ng khác nhau.

ọ D án Mự ổ 1: Máy có tu i th 2 năm.

2: Máy có tu i th 4 năm. Thông tin v d án M

1 và M2 cho

ề ự ổ ọ ở ả D án Mự b ng sau.

ọ ự ử ụ ệ ự

1và M2 thu c d ng lo i tr nhau.

ố ộ ạ ạ ừ ớ ệ ố V i h s chi phí s d ng v n WACC =10%. Hãy giúp doanh nghi p ch n l a d ư ế ằ t r ng d án M án. Bi

1 và M2 (Đvt:Tr đ)

ầ ư ả ố ủ ự ậ B ng : V n đ u t ị , thu nh p và giá tr NPV c a d án M

D ánự

M1 M2 0 100 150 1 90 68.5 Năm 2 90 68.5 3 68.5 4 68.5 NPV (r= 10%) 56.2 67.1

90 (cid:0) 1,1

90 (cid:0) 21,1

NPVM1= 100+ =56.2 (cid:0)

5,68 1,1

5,68 2 1,1

5,68 3 1,1

5,68 (cid:0) 4 1,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) và NPVM2= 150 + =67.1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ố ỳ ủ ự ư ề ị (L u ý: Theo thông tin, giá tr thanh lý cu i k c a 2 d án đ u =0)

ự ự ứ ế

2 có NPV MAX , ư vi c ch n l a d án nh trên không h p lý, vì dòng ngân l u

ờ ạ ủ ệ ọ ự ự ư ợ ọ ế N u không xét đ n th i h n c a các d án, căn c vào NPV, d án M ẽ ượ nên s đ c ch n. Tuy nhiên,

ằ ớ ở ử ụ ự ầ ươ ự . C n đánh giá d án d a trên c s s d ng ph ng pháp

ự ủ c a 2 d án không b ng nhau thay th . ế

1 là ngân l u c a d án đ

ọ ả ị ượ ự ư ự ệ ớ c th c hi n khi d án M

1 k t thúc v i gi ổ

G i M’ ị ủ ự ấ ộ ớ ủ ế ự ư ả ị

đ nh: ớ Giá tr mua tài s n, công su t, đ l n c a ngân l u, giá tr thanh lý d án không đ i so v i d án Mự

ư ả ị ớ ộ 1+M’1 v i n i dung gi

1 v iớ ạ i lo i

t l p dòng ngân l u m i M ẽ ự ưở ệ ị đ nh là: cho d án M ẽ ế ụ ầ ư ạ ế ậ Ta thi đ nh: Phân x ớ ng s th c hi n trang b máy M ự 1, sau 2 năm s ti p t c đ u t l

ả ị gi máy này.

ề ố ầ ư ỳ ủ ự ậ ả ở ả Thông tin v v n đ u t , kho n thu nh p hàng k c a các d án cho b ng sau.

ả ư ủ B ng : Dòng ngân l u c a các DA (Đvt:Tr đ)

D ánự

90 (cid:0) 4 1,1

100 2 1,1

3 68.5 90 90 4 68.5 90 90 NPV (r= 10%) 56.2 67.1 46.4 102.6 M1 M2 M’1 M1+M’1 Năm 2 90 68.5 100 10 1 90 68.5 90 (cid:0) (cid:0) (cid:0) =46.4 NPVM1= (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 0 100 150 100 90 1,1

90 1,1

10 1,1

90 1,1

90 (cid:0) 4 1,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) và NPVM1+M’1=100+ =102.6 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ẽ ượ ấ ệ ọ ạ ớ Do NPV M1+M’1 đ t l n nh t, nên s đ ọ c ch n. Nói khác đi doanh nghi p nên ch n

d án Mự

ườ ọ ủ ự ổ ấ Tr ợ ng h p 2: Tu i th c a các d án là b t kì

ớ ọ ấ ỳ ể ạ ự ự ề ổ ư

ệ ượ ọ ụ ố ế ề ầ ự ậ ả ấ ổ nhau, ta n i k t nhi u l n cho các d án. V n đ này đ V i các d án có tu i th b t k , đ t o đi u ki n cho các d án có tu i th nh ề c th o lu n thông qua ví d sau.

ư ư ố ể ẫ ư ố ế Ví d ụ 12. Tình hu ng dòng ngân l u n i ti p có ki u m u nh dòng ngân l u

ọ ủ ự ổ ớ ấ cũ v i tu i th c a các d án là b t kì

ệ ớ ưở t b máy móc cho 1 phân x ng. Trên

Doanh nghi p đang xem xét vi c đ i m i thi ỗ ổ ượ ệ ạ ạ ế ị ự ị ườ ng có 2 lo i máy, m i lo i máy đ c xem là 1 d án. th tr

ự ổ ọ D án M: Máy có tu i th 2 năm.

ự ổ ọ D án N: Máy có tu i th 3 năm.

ờ ủ ự ố ị Giá tr thanh lý vào cu i vòng đ i c a d án = 0; WACC=15%/năm.

ề ố ầ ư ậ ự ở ả Thông tin v v n đ u t b ng sau. Hãy giúp doanh

ề ự ế ị ệ ủ , thu nh p c a các d án cho ạ ừ ộ ạ ự nghi p ra quy t đ nh v d án (2 d án thu c d ng: Lo i tr nhau);

ầ ư ả ố ậ ủ ự ầ B ng : V n đ u t ban đ uThu nh p c a 2 d án M và N (Đvt: tr đ).

D ánự 4 5 6 Năm 3

M N 0 50 80 1 35 45 2 45 50 NPV (r =15%) 14.5 33.1 55

(cid:0) 3

35 (cid:0) 15,1

45 15,1

45 (cid:0) 215,1

50 15,1

55 15,1

(cid:0) (cid:0) NPVM= 50+ =14,5 và NPVN= 80+ =33,1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

N > NPVM, nên d án N s

ờ ủ ự ế : N u không xét đ n vòng đ i c a DA, thì NPV

ế ọ ự ự ệ ầ ợ ẽ ậ Nh n xét ọ . Tuy nhiên,vi c ch n l a trên không h p lý, c n đánh giá DA d a trên dòng c ch n

ọ ượ đ ư ố ế ngân l u n i ti p. G i:

ự ự ệ ế ả ị c th c hi n sau khi d án M k t thúc

ẽ ượ ự * M1 là d án s đ ẫ ư ủ ự ư ể . Gi ị ư đ nh dòng ngân l u ở ủ ự

ủ ự M1 có ki u m u nh dòng ngân l u c a d án M; giá tr thanh lý c a d án M c a d án ố ỳ cu i k = 0.

1 k t thúc

ả ị ự c th c hi n sau khi d án M

ẽ ượ ự * M2 là d án s đ ẫ ự ư ủ ự . Gi ị ư ể ế ư ệ đ nh dòng ngân l u ủ ự 1; giá tr thanh lý c a d án M 2 có ki u m u nh dòng ngân l u c a d án M

ủ ự c a d án M ở ố ỳ cu i k = 0.

ớ ộ ự ự ầ đ nh

ự * M+M1+M2 là d án v i n i dung gi ệ ớ ẽ ế ụ ệ ử ụ

ề ự ẽ ầ ư ầ ươ ờ ạ ả ị : Th c hi n d án M 3 l n v i th i h n ố ế ự ầ th c hi n n i ti p nhau, đi u này có nghiã: Sau 2 năm s d ng máy M,s ti p t c tái đ u ầ ư máy M l n 2, t t s tái đ u t l n 3. ng t

ả ị ự ệ ế

ẽ ượ ự * N1 là d án s đ ẫ . Gi ị ự ư ủ ự ể ự c th c hi n sau khi d án N k t thúc ư ủ 1 có ki u m u nh dòng ngân l u c a d án N; Giá tr thanh c a d án N ư đ nh dòng ngân l u ở

ủ ự c a d án N ố ỳ cu i k = 0.

ự ờ ạ ớ ộ ả ị ự ự đ nh

ớ ầ ẽ ế ụ ệ ử ụ ệ ự : Th c hi n d án N 2 l n v i th i h n th c ầ ư

* N+N1 là d án v i n i dung gi ố ế ề hi n n i ti p nhau, đi u này có nghĩa: Sau 3 năm s d ng máy N, s ti p t c tái đ u t ầ máy N l n 2.

ầ ư ố ự ậ ở ả V n đ u t ỳ ủ , thu nh p hàng k c a các d án cho b ng sau.

ư ủ ả B ng : Dòng ngân l u c a các DA (Đvt: trđ)

D ánự

M M1 M2 M+M1+M2 N N1 N+N1 0 50 50 80 80 1 35 35 45 45 Năm 3 35 35 55 80 25 2 45 50 5 50 50 4 45 50 5 45 45 5 35 35 50 50 6 45 45 55 55 NPV (r=15%) 14.5 10.9 8.3 33.7 33.1 21.8 54.9

(cid:0) 4

50 15,1

35 15,1

45 15,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) =10,9 NPV(M1) = (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) 6

50 15,1

45 15,1

(cid:0) (cid:0) = 8,3 và NPV(M2)= (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) 6

35 15,1 35 15,1

5 15,1

35 15,1

45 15,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV(M+M1+M2) = 50+ = 33,7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) 6

80 15,1

45 15,1

5 15,1 50 15,1

35 15,1 55 15,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) =21,8 NPV(N1)= (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) 6

45 15,1

50 15,1

25 15,1

45 15,1

50 15,1

55 15,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV(N+N1) = 80+ = 54,9 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ự ế ả ấ Qua k t qu trên cho th y: NPV( N+N1) > NPV(M+M1+M2), nên d án N+N1 đ cượ

ọ ự ệ ọ ch n. Nói khác đi, doanh nghi p nên ch n d án N

ư ố ế ư ố ể ẫ  Tình hu ng dòng ngân l u n i ti p có ki u m u khác dòng ngân l u cũ

ợ ề ươ * Trong nhi u tr

ể ố ế ẽ ạ s t o ra

ử ụ ng h p, khi s d ng ph 1 cách máy móc, ậ ự ị ầ ư ầ v s n đ nh c a thu nh p; chi tiêu đ u t ư ố ế ng pháp dòng ngân l u n i ti p đ đánh ư dòng ngân l u n i ti p dài ố ế ự ban đ u cho d án n i ti p

ườ ờ ự có vòng đ i khác nhau giá các d án ủ ề ự ổ ữ và nh ng d đoán ớ ộ v i đ chính xác không cao.

1 và G2, thu c d ng lo i tr nhau, d án G

ụ ộ ạ ự ạ ừ

Ví d : Xét d án G ổ ự ọ ư ươ ổ 2 có tu i th là 7 năm. Đ đánh giá và ch n l a d án theo nh ph

1 đ

ự

2 đ

ượ ự

ậ

ầ ư ỳ ủ ả ọ 1 có tu i th là 4 năm và ọ ự ự ng pháp dòng ạ ằ ầ ờ ạ ớ ầ c ti p n i 7 l n v i th i h n 4 năm /l n nh m t o ờ ạ ố ế ầ ầ ớ c ti p n i 4 l n v i th i h n 7 năm /l n ỳ ả ị ợ ườ ệ vi c gi ng h p này, đ nh thu nh p k ờ ổ ầ ban đ u không thay đ i trong 1 kho n th i

ờ ạ ư ự ế ẽ ể ự d án G ố ế ố ế , ta có: D án G ư ngân l u n i ti p ượ ờ ạ ư dòng ngân l u có th i h n 28 năm; D án G ể ạ ư đ t o dòng ngân l u có th i h n 28 năm. Trong tr ọ v ng hàng k c a DA cũng nh chi phí đ u t gian dài s không có ý nghĩa th c t .

ế ị ụ ề ả

* Trong quá trình s d ng tài s n, vì nhi u m c tiêu khác nhau (thay đ i thi ủ ộ ọ ỹ ế ề ạ

ử ụ ả ậ ờ ạ ử ụ ờ ạ ử ụ ế ế ỹ ổ t b theo ồ ố ệ ộ ti n b khoa h c k thu t; gi m tác đ ng c a hao mòn vô hình; T o đi u ki n thu h i v n ậ ể ả nhanh; …), nên th i h n s d ng tài s n có th < th i h n s d ng theo thi t k k thu t.

ế ậ ỹ ượ ọ ả N u th i h n s d ng tài s n < th i h n theo k thu t, đ c g i là th i h n s

ế ườ ờ ạ ả ế ờ ạ ể . Trong tr ử ờ ạ ợ ng h p này, khi DA k t thúc, có thêm kho n thu

ả ử ụ ụ d ng theo quan đi m kinh t ậ nh p do thanh lý tài s n.

ừ ậ ằ ọ * T các th o lu n trên, đ so sánh các DA có tu i th không b ng nhau, ph ươ ng

ể ả ế ẫ ượ ử ụ ư pháp dòng ngân l u liên k t v n đ ổ c s d ng, tuy nhiên:

ố ế ủ ư ể ớ ầ ư và ngân l u n i ti p c a DA có th khác so v i dòng ngân

ị ố Giá tr v n đ u t ầ ư l u ban đ u.

ố ế ể ắ ả ả

ờ ạ ủ ố Th i h n c a DA n i ti p có th ng n, nên có kho n thu thanh lý tài s n cu i ờ vòng đ i DA.

ầ ư ự ậ ế ậ ư ố t l p dòng ngân l u n i

MAX s đ

ả * Sau khi d đoán các kho n thu nh p; chi phí đ u t ẽ ượ ệ ự ư ế ớ ti p, d án có dòng ngân l u hi n giá v i NPV và thi ọ c ch n .

ư ố ể ẫ ư ố ế Ví d ụ 13. Tình hu ng dòng ngân l u n i ti p có ki u m u khác dòng ngân l u

cũ

ề ổ ự ớ ế ị ớ Doanh nghi p đang xem xét 3 d án v đ i m i trang thi t b v i WACC = 10%,

ề ở ả ệ ự thông tin v các d án cho b ng sau

ờ ạ ư ủ ả ậ ị ị B ng : Th i h n; Giá tr dòng ngân l u thu nh p; Giá tr NPV c a các DA.

ư Dòng ngân l u (tr đ ng )

Dự án G1 G2 ờ ạ Th i h n (năm) 2 4 0 60 80 1 50 45 ồ 3 30 4 30 5 NPV (r=10%) 22.7 36.9 2 45 40

G3 5 45 40 43.6 ươ 125 ệ 50 ọ ự ớ Hãy giúp doanh nghi p ch n l a ph ng án đ u t 45 40 ầ ư ổ đ i m i thi ế ị t b

ự ờ ạ Theo thông tin: D án G

ờ ạ ư ẫ

ế ử ụ ề ờ ạ

ờ ạ ể ờ ạ ư ờ ạ ươ ủ ậ ng t

ề ệ ạ ự ư ằ ự ự 1 có th i h n là 2 năm; D án G 2 có th i h n là 4 năm; D án ư ố ế G3 có th i h n là 5 năm. N u s d ng dòng ngân l u n i ti p có ki u m u nh dòng ngân ư ủ ự ả ố ế ư l u cũ, thì th i h n n i ti p v dòng ngân l u c a d án ph i có th i h n là: 4*5 = 20 năm. ự ớ ự ầ ư ế V i th i h n này, n u d báo v chi phí đ u t ờ ạ ự ế ẽ ư ự nh d án cũ s không th c t , thu nh p ngân l u c a d án t . Vi c t o th i h n b ng nhau cho các DA nh sau:

1: Gi

ả ị ị ạ ả

ế ậ ề ớ ự đ nh có thông tin: Sau 2 năm, n u trang b l V i d án G i tài s n, thì chi phi ỹ ầ ban đ u là 75 trđ (do có nh ng c i ti n k thu t v máy móc) và thu nh p hàng năm

ữ ố ế ừ ị ậ ự ế ả ế ầ ư đ u t ạ ế ự ạ đ t là 60 trđ/năm, n u d án n i ti p d ng l i sau 1 năm, giá tr thanh lý d ki n là 25 tr.

2: N u d án d ng l

ớ ự ế ự ừ ạ ở ố ự ế ị V i d án G cu i năm 3, giá tr thanh lý d ki n là 20 tr. i

3: N u d án d ng l

ớ ự ế ự ừ ạ ở ố ự ế ị V i d án G cu i 3, giá tr thanh lý d ki n là 50 tr. i

ờ ạ ư ủ ự ị ở ả Dòng ngân l u và giá tr NPV c a các d án theo th i h n 3 năm cho b ng sau.

ư ủ ế ả ậ ị B ng : Thu nh p dòng ngân l u liên k t và giá tr NPV c a các DA ĐVT: Tr đ

ư ậ Thu nh p dòng ngân l u D ánự

2 đ

2 45 75 30 40 45 3 60+25 60+25 30+20 45+50 NPV k=10% 22.7 13.5 24.52 31.53 29.02 0 60 60 80 125 ấ ạ ớ ự ượ 1 50 G1 G’1 50 G1+G’1 45 G’2 G’3 50 Do NPVG’2 đ t l n nh t, nên d án G ọ c ch n.

ươ ự ỉ  Ph ự ng pháp đánh giá d án d a trên ch tiêu EA và ANW

ự ử ụ ự ỉ Th c ch t c a ph ng pháp s d ng ch tiêu EA và ANW đ đánh giá d án là do

ỉ ấ ủ ng pháp s d ng dòng ngân l u n i ti p

ử ụ

ươ ử ụ ư ổ ể ử ụ ự

ố ế ủ ự ọ ớ ằ ấ ẽ ượ ự hệ ể ư ố ế . Vì giá tr c a ch tiêu EA hay ANW ị ủ ả ươ ậ lu n cu ph ư ố ế ượ ừ dòng ngân l u n i ti p c a d án, nên thay vì s d ng dòng ngân l u n i ti p đ c tính t ế ể ể đ đánh giá các d án tu i th không b ng nhau, có th s d ng EA hay ANW đ ra quy t ị đ nh, d án có EA hay ANW l n nh t s đ ọ c ch n.

ằ ỉ ự ờ Đánh giá các d án có vòng đ i khác nhau b ng ch tiêu EA (Equivalent Annuity) .

ỳ ằ ả ậ ị ị ừ ị ủ ư EA là: Giá tr các kho n thu nh p đ nh k b ng nhau t giá tr c a dòng ngân l u thu

ậ nh p DA.

ị a. Cách tính giá tr EA.

(cid:0) (cid:0) r (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) EA NPV NPV (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) r r r 1( 1( ) ) r 1 1(1 )

ọ ủ ự ố ủ ử ụ ệ ớ ổ V i r : Chi phí s d ng v n c a doanh nghi p, n là tu i th c a d án

ướ ự ệ ươ ự b. Các b c th c hi n ph ể ng pháp EA đ đánh giá d án.

ủ ừ ướ ự ứ ư ị ị * B c 1 : Xác đ nh giá tr NPV c a t ng d án(căn c vào dòng ngân l u chính).

ủ ừ ướ ự ị * B c 2 : Xác đ nh EA c a t ng d án.

MAX.

ướ ủ ự ự ượ ọ ẽ * B c 3 : So sánh EA c a các d án. D án đ c ch n s có EA

ỉ ằ Đánh giá các DA b ng ch tiêu ANW

a. Khái quát

ấ ủ ự ể h lu n c a ph

ừ ệ ậ ự * Th c ch t c a vi c s d ng ANW đ đánh giá d án là t ố ế ư ử ụ

ử ụ ể ử ụ ủ ể ể ủ ự ự ổ ỉ

MAX s đ

ệ ử ụ ố ế ư ằ ẽ ượ ự ươ ng pháp s d ng dòng ngân l u n i ti p. Thay vì s d ng dòng ngân l u n i ti p đ đánh giá ế ọ các d án có tu i th không b ng nhau,có th s d ng ch tiêu ANW c a d án đ ra quy t ị đ nh. D án có ANW ọ c ch n.

(cid:0) ị ợ ư ủ ậ ANW là: Giá tr l ỳ ằ i nhu n trung bình hàng k b ng nhau c a dòng ngân l u.

ị b. Cách tính giá tr ANW.

ề ổ b.1. T ng quát v ANW.

ậ ượ ợ ề ừ ổ ậ ằ ị * V lý thuy t: ế L i nhu n đ c xác đ nh b ng t ng thu nh p tr đi chi phí.

ỳ ủ ự ượ ợ ậ ị hàng k c a d án; Đ c xác đ nh là kho n chênh

ậ * ANW là l i nhu n bình quân ữ Thu nh p bình quân hàng k ả ỳ ủ ủ ự . ỳ và chi phí bình quân hàng k c a c a d án ệ l ch gi a:

ỳ ủ ự ả ậ ồ ỳ

Thu nh p bình quân hàng k c a d án bao g m: Kho n thu nh p bình quân hàng k ả ậ ồ ỳ và kho n thu nh p bình quân hàng k do thu h i thanh lý d ki n c a d án ậ ự ế ủ ự . G iọ

ậ ị ệ ở

ự ế ỳ ủ ự c t o b i giá tr hi n giá dòng ồ không tính kho n thu h i thanh lý d ki n và giá

ị ầ ư ượ ạ EA: Thu nh p bình quân hàng k c a d án, đ ả ư ậ ủ ự ngân l u thu nh p c a d án ( ầ ủ ự ). tr đ u t ban đ u c a d án

ỳ ủ ự ượ ạ ở ị c t o b i giá tr thanh lý k ỳ

RV : Thu nh p bình quân hàng k c a d án, đ ủ ự ọ n c a d án. v ng ậ ở ố ỳ cu i k RV

ỳ ủ ự ầ ư ầ ủ ban đ u c a nó. AC : Chi phí bình quân hàng k c a d án = Chi phí đ u t

(cid:0) (cid:0) (cid:0) Khi đó ANW EA RV AC

ị b.2. Cách tính các giá tr EA; RV và AC bình quân.

* Cách tính EA.

ỳ ọ ậ ầ ọ G i NCB (Net Cash Benefits): Hi n giá các kho n thu nh p thu n k v ng c a d ủ ự

ả ừ ị ệ ẽ ả ượ án, (không xét kho n thu RVn), t NCB, s xác đ nh đ c EA . Ta có:

NCB

...

(cid:0) n

CF 1 r 1

CF 2 r

CF n r

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ừ ượ ư ị T NCB, EA đ c xác đ nh nh sau:

NCB

...

r r

1 r

EA r 1

1( 1(

) )

EA r

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (I4) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

NCB

r r

1( 1(

) )

r 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ậ V y: (cid:0) (cid:0)

* Cách tính RV.

ỳ ủ ư ượ ạ c t o

ả ự ế ậ ố ỳ ọ ị G i: RV là Kho n thu nh p thanh lý bình quân hàng k c a dòng ngân l u, đ ủ ự n c a d án. ở b i giá tr thanh lý d ki n cu i k RV

Ta có :

RV+RV(1+r) + RV(1+r)2 +…+RV(1+r)n1= RVn.

n, ta đ

...

) n

(cid:0) n

RV n r )

RV 1( 1(

r )

1( 1(

r r )

RV r

ả ượ ế Chia c 2 v cho(1+r) c: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

...

(cid:0) n

RV r

RV n r )

)

RV r

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Hay : (I5) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

r r

1 r

RV n r )

1( 1(

) )

r ) r

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Suy ra: Hay: (cid:0) (cid:0) (cid:0)

r r )

(cid:0) (cid:0) V y: ậ (cid:0) (cid:0)

* Cách tính AC :

0, nói khác đi, P0 đ

ượ ừ ầ ư ầ ượ c tính t chi phí đ u t ban đ u P ổ ề c phân b đ u

Chi phí này đ ủ ự cho các năm c a d án.

...

AC r

r r

1 r

)

AC r )

1( 1(

) )

AC r

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta có:P0 = (I6) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

P 0

r r

1( 1(

) )

r 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) V y: ậ (cid:0) (cid:0)

Tóm l i: ạ

ANW

NCB

RV n

P 0

r r

1( 1(

) )

r 1

r r )

1( 1(

) )

r 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ANW

NCB

P 0

r r

1( 1(

) )

r 1

RV n r )

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) V y : ậ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) ọ ự ự ự ẩ ắ ượ ọ Nguyên t c ch n l a d án theo tiêu chu n ANW: D án đ c ch n có ANW

0 và ANWMAX .

ọ ự ự ẩ Ví d ụ 14. L a ch n d án theo tiêu chu n EA và ANW

1 có: P0=100 trđ, th i h n c a d án là 2 năm,thu nh p hàng năm cho 2 có P0=150 trđ, th i h n c a d án là 4 năm, thu nh p hàng năm cho

ậ ậ

ờ ạ ủ ự ờ ạ ủ ự ố ỳ ủ ự ạ ộ ị ở ở 1 là RV2 =15 trđ và c a dủ ự

ư ố ế ự Xét d án H ự ả b ng sau; D án H ự ế ả b ng sau; Giá tr thanh lý d ki n cu i k ho t đ ng c a d án H ọ ự ự án H2 là RV4 =30 trđ .Hãy ch n l a d án theo pp dòng ngân l u n i ti p; EA và ANW

ọ ự ự ươ ư ố ế * Ch n l a d án theo ph ng pháp dòng ngân l u n i ti p.

1và H2 (Đvt:Tr đ)

ư ố ế ủ ự ự ế ả ả B ng :K t qu đánh giá d án theo pp dòng ngân l u n i k t c a d án H

D ánự

H1 H2 H’1 H1+H’1 0 100 150 100 1 80 70 80 Năm 2 90+15 75 100 5 3 80 90 80 4 90+30 90+15 90+15 NPV (r=10%) 59.5 117.7 49.2 108.7

80 1,1

90 15 (cid:0) 21,1

(cid:0) (cid:0) NPVH1=100+ =59,5 ; (cid:0)

70 1,1

75 1,1

80 1,1

30 (cid:0) 4 1,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPVH2 =150+ = 117,7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

100 2 1,1

80 1,1

15 (cid:0) 4 1,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPVH’1= =49,2 ; (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

80 1,1

5 1,1

90 1,1

15 (cid:0) 4 1,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPVH1+H’1= 100+ =108,7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2 đ

ượ ấ ớ ọ D án Hự c ch n vì có NPV l n nh t .

ọ ự ự ị * Ch n l a d án theo giá tr EA.

H1= 59,5 và NPVH2= 117,7.Giá tr EAị

H1 và EAH2 đ

ớ ượ ư ị V i: NPV c xác đ nh nh sau:

2 1%)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 1( %10 10 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 5,59 29,34 EAH1=NPVH1 trđ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) r r 1( 1( ) ) r 1 1( %) 10

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 1( 10 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 7,117 13,37 EAH1=NPVH1 trđ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) r r 1( 1( ) ) r 1 %) 10 %) %10 1 1(

2 đ

ự ượ ọ ự ư ế ả ọ ươ EAH1, nên d án H c ch n (k t qu ch n l a nh ph ng pháp dòng

Vì EAH2(cid:0) ư ố ế ngân l u n i k t).

ọ ự ự ị * Ch n l a d án theo giá tr ANW.

Ta có: ANW = EA + RV AC .

H1 và EAH2.

ị ị a. Xác đ nh giá tr EA

80 (cid:0) 1,1

90 (cid:0) 21,1

2 1,0*1,1 2 1 1,1

(cid:0) (cid:0) Ta có: NCBH1= =147,1.  EAH1=147,1* = 84,8 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

70 1,1

75 1,1

80 1,1

90 (cid:0) 4 1,1

4 1,0*1,1 4 1,1 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta có: NCBH2= =247,2 .  EAH2 =247,2* =78 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

H1 vàRVH2.

ị ị b. Xác đ nh giá tr RV

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 15 1,7 RVH1= RV2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) r nr ) 1( 1 1,0 )1,01( 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 30 5,6 RVH2= RV4 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) r nr ) 1( 1 1,0 )1,01( 1

ị c. Xác đ nh giá tr ị AC H1 và AC H2 .

100

62,56

P H

r r

1( 1(

) )

r 1

)1,01( )1,01(

1,0 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

150

3,47

P H

r r

1( 1(

) )

r 1

)1,01( )1,01(

1,0 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

100

ự ủ ị ị d. Xác đ nh giá tr ANW c a 2 d án.

ANWH1 = 84,8 + 7,1 – 56,62 = 34,29 ; ANWH2 = 78 + 6,5 – 47,3 = 37,13

2 đ

ượ Vì ANWH2 > ANWH1, nên d án Hự ọ c ch n.

ầ ư ờ ạ ế ị ề ề Có nhi u cách ra quy t đ nh v các DA có th i h n khác nhau, tuy nhiên c n l u ý

ể đi m sau:

ợ ể ư Tr ng h p dòng ngân l u n i ti p có ki u m u nh dòng ngân l u cũ , thì k t quế

ừ ố ế ố ư ư

ư ư ể ự ế ị ươ

ư ẽ ố

ộ ề ế ế ổ ư ả ố . Ở ề ầ ệ ng pháp này, c n ư ố s n, dòng ngân l u s gi ng dòng ngân l u g c ị khá n đ nh; Các ti n b v khoa

ẫ dòng ngân l u g c hay dòng ngân l u n i ti p đ u nh nhau ể ử ụ ng lai, khi tái đ u t ả ị ớ ố ộ ậ ườ ế tính EA và ANW t ợ ườ ể tr ng h p này, có th s d ng EA đ ra quy t đ nh, đ th c hi n ph ầ ư ả ả ị ươ có gi đ nh: Trong t ề ử ụ ỉ ầ n n kinh t ban đ u và ch nên s d ng gi đ nh này khi ế ễ ọ ỹ . h c k thu t di n bi n v i t c đ trung bình

ư ư ể ẫ Tr

ng h p dòng ngân l u n i ti p có ki u m u khác dòng ngân l u cũ ố ế ả

ố ế ớ ớ ế ầ ố ẽ ừ ả

ầ ư dòng ngân l u n i ti p. ề ự ế ị ườ hàng năm, v n đ u t dòng ngân ANW t ợ ườ ng h p này, nên tr ợ (thu nh pậ ư ầ ư ban đ u, … khác v i dòng ngân l u ban đ u), thì k t qu tính EA và ượ ừ ư ố ế Ở l u g c s khác v i k t qu tính đ c t ể ử ụ s d ng pp dòng ngân l u n i ti p ư ố ế đ ra quy t đ nh v d án.

ưở ế ố ớ ệ ế ị ủ ế Ả 2. nh h ả . ng c a thu đ i v i vi c quy t đ nh thay th tài s n

ầ ấ ượ ệ ẩ ổ Trong th c t

ự ế , do nhu c u thay đ i công ngh , thay đ i ch t l ớ ợ ổ ư ạ ị ế ả

ế ị ớ ườ ế ả ng s n ph m s n ạ ng, doanh ự ự t b m i. Khi th c hi n các d án ng thay th các trang thi ằ t b cũ b ng các thi

ả ị ườ ấ ể xu t đ phù h p v i th hi u cũng nh t o kh năng c nh tranh trên th tr ệ ế ị ệ nghi p th ầ ư này, c n l u ý:

(cid:0) ế ị ầ Đ th c hi n d án, c n chi phí đ u t ban đ u cho thi

ầ ồ ể ự ắ

ự c bù đ p 1 ph n do thu h i thanh lý thi ơ ầ ư ế ị ồ ế ằ ặ ả ị

ệ ầ ấ ế ẽ ư ủ ủ ộ ả ầ ư t b , kho n chi phí đ u t ể: Cao ế ị t b cũ có th ố Ở ỗ m i tình hu ng, ị . Nên

ầ ư ự ầ ả ượ ị t b cũ. Giá tr thanh lý thi đ ổ ơ h n; b ng ho c th p h n giá tr còn ph i thu h i theo s sách k toán. ự tác đ ng c a thu s khác nhau, dòng ngân l u c a d án cũng có giá tr khác nhau ị Chi phí đ u t trong quá trình đánh giá d án, c n xác đ nh: ầ ủ ự . tài s n thu n c a d án

(cid:0) ầ ư ể ấ ị Khi đ u t

ề thi ầ ầ ẽ ả

ả ẩ

ế ị ớ ả ễ ỳ ọ ệ ớ và k v ng ưở ề ế doanh s bán hàng tăng (do ch t l ế ư ấ ượ ặ ư ủ ả

ệ ớ ự ự ầ ban đ u có th cao (giá tr kh u hao hàng ấ ẽ ng s n ph m thay ự ng đ n dòng ngân l u c a d án. M t khác, khi có công ớ c n d a trên dòng ngân t b cũ không còn, nên khi đánh giá d án m i,

ầ ư t b m i, chi phí đ u t ỳ ẽ ấ k s nhi u, nên ph n mi n gi m thu do kh u hao s nhi u), nh ng chi phí s n xu t s ố ấ th p (do công ngh m i) ề ấ ổ đ i), các v n đ này có nh h ngh m i, thì thi ư l u tăng thêm c a d án ế ị ủ ự .

ầ ủ ự ế ố ớ ủ ộ  Tác đ ng c a thu đ i v i chi phí thu n c a d án

(cid:0) ầ ư ầ ủ ầ ư ầ ả ầ ban đ u thu n c a DA: Là chi phí đ u t ự ự ban đ u th c s ph i chi Chi phí đ u t

cho d án.ự

(cid:0) ộ ự ể ượ ự ệ M t d án có th đ ơ ở c th c hi n trên c s :

ề ướ ư (1) Là 1 DA hoàn toàn m iớ : Đi u này có nghĩa là tr

ầ ủ ợ ầ ư ạ ộ ng h p này: Chi phí thu n c a DA chính là chi phí đ u t c đây ch a có DA nào đang ầ ban đ u

ỹ ườ ho t đ ng. Trong tr ậ ầ theo yêu c u k thu t.

101

ớ (2) Thay th cho 1 DA cũ đang t n t

i ị ệ ế ư ủ dòng ngân l u c a DA cũ b tri

ệ ư ậ ẽ ượ t tiêu. D án cũ s đ ầ ự ầ ư ả thu bù đ p cho chi phí đ u t ồ ạ : Nh v y, khi th c hi n DA m i, DA cũ s ự ẽ ị c thanh lý, giá tr ớ ban đ u cho DA m i.Có các

ườ ư ồ ạ không t n t ở thanh lý tr ợ tr i hay ắ thành 1 kho n ị ề ng h p v giá tr thanh lý nh sau:

ồ ủ ả ợ ớ ơ ị ị ườ ng h p: Giá tr thanh lý DA cũ l n h n Giá tr còn ph i thu h i c a DA theo

@ Tr ế ổ s sách k toán.

ữ ệ ị ạ ả ậ ị Chênh l ch gi a giá tr thanh lý và giá tr còn l i theo SSKT là kho n thu nh p, nên

ả ả ộ ệ ế ị ị ph i ch u thu ế  Thu ph i n p = Giá tr chênh l ch * T

ườ Trong tr ợ ng h p này:

= + – ị Giá tr thanh lý ự d án cũ ả ế Thu ph i n pộ

ầ ư ầ ủ ban đ u c a – Chi phí đ u t ậ ỹ ự d án theo k thu t ị ỏ ơ ồ ủ ả ợ ị Chi phí thu nầ ủ ự c a d án ườ ng h p: Giá tr thanh lý DA cũ nh h n Giá tr còn ph i thu h i c a DA theo

@ Tr ế ổ s sách k toán.

ả ỗ ố ầ ư ệ ầ ị ượ ễ ế Ph n giá tr chênh l ch là 1 kho n l v n đ u t , nên đ ả c mi n gi m thu . Nh ư

v y:ậ

ế ượ ễ ệ ả ị . ị Giá tr thu đ c mi n gi m = Giá tr chênh l ch * T

ườ Trong tr ợ ng h p này:

= + + ị Giá tr Thu ễ ượ ế ả Chi phí thu nầ ủ ự c a d án ầ ầ ư ban đ u – Chi phí đ u t ậ ỹ ủ ự c a d án theo k thu t

ằ ợ ị ị Giá tr thanh lý ự d án cũ ị ả đ ồ ủ ườ ng h p: Giá tr thanh lý DA cũ b ng Giá tr còn ph i thu h i c a DA theo s c mi n gi m ổ

@ Tr ế sách k toán.

ầ ị ườ ợ ả Trong tr

Ph n giá tr chênh l ch = 0; ầ ệ ủ ị ầ ư ầ ị ng h p này giá tr thanh lý tài s n không ch u ế ế ỹ ả t k k ban đ u theo thi

thuế và chi phí thu n c a DA chính là kho n chi phí đ u t thu tậ .

ầ ủ ự ế ố ớ ụ ề ủ ộ Ví d ụ 15. Ví d v tác đ ng c a thu đ i v i chi phí thu n c a d án

ộ ệ ế ố ự ị M t doanh nghi p đang có d đ nh: Thay th 1 s trang thi

t cũ b ng trang thi ị ế ế ị ớ tin sau: Chi phí đ u t

ằ t b m i là 200 trđ. Giá tr thi ị ầ ủ ổ

ế ằ ợ t b cũ là 100 tr đ và 35 tr đ. Bi t r ng thu su t l

ầ ư ban đ u c a trang thi ế ồ ế ị ị ng h p: Giá tr thanh lý trang thi ệ ế ị t b ế ầ ủ ớ m i. Có thông t ả ị b cũ còn ph i thu h i theo s sách k toán 75 tr đ. Hãy xác đ nh chi phí thu n c a DA trong ế ấ ợ ườ tr i ứ ủ t c c a doanh nghi p là 40%/năm.

ườ ợ ế ị a. Xét tr ị ng h p giá tr thanh lý thi t b cũ là 100 tr đ.

ữ ệ ế ổ ị Chênh l ch gi a giá tr thanh lý và giá tri theo s sách k toán = 100 – 75 = 25 trđ.

ả ộ ế Thu ph i n p = 25 * T = 25 * 40% = 10 trđ.

ầ ủ ự Chi phí thu n c a d án = 200 + 100 – 10 = 110 trđ.

ậ ầ ư ệ ầ ầ ớ ố L p lu n ậ : Đ th c hi n DA m i, c n v n đ u t

ế ả ả

ầ ư ố ượ ầ ị ban đ u là 200 tr đ, thu thanh lý ỉ DA cũ là 100 trđ, ph i n p thu là 10 trđ, nên kho n thu thanh lý tài s n ch còn 100 – 10 = 90 . Đ u t c bù giá tr thanh lý là 90 trđ, nên chi phí thu n là 110 trđ. ể ự ả ộ v n 200 trđ, đ

ườ ự ợ ị b. Xét tr ng h p giá tr thanh lý d án cũ là 35 tr đ.

102

ữ ế ệ ổ ị Chênh l ch gi a giá tr thanh lý và giá tri theo s sách k toán = 35 – 75 = 40 trđ.

ừ ể ả ộ ệ ế ễ ấ ả ả Thu ph i n p= 40*T= 40* 40% = 16 trđ: (D u tr bi u hi n kho n mi n gi m

thu ) ế

ầ ủ ự Chi phí thu n c a d án = 200 + 35 (16) = 149 trđ.

ậ ệ ầ ậ Đ th c hi n DA m i, c n v n đ u t

ầ ố ầ ư L p lu n: ầ ầ ư ể

ớ ủ ố ế ả

, nên đ ủ ượ ầ ư ả ớ ầ ư ả v n 200 trđ, đ

ượ ả ầ ị ban đ u là 200 trđ, thu thanh lý DA ả ỗ ố ượ ệ c , bi u hi n kho n l v n đ u t ở ị ầ ị ượ gi m thu là 16 trđ, ph n giá tr này tr thành kho n thu c a DA ầ ủ ầ ư ố ban đ u c a DA. Đ u t c bù ế ễ c mi n gi m thu là 16 trđ, nên chi phí

ầ ủ ự ể ự ồ cũ là 35 trđ, ph n thu h i không đ v n đ u t ế gi m thu , giá tr đ c ừ ấ ậ ẽ m i, do v y s kh u tr vào chi phí đ u t giá tr thu thanh lý là 35 trđ và ph n thu do đ thu n c a d án là : 200 + 35 + 16 = 149 trđ.

ự ệ ượ ế ễ ầ ả ễ c mi n gi m thu , ph n mi n

Do ta đang xét trong doanh nghi p, vì có d án nên đ ự ả ượ ả c tính cho d án. gi m này ph i đ

ơ ở ủ ế ị ế ệ ả  C s c a vi c ra quy t đ nh thay th tài s n.

ớ ộ c a DA m i có thay đ i d i tác đ ng c a thu , đ ng th i s

ổ ướ ư ủ ệ ế ồ ị t tiêu dòng ngân l u c a DA cũ, nên ầ ư ủ m i làm tri ờ ự ủ ầ c n xác đ nh dòng ngân

ư ư Do chi phí đ u t ớ ệ ủ ệ hi n di n c a DA ớ ầ ủ ư . l u thu n c a DA m i và đánh giá nó d a trên dòng ngân l u này

ể ấ ế ị ơ ở ụ ế ả ề Đ th y rõ c s ra quy t đ nh v thay th tài s n, xét ví d sau.

ụ ề ơ ở ế ị ế ề ả Ví d ụ 16. Ví d v c s ra quy t đ nh v thay th tài s n

ề ệ ị

ư ị ầ ư ử ụ ờ

ẳ ấ Có thông tin v doanh nghi p nh sau: Hi n t ư cách đây 3 năm v i giá tr đ u t ầ t t ệ ạ ơ ầ ườ c kh u hao theo đ c đ u t b là 5 năm. Trang thi ế ị t b đã i đ n v đang s d ng 1 thi ử ụ ban đ u là 120 trđ. Th i gian còn s d ng ế ậ ng th ng, thu nh p sau thu hàng ớ ị ượ ế b đ

ế ị ừ ế ị ượ đ thi năm t trang thi t b là 486 trđ.

ế ị ự ế ớ ằ t b cũ b ng thi

ầ ế ị ớ t b m i, v i thông ấ ả ượ c kh u hao

ệ Doanh nghi p đang xem xét d án: Thay th thi ờ ạ ủ ự ư ban đ u là 200 trđ; th i h n c a d án là 8 năm; Tài s n đ ế ủ ẳ ậ ng th ng; Thu nh p hàng năm sau thu c a DA là 516 trđ. tin: Chi phí đ uầ t ườ theo đ

ể ế ự

ư ư ủ ố ầ ạ ị ờ ạ

ớ ớ ớ ớ ự ế ế ươ ượ ư ả ồ ổ ị ng ng v i giá tr còn ph i thu h i theo s sách k toán đ

ự Đ đánh giá DA m i khi thay th d án cũ, c n t o cho dòng ngân l u c a 2 d án ứ nh nhau. Ta xét DA m i v i th i h n là 5 năm, giá tr thanh lý d ki n vào cu i năm th 5 ứ c tính nh sau: là 75 trđ (t (120/8)*5 =75 trđ).

ườ ề ổ ớ

Hãy giúp doanh nghi p quy t đ nh v DA đ i m i thi ị ớ t b ng v i các tr ế ằ ế ị ị ườ ế ị ế ị ứ ng là: 75 trđ; 35 trđ;100 trđ. Bi ệ t b cũ trên th tr ợ ng h p: t r ng T = 40%/năm.

Giá tr thanh lý thi WACC = 15%/năm.

ườ ả ợ ị a. Xét tr ng h p giá tr thanh lý tài s n cũ là 75 tr đ.

ả ả ồ ị ị ị

Giá tr thanh lý tài s n = Giá tr còn ph i thu h i theo SSKT, nên ph n giá tr thanh lý ư ầ ư ủ ế ậ ả ị tài s n cũ không ch u thu thu nh p.Dòng ngân l u tăng thêm c a DA nh sau:

ư ả B ng : Dòng ngân l u DA Đvt: trđ

Năm ụ ả Kho n m c

ớ ư Dòng ngân l u máy m i. 0 200 2 516 3 516 4 516 5 516+75 1 516

103

ư Dòng ngân l u máy cũ. ư Dòng ngân l u tăng thêm. 75 125 486 30 486 30 486 30 486 105

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV=125+ =12.85 (trđ) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 30 )15.01( 30 )15.01( 30 )15.01( 486 30 30 )15.01( 105 )15.01(

ệ ổ ệ ệ ớ ự NPV >0, doanh nghi p nên th c hi n vi c đ i m i trang thi ế ị t b .

ườ ả ợ ị b. Xét tr ng h p giá tr thanh lý tài s n cũ là 35 tr đ.

ườ ả ả ồ ị

ng h p này: Giá tr thanh lý tài s n < Giá tr còn ph i thu h i theo SSKT. ế ễ ầ ợ Trong tr ệ l ch: 35 75 = 40, đ ị ả ượ c mi n gi m thu . Ph n chênh

ế ượ ả ị Giá tr thu đ c gi m = 40 * T = 40 * 40% = 16 trđ.

ầ ủ ự Chi phí thu n c a d án = 200 + 35 (16) = 200 + 35 + 16 = 149 trđ.

ư ủ ượ ả ở ả Dòng ngân l u tăng thêm c a DA đ c mô t b ng sau.

ả ư ự B ng : Dòng ngân l u d án Đvt:

trđ

Năm ụ ả Kho n m c

ớ ư Dòng ngân l u máy m i. ư Dòng ngân l u máy cũ. ư Dòng ngân l u tăng thêm. 0 200 51 (=35+16) 149 1 516 486 30 2 516 486 30 4 516 486 30 5 516+75 486 105

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV=149+ = 11.15 (trđ) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 30 )15.01( 30 )15.01( 30 )15.01( 30 )15.01( 3 516 486 30 105 )15.01(

ệ ổ ự ớ NPV < 0, doanh nghi p ệ không nên th c hi n ệ vi c đ i m i trang thi ế ị t b .

ườ ả ợ ị c. Xét tr ng h p giá tr thanh lý tài s n cũ là 100 tr đ.

ườ ả ả ợ ồ ị

Trong tr ệ ả ộ ế ế ị ị ả

ng h p này: Giá tr thanh lý tài s n > Giá tr còn ph i thu h i theo SSKT. ị ầ Ph n chênh l ch 100 75 = 25 trđ ph i ch u thu . Giá tr thu ph i n p = 25 * T = 25 * 40% = 10 trđ.

ầ ủ ự Chi phí thu n c a d án = 200 + 100 –10 = 110 trđ.

ư ủ ượ ả ở ả Dòng ngân l u tăng thêm c a DA đ c mô t b ng sau.

ư ả B ng : Dòng ngân l u DA Đvt: trđ

ụ ả Kho n m c

ớ ư Dòng ngân l u máy m i. ư Dòng ngân l u máy cũ. ư Dòng ngân l u tăng thêm. 0 200 90 (=100 10) 110 1 516 486 30 Năm 2 516 486 30 4 516 486 30 5 516+75 486 105

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NPV=110+ = 27.85 (trđ) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 30 )15.01( 30 )15.01( 30 )15.01( 30 )15.01( 3 516 486 30 105 )15.01(

ệ ổ ệ ệ ớ ự NPV > 0, doanh nghi p nên th c hi n vi c đ i m i trang thi ế ị t b .

ổ ố ầ ư 3. Phân b v n đ u t .

ạ ộ ủ ệ

ơ ộ ầ ư ế ự ề ọ ự ớ ạ ồ ố Trong ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p, đôi khi có nhi u c h i đ u t ị uy nhiên do ngu n v n có gi ư ệ i h n cũng nh vi c ch n l a DA ớ đ n v i ệ ở ệ hi n th c hi n ơ đ n v , t

104

ự ế ự ươ cách ng

ưở ng đ n vi c th c hi n các DA trong t ả ể ả i có nh h ọ ự ệ ợ ố ư ậ ươ ị ng lai…. Dù d a trên ph ả ả ả ệ ạ t ch n l a nào đ tìm t p h p các DA t i u, nhà qu n tr ph i b o đ m nguyên t c: ắ

(cid:0) ổ ợ ủ ượ ả ạ ạ ổ ọ i c a các DA đ ấ c ch n ph i đ t cao nh t (T ng NPV đ t cao ứ T ng m c sinh l

nh t) .ấ

(cid:0) ầ ư ầ ủ ượ ả ằ ọ ồ ban đ u c a các DA đ ố c ch n n m trong kh năng ngu n v n ố T ng v n đ u t

ổ ộ huy đ ng.

(cid:0) ố ươ

ự ễ Tùy thu c t ng tình hu ng th c ti n, nhà qu n tr s có các ph ắ ọ ậ ệ ố ả ợ ố ư ố ị ẽ t nguyên t c ch n t p h p DA t i u. Xét 2 tình hu ng có th ọ ự ng pháp ch n l a ể

ộ ừ ự ự ễ ằ khác nhau nh m th c hi n t ả x y ra trong th c ti n.

ố ợ ậ ạ ạ  M c tiêu t ụ i đa hóa l i nhu n trong ph m vi ngân sách có h n.

ớ ượ ậ ợ ậ i nhu n, t p h p DA đ

ụ * V i m c tiêu t ớ i đa hóa l ồ ỹ

ợ ớ ạ i h n, do v y c n quan tâm đ n y u t ố ủ ự ả ử ụ ấ ả ử ụ ệ ể ỉ ị ả ạ ổ ọ c ch n ph i đ t t ng giá tr ế ố ế ậ ầ : ầ ư ượ c đ

ệ ể ệ ố ỉ ố NPV l n nh t, tuy nhiên do ngu n ngân qu có gi ệ Hi u qu s d ng v n. Ch tiêu bi u hi n hi u qu s d ng v n c a d án đ u t th hi n thông qua ch tiêu B/C.

ậ ọ ự ậ ệ ự ự ợ

ỉ * V y: Khi ch n l a t p h p các d án t ỉ ườ

ỉ là m t ch tiêu giúp doanh nghi p ch n l a d án. Trong tr ạ ọ ự ự ỉ ộ ơ ở ọ ự ự ệ ở

ố ư i u, ngoài vi c d a vào ch tiêu NPV, thì ỉ ợ ệ ng h p ch ch tiêu B/C cũng ỉ tiêu NPV không t o c s cho vi c ch n l a d án, thì ch tiêu B/C tr thành ch tiêu quan ọ tr ng .

ọ ự ể ấ ự ủ ệ ả ỉ Đ th y rõ vai trò c a ch tiêu B/C trong vi c ch n l a d án , ta tham kh o ví d ụ

sau.

ọ ự ự ụ ề ủ ệ ỉ Ví d ụ 17. Ví d v vai trò c a ch tiêu B/C trong vi c ch n l a d án

Doanh nghi p đang xem xét các DA đ c l p

ế ằ ợ ệ ố doanh nghi p huy d ng đ i u, bi

ố ư ồ ầ ư ộ ủ ệ ợ ệ ị

ư ộ ậ A,B,C,D,E,F,G,H,I. Hãy giúp doanh ệ ể ồ ọ ự ậ nghi p ch n l a t p h p các DA t t r ng ngu n v n ề ố đ u t ự tài tr cho các d án là 500 tri u đ ng, thông tin v v n , giá tr NPV và PI c a các ự d án nh sau:

ứ ự ế ả ạ B ng 1: Th t ự x p h ng d án theo NPV.

ầ ư ố ệ ầ ệ V n đ u t ban đ u (tri u đ)

NPV (tri u đ) 100 58 26 24 22 22 15 8 6 B/C (đ/đ) 1,24 1,29 1,26 1,21 1,22 1,29 1,25 1,10 1,15 STT 1 2 3 4 5 6 8 9 10 420 200 100 115 100 75 60 80 40 Tên d ánự A B C D E F G H I ả ậ Qua b ng có nh n xét:

ố ự ậ ọ

ượ ớ ố ượ ệ ầ ư i nhu n, d án A u tiên đ ệ ban đ u là 420 tri u đ, v i v n có đ

ợ i đa hóa l ầ ư ố c ch n, v n đ u t ự ọ ạ ể ấ ớ c ch n vì có NPV l n nh t, c là 500 tri u đ, ợ khi ch n d án A) dùng đ tài tr cho các DA khác là: 500 – 420 =

ề ụ * V m c tiêu t ọ ượ ự khi d án A đ ố ồ ngu n v n còn l i (sau ệ 80 tri u đ.

105

ự ệ ớ ỉ ượ ủ ự ệ ọ V i 80 tri u đ, thì ch có d án F là đ c ch n, NPV c a d án H là: 22 tri u đ.

ụ ế ậ ố ợ ậ ượ ứ V y : N u căn c vào m c tiêu t i đa hóa l ự i nhu n, thì d án A và F đ ọ c ch n

v i: ớ

ầ ư ổ ự ệ ố T ng v n đ u t cho 2 d án là: 420 + 75 = 495 tri u đ.

ệ ổ ị T ng giá tr NPV là : 100 + 22 = 122 tri u đ .

ấ ỳ ư ự ẽ ế ậ ọ ị Tuy nhiên, n u ch n b t k các d án nh : B,C,E,G,I s cho nh n đ nh sau:

ầ ư ổ ệ ố T ng v n đ u t = 200 + 100 + 100 + 60 + 40 = 500 tri u đ.

ệ ổ ị T ng giá tr NPV là : 58 + 26 + 24 + 15 = 123 tri u đ .

ư ậ ậ ố ạ ộ Nh v y: T p h p d án B,C,D,G,th a mãn v n đ u t ủ trong ph m vi huy đ ng c a

ợ ự ờ ạ ạ ổ ầ ư ấ ồ ỏ ị i đ t t ng giá tr NPV cao nh t. doanh nghi pệ , đ ng th i l

ể ệ ư ệ ườ ng h p này, ch tiêu NPV không th hi n tính u vi

ỉ ể ọ ậ ợ ố ư ử ụ ệ t trongvi c giúp ể ợ ố ư i u. Đ ch n t p h p DA t ỉ i u, s d ng ch tiêu B/C đ thi ọ ự ch n l a ế ậ th tứ ự t l p

Tr ợ ậ t p h p DA t ư DA nh sau:

ứ ự ế ạ ả B ng 2: Th t ự x p h ng d án theo B/C

ầ ư ố ệ ầ ệ V n đ u t ban đ u (tri u đ)

STT 1 2 3 4 5 6 8 9 10 NPV (tri u đ) 58 22 26 15 100 22 24 6 8 Tên d ánự B F C G A E D I H ả B/C (đ/đ) 1,29 1,29 1,26 1,25 1,24 1,22 1,21 1,15 1,10 ủ ứ ự ế ự ạ c ch n theo th t ỉ x p h ng c a ch tiêu B/C là: D án

200 75 100 60 420 100 115 40 80 ọ ầ Qua b ng, các d án đ ế ự ọ ượ ự B,F,C,G,A,E,…, n u ch n 4 d án đ u là B,F,C,G, ta có:

ầ ư ổ ừ ố ố + T ng v n đ u t = 200 + 75 + 100 + 60 = 435 tr đ. (còn th a v n là 500 – 435 = 65)

ệ ổ ị + T ng giá tr NPV là : 58 + 22 + 26 + 15 = 121 tri u đ .

ự ừ ồ

ớ ố ố ủ ợ ứ ượ ọ ự ậ ợ ọ ạ ố ệ V i s v n th a là 65 tri u đ, tuy d án A,E,D có B/C đ t cao,nh ng do ngu n v n i không đ tài tr , nên ta ch n d án I. T p h p d a đ ạ ư c ch n là:B,F,C,G,I. còn l

ầ ư ổ ố + T ng v n đ u t = 200 + 75 + 100 + 60 +40 = 475 tr đ.

ệ ổ ị + T ng giá tr NPV là : 58 + 22 + 26 + 15 +6 = 127 tri u đ .

ượ ư ạ ổ ợ ở ợ Tuy đã có đ c m t t p h p các d án có t ng l

ộ ậ ổ ậ ệ ự ệ ậ ố ổ ự ầ ư nh n xét : D án G và I có t ng v n đ u t đây, ta có i nhu n đ t cao, nh ng là 60+40=100 tri u đ và t ng hi n giá NPV là

106

ợ ự ừ ậ ố ồ

ợ 15 + 6 = 21 tr đ, ngu n v n còn th a khi tài tr cho t p h p d án B,F,C,G,I là : 500 – 475 = ệ 25 tri u đ.

ầ ư ự ố ầ Xét d án D: V n đ u t ban đ u là 115 tr đ và NPV = 24 tr đ.

ợ ẫ ủ ự ự ế ầ ằ ố ổ ạ N u thay 2 d án G và I b ng d án D, thì t ng v n tài tr v n đ y đ và NPV đ t

cao

ậ ượ ớ ọ ợ ự T p h p d án đ c ch n là B,F,C,D v i thông tin:

ầ ư ổ ố + T ng v n đ u t = 200 + 75 + 100 + 115 = 490 tr đ.

ệ ổ ị + T ng giá tr NPV là : 58 + 22 + 26 + 24 = 130 tri u đ.

ọ ượ ậ ợ ự ự ủ ứ ố ư Căn c vào B/C c a các d án, ta ch n đ c t p h p d án t i u.

ự ệ ậ ọ V y: Doanh nghi p nên ch n các d án: B,F,C,D.

Ọ Ự CÁCH CH N L A KHÁC.

ự V i thông tin cho

ể ủ ừ ầ ư ủ ừ ử ụ ỉ ự ớ ố ỉ ọ b ng 1, s d ng ch tiêu: T tr ng v n c a t ng d án so v i ợ ủ ố c a t ng d án i c a v n đ u t sinh l

ớ ổ ả ố ớ ồ ổ t ng ngu n v n ồ so v i t ng ngu n v n huy ỉ ở ả ộ ố có th huy đ ng và ch tiêu: T l ỉ ệ ộ đ ng , ta có b ng sau:

ứ ự ế ỉ ọ ỉ ệ ự ạ ả ỉ ợ B ng 3: Th t x p h ng d án theo NPV và 2 ch tiêu: T tr ng; T l sinh l i.

STT ự Tên d ánự NPV ệ (tri u đ) B/C (đ/đ) ộ ộ (1) (2) ố ủ ỉ ọ T tr ng v n c a ổ ừ t ng d án/T ng ố v n huy đ ng (4) (5) ợ ủ ỉ ệ i c a sinh l T l ổ ự ừ t ng d án/T ng ố v n huy đ ng (6) (7)

ố ầ V n đ u banư t đ uầ ệ (tri u đ) (3) 420 200 100 115 100 75 60 80 40 1 2 3 4 5 6 8 9 10 100/500 = 0,20 58/500 = 0,116 26/500 = 0,052 24/500 = 0,048 22/500 = 0,044 22/500 = 0,044 15/500 = 0,03 8/500 = 0,016 6/500 = 0,012 A B C D E F G H I Ở ộ 100 58 26 24 22 22 15 8 6 ố ự 1,24 1,29 1,26 1,21 1,22 1,29 1,25 1,10 1,15 ậ ượ ợ t quá 500 (hay t p h p

ượ ọ ượ 420/500 = 0,84 200/500 = 0,40 100/500 = 0,20 115/500 = 0,23 100/500 = 0,20 75/500 = 0,15 60/500 = 0,12 80/500 = 0,16 40/500 = 0,08 c t (4): cho ta cách ch n d án đ t ng v n không v ổ c ch n có t ng giá tr ọ ể ổ ị ở ộ c t (4) không v t quá 1). * ự d án đ

ộ ứ ự ự ể ệ * C t (6): Th hi n m c sinh l i c a các d án. Qua c t (6), th t sinh l

ợ ủ ạ ự ủ ả ỉ

ỉ ệ ự ấ ổ ộ ứ ứ ự ế ầ ự d án gi m d n và theo th t ợ ự (6), ngoài d án A có t l sinh l ợ ủ ộ i c a các ộ ứ x p h ng c a các d án theo ch tiêu NPV. Căn c vào c t ớ i trên t ng v n huy đ ng l n nh t, các d án B,C,D,E,F,

ố 107

ợ ọ ỉ ệ ề i khá cao, ta ch n tr ự c các d án B, C, D,d án E và F đ u có t l

sinh l ố ướ ề ư ư ế ằ

ộ ầ ướ ợ ọ ợ i ủ ả

ạ ự ỉ ệ có t l sinh l ọ ự ổ trên t ng v n huy đ ng nh nhau (đ u b ng 0,044), nh ng n u ch n d án E, thì không đ ố v n tài tr , vì nhu c u v n cho 3 d án ch n tr c (B,C,D) là: 0,4 + 0,2 + 0,23 = 0,83. Kh ố năng v n còn l ự ố i là: 1 0,83 = 0,17.

ố ủ ự ớ ỉ ọ ỉ ọ ể ợ ỉ ự V i t tr ng 0,17, ch có th tài tr cho d án F (t tr ng v n c a d án F là 0,15).

ậ ượ ọ ợ T p h p DA đ c ch n là: B,C,D,F.

ề ệ ử ụ ỉ ọ ỉ ệ ậ ậ ỉ ợ L p lu n v vi c s d ng 2 ch tiêu: T tr ng và t l sinh l i

ố ệ ề ỉ ệ ầ ủ ừ ố ồ

ồ ố ậ ầ ứ ầ ư ộ ủ ớ ổ ỉ ọ ự

ọ ự ự ượ ẽ ệ ố ự ớ ổ ban đ u c a t ng d án so v i t ng ngu n v n huy ị ạ ộ ế thu c vào ngu n v n huy đ ng b h n ch , do v y c n xem ỉ ộ ố ầ ban đ u c a các d án so v i t ng v n huy đ ng. Căn c vào t ồ t quá ngu n v n có

ọ ể ộ ỉ ọ * V ch tiêu t tr ng v n đ u t ọ ự ự ộ đ ng: Vi c ch n l a d án l ầ ư ố xét t tr ng v n đ u t ố ủ ừ ự tr ng v n c a t ng d án, s giúp cho vi c ch n l a d án không v ượ th huy đ ng đ c .

ợ ủ ừ ệ ố ộ * V ch tiêu t l

ắ ỉ ệ ả ả sinh l ả ế ợ ỉ ớ ổ ph i b o đ m nguyên t c: T i đa hóa l

ồ ậ ầ ủ ừ ố

ườ ệ

ớ ẽ ườ ng không th ng nh t, vi c đo l ẽ ố ộ

ầ ư ứ ệ

ọ i c a t ng DA so v i t ng ngu n v n huy đ ng: Vi c ch n ủ i nhu n, n u xét ch tiêu B/C c a ế ban đ u c a t ng DA khác nhau, nên k t ố ợ ủ ừ ứ ớ ổ ng m c sinh l i c a t ng DA so v i t ng v n ấ ượ ợ ủ ừ c th ng nh t trên 1 tiêu i c a t ng DA đ ố ồ ợ ủ ổ , nên vi c so i c a t ng ngu n v n đ u t ợ ợ ủ ừ ố ề ỉ ố ợ ự ậ l a t p h p DA ầ ư ừ t ng DA s khó so sánh v i nhau, vì v n đ u t ấ ố ả qu đo l ứ ườ ệ ng m c sinh l huy đ ng s giúp cho vi c đo l ứ ế ặ th c. M t khác, ta đang quan tâm đ n m c sinh l ớ ổ ứ i c a t ng DA v i t ng v n là h p lý. sánh m c sinh l

ố ợ ệ ạ ậ  M c tiêu t ụ i đa hóa l ề i nhu n và t o đi u ki n phát tri n ể ở ươ t ng lai.

ứ ả ệ ự

ươ ng t ệ ị ự nh ph n nghiên c u trên, doanh nghi p ph i ch n l a d án t ả ầ ố ủ ơ ọ ự ộ

* T ề ụ ủ ệ ượ ọ ổ

ớ ạ ự ả ỉ ọ ượ ố ư i u ứ i h n, tuy nhiên trong n i dung nghiên c u ậ ợ ả i nhu n c ch n ph i có t ng l ự ự ủ ố ứ c ch n còn ph i cung ng đ v n cho các d án d

ư trong đi u ki n kh năng v n c a đ n v có gi này, m c tiêu c a doanh nghi p không ch là các d án đ ự ợ ậ ấ ạ đ t cao nh t, mà t p h p d án đ ệ ở ươ ự ế ẽ ượ t c th c hi n ki n s đ ng lai.

ụ ệ ườ ợ ướ ệ ng h p này tr ọ ự c vi c ch n l a

ố ư ụ ể ấ ủ * Đ th y rõ m c tiêu c a doanh nghi p trong tr ả ợ ự ậ t p h p d án t i u, ta tham kh o ví d sau

ụ ề ự ọ ự ự ụ ố ợ i đa hóa l ậ i nhu n và

Ví d ụ 18. Ví d v l a ch n d án d a trên m c tiêu t ề ệ ạ t o đi u ki n phát tri n ể ở ươ t ng lai

ả ị ư ề ệ Gi đ nh có thông tin v doanh nghi p nh sau:

ở ờ ệ ạ * Xét ể th i đi m hi n t i:

ự ệ ệ ả ộ ố ể ự + Kh năng huy đ ng v n đ th c hi n các d án là 100 tri u đ.

ơ ộ ự ả

ạ ộ ố ớ ơ ầ ả ừ ự ậ ề ị + Có 3 c h i ho t đ ng đ n v i đ n v thông qua 3 d án W,X,Y. C 3 d án đ u ở ờ ạ ế ự ầ ư ban đ u và thu nh p hàng năm cu t ng d án cho

có th i h n là 3 năm, v n đ u t ả b ng 1.

ệ ạ ự ệ

ộ ệ ban đ u c a DA này là 200 tr đ, kh năng huy đ ng v n

ầ ư ầ ậ ố ự ơ ộ i), doanh nghi p có c h i th c hi n d án ố ở ả ủ ban đ u và thu nh p hàng năm c a

ự ở ả ể ừ ờ th i đi m hi n t * Sau 1 năm (tính t ầ ủ ầ ư ố ầ ứ ư là Z , nhu c u v n đ u t th t ệ ệ ự ể ờ th i đi m th c hi n d án Z là 100 tri u đ. V n đ u t ự d án Z cho b ng 1

108

ủ ự ư ả ậ ệ B ng 1: Thu nh p dòng l u kim c a d án Đvt: Tri u

đ.

Năm D ánự

0 100 60 40 1 20 50 50 200 2 60 40 20 170 W X Y Z ự ợ ố ư ạ ợ ậ ố 3 180 40 10 170 i đa), bi i u (đ t l i nhu n t ế t

ọ ự ậ ệ ố ủ ử ụ ệ Hãy giúp doanh nghi p ch n l a t p h p d án t ằ r ng chi phí s d ng v n c a doanh nghi p r = 12%/năm.

ướ ự ủ ỉ Tr c tiên ta đánh giá ch tiêu NPV và PI c a các d án

ề ự * V d án W:

(cid:0) (cid:0) 81,93 100 P W (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 100 81,93 94,1 NPV W ; CB / W (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 20 12,1 100 60 12,1 180 12,1 NPV W P W

ề ự * V d án X:

(cid:0) (cid:0) 45 60 P X (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 60 45 CB / 75,1 NPV X ; (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 60 50 12,1 40 12,1 40 12,1 NPV X P X

ề ự * V d án Y:

(cid:0) (cid:0) 7,27 40 P Y (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 40 7,27 CB / 69,1 NPV Y ; (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 40 50 12,1 20 12,1 10 12,1 NPV Y P Y

ự * V d án Z: Do d án Z th c hi n sau 1 năm so v i 3 d án trên, nên trong quá

ệ ị ủ ự ớ ề ờ ề ự ị ệ ạ ự ể ư ự trình tính giá tr NPV và PI, ta đ a các giá tr c a d án Z v th i đi m hi n t i.

(cid:0) (cid:0) NPV 95,77 P Z 12,1 200 12,1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 95,77 CB / 44,1 NPV Z ; (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 200 12,1 170 12,1 170 12,1

200 12,1 P Z 12,1

ư ủ ự ậ ả ỉ ệ B ng 2: Dòng ngân l u thu nh p , ch tiêu NPV và B/C c a các d án. (Đvt: Tri u đ).

Năm D ánự NPV

0 100 60 40 W X Y Z 1 20 50 50 200 3 180 40 10 170 93,81 45,00 27,70 77,95 B/C (đ/đ) 1,94 1,75 1,69 1,44 2 60 40 20 170 ả ậ Qua b ng cho nh n xét:

ọ ự ế * N u ch n d án W:

ầ ố ả ộ ố ủ ban đ u c a d án là 100 tri u đ, kh năng huy đ ng v n c a

ầ ư + Nhu c u v n đ u t ủ ỏ ệ ị ầ ủ ự ố ầ ự ệ ơ đ n v là 100 tri u đ, đ th a mãn nhu c u v n cho d án.

ự ấ ị ạ + Giá tr NPV và B/C đ t cao nh t trong 4 d án.

109

ế ủ ả ọ

ộ ổ ượ ự ứ ệ ộ

+ Tuy nhiên, n u ch n d án W, thì sau 1 năm, kh năng huy đ ng v n c a doanh ệ c m c thu nh p là 50 tri u đ, t ng v n huy đ ng là ự ố ố ạ ộ ậ ủ ồ ợ ự ạ ệ nghi p là 100 tri u đ, d án W t o đ ớ ố ố ệ 100 + 50 = 150 tri u đ ng , v i s v n này, không đ tài tr cho d án Z ho t đ ng .

ự ế ọ * N u ch n 2 d án X và Y:

ồ ố ố ban đ u c a 2 d án là: 60 + 40 = 100 tri u đ, ngu n v n

ầ ư ầ + T ng nhu c u v n đ u t ệ ượ ị ầ ủ ủ ể ỏ ệ ự ư ầ ố ộ ổ ơ đ n v huy đ ng đ ự c là 100 tri u đ, đ đ th a mãn nh c u v n cho 2 d án

ệ + Sau 1 năm th c hi n 2 d án, s t o đ

ờ ở ờ ự ể ệ ố

ả ự ượ ượ c l th i đi m này, doanh nghi p huy đ ng đ ầ ỳ ọ c kho n thu k v ng là: 50 + 50 =100 tr đ, ổ ộ ng v n là 100 tri u đ, t ng ố ủ ỏ ự ệ ẽ ạ ượ ệ ồ đ ng th i ộ ố v n huy đ ng là 100 + 100 = 200 tri u đ, đ th a mãn nhu c u v n cho d án Z.

ự ự ế ệ ệ ệ ả Nh v y: N u th c hi n 2 d án X và Y, doanh nghi p có kh năng th c hi n đ ượ c

ư ậ ổ ự ủ ự ệ ầ ự d án Z, t ng hi n giá thu n NPV c a 3 d án này là :

NPVX+ NPVY+ NPVZ = 45 + 27,7 + 77,95 = 150,65 tr đ > NPVW = 93,81 tr đ.

ậ ượ ứ ệ ổ ị Hay: Sau năm th 3, t ng giá tr doanh nghi p nh n đ c :

ế ọ ự * N u ch n d án W:

ệ 100*(1,12)3 + 20*(1,12)2 +60*(1,12) + 180 = 131,8 tri u đ.

3= 93,81 tri u đ)

ề ệ ạ ế ệ ệ (n u hi n giá v hi n t i: 131,8/(1,12)

ọ ự ệ ượ ự ự ẽ ế ả * N u ch n d án X và Y(s có kh năng th c hi n đ c d án Z).

ậ ượ ủ ự ở ố ứ ị Giá tr nh n đ c c a d án X cu i năm th 3.

60*(1,12)3 + 50*(1,12)2 +40*(1,12) + 40 = 63,2.

ậ ượ ủ ự ở ố ứ ị Giá tr nh n đ c c a d án Y cu i năm th 3.

40*(1,12)3 + 50*(1,12)2 +20*(1,12) + 10 = 38,9.

ậ ượ ủ ự ở ố ứ ị Giá tr nh n đ c c a d án Z cu i năm th 3.

200*(1,12)2 +170*(1,12) + 170 = 109,5.

ậ ượ ổ ị ệ T ng giá tr nh n đ c = 63,2 +38,9 +109,5 = 211,6 tri u đ.

3= 150,65 tri u đ)

ề ệ ạ ệ ế ệ (n u hi n giá v hi n t i: 211,6/(1,12)

ự ự ệ ệ ế ệ ậ ọ ị ượ ố N u ch n vi c th c hi n d án X và Y, giá tr doanh nghi p nh n đ c cu i năm 3

ấ ẽ ớ s l n nh t.

ạ ợ ự ọ ậ ệ Tóm l i: Doanh nghi p nên ch n t p h p d án X và Y.

110

ươ

ng 6

ế

ộ

ườ

ứ Nghiên c u kinh t

xã h i và môi tr

ủ ự ng c a d án

ế ườ ủ ụ ứ ế ợ 6.1.1 L i ích kinh t ng và tác d ng c a nghiên c u kinh t – xã

ộ ườ ộ – xã h i, môi tr ủ ự ầ ư h i và môi tr ng c a d án đ u t

ế ộ ườ ợ 6.1.1.1 L i ích kinh t xã h i và môi tr ng

ợ ộ ế ộ ộ – xã h i và môi tr

ế ợ i ích trên ph m vi toàn xã h i, toàn b n n kinh t

ườ ặ ộ ờ

ố ế ươ ạ ườ ặ ng đ i. M t m t ng là m t ph m trù kinh t t ả ặ ố ộ ề ộ qu c dân, m t khác ph n ấ ệ ố ố ồ ng, đ ng th i có m i quan h th ng nh t ấ ị , xã h i và môi tr ừ ặ ẫ ờ L i ích kinh t ạ ả nó ph n ánh l ế ừ ợ i ích t ng m t kinh t ánh l ữ và mâu thu n gi a ba m t đó trong t ng th i gian nh t đ nh.

ự ụ ủ ầ ư ỏ ố ượ

ầ ư b v n đ th c hi n d án đ u t ướ ủ ế

ớ i càng cao thì s h p d n càng l n. Tuy nhiên, trong th c t

ợ ớ i l n và m c an toàn tài chính cao đ u có l

ườ ộ

ề ủ ự ng c a d án đ u t ứ ườ ợ ữ ự

ệ ể ự ộ ự ợ ủ i c a m t d án là th ẫ ự ấ ả nào có kh năng sinh l ng cao. Phân tích kinh t ộ ượ c th h i ích xã h i đ ề ộ ủ ố ề ủ ế Ch đ u t c nhi u , m c tiêu ch y u là thu đ ả ậ ợ ầ ư ể i nhu n. Kh năng sinh l l , c đo ch y u đ thu hút các nhà đ u t ợ ứ ả ấ ứ ự ế m c sinh l không ph i b t c ầ ư ự ợ ứ d án đ u t i ích kinh ầ ư ế ộ ế , xã h i và môi tr t xã h i và môi tr là ủ ự ụ ưở ả ng là gì? Đó chính là s đáp ng c a d án ph i xem xét nh ng l ế ụ ố ớ qu c dân. đ i v i m c tiêu chung c a xã h i và n n kinh t

ẹ ợ ủ ự ầ ư ề ặ ự ph n ánh s đóng góp c a d án đ u t v m t kinh

i ích kinh t ố ế ề Theo nghĩa h p, l ạ xét trên ph m vi n n kinh t ả ế qu c dân. ế t

ộ ự ả

ể ợ ầ ư ả ề ặ ế c v m t kinh t ề i ích mà n n kinh t ộ , xã h i ố ế qu c

Theo nghĩa r ng là ph n ánh s đóng góp c a d án đ u t ợ là t ng th các l ệ i ích kinh t ầ ư ượ ượ ự ườ ng. Theo nghĩa này, l và môi tr ộ dân và xã h i thu đ ủ ự ế ổ c th c hi n. ự c khi d án đ u t đ

ả ặ ỏ ự Trong quá trình th c hi n d án đ u t

ư ậ ợ ệ ự ế ữ ợ ng là ph n chênh l ch gi a l ầ ư ộ ộ – xã h i và môi tr

ộ ầ ư ạ i ích kinh t ớ

ộ ầ ầ ộ ườ ợ

i ích kinh t ả ượ ẩ

ượ ng đ

ộ ầ ư ớ ượ ự ư ộ

ể ỉ ườ ộ

ữ – xã h i và môi tr ả ợ ng các ch tiêu l ữ ế ố ượ ự ươ ọ ớ

ữ , xã h i cũng ph i đóng góp ho c b ra nh ng ườ ệ i ích chi phí. Nh v y l ớ ả ả ượ ự ệ t o ra so v i cái giá mà xã h i ph i tr . Ph n chênh l ch này càng l n c d án đ u t đ ế ể ế ả ệ ng có th là – xã h i càng cao. Các l thì hi u qu kinh t – xã h i và môi tr ố ứ ử ư ứ ượ ị ợ ậ i ích đ nh l l c nh m c gia tăng s n ph m, m c tăng thu nh p qu c dân, s ng đ ợ ư ự ị ể ụ c nh s phù h p d ng lao đ ng, tăng thu ngân sách…, cũng có th không đ nh l ế ụ ủ ự v i m c tiêu phát tri n kinh t c a d án đ u t xã h i, nh ng lĩnh v c u tiên… Chính vì ả ệ ợ ậ ườ ng ph i có v y vi c tính toán và đo l i ích kinh t ộ ả ắ ậ c l a ch n h p lý, đ m b o đ tin ng pháp lu n đúng đ n v i nh ng thông s đ ph ể ả ậ c y cao, tránh sai sót có th x y ra.

ế ộ ọ ắ ế 6.1.1.2 Chi phí kinh t xã h i (g i t t là chi phí kinh t )

ị  Đ nh nghĩa

ủ ộ ố ượ là chi phí m t đi c a xã h i hay qu c gia, đ c đánh giá trên quan

ể ế ố ế Chi phí kinh t ộ ề ủ đi m c a toàn b n n kinh t ấ qu c dân.

ơ ở  C s tính toán

111

ế ả ơ Trong phân tích kinh t gi n đ n: Chi phí kinh t ế ượ đ c tính toán theo giá tài chánh.

ế ứ ợ Trong phân tích kinh t ph c h p: Chi phí kinh t ế ượ đ c tính toán theo giá tài chánh.

ế  Các thành ph n chi phí kinh t ầ

ưở ế ị ể ng, máy móc thi ệ t b , chuy n giao công ngh ,

ầ ư ố ị ầ ư ố ị ả Đ u t qu n lý, đ u t ấ c đ nh: đ t đai, nhà x c đ nh khác…

ẩ

ầ ư ư Đ u t ẩ ậ ệ ị ụ ạ ầ ử ụ ướ ướ ậ ệ l u đ ng: Nguyên v t li u, bán thành ph m nh p kh u; nguyên v t li u, ệ c, nhiên li u; c; s d ng d ch v h t ng trong n ẩ ậ ệ ướ c; đi n, n

ộ bán thành ph m trong n …

ủ ả ợ ướ ặ ị ả ẩ Các kho n bù giá hay tr giá c a Nhà n ụ c cho s n ph m ho c d ch v .

ệ ố ự ạ S c n ki t tài nguyên qu c gia.

ự ườ ễ S ô nhi m môi tr ng sinh thái…

ủ ụ ứ ế ộ ườ ụ 6.1.1.3 M c tiêu và tác d ng c a nghiên c u kinh t – xã h i và môi tr ng

 M c tiêu ụ

ộ ườ i ích kinh t – xã h i và môi tr

Thông qua xác đ nh nh ng l ạ ị ợ ủ ự ế ầ ư ế ạ ự ng do d án đ u t ố ế i mà xác đ nh c th v trí c a d án đ u t trong k ho ch kinh t ầ ư qu c dân, tính

ợ ủ ự ụ ớ ữ ị ụ ể ị mang l phù h p c a d án v i m c tiêu.

ả ầ ư ệ ử ụ ả ắ ộ

ự ủ ự ơ ở thông qua vi c s d ng đúng đ n c s lý ợ ế ộ ậ ủ ự Đ m b o đ tin c y c a d án đ u t ế t th c c a d án vào l ự thuy t và s đóng góp thi ủ i ích chung c a toàn xã h i.

ệ ầ ả ả ằ ả ộ ườ ự ự Góp ph n đ m b o công b ng xã h i, b o v môi tr ầ ệ ng khi th c hi n d án đ u

.ư t

 Tác d ng:ụ

ế ể ầ ộ

ầ ư ph n phân tích kinh t ơ ứ ủ ế ế ố ớ ụ ụ ề ẩ ầ xã h i là căn c ch y u đ nhà đ u ậ ự ấ thuy t ph c các c quan có th m quy n ch p thu n d án và thuy t ph c các ngân hàng

Đ i v i nhà đ u t : ế ư t cho vay.

ố ướ ủ ế ứ ể ấ ấ ị ớ Đ i v i Nhà n c: ầ ế là căn c ch y u đ quy t đ nh có c p gi y phép đ u

ư t hay không.

ố ớ ệ ơ ợ ươ Đ i v i các Ngân hàng, các c quan vi n tr song ph ng, đa ph

ươ ng: ố ế ấ

ể ọ ề ượ ế ặ ợ i ích kinh t c các l cũng là căn r t nghiêm ọ ẽ ộ xã h i thì h s

ế ị ợ ố ứ ủ ế c ch y u đ h quy t đ nh có tài tr v n hay không. Các ngân hàng qu c t ứ ế ấ ng t trong v n đ này. N u không ch ng minh đ không tài tr .ợ

ể ặ ế ự ầ ư 6.1.1.4 Đ c đi m trong phân tích kinh t d án đ u t

ợ ủ ề ộ ế ể 1. Quan đi m phân tích ố qu c dân

L i ích và chi phí c a toàn xã h i hay n n kinh t ị ươ ố ng)

ợ

ả ậ ớ ự ế ộ ị 2. Không gian phân tích ấ ợ i ích 3. Tính ch t l ấ 4. Tính ch t chi phí ả ấ 5. B n ch t giá c

ấ ỷ ế ti m c n v i giá tr xã h i th c t ế ấ 6. T su t chi t kh u Trên quy mô qu c gia (đ a ph ế L i ích kinh t Chi phí kinh tế ế ệ Giá kinh t ỷ ấ ấ T su t chi ộ t kh u xã h i

112

trong phân tích

ỷ ố ề

ả ỷ ệ ỉ ộ ế 7. T giá h i đoái ệ ỉ 8. Các ch tiêu hi u qu ố T giá h i đoái đi u ch nh ả Hi u qu kinh t xã h i:

ủ ự ị Giá tr gia tăng c a d án

ệ ướ ầ ị Hi n giá giá tr gia tăng trong n c thu n P(NDVA)

ệ ầ ố ị Hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n P(NNVA)

ệ ộ ướ ậ Hi n giá thu nh p lao đ ng trong n c P(W)

ị ặ ư ệ ộ Hi n giá giá tr th ng d xã h i P(SS)

ạ ệ ệ ố ầ Hi n giá cân đ i ngo i t thu n P(EE)

ẩ ủ ự ệ ấ ả Hi u qu xu t kh u c a d án, EE…

ế ữ ị ơ ườ ệ ng hi u ị Giá tr kinh t (h u hình và vô hình)

ệ ả ử ụ ố ệ ả ả 9. Đ n v đo l quả ấ 10. B n ch t hi u qu

ế ả ơ ả ả Hi u qu s d ng tài s n và tài nguyên qu c gia ộ xã h i

ị ế ự ệ ụ ể Phát tri n kinh t ụ ể ẩ Công c đ th m đ nh kinh t d án 11. Hi u qu c b n 12. M c đích phân tích

ữ ự ứ ứ ế ộ 6.1.2 S khác nhau gi a nghiên c u tài chính và nghiên c u kinh t xã h i

ề ặ ể 6.1.2.1 V m t quan đi m

ỉ ớ ứ ứ ầ ế Nghiên c u tài chính ch m i xét trên t ng vi mô, còn nghiên c u kinh t xã h i s ộ ẽ

ầ ả ph i xét trên t ng vĩ mô.

ầ ư ứ ứ Nghiên c u tài chính m i xét trên góc đ c a nhà đ u t , còn nghiên c u kinh t ế

ấ ả ộ ừ ề ợ ủ ộ ủ ộ xã h i ph i xu t phát t i c a toàn xã h i. ớ quy n l

ụ ợ ứ

ầ ư là t ộ ủ ụ i đa l ố ể ệ ậ ợ ẽ i đa phúc l i nhu n, th hi n trong nghiên c u tài ả ượ c th hi n trong ể ệ i s ph i đ

ế ủ ố M c đích chính c a nhà đ u t ủ ế chính, còn m c tiêu ch y u c a xã h i là t ộ ứ nghiên c u kinh t xã h i.

ề ặ 6.1.2.2 V m t tính toán

ế ướ ụ 1. Thu : ế Các lo i thu mà d án có nghĩa v ph i n p cho Nhà n

ạ ầ ư ả ộ ậ

ố ầ ư ạ thì nó l ệ ộ ả ế ố ả ế ể ư qu c dân. Vi c mi n gi m thu đ u đãi, khuy n khích nhà đ u t l

ủ ả ộ ộ

ặ ự ả ả ị ứ ế ả ả ầ ố ớ chi phí đ i v i nhà đ u t ớ ề v i n n kinh t ộ ự hy sinh c a xã h i, m t kho n chi phí mà xã h i ph i gánh ch u. M t khác thu m t s ế ả ộ ự c là m t kho n ố ố ớ ạ i là m t kho n thu nh p đ i v i ngân sách qu c gia, đ i ế ễ i là ế các kho n thu ch a đ ng trong giá ộ ườ ộ ph n trong giá. Ng ụ i tiêu th ph i tr

chi m m t ủ c a hàng hoá.

ủ ầ ư ườ ể ặ Chính ph là ng

ệ ả ậ ồ ệ ho c chi dùng vào các vi c t tiêu nhau, nó

ạ ộ ạ ặ ị ả ế i thu các kho n thu này đ tái đ u t ể ộ chung. Vì v y, xét trên ph m vi toàn th c ng đ ng thì hai kho n này tri ả ấ không t o ra ho c m t đi m t giá tr nào c .

ứ ậ ầ

ư ế ờ trong nghiên c u kinh t

ừ Tuy nhiên khi tính toán thu nh p thu n (lãi ròng), trong nghiên c u tài chính đã tr đi ả ộ xã h i ph i ạ ứ ự ả ị ả ạ ộ ị ả ế i các kho n này đ xác đ nh giá tr gia tăng cho xã h i do d án mang l các kho n thu , nh là các kho n chi thì bây gi ể ộ c ng l i.

113

ươ ẽ ấ ả 2. L L

ả i là m t l

ườ ộ i lao đ ng (l ự i ích mà d án mang l ươ ề

ươ ả ộ ệ ra ph i th t nghi p) là m t ộ ộ ạ i cho xã h i. Nói m t ng và ti n công là chi phí thì nay trong ậ ế ả ề ươ ng: ng và ti n công tr cho ng ộ ợ ạ ư ầ ư ủ kho n chi c a nhà đ u t nh ng l ứ cách khác trong nghiên c u tài chính, đã coi l ộ ứ nghiên c u kinh t xã h i ph i coi l ng là thu nh p.

ộ ườ ự ế ề ươ Trên th c t ư i lao đ ng ch a ph i là th

ả ướ ả ỏ i lao đ ng đã ph i b ra. Trong các n

, ti n l ộ ệ ả cho ng ộ ề ớ ng, ti n công càng sai bi

ộ ệ ộ

ứ ượ ư ề

ế

ứ ử ụ ươ ể ướ c đo ề c còn nhi u ị ự ủ ệ t so v i giá tr th c c a ng, ti n công tính trong nghiên c u tài chính là ị c giá tr lao ườ ộ ng xã h i, th ế ậ c tiên ti n, s d ng lý thuy t c n biên ơ ỉ ề ướ ng pháp đi u ch nh đ n ề ộ ả ả c trong nghiên c u kinh t ế c dùng ph

ư ả ề ng, ti n công tr ườ ị ứ chính xác giá tr s c lao đ ng mà ng ề ươ ấ ấ th t nghi p, bán th t nghi p thì ti n l ề ươ ứ s c lao đ ng. Nói m t cách khác, ti n l ệ ự ồ đ ng ti n chi th c, nh ng trên bình di n xã h i thì nó không ph n nh đ ướ ề ậ ở ự ộ nhi u n đ ng đóng góp cho d án. Vì v y ờ ộ ố ướ ạ ươ ệ ử ụ ng m ". T i m t s n s d ng khái ni m "l ề ươ ị (Marginaltheory) đ xác đ nh ti n l ng. Cũng có n gi n nh sau:

ố ớ ư ộ ể Đ i v i lao đ ng có chuyên môn: đ nguyên nh trong phân tích tài chính.

ố ớ ộ ỉ Đ i v i lao đ ng không có chuyên môn: ch tính 50%.

ề ấ ư ể ề ị

ề

ạ ả ờ c ta hi n nay ch a có quy đ nh v v n đ này, t m th i có th tham kh o ộ ề ươ c. Trong nghiên c u tài chính đã xem ti n l ng, ti n công là m t ộ ứ ả ả ả ộ ệ Ở ướ n ứ ướ ủ cách tính c a các n ế kho n chi, thì nay trong nghiên c u kinh t xã h i ph i xem là m t kho n thu.

ả ụ

ỉ ợ Vi c tr ệ ể 3. Các kho n n : ự ố ừ ạ ộ i này sang ng ng

ườ ứ ặ ậ ộ ệ n vay (n g c) là các ho t đ ng thu c nghi p v tín ườ i khác mà không ả ừ

ả ộ ứ ế ộ ị ả ợ ợ ố ề ử ụ ụ d ng, ch là s chuy n giao quy n s d ng v n t ố ả làm tăng ho c gi m thu nh p qu c dân. Trong nghiên c u tài chính đã tr đi các kho n tr ợ n , thì nay trong nghiên c u kinh t ả xã h i ph i c ng vào, khi tính các giá tr gia tăng.

ợ ả

4. Tr giá, bù giá: ẩ ạ

ư ậ ự ả

ạ ộ ợ Tr giá hay bù giá là ho t đ ng b o tr c a Nhà n ố ế ủ ề ố ớ ệ ợ ộ ả ừ ộ ợ ủ ướ ố ớ c đ i v i m t ế ộ ế ọ ố ạ ả s lo i s n ph m tr ng y u c a n n kinh t qu c dân. Đây là m t lo i chi phí kinh t mà ị ế ệ ự ả c xã h i ph i gánh ch u đ i v i vi c th c hi n d án. Nh v y trong tính toán kinh t xã ế ả ộ h i ph i tr đi các kho n tr giá, bù giá n u có.

ả ượ ấ c l y theo giá th tr

ả ệ ự 5. Giá c : ả Trong nghiên c u tài chính giá c đ ủ ư ế

ợ ủ ị ữ

ạ ị ườ ng càng b bóp méo, khác bi

ộ ầ ứ ả cho c đ t n i, l

xã h i c n ph i lo i b ượ ả ả ữ ủ

ả ị ườ ưở ng, nh h ng ị ư t giá th . Nh ng nh đã bi ộ ậ ả c có chính sách b o h m u ị ệ ớ t v i giá tr ậ ả ả ứ i nhu n tính trong nghiên c u tài chính không ph n nh ạ ỏ c. Khi nghiên c u kinh t ị ự ủ ả ử ụ c giá tr th c c a hàng ờ ượ ọ ồ ạ ế ớ ự ứ ự ế ầ ư đ n các kho n th c thu, th c chi c a xí nghi p, c a nhà đ u t ớ ướ ườ ng không trùng h p v i giá tr hàng hoá. T i nh ng n tr ị ấ ợ ấ ị ế ư d ch, thu u đãi, lãi su t tr c p... thì giá th tr ậ ợ ự ủ đích th c c a hàng hoá. Vì v y l ế ả ấ ướ ứ ờ ỗ ắ đúng đ n m c l ả nh ng méo mó nói trên c a giá c , ph i s d ng giá ph n nh đ hoá. Giá này không t n t i trong th gi c g i là "giá m ". i th c nên đ

ệ ề ươ ộ Vi c nghiên c u ti n l

ứ ả ủ ủ ứ ệ ệ

ư ị

ờ ấ ứ ề ự ễ ậ ầ i quy t đ

ạ ng nói trên cũng thu c ph m vi "giá m ", vì ti n l ộ ờ ề ặ ả ớ ượ ử ụ ươ ể ớ ấ ự

ướ ủ ề ươ ng ị chính là giá c c a c a s c lao đ ng. Vi c xác đ nh "giá m " hi n nay r t khó khăn. Nhà ề ế ướ ả c ta ch a có quy đ nh gì v m t này, c n ph i có công trình nghiên c u chuyên đ k t n ệ ệ ế ượ ệ ợ c. Vì v y hi n nay v ph h p v i kinh nghi m th c ti n m i gi ng di n giá ả ả ả c nh t là giá c các tài nguyên đ c s d ng trong d án trong tính toán có th tham kh o cách tính c a các n c.

114

ề ỉ ế ự ầ ư 6.1.3 Đi u ch nh giá trong phân tích kinh t d án đ u t

6.1.3.1 Giá tài chính

ị  Đ nh nghĩa

ầ ộ ợ Giá tài chính là giá các đ u vào và đ u ra thu c chi phí và l i ích tài chính, đ ượ ử c s

ầ ự ụ d ng trong phân tích tài chính d án.

ồ ố Đ u vào bao g m: V n đ u t

ậ , chi phí v t ch t th ư ệ ầ ư ụ ạ ầ ấ ướ ậ ệ ự ườ c… đ ng xuyên, nguyên v t li u, bán ượ ử ụ c s d ng khi d án đi vào

ầ ị ẩ thành ph m, bao bì, các d ch v h t ng nh đi n, n ạ ộ ho t đ ng.

ầ ố ụ ả ẩ ể ế ẩ ậ Đ u ra g m: Doanh s tiêu th s n ph m t

ẩ ả ự ạ ề xu t kh u, đ thay th nh p kh u và ạ ồ ướ ừ i v tài s n d án t ấ ố i năm cu i cùng… tiêu dùng trong n ị c; giá tr còn l

ị ườ ậ Giá tài chính = Giá th tr ấ ng (ch p nh n)

ồ ạ ủ T n t i c a giá tài chính

ự ả ả ị

Giá tài chính trong phân tích d án không ph i lúc nào cũng ph n ánh đúng giá tr xã ự ế ủ c a chúng. ộ h i th c t

ị ự ế ủ ượ ể ệ c bi u hi n

ộ ộ ố ế ố ơ ả ủ ề ệ ệ ỏ ả ằ b ng vi c b qua m t s y u t Vi c ph n ánh không đúng giá tr xã h i th c t c b n c a n n kinh t c a giá tài chính đ ế ư nh :

ỷ ệ ạ T l l m phát.

ủ Tính không đúng, không đ trong chi phí giá thành.

ắ ủ Giá bán (giá tài chính) không bù đ p đ chi phí.

ứ ạ ố ỷ ị T giá h i đoái quy đ nh c ng, không linh ho t.

ề ế ệ ợ Vi c bù giá, tr giá trong n n kinh t …

ể ư ự ế ủ ộ ị ượ

ề Đ đ a giá tài chính v giá tr xã h i th c t ề ắ ỉ c a chúng, giá tài chính c n đ ượ ầ ỉ ề ề c đi u c đi u ch nh thành giá

ỉ ch nh theo các nguyên t c đi u ch nh giá. Khi này, giá tài chính đ kinh t .ế

6.1.3.2 Giá kinh tế

ị  Đ nh nghĩa

ế ộ ợ Giá kinh t ầ là giá các đ u vào và đ u ra thu c chi phí và l i ích kinh t ế ượ ử c s , đ

ụ d ng trong phân tích kinh t ầ ế ự d án.

(cid:0) Ế Ỉ GIÁ KINH T = GIÁ TÀI CHÍNH H S ĐI U CH NH

Công th c:ứ Ệ Ố Ề CF ho c ặ EP = FP (cid:0) HA EP = FP (cid:0)

Trong đó:

ế ế ự EP (Economic Price): Giá kinh t trong phân tích kinh t d án

FP (Financial Price): Giá tài chính trong phân tích d ánự

A (Adjusted Factor): H s đi u ch nh giá tài

ệ ố ề ỉ CF (Conversion Factor) ho c Hặ

ế ự chính trong phân tích kinh t d án.

115

ỉ ệ ố ề 6.1.3.3 H s đi u ch nh giá

ệ ố ể ế ề ổ ộ ị H s đi u ch nh giá là h s đ bi n đ i giá tài chính v giá tr xã h i th c t ự ế ủ c a

ệ ố ề ể ượ ỉ ệ ế chúng, đ ằ c bi u hi n b ng giá kinh t .

ỉ ầ ủ ệ ố ề Các thành ph n c a h s đi u ch nh giá:

ầ ỉ ướ  Thành ph n 1: H s đi u ch nh giá trong n ệ ố ề c H

ệ ố ể ế ầ ổ ỉ H s đi u ch nh giá trong n

ệ ố ề ủ ự ấ ẩ ẩ ướ c là h s đ bi n đ i giá tài chính các đ u vào và ậ ế ầ đ u ra c a d án, không có liên quan đ n quá trình xu t kh u, nh p kh u.

ệ ố ề ơ ở ỉ ố ỉ H s đi u ch nh giá trong n

ủ ề (Customer Price Index) c a n n kinh t ướ ượ c đ ế ượ , đ ị c xác đ nh trên c s ch s giá tiêu dùng CPI c tính hàng năm.

ố ớ ướ ể ườ ấ Đ i v i các n ng, thì l y:

ứ ạ c đang phát tri n, có m c l m phát hàng năm bình th HAD = 1 (cid:0) 2

ệ ố ề ầ ỷ ỉ  Thành ph n 2: H s đi u ch nh t giá H

ỉ ỷ ứ ề ộ ị H s đi u ch nh t ự giá chính th c v giá tr xã h i th c

ượ ể ằ ỷ ệ ố ề c a chúng, đ ế ủ t ể ế ệ ổ ỷ giá là h sso đ bi n đ i t ề ệ giá đi u chính. c bi u hi n b ng t

ệ ố ề ể ỉ ị ỷ ươ ạ ệ ụ Đ xác đ nh h s đi u ch nh t giá, ph ng pháp “Thâm h t ngo i t ” đ ượ ử c s

d ng:ụ

C T n

(cid:0) Công th c: ứ (cid:0) (cid:0)

Trong đó:

ả ạ ệ ấ ạ ộ ố ệ trong m t qu c gia hàng năm (l y đ i di n

Ct: Các kho n chi b ng ngo i t ậ ằ ẩ ổ ạ là t ng kim ng ch nh p kh u)

ả ạ ệ ạ ấ ộ ố ệ trong m t qu c gia hàng năm (l y đ i di n

Tt: Các kho n chi b ng ngo i t ấ ằ ẩ ổ ạ là t ng kim ng ch xu t kh u)

ấ ố ệ ố ố n: s năm l y s li u th ng kê, n ≥ 5 năm.

ỉ ỷ ủ ệ ố ề Ý nghĩa c a h s đi u ch nh t giá:

ộ ườ ạ ệ ị c a m t đ n v ngo i t

ế ệ ẩ ấ ẩ t ki m ngo i t

ự ế ủ ị AE > 1: giá tr xã h i th c t ặ ừ ả dod xu t kh u s n ph m; ho c t ẩ ư ề ế ậ ằ ẩ

ộ ơ ả kho n ti ả ớ có đ ạ ệ ạ ệ ể ị ớ ơ ượ ừ c t ả do s n ậ đ nh p ị ự t b , nguyên v t li u c b n cho d án… l n h n so v i giá tr quy đ nh

ứ ố ỷ ợ ng h p H Tr ả ạ ệ kho n thu ngo i t ể ấ ả xu t s n ph m đ thay th nh p kh u; cũng nh , v các kho n chi b ng ngo i t ậ ệ ơ ả ế ị ẩ kh u máy móc thi theo t giá h i đoái chính th c.

AE > 1 phù h p khi cung < c u v ngo i t

ấ ẳ ứ ạ ệ ề ầ ợ ố B t đ ng th c H ộ trong m t qu c gia.

ề ố ạ ệ

N n kinh t ả ỷ ụ ỏ ế ớ ầ ỉ ế ộ m t qu c gia càng tăng tr ị ủ ệ ố ề càng gi m thì giá tr c a h s đi u ch nh t ưở giá H ng, thâm h t cán cân thanh toán ngo i t AE càng nh , ti n t ằ i g n b ng 1.

116

ả ị ỉ ưở ố ớ ề ủ ự 6.1.4 Các ch tiêu xác đ nh nh h ng c a d án đ i v i n n KTQD

ỉ ị ướ ầ 6.1.4.1 Ch tiêu giá tr gia tăng trong n c thu n (NDVA – Net Domistic Value

Added)

ị  Đ nh nghĩa

ổ ị T ng giá tr gia tăng trong n

c thu n c a d án (NDVA) là giá tr tăng thêm mà d ướ ầ ủ ự ẩ ự c (GDP – Gross Domestic

ọ ị ự ổ ưở án đóng góp và s tăng tr Products) trong tu i th kinh t ướ ả ủ ổ ng c a t ng s n ph m trong n ế ủ ự c a d án.

 Ý nghĩa

ị ủ ự ướ ự c thu n c a d án càng l n thì s đóng góp c a d án vào

Giá tr gia tăng trong n ưở ầ ủ ự ủ ướ ề ả ẩ ổ ộ ng t ng s n ph m trong n ớ ố c GDP c a m t qu c gia càng nhi u. tăng tr

ị ướ ự ầ ưở Giá tr gia tăng trong n ủ c thu n c a d án đóng góp vào tăng tr ng kinh t ế c aủ

ố qu c gia.

Công th cứ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NDVA I MI [ ( NDVA t O t ]) t (cid:0) (cid:0)

Trong đó:

ổ ị ướ ầ ọ ổ ế ự NDVA: T ng giá tr gia tăng trong n c thu n trong tu i th kinh t d án

ướ ủ ự ầ ị NDVAt: Giá tr gia tăng trong n c thu n hàng năm c a d án

ủ ự ầ ổ ị Ot: T ng giá tr các đ u ra hàng năm c a d án

ầ ư ố ủ ự ổ It: V n đ u t phân b hàng năm c a d án

ầ ậ ấ ổ ị ườ ủ ự MIt: T ng giá tr các đ u vào v t ch t th ng xuyên hàng năm c a d án.

t – Outputs)

ủ ự ổ ầ ị  T ng giá tr các đ u ra hàng năm c a d án (O

ủ ự ầ ầ ồ ổ ị Các thành ph n trong t ng giá tr các đ u ra hàng năm c a d án g m có:

ả ẩ ấ ẩ 1. Doanh thu s n ph m xu t kh u

ể ế ậ ả ẩ ẩ 2. Doanh thu s n ph m đ thay th nh p kh u

ể ả ẩ 3. Doanh thu s n ph m đ tiêu dùng trong n ướ c

ừ ủ ự ạ ộ ụ ị 4. Doanh thu t các ho t đ ng d ch v khác c a d án

ị ạ ố 5. Giá tr còn l i vào năm cu i cùng

ả 6. Các kho n thu khác

ủ ự ị ầ ổ  T ng giá tr đ u vào hàng năm c a d án

ầ ư ầ ố ủ ự ổ ồ Các thành ph n trong v n đ u t phân b hàng năm c a d án g m:

ủ ố ướ 1. V n góp c a Bên n c ngoài

ể ả ủ ể ẩ ậ ố ồ t Nam dùng đ nh p kh u, k c ngu n v n vay c a Bên

ủ 2. V n góp c a Bên Vi ừ ướ n t Nam t ố ệ Vi ệ c ngoài

ố ủ ệ ướ 3. V n c a Bên Vi t Nam dùng trong n c

117

ườ ủ ầ ấ ậ ổ ị ng xuyên hàng năm c a d ự

Các thành ph n trong t ng giá tr tiêu hao v t ch t th án g m:ồ

ậ ệ ẩ ẩ ậ 1. Nguyên v t li u, bán thành ph m, bao bì nh p kh u.

ậ ệ ẩ ướ 2. Nguyên v t li u, bán thành ph m, bao bì trong n c.

ử ụ ụ ệ ầ ị ướ ướ 3. S d ng các d ch v hà t ng (đi n, n c…) trong n c

ả 4. Các kho n chi khác

ị ướ ượ ầ ủ ự c thu n c a d án đ

ấ , giá tr gia tăng trong n ố ự ị ồ

 Th c ch t ự ấ ở ữ ị ệ t tính ch t s h u ngu n v n trong d án. Giá tr gia tăng trong n ầ ồ ộ ở ữ ủ ầ ư ướ bi ph n giá tr tăng thêm thu c s h u c a Bên n c ngoài đ u t c đánh giá không phân ướ ả ầ c thu n bao g m c ệ t Nam. vào Vi

ố ầ ị ỉ 6.1.4.2 Ch tiêu giá tr gia tăng qu c dân thu n (NNVA – Net National Value Added)

ị  Đ nh nghĩa

ổ ị ị

ầ ủ ự ẩ ả ố ủ ổ ự ố ự T ng giá tr gia tăng qu c dân thu n c a d án NNVA là giá tr tăng thêm mà d án ng c a t ng s n ph m qu c dân (GNP – Gross National Products)

ưở ế ủ ự ổ ọ đóng góp vào s tăng tr trong tu i th kinh t c a d án

 Ý nghĩa

ị ự ự ủ ầ ớ

Giá tr gia tăng qu c dân thu n c a d án càng l n thì s đóng góp c a d án vào ưở ố ẩ ự ủ ề ả ộ ố ố ổ ủ ng t ng s n ph m qu c dân GNP c a m t qu c gia càng nhi u. tăng tr

ị ướ ề ệ ơ ả ả ỉ ủ Giá tr gia tăng trong n ầ c thu n là ch tiêu c b n v hi u qu kinh t ế c a m t d ộ ự

án đ u t ầ ư .

 Công th cứ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NNVA I MI RP [ ( NNVA t O t ]) t (cid:0) (cid:0)

Ho c ặ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NNVA I MI ( ) ] NDVA t RP t O [ t RP t (cid:0) (cid:0)

Trong đó

ầ ổ ổ ọ ị ế ủ ự ố NNVA: T ng giá tr gia tăng qu c dân thu n trong tu i th kinh t c a d án

ể ả ổ ướ ả RPt: T ng các kho n chuy n tr ra n c ngoài hàng năm

ổ ể ả ướ  T ng các kho n chuy n tr ra n ả c ngoài hàng năm

ể ả ầ ả ổ ướ ồ Các thành ph n trong t ng các kho n chuy n tr ra n c ngoài hàng năm g m:

ế ậ ả ậ ộ ợ ng và các kho n thu nh p h p pháp khác (sau khi n p thu thu nh p và 1.

ề ươ Ti n l chi phí khác)

ợ ượ ặ ượ 2. ậ L i nhu n thu đ c ho c đ c chia

ả ừ ứ ụ ể ị ệ 3. Kho n thu t cung ng d ch v và chuy n giao công ngh

ợ ố ả ướ ộ ướ ủ 4. N g c và lãi c a các kho n vay n c ngoài thu c Bên n c ngoài

ầ ư ộ ướ ố 5. V n đ u t thu c bên n c ngoài

118

ả ả ộ ợ ị

ề ở ữ ướ ề ầ ư ầ ư ế ư 6. Các kho n ti n và tài s n khác thu c quy n s h u h p pháp nh : Giá tr còn ự c ngoài khi d án k t thúc chia cho Bên n và tái đ u t

ố i c a v n đ u t ạ ộ ạ ủ l ho t đ ng…

ướ ướ ị ể ả ủ c ngoài c a Bên n ậ c ngoài theo quy đ nh trong Lu t

ầ ư ạ Các kho n chuy n tr cho n t ả ệ t Nam. i Vi Đ u t

ị ầ ủ ự ượ ố ấ giá tr gia tăng qu c dân thu n c a d án đ

 Th c Ch t, ự ệ ự ồ t tính ch t s h u ngu n v n trong d án (s h u trong n

ố ầ

ấ ở ữ ố ủ ệ ệ ơ ở c đánh giá trên c s có ướ ủ ướ c c và c a Bên n phân bi ộ ở ữ ủ ngoài). Giá tr gia tăng qu c dân thu n ch tính ph n giá tr gia tăng thu c s h u c a Bên Vi ị ể ả ự t Nam (k c d án c a Vi ỉ ự t Nam th c hi n ở ữ ị c ngoài). ầ ệ ở ướ n

ầ ố ộ ị

ậ ủ ồ ộ ị ặ ộ ơ ả nh p c a lao đ ng trong n  N i dung c b n c a giá tr gia tăng qu c dân thu n g m hai thành ph n là thu ủ ầ ư ướ c (W – Wage) và giá tr th ng d xã h i (SS – Social Surplus).

NNVA = Wt + SSt

Trong đó:

ầ ố ị NNVAt: Giá tr gia tăng qu c dân thu n hàng năm

ủ ậ ộ Wt: Thu nh p hàng năm c a lao đ ng trong n ướ c

ủ ự ị ặ ư ộ SSt: Giá tr th ng d xã h i hàng năm c a d án.

ầ ọ ổ ố ị ế ủ ự  Giá tr gia tăng qu c dân thu n trong tu i th kinh t c a d án

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NNVA NNVA t (cid:0) (cid:0) (cid:0)

NNVA = NNVA1 + NNVA2 + … + NNVAn Hay

NNVA = (W1 + W2 + … + Wn) + (SS1 + SS2 + … + SSn) Ho c ặ

Trong đó:

ầ ọ ổ ổ ị ế ự ố NNVA: T ng giá tr gia tăng qu c dân thu n trong tu i th kinh t d án

ầ ạ ố ị NNVA1 + NNVA2 + … + NNVAn: Giá tr gia tăng qu c dân thu n t i các

năm

ậ ủ ộ W1 + W2 + … + Wn: Thu nh p c a lao đ ng trong n ướ ạ c t i các năm

ị ặ ộ ạ ư SS1 + SS2 + … + SSn: Giá tr th ng d xã h i t i các năm

t = 1,2,…,n

ủ ộ ậ ướ 6.1.4.2.1 Thu nh p hàng năm c a lao đ ng trong n c (W – Wage)

ậ ủ ầ ổ ộ ướ ồ  T ng các thành ph n trong thu nh p c a lao đ ng trong n c g m có:

ề ươ 1. Ti n l ng hàng năm

ể ả ộ 2. B o hi m xã h i hàng năm

ậ ả 3. Các kho n thu nh p khác

ộ ướ ượ ị c đ c quy đ nh

ế ộ ề ươ ậ ộ ủ ng và b o hi m xã h i c a lao đ ng trong n ệ ủ ướ ộ  Ch đ ti n l ộ trong B Lu t lao đ ng c a n ể ả c CHXHCN Vi t Nam.

119

ầ ấ ậ ả ồ ậ c bao g m c thu nh p

 Th c ch t, thành ph n thu nh p c a lao đ ng trong n ướ ườ ự ể ệ ủ ộ ở ị đ a đi m ngoài n ệ t Nam làm vi c trong d án ự i Vi ướ c. ủ c a ng

 Ý nghĩa:

ướ ầ ủ ứ ể ứ ả ộ ộ Thu nh p c a lao đ ng trong n

ậ ủ ệ ụ ụ ừ ằ

ộ ủ ả c c n đ m c đ tái s n sinh s c lao đ ng c a b n ự ờ ộ thân, th c hi n nghĩa v gia đình và xã h i khác, nh m m c tiêu không ng ng nâng cao đ i ườ ố s ng ng i lao đ ng.

ế ầ ươ ạ ộ ủ ự

ể ệ ả ữ ự ế

ặ ỷ ệ ệ ố ng cho ả ủ ể ệ ớ này càng l n th hi n l

ư ủ ạ ộ N u NNVA – W < 0 có nghĩa là d án ho t đ ng không đ trang tr i ph n l ộ cán b , công nhân viên. N u NNVA – W > 0 th hi n d án không nh ng trang tr i đ ầ ươ ộ ượ ng mà còn đóng góp đ ph n l ự ị ặ giá tr th ng d c a xã h i do d án đem l c cho xã h i. Hi u s ho c t i càng cao.

ộ ướ ầ ằ ộ i lao đ ng trong n ố c c n ph n ánh tính công b ng xã h i; cân đ i

ườ Thu nh p ng ư ậ ị ặ ầ ộ ả ướ ớ v i giá tr th ng d xã h i; góp ph n tích lũy trong n c.

ị ặ ư ộ 6.1.4.2.2 Giá tr th ng d xã h i hàng năm (SS – Social Surpus)

ị ặ ự ố ị  Giá tr th ng d xã h i c a d án là hi u s gi a t ng giá tr gia tăng qu c dân

ư ậ ủ ộ ủ ộ ế ủ ự ầ ổ ướ ệ ố ữ ổ ọ ổ c trong tu i th kinh t c a d án. thu n và t ng thu nh p c a lao đ ng trong n

ầ ệ ế ạ ồ ộ

ả ả ự ặ ấ ủ ậ ơ ệ Ph n th ng d xã h i bao g m các lo i thu mà doanh nghi p ph i tr khi th c hi n i cho

ự ạ i nhu n c a d án đem l ệ ợ ể ủ ỹ ự ữ ợ ỹ ỹ ư ả ả ự d án, lãi su t ph i tr cho các c quan tài chính, l ệ doanh nghi p, qu phúc l i, qu d tr , qu phát tri n c a doanh nghi p.v.v...

 Công th c:ứ

t = NNVAt – Wt

ủ ự ị ặ ư ộ Giá tr th ng d xã h i hàng năm c a d án: SS

ị ặ ư ộ ổ ọ ế ự Giá tr th ng d xã h i trong tu i th kinh t ủ c a d án:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) NNVA t (cid:0) (cid:0)

 Ý nghĩa

ư ự

ưở ớ Giá tr th ng d xã h i c a d án càng l n thì s đóng góp c a d án vào tăng tr ng ề ẩ ị ặ ộ ủ ự ổ ủ ự ố ộ ị ặ ư ủ ả ố giá tr th ng d (tăng thêm) trong t ng s n ph m qu c dân c a m t qu c gia càng nhi u.

ộ ủ ự ả ơ ả ị ặ ạ ượ ủ ự ư ệ ầ Giá tr th ng d xã h i c a d án là hi u qu c b n c n đ t đ ớ c c a d án, v i

yêu c u: ầ

tSS

(cid:0) (cid:0) 0 (cid:0)

ệ ả ị ặ

ộ ủ ự Có nghĩa là giá tr th ng d xã h i c a d án càng l n thì hi u qu kinh t ị ặ ớ ộ ư ể ệ ế ủ ự c a d án ặ t, giá tr th ng d xã h i hàng năm có th âm (<0) ho c

ư ừ càng cao. Trong t ng năm riêng bi ươ d ng (>0).

ủ ự ề ạ ệ ấ 6.1.4.3 V n đ t o công ăn vi c làm c a d án

ầ ử ụ ả ề ạ ủ ự ệ Đ đánh giá hi u qu v t o công ăn vi c làm c a d án chúng ta c n s d ng hai

ể ỉ ệ ả ệ nhóm ch tiêu hi u qu sau đây:

120

ệ ố ệ ả ồ ỉ  Nhóm 1: Nhóm hi u qu tuy t đ i bao g m các ch tiêu:

ề ầ ổ ố ộ ế ự T ng s lao đ ng lành ngh c n thi t cho d án;

ề ầ ổ ố ộ ế ự T ng s lao đ ng không lành ngh c n thi t cho d án;

ề ầ ổ ố ộ ế ự ề T ng s lao đ ng (lành ngh và không lành ngh ) c n thi t cho d án;

ề ầ ộ ế ủ ự ả ặ ố T ng s lao đ ng lành ngh c n thi t c a d án liên quan tăng lên (ho c gi m đi)

ự ớ ờ ổ do d án m i ra đ i;

ề ầ ổ ế ủ ự ộ T ng s lao đ ng không lành ngh c n thi ặ t c a d án liên quan tăng lên (ho c

ả ớ ờ ố ự gi m đi) do d án m i ra đ i.

ổ ề ầ ố ế ự t cho các d án liên quan

ề T ng s lao đ ng (lành ngh và không lành ngh ) c n thi ớ ự ặ ả ờ ộ tăng lên (ho c gi m đi) do d án m i ra đ i;

ề ổ ố ộ T ng s lao đ ng lành ngh tăng lên nói chung;

ề ổ ố ộ T ng s lao đ ng không lành ngh tăng lên nói chung;

ổ ố ộ ề ề T ng s lao đ ng (lành ngh và không lành ngh ) tăng lên nói chung.

ố ệ ả ố ồ ỉ ng đ i bao g m các ch tiêu ph n ánh s vi c làm

ả ươ ầ ư ệ ị ố ượ ạ ồ * Nhóm 2: Nhóm hi u qu t ộ ơ c t o ra trên m t đ n v v n đ u t đ bao g m:

ự ế ộ ơ ị ố ầ ư ệ ề ấ ộ Su t vi c làm tr c ti p cho lao đ ng lành ngh trên m t đ n v v n đ u t

ự ế ộ ơ ị ố ầ ư ệ ề ấ ộ Su t vi c làm tr c ti p cho lao đ ng không lành ngh trên m t đ n v v n đ u t

ệ ự ế ộ ơ ề ề ộ ị

ấ Su t vi c làm tr c ti p cho lao đ ng lành ngh và không lành ngh trên m t đ n v ầ ư ố v n đ u t

ấ ệ ộ ơ ế ề ề ộ ị

Su t vi c làm gián ti p cho lao đ ng lành ngh và không lành ngh trên m t d n v ầ ư ố v n đ u t

ệ ộ ơ ề ề ộ ộ ị

ấ Su t vi c làm toàn b cho lao đ ng lành ngh và không lành ngh trên m t đ n v ầ ư . ố v n đ u t

ộ ề ế ậ 6.1.4.4 Tác đ ng đi u ti t thu nh p

ố ờ ằ ế ề ầ ư

ự ộ ự M t d án đ u t ị c phân b

ữ ố ượ ươ ng khác nhau nh nh ng ng

ậ ướ ng l i nhu n, Nhà n

ợ ố ữ

ư ỹ ự ữ ệ ậ ẽ ạ ừ ố ớ ẽ

ạ ộ ệ ề ố qu c dân. Hai d án t o ra hàng năm cùng m t l

ư ệ ữ ế

ố ị

ư ậ ế ị ượ ế ự ể ệ ế ị ơ ấ ề ạ ộ quy t đ nh đ n s tác đ ng đi u ti t thu nh p. C c u này đ

ủ ị qu c dân b ng giá tr gia tăng c a ra đ i đóng góp cho n n kinh t ố ẽ ượ ầ ủ ị mình và giá tr gia tăng c a các d án có liên quan. Ph n giá tr gia tăng đó s đ ườ ữ ườ i ng, nh ng ng cho các nhóm đ i t i làm công ăn l ặ ẽ ượ ể ủ ệ ưở c h c, các qu d tr và phát tri n c a doanh nghi p ho c s đ ưở ả ố phân ph i theo các vùng khác nhau. Chính vi c phân ph i này s t o nên nh ng nh h ng ộ ữ ủ ự ố đó s có nh ng tác đ ng c a d án đ i v i các m i quan h v thu nh p trong xã h i và t ự ể ủ ề ế ự ộ ượ ế ng giá đ n s phát tri n c a n n kinh t ố ưở ả ẽ ạ ư ư ị tr gia tăng nh nhau nh ng s t o ra nh ng nh h ng khác nhau n u nh vi c phân ph i ế ủ ự ơ ấ giá tr gia tăng đó có khác nhau. Nh v y, c c u phân ph i giá tr gia tăng c a d án là y u ỉ ậ ố t c th hi n qua 2 lo i ch tiêu:

ượ ầ ố ị ị ệ ố : Đ c xác đ nh ph n giá tr gia tăng phân ph i hàng năm cho các

ỉ ố ượ * Ch tiêu tuy t đ i ng khác nhau nhóm đ i t

121

ươ ượ ằ ị ố ị ố : Đ c xác đ nh b ng t tr ng giá tr gia gia phân ph i hàng

ng đ i ố ượ ừ ổ ị ỷ ọ ự ỉ * Ch tiêu t năm cho t ng nhóm đ i t ng trên t ng giá tr gia tăng th c hàng năm.

ệ ả ẩ ị ế 6.1.5 Th m đ nh hi u qu kinh t

ầ ủ ự ố ệ ị ỉ 6.1.5.1 Ch tiêu hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n c a d án – P(NNVA)

ị  Đ nh nghĩa

ị ệ ầ ố

ượ ế ầ ẩ ố ị Hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n (P(NNVA) – Present Value of Net National ổ t kh u trong tu i c chi

ổ ế ủ ự ọ Value Added) là t ng giá tr gia tăng qu c dân thu n hàng năm đ th kinh t c a d án.

Công th cứ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) a (cid:0) P a ( NNVA ) v i ớ NNVA t (cid:0) (cid:0) 1 SRD ) 1(

Trong đó:

ầ ủ ự ệ ố ị P(NNVA): Hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n c a d án

ầ ố ị NNVAt: Giá tr gia tăng qu c dân thu n hàng năm

ế ấ ệ ố ats: h s chi t kh u

ỷ ấ ế ấ ằ ộ SRD: t su t chi t kh u xã h i, tính b ng %/năm

ẩ ị  Tiêu chu n th m đ nh ẩ

ề ệ ẩ ị Đi u ki n th m đ nh: P(NNVA) > 0.

ự ầ ố ị Tr ng h p P(NNVA) > 0: D án có hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n càng

ườ ệ ợ ả ệ ự ế ủ ự ẫ ấ ớ l n thì hi u qu kinh t c a d án càng cao, d án càng h p d n.

(cid:0) ườ ợ ự ệ ả ế ầ ượ ử ổ Tr ng h p P(NNVA) 0: D án không có hi u qu kinh t , c n đ c s a đ i, b ổ

sung.

ộ ệ ậ ỉ ướ ủ ự 6.1.5.2 Ch tiêu hi n giá thu nh p lao đ ng trong n c c a d án – P(W)

ị  Đ nh nghĩa

ệ ậ ộ Hi n giá thu nh p lao đ ng trong n

ủ ậ ướ ượ ẩ ổ c c a d án (P(W) – Present Value of Wage) là ọ ế t kh u trong tu i th c chi c đ

ị ế ủ ự ướ ủ ự ộ ổ t ng giá tr thu nh p hàng năm c a lao đ ng trong n kinh t c a d án.

Công th cứ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) WP ( ) aW t (cid:0)

Trong đó:

ệ ậ ộ P(W): Hi n giá thu nh p lao đ ng trong n ướ c

ủ ậ ộ Wt: Thu nh p hàng năm c a lao đ ng trong n ướ c

ế ấ ệ ố ats: h s chi t kh u

122

ẩ ị  Tiêu chu n th m đ nh ẩ

ề ệ ẩ ị Đi u ki n th m đ nh: P(NNVA) > P(W)

ườ ợ ự ố

Tr ệ ế ủ ự ướ ệ ề ả ộ ầ ớ ệ ng h p P(NNVA) > P(W): D án có hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n l n c a d án ị c càng nhi u thì hi u qu kinh t

ự ẫ ậ ủ ơ h n hi n giá thu nh p c a lao đ ng trong n ấ càng cao, d án càng h p d n.

(cid:0) ườ ợ ự ệ ả ế ầ ng h p P(NNVA) P(W) D án không có hi u qu kinh t , c n đ ượ ử ổ c s a đ i,

Tr ổ b sung.

ộ ủ ự ư ệ ỉ ị ặ 6.1.5.3 Ch tiêu hi n giá giá tr th ng d xã h i c a d án – P(SS)

ị  Đ nh nghĩa

ệ

ư ộ ị ặ ượ ế ẩ ọ ổ ổ Hi n giá giá tr th ng d xã h i c a d án (P(SS) – Present Value of Social Surplus) ế ủ ự c a d t kh u trong tu i th kinh t c chi

ị ặ ộ ủ ự ư là t ng các giá tr th n d xã h i hàng năm đ án.

Công th cứ

t a

(cid:0) (cid:0) (cid:0) SS P(SS) (cid:0)

Trong đó:

ộ ủ ự ư ệ ị ặ P(SS): Hi n giá giá tr th ng d xã h i c a d án

ị ặ ị ươ ư ể ộ SSt: Giá tr th ng d xã h i hàng năm (có th có giá tr d ặ ng ho c âm)

ế ấ ệ ố ats: h s chi t kh u

ẩ ị  Tiêu chu n th m đ nh ẩ

ề ệ ẩ ị Đi u ki n th m đ nh: P(SS) > 0

ườ ợ ị ặ ư ệ ớ ộ Tr

ế ủ ự ự ấ ả ệ ự ng h p P(SS) > 0: D án có hi n giá giá tr th ng d xã h i càng l n thì hi u ẫ c a d án càng cao, d án càng h p d n. qu kinh t

(cid:0) ườ ợ ự ệ ả ế ầ ượ ử ổ Tr ng h p P(SS) 0: D án không có hi u qu kinh t , c n đ c s a đ i, b ổ

sung.

ư ậ ự ệ ả ế ầ ủ ả ỏ ỉ khi th a mãn đ y đ 3 ch tiêu trên. Ta có b ng tóm t ắ t

Nh v y d án có hi u qu kinh t sau:

ệ ả ỉ ị ế ủ ự ẩ B ng ả 10. Ba ch tiêu th m đ nh hi u qu kinh t c a d án

ề ỉ Ch tiêu Công th cứ ả ệ Đi u ki n tho n

t a

ố ị mãn P(NNVA) > 0 (cid:0) (cid:0) (cid:0) P NNVA ( NNVA ) (cid:0) ệ Hi n giá giá tr gia tăng qu c dân thu n ầ

123

ộ P(NNVA) > P(W) (cid:0) (cid:0) (cid:0) WP ( ) aW t (cid:0) ậ ệ Hi n giá thu nh p lao đ ng trong c ướ n

t a

ư ệ ộ ị ặ Hi n giá giá tr th ng d xã h i P(SS) > 0 (cid:0) (cid:0) (cid:0) SS P(SS) (cid:0)

ứ ả ưở ủ ự ố ớ ườ 6.1.6 Nghiên c u nh h ng c a d án đ i v i môi tr ng sinh thái

Ả ưở ể ể ế ự 6.1.6.1 nh h ng tích c c có th k đ n:

ồ ướ ạ ạ ườ ậ T o thêm ngu n n c s ch cho ng i và sinh v t.

ạ ạ ị T o thêm cây xanh làm trong s ch không khí và d u mát.

ệ ề ệ ệ ả ế C i thi n đi u ki n v sinh, y t .

ẻ ẹ ủ ẹ ạ ả Làm đ p thêm c nh quan, tôn t o v đ p c a thiên nhiên.

Ả ưở ự 6.1.6.2 nh h ng tiêu c c:

ệ ấ ằ ạ ồ Làm thay đ i đi u ki n sinh thái, m t cân b ng sinh thái, làm khô c n các ngu n

ướ ệ ề ậ n c tiêu di ổ t các sinh v t...

ườ ườ ợ ệ ố ớ ặ ấ ng. Đây là tr

ễ Gây ô nhi m môi tr ẩ ệ ễ ồ ướ ướ ặ ng h p hay g p nh t, đ c bi ấ c, nh t là n t đ i v i các các ấ ặ c m t, đ t

ự ồ ộ ự d án công nghi p: làm b n, nhi m đ c không khí, các ngu n n ư đai, gây n ào cho các khu v c dân c .

ễ ườ ượ ứ ộ

M c đ ô nhi m môi tr ị ỉ ế ị ướ ng đ ề ộ ừ ữ ự ễ

ế ả

ằ c đánh giá b ng các thi ượ c Nhà n ậ ự ấ ẽ ị ạ ỏ ườ ụ ề ắ ấ

ưở ế ườ ệ ạ t b đo riêng cho t ng lo i. c ban hành. Nh ng d án Các ch tiêu quy đ nh cho phép v đ ô nhi m đã đ ứ ầ ạ nào vi ph m các quy đ nh này s b lo i b . Trong khi l p d án c n ph i xem xét đ n m c ả ộ ả đ nh h i pháp kh c ph c và chi ng; nguyên nhân, đ xu t các gi ầ phí c n thi ị ế ng x u đ n môi tr ệ ả t cho vi c b o v môi tr ng.

124

Ph n IIầ

Ầ Ư

Ự

Ẩ

Ị

TH M Đ NH D ÁN Đ U T

ươ

ng 7

ầ ư

ự

ẩ

ị

Th m đ nh d án đ u t

ươ

ậ

ẩ

ỹ

ị

ng pháp và k thu t th m đ nh

ề ẩ ầ ư ự ề ấ ị 7.1.1 Các v n đ chung v th m đ nh d án đ u t

7.1.2 Khái ni mệ

ị ẩ ọ

ầ ư ơ ả ả ế ớ ự ừ ự ủ ộ ch c xem xét m t cách khách quan có khoa h c và ả i tính kh thi c a d án. T đó có ng tr c ti p t

ệ ổ ứ ự Th m đ nh d án đ u t là vi c t ưở ộ ệ toàn di n các n i dung c b n nh h ầ ư ầ ư ế ị . quy t đ nh đ u t và cho phép đ u t

ể ự ộ ộ Đây là m t quá trình ki m tra đánh giá n i dung d án m t cách đ c l p cách bi

ộ ạ ẩ ả ạ ị

ộ ậ ắ ơ ở ể ậ ả ẩ ơ

ừ ế ầ ư ệ t ơ ở ữ ạ ộ ự ớ v i quá trình so n th o d án. Th m đ nh d án đã t o ra c s v ng ch c cho ho t đ ng ị ệ ầ ư đ u t quá trình th m đ nh là c s đ các c quan có ầ ư ề ủ ẩ và cho phép đ u t th m quy n c a Nhà n ự ế có hi u qu . Các k t lu n rút ra t ướ c ra quy t đ u t .

ự ầ ế ầ ư ự ả ẩ 7.1.3 S c n thi ị t ph i th m đ nh d án đ u t

ị ầ ư ắ ầ ừ ủ ả ự ầ S c n thi

ẽ

ự ồ

ệ ọ ọ ế ề ầ đ u ph i đóng góp vào l

ứ ướ ớ . Nhà n ầ ư ấ ả . T t c các d án đ u t ợ ơ i ích chung c a đ t n ề

ế ầ ư ự ụ

ầ ư hay cho phép đ u t ạ ượ ầ t xem d án đó có góp ph n đ t đ ệ ủ ượ ự ế ẩ ị ế ự ẩ t th m đ nh d án đ u t ướ ố ớ ầ ư ạ ộ c đ i v i các ho t đ ng đ u t n ự ự thi p vào quá trình l a ch n d án đ u t ả m i thành ph n kinh t khi ra quy t đ u t ế bi ứ ộ ằ b ng cách nào và đ n m c đ nào? Vi c xem xét này đ vai trò qu n lý vĩ mô c a Nhà b t đ u t ề ủ c v i ch c năng công quy n c a mình s can ầ ư ố ọ ộ thu c m i ngu n v n, ủ ấ ướ ướ ở ậ c c. B i v y, tr ướ ầ ủ ẩ c c n , các c quan có th m quy n c a Nhà n ế ố c m c tiêu c a qu c gia hay không? N u có thì c coi là th m đ nh d án.

ạ ượ ỹ ưỡ ế c ti n hành so n th o k l

ả ầ

ộ ự ủ ị ủ ự ậ ế ậ ườ ể ả ứ ể ấ

ự ệ

ộ ẹ ơ ồ ạ ị ủ ợ ầ ư ả dù đ M t d án đ u t ả ạ i so n th o. Vì v y, đ đ m b o tính khách quan c a d án, c n thi ườ ng đ ng trên góc đ h p đ nhìn nh n các v n đ i so n th o th ẩ ng có cách nhìn r ng h n trong vi c đánh giá d án. H ể i ích kinh t ng đ n đâu cũng mang tính ế t ề ọ ế ộ ộ ủ ả ộ i ích chung c a toàn xã h i, c a c c ng đ ng đ xem xét các l

ừ ợ l ự ạ ủ ườ ch quan c a ng ả ẩ ả ph i th m đ nh. Ng ủ ự ườ c a d án. Các nhà th m đ nh th ấ xu t phát t ộ xã h i mà d án đem l i.

ặ ả ạ ự ữ ể ể

ữ ữ ữ ể ể ậ

ế ơ ở ẽ ầ ư ữ ự ệ ấ ẩ ố ị

ữ M t khác, khi so n th o d án có th có nh ng sai sót, các ý ki n có th mâu ẫ thu n, không lô gíc, th m chí có th có nh ng câu văn, nh ng ch dùng s h có th gây ra ử ữ . Th m đ nh d án s phát hi n và s a nh ng tranh ch p gi a các đ i tác tham gia đ u t ữ ượ ch a đ c nh ng sai sót đó.

125

ầ ư ủ ự ệ ẩ ị 7.1.4 Ý nghĩa c a vi c th m đ nh d án đ u t

ủ ầ ư ự ọ ượ ươ ầ ư ố Giúp cho ch đ u t l a ch n đ c ph ng án đ u t t ấ t nh t.

ủ ơ ướ ả Giúp cho c quan qu n lý vĩ mô c a Nhà n c tính phù h p c a d

ớ ạ c đánh giá đ ổ ượ ủ ả ướ ợ ủ ự ặ c trên các m t

ể ạ ụ ệ ủ án v i quy ho ch pháp tri n chung c a ngành, vùng lãnh th và c a c n ả m c tiêu, quy mô, quy ho ch và hi u qu .

ượ ợ ị c cái l ạ i, cái h i c a d án trên các m t khi đi vào ho t

ạ ế ạ ạ ạ ủ ự ợ ặ ặ ệ Giúp cho vi c xác đ nh đ ừ ệ ộ đ ng, t đó có bi n pháp khai thác các khía c nh có l i và h n ch các m t có h i.

ế ị ề ặ ỡ ợ

ự Giúp đ các nhà tài chính ra quy t đ nh chính xác v cho vay ho c tài tr cho d án ầ ư đ u t .

ẩ ệ ị ị ư ủ cách pháp nhân c a các bên tham gia

Qua th m đ nh giúp cho vi c xác đ nh rõ t .ư đ uầ t

ầ ủ ầ ư ự ệ ẩ ị 7.1.5 Yêu c u c a vi c th m đ nh d án đ u t

ọ ẩ ế Th m đ nh d án đ

ố ộ ồ ự ầ ự ộ

ố ồ ướ ồ thu c ngu n v n nhà n ử ụ không s d ng v n nhà n

ụ ủ ị

ẩ ự ả ẩ ộ ọ ị đ u ph i th m đ nh v

ế

ố ớ ự ườ ố ổ

ả ượ ươ ề c còn ph i đ

ố ế ủ ự ả ợ ớ

ướ ẩ ố ớ c a d án. Đ i v i các d án đ u t ệ ự ố ế ướ ố ộ ượ ố ớ ấ ả ị t c các d án thu c m i ngu n v n, c ti n hành đ i v i t ố ầ ư ế ự c: v n (bao g m các d án đ u t thu c các thành ph n kinh t ướ ầ ư ư ố ự ngân sách, v n tín d ng u đãi..v.v.. và các d án đ u t c). ầ ự ớ Tuy nhiên, yêu c u c a công tác th m đ nh v i các d án này cũng khác nhau. Theo quy ế ề ề ầ ư ự ấ ả ị t c các d án đ u t đ nh t xây d ng thu c m i thành kinh t ả ấ ệ ử ụ ươ ự ạ ng án ki n trúc, công ngh , s d ng đ t đai, tài nguyên, b o quy ho ch xây d ng, các ph ủ ự ạ ệ ng sinh thái, phòng ch ng cháy n và các khía c nh c a d án. Đ i v i d án v môi tr ệ ệ ị ầ ử ụ ng di n tài chính và hi u c th m đ nh v ph đ u s d ng v n nhà n ố ầ ư ử ụ ả qu kinh t s d ng v n ODA ph i phù h p v i quy ủ ị đ nh c a Nhà n c và thông l qu c t .

ầ ư ủ ự ụ ẩ ị 7.1.6 M c đích c a th m đ nh d án đ u t

ự ợ ổ

ủ Đánh giá tính h p lý c a d án: Tính h p lý đ ả ượ ệ ả ể ệ ở ừ ộ ợ ộ ệ ượ c bi u hi n m t cách t ng h p ể t ng n i dung và cách c bi u hi n

ủ ự ể ứ ợ ệ (bi u hi n trong tính hi u qu và tính kh thi) và đ th c tính toán c a d án.

ả ủ ả ủ ự ệ ệ c xem xét trên hai

ệ ệ ế ả ả ươ ượ ự Đánh giá tính hi u qu c a d án: hi u qu c a d án đ ộ ủ ự ệ xã h i c a d án. ng di n, hi u qu tài chính và hi u qu kinh t ph

ủ ọ

ả ợ ự ệ ụ ả ấ ợ

ế ứ ả ư ộ ự ề ể ự ệ ả ả ọ

ổ ứ ế ạ ạ ộ

ớ ộ ườ ệ ẩ Đánh giá tính kh thi c a d án: Đây là m c đích h t s c quan tr ng trong th m ả ầ ự ị đ nh d án. M t d án h p lý và hi u qu c n ph i có tính kh thi. T t nhiên h p lý và ả ả ệ hi u qu là hai đi u ki n quan tr ng đ d án có tính kh thi. Nh ng tính kh thi còn ph i ự ơ ủ ự xem xét v i n i dung và ph m vi r ng h n c a d án (xem xét các k ho ch t ch c th c hi n, môi tr ng ủ ự pháp lý c a d án...).

ụ ố ớ ữ ầ Ba m c đích trên đ ng th i cũng là nh ng yêu c u chung đ i v i m i d án đ u t

ả ả ự ố

c tài tr v n thì d án đó ph i đ m b o đ ị ồ ượ ầ ư c đ u t ụ ờ ặ ượ ho c đ ố ọ ự ả ỳ ợ ố ủ ượ ộ ự ệ ẩ

ộ ự ầ ủ ể ẩ ự ị ầ ư . M t d án mu n đ c các yêu c u trên. Tuy nhiên, m c đích cu i cùng c a vi c th m đ nh d án còn tu thu c vào ch th th m đ nh d án..

126

ủ ầ ư ướ ể ư ế ị ự ẩ ả ị trong và ngoài n c th m đ nh d án kh thi đ đ a ra quy t đ nh

Các ch đ u t .ư đ uầ t

ụ ầ ư ổ ị ể ẩ ị Các đ nh ch tài chính (ngân hàng, t ng c c đ u t và phát tri n v.v...) th m đ nh

ể ả ặ ợ ố ế d ự án kh thi đ tài tr ho c cho vay v n.

ủ ả Các c quan qu n lý vĩ mô c a Nhà n , b và các c

ầ ư ộ ể ộ ế ẩ ự ị

ầ ư ặ ấ ơ ơ ế ộ ỷ quan ngang b , u ban nhân dân t nh, Thành ph ...) th m đ nh d án kh thi đ ra quy t ầ ư ị đ nh cho phép đ u t ạ ướ c (B k ho ch và Đ u t ố ả . ỉ ấ ho c c p gi y phép đ u t

ầ ư ự ắ ị ẩ 7.1.7 Nguyên t c th m đ nh d án đ u t

Trên góc độ qu nả lý Nhà n cướ các dự án đ uầ t ,ư vi cệ th mẩ đ nhị các tuân th cácủ

ắ nguyên t c sau đ ây:

ngươ án ki nế trúc công nghệ m r ng

ủ ầ ư ủ T tấ cả các dự án đầu tư thu cộ m iọ ngu nồ v nố và m iọ thành phần kinh tế đã ả ệ về hi u qu và c pấ gi yấ phép đ uầ tư đ uề phải qua khâu th mẩ đ nhị cượ ra quy tế đ nhị đ kinh tế xã h i,ộ về quy ho chạ xây d ng,ự các ph ở ộ đ tấ đai, tài nguyên. Nguyên t cắ này đ mả b oả hi uệ quả kinh tế xã h iộ cho các dự án đ uầ Các cơ ả iợ ích về hi uệ qu chính. .ư Tránh th cự hi nệ nh ngữ dự án chỉ đ nơ thu nầ có l t cướ các dự án đ uầ tư trư cớ h tế cướ v iớ tư cách là chủ thể qu nả lý Nhà n quan nhà n ph iả b oả đ mả sự hài hoà gi aữ l iợ ích kinh tế xã h iộ và lợi ích c a các ch đ u t .

ị c ướ ph iả đ ư s ử d ngụ v n ố Nhà n Đ iố v iớ các d ự án đ uầ t c ượ th m ẩ đ nh

ngươ di nệ tài chính c aủ dự án ngoài ph

ệ c).

ướ về ngươ di nệ kinh tế xã h iộ đã nêu ở nguyên t cắ cướ v iớ tư cách v aừ là chủ đ uầ tư vừa là cơ quan qu nả lý chung các d ánự ủ ầ tư t cắ m iọ dự c. Trong

ph trên. Nhà n th cự hi nệ cả hai ch cứ năng qu nả lý dự án: qu nả lý dự án với ch cứ năng là ch đ u và qu nả lý dự án v iớ ch cứ năng qu nả lý vĩ mô (qu nả lý Nhà n ướ Th cự hi n nguyên này nh mằ đ mả b oả sử d ngụ có hi uệ quả nh tấ ti nề v nố c aủ Nhà n án đ uầ tư không thể tách r iờ gi aữ l iợ ích c aủ chủ đ uầ tư và l iợ ích xã h i.ộ

ụ ố Còn các dự án không sử d ng v n nhà n ư c,ớ các ch đ u t ủ ầ ư quan tâm đ c bi

ặ ầ cướ c n quan ệ ế t đ n tâm

hi uệ quả tài chính mà ít quan tâm đ nế hi uệ quả kinh tế xã h i,ộ Nhà n ế đ n ph ệ ươ di n kinh ế xã h i.ộ ng t

ư tr c ự ti p ế c aủ

ữ ệ ị ớ Đ i ố v i ớ nh ng ữ khi th mẩ đ nh d ự án s ử d ng ụ v n ố ODA và v n ố đầu t .ế ế dự án c n chú ý đ n nh ng thông l ầ qu c ố t nư c ngoài,

C pấ nào có quy nề ra quy tế đ nhị

dự án. Th mẩ đ nhị dự án đ

c.ướ Th mẩ đ nhị đ mả b oả cho các cơ quan qu nả lý Nhà n

ượ cho phép và c pấ giấy phép đầu tư thì c pấ đó có cượ coi như là ch cứ năng quan tr ngọ cướ ở xác theo cho phép và c pấ gi yấ phép đ uầ tư đ c chính

trách nhi mệ th mẩ đ nhị trong qu nả lý Nhà n các c pấ khác nhau ra quy tế đ nhị ề ủ mình. th mẩ quy n c a

Nguyên t cắ th mẩ đ nhị

ị

có th iờ h n.ạ Theo nguyên t cắ này các cơ quan qu nả lý đ uầ c ướ c n ầ nhanh chóng th m ẩ đ nh, tránh nh ng ữ th ủ t c ụ rư m ờ rà, ch mậ ấ ầ ư ế ị và c pấ gi y phép đ u t i nề hà trong vi cệ ra quy t đ nh ư c a ủ Nhà n t ễ tr , gây ph .

127

ươ ầ ư ự ẩ 7.1.8 Ph ị ng pháp th m đ nh d án đ u t

ươ ỉ 7.1.9 Ph ng pháp so sánh các ch tiêu

ơ ế ả ỉ ng pháp ph bi n và đ n gi n, các ch tiêu kinh t

ổ ế ự Đây là ph ượ ỹ ạ ộ ự ặ ớ

ệ ỉ ợ ng pháp này giúp cho vi c đánh giá tính h p lý và chính xác các ch tiêu c a d án. T

ề ự ế ị ế ắ ươ ủ ế ậ k thu t ch y u ử ụ c so sánh v i các d án đã và đang xây d ng ho c đang ho t đ ng. S d ng ừ c chính ủ ự ầ ư ượ đ

ể ư ộ ố ỉ ể ươ ế ủ ự c a d án đ ươ ph đó có th rút ra các k t lu n đúng đ n v d án đ đ a ra quy t đ nh đ u t xác. Ph ậ ượ ng pháp so sánh đ c ti n hành theo m t s ch tiêu sau:

ẩ ế ế ự ướ ị t k , xây d ng, tiêu chu n v c p công trình Nhà n c quy đ nh

Tiêu chu n thi ệ ể ấ ự ề ặ ẩ ậ ượ ho c đi u ki n tài chính mà d án có th ch p nh n đ ề ấ c.

ẩ ệ ế ị ế ượ ầ ư ệ ệ t b trong quan h chi n l c đ u t ố công ngh qu c

ề Tiêu chu n v công ngh , thi ố ế . gia, qu c t

ủ ự ố ớ ạ ả ị ườ ẩ ẩ ỏ Tiêu chu n đ i v i lo i s n ph m c a d án mà th tr ng đòi h i.

ư ơ ấ ầ ư ổ ợ ố ỉ ấ ầ ư Các ch tiêu t ng h p nh c c u v n đ u t , su t đ u t .

ị ứ ượ ấ

Các đ nh m c v s n xu t, tiêu hao năng l ứ ị ệ ậ ứ ế ỹ ề ng, nguyên li u, nhân công, ti n ặ k thu t chính th c ho c

ề ả ủ ự ế ả ạ ế ỉ ươ l các ch tiêu k ho ch và th c t ng, chi phí qu n lý... c a ngành theo các đ nh m c kinh t .

ả ầ ư ở ứ ề ệ ế ỉ Các ch tiêu v hi u qu đ u t ( m c trung bình tiên ti n).

ệ ớ ướ ẫ ợ phù h p v i h ỉ ạ ủ ng d n, ch đ o c a

ỷ ệ Các t l ủ ướ ố ớ ệ ệ tài chính doanh nghi p theo thông l ạ c, c a ngành đ i v i doanh nghi p cùng lo i. Nhà n

ỉ ườ ự ư ự ợ Các ch tiêu trong tr ng h p có d án và ch a có d án.

ươ ỉ Trong vi c s d ng ph

ệ ử ụ ậ ể ế ể ủ ụ ự ề ớ ả ụ ầ ư ng pháp so sánh c n l u ý, các ch tiêu dùng đ ti n hành so ặ ệ c v n d ng phù h p v i đi u ki n và đ c đi m c th c a d án

ượ ệ ứ ắ ướ sánh ph i đ và doanh nghi p, tránh khuynh h ể ợ ng so sánh máy móc c ng nh c.

ươ ẩ ự 7.1.10 Ph ị ng pháp th m đ nh theo trình t

ẩ ộ ự ệ ứ ừ ổ bi n ch ng t ế t ng quát đ n

ượ c ti n hành theo m t trình t ề ế ề ế ậ ị ệ Vi c th m đ nh d án đ ậ ế ừ ế t, t ự ướ c làm ti n đ cho k t lu n sau: k t lu n tr chi ti

ị ổ ệ ẩ ổ ầ ẩ ộ ị

ệ 1. Th m đ nh t ng quát ấ ề ợ ả

ổ ầ ọ

ủ ự ệ ạ ổ ộ ở

ủ ự ả ấ

ổ ớ ượ ủ ự ặ ữ ế ề ệ ấ ị ủ : Là vi c xem xét t ng quát các n i dung c n th m đ nh c a ư ợ ẩ ầ ự d án, qua đó phát hi n các v n đ h p lý hay ch a h p lý c n ph i đi sâu xem xét. Th m ủ ự ể ự ị đ nh t ng quát cho phép hình dung khái quát d án, hi u rõ quy mô, t m quan tr ng c a d ượ c án. Vì xem xét t ng quát các n i dung c a d án, do đó giai đo n này khó phát hi n đ ỏ ề ầ ỉ ầ các v n đ c n ph i bác b , ho c các sai sót c a d án c n b sung ho c s a đ i. Ch khi ế ẩ t, nh ng v n đ sai sót c a d án m i đ ti n hành th m đ nh chi ti ặ ử ổ c phát hi n.

ị ế ẩ ượ ệ ẩ ẩ ổ ị

ế ề ệ ẩ ị t: ộ c ti n hành v i t ng n i dung c a d án t

2. Th m đ nh chi ti ớ ừ ượ ả ừ ệ ộ ủ ự ệ

ể ấ ữ ế ồ

ủ ự ế ầ ữ ả ử ổ ộ ứ ộ ậ ơ ả ể ỳ

ụ ể ủ ự ể ị ế Đ c ti n hành sau th m đ nh t ng quát. Vi c th m đ nh vi c th m đ nh các đi u ki n pháp lý này đ ề ỗ ộ ế xã h i c a d án. M i n i dung xem xét đ u đ n phân tích hi u qu tài chính và kinh t ậ ặ ư đ a ra nh ng ý ki n đánh giá đ ng ý hay c n ph i s a đ i thêm ho c không th ch p nh n ượ đ c. Tuy nhiên m c đ t p trung cho nh ng n i dung c b n có th khác nhau tu theo ặ đ c đi m và tình hình c th c a d án.

128

ẩ ế ướ ướ ể ộ Trong b

ế ụ ị c th m đ nh chi ti ứ ế ỏ

ề ể ẩ ầ ạ ẩ ẳ ộ ị ỉ

ủ ự ả ỹ

ợ ệ ượ ể ự ẽ ậ ệ ể t, k t lu n rút ra n i dung tr c có th là đi u ki n đ ỏ ự ị ơ ả ủ ự ti p t c nghiên c u. N u m t s n i dung c b n c a d án b bác b thì có th bác b d ế ụ án mà không c n đi vào th m đ nh toàn b các ch tiêu ti p sau. Ch ng h n, th m đ nh m c ự ậ tiêu c a d án không h p lý, n i dung phân tích k thu t và tài chính không kh thi thì d án s không th th c hi n đ ế ộ ố ộ ị ộ c.

ị ầ ư ữ ị Khi th c hự i nệ th mẩ đ nh chi t i tế c n l u ý nh ng n i ộ dung c nầ th mẩ đ nh sau:

ụ 1. M c tiêu c a d ủ ự án

ị

ươ ượ ậ ở 2. Các công cụ tính toán (các tiêu chu nẩ kỹ thu t,ậ quy trình công ngh ,ệ đ nh m c ứ ầ ế kỹ thu t...), các ph n ng pháp tính toán. N i ộ dung này đ ệ ể i u hi n c b các ph

kinh t tính toán đ cóể các con s ,ố các chỉ tiêu.

ả 3. Kh i lố ượng công việc, chi phí và s n ph m ẩ c a dủ ự án.

ượ ồ 4. Ngu n v n ố và s ố l ố ng v n.

ả ề ả ệ 5. Hi u qu ệ ả dự án (hi u qu v tài ệ chính và hi u qu kinh t ế xã h i).ộ

ế ổ ứ 6. K ho ch ế ạ ti n đ và ộ t ch c tr ể i n khai dự án.

ị Th mẩ đ nh chi t ế i t các ộ n i dung trên theo trình tự sau;

(1 + 2 + 5) n uế h pợ lý ho cặ s aử ch aữ nh ,ỏ ti pế t cụ th mẩ đ nhị (3 + 4),

Th mẩ đ nhị cượ lai có th bácể ng b dỏ ự án.

(6),

ỏ Khi th mẩ đ nhị iạ có th bácể (3 + 4) n uế th yấ h pợ lý hoặc sai sót nhỏ ti pế t cụ th mẩ đ nhị b không c n ầ th mẩ đ nhị ng cượ l ti p (ế 6).

ủ ẩ ị ự 7.1.11 Th m đ nh d a trên phân tích r i ro

ươ ố ớ ự ơ ở ủ C s c a ph ươ ắ ấ ấ ạ ng lai đ i v i d án, nh v ự ế t chi phí đ u t , s n l

ể ả ị ướ ổ ề

ụ ả ữ ả ầ ư ủ ế ả ố ộ ố ng pháp này là d ki n m t s tình hu ng b t tr c có th x y ra ầ ư ả ượ ng đ t th p, giá tr chi phí ấ ng b t ố và kh năng hoà v n ả ệ đó đ n hi u qu đ u t

ư ượ trong t ầ ẩ đ u vào tăng và giá tiêu th s n ph m gi m, có thay đ i v chính sách theo h ế ố ộ ả ợ i... Kh o sát tác đ ng c a nh ng y u t l ủ ự c a d án.

ấ ắ ọ ừ

ệ ế ố M c đ sai l ch so v i d ki n c a các b t tr c th ể c ch n t ệ ộ tiêu bi u d x y ra gây tác đ ng x u đ n hi u qu c a d án đ

ự ườ ng đ ấ ườ ượ ế ợ ra có hi u qu k c trong tr

ả ể ả ắ ự ữ ộ

ẫ ỏ ữ ả ồ ầ ạ ị

ụ ế ắ ế 10% đ n 20% ả ủ ự ể ấ ắ ề ng h p có nhi u b t tr c phát ượ ợ ườ c ng h p ng ữ ế ệ i kh năng phát sinh b t tr c đ đ xu t ki n ngh các bi n pháp h u ự ố ớ ạ c áp d ng đ i v i các d án

ấ ắ ể ề ệ ư ụ ổ ế ố ườ ứ ề ệ ả ơ ứ ộ ớ ự ế ủ ọ ễ ả và nên ch n các y u t ệ ế xem xét. N u d án v n t ờ sinh đ ng th i thì đó là nh ng d án v ng ch c có đ an toàn cao. Trong tr ấ ả ạ l i , c n ph i xem l ượ ệ hi u kh c ph c hay h n ch . Nói chung bi n pháp này nên đ ng nh ng có nhi u y u t có hi u qu cao h n m c bình th thay đ i do khách quan.

ẩ ỹ ị ậ 7.1.12 K thu t th m đ nh

ẩ ả ị 7.1.13 Th m đ nh các văn b n pháp lý

ồ ơ ợ ệ ủ ệ Tr ế hay không? Ti p

ế ầ ư ủ ầ ư ự ủ ướ ế ầ đ n c n xem xét t ư c h t c n xem h s trình duy t đã đ hay ch a, có h p l cách pháp nhân và năng l c c a ch đ u t .

129

ớ ậ

ế ị ơ ế ị ệ ặ ộ ậ ạ ườ ạ ơ i; c quan ra ệ i đ i di n chính

ứ ụ ườ ạ ướ c: Quy t đ nh thành l p hay thành l p l ậ ạ i; c quan c p trên tr c thu c; ng ệ ứ ấ ỉ ự ạ ứ ệ ị V i doanh nghi p Nhà n ậ quy t đ nh thành l p ho c thành l p l th c, ch c v ng i đ i di n chính th c và đ a ch , đi n tho i.

ớ ầ ế ấ ơ V i các thành ph n kinh t

ạ ộ ườ ấ ứ ứ ụ ạ

i đ i di n chính th c, ch c v ng ả ấ ứ ả ấ ệ ở ệ ậ ứ ề

ạ ỉ khác: Gi y phép ho t đ ng; c quan c p gi y phép ố ạ ườ ạ ộ i đ i di n chính th c; v n ho t đ ng; ng ị ị ấ pháp đ nh; gi y ch ng nh n v kh năng tài chính do ngân hàng m tài kho n c p và đ a ệ ch , đi n tho i.

ớ ạ ơ

ạ ấ ứ ấ ứ ứ ụ ệ ạ

i đ i di n chính th c, ch c v ng ả ạ ứ ề ả ấ ậ ở ấ ộ ướ c ngoài: Gi y phép ho t đ ng; c quan c p gi y phép ố ườ ệ i đ i di n chính th c; v n ở

ườ V i công ty n ườ ộ ho t đ ng; ng ấ ị pháp đ nh; gi y ch ng nh n v kh năng tài chính do ngân hàng m tài kho n c p; s tr ng kinh doanh…

ả ị

ư ả ố ủ ế ủ

ố ớ ự ầ ư ề ế ả ầ ẩ Ngoài ra cũng c n th m đ nh các văn b n pháp lý khác nh các văn b n liên quan đ n ấ ể ị ầ ế đ a đi m; liên quan đ n ph n góp v n c a các bên và các văn b n nêu ý ki n c a các c p ủ ả chính quy n, ngành ch qu n đ i v i d án đ u t .

ủ ự ầ ư ẩ ị ụ 7.1.14 Th m đ nh m c tiêu c a d án đ u t

ủ ự ợ ớ ươ ế ể ạ ế M c tiêu c a d án có phù h p v i ch ng trình, k ho ch phát tri n kinh t chung

ừ ụ hay t ng vùng không ?

ữ ề ộ ướ Có thu c nh ng ngành ngh Nhà n c không cho phép hay không ?

ệ ư ộ Có thu c di n u tiên hay không ?

ườ ả ấ ẩ ng th t ả ẩ u tiên: s n ph m xu t kh u, s n

ả Đ i v i các s n ph m thông th ể ẩ ố ớ ế ẩ ẩ ậ ướ ứ ự ư ẩ ả ph m thay th nh p kh u, s n ph m đ tiêu dùng trong n c.

ự ạ ầ ự ư ự Đ i v i các d án khác : u tiên d án xây d ng công trình h t ng, các d án phát

ố ớ ế ự ế ọ ể ề ể tri n kinh t mi n núi, các vùng kinh t tr ng đi m.

ề ị ườ ẩ ị 7.1.15 Th m đ nh v th tr ng

ị ườ ề ầ ệ ạ ươ ả i, t ế ng lai, kh năng chi m

ể Ki m tra các tính toán v nhu c u th tr ị ườ ả ạ ng hi n t ng, c nh tranh. Chú ý giá c dùng trong tính toán. lĩnh th tr

ị ườ ầ ế ị ị ườ ự Xem xét vùng th tr ể ả ng cho d án đ đ m

ố ớ ng. N u c n thì quy đ nh vùng th tr ệ ả b o cân đ i v i các doanh nghi p khác.

ề ỹ ẩ ậ ị ệ 7.1.16 Th m đ nh v k thu t công ngh

ể Ki m tra các phép tính toán

ậ ư ệ ẩ Xem xét k nh ng ph n liên quan đ n nh p kh u nh công ngh thi , k

ủ ự ỹ ữ ữ

ượ ẩ ễ ị ơ ở ể ả ấ ệ ạ ế ị ậ ư ể ế ầ t b v t t ế ặ ầ ậ ng thông tin không đ y đ ho c thi u kinh nh p kh u do l ỹ ầ ườ ng d b s h , nh t là giá c , do đó c n ki m tra k . ế ố ả c nhân l c. Nh ng y u t ả nghi m các nhà so n th o th

ướ ố ượ ế ầ ậ v t li u trong n c càng cao càng t t. Không đ c nh p 100%. N u c n thì

ỷ ệ ậ ệ ấ ướ T l ổ ứ ả t ch c s n xu t, gia công trong n c.

ể ế ệ Th m tra đ a đi m t t quan tâm

ị ố ớ ẩ ưở các văn b n pháp lý đ n đ a đi m c th . đ c bi ườ ạ ừ ng đ i v i môi tr ụ ể ặ ể ớ ẫ c mâu thu n v i quy ho ch. ị ượ c h t không đ ả ướ ế ng và tr ế ả đ n nh h

130

ế ị ố ớ ự ệ ướ ợ ủ ố ớ ề ệ c ta, kh ả

Tính phù h p c a công ngh , thi ỷ ệ ụ ươ t b đ i v i d án, đ i v i đi u ki n n ả ế ệ ề ể ậ ph tùng thay th , đi u ki n v n hành, b o trì. ng lai, t năng phát tri n trong t l

ị ủ ế ả ậ ỹ

ệ ấ ư ậ

ậ ẩ ề ứ ạ ừ ữ ậ ụ ể ể ả ẩ ệ ề ề ỹ ả ế ớ ạ ế ấ ị ự ố

ươ ỹ Vi c th m đ nh k thu t công ngh ph i có ý ki n c a chuyên ngành k thu t trên ấ ữ nh ng v n đ v k thu t nh quy trình quy ph m đ n các v n nh ng v n đ ph c t p t ề ỹ đ k thu t c th , k c th m đ nh các kho n chi phí, d toán, đ i chi u v i các công trình t ng t ự .

ế ệ ể ể ệ ế ớ ả ố N u có chuy n giao công ngh thì ph i đ i chi u v i Pháp l nh chuy n giao công

ệ ả ngh và các văn b n liên quan.

ề ẩ ị 7.1.17 Th m đ nh v tài chính

ể Ki m tra các phép tính toán

ạ ố ơ ấ ể ổ ố Ki m tra t ng v n, c c u các lo i v n

ể ự ộ ầ ư ượ ề ặ đ c xem là an toàn v m t tài

ề Ki m tra đ an toàn v tài chính. D án đ u t ệ ế ề ả chính n u tho mãn các đi u ki n:

ố

ữ ố ể ấ ơ ầ ư v n riêng/v n đ u t ủ ầ ư c, v i nh ng ch đ u t ứ > 0,5, t c là t đã có uy tín t

ố ớ ướ ỷ ệ ố l ỷ ệ l ể ậ ề ặ ệ ọ ạ ằ c ta hi n nay, đ th n tr ng v m t tài chính, t v n riêng/v n vay dài h n >50/50. này có th th p h n, b ng 33/67 này ỷ ệ l

ỷ ệ ố + T l ộ ố ướ ớ M t s n ậ ặ ho c th m chí 25/75. Đ i v i n ỏ ấ l y không nh thua 50/50.

ả ợ ườ ượ ạ ơ c th p h n 1,4 – 3. Thông th ng, kh

ấ ậ ự ề

ả + Kh năng tr n vay dài h n không đ ả ợ ề ả ợ ụ ả ả

ả ụ ả ả ả ề ằ ạ ả ố ả năng tr n ngày càng tăng vì trong nhi u d án thu nh p ngày càng tăng, trong khi đó hàng năm đ u có hoàn tr làm cho nghĩa v hoàn tr ngày càng gi m. Kh năng tr n vay dài ạ h n = (kh năng t o v n b ng ti n) / (Nghĩa v ph i hoàn tr hàng năm

ả ợ ể ố + Đi m hoà v n tr n < 6070%

ể ệ ỉ ả Ki m tra các ch tiêu hi u qu :

ố ớ ự ờ ị ề ấ : đ i v i các d án d ch v , đ u t theo chi u sâu l y PP ≤ 5

ụ ầ ư ệ ơ ố + Th i gian hoàn v n PP ạ ầ ớ năm ; v i các công trình h t ng PP ≤ 10 – 15 năm, cá bi ể ớ t có th l n h n.

ỷ ấ ơ ườ + T su t l ng không nh ỏ

ấ ợ ậ i nhu n không đ ớ ấ t nhiên càng l n càng t ượ ấ c th p h n lãi su t vay. Thông th ố t. thua 15% và t

ượ ầ ấ ộ ơ c th p h n 23 l n trong m t năm, bình

ộ ế ầ ầ ườ ố ư + Vòng quay v n l u đ ng không đ ự ng 45 l n và có d án lên đ n 10 l n. th

ạ ộ ứ ả ố ớ ơ ợ + M c ho t đ ng hoà v n vào kho ng 4050% là h p lý, không nên l n h n co s ố

đó.

ớ ố ư ấ ế ả ớ ơ t, nh ng nh t thi t ph i l n h n 0. ch ỉ

ộ ị ệ ạ + Giá tr hi n t ượ ườ ng đ i ròng (NPV) càng l n càng t ể ạ ỏ c dùng đ lo i b vòng m t. tiêu NPV th

ấ ơ ớ ố ỉ t. Ch tiêu

ả ớ + Su t thu h i n i b (IRR) ph i l n h n lãi su t vay và càng l n càng t ườ ườ ồ ộ ộ ể ạ ỏ ơ ấ ả ớ ng IRR ph i l n h n 15% ng dùng đ lo i b vòng hai. Th này th

ỷ ệ ợ ơ ớ ố + T l l ả ớ i ích trên chi phí (B/C) ph i l n h n 1 và càng l n càng t t.

131

ề ẩ ị ế 7.1.18 Th m đ nh v kinh t ộ xã h i

ợ ủ ụ ị ng h

ươ đ i v i ph ể ụ ố ướ ng u tiên, tác d ng c a d án đ i v i phát tri n các ngành

ầ ư ố ớ ố ớ ữ ự ủ ự ộ ế ả ỉ ỉ ệ Ngoài vi c xác đ nh tính phù h p c a m c tiêu d án đ u t ứ ự ư ế ể qu c dân, th t phát tri n kinh t ế ố ẩ khác, còn ph i th m tra, đ i chi u các ch tiêu kinh t ồ : xã h i. Nh ng ch tiêu này g m

ậ ớ ố ị ị ố Giá tr gia tăng thu nh p qu c dân. Giá tr này càng l n càng t t.

ỷ ệ ầ ư ố ị ả ạ ằ ố T l giá tr gia tăng/v n đ u t tính b ng % nói chung ph i đ t hai con s

ố ỗ ớ ố ệ S ch làm vi c càng l n càng t t

ầ ư ế ự ớ ộ ố ỳ T l M c đóng góp cho ngân sách/v n đ u t bi n đ ng khá l n tu theo d án có

ỷ ệ ứ ệ ư ộ thu c di n u tiên hay không

ư ả ầ ỉ

ầ ố ụ ể ế ươ ượ ể ầ ị ể Các ch tiêu khác nh góp ph n phát tri n các ngành, tho mãn nhu c u tiêu dùng ỉ ầ c. ng ch c n nêu các con s c th n u tính đ ủ c a nhân dân, góp ph n phát tri n đ a ph

ề ẩ ị ườ 7.1.19 Th m đ nh v môi tr ng sinh thái

ệ ẩ ọ ỹ ị

ộ ộ ữ ị ườ ẩ ữ ưở ệ ả ấ ả ộ Đây là m t n i dung quan tr ng c n th m đ nh k . Vi c th m đ nh ph i xem xét m t ụ ả ưở ng, nh t là nh ng nh h ầ ố ớ ng đ i v i môi tr ấ ng x u. C

cách toàn di n nh ng nh h th :ể

ưở ổ ườ ữ ả Nh ng nh h ng làm thay đ i môi tr ng sinh thái

ễ ườ ứ ộ ễ Gây ô nhi m môi tr ng, m c đ ô nhi m

ử ệ Bi n pháp x lý

ử ế ả K t qu sau x lý

ề

ể ả ụ ể ằ ằ ị

ự

ể ế ắ ướ ả ị ng đã đ c quy đ nh c th b ng các văn b n ế ẩ t b , đo đ c. vi c th m đ nh ti n hành b ng cách so sánh ệ ộ ộ ẩ ộ v ti ng n, đ rung, nhi t đ , đ b n trong không ẩ ạ ế ướ c. N u vi ph m tiêu chu n thì d án ả ầ t có th tham kh o thêm tiêu ng h p c n thi

ự ủ ượ ườ ẩ c Nhà n Các tiêu chu n v môi tr ệ ế ị ạ ươ ng pháp, thi pháp lý, k c ph ồ ầ ư ề ế ự ế ủ ự ỉ c a d án đ u t các ch tiêu th c t ủ ẩ ớ ướ c… v i các tiêu chu n c a Nhà n khí, trong n ả ệ ợ ườ ph i có bi n pháp kh c ph c. Trong tr ẩ ươ c a các n ng t chu n t ụ ướ c.

132

ươ

ng 8

ầ ư

ủ

ự

ẩ

ị

Phân tích r i ro trong th m đ nh d án đ u t

ớ ủ ệ 8.1.1 Gi ề i thi u chung v phân tích r i ro

8.1.1.1 Khái quát

 Khái ni mệ

ả ả ệ ủ t gi a k t qu th c t R i ro là kh năng x y ra khác bi ế và k t qu đ

ạ ế

ườ

ả ự ế ự ư ự ế ơ ế ủ ế ủ ầ ư ố không t ề ườ

ườ ượ ủ ể ộ ả ượ ự ế c d ki n ả ự ế ố t t ặ ng, m t ủ ng các r i ro ộ c m t cách ng đ

quan tâm nhi u h n và mu n đo l ỉ ề ấ ằ ể ố ữ ế ể ề ế ậ khi l p k ho ch. V lý thuy t, r i ro có th mang tính tích c c (khi k t qu th c t ự ả ự ế ơ ự ế t nh d ki n). Thông th h n d ki n) hay tiêu c c (khi k t qu th c t ố ượ ự ủ ủ c các ch đ u t tiêu c c c a r i ro đ ệ này. Tuy nhiên, r i ro là m t khái ni m khách quan, ch có th đo l ứ ộ ổ ươ t ng đ i, có th đo thông qua m c đ t n th t b ng ti n.

ệ ấ ị ự ủ ệ ắ ắ Phân bi t khái ni m: r i ro và s không ch c ch n (b t đ nh).

ế ể ả ấ ạ

ề ậ ộ ụ

ủ ế ủ ử ẽ ả ồ ặ ố ớ ấ ươ ự ệ ứ R i ro: đ c p đ n tình tr ng, trong đó xác su t có th x y ra các s ki n làm nh ự ệ ả ơ ặ ng đ n c a m t quá trình ra quy t đ nh. Ví d : tung đ ng xu có hai m t trong trò ch i ặ ng ng là 0,5 và

ế ị ưở h ặ ấ s p ng a s x y ra hai s ki n: m t hình ho c m t s , v i xác su t t 0,5.

ề ậ ớ ể ắ S không ch c ch n (b t đ nh): đ c p t ắ

ấ i các tình tr ng không th g n xác su t ế ị ườ ấ i ra quy t đ nh mà c ng

ườ ượ ế ậ ạ ự ượ ớ ự ả v i s x y ra các s ki n. S th t x y ra các xác su t không đ ẳ cũng ch ng đ ấ ị ự ậ ả i nào khác nh n bi ắ ự ệ ộ c m t ng t.

ầ ậ ế ự ả ự ươ ậ

ả ế ắ

ẽ ể ư ế ộ ấ ị ể ộ ố

ế ố ấ ị ấ ả ư

ọ ể ả ẽ ở ấ ị ủ ể Khi l p d án c n đ a ra các k t qu d đoán trong t ụ ơ kh thi s mang tính thuy t ph c h n khi có xem xét đ n các y u t ủ ị đ nh). Đ tính toán tác đ ng c a b t đ nh, có th gán m t vài thông s khách quan, ví d ộ ự ệ nh gán xác su t x y ra m t s ki n nào đó vào các y u t bài toán b t đ nh s tr thành bài toán r i ro và có th dùng ph ự ng lai, do v y báo cáo d án ấ ắ ế ố không ch c ch n (b t ụ ủ ự b t đ nh c a d án. Lúc này, ươ ng pháp toán h c đ gi i

ạ ủ ạ ủ ủ ủ  Phân lo i r i ro:

ạ ủ ủ ể ả ầ có 3 lo i r i ro chính trong kinh doanh là r i ro giá, r i ro tín ơ ồ

ụ d ng và r i ro thu n túy. Chúng ta có th tham kh o các lo i r i ro kinh doanh theo s đ sau:

133

ủ R i ro kinh doanh

ủ

ụ

ủ

ầ

R i ro giá

R i ro tín d ng

R i ro thu n túy

ủ

ầ

ủ

ầ

ệ ạ

ả

Thi

t h i tài s n

R i ro giá đ u vào

R i ro giá đ u ra

ủ

ỷ

R i ro t

giá

Pháp lý

ả

ủ

ấ R i ro lãi su t

ợ ể B o hi m, tr c pấ

ủ ạ ả 8.1.1.2 T i sao ph i phân tích r i ro?

ố ớ ứ ự ủ ệ ộ ệ ấ ầ Vi c phân tích r i ro đ i v i các d án đang nghiên c u là m t công vi c r t c n

ế ọ thi t và quan tr ng vì:

ợ ạ ộ ủ ự ả L i ích và chi phí c a các d án tr i dài theo th i gian ho t đ ng c a chúng và ph

ờ ự ộ ấ ề ỏ

ụ khác bên ngoài. Do đó, d đoán dòng ti n khó tránh kh i sai ỳ ọ ữ ủ ế ố ề thu c r t nhi u vào các y u t ổ sót và nh ng thay đ i không k v ng.

ưở ế ề ỉ

ế ố Các bi n s có nh h ậ ầ ả ủ ự ế ườ ả ộ ứ ệ ng đ n các ch tiêu đánh giá hi u qu c a d án đ có m c ậ ủ ng đ tin c y c a các k t qu phân tích

ư ự ả ộ ủ đ r i ro cao. Vì v y, chúng ta có nhu c u đo l ngân l u d án.

ậ ệ ố ệ ế

ủ

Vi c thu th p thông tin và s li u c n thi ể ặ ả ế ự ạ ậ ệ ướ ượ ể ậ ự ả ề ấ ố ầ t cho các d báo chính xác đ u r t t n ự ễ ị ủ kém. Do đó, phân tích r i ro tài chính cũng có th giúp nh n d ng nh ng khu v c d b r i ro đ t p trung s quan tâm qu n lý, ho c c i ti n vi c ữ ng chính xác. c l

ạ ỏ ớ ữ ự ố ự ố Giúp chúng ta lo i b b t nh ng d án không t ể t và không đ sót d án t t.

ủ ậ 8.1.1.3 Lý lu n cho phân tích r i ro

ắ ạ ố ấ  Nh c l i xác su t th ng kê:

ế ẫ ậ ợ T p h p chính, m u và bi n?

ậ ứ ậ

T p h p chính: là t p h p t ầ ử ủ ậ ề ố ượ ượ ố ợ ấ v n đ nào đó. S ph n t ợ ấ ả t c các đ i t ợ c a t p h p chính đ ộ ng mà ta quan tâm nghiên c u trong m t ệ c ký hi u là N.

1, x2, …, xN}

ậ ợ T p h p chính = {x

ộ ố ầ ử ữ ạ ẫ ợ ồ M u: là t p con c a t p h p chính. M u g m m t s ph n t h u h n n ph n t ầ ử

ượ ẫ ọ c ch n ra t ậ ủ ậ ể ừ ổ t ng th . đ

1, x2,…,xn}

ẫ M u = {x

ị ổ ữ ế ể ể ặ ậ ị ế Bi n: là đ c đi m c a đ n v t ng th . Bi n có th nh n nh ng giá tr khác nhau (ví

ệ ể ậ ủ ơ ứ ụ d nhãn hi u, thu nh p, m c chi tiêu…)

ẫ Cách ch n m u? ọ

134

ượ ể ớ ươ ng pháp khác nhau. Các ph t ng th v i nhi u ph

ừ ổ ọ c ch n ra t ẫ ọ ề ọ ẫ ớ ọ ọ ươ ng pháp ạ ng là: Ch n m u ng u nhiên; Ch n máy móc; Ch n phân l p; Ch n hàng lo t;

ẫ M u đ ườ ế ợ thông th Chon k t h p…

ả ữ ệ Mô t d li u?

ệ ể ả Li ồ ị t kê: b ng bi u, đ th

ị ộ ệ ố ố ử ụ ị ế ẩ S d ng các tham s th ng kê: trung bình, trung v , y u v , đ l ch chu n, ph ươ ng

sai.

ố ọ ượ ị ủ ằ ộ ị + Trung bình s h c (mean) đ c xác đ nh b ng cách c ng các giá tr c a các quan

ố ổ sát chia cho t ng s quan sát.

ượ ắ ị ứ ữ ố

ở ị v trí gi a trong m t dãy s đã đ ị ố ầ ế ị ẽ ị ị ằ ố ứ ự + Trung v (median) là giá tr đ ng . Trung v chia dãy s ra thành 2 ph n b ng nhau: tr ộ c s p x p có ướ c và sau tr s trung v s có

th t 50% quan sát.

ứ ế ệ ề ấ ấ ộ ố ị ị + Y u v (mode) là giá tr xu t hi n nhi u nh t trong m t dãy s . Căn c vào t n s ầ ố

ị ể đ xác đ nh mod.

ộ ệ ủ ươ ữ ị + Ph ng sai (variance) là trung bình c a các đ l ch bình ph ng gi a các giá tr x

ố ọ ươ ớ v i trung bình s h c.

ộ ệ ủ ậ + Đ l ch tiêu chu n (standard deviation) là căn b c hai c a ph ng sai, th hi n đ

ớ

ị ề ổ ườ ể ợ ộ ươ ể ượ ư c ị ơ ng h p đ n v tính là

ặ ằ ể ệ ẩ ặ ệ ủ ấ ả l ch trung bình c a t t c các quan sát so v i giá tr trung bình. Đ c tr ng này có th đ ộ ử ụ ủ ể s d ng đ so sánh đ phân tán c a hai hay nhi u t ng th , trong tr ị ố gi ng nhau ho c giá tr trung bình là b ng nhau.

ấ ố - Phân ph i xác su t là gì?

ố ượ ế ấ ủ Phân ph i xác su t c a bi n X cho bi

ị t đ

c phân ph i nh ố ế ẫ ả ị ố ư ấ ủ c phân ph i xác su t c a ể ủ ủ c: (1) Các giá tr có th c a c a bi n X và (2) Xác

ế ế ấ ể ể ậ ị ằ ấ ổ ế t xác su t t ng b ng 1 đ ể ế ượ ư ậ ủ th nào cho các giá tr khác nhau c a X. Nh v y, đ bi ị ượ bi n ng u nhiên, ta ph i xác đ nh đ ỗ su t đ nó nh n m i giá tr có th có.

ấ ờ ạ ứ ổ ư ố + Phân ph i xác su t r i r c có hình th c t ng quát nh sau:

X P(X) C ngộ 1 x1 P1

… … ủ ờ ạ ế ị ượ ị c xác đ nh

xn Pn ẫ ấ ủ ấ ả ủ ể ớ ị x2 P2 ọ Khi đó, trung bình (hay giá tr kì v ng) c a bi n ng u nhiên r i r c đ ổ t c các tích c a các giá tr có th có v i xác su t c a chúng. ằ b ng t ng t

ể ươ ấ ờ ạ ề ầ Đ tính toán ph ng pháp xác su t r i r c trong ph n m m Excel, ta dùng hàm xác

su t.ấ

ụ ủ ụ ế ấ ố ộ ẫ + Phân ph i xác su t liên t c c a bi n ng u nhiên liên t c X là m t hàm f(X) sao cho

(cid:0) (cid:0) (cid:0) bXaP dx ( ) xf )( ị ấ ớ v i hai giá tr b t kì a và b (a

ậ ế ệ ả ị ủ ướ ườ i đ ng cong c a hàm m t đ ậ ộ

bi n X nh n giá tr trong kho ng (a,b) là di n tích bên d xác su t.ấ

135

ể ươ ụ ề ầ ấ Đ tính toán ph ậ ng pháp xác su t liên t c trong ph n m m Excel: ta dùng hàm m t

ấ ộ đ xác su t.

ố ế ẩ ẫ

ố ủ ẫ ộ ả ượ ụ ẩ ố ng s n ph m, đ

ố + Phân ph i chu n là phân ph i c a bi n ng u nhiên liên t c. Đây là m t phân ph i ộ ọ ổ ụ ư ọ ố ặ ấ ề ẩ ẩ ọ ố ỉ ế quan tr ng trong th ng kê, các bi n ng u nhiên liên t c nh tr ng l ề b n, tu i th … đ u có phân ph i chu n ho c x p x phân ph i chu n.

ữ ẩ ấ ố Phân ph i chu n có nh ng tính ch t sau:

(cid:0) ố ứ ạ ẩ ố Phân ph i chu n đ i x ng, có d ng hình chuông

(cid:0) ư ặ ườ ướ ư ậ Các đ c tr ng đo l ng khuynh h ng t p trung nh trung bình, trung v ị

ằ và mode là b ng nhau.

ướ 8.1.1.4 Các b ủ c phân tích r i ro tài chính

ệ ế

ế ế ủ ả ủ ự ộ

ủ ế ẫ ự ẽ ả ọ

ượ ả ỏ ị ỗ c mi n t

ể ự ầ ượ ủ ế ế ậ ế ủ ừ t l p các mô hình toán t Phân tích r i ro có liên quan đ n vi c thi các bi n r i ro có ủ ự ế ẩ liên quan đ n k t qu c a các d án đang th m đ nh. S bi n đ ng c a các bi n r i ro ế ỏ ế ộ c ch n ng u nhiên) s cho chúng ta m t chu i các k t qu mô ph ng. D a trên k t (đ ự ề ố ư ủ ượ i u c a các d án đang nghiên qu mô ph ng này, chúng ta có th d đoán đ ướ ứ c u. Quy trình phân tích r i ro c n đ c ti n hành qua các b c sau:

ữ ậ ộ ả ị ậ ượ ữ ố Nh n d ng m t cách rõ ràng nh ng gi đ nh và nh ng thông s nh p l ầ ng c n

ạ ệ ự ế ư thi t trong vi c d báo ngân l u.

ữ ạ ố ễ ị ữ ổ đ nh và nh ng thông s d b thay đ i và không chính xác

ậ Nh n d ng nh ng gi ơ ở ể ả ị ế ủ ị làm c s đ xác đ nh các bi n r i ro.

ứ ộ ự ề ế ạ ộ ng ph m vi thay đ i và m c đ không chính xác (d a theo mi n bi n đ ng

Ướ ượ c l ố ủ ổ ế ủ ấ và phân ph i xác su t) c a các bi n r i ro.

ự ủ ổ ộ ế ủ Phân tích và đánh giá tác đ ng c a các thay đ i và s không chính xác này (bi n r i

ư ế ế ả ro) đ n các k t qu phân tích ngân l u.

ắ ề ả ớ Tóm t

ứ ủ ị ể ữ ể ế

ồ ự t và trình bày các k t qu cùng v i nh ng đ ngh bao g m (1) D án có ậ ủ ượ ộ ứ ấ c đ tin c y c a ả ẫ ể ủ ặ ế m c r i ro và s c h p d n th nào? (2) Chúng ta có th làm gì đ có đ phân tích ho c gi m thi u r i ro tài chính?

ế ủ ủ ợ ạ 8.1.1.5 L i ích và h n ch c a phân tích r i ro

 L i íchợ

ộ ố ự ủ ể ấ ậ

ể ạ ỏ ộ ố ự ư ỏ ớ

ớ Trên c s c a phân tích r i ro, chúng ta có th ch p nh n m t s d án có NPV ứ ấ th p nh ng có r i ro nh và chúng ta có th lo i b m t s d án có NPV l n nh ng m c ủ r i ro l ơ ở ủ ủ ư ạ i quá l n.

ệ ế ượ ể

ị ự ế ề ự c các thông tin v d án và nâng cao đ ậ ơ ợ ừ ự ớ i nhu n thu đuwojc t ộ d án

ự ỹ Giúp ti t ki m ngân qu dùng đ có đ ủ chính xác c a các giá tr d đoán. N u chi phí này l n h n l ẽ ị ạ ỏ thì d án s b lo i b .

ứ ộ ự ệ ả Gi m m c đ sai l ch khi đánh giá d án.

ể ạ ậ ườ ủ ự ủ Có th nh n d ng và đo l ng các r i ro c a d án.

ấ ượ ự ầ ế ủ ộ ự ệ ả Cho th y đ c s c n thi ủ t c a vi c qu n lý r i ro trong m t d án.

136

ế  H n chạ

ủ ụ ế ế ộ ượ ễ ị Các bi n ph thu c trong phân tích r i ro n u không đ c xác đ nh rõ ràng d làm

ế ầ ậ cho chúng ta có k t lu n sai l m.

ế ặ ủ ự ộ ớ S phân tích r i ro d a trên m t mô hình toán v i các d ki n gi

ữ ệ ế ả thi ả ố ẹ ủ ư ế t đ t ra (theo t đ p), n u mô hình toán đ a ra không đúng thì k t qu phân tích r i ro

ng t ể ị ự ướ ề chi u h cũng có th b sai.

ươ ử ụ ủ ự 8.1.2 Các ph ng pháp s d ng trong phân tích r i ro d án

ể ỗ

ươ ự ế ươ ủ ụ ấ ề Có nhi u ph ự d án. Trong th c t ạ ấ ủ ủ ng pháp khác nhau đ phân tích r i ro tùy theo tính ch t c a m i lo i ng pháp phân tích r i ro thông d ng nh t. Đó là: , có 3 ph

ươ ạ ộ Ph ng pháp phân tích đ nh y

ươ Ph ố ng pháp phân tích tình hu ng (Scenarino Analysis)

ươ ỏ Ph ng pháp phân tích mô ph ng (Monte Carlo)

ộ ạ 8.1.2.1 Phân tích đ nh y

ộ ầ ủ ạ ả

ọ ự ề ỉ

ế ư ộ ế ủ ố ụ ng tiêu th , giá bán, chi phí cu các y u t ộ ạ ng, t c đ l m phát, t nh p l

ấ ứ ự ế ố ế ậ ượ ả ả ự ự ằ ỉ

ế ủ ổ ụ ể ơ N i dung phân tích r i ro đ u tiên và đ n gi n nh t là phân tích đ nh y. C th là ạ ẳ ườ ự ữ ng ch a đ ng nhi u bi n r i ro, ch ng h n ti n hành l a ch n nh ng ch tiêu d báo th ỷ ả ố ượ nh : kh i l ổ ố giá h i đoái… nh m xem xét s thay đ i các ch tiêu k t qu cu các d án (NPV, IRR) ư ế nh th nào khi các bi n r i ro thay đ i.

ấ ạ ộ ộ

ộ ộ ộ ở ừ ạ ể ử ụ ề ề ỗ ầ

tr ng thái tĩnh. M i l n th ổ ả ị ộ ở ạ ấ ị t đ nh ạ ế đ nh các bi n còn l

ự ả ộ

ặ ọ ự ạ ộ ế ị ứ ề ể ị t ng c p đ khác nhau: đ nh y m t chi u, hai ử ế ự i không đ i. Trong th c ưở ng nh v y. M t khác, phân tích đ nh y giúp cho nhà ụ

ả ạ Phân tích đ nh y có th s d ng ạ ề chi u. Phân tích đ nh y m t chi u là lo i phân tích t ổ ủ ỉ ộ ch xem xét s thay đ i c a m t bi n và gi ư ậ ợ ườ ế ấ ng h p lý t , r t khó x y ra tr t ả qu n tr xem và hình dung ch không h giúp cho h d a vào đó đ ra m t quy t đ nh c ể th nào c .

ươ ộ ạ ự ệ  Ph ng pháp th c hi n phân tích đ nh y:

ế ố ủ ừ ể ệ ổ ế ố ộ Cho các bi n s r i ro thay đ i, ki m soát hi n giá ròng theo t ng bi n s m t

ẽ ả ư ế Phân tích cái gì s x y ra n u nh …

ụ ế ộ ỷ ệ ủ ổ ợ ặ ổ Bi n quan tr ng ph thu c vào t c a nó trong t ng l l i ích ho c t ng chi phí

ủ ề ộ ọ ế ủ ự c a d án và mi n bi n đ ng c a nó.

ể ấ ượ ướ ạ ộ ổ ủ ự ả Phân tích đ nh y đ th y đ c h ế ng thay đ i c a các k t qu đánh giá d án.

ộ ượ ề ạ ị

 Ý nghĩa: Phân tích đ nh y giúp nhà phân tích xác đ nh đ ế ợ ượ ứ ứ ậ ị

ạ ạ ộ ả ủ ệ c mi n hi u qu c a ớ c m c chi phí và m c thu nh p nào khi k t h p v i nhau thì d án đáng ượ ầ ư c ự ị xác đ nh đ

ộ ự ưỡ ấ ự d án, xác đ nh đ ẳ giá (ch ng h n, có NPV>0). Phân tích đ nh y còn giúp cho nhà đ u t ng ậ ủ ng ch p nh n c a m t d án.

ổ ầ ủ ố ể Ví d ụ 19. Tình hu ng dùng đ phân tích r i ro: Công ty c ph n Á Đông

ộ ầ ầ Công ty c ph n Á Đông là m t công ty chuyên thi

ể ị ườ ủ ạ ớ ề ứ ướ ổ ể ở ộ Đ có th m r ng th tr ả ng và c nh tranh v i các s n ph m c a các công ty n ụ ế ế t k các ph n m m ng d ng. ẩ c ngoài,

137

ị ườ ắ ớ ẽ i s tung ra th tr

ủ ả ẩ ớ ế ị ớ ị

ặ ẩ ắ ự ị ổ ẩ ớ

ứ ả ẩ ằ ớ ẽ bán s n ph m m i s vào kho ng 10.5 t

ừ ứ ứ ổ

ổ ướ ữ c tính là 60% doanh thu. Chi phí c đ nh là 1t

ườ ấ

ố ị c kh u hao theo đ ấ ự ế ế ỷ ự ị ộ ả ả ự ể ả công ty d đ nh s p t ng m t s n ph m m i. Đ đ m b o s thành ỷ ẽ ầ ư ộ m t thi VNĐ công c a s n ph m này, công ty d đ nh s đ u t t b m i có giá tr là 10 t ự ế ủ ả ọ ỳ ọ ể ả (k c chi phí l p đ t). Cho r ng tu i th k v ng c a s n ph m m i là 4 năm. D ki n ỷ ả VNĐ trong năm th 1, tăng lên 15% doanh thu t ự ế ế nguyên không đ i cho đ n năm k t thúc d vào năm th 2, tăng 25% vào năm th 3 và gi ỷ ậ ế ế VNĐ. Thu thu nh p án. Chi phí bi n đ i ố ư ầ ẳ ị ả công ty ph i ch u là 28%. Thi ng th ng. Nhu c u v n l u ủ ự ộ đ ng c a d án là 1.5 t ế ị ớ ượ t b m i đ ấ t su t chi t kh u d án là 10%. VNĐ. Bi

ế ị ớ ầ ư ử ụ ươ ộ Công ty có nên đ u t mua thi ạ ng pháp đ nh y

ủ ự ế ố ủ ự t b m i này không? S d ng ph ể đ đánh giá r i ro d án theo hai bi n s doanh thu và chi phí c a d án.

ả ố ế Gi i quy t tình hu ng:

1. Phân tích d ánự

ế ạ ỗ ủ ự ộ ỷ B ng ả 11. K ho ch lãi l c a d án thu c công ty Á Đông (ĐVT: T VNĐ)

ướ ậ ế c thu

ụ ả Kho n m c Doanh thu ế Bi n phí ị đ nh phí ấ Kh u hao Thu nh p tr Thuế Lãi ròng 1 10.500 6.300 1.000 2.500 0.700 0.196 0.504 2 12.075 7.245 1.000 2.500 1.330 0.372 0.958 3 15.094 9.056 1.000 2.500 2.538 0.711 1.827 4 15.094 9.056 1.000 2.500 2.538 0.711 1.827 STT 1 2 3 4 5 6 7

ư ủ ự ộ ả ỷ B ng ả 12. B ng ngân l u c a d án thu c công ty Á Đông (ĐVT: t VNĐ)

1 2 3 4 ụ ả Kho n m c ừ ạ ộ ả ấ 0 ho t đ ng s n xu t kinh doanh STT 1

0.504 2.500 0.958 2.500 1.827 2.500

ổ 0 3.004 3.4576 4.327 1.827 2.500 1.5 5.827

ổ ố ư ộ ừ ầ ư đ u t

0 3.4576 10 1.5 11.5 11.5 3 0 4.327 ủ ự ấ ủ ự ỉ ớ ư Ngân l u vào t Lãi ròng ấ Kh u hao ồ ố ư ộ Thu h i v n l u đ ng ấ ừ ả s n xu t T ng NL t ừ ầ ư ư đ u t Ngân l u ra t ế ị ớ Mua thi t b m i ầ Nhu c u v n l u đ ng T ng NL t ư Ngân l u ròng ế ấ 0 0 5.827 3.004 ư t kh u c a d án là r = 10% thì các ch tiêu tài chính c a d án nh sau: V i su t chi

ỷ NPV = 1.32 t VNĐ

IRR = 14.63 %/năm

ệ ự ư ậ ự ế Nh v y, công ty Á Đông nên ti n hành th c hi n d án này.

ộ ạ ủ ự 2. Phân tích đ nh y c a d án

ề Ả ạ ộ ưở ủ ấ Đ nh y 1 chi u: nh h ệ ng c a doanh thu lên hi n giá ròng và su t sinh l ợ ủ i c a

d án.ự

138

ự ứ ệ ả ư ủ ế ả ằ Th c hi n b ng ch c năng Table trong Data c a Excel. Ta có b ng k t qu nh sau:

Ả ưở ủ B ng ả 13. nh h ng c a doanh thu lên NPV và IRR

Doanh thu ỉ Ch tiêu

11.5 2.449 9.5 0.190

1.319 14.63% 12.5 10.5 8.5 0.939 3.578 1.319 6.59% 10.68% 14.63% 18.46% 22.19%

ủ ự ệ Nh v y, n u doanh thu c a d án 8.5 t

NPV IRR ư ậ ị ợ ủ ự

ấ ớ ậ

ỷ ỏ ơ ở ứ m c nh h n su t chi ự ệ ạ ượ ỷ ở ứ (cid:0) ủ ự ế VNĐ thì hi n giá ròng c a d án m c ấ ủ ấ ế ẽ t kh u c a s có giá tr âm, ngoài ra, su t sinh l i c a d án cũng ự ả ệ ứ ạ d án (là 10%). Vì v y mà v i m c doanh thu này thì d án không đ t hi u qu tài chính. ả ề ặ ừ ứ c hi u qu v m t tài chính. T m c doanh thu ≥ 9.5 t ự VNĐ thì d án đã đ t đ

ề Ả ạ ộ ưở ủ ệ ấ ợ ủ Đ nh y 1 chi u: nh h ng c a chi phí lên hi n giá ròng và su t sinh l i c a d ự

án.

ự ứ ệ ủ ươ ự ư ng t nh trên, ta có Table trong Data c a Excel. T

ằ Th c hi n b ng ch c năng ế ả ư ả b ng k t qu nh sau:

Ả ưở ủ B ng ả 14. nh h ế ổ ng c a chi phí bi n đ i lên NPV và IRR

ế

Bi n phí Ch sỉ ố

1.319 50% 4.284 55% 2.802

60% 1.319 14.63% 29.17% 19.64% 14.63% 65% 0.163 9.42% ệ ế Nh v y, n u bi n phí c a d án

NPV IRR ư ậ ị ở ứ ợ ủ ự ở ứ ế ấ

i c a d án cũng ự ế ấ ớ ứ ệ ậ 70% 1.645 3.96% ủ ự m c ≥ 65% doanh thu thì hi n giá ròng c a d án ấ ủ ỏ ơ t kh u c a m c nh h n su t chi ừ ả ạ ủ ự ế ẽ s có giá tr âm, ngoài ra, su t sinh l ự d án (là 10%). Vì v y mà v i m c bi n phí này thì d án không đ t hi u qu tài chính. T

(cid:0) ứ ạ ượ ự ệ ế m c bi n phí 60% doanh thu thì d án đã đ t đ ả ề ặ c hi u qu v m t tài chính.

ề Ả ạ ộ ưở ủ ả ủ Đ nh y 2 chi u: nh h ế ng c a c doanh thu và bi n phí lên NPV và IRR c a d ự

án

ự ứ ệ ủ ế ả ả ằ Th c hi n b ng ch c năng ư Table trong Data c a Excel. Ta có 2 b ng k t qu nh

ưở ủ ự ủ B ng ả Ả 15. nh h ng c a doanh thu và chi phí lên NPV c a d án (ĐVT: T ỷ

VNĐ)

NPV

Thay đ i doanh thu 10.5 4.284 2.802 1.319 0.163 ổ 9.5 2.872 1.531 0.190 1.151 8.5 1.460 0.261 0.939 2.139 50% 55% 60% 65% 11.5 5.696 4.072 2.449 0.825 12.5 7.107 5.343 3.578 1.813

70% 2.492 0.798 1.645 ế ỷ 0.049 Nh v y, hi n giá ròng c a d án s có giá tr âm n u doanh thu ch đ t 8.5 t

ỷ

ổ đ y a h T í h p n ế i b ư ậ ế

ị ẽ Ở ứ m c doanh thu 10.5 t

ỉ ạ ệ VNĐ thì hi n giá ròng s ả ủ ạ ộ ự ề ệ ố 3.339 ủ ự ệ VNĐ ẽ ổ và chi phí bi n đ i ≥ 60% doanh thu. ế âm khi chi phí bi n đ i ≥ 65% doanh thu. Mi n ho t đ ng có hi u qu c a d án là khi

139

ư ố ỷ ế ổ nh ng bi n phí không thay đ i và doanh thu tăng lên

ị ả ế ỷ doanh thu b gi m xu ng còn 9.5 t 11.5 t ế và bi n phí lên đ n 65% doanh thu.

ộ ố ể ầ ư  M t s đi m c n l u ý khi phân tích đ nh y ộ ạ

ấ ủ ạ ố ế ố Ph m vi và phân ph i xác su t c a các bi n s :

ả ạ ộ ị Phân tích đ nh y không cho dãy các giá tr có kh năng

ể ệ ượ ấ ủ ả ạ Phân tích đ nh y không th hi n đ ỗ ế ố c xác su t c a các bi n c kh năng cho m i

ế ạ ộ ộ ph m vi bi n đ ng.

ướ ủ ộ ữ H ng c a nh ng tác đ ng:

ủ ự ệ ộ Doanh thu tăng tác đ ng làm hi n giá ròng c a d án tăng.

ủ ự ệ ả ộ Chi phí tăng tác đ ng làm hi n giá ròng c a d án gi m.

ừ ự ế ế ố ệ ố vì các bi n có m i quan h qua l Ki m tra theo t ng bi n s là không th c t

ạ ể ẳ ế ặ

ế ộ

ả ặ ắ ủ

ế ố ượ ọ ượ ế ệ ủ ụ ư ớ ỏ

ị ủ ế ố ể ả ể ề ố ả ẩ ạ ổ

ạ ớ i v i nhau. Ch ng h n khi doanh thu tăng thì chi phí cũng tăng ho c chi phí tăng thì giá bán cũng ề ộ ạ ph i tăng đ bù đ p chi phí. Đi u này có nghĩa là khi ti n hành phân tích đ nh y (m t ổ ả ự ọ ho c hai chi u) c a các k t qu d án khi cho giá tr c a các bi n s đ c ch n thay đ i ế ố c ch n. Ví d nh khi đã b qua m i quan h c a bi n s này v i các bi n s không đ ẩ ấ ả cho giá bán s n ph m thay đ i trong khi chi phí đ s n xu t s n ph m đó l i không thay đ i…ổ

ố 8.1.2.2 Phân tích tình hu ng (Scenario Analysis)

ế ố ự ệ Phân tích tình hu ng d a trên nh n th c c b n r ng các bi n s có quan h qua l

ứ ơ ả ằ ổ ế ố ư ậ ấ ị ố ộ ể ể ạ ộ ạ i ộ i cùng m t

ể ậ ớ v i nhau. Nh v y, m t vài bi n s có th thay đ i theo m t ki u nh t đ nh t ờ th i đi m.

ạ ề

ố ượ ọ c ch n do đ Phân tích tình hu ng là d ng phân tích t c đánh giá là mang l

ạ

ượ ắ ự ự ấ ế ệ ự ủ ẽ ở ả ủ ọ ố ố

ấ ậ ấ ấ ả

ấ ế ả ạ ỏ ự ấ ấ ả ố ố ế ợ ủ ộ ậ ấ ị t đ nh, trong đó m t t p h p c a nhi u bi n ạ ủ ặ ề ượ ủ r i ro đ c s p đ t theo các i r i ro nhi u nh t và đ ụ ố tình hu ng: l c quan, trung bình, bi quan. M c đích xem xét k t qu c a d án c a trong t nh t, trung bình, hay x u nh t. Khi đó, vi c l a ch n d án s tr nên các tình hu ng t ơ ự ả đ n gi n khi có các k t qu rõ ràng: Ch p nh n d án khi NPV ≥ 0 ngay c trong tình ố hu ng x u nh t. Lo i b d án khi NPV < 0 ngay c trong tình hu ng t ấ t nh t.

ố ế ả ố

ữ ệ ủ ừ ấ

ả ử ụ ỗ ị ượ ể ệ ả ễ ầ

ư ậ ự i t ể ự ả ế ạ ế i k t Nh v y, mu n có k t qu cho m i tình hu ng ta ph i ti n hành tính toán l ả ự ầ ị qu d án d a theo các d li u c a t ng k ch b n. Có bao nhiêu k ch b n thì b y nhiêu l n ề ả ạ ừ ầ đ u. Đ vi c tính toán đ ph i làm l c d dàng và nhanh chóng, s d ng ph n m m ệ Excel đ th c hi n phân tích này.

ử ụ ụ ự ụ ọ ố Đ minh h a cho cách phân tích tình hu ng, ta s d ng ví d sau d a trên ví d 20 đã

ở ể tính toán trên.

ự ủ ố Ví d ụ 20. Phân tích tình hu ng d án c a công ty Á Đông

ằ ỷ ả ị ủ ự Cho r ng doanh thu c a d án lúc này là 10.5 t VNĐ/năm. Gi ố đ nh có 3 tình hu ng

ậ ủ ự ớ ả x y ra v i thu nh p c a d án:

ấ ấ ả ố Tình hu ng 1 (x u nh t): Doanh thu gi m hàng năm 25%

ằ ổ ỷ ố Tình hu ng 2 (trung bình): Doanh thu không đ i và b ng 10.5 t VNĐ/năm

140

ố ố ấ Tình hu ng 3 (t t nh t): Doanh thu tăng hàng năm 20%

ả ố ế Gi i quy t tình hu ng

1. Phân tích d ánự

ậ ự ế ờ ỗ ả ả ủ ự ừ ố i l và b ng ngân l u c a d án theo t ng tình hu ng. Sau đó

L p b ng d ki n l ở ỗ ỉ ư ố m i tình hu ng khác nhau. tính toán các ch tiêu

ố ế ậ ả ả 2. L p b ng k t qu phân tích tình hu ng

ự ủ ố ế ả B ng ả 16. K t qu phân tích tình hu ng d án c a công ty Á Đông

ố

ả K t quế Tình hu ngố 1 Tình hu ng phân tích Tình hu ngố 2 Tình hu ngố 3

NPV (T ỷ VNĐ) IRR (%/năm) 1.594 3.70% 0.953 6.35% 2.050 16.96% ế ậ K t lu n

ế ư ậ ủ ự ấ ố ố Nh v y, n u doanh thu c a d án tăng 20%/năm (tình hu ng t

ị ế ơ ự ả ư ấ

ả ề ặ ấ ự ệ ổ

t nh t) thì d án có ố giá tr NPV > 0. Nh ng n u r i vào tình hu ng x u nh t là doanh thu hàng năm gi m 5% ỷ ặ ho c doanh thu hàng năm không đ i là 10.5 t VNĐ thì d án không có hi u qu v m t tài chính.

ỏ 8.1.2.3 Phân tích mô ph ng tính toán – Monte Carlo

ộ ạ ể ượ ể

ặ ế ố ỉ ả ủ ự ư

ế ố ề ng tácqua l

Phân tích đ nh y hay phân tích tình hu ng có nh ộ ọ ỉ ể ấ ậ

ả ủ ự ộ ề ủ ỉ

ả ủ ự ệ ử ụ ế ố ỏ ươ ề ầ

ể ộ ố c đi m là ch có th quan sát m t ệ ỉ ho c hai bi n s nào đó tác đ ng lên các ch tiêu đánh giá hi u qu c a d án. Nh ng trong ề ự ươ ạ ẫ i l n nhau (dù ít hay nhi u) và bài toán, các bi n s quan tr ng đ u có s t ế ượ ệ c tác cùng lúc tác đ ng lên các ch tiêu đánh giá hi u qu c a d án. V y đ th y h t đ ả ử ụ ộ đ ng c a nhi u bi n s lên các ch tiêu đánh giá hi u qu c a d án chúng ta ph i s d ng ạ ng pháp mô ph ng tính toán – Monte Carlo. S d ng ph n m m Crystall Ball (Ch y ph ề trên n n Excel) đ tính toán.

ỏ ươ ệ

ư ủ ẫ Phân tích mô ph ng còn đ ng pháp phân tích mô t ng có ch a y u t

ờ i gi

ỏ ứ ạ ượ ự ệ ằ

i tích quá ph c t p, th m chí không th c hi n đ ấ ứ ạ ủ ư ố

ư ố ượ ề ổ ậ ọ ượ c g i là ph ả ệ ượ ươ các hi n t ph ả ầ ằ ự i g n đúng. Mô ph ng đ d án) nh m tìm ra l ả ệ vi c tính toán b ng cách gi ạ h n: chu i ngân l u là m t t ả ướ ph i ộ ố ử ng pháp th nghi m th ng kê. Là m t ứ ế ố ng u nhiên (nh r i ro trong ủ ượ ử ụ c s d ng trong phân tích r i ro khi ẳ ậ c – ch ng ẫ h p ph c t p c a nhi u tham s có tính ch t ng u nhiên ọ ng bán, giá bán, tu i th , chi phí v n hành… ộ ổ ợ ỗ ự c tính qua d báo nh : s l

ỏ ấ ấ ủ

ế ộ ộ ế ệ đ u vào và tính ra m t k t qu th c nghi m c a đ i l

ể

ẫ ả ự ợ ủ ớ ố ầ ệ ả ầ ề ầ ể ộ ậ ư ặ ả ầ ố ị ủ ể Th c ch t c a mô ph ng là l y m t cách ng u nhiên các giá tr có th có c a các ạ ượ ủ ng c n phân ế ả ử i nhi u l n đ có m t t p h p đ l n các k t qu th nghi m. Tính ế ủ ế t c a k t qu c n phân

ự ở ầ ẫ bi n ng u nhiên ặ ạ tích.Quá trình đó l p l ế toán th ng kê các k t qu đó đ có các đ c tr ng th ng kê c n thi tích.

ươ  Ph ỏ ng pháp mô ph ng cho phép:

141

ủ ạ ấ ố ị Cùng lúc tính toán phân ph i xác su t và ph m vi khác nhau c a các giá tr có th ể

ủ ự ế ố ọ ủ c a các bi n s quan tr ng c a d án

ự ươ ữ Phân tích s t ế ố ng quan gi a các bi n s .

ạ ượ ả ủ ự ế ạ ấ ố ỉ c m t ph m vi phân ph i xác su t các k t qu c a d án thay vì ch tính

ấ ộ ị ộ T o ra đ có m t giá tr duy nh t.

ữ ế ấ ườ ế ị i ra quy t đ nh

ả ự Phân ph i xác su t các k t qu d án có th giúp cho nh ng ng ệ ố ệ ự ể ử ụ ể ả ự ặ ọ th c hi n vi c l a ch n ho c có th gi i thích và s d ng.

ướ ự ệ Các b c th c hi n tính toán:

ướ ậ L p mô hình tính toán B c 1:

ướ ạ ả ế ủ ế ủ ế ắ ắ Tìm các bi n r i ro (bi n nh y c m và không ch c ch n). Bi n r i ro là các

B ế ố c 2: ộ ạ ả bi n s có đ nh y c m cao.

ướ ắ ủ ế ố ề ắ ỗ ị Đ nh nghĩa v tính không ch c ch n c a m i bi n s B c 3:

ế ố ượ ự ế ủ ạ ọ ị ị Xác đ nh ph m vi giá tr cho các bi n s đ c l a ch n – bi n r i ro

ấ ố ị Xác đ nh phân ph i xác su t:

ẩ ố + Phân ph i chu n (normal)

ố ề + Phân ph i đ u (uniform)

ố + Phân ph i tam giác (triangular)

ố ậ + Phân ph i b c thang (step)

ướ ế ố ệ ị ươ ế ủ ớ Phát hi n và đ nh nghĩa các bi n s khác có t ng quan v i bi n r i ro: B c 4:

ươ ươ T ng quan d ng và âm

ứ ộ ươ M c đ t ng quan

ướ ư ỏ Đ a vào mô hình mô ph ng tính toán B c 5:

ướ ả Phân tích các k t quế B c 6:

ụ  Ví d minh h a ọ

ự ỏ Ví d ụ 21. Phân tích mô ph ng d án công ty Vitronic Biên Hòa

ộ ưở ự ị ắ ở

ể Bài toán tĩnh: Công ty Vitronic Biên Hòa d đ nh m thêm m t x ầ ậ ố ượ ệ ử ụ ỹ

ế ằ ế ổ

ầ ng l p ráp đ u ớ ng bán d ki n 5000 đ u máy/năm v i giá ổ ướ ố ị VNĐ, chi phí bi n đ i c ạ ừ ự ầ ổ ệ ằ ế ự ế ổ máy chuy n đ i đa h s d ng k thu t s . L ỷ t r ng t ng chi phí c đ nh là 2.5 t 2.5 tri u VNĐ/đ u máy. Bi ạ tính b ng 60% t ng doanh thu. Hãy tính k ho ch lãi ròng mang l d án. i t

ế ượ ế ạ

Tính k ho ch lãi ròng khi l ạ ượ ứ ấ ấ ớ ố

ế ế ẩ ạ ố ị

ệ ổ Bài toán đ ng:ộ ng bán, giá bán, và chi phí bi n đ i ế ằ ổ ng bán có d nh phân ph i tam giác v i m c bán th p nh t là 3000 thay đ i. Bi t r ng l ấ ứ chi c và m c bán cao nh t là 7000 chi c. Giá bán có d ng phân ph i chu n có giá tr trung bình là 2.5 tri u VNĐ

ả ề Gi ế ấ i quy t v n đ

ả 1. Gi i bài toán tĩnh

ả ố B ng thông s

142

ỷ 5000 2.5 60% 2.5 ế Chi c/năm ế ệ Tri u VNĐ/chi c Doanh thu T VNĐ ả ượ S n l Giá bán ế ổ Chi phí bi n đ i ố ị Chi phí c đ nh ế ả ạ B ng k ho ch lãi ròng

ổ 5000 (cid:0)

60% (cid:0)

ổ ệ ệ ệ ệ ệ T ng doanh thu ế ổ Chi phí bi n đ i ố ị Chi phí c đ nh T ng chi phí Lãi ròng 2.5 = 12500 12,500 = 7500 2500 7500 + 2500 = 10000 12500 – 10000 = 2500 Tri u VNĐ Tri u VNĐ Tri u VNĐ Tri u VNĐ Tri u VNĐ ả ộ 2. Gi i bài toán đ ng

ố ệ ở ạ ự ệ ế ỏ Sau khi đã có các s li u tính toán d ng tĩnh, ta ti n hành th c hi n mô ph ng. Quá

trình bao g m:ồ

ự ế ế ươ (1) Khai báo các bi n giá thi ng trình

t và bi n k t qu (bi n d báo) trong ch ồ ề ế ạ ế ả Crystal Ball ch y trên n n Excel. Các bi n gi ế ả t bao g m: ế ế thi

ả ượ ố S n l ng: phân ph i tam giác (trangular), min = 3000, max = 7000

ẩ ố Giá bán: phân ph i chu n (normal), mean = 2.5, Std. Dev = 10%

ế ẩ ổ ố Chi phí bi n đ i: phân ph i chu n (normal), mean = 60%, Std. Dev = 10%

ố ầ ụ ạ ạ ấ ầ ỏ ỏ ị (2) Ch y mô ph ng: n đ nh s l n ch y mô ph ng (ví d là 10000 l n)

ả ạ ượ ế (3) Xem k t qu ch y đ c

ậ (4) L p báo cáo và phân tích.

ạ ỏ ượ ư ạ ố Sau khi ch y mô ph ng ta đ c báo cáo theo d ng th ng kê nh sau:

ự Forecast: Lãi ròng D báo: Lãi ròng

Summary: Tóm t t:ắ

ậ ủ ự ộ Certainty level is 96.69% Đ tin c y c a d án: 96.69%

(cid:0) Certainty range is from 0.00 to Infinity ạ ừ ả ấ ậ Kho ng ch p nh n ch y t ế 0 đ n +

Entire range is from 2,158.04 to 10,197.59 ạ ừ ự ủ Giá tr lãi ròng c a d án ch y t 2,158.04

ệ ị ế đ n 10,197.59 (tri u VNĐ)

ệ ị Giá tr base case là 2,500 (tri u VNĐ) Base case is 2,500.00

ầ ố ẩ ủ ỏ Sau 10,000 l n mô ph ng thì sai s chu n c a After 10,000 trials, the std. error of the mean is

trung bình là 15.33 15.33

143

ố Statistics: Forecast values Th ng kê: Giá trị

ố ầ ỏ ạ S l n ch y mô ph ng Trials 10,000 10,000

ị Giá tr trung bình Mean 2,535.16 2,533.16

Trung vị Median 2,452.85 2,452.85

ị Y u vế Mode

ộ ệ Standard Deviation 1,533.17 ẩ Đ l ch chu n 1,533.17

ươ 2,350,625.31 Ph ng sai 2,350,625.31 Variance

Skewness Skewness 0.3854 0.3854

Kurtosis Kurtosis 3.21 3.21

ệ ố ế H s bi n thiên Coeff. of Variability 0.6048 0.6048

ứ ố ể M c t i thi u Minimum 2,158.04 2,158.04

ứ ố M c t i đa Maximum 10,197.59 10,197.59

ả Kho ng maxmin Range Width 12,355.62 12,355.62

Mean Std. Error 15.33 Trung bình sai số 15.33

ả ạ

Forecast: Lãi ròng (cont'd) Percentiles: Forecast values ỏ Xem k t qu mô ph ng d ng ph n trăm T l ế %ỷ ệ ầ Giá trị

0% 2,158.04 0% 2,158.04

10% 651.20 10% 651.20

20% 1,210.56 20% 1,210.56

30% 1,658.71 30% 1,658.71

40% 2,053.79 40% 2,053.79

50% 2,452.84 50% 2,452.84

60% 2,842.76 60% 2,842.76

70% 3,259.98 70% 3,259.98

80% 3,778.48 80% 3,778.48

90% 4,538.88 90% 4,538.88

144

100% 10,197.59 100% 10,197.59

145

ả ế ế Bi n gi

ả ế thi

t thi ổ t: Chi phí bi n đ i ố ế ớ ẩ ố

ị Assumptions ổ ế Assumption: Chi phí bi n đ i Normal distribution with parameters: Mean 60% ế Bi n gi ạ D ng phân ph i chu n v i các thông s Giá tr trung bình 60%

ộ ệ Std. Dev. 10% ẩ Đ l ch chu n 10%

ả ế thi

ẩ ớ ố

ị Assumption: Giá bán Normal distribution with parameters: Mean 20.5 ế t: Giá bán Bi n gi ố ạ D ng phân ph i chu n v i các thông s Giá tr trung bình 20.5

ộ ệ Std. Dev. 0.10 ẩ Đ l ch chu n 0.10

ả ượ ả ế ả ượ ng thi ng

ớ ố

ỏ ị Assumption: S n l Triangular distribution with parameters: Minimum 3,000.00 ế t: S n l Bi n gi ố ạ D ng phân ph i tam giác v ic các thông s ấ Giá tr nh nh t 3,000.00

ườ ả Likelinest 5,000.00 Th ấ ng x y ra nh t 5,000.00

Maximum 7,000.00 ấ ị ớ Giá tr l n nh t 7,000.00

146

Sensitivity Charts ể ồ ộ ạ Bi u đ đ nh y

Scatter Charts ể ồ Bi u đ

ồ ủ ể ế Scatter Chart: Lãi ròng Bi u đ c a bi n lãi ròng

147

ầ Ph n III

Ầ Ư

Ả

Ự QU N LÝ D ÁN Đ U T

ươ

ng 9

ầ ư

ự

ổ

ề

ả T ng quan v qu n lý d án đ u t

ầ ư ụ ủ ự ệ ả 9.1.1 Khái ni m và m c tiêu c a qu n lý d án đ u t

ầ ư ự ệ ả 9.1.1.1 Khái ni m qu n lý d án đ u t

ủ ể ủ ố ượ ng

ự ố ượ ả ể ề ả ề ụ ể ả ụ ộ Qu n lý nói chung là s tác đ ng có m c đích c a ch th qu n lý vào các đ i t ạ ượ ằ ng nh m đ t đ c các m c tiêu đã đ ra. qu n lý đ đi u khi n đ i t

ổ ứ ị Qu n lý đ u t

ẩ ả ồ ướ ế ụ ự ộ chính là s tác đ ng liên t c, có t ệ ị ầ ư , th c hi n đ u t và v n hành k t qu đ u t

ự ằ ệ ả ộ

ầ ư ộ ệ ố ề ữ ệ ế ả xã h i cao trong nh ng đi u ki n c th xác đ nh và trên c s

ị ậ ậ ữ ế ộ ầ ng quá trình đ u ch c, có đ nh h ả ầ ư ậ cho ằ ồ t o ra) b ng m t h th ng đ ng b các bi n pháp nh m ơ ở ệ ụ ể ặ khách quan nói chung và quy lu t v n đ ng đ c

ầ ư ư t (bao g m công tác chu n b đ u t ầ ư ạ ế đ n khi thanh lý tài s n do đ u t ộ ạ ượ c hi u qu kinh t đ t đ ậ ạ ụ ậ v n d ng sáng t o nh ng quy lu t kinh t ủ ầ ư nói thù c a đ u t riêng.

ả ế ể ự ụ

Qu n lý d án là vi c áp d ng nh ng hi u bi ự ậ ự c nh ng yêu c u và mong mu n t

ữ ể ề ờ

ừ ự ế ằ

ệ

ị ệ ố ấ ượ ả ẩ ị ữ ầ ố ả ế ạ ượ ượ c duy t và đ t đ ươ ữ ụ ằ ng s n ph m d ch v , b ng nh ng ph ỹ ố ừ ự ồ ự ả c các yêu câu đã đ nh v k ề ng pháp và đi u ki n t

ệ ạ ụ ỹ t, k năng, công c , k thu t vào ho t ạ ượ ằ ả ộ đ ng d án nh m đ t đ d án. Qu n lý d án còn là ổ ạ ế ậ quá trình l p k ho ch t ng th , đi u ph i th i gian, ngu n l c và giám sát quá trình phát ắ ầ ể ủ ự tri n c a d án t khi b t đ u đ n khi k t thúc nh m đ m b o cho d án hoàn thành đúng ề ỹ ờ ạ ạ th i h n, trong ph m vi ngân sách đ ấ ậ thu t và ch t l t nh t cho phép.

ự ủ ạ ả ồ Qu n lý d án bao g m 3 giai đo n ch yêu:

ậ ế ự ữ ị

ồ ự ầ ế ể ự ạ c hoàn thành, ngu n l c c n thi

ệ ầ L p k ho ch: Đây là giai đo n xây d ng m c tiêu, xác đ nh nh ng công vi c c n ộ ế ệ ể ể ể ơ ồ ệ ố ự ạ ụ ự t đ th c hi n d án và là quá trình phát tri n m t k ễ ượ ướ ạ i d ng s đ h th ng. c d ượ đ ộ ạ ho ch hành đ ng theo trình t lôgic mà có th bi u di n đ

ồ ề Đi u ph i th c hi n d án: Đây là quá trình phân ph i ngu n l c bao g m ti n

ề ộ ự ế ị ệ ặ ộ ờ ề ọ ố ố ả ồ ự ế ố ố v n, lao đ ng, thi ự ệ t b và đ c bi t quan tr ng là đi u ph i và qu n lý ti n đ th i gian.

ự ể

ả ữ ế ấ

ệ ượ ớ ằ ạ ự ự ệ ế Giám sát: Là quá trình theo dõi ki m tra ti n trình d án, phân tích tình hình hoàn ạ ự i quy t nh ng v n đ liên quan và th c hi n báo cáo hi n tr ng. Cùng v i ho t ổ c th c hi n nh m t ng

ệ ố ủ ự ữ ạ ế ệ ề thành, gi ộ đ ng giám sát, công tác đánh giá d án gi a kì và cu i kì cũng đ ị ế k t rút kinh nghi m, ki n ngh các giai đo n sau c a d án.

ả ộ ộ

ạ ủ ề ế ự ệ ệ ạ ả ố ồ ừ ệ vi c ế ậ

ự ạ ự Các giai đo n c a quá trình qu n lý d án hình thành m t chu trình năng đ ng t ế ậ l p k ho ch đ n đi u ph i th c hi n và giám sát, sau đó ph n h i cho vi c tái l p k ho ch d án.

148

ệ ự ầ ư ự ả 9.1.1.2 Mô hình qu n lý th c hi n d án đ u t

ộ ả ề ụ ổ ứ Có nhi u mô hình t

ề ứ ự ợ

ứ ự ể

ự ả ồ ứ ự ư ấ v n qu n lý d án (g m mô hình t

ủ ệ

ố ớ ứ ự ệ ệ ả

ạ ộ ủ ệ ế ặ

ụ ể ơ ự c chia c th h n thành: mô thình t

ự ả ậ ổ ứ ự ả ứ ch c qu n lý d án. Tùy thu c m c đích nghiên c u mà phân ự ủ ệ ạ ổ ứ ự ch c d án cho phù h p. Căn c vào đi u ki n năng l c c a cá nhân, lo i các mô hình t ả ầ ứ ổ ủ ứ ổ ch c qu n lý d án ch c và căn c vào yêu c u c a d án, có th chia hình th c t t ổ ứ ứ ch c theo hình thành 2 nhóm chính là hình th c thuê t ủ ầ ư ự ứ ề th c ch nhi m đi u hành d án và mô hình chìa khóa trao tay) và hình th c ch đ u t ự ứ ầ ư ự trong doanh nghi p, căn c tr c ti p th c hi n qu n lý d án. Đ i v i ho t đ ng đ u t ổ ả ể vào đ c đi m hình thành, vai trò và trách nhi m c a ban qu n lý d án, các mô hình t ả ứ ự ổ ứ ượ ứ ch c qu n lý d án theo ch c ch c qu n lý d án đ ạ ổ ứ ch c chuyên trách d án và t năng, t ự ch c qu n lý d án d ng ma tr n.

ầ ư ự  Các mô hình qu n lý d án đ u t ả

ả tr c ti p qu n lý th c hi n d án: a. Mô hình ch đ u t

ủ ầ ư ự ự ả ự Đây là mô hình qu n lý d ự ổ ứ

ủ ầ ư ự ặ ự ự ướ ặ ậ ự xây d ng, t ả ả ự ch c giám sát t ả ể ự l p ra ban qu n lý d án đ qu n

ho c t ệ ự ị ch u trách nhi m tr ệ ệ ự ệ ế ấ ự ệ s n xu t, t th c hi n d án (t ủ ầ ư ậ c pháp lu t) ho c ch đ u t ề ệ ự ự ủ ự án mà ch đ u t và t lý vi c th c hi n các công vi c d án theo s y quy n.

ậ ơ ỏ ỹ ả ng đ

ườ ủ Mô hình này th ớ ự ủ

ượ ủ ầ ư ồ ể ự ả ả ộ

ủ ầ ư Ch đ u t ủ ự ch d án

Chuyên gia ự ả qu n lý d án ố ấ (c v n)

ự

ổ ứ T ch c ệ ự th c hi n d án I

ổ ứ T ch c ệ ự th c hi n d án II

ổ ứ T ch c ệ ự th c hi n d án III

ầ ậ ự ủ ự ụ ủ ầ ư ờ ầ g n v i chuyên môn c a ch đ u t có đ năng l c chuyên môn k , đ ng th i ch đ u t ủ ầ ư ượ ậ ệ đ năng và kinh nghi m qu n lý d án. Đ qu n lý ch đ u t có năng l c chuyên môn c a mình mà không c n l p ban c áp d ng cho các d án quy mô nh , k thu t đ n gi n và ỹ ử ụ c l p và s d ng b máy ự ả qu n lý d án.

ủ ầ ư ự ế ự ả Hình 1. Mô hình ch đ u t tr c ti p qu n lý d án

ự là mô hình t

ủ ả ệ b. Mô hình ch nhi m đi u hành d án: ự ặ ả v n qu n lý có đ

ệ ổ ứ ả ộ ổ ứ ư ấ ch c t ấ ủ ự ự ủ ợ ớ

ự ự ủ ự ệ ề ệ ệ ả ộ

ườ ướ ự ẽ ề ệ ả ị i qu n lý, đi u hành và ch u trách nhi m tr

ộ ự ệ ộ ủ ầ ề ch c qu n lý trong đó ch đ u ủ ư t giao cho ban qu n lý d án chuyên ngành ho c thuê m t t ề ệ đi u ki n, năng l c chuyên môn phù h p v i quy mô, tính ch t c a d án làm ch nhi m ề đi u hành, qu n lý vi c th c hi n d án. Ch nhi m đi u hành d án là m t pháp nhân ậ ộ ậ c pháp lu t đ c l p, có năng l c, s là ng ự ề v toàn b quá trình th c hi n toàn b d án.

149

Ch đ u t

–

ủ ầ ư ủ ự ch d án

ề

ệ ủ Ch nhi m đi u hành d ánự

ủ ầ Các ch th u

Gói th u 1ầ Gói th u 2ầ Gói th u …ầ Gói th u nầ

ủ ự ề ệ Hình 2. Mô hình ch nhi m đi u hành d án

ứ ổ ứ

ỉ ệ

ứ c. Mô hình chìa khoá trao tay: Mô hình này là hình th c t ề ủ ượ ụ c phép t

ủ ầ ư c áp d ng khi ch đ u t ộ ự ầ ế ế ự ầ ổ ứ ấ ch c đ u th u đ ắ t k , mua s m v t t kh o sát thi

ắ

ế ế ự ệ ệ ặ ử ụ ầ ộ t k ho c m t ph n kh i l

Ch đ u t

–

ủ ầ ư ủ ự ch d án

ắ ả ch c trong đó nhà qu n lý ạ ủ ự ủ ủ ự không ch là đ i di n toàn quy n c a ch đ u t ch d án mà còn là "ch " c a d án. ầ ể ủ ầ ư ượ Hình th c chìa khoá trao tay đ đ ệ ổ ọ ừ ậ ư ả ch n nhà th u th c hi n t ng th u toàn b d án t , ư ế ế ị ầ ổ thi t b , xây l p cho đ n khi bàn giao công trình đ a vào khai thác, s d ng. T ng th u ầ ạ ể ự ố ượ ả i vi c kh o sát, thi th c hi n d án có th giao th u l ng ụ ầ công tác xây l p cho các nhà th u ph .

ọ ổ ầ Ch n t ng th u ề ệ ủ (Ch nhi m đi u hành d án)ự

ặ v n ho c ư ấ Thuê t ự ậ ự t l p d án

ụ ầ Th u ph

Gói th u 1ầ Gói th u 2ầ Gói th u …ầ Gói th u nầ

Hình 3. Mô hình chìa khóa trao tay

ủ ầ ư ả ấ

ự ệ th c hi n d án: ầ ủ ự d. Mô hình t ớ ợ Ch đ u t ượ ứ ự ự ự ụ ệ ự ự ự d ng phù h p v i yêu c u c a d án thì đ ủ c áp d ng hình th c t ả ạ ộ có đ kh năng ho t đ ng s n xu t xây th c hi n d án. Hình

150

ỉ ủ ự ố

ợ ự

ệ (v n t ự ố ớ ộ ự ặ ệ ch c giám sát ch t ch xây d ng), ch đ u t

ả ổ ứ ậ ề ấ ượ ệ ả ấ ử ụ th c hi n d án ch áp d ng đ i v i các d án s d ng v n h p pháp c a chính ứ ồ ừ các ngu n khác). Khi th c hi n hình th c ẽ ủ ầ ư ẩ ướ ng s n ph m, ph i t c pháp lu t v ch t l

ứ ự ự th c t ố ủ ầ ư ố ự ch đ u t ự ả ệ ự ự th c hi n d án (t t ệ ả ự vi c s n xu t, xây d ng và ch u trách nhi m tr ấ ượ ch t l ng công trình xây ự ụ ố có, v n vay, v n huy đ ng t ấ ự s n xu t, t ị d ng.ự

ầ ư ự ả e. Mô hình qu n lý d án đ u t ứ theo ch c năng :

ể ả ặ Mô hình qu n lý này có đ c đi m

ự ứ ộ D án đ u t c đ t vào m t phòng ch c năng nào đó trong c c u t ơ ấ ổ ứ ủ ch c c a

ấ ủ ự ệ ầ ư ượ ặ đ ộ ỳ doanh nghi p (tu thu c vào tính ch t c a d án)

ự ả ờ ừ ề ạ ộ Các thành viên qu n lý d án đ c đi u đ ng t m th i t

ọ ẫ ứ ư ủ ế ộ ượ ả ứ các phòng ch c năng ậ ạ ả i đ m nh n

ủ ự ệ ề ả ầ ề khác nhau đ n và h v n thu c quy n qu n lý c a phòng ch c năng nh ng l ph n vi c chuyên môn c a mình trong quá trình qu n lý đi u hành d án

ư ể ả Mô hình qu n lý này có u đi m sau:

ự ứ ặ ộ ỉ

ự ờ ả Linh ho t trong vi c s d ng cán b . Phòng ch c năng có d án đ t vào ch qu n lý ầ ư .

ệ ử ụ ộ ố ặ ố ớ ạ ả ự ủ ế ạ ạ hành chính và t m th i m t s m t đ i v i các chuyên viên tham gia qu n lý d án đ u t ọ ẽ ở ề ị H s tr v v trí cũ c a mình t i các phòng chuyên môn khi k t thúc d án.

ườ ể ử ụ ự ề ể ố ả ố ệ ộ M t ng i có th tham gia vào nhi u d án đ s d ng t ế i đa, hi u qu v n, ki n

ủ ứ ệ th c chuyên môn và kinh nghi m c a các chuyên viên.

ượ Mô hình này có nh ể c đi m:

ả ặ ướ ự c đ t d

ườ ơ ự Vì d án đ ướ ng có xu h

ụ ề ủ ỗ ự ệ ả

ủ ệ ế ứ ậ ươ ố ớ ự

ủ ự ệ ự ạ ộ ượ ự ư ồ ự ự ể ủ ế ặ ầ ứ ộ ượ i s qu n lý c a m t phòng ch c năng nên phòng này ệ ế ề ng quan tâm nhi u h n đ n vi c hoàn thành nhi m v chính c a nó mà ấ ả i quy t tho đáng các v n đ c a d án. Tình cũng di n ra đ i v i các phòng ch c năng khác cùng th c hi n d án. Do đó ị ậ t, không đ ngu n l c đ ho t đ ng ho c b ễ c s u tiên c n thi

th ề không t p trung nhi u n l c vào vi c gi ạ tr ng t ng t ự d án không nh n đ coi nh .ẹ

Giám đ cố

ế ậ ỹ Phòng k thu t Các phòng khác Phòng kinh doanh Phòng k toán tài chính

ứ ự ả Hình 4. Mô hình qu n lý d án theo ch c năng

151

ự ả g. Mô hình t

ứ ả

ự ệ ề ả ả ổ ứ ch c chuyên trách qu n lý d án : Đây là mô hình qu n lý mà các thành ự ỏ ự viên ban qu n lý d án tách hoàn toàn kh i phòng ch c năng chuyên môn, chuyên th c ầ ượ hi n qu n lý đi u hành d án theo yêu c u đ c giao

ư ể ả Mô hình qu n lý này có u đi m:

ủ ự ầ ớ ợ Đây là hình th c qu n lý d án phù h p v i yêu c u c a khách hàng nên có th ể

ả ứ ướ ị ườ ph n ng nhanh tr ả ứ ầ ủ c yêu c u c a th tr ng.

ề ự ơ ố ớ ự ầ ủ ự ả Nhà qu n lý d án có đ y đ quy n l c h n đ i v i d án

ủ ự ệ Các thành viên trong ban qu n lý d án ch u s đi u hành tr c ti p c a ch nhi m

ế ủ ề ự ầ ứ ộ ứ ữ ả ị ự ề ả ậ ườ ứ i đ ng đ u các b ph n ch c năng đi u hành. ự d án, ch không ph i nh ng ng

ự ứ ỏ ườ ượ ệ ắ Do s tách kh i các phòng ch c năng nên đ ng thông tin đ c rút ng n, hi u qu ả

ơ ẽ thông tin s cao h n.

ữ ượ ể Tuy nhiên mô hình này cũng có nh ng nh c đi m sau:

ự ồ ả ả ự ữ ở Khi th c hi n đ ng th i nhi u d án

ị ể ẫ ề ừ ự ế ạ ế ệ ộ ầ ng cán b c n thi ả ờ nh ng đ a bàn khác nhau và ph i đ m b o t cho t ng d án thì có th d n đ n tình tr ng lãng phí nhân

ủ ố ượ đ s l l c.ự

ầ ụ ề ờ Do yêu c u ph i hoàn thành t

ả ướ ủ ự ừ ự ể ố t m c tiêu v th i gian, chi phí c a d án nên các ban ặ i trong t ng lĩnh v c vì nhu ng tuy n ho c thuê các chuyên gia gi

Giám đ cố

Phòng t

ch c

ự

ả

Ban qu n lý d án

Phòng khác

ổ ứ hành chính

ế Phòng k toán tài chính

ấ

ả

Chuyên viên qu n ả lý tài chính

Chuyên viên qu n ả lý s n xu t

Chuyên viên marketing

ạ ộ ỏ ự ự ầ ả ơ ự ả qu n lý d án có xu h ầ ự c u d phòng h n là do nhu c u th c cho ho t đ ng qu n lý d án.

…

ổ ứ ự ả Hình 5. Mô hình t ch c chuyên trách qu n lý d án

ả ế ợ ự ữ ả h. Mô hình qu n lý d án theo ma tr n

ừ ự ế ợ ự ả

ứ ậ ậ ạ ạ ậ : Mô hình này k t h p gi a mô hình qu n lý ự d án theo ch c năng và mô hình qu n lý chuyên trách d án. T s k t h p này hình thành ế ậ hai lo i ma tr n: ma tr n m nh và ma tr n y u

ư ể Mô hình này có u đi m:

152

ự ự ự ủ ệ ệ ả ế Mô hình này giao quy n cho Ch nhi m d án qu n lý, th c hi n d án đúng ti n

ạ ệ ề ượ ộ đ , trong ph m vi kinh phí đ c duy t.

ượ ố ợ ự Các tài năng chuyên môn đ c phân ph i h p lý cho các d án khác nhau.

ắ ự ứ ế ả ạ Kh c ph c đ

ụ ượ ả ể ở ề ế ụ ự ứ ệ ạ c h n ch c a mô hình qu n lý theo ch c năng. Khi k t thúc d án i phòng ch c năng

ế ủ các thành viên ban qu n lý d án có th tr v ti p t c công vi c cũ t ủ c a mình.

ạ ạ ơ ề ơ ướ ầ ủ c yêu c u c a khách hàng

T o đi u ki n ph n ng nhanh h n, linh ho t h n tr ữ ả ứ ị ườ ệ ổ ủ và nh ng thay đ i c a th tr ng.

ượ ủ ể Nh c đi m c a mô hình này là:

ế ự ả ặ

ế ị ế ế ề ưở ệ ự ẽ ả ự ượ ệ N u vi c phân quy n quy t đ nh trong qu n lý d án không rõ ràng ho c trái c, trùng chéo s nh h ng đ n ti n trình th c hi n d án. ng

ề ế ủ ệ

ự ế ị ế ị ư ậ ộ

ả V lý thuy t các Ch nhi m d án qu n lý các quy t đ nh hành chính, nh ng ng ỹ ạ ầ ươ ậ ượ ệ ữ ề r t quan tr ng đ ườ i quy n h n và ể ọ ng là m t y u t ng l

ủ ự ả ứ ự ế ứ đ ng đ u b ph n ch c năng ra quy t đ nh k thu t. Nh ng trên th c t ộ ế ố ấ ỹ ứ ạ trách nhi m khá ph c t p. Do đó, k năng th ả đ m b o thành công c a d án.

ắ ậ ộ

ạ ẽ ặ ệ ệ ả ự ả

Mô hình này vi ph m nguyên t c t p trung dân ch trong qu n lý. Vì m t nhân viên ng nên s g p khó khăn khi ph i quy t đ nh th c hi n l nh nào trong ệ ủ ế ị ẫ ườ ừ ả ấ hai nhà qu n lý c p trên mâu thu n nhau. ủ ưở ợ ng h p hai l nh t có hai th tr tr

ự ả ậ Hình 6. Mô hình qu n lý d án theo ma tr n

ứ ự ầ ư ữ ự ọ ả  Nh ng căn c l a ch n mô hình qu n lý d án đ u t

153

ọ ả ự ữ ư

ự ể ự ờ ủ ị

ộ ấ ị ố ượ ự ự ự

ệ ầ ầ ọ ọ

ệ ồ ự ủ ấ ề ự ơ ấ ỗ ự ộ ả ưở ứ ứ ố ố ng th c th ng nh t các n l c, c c u quy n l c, m c đ nh h

ố ơ ả ầ ự c b n nh quy mô Đ l a ch n mô hình qu n lý d án c n d a vào nh ng nhân t ể ủ ự ệ ử ụ ự d án, th i gian th c hi n, công ngh s d ng, đ b t đ nh và r i ro c a d án, đ a đi m ờ ệ ự ự th c hi n d án, ngu n l c và chi phí cho d án, s l ng d án th c hi n trong cùng th i ỳ k và t m quan tr ng c a nó. Ngoài ra cũng c n phân tích các tham s quan tr ng khác là ệ ố ươ ng và h th ng ph thông tin.

ầ ư ủ ự ụ ả 9.1.1.3 M c tiêu c a qu n lý d án đ u t

ố ự ệ là ủ a. M c tiêu chung c a qu n lý d án đ u t

ộ ế ứ ừ ự ố

ố ế ượ ớ ả ể c phát tri n kinh t ấ ả ồ

ố ộ

ệ ề ườ ọ

ầ ư ự ệ

ố ả ủ ầ ư ả ế

t k k thu t đ ả ế ữ ệ ầ ư Đáp ng t ệ ấ t nh t vi c th c hi n các ờ ỳ ủ xã h i trong t ng th i k c a qu c gia. Huy ướ ậ ố c, t n trong và ngoài n ề t các ti m năng và tài nguyên thiên nhiên, đ t đai, lao đ ng và các ti m ử ụ ng sinh thái, ch ng m i hành vi tham ô, lãng phí trong s d ng , xây ả ự ờ ng và th i

ự ụ ủ ụ m c tiêu c a chi n l ầ ư ử ụ ộ đ ng đ i đa s d ng v i hi u qu cao nh t các ngu n v n đ u t ấ ụ d ng và khai thác t ệ ả năng khác, b o v môi tr ầ ư ả ế ố . Đ m b o quá trình th c hi n đ u t và khai thác các k t qu c a đ u t v n đ u t ệ ậ ượ ả ế ế ỹ ạ ự d ng công trình theo quy ho ch ki n trúc và thi c duy t, đ m b o s ấ ượ ả ự ụ ỹ ề b n v ng và m quan, áp d ng công ngh xây d ng tiên ti n, đ m b o ch t l ợ lý. ớ ạ h n xây d ng v i chi phí h p

ố ả ụ ộ ừ ầ ư b. Trên giác đ t ng c s ệ ơ ở, doanh nghi p có v n đ u t

ả ố c hi u qu kinh t

ấ ệ ấ ị ế ơ ở ạ ượ

ạ suy cho cùng là nh m đ t đ th p nh t trong m t th i gian nh t đ nh trên c s đ t đ ẩ ạ

ả

ạ ượ ờ ự ấ ượ ự ạ ớ ứ ộ ầ ư ụ ả ả ụ ệ

ế ế ạ ấ ấ ậ ư ằ t ư ấ ộ t ủ ừ ừ t ng giai đo n c a t ng d án đ u t ả ả ủ c a qu n lý là đ m b o ch t l ớ toán, tính toán. V i giai đo n th c hi n đ u t ấ ượ ộ ti n đ , ch t l ng v i

ộ

ớ chi phí th p nh t. Còn v i giai đo n v n hành các k t qu đ u t ớ ố ớ ồ ủ v n đã b ra và có lãi đ i v i các công cu c đ u t ộ ầ ư ả ấ ỏ ả ố ệ ấ ớ ế ặ ầ ủ , m c tiêu c a qu n lý đ u ầ ấ ớ tài chính cao nh t v i chi phí v n đ u ủ ả ụ c các m c tiêu qu n lý c a ầ ư ủ ế ị ầ ư . V i giai đo n chu n b đ u t , m c tiêu ch y u ự ế ủ ứ ng và m c đ chính xác c a các k t qu nghiên c u, d ả ả ủ ế ủ , m c tiêu ch y u c a qu n lý là đ m b o ả ầ ư ấ s n xu t ấ ố ớ xã h i cao nh t v i chi phí th p nh t đ i v i c hi u qu kinh t

ầ ư là nhanh chóng thu h i đ kinh doanh, ho c đ t đ ạ ộ các ho t đ ng đ u t ạ ượ khác

ụ ệ ự ự

ộ ờ ế

ơ ả ủ ậ ọ ầ ề ặ ể ể ặ

ả M c tiêu c b n c a qu n lý d án nói chung là hoàn thành các công vi c d án theo ạ ấ ượ ỹ ng trong ph m vi ngân sách và theo ti n đ th i gian cho đúng yêu c u k thu t và ch t l ễ ẽ ớ ụ phép. V m t toán h c, ba m c tiêu này liên quan ch t ch v i nhau và có th bi u di n theo công th c:ứ

C = f(P,T,S)

Trong đó:

C: Chi phí

ứ ộ ệ ế ả P: M c đ hoàn thành công vi c (k t qu )

ế ố ờ T: Y u t th i gian

ự ạ S: Ph m vi d án

ươ ế ố ủ ấ ộ ộ ng trình trên cho th y chi phí là m t hàm c a các y u t

Ph ệ ự ệ ạ ờ ứ : m c đ hoàn thành ủ ự ự công vi c, th i gian th c hi n và ph m vi d án. Nói chung, chi phí c a d án tăng lên khi

154

ệ ố ơ ủ ự ạ ờ ệ ng hoàn thi n công vi c t t h n, th i gian kéo dài thêm và ph m vi c a d án

ấ ượ ch t l ượ đ ở ộ c m r ng.

ờ ệ ệ ứ ộ Ba y u t

ọ ự : th i gian, chi phí, và m c đ hoàn thi n công vi c có quan h ch t ch ể

ự ả ố ố ớ ủ ừ ố ụ ạ ượ ế c k t qu t

ụ ệ ữ t đ i v i m c tiêu này thì th ễ ụ ự ả

ụ ườ ụ ụ ệ ổ ộ

ề

ấ ấ ả ự ế

ự ệ ạ ủ ả ả ụ ế ổ

ườ ự ệ ổ

ữ ụ ộ ỹ ủ ả ổ ọ

ẽ ặ ế ố ữ ớ ầ v i nhau. T m quan tr ng c a t ng m c tiêu có th khác nhau gi a các d án, gi a các ườ ả ờ ố ớ ừ n ph i th i kì đ i v i t ng d án. Mu n đ t đ ạ ộ ng di n ra ho t “hy sinh” m t hay hai m c tiêu kia. Trong quá trình qu n lý d án th ể ộ ổ đ ng đánh đ i m c tiêu. Đánh đ i m c tiêu d án là vi c hy sinh m t m c tiêu nào đó đ ự ằ ờ ụ ệ ố ơ t h n m c tiêu kia trong đi u ki n th i gian và không gian cho phép, nh m th c hi n t ụ ệ ệ ố ự t c các m c tiêu dài h n c a quá trình qu n lý d án. N u công vi c th c hi n t t nh t t ạ ạ ế ễ ự d án di n ra theo đúng k ho ch thì không ph i đánh đ i m c tiêu. Tuy nhiên k ho ch ự ề th c thi công vi c d án th ng có nh ng thay đ i do nhi u nguyên nhân khách quan và ệ ủ ch quan khác nhau nên vi c đánh đ i m c tiêu là m t k năng quan tr ng c a nhà qu n lý ự d án.

ự ả ự 9.1.1.4 Lĩnh v c qu n lý d án

ả ả ầ ượ Theo đ i t c xem xét,

ố ượ ng qu n lý, qu n lý d án bao g m 9 lĩnh v c chính c n đ ệ ồ ố ế ự ị ự ứ ứ ả nghiên c u (theo vi n nghiên c u Qu n tr D án Qu c t ự PMI) là:

ủ ự ự ả ộ Các n i dung c a 9 lĩnh v c qu n lý d án.

ậ ả ạ ờ ả ổ ế ạ L p k ho ch t ng Qu n lý ph m vi Qu n lý th i gian

quan ự ạ ị ệ ị Xác đ nh ph m vi d án Xác đ nh công vi c

ậ ạ ế L p k ho ch ế ậ ạ ự ờ ạ L p k ho ch ph m vi D tính th i gian

ự ế ạ ệ Th c hi n k ho ch ả ổ ế ả ộ Qu n lý ti n đ

ạ Qu n lý thay đ i ph m vi ả ổ ữ Qu n lý nh ng thay đ i

ả ấ ượ ả ả Qu n lý chi phí Qu n lý ch t l ng ự Qu n lý nhân l c

ậ ế ạ ế ạ

ồ L p k ho ch ngu n l cự ấ ậ L p k ho ch ch t ngượ l ự ạ ậ L p k ho ch nhân l c, ề ươ ti n l ế ng.

ấ ượ ả ể ụ ạ Tính toán chi phí ả Đ m b o ch t l ng Tuy n d ng, đào t o

ấ ượ ả Qu n lý ch t l ng ể Phát tri n nhóm ậ ự L p d toán

ả Qu n lý chi phí

ả ạ ộ ả ự ả Qu n lý thông tin Qu n lý ho t đ ng cung ủ Qu n lý r i ro d án

ứ ng, mua bán ủ ả ị Xác đ nh r i ro

ạ ế ậ L p k ho ch qu n lý thông tin ứ ế ạ K ho ch cung ng ứ ộ ủ Đánh giá m c đ r i ro

ự ng trình ố Xây d ng kênh và phân ph i thông tin ầ ự ấ ọ L a ch n nhà cung c p, ổ ứ ấ ch c đ u th u t ả ươ ự Xây d ng ch ầ ư ủ qu n lý r i ro đ u t

ộ Báo cáo ti n đế ồ

ứ ế ợ ả Qu n lý h p đ ng, ti n ộ đ cung ng

155

ổ ạ ổ ứ ự ự 1. L p k ho ch t ng quan: là quá trình t ch c d án theo m t trình t

ụ

ộ ệ ụ ể ả ả ủ ự ữ ự ệ ệ ả

ự ủ ự ượ ế ợ ộ ệ ậ ế logic, là vi c ộ ị ạ ế t hóa các m c tiêu c a d án thành các công vi c c th và ho ch đ nh m t chi ti ươ ch ng trình th c hi n nh ng công vi c đó nh m đ m b o các lĩnh v c qu n lý khác nhau c a d án đã đ ằ ầ ủ c k t h p m t cách chính xác và đ y đ .

ả ự ự ệ ệ ị

ụ ự ề ự ầ ộ ị ụ ệ 2. Qu n lý ph m vi d án: là vi c xác đ nh, giám sát vi c th c hi n m c đích, m c ệ ượ c th c hi n, công

ạ ủ ự ằ ệ ủ ự ệ ạ tiêu c a d án, xác đ nh công vi c nào thu c v d án c n đ vi c nào n m ngoài ph m vi c a d án.

ờ ệ ậ ế ạ

ả ằ ộ ờ ả ả ả ỗ

ố ỉ ộ ự ờ ạ ắ ầ ế ế 3. Qu n lý th i gian là vi c l p k ho ch, phân ph i và giám sát ti n đ th i gian ệ ự nh m đ m b o th i h n hoàn thành d án. Nó ch rõ m i công vi c ph i kéo dài ờ ẽ s hoàn thành. bao lâu, khi nào b t đ u, khi nào k t thúc và toàn b d án bao gi

ự ự ự

ả ế ệ ổ ứ ố ệ ừ ộ ệ 4. Qu n lý chi phí d án là quá trình d toán kinh phí, giám sát th c hi n chi phí theo ộ ự ch c, phân tích s li u và

ữ ệ ti n đ cho t ng công vi c và toàn b d án, là vi c t ề báo cáo nh ng thông tin v chi phí.

ự ẩ

ữ ẩ ể ả ự ả ả ả ng cho vi c th c hi n d án, đ m b o ch t l ấ ng d án là quá trình tri n khai giám sát nh ng tiêu chu n ch t ấ ượ ng s n ph m d án ph i đáp

ự ệ ủ ầ ư ả ấ ượ 5. Qu n lý ch t l ượ ự ệ l ố ủ ứ ng mong mu n c a ch đ u t .

ả ự ỗ ự ủ ẫ ọ

ệ ướ ệ ữ ủ ấ ng d n, ph i h p nh ng n l c c a m i thành viên ệ ử ự

6. Qu n lý nhân l c là vi c h ự ự ượ ủ ự ả ế ứ ệ ộ ố ợ ụ tham gia d án vào vi c hoàn thành m c tiêu c a d án. Nó cho th y vi c s ụ d ng l c l ng lao đ ng c a d án hi u qu đ n m c nào.

ả ả ố ộ

ự ữ ấ ả ấ ớ

ả 7. Qu n lý thông tin là quá trình đ m b o các dòng thông tin thông su t m t cách nhanh nh t và chính xác gi a các thành viên d án và v i các c p qu n lý khác nhau.

ủ ự ố ủ ủ ệ ượ ng hóa m c đ ứ ộ

ệ 8. Qu n lý r i ro là vi c nh n di n các nhân t ạ ư ả ậ ố ạ ủ ừ ế ả r i ro c a d án, l ủ r i ro và có k ho ch đ i phó cũng nh qu n lý t ng lo i r i ro.

ợ ự

ủ ự ả ươ ợ

ự ế ầ ị ọ 9. Qu n lý h p đ ng và ho t đ ng mua bán c a d án là quá trình l a ch n nhà cung ệ ề ồ ng, qu n lý các h p đ ng và đi u hành vi c t cho d án. ạ ộ ả ồ ụ ấ ị ng l c p hàng hóa và d ch v , th ậ ệ mua bán nguyên v t li u, trang thi ượ ụ ế ị t b , d ch v … c n thi

ầ ư ự ộ ả 9.1.1.5 Cán b qu n lý d án đ u t

ộ ả ầ ư ủ ứ ự  Ch c năng c a cán b qu n lý d án đ u t

ả ộ ơ ấ ổ ọ ứ ự Cán b qu n lý d án gi ch c d án.

ữ ứ ự ơ ả ầ ữ ộ m t vai trò r t quan tr ng trong c c u t ự ủ ấ ả ộ Nh ng ch c năng c b n c n có c a cán b qu n lý d án là:

ạ ậ ế ủ ậ ụ ự ụ ệ ạ ả

ế ụ ả ộ ấ ng pháp đ đ t các m c tiêu đó m t cách nhanh nh t. Cán b

ể ạ ầ ụ ụ ự ệ

ị ồ ự ỉ ả ạ ả ạ ề ớ L p k ho ch d án: M c đích c a l p k ho ch là đ m b o th c hi n m c tiêu ộ ự ủ c a d án và ch ra ph ự qu n lý d án ph i quy t đ nh cái gì c n làm, m c tiêu và công c th c hi n trong ph m vi gi ự ươ ế i h n v ngu n l c.

ự ế ị ự ụ ộ

ổ ứ ệ ự ệ ạ ủ ọ

ự ế ế ấ

ự ự ạ ể ế ế ế ạ ằ ắ ộ ợ ệ ự ả ệ T ch c th c hi n d án: Cán b qu n lý d án có nhi m v quy t đ nh công vi c ọ ệ ư ế ượ đ c th c hi n nh th nào. H có trách nhi m l a ch n, đào t o các thành viên c a nhóm ủ ệ ả ự d án, báo cáo k t qu và ti n trình th c hi n d án c a nhóm cho c p trên, thông tin cho ả t và có k ho ch cho giai đo n sau nh m huy đ ng và s p x p h p lý c nhóm đ cùng bi

156

ậ ư ổ ứ ế ị ự ự ề ằ ố , thi

ố ợ ườ ả ữ ệ ệ ữ ị ệ t b và ti n v n. T ch c th c hi n d án nh m ph i h p hi u i tham gia

ồ ự các ngu n l c, v t t qu gi a các bên tham gia, phân đ nh rõ vai trò và trách nhi m cho nh ng ng d án.ự

ụ ự ệ ẫ ậ ả ộ

ướ ỷ ế ộ ọ

ự ượ ự ự ệ ằ ả ỉ ạ ỉ ạ ả Ch đ o h ng d n: Sau khi nh n nhi m v qu n lý, cán b qu n lý d án ch đ o ố ợ ề ẫ ng d n, u quy n, khuy n khích đ ng viên, ph i h p m i thành viên trong nhóm ả ố ợ ệ ố ự t d án, ph i h p các l c l ng nh m đ m b o th c hi n thành công d án. ướ và h ự th c hi n t

ộ ả ứ ả

ỹ ể ể ự ế ộ

ể ấ ượ ướ ử ự ầ ẩ

ự ờ

ậ ườ ồ c bao g m: đo l ự ố ộ ệ ố ệ ố ệ ệ ờ ự ử ệ ể ả ậ ẩ Ki m tra giám sát: Cán b qu n lý d án có ch c năng ki m tra giám sát s n ph m ộ ờ ự ng, k thu t, ngân sách và ti n đ th i gian. Ki m tra giám sát là m t quá d án, ch t l ự ữ ng, đánh giá và s a ch a. C n xây d ng các tiêu chu n th c trình 3 b ồ ự ể hi n, các m c th i gian và d a vào đó đ so sánh đánh giá tình hình th c hi n d án, đ ng ữ th i ph i xây d ng m t h th ng thông tin h u hi u đ thu th p và s lý s li u .

ứ ự Ch c năng thích ng: Trong ho t đ ng, cán b qu n lý d án th

ứ ớ ạ ộ ế ộ ế ổ ừ ữ ả ng xuyên ph i ự ẩ đó d n đ n nh ng k ho ch, các hành đ ng, chu n m c

ẫ ậ ầ ườ ộ ườ ả ạ ứ ệ ạ ổ ớ ữ ố ầ đ i đ u v i nh ng thay đ i, t ự th c hi n cũng thay đ i theo và do v y c n linh ho t thích ng v i môi tr ng.

ộ ả ầ ư ủ ự ỹ  K năng c a cán b qu n lý d án đ u t

ạ ủ ự ả

ỹ ố ợ ệ

ể ỹ ấ ị ự ề ự ế ộ ấ ầ ự ữ ế ả ẩ ỉ ạ ơ ả ỹ K năng lãnh đ o: Đây là k năng c b n c a cán b qu n lý d án đ ch đ o, ướ ng, khuy n khích và ph i h p các thành viên cùng th c hi n d án. K năng này ể ộ ự t, có quy n l c nh t đ nh đ

ự ị đ nh h ỏ đòi h i các cán b qu n lý d án có nh ng ph m ch t c n thi ụ ạ đ t m c tiêu d án.

ế ự ự ả

ố ấ ố ợ ả ữ ộ ứ ộ ơ

ệ ả ạ

ữ ỹ ứ ự ữ

ầ ườ ữ ự ể ệ Giao ti p và thông tin trong qu n lý d án: Cán b qu n lý d án có trách nhi m ậ ộ ph i h p, th ng nh t các hành đ ng gi a các b ph n ch c năng và nh ng c quan liên ế ế ự ể ự ấ ầ ệ quan đ th c hi n công vi c d án nên r t c n thi t ph i thông th o k năng giao ti p. ộ ỹ ỏ ỹ ả Cán b qu n lý d án c n gi i k năng thông tin, k năng trao đ i tin t c gi a các thành ự viên d án và nh ng ng ổ i liên quan trong quá trình tri n khai d án.

ượ ố ợ ể ng l ng và gi K năng th i quy t khó khăn v

ả ự

ỹ ằ ươ ả ượ ự ự ượ ọ ố ỹ c s quan tâm ươ ệ ng gi ng l

ự ỏ ớ ấ i v i c p trên và các phòng ch c năng đ giành đ ủ ồ ự ầ ự ế ướ ế ng m c: Đ ph i h p m i c ộ ộ ắ g ng nh m th c hi n thành công d án bu c các cán b qu n lý d án ph i có k năng th ủ ấ c a c p trên và giành đ ngu n l c c n thi ắ ả ể ứ ạ ộ t cho ho t đ ng d án.

ế ụ ữ ộ ị

ỹ ộ ự ế ợ

ọ ệ K năng ti p th và quan h v i khách hàng: M t trong nh ng nhi m v quan tr ng ị ố ạ ộ t công tác ti p th ề ệ ạ ả ệ ượ ệ ớ ủ c a cán b qu n lý d án là tr giúp trong ho t đ ng Marketing. Làm t ẽ s giúp cho vi c duy trì đ i, tăng thêm khách hàng ti m năng. c khách hàng hi n t

ỹ ự ứ

ươ ặ ữ ệ

ọ ọ ế ị ệ ệ ế ế ề ắ ỹ ị ệ ự ng án và cách th c th c hi n các công vi c ề ữ t trong nh ng đi u ki n thi u thông tin ờ ầ c quy t đ nh đúng đ n và k p th i c n đ n nhi u k năng

ề ợ ủ ượ ự ế ị K năng ra quy t đ nh: L a ch n ph ế ị ấ ự d án là nh ng quy t đ nh r t quan tr ng, đ c bi ể ổ và có nhi u thay đ i. Đ ra đ ả ộ ổ t ng h p c a cán b qu n lý d án.

ộ ưở ự ế ố ả ng ph i là ng ấ ầ ch t c n thi

Cán b qu n lý d án lý t ỹ ủ ườ i có đ các t ậ ả ả ộ ị

ơ ả ứ ữ ể ặ ả ớ ộ t liên quan ả ộ ỹ ế đ n k năng qu n tr , trình đ chuyên môn k thu t và tính cách cá nhân. Cán b qu n lý ự d án có nh ng đ c đi m khác nhau c b n so v i cán b qu n lý ch c năng.

ơ ả ữ ữ ự ứ ể ả ả Nh ng đi m khác nhau c b n gi a nhà qu n lý d án và nhà qu n lý ch c năng:

157

ứ ả ả ự Nhà qu n lý ch c năng

ộ ỏ Nhà qu n lý d án ợ ứ ổ ế ể ườ ự i trong lĩnh v c i có ki n th c t ng h p, hi u bi

ả ọ ự Là m t chuyên gia gi chuyên môn h qu n lý

ỹ ế ậ ử ụ ề ỹ ợ ổ

ạ ế ậ ệ ố ạ T o k năng phân tích (cách ti p c n phân tích) ế t Là ng ệ ề nhi u lĩnh v c chuyên môn, có kinh nghi m phong phú M nh v k năng t ng h p (s d ng cách ti p c n h th ng)

ườ ộ ọ ổ ứ i giám sát k ỹ ườ i,

ậ ợ ố ch c, ph i h p m i ng ệ ự

ư ộ ố ậ ề ị ọ ệ ệ Nh m t đ c công, m t ng ự thu t v lĩnh v c chuyên sâu ự ệ Ch u trách nhi m l a ch n công ngh

ự ố ớ ế ạ

ự ộ Là m t nhà t ọ ộ m i b ph n cùng th c hi n d án ị ứ ổ ch c, Ch u trách nhi m đ i v i công tác t ẫ ướ ộ ậ ể ụ ng d n tuy n d ng cán b , l p k ho ch, h ả và qu n lý d án.

ầ ư ụ ự ệ ả ơ ế 9.1.2 Nhi m v và c ch qu n lý d án đ u t

ụ ủ ầ ư ự ệ ả 9.1.2.1 Nhi m v c a công tác qu n lý d án đ u t

ụ ả ề ệ ướ  Nhi m v qu n lý v phía Nhà n c:

ự ế ượ ướ ng; cung c p thông tin, d

ầ ư ị ươ ấ ng cho các đ a ph ự ng và vùng

Xây d ng các chi n l ẫ ể ướ ng d n đ u t báo đ h ơ ở ướ ổ lãnh th làm c s h ạ ế ể c phát tri n, k ho ch đ nh h ị ạ ế . Xây d ng k ho ch đ nh h ầ ư ẫ cho các nhà đ u t ự ầ ư ng d n đ u t ị ướ .

ế ầ ư ư ậ ự Xây d ng lu t pháp: quy ch và các chính sách qu n lý đ u t

ự nh lu t xây d ng, ầ ậ ấ ậ ấ ế ậ ậ ả ệ ườ ậ ậ ầ ư ả ng, lu t đ t đai, lu t đ u th u... lu t thu , lu t đ u t , lu t b o v môi tr

ạ ườ ế ị ng kinh t

ậ ợ thu n l ướ ị ự ạ T o môi tr ế thông qua các k ho ch đ nh h ạ ộ ổ i và quy đ nh khuôn kh pháp lý cho ho t đ ng ầ ậ ng, d báo thông tin, lu t pháp và chính sách đ u

ầ ư đ u t .ư t

ư ủ ủ ầ ự , ch th u xây d ng, ng

ị ộ ậ ữ Đi u hoà thu nh p gi a ch đ u t v n, thi

ự ứ t k ... ph c v đ u t i lao đ ng trong lĩnh v c th c hi n đ u t

ụ ư ấ ộ ề ị ườ ự ệ ế ể ế ế ệ ự ng và th c hi n đ u t

ự ộ

ầ ư ổ ầ ư ự ầ ư ộ ồ ưỡ ị ề ạ ấ ạ ộ ầ ộ ườ i lao đ ng và ả ụ ụ ầ ư . Có chính sách đãi ng tho đáng ệ . T ch c các doanh nghi p Nhà ướ ỉ c vào lĩnh v c ch có Nhà n ứ , quy đ nh ch c danh và tiêu ẩ ộ ng cán b và x lý v n đ cán b thu c th m

ề ự ượ ng d ch v , t các l c l ườ ố ớ đ i v i ng ướ n t th tr c đ tham gia đi u ti ớ ả ệ ự m i đ m nhi m. Xây d ng chính sách cán b lĩnh v c đ u t ử ộ ẩ chu n cán b ; quy ho ch đào t o b i d ướ ề quy n Nhà n c.

ướ ạ ộ ố ớ ầ ư ộ c đ i v i toàn b ho t đ ng đ u t ố , ch ng

ệ ự ể ự ủ ự Th c hi n s ki m soát c a Nhà n ầ ư ệ ượ ng tiêu c c trong đ u t . các hi n t

ả Đ m b o đáp ng đòi h i phát tri n c a đ t n

ỏ ề ế c theo đ ề ệ ể ủ ấ ướ ế Vi ườ t Nam sang n n kinh t ố ng l ế ị ườ th tr ạ ộ i mà các Đ i h i ị ng theo đ nh

ả ạ ộ ủ ộ ợ ứ ể ả Đ ng đã v ch ra, chuy n bi n n n kinh t ướ ng xã h i ch nghĩa m t cách h p lý. h

ụ ủ ự ể ệ ả

ứ ề ả ợ ậ ế , th ch và ph ậ t Nam đ xây d ng lu t ế

ướ V n d ng kinh nghi m c a các n ầ ư ả ể ng th c qu n lý đ u t ướ ệ ớ ươ ệ l ở ộ nói chung và m r ng quan h v i các n ệ c vào hoàn c nh Vi ầ ủ ớ phù h p v i yêu c u c a qu n lý n n kinh t ự ầ ư c khác trong lĩnh v c đ u t .

158

ề ả ố ấ ử ụ ầ ư ừ ả ừ Đ ra các gi i pháp qu n lý s d ng v n c p phát cho đ u t t khâu

ị ủ ươ ầ ư ạ , phân ph i v n, quy ho ch, thi

ng đ u t ệ ử ụ ố ố ố ể ả ồ ngân sách, t ắ ằ

ố ổ ộ ề ể ế ế ế xác đ nh ch tr t k và thi công xây l p công ả ợ ệ trình. Qu n lý vi c s d ng các ngu n v n khác đ có các bi n pháp thích h p nh m đ m ả ự . b o s cân đ i t ng th toàn b n n kinh t

ề ự ằ ả

Đ ra các bi n pháp nh m đ m b o ch t l ả ấ ượ ng các công trình xây d ng, ộ ườ ả i tiêu dùng và an toàn cho xã h i. ệ ề ợ ủ i c a ng ả đ m b o quy n l

ạ ộ ồ ầ ư ừ ỏ ố ế ả t khi b v n đ n khi thanh lý các tài s n do

ộ ả Qu n lý đ ng b ho t đ ng đ u t t o ra. ầ ư ạ đ u t

ầ ư ớ ướ ắ ợ ẩ ị Có ch tr ồ ự c ngoài, chu n b ngu n l c

ủ ươ ng đúng đ n trong h p tác đ u t ấ ậ v i n ầ ư ớ ướ ộ ợ ề v tài chính, v t ch t, lao đ ng cho h p tác đ u t v i n c ngoài.

ơ ị ơ ở ụ ả ủ ệ  Nhi m v qu n lý c a các đ n v c s

ổ ứ ự ộ ơ ượ c

ệ ừ T ch c th c hi n t ng công cu c đ u t ồ ầ ư ụ ể ủ ơ ị c th c a d n v theo d án đã đ ị ự ậ ế ớ ệ ệ ợ duy t thông qua các h p đ ng ký k t v i các đ n v có liên quan theo pháp lu t hi n hành.

ử ụ ầ ư ự ệ t ậ và v n hành

Qu n lý s d ng ngu n v n đ u t ế ầ ư ừ khi l p d án, th c hi n đ u t ệ ự ả ả ầ ư ậ ự ượ ồ ầ ố ề theo yêu c u đ ra trong d án đ c duy t. các k t qu đ u t

ả ấ ượ ạ ộ ủ ạ ng, ti n đ và chi phí c a ho t đ ng đ u t ầ ư ở ừ t ng giai đo n khác

Qu n lý ch t l ừ ộ ủ ự ạ ộ ộ ự ế nhau, t ng ho t đ ng khác nhau c a d án và toàn b d án.

ầ ư ề ị v phía Nhà n c và v phía các c s s n xu t kinh doanh d ch v

ơ ở ả ướ ừ ấ ọ ề ạ ừ ừ ằ ướ t cho rõ nh m tránh tình tr ng Nhà n ụ c v a là tr ng tài v a là v a là

ả Qu n lý đ u t ượ ệ c phân bi ệ ự i th c hi n ầ c n đ ườ ng

ự ữ ả ầ ư ề ướ ề v phía Nhà n c và v phía các

 S khác nhau căn b n gi a qu n lý đ u t ả ị ụ ấ ơ ở ả c s s n xu t kinh doanh d ch v

ề ể ủ ể ạ ộ ế ả ả ấ V th ch qu n lý: Nhà n

ơ ở ả ướ ấ ủ ể ạ ộ ả c, còn các c s s n xu t kinh doanh là ch th qu n lý ho t đ ng đ u t ầ ư c là ch th qu n lý chung nh t ho t đ ng đ u t ầ ư ở

ủ ấ ướ c a đ t n ị ơ đ n v mình.

ề ạ ả ả V ph m vi và quy mô: qu n lý Nhà n

ẹ ở ỉ ừ ạ ủ ướ ở ầ t m vĩ mô bao quát chung, qu n lý c a c ệ ẻ ệ doanh nghi p ch bó h p ph m vi t ng doanh nghi p riêng l .

ủ ầ ư ụ

ả V m c tiêu: qu n lý c a Nhà n ả ạ ộ ướ c các ho t đ ng đ u t ợ ệ

ữ ạ ằ ấ ấ ơ ở ả ộ ị ố t là các l

i ích dài h n. Các c s s n xu t kinh doanh d ch v ế ự ủ ấ ậ ổ ệ i ích tr c ti p c a mình trong khuôn kh pháp lu t do Nhà n ủ ế nh m m c tiêu ch y u ọ i ích chung nh t cho m i thành viên ụ ướ c l

ị ả ề ụ ề ợ ủ ệ i c a qu c gia, b o v nh ng l là b o v quy n l ợ ặ ồ trong c ng đ ng, đ c bi ủ ế ừ ợ xu t phát ch y u t quy đ nh.

ể ầ ư ướ ỉ ề

ng và n i dung phát tri n đ u t ướ ự : Nhà n ề ng, đ a ra các d báo và thông tin v tình hình th tr ế c ch đ ra các chi n ị ườ ng, nhu

ề V ph ế ầ ư ộ ướ ươ ạ c và k ho ch đ nh h ề , đi u ti ng h ị ế ợ t l ượ l ầ c u đ u t ộ ư i ích cho toàn xã h i.

ộ ả ơ ở ệ

ơ ộ ầ ư ủ ệ ậ ệ

ầ ư ượ ưở ề ệ ự ủ ệ ộ ả ơ ở Trên giác đ qu n lý c a doanh nghi p, c s : các doanh nghi p, c s ph i nghiên ộ ầ ư ụ ể c th , ng các , đ

ứ ủ ứ c a mình, l p các d án cho các công cu c đ u t c u phát hi n các c h i đ u t ả ế ự ị tài chính c a công cu c đ u t ch u trách nhi m v hi u qu kinh t t c h ướ ủ ế ợ ị ự ề ợ i ích c a Nhà n t l i ích x ng đáng và ch u s đi u ti l c.

159

ộ ả Đ i v i các công cu c đ u t ầ ư ừ ố t v n ngân sách thì vai trò qu n lý c a Nhà n

ượ ế ả ố ớ ự ế ơ c quá chi ti ướ ụ ủ c c ế ể t vì không th qu n lý chi ti t

ạ ể th và tr c ti p h n, tuy nhiên cũng không đ ượ đ c và ề ự ủ ơ ở ch c s . vi ph m quy n t

ườ ầ ư ầ ư c t o ra môi tr i cho các nhà đ u t

ướ ế ề ợ ậ ợ thu n l ế ng, lu t pháp, quy ch thông tin và đi u hoà l

ng đ u t ậ ạ ộ ườ ị ơ ở ượ là c s đ thông qua i ích xã ổ ng và các khuôn kh pháp c ho t đ ng trong môi tr

ướ ạ ậ ướ ạ ả Qu n lý Nhà n ạ ế ượ các chi n l c, k ho ch đ nh h ủ ầ ư hôi. Còn các ch đ u t c t o ra. lu t do Nhà n

ả

ơ ở ỗ ợ ừ ướ c đóng vai trò h ị ể i b qu n lý và b ki m tra. Nhà n

ướ ướ ộ ả ị

ươ ế

ầ ư ư ệ ơ

ậ ế và ngh thu t ti n hành đ u t ậ ướ ị ự ể ề ả ươ V ph ng d n, h tr , giám ng pháp qu n lý: qu n lý Nhà n ể ằ ườ ị c qu n lý v a b ng sát ki m tra, các c s là ng ệ ậ ề ự quy n l c thông qua pháp lu t và quy đ nh hành chính có tính b t bu c, v a b ng các bi n pháp kinh t ng pháp thông qua các chính sách đ u t ế kinh t cách pháp nhân, bình ẳ đ ng tr ẫ ả ừ ằ ắ ằ ả ệ . Doanh nghi p qu n lý b ng ph ị ự ủ ch , có t ướ c. ầ ư ữ là nh ng đ n v t ủ ơ c pháp lu t, ch u s ki m tra c a c quan Nhà n

ề ề ầ ư ướ ả ơ ố c v đ u t

ạ ộ ệ ạ ộ ằ ắ ự ủ ằ V tài chính c quan qu n lý Nhà n ừ ngân sách, còn doanh nghi p ho t đ ng theo nguyên t c t

ặ ố ấ ộ ầ ư ố ớ ụ ấ ồ ho t đ ng b ng ngu n v n c p ố ch tài chính b ng v n ấ có, tín d ng ho c v n c p phát đ i v i các công cu c đ u t do ngân sách c p phát. phát t ự t

ơ ế ầ ư ự ả 9.1.2.2 C ch qu n lý d án đ u t

ẩ ả ủ ủ ể ầ ư

ậ ậ ủ ế ả C ch qu n lý đ u t ụ ả ậ

ề ệ ụ ể

ơ ủ ầ ư ể ề ứ ổ ứ ươ ầ

ặ ế ộ ơ ế ứ ậ ể ả ậ ấ

ể ả ch c qu n lý và ph ệ ố ầ ư ổ là h th ng t ầ ư ệ ố ạ ủ ơ ả ế ệ ố ế ả

ế trong đ u t

ầ ư ẩ ả ể ệ ế ế ế nh n th c v n d ng các quy lu t khách quan, ch y u là các quy lu t kinh t ả các đ c đi m và đi u ki n c th qu n lý (ch đ u t ) đ đi u khi n ho t đ ng đ u t ư ể ệ C ch qu n lý đ u th th hi n các hình th c t ả ủ ế Các b ph n c u thành ch y u c a c ch qu n lý đ u t ề qu n lý và quá trình đi u hành qu n lý, h th ng k ho ch đ u t ả ủ ầ ư ệ ố s n c a đ u t ậ lu t có liên quan đ n đ u t ầ ư ủ ơ ở là s n ph m ch quan c a ch th qu n lý đ u t trên c s ế ớ ợ , phù h p v i ầ ư ạ ộ . ả ng pháp qu n lý. ộ ứ ch c b máy ả , h th ng qu n lý tài ầ ư ệ ố , h th ng pháp ầ ư . , h th ng các chính sách và đòn b y kinh t ; các quy ch , th l khác trong đ u t qu n lý kinh t

ắ ươ ầ ư ự ả 9.1.3 Nguyên t c và ph ng pháp qu n lý d án đ u t

ầ ư ự ắ ả 9.1.3.1 Nguyên t c qu n lý d án đ u t

ả ướ ầ Nhà n c th ng nh t qu n lý đ u t

ự ộ ế ạ

ổ ấ ầ ư ể c phát tri n kinh t ạ ế ị

ố ế ượ v m c tiêu, chi n l ạ ọ ẩ ườ ự ệ ả

ự ế ế ỹ ế ậ ả

ướ ả ộ

ủ ự ươ ệ ặ ạ ố ớ ấ ả t c các thành ph n kinh xây d ng đ i v i t ể ạ ế ế ề ụ xã h i, quy ho ch và k ho ch phát tri n t ự ngành, lãnh th , quy ho ch và k ho ch xây d ng đô th và nông thôn; quy chu n và tiêu ấ ệ ử ụ ẩ ng sinh chu n xây d ng, l a ch n công ngh , s d ng đ t đai tài nguyên, b o v môi tr ạ ả ể ắ t k k thu t, ki n trúc, xây l p, b o hi m, b o hành công trình và các khía c nh thái, thi ử ụ ự xã h i khác c a d án. Riêng các d án s d ng v n ngân sách thì Nhà n c còn qu n lý ả ề v các m t th ố ế ủ ự ng m i, tài chính và hi u qu kinh t c a d án.

ự ạ ẩ

Đ m b o th c hi n đúng trình t ự ự ị ầ xây d ng theo 3 giai đo n là chu n b đ u ử ụ ự ầ ư đ u t ư ự ệ ế ả ệ , th c hi n đ u t ả ự ầ ư và k t thúc xây d ng đ a d án vào khai thác s d ng. ư t

ả ớ ị

Phân đ nh rõ ch c năng qu n lý Nhà n ứ ủ ơ ở ướ ở ầ c ướ ả ấ ứ ả ả ứ ầ t m vi mô c a c s , ch c năng qu n lý Nhà n ở ứ t m vĩ mô v i ch c năng qu n lý ả c và ch c năng qu n lý s n xu t kinh

160

ủ ầ ư ủ ệ ả ơ ị , các t ổ

ứ ư ấ ự ệ ướ doanh. Quy đ nh rõ trách nhi m c a các c quan qu n lý Nhà n ệ ch c t v n, các doanh nghi p có liên quan trong quá trình th c hi n đ u t c, ch đ u t ầ ư .

ươ ầ ư ự ả 9.1.3.2 Các ph ng pháp qu n lý d án đ u t

ộ ệ ủ ươ ụ ồ ng pháp giáo d c:

ộ ứ 1. Ph ộ ệ

ự

ệ ộ ả

gìn uy tín đ i v i ng ể ự ố ớ ặ ữ ộ

ạ ộ ả ể ả ỏ ộ ế ụ ề ộ ệ ặ ấ ườ i tiêu dùng. Các v n đ này đ c bi ầ ư ấ ả ủ do nh ng đ c đi m c a ho t đ ng đ u t ấ ượ giác trong lao đ ng cao đ đ m b o ch t l

ạ ấ ụ ụ N i dung c a các bi n pháp giáo d c bao g m giáo d c ề ầ ỷ ậ v thái đ lao đ ng, ý th c k lu t, tinh th n trách nhi m, khuy n khích phát huy sáng ệ ế ki n, th c hi n các bi n pháp kích thích s say mê hăng hái lao đ ng, giáo d c v tâm lý ề ữ ề tình c m lao đ ng, v gi t quan ự ầ ư ọ tr ng trong lĩnh v c đ u t (lao đ ng v t v , di ự ộ ng công trình tránh đ ng luôn đòi h i tính t ạ i gây th t thoát, lãng phí,...) tình tr ng phá đi làm l

ả ả ươ ươ ượ ử ụ Là ph ng pháp đ

ự

ế ng pháp hành chính: ế ủ c a m i n ả ế ủ ị ị

ủ ứ ỉ ế ự ế ề ổ ữ ầ ả

ọ ướ ả ằ ng qu n lý b ng nh ng văn b n, ch th , nh ng quy đ nh v t ng pháp này là góp ph n gi ạ ế

ễ ẫ ươ ượ c th hi n

ổ

ẩ ể ệ ở ữ ch c (g m c c u t ả ch c và ch c năng qu n lý) và tiêu chu n hoá t

ồ ẩ ổ ứ ộ

ả ng pháp hành chính trong qu n lý đ ề ặ ổ ứ ị ộ nh ng tác đ ng có tính n đ nh v m t t ứ ơ ấ ổ ứ ặ ộ ủ ch c). M t đ ng c a ph ệ ươ ề ầ ể ứ ự ế ấ ấ ả ả c s d ng trong qu n lý c lĩnh 2. Ph ả ủ ể ộ ộ ự c. Đây là cách th c tác đ ng tr c ti p c a ch th qu n v c xã h i và kinh t ứ Ư ữ ữ ố ượ ch c. u lý đ n đ i t ề ấ ươ ể i quy t tr c ti p và nhanh chóng nh ng v n đ đi m c a ph ộ ồ ư ụ ể c th , nh ng cũng d d n đ n tình tr ng quan liêu máy móc, b máy hành chính c ng ặ ặ ể ệ ở ộ ề hai m t: M t k nh và đ c đoán. Ph ể ế ệ ch c thông qua vi c th ch hoá tĩnh th hi n ứ ị ổ ứ ổ ứ ch c (đ nh m c t ề và tiêu chu n t ng pháp là s tác đ ng thông qua quá trình đi u ờ i quy t trong quá trình qu n lý. khi n t c th i khi xu t hi n và các v n đ c n gi

ộ ả ủ ự ươ ủ ể ố ượ ế Là s tác đ ng c a ch th qu n lý vào đ i t : 3. Ph

ế ươ ưở ề ng, ti n th

ẩ ế

ư ề nh ti n l ươ ớ ụ ế thông qua các chính sách và đòn b y kinh t

ủ ề ỉ

xã h i. Nh v y, ph

ụ ầ ư ủ ế

i ích kinh t ướ ầ ư ớ ự ế ợ ể ả ng qu n ạ ề ng, ti n ph t, ệ ự ng pháp hành chính d a vào m nh ẫ ế ể ướ ng d n, kích đ h ự ng tham gia quá trình th c ươ ng pháp kinh ng tham gia vào quá ủ ậ i ích c a t p th và

ườ ộ ng pháp kinh t ằ lý b ng các chính sách và đòn b y kinh t ậ ợ ả i nhu n, tín d ng, thu ,... Khác v i ph giá c , l ẩ ươ ệ l nh, ph ng pháp kinh t ữ ộ ố ượ thích, đ ng viên và đi u ch nh các hành vi c a nh ng đ i t ư ậ ộ ế ấ ị ầ ư ệ theo m c tiêu nh t đ nh c a n n kinh t hi n đ u t ự ả ố ượ ế ủ ế c a đ i t t trong qu n lý đ u t ộ ớ ợ ợ trình đ u t c, xã h i v i l v i s k t h p hài hoà l cá nhân ng ủ ề ợ ch y u d a vào l ủ i ích c a Nhà n .ư ự ầ t i lao đ ng trong lĩnh v c đ u

ậ ụ ươ ợ ả ả ng pháp

ả ủ ươ ổ 4. V n d ng t ng h p các ph ụ . áp d ng ph ạ ộ qu n lý trên đây trong qu n lý ho t đ ng ạ ộ ả ệ ng pháp này cho phép nâng cao hi u qu c a qu n lý trong ho t đ ng

ầ ư đ u t đ u tầ ư

ươ ể ạ ộ ầ ư ả ệ ng pháp toán h c:

ụ 5. Áp d ng ph ệ ọ Đ qu n lý ho t đ ng đ u t ụ ượ ị

ị ươ ệ t là ph ả ế ượ đ . Ph ệ ặ ng, đ c bi ạ ộ c áp d ng trong ho t đ ng qu n lý đ u t ả có hi u qu , bên ươ ng ầ ư

ế ố ầ ạ c nh các bi n pháp đ nh tính c n áp d ng các bi n pháp đ nh l pháp toán kinh t ng pháp toán kinh t ươ ồ bao g m ph ế ụ ng pháp toán th ng kê; Mô hình toán kinh t .

ụ ả ộ ố ầ ư ự 9.1.3.3 M t s công c qu n lý d án đ u t

Hệ th ngố lu tậ có liên quan đ nế hoạt đ ngộ đ uầ tư như lu tậ đ uầ t

lu tậ xây d ng,ự lu tậ đ tấ đai, luật b oả vệ môi trường, lu tậ lao đ ng,ộ ,ư luật công ty, lu tậ b oả hiểm, lu tậ

161

ả

m tộ lo tạ các văn b nả dưới luật kèm theo về qu nả lý hoạt đ ngộ đ uầ ti nề lương, sử d ngụ đ tấ tế bị, lao đ ng,ộ tài chính, v tậ t ,ư thi

thu ,ế luật phá s n và tư như các quy chế qu n lýả đai và tài nguyên thiên nhiên khác,...

ụ

ộ ạ ư Các chính sách và đòn b yẩ kinh tế như chính sách, giá c ,ả ti nề lương, xu tấ kh u,ẩ , ế chính sách khuy nế ỷ giá h i ố đoái, thưởng ph t ạ kinh t t chính tín d ng, nh p...ậ ố ịnh v ch ữ , nh ng quy đ ế ề ế đ h ch toán k toán, phân ph i thu ế thu , tài khích đ u ầ t

ứ ẩ ộ Các định m c và tiêu chu n quan t ọ r ng có liên quan ủ đ n lế ợi ích c a toàn xã h i.

ể ề ầ ư ự Quy ho ch ạ t ng th và chi t ổ i t cế ủa ngành và địa phương v đ u t và xây d ng.

ướ ế ề ầ ư Các k hoế ạch định h ng và k ho ạch tr c ti p ự ế v đ u t .

ự Danh m cụ các d án đ ầu t .ư

Các h pợ đ ngồ ký kết v iớ các cá nhân và đ nơ vị hoàn thành các công việc c aủ quá ự trình th c hi n d ệ ự án.

ệ ệ ủ Tài li u phân tích đánh giá k t qế u vàả hi u qu ả c a ho t đ ạ ộng đ u t ầ ư .

ầ ư ế ấ Các thông tin về tình hình cung c u,ầ kinh nghi mệ qu nả lý, giá c ,ả luật pháp c aủ . ề Nhà nước và các v n đ có liên quan đ n đ u t

ươ ầ ư ự ệ ả 9.1.3.4 Ph ng ti n qu n lý d án đ u t

Để qu nả lý ho tạ động đ uầ t

ầ ư ủ ừ ự ề ộ ,ư ngoài vi cệ ph iả sử d ngụ các công cụ trên đây ph iả có các phương ti nệ qu nả lý. Trong đi uề ki nệ ti nế bộ khoa h cọ kỹ thu tậ hi nệ nay, các nhà quản lý đ u tầ ư sử d ngụ r ngộ rãi hệ th ngố l uư trữ và xử lý thông tin hi nệ đ iạ (cả ph nầ ngươ ti nệ c ngứ về ph nầ mềm), hệ th ngố bưu chính vi nễ thông, thông tin liên lạc, các ph đi lại trong quá trình đi u hành và k iểm tra ho t ạ đ ng c a t ng d án đ u t .

162

ươ

ng 10

ế ộ ủ ự

ầ ư

ờ

ả

Qu n lý th i gian và ti n đ c a d án đ u t

ế ộ ự ầ ư ụ ủ ờ ệ ả 10.1.1 Khái ni m và m c đích c a qu n lý th i gian và ti n đ d án đ u t

ả ế ế ậ ộ ự ả ồ

ờ ị Qu n lý th i gian và ti n đ d án là quá trình qu n lý bao g m vi c thi ệ ệ ộ ự ệ ừ ệ ờ

ự ệ ự ư ồ ự ơ ở ữ

ề ấ ượ ị ạ t l p m ng ả công vi c, xác đ nh th i gian th c hi n t ng công vi c cũng nh toàn b d án và qu n lý ự ế ti n trình th c hi n các công vi c d án trên c s các ngu n l c cho phép và nh ng yêu ầ c u v ch t l ệ ng đã đ nh.

ụ ủ ả ờ

M c đích c a qu n lý th i gian là làm sao đ d án hoàn thành đúng th i h n trong ứ ể ự ữ ồ ự ạ ầ ị ờ ạ ề ấ ượ ph m vi ngân sách và ngu n l c cho phép, đáp ng nh ng yêu c u đã đ nh v ch t l ng

ờ ả ồ ự

ự ầ ộ ự ờ

ế ế ợ ườ

ườ ệ ệ ả ặ ư Qu n lý th i gian là c s đ giám sát chi phí cũng nh các ngu n l c khác c n cho ứ ng d án, ch c năng qu n lý th i gian và ti n đ quan ứ ầ ng vì nhu c u k t h p ph c ợ ự ng h p d án ph i đáp ườ t trong tr

ơ ở ể ả ườ ạ ộ ng ho t đ ng kinh doanh thông th ữ ụ ng xuyên liên t c gi a các công vi c, đ c bi ờ ạ ụ ể ủ ệ công vi c d án. Trong môi tr ơ ọ tr ng h n trong môi tr ạ ườ t p và th ộ ứ ng m t th i h n c th c a khách hàng.

ạ ệ 10.1.2 M ng công vi c

ụ ệ 10.1.3 Khái ni m và tác d ng

ậ ế ệ là k thu t bày k ho ch ti n đ , mô t d

ỹ ệ ế ả ướ ạ ộ ả ề ờ c xác đ nh c v th i gian và th t ơ ồ ố i d ng s đ m i quan ạ ứ ự ướ c sau. M ng tr

ạ ị ự ệ ạ ụ ệ M ng công vi c ượ ữ ệ h liên t c gi a các công vi c đã đ ệ ự ố ế công vi c là s n i k t các công vi c và các s ki n.

Tác d ng:ụ

ả ả ệ ươ ố ệ ủ ự ữ ệ Ph n nh m i quan h t ụ ng tác gi a các nhi m v , các công vi c c a d án.

ắ ầ ờ ạ ự ị ế Xác đ nh ngày b t đ u, ngày k t thúc, th i h n hoàn thành d án.

ự ữ ủ ơ ở ể ự ệ ệ ờ Là c s đ tính toán th i gian d tr c a các s ki n, các công vi c.

ả ượ ự ệ

ữ Nó cho phép xác đ nh nh ng công vi c nào ph i đ ể ự c th c hi n k t h p nh m ti ệ ị ồ ự ế ợ ằ ệ ờ ờ ồ ế ằ t ạ ượ c

ệ ụ ự ề ệ ki m th i gian và ngu n l c, công vi c nào có th th c hi n đ ng th i nh m đ t đ m c tiêu v ngày hoàn thành d án.

ơ ở ể ậ ự ề ế ể ế ế ạ ạ ộ Là c s đ l p k ho ch ki m soát, theo dõi k ho ch ti n đ và đi u hành d án.

ự ệ ầ ộ ẫ ữ ố ị

ạ ộ ố ạ ệ ụ ữ ệ ụ ệ ự ủ ế ộ ể Đ xây d ng m ng công vi c c n xác đ nh m i quan h ph thu c l n nhau gi a các ư ệ ự

công vi c d án. Có m t s lo i quan h ph thu c ch y u gi a các công vi c d án nh sau:

ắ ộ ủ ế ệ ả ụ m i quan h ph thu c b n ch t, t

ụ ậ + Ph thu c b t bu c là ỹ ộ ữ ố ệ ự ấ ấ ế ớ ạ ề ả ở ộ đây có bao hàm c ý gi ấ t t y u (ch y u là t ồ ự ậ i h n v ngu n l c v t

ế y u k thu t) gi a các công vi c d án, ch t.ấ

ộ + Ph thu c tùy ý

ố ượ ụ ơ ở ể ộ ượ ế ố ị ự ị ự ễ ả ự ở ề ụ ệ M i quan h này đ ệ là m i quan h ph thu c đ c xác đ nh d a trên c s hi u bi ự c xác đ nh b i nhóm qu n lý d án. ế t th c ti n v các lĩnh v c kinh t

163

ỹ ộ ế ự ơ ở ữ ậ ế ố ủ r i ro và có

ả ệ ề ợ ố ỉ xã h i k thu t liên quan đ n d án và trên c s đánh giá đúng nh ng y u t gi i pháp đi u ch nh m i quan h cho phù h p.

ộ ướ ữ ự ộ + Ph thu c h

ệ ụ ộ ủ ng ngo i ộ ự ệ ự ụ ệ ệ ớ ố ự ụ ạ là m i quan h ph thu c gi a các công vi c d án v i ớ ế ố

các công vi c không thu c d án, là s ph thu c c a các công vi c d án v i các y u t bên ngoài.

ơ ồ ạ ệ 10.1.4 S đ m ng công vi c

ngườ đ Vi cệ quản lý dự án th

cượ xem là y uế tố m uấ ch tố trong sự thành công c aủ khiừ l pậ kế cượ xác đ nhị tấ cả các chi

m tộ dự án. Nghĩa là thành công sau này c aủ m tộ dự án đ ngay t ho ch,ạ khi nhóm qu nả lý dự án đư cợ hình thành. Nhóm này ph iả theo dõi t ti tế k ,ế l pậ ti nế độ và ki mể tra. tế c aủ dự án, đặc bi tệ các khía c nhạ thi

ể ế ọ H ph i ả tìm ki m và phân tích các thông tin đ :

đ cượ t tấ cả các công vi cệ trong dự án, sự phụ thu cộ l nẫ nhau và cu iố

Xác đ nhị ị ự ệ cùng xác đ nh đ ư cợ trình tự th c hi n các công v iệc.

cƯớ l ngượ th iờ gian th cự hiện c aủ m iỗ công vi c,ệ t ngổ th iờ gian th cự hiện dự

án và th iờ đi mể m iỗ công vi cệ ph iả k tế thúc để đ mả b oả đúng th iờ gian kết thúc dự án.

Xác định các công vi c ệ căng nh t ấ v ề m t ặ th i ờ gian đ ể hoàn thành d ự án

đúng hạn, th iờ gian th cự hi nệ t iố đa của m iỗ công vi cệ mà không làm trễ d án.ự

cƯớ l ngượ chi phí và lên kế ho chạ th cự hi nệ sao cho t iố thi uể hoá chi phí t ngổ

c ng.ộ

Ho chạ định và phân ph iố tài nguyên sao cho m cụ tiêu dự án đ tạ đ ộ cượ m t cách

hi uệ qu nhả ất.

Chỉ đ oạ quá trình th cự hiện, ph nả ngứ nhanh với nh ngữ lệch l cạ so v iớ k t quế ả

ế ạ ỉ và hiệu ch nh k ho ch khi c nầ thiết.

ệ ể Dự báo các sự c ố và tìm bi n pháp đ tránh nó.

ộ L pậ các báo cáo về ti nế trình, thể hi nệ các thông tin liên quan đến dự án m t cách

d hễ iểu nhất.

ự Ph

ngươ pháp phân tích sơ đồ m ngạ có thể sử d ngụ cho h uầ h tế các lo iạ d án, nh ngư hi uệ quả h nơ cả là cho các dự án l nớ (liên quan đ nế v nố đ uầ tư l nớ đáng để t pậ h pợ và xử lý dữ li u)ệ và ph cứ t pạ (dễ sai l mầ trong quá trình ti nế hành). Các dự án như ngườ mang tính đ cộ nh tấ nên không có nh ngữ kinh nghiệm trong quá khứ có thể v yậ th cổ h cứ các sự c.ượ Nh ngữ dự án tiêu biểu bao g mồ dự án xây d ng,ự t áp d ngụ tr cự ti pế đ ả ki n l n, ệ ớ tung ra s n ph m ẩ m i...ớ

ươ ể ạ 10.1.5 Ph ệ ễ ng pháp bi u di n m ng công vi c

ươ ể ể ễ ạ Có hai ph

ệ ng pháp chính đ bi u di n m ng công vi c. Đó là ph ặ ươ

ả

ươ ấ ả ể ắ ầ ướ ộ ả ượ ướ ệ công vi c trên mũi tên" (AOA Activities on Arrow) và ph các nút (AON Activities on Note). C hai ph ệ Tr c khi m t công vi c có th b t đ u thì t ặ ệ ươ ng pháp "Đ t ệ ng pháp "Đ t công vi c trong ắ ng pháp này đ u chung nguyên t c là: c hoàn ề t c các công vi c tr c nó ph i đ

164

ẽ ệ ả ướ c

ượ c v theo chi u t ư ữ ệ ộ trái sang ph i, ph n ánh quan h lôgic tr ạ ề ừ thành và các mũi tên đ sau gi a các công vi c nh ng đ dài mũi tên l ả i không có ý nghĩa.

ệ sau: ươ ệ ặ ộ ố ự d a trên m t s khái ni m Ph ng pháp AOA (Đ t công vi c trên mũi tên):

ụ ệ ặ ộ ụ ụ ể

ộ Công vi c (hành đ ng activities) là m t nhi m v ho c nhóm nhi m v c th ự ệ ệ ủ ự ệ ồ ự ể ỏ ờ c nầ th c hi n c a d án. Nó đòi h i th i gian, ngu n l c và chi phí đ hoàn thành.

ế ệ ể ể ộ ộ

ấ ự ệ S ki n là đi m chuy n ti p đánh d u m t hay m t nhóm công vi c đã hoàn thành ệ ế ế ở ầ ủ ộ ộ và kh i đ u c a m t hay m t nhóm công vi c k ti p.

ự ế ố ườ ụ ệ ừ ự ệ ế ự ệ ầ ố Đ ng là s k t n i liên t c các công vi c tính t s ki n đ u đ n s ki n cu i.

ể ươ ệ ạ ỗ ự V nguyên t c, đ xây d ng m ng công vi c theo ph

ắ ằ ả

ề ể ầ c bi u di n b ng m t mũi tên có h ị ự ệ ố ố ệ ượ ướ ự ự th c hi n và m i quan h gi a các công vi c. Nh

c trình t ạ ệ ự ệ ự ế ố ụ ủ ệ ệ ng pháp AOA, m i công vi c ủ ể ả ng n i hai s ki n. Đ đ m b o tính lôgic c a ư ệ ữ ng pháp AOA, m ng công vi c là s k t n i liên t c c a các s ki n và

ễ ộ ượ đ ả AOA, c n ph i xác đ nh đ ươ ậ v y, theo ph công vi c.ệ

ự ệ ươ ạ Ví d ụ 22. Xây d ng m ng công vi c theo ph ng pháp AOA

ữ ư ệ Có nh ng công vi c nh sau

ờ Công vi cệ tr

ọ ể ự ưở ng ệ ự Th i gian th c hi n (ngày) 1 Công vi cệ cướ Kí hi uệ A

ị L a ch n đ a đi m nhà x ồ ợ

ự ưở ự Kí h p đ ng xây d ng ng Xây d ng nhà x B 1 60 B C

ệ ng A, C 2

ưở ệ D E B 60

Nghi m thu nhà x ợ ự ệ Giám sát vi c th c hi n h p đ ngồ ạ ự ệ Xây d ng m ng công vi c theo AOA

A D

B E

ươ ệ ặ ả ả ắ ầ c n đ m b o nguyên t c: Ph ng pháp AON (đ t công vi c trong các nút):

ệ ượ ữ ữ ậ

ệ ộ ờ

Các công vi c đ ậ ồ ệ ệ ộ c trình bày trên m t nút (hình ch nh t). Nh ng thông tin trong ự ế ắ ầ ữ hình ch nh t g m tên công vi c, ngày b t đ u, ngày k t thúc và đ dài th i gian th c hi n công vi c.

ỉ ị ủ ệ ầ Các mũi tên ch thu n túy xác đ nh th t ứ ự ướ tr c sau c a các công vi c.

165

ấ ả ứ ể ể ấ ộ

ể T t c các đi m tr đi m cu i đ u có ít nh t m t đi m đ ng sau. T t c các đi m ướ ừ ể ộ ấ ố ề ứ ấ ả ầ ừ ể ể ề tr đi m đ u đ u có ít nh t m t đi m đ ng tr c.

ể ể ầ ạ ố ộ ộ ỉ Trong m ng ch có m t đi m đ u tiên và m t đi m cu i cùng.

ươ ư ậ ệ ạ Nh v y, theo ph

ệ ự ế ố ươ ụ ủ ầ ự

ạ ệ ắ ầ ộ ố ớ

ệ ớ ắ ầ ệ ế ệ ơ ả ệ ắ ầ ệ ớ ắ ầ ư ớ ng pháp AON, m ng công vi c là s k t n i liên t c c a các công vi c. Trong quá trình xây d ng m ng công vi c theo ph ng pháp AOA c n chú ý m t s quan h c b n nh quan h "b t đ u v i b t đ u", quan h "hoàn thành v i hoàn thành", quan h "b t đ u v i hoàn thành" và quan h "k t thúc v i b t đ u"

166

ự ệ ươ ạ Ví d ụ 23. Xây d ng m ng công vi c theo ph ng pháp AON

ờ ự ệ ờ Ký hi uệ Th i gian th c hi n (tháng) ạ ộ Ho t đ ng ắ Th i gian b t đ uầ

ặ ằ ấ ừ ầ San l p m t b ng A Ngay t đ u 1

ồ ợ ừ ầ ứ H p đ ng cung ng máy móc thi ế ị t b B Ngay t đ u 1

ự ưở Xây d ng nhà x ng C Sau A 6

ờ Ch máy móc thi ế ị ề t b v D Sau B 6

ắ ặ L p đ t máy móc thi ế ị t b E Sau C, D 4

ệ Đi n, n ướ c F Sau C 2

ạ ử ệ G Sau E, F 1

ự Ch y th và nghi m thu ệ ạ Xây d ng m ng công vi c theo AON

F: Start: …. Finish: …. A: Start: …. Finish:…. Start: …. Finish:…. G: Start: …. Finish:…. E B t ắ đ uầ D: Start: …. Finish:….

Start: …. Finish:…. B: Start: …. Finish:….

ệ ễ ươ ầ ng pháp AOA và AON c n quan tâm

Tuy nhiên, khi bi u di n công vi c theo ph ữ ể ệ ệ ố ế đ n nh ng m i quan h công vi c sau:

ệ ắ ầ ớ ắ ầ Quan h “b t đ u v i b t đ u”

ệ A

ể ắ ắ

≥ 5 ngày

Công vi c B ch có th b t ầ đ u khi công vi c A đã b t ấ ầ ượ đ u đ ỉ ệ c ít nh t là 5 ngày B

ệ ớ Quan h “hoàn thành v i hoàn thành”

6 ngày

(cid:0) ậ ấ A

ệ ệ ả B Ch m nh t là 6 ngày sau khi công vi c A hoàn thành thì công vi c B cũng ph i hoàn thành

167

ệ ắ ầ ớ Quan h “b t đ u v i hoàn thành”

≥ 3 ngày

A ệ ể ắ

ượ ỉ Công vi c B ch có th b t ệ ầ đ u khi công vi c A đã hoàn ấ thành đ c ít nh t là 3 ngày B

ớ ắ ầ ệ ế Quan h “k t thúc v i b t đ u”

ờ A

ừ ệ ắ B

ế ệ

10 ngày

ả Th i gian ph i hoàn thành 2 ệ công vi c A và B là 10 ngày, tính t khi công vi c A b t ầ đ u cho đ n khi công vi c B hoàn thành

ỹ ậ 10.1.6 K thu t PERT và CPM

ộ ữ ậ ơ ả ộ ự ể ế ỹ ỹ

ậ ổ ươ ự ả M t trong nh ng k thu t c b n đ qu n lý ti n đ d án là K thu t T ng quan ng pháp

ườ Đánh giá D án (PERT – Program Evaluation and Review Technique) và Ph Đ ng găng (CPM – Critical Path Method).

ướ ổ ế ậ Có 6 b c ph bi n trong kĩ thu t PERT và CPM

ủ ự ự ệ ọ ị (1) Xác đ nh d án và các công vi c quan tr ng c a d án

ự ệ ố ị

(2) Thi ướ ệ ữ ả ệ ệ ệ ế ậ t l p m i quan h gi a các công vi c. Xác đ nh công vi c nào th c hi n c, công vi c nào ph i theo sau. tr

ẽ ơ ồ ạ ộ ế ớ (3) V s đ liên k t các ho t đ ng này v i nhau.

ạ ộ ổ ờ ỗ (4) Phân b th i gian và chi phí cho m i ho t đ ng.

ơ ồ ấ ờ ượ ọ ườ (5) Tính th i gian dài nh t qua s đ ; đây đ c g i là đ ng găng.

ơ ồ ể ậ ử ụ ự ể ế ệ ạ ị (6) S d ng s đ đ l p k ho ch, lên l ch th c hi n, giám sát và ki m soát d ự

án.

ơ ồ ự 10.1.7 Xây d ng s đ PERT/CPM

ể

PERT là m tộ m ngạ công vi c,ệ bao g mồ các sự ki nệ và công việc. Theo phương pháp AOA, m iỗ công vi cệ được biểu di nễ b ngằ m tộ đo nạ th ngẳ n iố 2 đỉnh (sự kiện) và có mũi tên chỉ hướng. Các sự ki nệ được bi uể di nễ bằng các vòng tròn (nút) và được đánh số liên t cụ theo chi uề từ trái sang ph iả và trên xu ngố dưới, do đó, đ uầ mũi tên có số l nớ hơn đuôi mũi tên. M tộ sơ đồ PERT chỉ có m tộ điểm đ uầ (sự kiện đ u)ầ và m tộ đi m cu i ố (s kự iện cu i).ố

a (5 ngày)

b (3 ngày)

ố ế Công việc b chỉ

ể ắ ầ 1 2 Hai công việc n i ti p nhau: có th b t đ u khi a hoàn thành.

168

a (5 ngày)

ệ ệ

ư 1

b (3 ngày)

ạ ờ ộ ộ ụ Hai công vi c a và b có Hai công vi c h i t : ể ể ắ ầ th b t đ u không cùng th i đi m nh ng cùng ự ệ hoàn thành t ờ ể i m t th i đi m (s ki n 3). 3

a (5 ngày)

ồ ệ

b (3 ngày)

ờ công vi cệ ệ ệ ự Hai công vi c th c hi n đ ng th i: ể ờ ự ắ ầ a và b đ u b t đ u th c hi n cùng 1 th i đi m (t ề ừ ự ệ s ki n 2). 2

a (5 ngày)

c (2 ngày)

ế ệ 2

b (3 ngày)

d (6 ngày)

1 4

ệ ả

ự ự ạ ả Bi nế giả là m tộ bi nế Công vi c (bi n) gi : thể hi nệ m tộ công vi cệ không có th c,ự không đòi h i ỏ th iờ gian và chi phí để th cự hi nệ nh ngư nó có tác d ngụ chỉ rõ m iố quan hệ gi aữ các công việc và sự ki nệ trong sơ đồ PERT. Ví dụ, bi nế X trong mô hình bên cho ự tế công vi cệ d chỉ được th c hi n khi c hai bi ệ đã hoàn thành. công vi c a và b Dự tính thời gian cho các công việc: Có hai phương pháp chính để dự tính th iờ gian th cự hi nệ các công vi c:ệ phương pháp tất định và phương pháp ng uẫ nhiên. Phương pháp tất định bỏ qua y uế tố bất định trong khi phương pháp ng uẫ nhiên tính đ nế sự tác động c aủ các nhân t ẫu nhiên khi d tính th ện các công vi c.ệ ời h n th c hi ngố

ươ ẫ  Ph ng pháp ng u nhiên

Dự án hoàn thành vào m tộ ngày nào đó là m tộ y uế tố b t đấ ịnh vì nó chịu tác động tế ch cắ ch nắ ngày cụ thể nào là ngày c aủ nhi uề y uế tố ng uẫ nhiên. M cặ dù không thể bi hoàn thành dự án nh ngư các nhà qu nả lý dự án có thể dự tính được ngày s mớ nh tấ và ngày mu nộ nh tấ t ngừ công vi cệ dự án ph iả hoàn thành. Trên cơ sở này, sử dụng các phương pháp toán h cọ có thể xác định tương đ iố chính xác ngày dự án sẽ hoàn thành.

Gi sả ử th iờ gian hoàn thành t ngừ công vi cệ như sau:

ờ ấ ệ ề Th iờ gian dự tính l cạ quan (a) là th i gian hoàn t ệ t công vi c trong đi u ki n

thu n l ậ ợ i.

ờ ấ ề ệ ệ Th iờ gian dự tính bi quan (b) là th i gian hoàn t t công vi c trong đi u ki n không

thu n l ậ ợ i.

ổ ế ờ ự ế ầ ầ ớ ướ ượ c l ờ ng g n v i th i gian th c t c n đ ể

Th iờ gian ph bi n (m) là th i gian ấ ệ hoàn t

t công vi c. đả ịnh th iờ gian hoàn thành t ngừ công vi cệ dự án tuân theo quy lu tậ phân ph iố (cid:0) Gi

ờ ư thì giá trị trung bình (th i gian trung bình đ th c h ệ ể ự i n công v iệc) được tính nh sau:

(cid:0) (cid:0) a (cid:0) Te bm 4 6

ả s ử th i ờ gian hoàn thành các công vi c ệ c a ủ d ự án bi n ế đ ng ộ

Gi ậ quy lu t chu n tuân theo ẩ và giá trị trung bình trong phân ph iố chu nẩ (tương ngứ v iớ th iờ gian trung 169

ngượ Z trong phân

ư bình ở đây) là th iờ gian ho tạ đ ngộ kỳ v ngọ theo đường găng thì đ iạ l ph iố chu nẩ được tính nh sau:

(cid:0) (cid:0) Z DS (cid:0)

Trong đó:

ự ế ộ ự ờ S: th i gian d ki n hoàn thành toàn b d án

ệ ộ ờ D: đ dài th i gian hoàn thành các công vi c găng

(cid:0) ẩ ủ ộ ệ ệ ằ ờ ậ : đ l ch chu n c a th i gian hoàn thành các công vi c găng (b ng căn b c

2 T

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ươ ủ hai c a ph ng sai )

eiT

(cid:0) (cid:0) D Khi đó

ệ Trong đó: i là công vi c găng

ươ ề ờ ắ ớ ắ ng sai càng l n thì tính không ch c ch n v th i gian hoàn thành

ư ậ Nh v y khi ph ệ công vi c tăng.

ệ Giả sử các công vi cệ đ cộ l pậ nhau thì th iờ gian hoàn thành dự án là t ngổ th iờ gian tuy nế găng và phương sai hoàn thành dự án cũng là t ngổ

ủ ế ỳ ọ c aủ các công vi c trên k v ng phư ng ơ ệ sai c a các công vi c trên tuy n găng đó.

2 i

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) T )(

Trong đó;

2(T): Ph

(cid:0) ươ ự ng sai hoàn thành d án

ệ i: các công vi c găng

2 i

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ươ ủ ệ ượ : ph ng sai c a các công vi c găng và đ c tính: (cid:0) (cid:0) ab 6

 Phương pháp t tấ định:

Trong tr

ư ậ ọ iạ tương tự ngườ h pợ số li uệ về thời gian th cự hi nệ các công việc l pặ l nhau ở nhi uề dự án, người ta bỏ qua vi cệ tính toán chênh l ch.ệ Khi đó thời gian ước tính để hoàn thành t ngừ công vi cệ là giá trị trung bình c aủ t pậ h pợ số li u.ệ Phương pháp ước tính th i ờ gian nh v y g i là ph ương pháp t t ấ định.

Trong th cự tế cả phương pháp t tấ đ nhị

ờ và ng uẫ nhiên đ uề không có s nẵ số li uệ về hoàn thành và các công vi c.ệ Trong trường h pợ đó có thể sử d ngụ m tộ trong các

th i gian kỹ thu t ậ sau:

ết th cự hi nệ công việc. Th iờ gian th cự hi nệ thao tác đ

ự ệ (1) Phương pháp mô đun. Theo phương pháp này các hoạt đ ngộ được chia nhỏ thành các thao tác. T ngổ th iờ gian th cự hiện các thao tác ph nả ánh giá trị g nầ đúng c aủ thời cượ xây d ngự d aự vào ầ gian c n thi kinh nghiệm th c hi n nó tr ước đó.

170

ệ ự ( 2 ) Kỹ thu tậ đánh d uấ công vi cệ . Khi th cự hi nệ m tộ hay nhi uề dự án sẽ có vi cệ chu nẩ được l pặ lại. Trên cơ sở th ngố kê nh ngữ số li uệ có thể tính ề r tấ nhi u công được th iờ gian trung bình th cự hi nệ công vi cệ chuẩn, và do đó, tính được th iờ gian hoàn thành các công vi c d án.

(3) Kỹ thu tậ tham số. Trên cơ sở xác định bi nế đ cộ l p,ậ tìm m iố quan hệ gi aữ ộ ậ và bi nế phụ thu c.ộ M tộ kỹ thuật quan tr ngọ dùng xác định m iố quan hệ pháp h iồ quy. D aự vào phương pháp h iồ quy ta xác định được các tham

bi nế đ c l p này là phư ng ơ ờ số th i gian hoàn thành công vi c.ệ

ươ ự ừ ờ ệ 10.1.8 Ph ng pháp d tính th i gian cho t ng công vi c:

ệ ứ ọ ộ iệc m t cách có căn c khoa h c, có t hể

ự Để dự tính thời gian th cự hi n các công v ệ th c hi n các b ước sau:

ồ ự ế ự Xây d ng các gi ả thiết liên quan đến ngu n l c, đ n hoàn c ộ ảnh tác đ ng bình

thường.

Dự tính th iờ gian cho t ngừ công vi cệ d aự vào ngu nồ l cự có thể huy đ ngộ trong ạ ế k ho ch.

ế ờ ộ ừ Xác định tuy n găng và đ co dãn th i gian c aủ t ng công v i cệ

ờ ố ự ờ So sánh th i gian hoàn thành theo d tính v i ớ m c th i gian cho phép.

ồ ự ầ ầ Đi u chề ỉnh các yêu c u ngu n l c khi c n thi ế t

ờ ể Tính toán th i gian trong m t s k ộ ự i n ệ (đi m nút)

ị ầ ế ố ờ ị Đ xác đ nh đ ượ ườ c đ ng găng c n xác đ nh các y u t

ẽ ệ ộ ự ệ ẽ ượ ộ ự ệ th i gian trong m t s ki n. ừ c chia thành 4 ô; trong đó, t ng ô s có các kí hi u riêng c, m t s ki n s đ

ệ ế ố ờ ủ ự ệ ể Theo quy bi ướ ể ệ t th hi n y u t th i gian c a s ki n đó.

A L L E E

S S t ij

Ký hi u:ệ

ự ệ i, j: các s ki n

tij: Độ dài cung ij hay thời gian th cự hi nệ công vi cệ mà kéo dài từ sự ki nệ i

ự ệ ớ t i j (i là s ki ự ện trước, j là s ki n sau).

ự ệ E: Thời gian s mớ nh tấ để hoàn thành s ki n

ự ệ ậ L: Thời gian ch m nh t ấ để hoàn thành s ki n

ủ ự ệ ự ữ ờ S: D tr th i gian c a s ki n i, j

ộ ự ệ ấ ể ờ ớ Th i gian s m nh t đ hoàn thành m t s ki n E

ứ Công th c tính:

Ej = Maxi(Ei + tij) và E1 = 0

171

ệ ừ ấ ớ ờ ộ ả ủ ơ ồ trái sang ph i c a s đ . M t cách

Khi tính th i gian s m nh t, ph i th c hi n t ớ ả ả ấ ượ ơ ờ ơ đ n gi n h n thì th i gian s m nh t đ ự c tính:

ướ ự ệ ờ Ô trái sau = Max (Ô trái tr c + th i gian th c hi n)

ộ ự ệ ấ ể ậ ờ Th i gian ch m nh t đ hoàn thành m t s ki n L

ứ Công th c tính:

ố

ệ ự ự ờ ộ Li = Minj(Lj – tj) và Lcu i cùng = Đ dài th i gian th c hi n d án

ệ ừ ấ ậ ờ ủ ơ ồ ả ộ ph i sang trái c a s đ . M t cách

Khi tính th i gian ch m nh t, ph i th c hi n t ậ ả ả ấ ượ ơ ờ ơ đ n gi n h n thì th i gian ch m nh t đ ự c tính:

ả ướ ự ệ ả ờ Ô ph i tr c = Min (Ô ph i sau – th i gian th c hi n)

i , Sj

ự ữ ủ ự ệ ờ Th i gian d tr c a s ki n S

ứ Công th c tính:

Si = Li – Ei

ệ ệ ể

ộ ằ ưở ờ ng b ng S mà không nh h

ạ ố i t ộ ự ượ ủ ể

c vì nó s ữ ậ

ữ ệ ệ ờ ả ờ ượ th i l ệ ằ ự ữ ủ ờ th i gian d tr c a công vi c b ng 0 (S=0), công vi c đó không th trì hoãn đ ờ ự ế ế ưở ả làm nh h ượ ọ ự ữ ằ ờ vi c có th i gian d tr b ng 0 đ ự ữ ộ i đa m t Khi m t công vi c có th i gian d tr là S, công vi c đó có th hoãn l ế ế ng đ n th i gian hoàn thành c a toàn b d án. N u ẽ ệ ộ ự ủ ng tr c ti p đ n th i gian hoàn thành c a toàn b d án. Vì v y, nh ng công c g i là nh ng công vi c găng.

ườ ị Xác đ nh đ ng găng

ấ ố ự ế ự ệ ườ ế ờ

ườ ổ

ấ ự ệ ế ấ ạ ự ệ ằ ớ ờ ộ ườ Đ ng găng là đ ệ ườ ủ ơ ồ c a s đ . Đ ng găng là đ gian đúng b ng th i gian s m nh t và mu n nh t t ng có th i gian dài nh t n i s ki n xu t phát và s ki n k t thúc ờ ng đi qua công vi c găng và s ki n găng và có t ng th i ấ i s ki n k t thúc.

ươ 10.1.9 Ph ể ồ ng pháp bi u đ GANTT

ự

ệ ộ ộ ộ Bi uể đồ GANTT là phương pháp trình bày tiến trình th cự tế cũng như kế ho chạ ệ các công vi cệ c aủ dự án theo trình tự thời gian. M cụ đích c aủ GANTT là xác th c hi n định m t ộ ti nế độ h pợ lý nh tấ để th cự hi nệ các công vi cệ khác nhau c aủ dự án. Ti nế độ ề này tùy thu c vào đ dài công vi c, n ủ kỳ h n ạ ph i tuân th . ả ện ràng bu c và ữ h ng đi u ki

ữ C uấ trúc của bi uể đ :ồ C tộ d cọ trình bày công vi c,ệ th iờ gian tương ứng để th cự ệ ừ công vi cệ được trình bày trên tr cụ hoành. M iỗ đo nạ th ngẳ bi uể hiện m tộ công hi n t ng vi c.ệ Độ dài đo nạ thẳng là độ dài công vi c.ệ Vị trí c aủ đo nạ th ngẳ thể hi nệ quan hệ thứ tự trước sau gi a các cô ng vi c.ệ

ế ủ ụ ạ 1. Tác d ng và h n ch c a GAN TT

ồ ể ụ sau:

(cid:0) m tộ s tác d ng ố Bi u đ GANTT có (cid:0) Phương pháp bi uể đồ GANTT dễ đ c,ọ dễ nh nậ bi tế hi nệ trạng th cự tế c aủ t ngừ

ủ nhi mệ v cụ ũng như tình hình chung c a toàn b ộ d ánự

(cid:0) ễ ự ử ụ ược s d ng khá ph b ổ i n.ế

(cid:0) ệ

(cid:0) D xây d ng, do đó, nó đ (cid:0) Thông qua bi uể đồ có thể th yấ được tình hình nhanh ch mậ c aủ các công vi c, và iạ tính liên t cụ c aủ chúng. Trên cơ sở đó có bi nệ pháp đ yẩ nhanh ti nế trình, tái s pắ x pế l

172

ự ệ ừ t ng công vi c

ợ công vi cệ để đ mả b oả tính liên t cụ và tái phân ph iố lại ngu nồ l c cho ả nhằm đảm b o tính h p lý.

(cid:0)

ế i c.ệ đ c biặ

(cid:0)

(cid:0) Bi uể đồ thường có m tộ số ký hi uệ riêng để nh nấ m nhạ những v nấ đề liên quan ệt đ n công v (cid:0) Đôi khi người ta xây d ngự 2 sơ đồ GANTT: m tộ cho th iờ gian tri nể khai s mớ nh tấ và m tộ cho th iờ gian tri nể khai mu nộ nh t.ấ Để xây dựng sơ đồ GANTT tri nể khai mu nộ người ta xu tấ phát từ sơ đồ GANTT tri nể khai sớm. Các công vi cệ có thể tri nể khai mu nộ nh ngư th iờ gian bắt đ uầ và k tế thúc dự án không được thay đ i.ổ

ế GANTT

ạ ự

H n chạ (cid:0) Đ iố v iớ nh ngữ dự án ph cứ t pạ g mồ hàng trăm công vi cệ c nầ ph iả th cự hi nệ thì bi uể đồ GANTT không thể chỉ ra đủ sự tương tác và m iố quan hệ gi aữ các lo i công ệ nhi u ề trường h p ợ n u ế ph i ả đi u ề chỉnh lại bi u ể đ ồ thì việc th c hi n ệ vi c. Trong ấ r t khó khăn ph c t p.

tế công vi cệ nào ti pế theo công vi cệ nào khi bi uể đồ ph nả ánh quá

ề ứ ạ (cid:0) Khó nh nậ bi ệ i c liên ti nhi u công v ếp nhau.

2. Các b cướ đ t o s ồ ể ạ ơ đ GANTT như sau :

ộ ộ Phân tích các ho tạ đ ng (công vi c) ệ c a dủ ự án m t cách chi t i tế

S p ắ x pế trình t ệ ự thực hi n các ho t ạ đ ng ộ m tộ cách h p lýợ

ộ ự ờ ị Xác đ nh đ dài th i gian th c hi n ệ các công vi cệ

ậ ả ả ủ L p b ng phân tích các ho t ạ đ ng,ộ là k tế qu c a các b ướ trên c

V s đ ẽ ơ ồ GANTT :

ụ ụ ể + Tr c tung bi u di n ễ công vi c,ệ tr c hoành ễ bi u di ờ ễn th i gian

ụ + Sử d ng các thanh ngang ể đ ể bi u di ễn các công vi cệ trên s đơ ồ

N uế có yêu c uầ có thể vẽ các bi uể đồ sử d ngụ nguồn l cự theo th iờ gian để qu nả ồ ự lý ngu n l c.

Trong quá trình theo dõi dự án có thể sử d ngụ các ký hi uệ để so sánh ti nế độ công

ế ệ ạ ị vi cệ trên th cự t và t ộ ế i n đ công vi c theo ho ch đ nh.

173

ươ

ng 11

ự

ả D toán ngân sách và qu n lý chi phí d án đ u t

ầ ư

ủ ự ụ ể ệ ặ 11.1.1 Khái ni m, tác d ng và đ c đi m c a d toán ngân sách

ệ

ạ 11.1.1.1 Khái ni m, phân lo i Theo nghĩa r ng,ộ

ồ ầ ể ự ệ ừ ệ dự toán ngân sách dự án bao gồm cả vi cệ xây d ngự cơ c uấ phân tách công vi cệ và vi cệ xác định xem c nầ dùng nh ngữ ngu nồ l cự v tậ ch tấ nào (nhân l c,ự thi u n c n bao nhiêu đ th c hi n t ng công vi c c a tế bị, nguyên li u) và ệ ủ d án.ự m i ngỗ

Theo nghĩa h p,ẹ dự toán ngân sách dự án là kế ho chạ phân ph iố ngu nồ quỹ cho tố các m cụ tiêu chi phí, ch tấ lượng và

ự các ho tạ đ ngộ dự án nhằm đ mả b oả th cự hi nệ t ti nế độ c a ủ d án.

Căn cứ vào tính ch tấ ho tạ đ ng,ộ ngân sách của m tộ đ nơ vị chia thành ngân sách dự

ạ ộ ự án và ngân sách cho các ho t đ ng không theo d án.

ự Ngân sách dự án trình bày kế ho cạ h chi và thu c aủ m tộ ho cặ nhi uề d án. Nó được

ừ chi tiết theo các kho n ả m cụ và t ng công vi c c a ệ ủ d án.ự

ủ ổ ứ Ngân sách cho các ho tạ đ ngộ không theo dự án ph nả ánh các kho nả chi và thu khác c aủ tổ ch c.ứ Ngân sách này liên quan đ nế ho tạ đ ngộ c aủ các phòng ch cứ năng, các ho tạ động bình thường c a t ch c.

Căn cứ vào thời gian, ngân sách được chia thành ngân sách dài h nạ và ngân sách

ng n ắ h n.ạ

ờ ự Ngân sách dài h nạ là toàn bộ ngân sách dự tính cho các ho tạ đ ngộ c aủ tổ ch cứ trong th iờ h nạ dài (thường là vài năm). Đ iố v iớ dự án thì ngân sách dài h nạ xác định t ngổ ngân sách cho toàn bộ vòng đ i d án.

ắ

Ngân sách ng nắ h nạ là sự cụ thể hóa ngân sách dài h nạ trong kho ngả th iờ gian ơ Thông thường ngân sách này được c pậ nh tậ theo quý, tháng. Ngân sách ng nắ ng n h n. h nạ được xây d ngự g nắ v iớ các nhi mệ v ,ụ các công vi cệ ph iả hoàn thành trong từng th iờ kỳ. Ngân sách ng nắ h nạ mô tả chi tiết các kho nả chi phí về nhân công, v tậ li uệ và chi phí khác cho từng nhi mệ v , ụ công vi c.ệ

ủ ự ụ 11.1.1.2 Tác d ng c a d toán ngân sách

Dự toán ngân sách là sự cụ thể hóa kế ho ch,ạ m cụ tiêu c aủ tổ ch c. ứ Kế ho chạ

ố ả ngân sách ph n ánh nhi m ệ vụ và các chính sách phân ph i ngu n ồ l c c a đ n ự ủ ơ vị.

ự ự ự ệ Đánh giá chi phí d tính c a ủ m t ộ d án t rước khi hi uệ l c hóa vi c ự ệ th c hi n.

ừ ổ ự Xác định được chi phí cho t ng công vi c ệ và t ng chi phí d toán c a ủ d án.ự

ả ự ế ộ Là c s ơ ở đ chể ỉ đ oạ và qu n lý t i nế đ chi tiêu cho các ti n trình d án.

ơ ở ạ ự Thi tế l pậ m t độ ường c s cho v iệc chỉ đ o và báo cáo t ế i n trình d án.

174

ự ự ể ặ 11.1.1.3 Đ c đi m c a ủ d toán ngân sách d án.

ứ ệ Dự toán ngân sách dự án ph cứ t pạ h nơ việc dự toán ngân sách cho các công vi cệ ặ ộng, các công vi c ít l p ề i u nhân ường xuyên c a tủ ổ ch c vì có nh ớ tố m i tác đ

thực hi n thệ i...ạ l

ự ự ả ệ Ngân sách chỉ là d tính, d a trên ạ m t ộ lo t các gi thuy ết và d lữ i u thu th p đậ ược.

ế ố ầ ệ Dự toán ngân sách dự án chỉ được d aự vào phạm vi và tiêu chu nẩ hi nệ hành c aủ ả m cụ chi phí cho các công ả xác định rõ các y u t và kho n

dự án đã được duy t. C n ph i việc d án.ự

ế ố Ngân sách có tính linh ho t,ạ có thể đi uề chỉnh. Khi ph mạ vi dự án thay đ iổ ho cặ ự ữ d án cũng thay chi phí gia tăng thì ngân sách đ i.ổ có nh ng y u t

ổ Ngân sách ph i đả ược thay đ i khi ị l ch t rình thay đ i.ổ

ự Khi l pậ dự toán ngân sách c nầ xác l pậ tiêu chu nẩ hoàn thành cho t ngừ công việc, th i phờ t kế hi l pậ d toán. ả ải văn b n hóa ả tất c các gi ả thi đ ng ồ

ươ ự 11.1.2 Ph ng pháp d toán ngân sách

ươ ự ừ ấ 11.1.2.1 Ph ng pháp d toán ngân sách t ố cao xu ng th p

ngươ t

ấ Trên cơ sở chi nế lược dài h n,ạ đ ngồ th iờ d aự vào kinh nghiệm, yêu cầu nhi mệ ,ự các nhà qu nả lý c pấ cao vụ và ngu nồ số liệu quá khứ liên quan đến dự án t ạ định vi cệ sử d ngụ ngân sách chung cho đ nơ vị. Họ ước tính toàn bộ c aủ tổ ch c ho ch ứ phí cho các nhóm công vi cệ lớn c aủ t ngừ dự án. Sau đó các thông chi phí cũng nh chiư số này được chuy n xu ng ố cho các nhà qu nả lý c pấ th pấ h n.ơ Các nhà qu nả lý c pấ th pấ ể ti pế t cụ tính toán chi phí cho t ngừ công vi cệ cụ thể liên quan. Quá trình dự tính chi phí ất. được tiếp t cụ cho đến c pấ quản lý th p nh

ợ uƯ đi mể : T ngổ ngân sách được dự toán phù h p v i ớ tình hình chung c a đ n

ệ ớ ự ố

ủ ơ ữ ự ả ỉ ủ ơ vị và với yêu c uầ của dự án. Ngân sách đó đã được xem xét trong m i quan h v i các d án ị ớ khác, gi a ch tiêu cho d án v i kh năng tài chính c a đ n v .

ạ ề ể ừ nhi u ngân sách ng n Nhược điểm: T ngân sách dài h n chuy n thành

ả ớ ữ ịp nhàng gi a các nhà q ơ v . Dị

ả u n lý d án v i qu n lý ch c năng trong đ n ẹ ủ ấ ủ ấ ứ ế ạ ỉ

ạ ụ ủ ự ấ ớ ề ệ ầ ợ ắ h nạ cho các dự án, các bộ ph nậ ch cứ năng, đòi h iỏ phải có sự k tế hợp các lo iạ ngân sách này để đ tạ được m tộ kế ho chạ ngân sách chung hi uệ quả là m tộ công vi cệ không dễ dàng. Có sự “c nhạ tranh” gi aữ các nhà qu nả lý dự án v iớ các nhà qu nả lý ch cứ năng về lượng ngân sách được c pấ và thời đi mể được nh n.ậ Phương pháp dự toán ngân sách này c nả trở sự ự ự ợ ph iố h p nh toán ngân sách c a c p th p ch bó h p trong ph m vi chi phí k ho ch c a c p trên nên nhi u khi không phù h p v i yêu c u nhi m v c a d án.

ừ ố ượ ắ ậ Quá trình l p ngân sách t trên xu ng đ c tóm t ả t trong b ng sau

ự ừ ố B ng ả 17. Quá trình d toán ngân sách t trên xu ng

ộ ị ở ừ ấ ẩ N i dung chu n b ngân sách t ng c p

ạ ự ủ ổ ứ ụ ẩ ị Th tứ ự ệ ự th c hi n 1 ậ ấ C p b c qu n lýả Các nhà qu n ả Chu n b ngân sách dài h n d a trên m c tiêu c a t ch c,

175

ề ữ ậ ộ ề ộ ệ ắ ạ ạ ậ 2

ạ ộ ộ ự ừ 3 ậ ệ ụ ể ấ lý c p cao Các nhà qu n ả ứ lý ch c năng Các nhà qu n ả lý d ánự ồ ự các chính sách và nh ng đi u ki n ràng bu c v ngu n l c ứ L p ngân sách trung h n và ng n h n cho b ph n ch c ụ năng ph trách L p ngân sách ho t đ ng cho toàn b d án và t ng công vi c c th

ươ ự ừ ấ 11.1.2.2 Ph ng pháp d toán ngân sách t ế th p đ n cao

ự ừ ụ ạ ệm v và công v

ộ ự Ngân sách được dự toán từ th pấ đ nế cao, từ các bộ ph nậ (ch cứ năng, qu nả lý dự án) theo các nhi mệ vụ và kế ho chạ ti nế đ .ộ Sử dụng dữ li uệ chi ti tế s nẵ có ở t ngừ c pấ qu nả lý, trước tiên tính toán ngân sách cho t ngừ nhi mệ v ,ụ t ngừ công vi cệ trên c sơ ở định mức sử dụng các kho nả m cụ và đ nơ giá được duyệt. N uế có sự khác bi tệ ý ki nế thì th oả lu nậ bàn bạc thống nh tấ trong nhóm dự toán, gi aữ các nhà qu nả lý dự án v iớ qu nả i c ệ t o thành ngân lý ch cứ năng. T ngổ h pợ kinh phí d tính cho t ng nhi sách chung toàn b d án.

ể uƯ đi m: Nh ng

ữ người l pậ ngân sách là người thường xuyên ti pế xúc tr cự ti pế với các công vi cệ nên họ dự tính khá chính xác về ngu nồ l cự và chi phí c nầ thiết. Phương pháp dự toán này là bi nệ pháp đào t oạ các nhà quản lý c pấ thấp trong việc dự toán ngân sách.

ừ ể ả Nhược điểm: Ngân sách phát tri n theo t ng nhi m ần ph i có danh ụ ệ v nên c

m cụ công việc c aủ dự án. Trong th cự tế đi uề này khó có thể đ tạ được. Các nhà

ậ đ yầ đ cácủ qu nả lý c pấ cao không có nhi u c h ề ơ ội ki mể soát quá trình l p ngân sách c a ủ c p dấ ưới.

ượ ả ậ Quá trình l p ngân sách t ừ ướ d i lên đ c trình bày trong b ng sau

ậ B ng ả 18. Quá trình l p ngân sách t ừ ướ d i lên

ẩ ị ộ ở ừ ấ N i dung chu nb ngân sách t ng c p

Th tứ ự ệ ự th c hi n ị ự ụ ự ọ 1

ự ừ ắ ạ 2a ứ ứ ụ ậ ự ậ ộ 2b ừ ậ ệ ả ồ ề ệ ạ ợ ổ ỉ Xây d ng khung ngân sách, xác đ nh m c tiêu và l a ch n d ánự ộ ạ Xây d ng ngân sách trung h n và ng n h n cho t ng b ph n ch c năng ph trách ệ ự ừ Xây d ng ngân sách cho t ng b ph n, t ng công vi c d án g m c chi phí nhân công, nguyên v t li u… T ng h p, đi u ch nh và phê duy t ngân sách dài h n 3 ậ ấ C p b c qu n lýả Các nhà qu n lýả ấ c p cao Các nhà qu n lýả ch c năng Các nhà qu n lýả d ánự Các nhà qu n lýả ấ c p cao

ươ ế ợ 11.1.2.3 Ph ng pháp k t h p

ầ ế ợ đ u tiên Đ ể d ự toán ngân sách theo phương pháp k t h p, ự c nầ xây d ng khung k

ạ i chuy n

ế ho chạ ngân sách cho mỗi năm tài chính. Trên cơ sở này các nhà qu nả lý c pấ trên yêu c uầ c p dấ ưới đệ trình yêu c uầ ngân sách c aủ đ nơ vị mình. Người đ ngứ đ uầ từng bộ ph nậ ,ổ nhóm...). Vi cệ ể yêu c uầ dự toán ngân sách xu ngố các cấp th pấ h nơ (t qu nả lý l xây d ngự ngân sách được th cự hi nệ ở các c p.ấ Sau đó, quá trình t ngổ h pợ ngân sách được b tắ đ uầ từ đ nơ v ị th pấ nh tấ đến c pấ cao h n.ơ Ngân sách chi tiết c aủ dự án được

176

ủ

ầ ạ t ngổ h pợ theo cơ c uấ tổ ch cứ d án,ự sau đó t ngổ h pợ thành ngân sách t ngổ thể c aủ doanh ể yêu c uầ l pậ dự toán ngân sách, c pấ trên ệ nghi p,ệ đ nơ v .ị Đ ngồ thời, v iớ vi c chuy n chuy nể xuống c pấ dưới nh ngữ thông tin liên quan nh :ư khả năng tăng thêm vi cệ làm, ti nề lương, nhu c uầ về v n,ố những công vi cệ được u tiên cao, công vi cệ không được uư tiên... làm cơ sở cho các c pấ l pậ dự toán ngân sách chính xác. Cu iố cùng, các nhà lãnh t.ế Sau khi được duy tệ sơ b ,ộ các đ oạ c pấ cao xem xét và hi uệ chỉnh n uế th yấ c nầ thi ộ trưởng phòng ch cứ năng và giám đ cố dự án ti pế t cụ đi uề chỉnh ngân sách c a các b ế ph n ậ mình cho đ n khi đ t yêu c u.

ả uƯ đi m:ể Ngân sách được hình thành v iớ sự tham gia c aủ nhi uề cấp qu n lý, do

ộ ố ậ ạ ủ ơ ộ đó, t o c ạ ơ h i t t cho các ộ b ph n phát huy tính sáng t o ch ủ đ ng c a đ n v ị.

ự ề ặ ờ ố Nhược điểm: Quá trình l pậ d toán kéo dài và t n nhi u th i gian.

M c dù có thêm thông tin cho c pấ dưới l pậ kế ho chạ ngân sách c aủ đ nơ vị mình nh ngư họ v nẫ có xu ự hướng d toán cao h ơn.

ự ự 11.1.2.4 D toán ngân sách theo d án

ừ ợ L pậ ngân sách theo dự án là phương pháp dự toán ngân sách trên cơ sở các kho nả ổ i cệ và được t ng h p theo thu và chi phát sinh theo t ng công v d án.ự

ự ệ Các bước th c hi n:

ừ ự D tính chi phí cho t ng công v i cệ d ánự

ổ Xác định và phân b chi phí gián t iếp.

ừ ự ờ ự D tính chi phí cho t ng năm và cả vòng đ i d án.

ự ụ ả ệ 11.1.2.5 D toán ngân sách theo kho n m c và công vi c

1. L pậ ngân sách theo kho nả m c:ụ

ụ L pậ ngân sách theo kho nả m cụ thường được áp d ng cho

ổ ứ ừ ặ ậ các bộ ph nậ ch cứ năng vì là bộ ph nậ gián tiếp trong ban qu nả lý dự án. Theo phương pháp này, việc dự toán được ti nế hành trên cơ sở th cự hi nệ năm trước và cho t ngừ kho nả m cụ chi tiêu, sau đó t ngổ ợ ạ h p l ộ b ph n khác nhau c ơn vị ho c các i theo t ng đ ch c. ủa t

ự ệ 2. D toán ngân sách theo công vi c:

ệ

ượ ự ệ cượ l pậ trên cơ sở phương pháp phân tách công vi c và đ

ướ Ngân sách theo công vi cệ có thể xem là lo iạ ngân sách tác nghi p.ệ Vi cệ dự toán chi phí cho các công vi cệ chính xác, h pợ lý có ý nghĩa quan tr ngọ trong qu nả lý chi phí, xác ti nế độ th iờ gian. Ngân định nhu c uầ chi tiêu trong t ngừ th iờ kỳ, góp ph nầ th cự hi n đúng sách công vi cệ đ ệ c th c hi n c sau: qua các b

Bước 1. Ch nọ m tộ ho tạ đ ngộ (công vi c)ệ trong cơ c uấ phân tách công vi cệ để ự l pậ d toán chi p hí.

ệ ẩ ỹ Bước 2. Xác định các tiêu chu n hoàn thi n cho công v ậ ẩ ệ i c (tiêu chu n k thu t,

kinh t …)ế

ồ ự ế ề ạ N u bế ị h n ch v ngu n l c thì chu ể y n các b ước sau:

ể ự ệ Bước 3. Xác định các ngu n l c ồ ự c n thầ ệ iết đ th c hi n công vi c.

177

ồ ự ứ ừ ợ Bước 4. Xác định định m c t ng ngu n l c phù h p.

ữ ộ ế ờ Bước 5. Xem xét nh ng tác đ ng có t ể ả ra n u kéo dài thêm h x y th i gian.

Bước 6. Tính toán chi phí th c hiự ện công vi cệ đó.

N u bế ị gi ạ iớ h n th i ờ gian thì chuy nể các bước sau:

Bước 3. Xác định khoảng th i ờ gian c n thầ ự t đế ể th c hi n t i ệ ừng công vi c.ệ

m cứ ngu nồ l cự và nh ngữ đòi h iỏ

Bước 4. Trên cơ sở th iờ h nạ cho phép, xác đ nhị ậ c n thầ ứ t đ đáp ng tiêu ch ẩ u n hoàn th ế ể i ệ i n công v ỹ k thu t i c.ệ

Bước 5. Tính toán chi phí th c hiự ện công vi cệ

ế ề ể ạ N u không b ị h n ch ồ ự ế v ngu n l c và th i ờ gian thì chuy n các b ước sau:

ồ ự ứ ừ ệ ợ Bước 3. Xác định định m c t ng ngu n l c phù h p cho công vi c.

Bước 4. Tính toán chi phí th c hiự ện công vi c.ệ

ự ị ổ 3. Xác đ nh t ng d toán:

ứ ự Trên cơ sở kỹ thuật phân tách công vi cệ và sơ đồ m ng,ạ t ng ổ m c d toán c a d ủ ự

án được xác định theo các bước sau:

ỗ ụ ệ ổ Xác định t ng chi phí t ự ế cho m i công v r c ti p ệ i c và h ng ạ m c công vi c.

ế

ụ ợ ạ ồ ị Dự toán quy mô các kho nả m cụ chi phí gián ti p (chi phí qu n lý, chi phí văn và các kho n chi phí khác).

ả ả ợ ừ ề phòng, chi phí đào t o, d ch v h p đ ng, ti n công ngoài gi ệ Phân bổ các loại chi phí này cho t ng công v i c theo các ph ờ ương pháp h p lý.

ự ự ổ T ng h p ợ d toán kinh phí cho d án

ầ ư ự ả 11.1.3 Qu n lý chi phí d án đ u t

11.1.3.1 Phân tích dòng chi phí d ánự

Phân tích dòng chi phí dự án giúp các nhà quản lý, chủ đầu t

ộ ầ ư ế ạ ố ếm đủ v n và cung ấ c p theo đúng ti n đ đ u t ,ư nhà th uầ có kế ằm nâng cao nh

ố ủ ộ ho ch ch đ ng tìm ki ả ồ hi u ệ qu đ ng v n.

ệ

ự

ế

tế ki mệ t

iạ vay nhi u h n.

ể Phương pháp phân tích dòng chi phí dự án dựa trên cơ sở chi phí th cự hi nệ theo vi cệ và số ngày hoàn thành công vi cệ đó. Giả định chi phí được sử d ngụ đ ngồ ừ t ng công ược chi phí bình quân m tộ ệ đều trong các ngày thực hi n công v i c, do đó, cho phép tính đ ệ ừ công vi cệ dự án. D aự vào kế ho chạ tri nể khai s mớ và m cứ chi phí ngày th c hi n t ng trên m tộ ngày, xây d ngự đường cong chi phí tích lũy. Đường cong này và đường cong ạ tri nể khai mu nộ là nh ngữ cơ sở để qu nả lý chi phí dự án. chi phí tích lũy theo k ho ch Trên cơ sở hai dòng chi phí, các nhà quản lý quy tế đ nhị l aự ch nọ kế ho chạ tri nể khai s mớ iố đa chi phí. N uế dòng ti nề chi phí phát sinh theo kế ho chạ ho cặ mu nộ nh mằ ti tri nể khai s mớ chủ y uế vào th iờ kỳ đầu ti nế hành dự án thì việc vay mượn đ uầ tư s mớ h n,ơ đ ngồ nghĩa với việc chi trả l ơ Như v y,ậ chi phí tài chính c aủ dự án ề theo kế ho chạ tri nể khai s mớ sẽ l nớ h nơ kế ho ch ạ tri n khai mu n.ộ

178

ự ể 11.1.3.2 Ki m soát chi phí d án

Ki mể soát chi phí là việc ki mể tra theo dõi ti nế độ chi phí, xác định nh ngữ thay đổi đề xu tấ các giải pháp để qu nả lý hi uệ quả chi phí dự án.

ộ ư ả so v iớ kế ho ch,ạ trên cơ s đóở Ki mể soát chi phí bao gồm nh ngữ n i dung c ơ b n nh sau:

ệ ệ ứ ế ệ ạ * Ki mể soát vi c th c ự hi n chi phí ể đ xác đ ịnh m c chênh l ch so v i ớ k ho ch.

ữ ả ổ * Ngăn c n nh ng thay đ i không đ ược phép, không đúng so v i đớ ường chi phí cơ

s .ở

ề * Thông tin cho c p thấ ề ữ ẩm quy n v nh ng thay đ i đ ổ ược phép.

ả Để ki mể soát, theo dõi ti nế độ chi phí c nầ xác định đường chi phí cơ s .ở Đường chi phí cơ sở là ngân sách theo th iờ đo nạ được dùng để đo lường và theo dõi ti nế trình dự án. Trên c sơ ở đường chi phí cơ sở, cán bộ dự án ki mể soát nh ngữ bi nế đ ngộ th cự t ,ế xác định nguyên nhân t oạ nên sự thay đ iổ so v iớ đường chi phí cơ sở vì có kế ho ch,ạ biện ả ệ pháp đi uề chỉnh kịp th i đ q i u qu chi phí ờ ể u n lý h d án.ự

179

ươ

ng 12

ấ ượ

ả

ự

Qu n lý ch t l

ng d án đ u t

ầ ư

ấ ượ ệ ấ ượ ả ấ ượ ả 12.1.1 Khái ni m ch t l ng, qu n lý ch t l ủ ng và ý nghĩa c a qu n lý ch t l ng

ấ ượ ệ 12.1.1.1 Khái ni m ch t l ng

ị

Ch tấ lượng có thể được định nghĩa theo nhi uề cách khác nhau. Từ góc độ nhà s nả xu t cóấ thể xem: ch tấ lượng là m cứ độ hoàn thi nệ của s nả ph mẩ (dự án) so với các tiêu chu nẩ thiết kế được duy t.ệ Như v y,ậ trong khu v cự s nả xuất, m tộ dung sai c aủ các chỉ tiêu được định rõ để đánh giá m cứ độ hoàn thành ch tấ lượng. Trong khu v cự dịch v ,ụ ch tấ chủ y uế thông qua m tộ số chỉ tiêu gián ti p.ế Theo quan đi mể c aủ lượng được xác đ nh là t ngổ thể các đ cặ tính c aủ m tộ th cự th ,ể phù h pợ v iớ người tiêu dùng, ch tấ lư ng ợ việc sử d ng,ụ đáp ngứ nhu c uầ tiêu dùng hay ch tấ lượng là giá trị mà khách hàng nh nậ được, là sự th aỏ mãn nhu c uầ c aủ khách hàng.

cượ xác định trên các khía c nhạ như thu cộ tính v tậ chất của Ch tấ lượng có thể đ ẩ định hướng th iờ gian c aủ sản phẩm dịch vụ (phù h pợ v iớ vi cệ sử d ngụ lâu vụ sau bán hàng ; nấ tượng tâm lý đ iố v iớ s nả ố ạ đ cứ kinh doanh trong kinh doanh. Từ nh ngữ khái ni mệ trên có thể rút

đ o ề ả s n ph m; dài, đảm b oả liên t cụ bên lâu); các d chị ph mẩ ; y uế t ra m tộ số v nấ đ sau:

* Ch t lấ ượng là ph mạ trù có th áp ể ụ d ng đ i v i ố ớ m i ọ th c thự ể.

* Ch tấ lượng ph iả thể hi nệ trên m tộ t pậ h pợ nhi uề đ cặ tính c aủ th cự thể, thể

ả ầ ỏ hi nệ kh năng th a mãn nhu c u.

ả ẩ nhưng l

ụ * Ch tấ lượng là sự phù h pợ v iớ nhu c u.ầ M tộ th cự thể dù đáp ngứ các tiêu chu nẩ về s n ph m iạ không phù h pợ v iớ nhu c u,ầ không được thị trường chấp nh nậ thì bị coi là không có ch tấ lượng. Ch tấ lượng được đo b iở m cứ độ th aỏ mãn nhu c u.ầ Sự th aỏ mãn được thể hi nệ trên nhi uề phương di nệ như tính năng c aủ s nả ph m,ẩ giá c ,ả thời đi mể cung, m cứ độ dịch v , tính an toàn...

* Ch tấ lượng ph iả g nắ v iớ đi uề ki nệ cụ thể c aủ nhu c u,ầ c aủ thị trường về các

ế ỹ ụ ậ ộ m tặ kinh t k thu ật, xã h i phong t c t p quán.

ấ ượ ả 12.1.1.2 Qu n lý ch t l ự ng d án

ệ ố Qu nả lý ch tấ lượng dự án là t pậ hợp các ho tạ đ ngộ c aủ chức năng qu nả lý, là m tộ quá trình nh mằ đ mả b oả cho dự án th aỏ mãn t tố nh tấ các yêu cầu và m cụ tiêu đề ra. Quản lý chất lượng dự án bao gồm vi cệ xác định các chính sách ch tấ lượng, m cụ tiêu, l pậ kế ho chạ ch tấ trách nhi mệ và vi c ệ th cự hi nệ chúng không qua các ho tạ đ ng:ộ lượng, ki mể soát và b oả đảm ch t lấ ượng trong h th ng.

Ba n iộ dung l pậ kế hoạch, đ mả b oả ch tấ lượng và ki mể soát ch tấ lượng có m iố ệ ặ ch ,ẽ tương tác nhau. M iỗ nội dung xu tấ hiện ít nh tấ một l nầ trong m iỗ pha m iỗ n iộ dung đ uề là k tế quả do hai n iộ dung kia đem l i,ạ đ ngồ th iờ ự ế ệ ả ộ quan h ch t c aủ chu kỳ d án,ự cũng là nguyên nhân nh h ả th c hi n hai n i dung kia. ế ưởng đ n k t qu

180

ầ M t s đi m ộ ố ể c n chú ý trong quá trình q ả u n lý c h t lấ ượng dự án là:

* Qu nả lý ch tấ lượng dự án được th cự hi nệ thông qua m tộ hệ th ngố các bi nệ pháp ,ế công ngh ,ệ tổ ch cứ hành chính và giáo dục, thông qua m tộ cơ chế nh tấ định và

ệ ố ế ịnh mức, h th ng k i mể soát, các chính sách khuy n khích... kinh t hệ thống các tiêu chu n đẩ

ạ * Qu nả lý ch tấ lượng dự án ph iả được th cự hi nệ trong suốt chu kỳ dự án từ giai thành cho đ nế khi k tế thúc chuy nể sang giai đo nạ vận hành, th cự hi nệ trong

ọ đo n hình m iọ quá trình, m i khâu công vi ệc.

ườ ố này không th ể thoát ly môi tr ng

ệ * Qu nả lý ch tấ lượng dự án là quá trình liên tục, g nắ bó gi aữ y uế tố bên trong và tế bị, con người, y uế tố tổ ch c...ứ Sự luật pháp, iạ gi aữ các y uế tố đó hình thành môi trường, h t lấ ượng dự án. bên ngoài. Để th cự hi nệ dự án c nầ có máy móc thi ậ hành c a ủ các y u ế t ộ ho tạ đ ng, v n tranh, khách hàng... Sự tác đ ngộ qua l c nh ạ ả n iộ dung, yêu c uầ và các bi n pháp q u n lý c

ủ

ị ồ ủ ầ ư ữ ấ tấ cả các thành viên, m iọ * Qu nả lý ch tấ lượng dự án là trách nhi mệ chung c aủ t i mệ chung c a các c quan có liên quan đ n ế dự ơ ười hưởng l ơ ấ c p trong đ n v , đ ng th i cũng là trách nh án bao gồm ch đ u t ầu, các nhà tư v n, nh ng ng ờ , nhà th i.ợ

ấ ượ ụ ủ ả 12.1.1.3 Tác d ng c a qu n lý ch t l

ả ự ợ ự ng d án ữ h ng tác Qu n lý ch ất lượng d án h p lý có n ủ ế ụ d ng ch y u sau đây:

ầ ủ ứ ữ ữ * Đáp ng nh ng yêu c u c a ch đ ủ ầu t ư ủ h ng ng , c a n ười hưởng l i tợ ừ d án.ự

ụ ủ * Đạt được nh ngữ m c tiêu c a qu n ả lý d án.ự

* Ch t ấ lượng và qu n ả lý ch t ấ lượng dự án t nhân t ố quan tr ngọ

ệ ầ ắ ạ t ố là nh ng ữ hị ph n cho doanh nghi p. đ mả b o ả th ng l ợi trong c nh tranh, tăng t

* Nâng cao ch tấ lượng góp ph nầ gi mả chi phí s nả xu t,ấ tăng năng su tấ lao đ ng,ộ

ậ tăng thu nh p cho ng ười lao đ ng.ộ

ủ ế ủ ấ ượ ộ ả ầ ư ự 12.1.2 N i dung ch y u c a qu n lý ch t l ng d án đ u t

ả ấ ượ ề ồ ồ ộ

ạ ộ ả ể ạ ự ng d án bao g m nhi u n i dung bao g m 3 n i dung chính là ho t ể ấ ượ ấ ượ ng và công tác ki m tra, ki m ả ng, công tác đ m b o ch t l

Qu n lý ch t l ậ ế ộ đ ng l p k ho ch ch t l ấ ượ soát ch t l ự ng d án.

ế ạ ấ ượ ậ 12.1.2.1 L p k ho ch ch t l ự ng d án

ậ ạ trọng c a ủ quá trình l p ậ k ế ho ch,

ớ ề lo iạ kế ho chạ khác. L pậ kế ho chạ chất l

ề ặ ạ hỉnh lại k hế o ch t

L pậ kế ho chạ ch tấ lượng dự án là việc xác định các tiêu chuẩn ch tấ lượng cho dự án và xác định phương th cứ để đ tạ các tiêu chu nẩ đó. L pậ kế hoạch ch t lấ ượng d ự án là s ẽ được th c ự hi n ệ thường m tộ bộ ph n quan ngượ cho phép xuyên và song hành v i nhi u định hướng phát tri nể ch tấ lượng chung trong doanh nghiệp, khai thác sử d ngụ hiệu quả các ngu nồ l c,ự giảm chi phí liên quan... Tuy nhiên, trong m tộ số trường h p,ợ qu nả lý ch tấ ộ ờ ế lượng ch tặ chẽ có thể phát sinh tăng chi phí ho c đi u c i n đ th i gian.

ể ậ ế ố ầ ự ữ ạ ầ Đ l p k ế ho ch ch t ấ lượng d án c n nh ng y u t đ u vào sau đây:

181

* Chính sách ch tấ lượng c aủ doanh nghi pệ (Ban qu nả lý dự án có trách nhi mệ th cự

ệ hi n chính sách ch t lấ ượng của ch đ u t ủ ầ ư).

* Phạm vi d ánự

ế * Các tiêu chu nẩ và quy định trong lĩnh v cự chuyên môn có nhả hưởng đ nế ch tấ lượng dự án (các yêu c uầ về ch tấ lượng, các phương pháp đ mả b oả ch tấ lượng trong quá trình thiết k , thi công).

Kế ho chạ ch tấ lượng cho bi

ả ế tế nhóm qu nả lý dự án sẽ th cự hi nệ chính sách ch tấ lượng như thế nào. Nó cũng là cơ sở để l pậ các lo iạ kế ho chạ khác và chỉ rõ phương th cứ ki mể soát, đ mả b oả và c i ti n ch ất lượng d án.ự

ộ ự ạ N i dung c b n c a c ơ ả ủ ông tác l p kậ ế ho ch ch t ấ lượng d án g ồm:

ế ượ ạ * Xây d ngự chương trình, chi n l ế c, chính sách và k ho ch hóa ch t ấ lượng.

* Xác định nh ngữ yêu c uầ ch tấ lượng ph iả đ tạ tới trong t ngừ th iờ kỳ, t ngừ giai ủ ệ ự ự h c hi n d án. đo nạ c a quá trình t

ự ự ệ ệ ạ * Phân tích tác đ ngộ của các nhân tố nhả hưởng đ nế ch tấ lượng dự án, chỉ ra ế ể th c hi n thành công k

ạ ụ ể phương hướng k ho ch c th , xây d ng các bi n pháp đ ho ch ch t ế ấ lượng.

ấ ượ ả ả 12.1.2.2 Đ m b o ch t l ự ng d án

ơ ở ữ ệ

ộ ế ế ạ tấ cả các ho tạ đ ngộ có kế ho chạ và hệ th ngố Đảm b oả ch tấ lượng dự án là t ngượ nh mằ đảm b oả dự án sẽ th aỏ mãn được thực hi nệ trong ph mạ vi hệ th ngố ch tấ l ngườ các tiêu chu nẩ ch t lấ ượng tương ng.ứ Đảm b oả ch tấ lượng là vi cệ đánh giá th xuyên tình hình hoàn thi nệ đ đ mể ả b oả dự án sẽ th aỏ mãn các tiêu chu nẩ ch tấ lượng đã định. Đảm b oả ch tấ lượng dự án đòi h iỏ dự án ph iả được xây d ngự theo nh ngữ hướng d nẫ quy định, ti nế hành theo các quy trình được duy t, trên c s nh ng tính toán khoa ọ h c, theo l ịch trình, ti n đ k ho ch...

ấ ượ ể ể 12.1.2.3 Ki m tra, ki m soát ch t l ự ng d án

ủ

ầ ố ộ

ế ể ạ ộ ữ ể Ki mể soát ch tấ lượng là vi cệ giám sát các k tế quả cụ thể c aủ dự án để xác định xem chúng đã tuân thủ các tiêu chu nẩ ch tấ lượng hay ch aư và tìm các bi nệ pháp để lo iạ nhân không hoàn thi n.ệ Xây d ngự hệ th ngố ki mể soát ch tấ lượng r tấ ữ bỏ nh ng nguyên tế vì nó t oạ ra m tộ hệ th ngố chính th cứ trong cơ c uấ dự án để đ mả b oả đáp ngứ c nầ thi liên t cụ nhu c uầ c a khách hàng. Đ iố v iớ nhà th u,ầ xây d ngự hệ th ngố ki mể soát ch tấ lượng sẽ giúp tránh được nh ngữ r iủ ro ki nệ t ng,ụ khi uế n iạ về sơ su tấ chuyên môn, trên cơ sở đó có thể kh ngẳ định mình đã đảm b oả đúng ti nế đ ,ộ th cự hi nệ các bi nệ pháp ố ớ m tộ số dự án đòi h iỏ kỹ thu tậ ph cứ t pạ như qu nả lý ch tấ lượng theo yêu c u.ầ Đ i v i ể soát ch t lấ ượng là m t yêu c u tiên vũ tr ,ụ qu cố phòng, mua s mắ công, hệ th ng ki m ự ĩnh v c này. quy t đ có th ho t đ ng trong nh ng l

Ki mể soát ch tấ lượng được th cự hi nệ trong su tố quá trình th cự hi nệ dự án. M tộ trong nh ngữ nét đ cặ bi tệ c aủ công tác ki mể soát ch tấ lượng là sử d ngụ r tấ nhi uề ki nế th cứ th ngố kê. Do v y,ậ nhóm kiểm soát ch tấ lượng ph iả có ki nế th cứ về qu nả lý ch tấ

182

ế ả lượng b ngằ phương pháp th ngố kê, đ cặ bi để giúp họ dễ dàng đánh giá k t qu giám tệ phương pháp l yấ m uẫ và lý thuy tế xác su tấ sát ch t lấ ượng.

ấ ượ 12.1.3 Chi phí làm ch t l ng

ả

ợ ể ạ ượ Đ đ t đ ẩ c v i yêu c u c a khách hàng hay là giá ph i tr

ặ ườ ậ ở ng thì c n có chi phí. Chi phí ầ ủ ủ ng c a ng

ẩ ấ ượ ả ả ng là m t t

ả ợ

ữ ế

t, không làm tăng ch t l ượ ệ t ki m đ ụ ả ầ ề ị ng có nhi u n i dung và đ

ấ ượ ầ ữ ầ đây chính là nh ng kho n đ u c ch t l ả ả ớ ụ ượ ị ư ể ả đ s n ph m và d ch v phù h p đ t ị ụ ạ ấ ượ ầ ể ả đ s n ph m ho c d ch v đ t yêu c u ch t l i tiêu dùng. Do v y, chi phí ậ ộ ấ ế t y u khách quan. Tuy nhiên, trong quá trình qu n lý ph i nh n làm ch t l ơ ợ ụ ị ệ di n rõ các kho n m c chi phí, xác đ nh các kho n chi phí h p lý và không h p lý. Trên c ả ấ ượ ế ả ượ ở ng s n c nh ng kho n chi không c n thi s đó ti ộ ấ ượ ẩ ph m và d ch v . Chi phí làm ch t l c chia thành 4 nhóm chính.

ấ ộ ộ ổ 12.1.3.1 T n th t n i b

T nổ th tấ n iộ bộ là những chi phí (thi

ẩ tệ h i)ạ phát sinh trong quá trình sản xu tấ s nả dịch vụ (được khách hàng ch pấ nh n)ậ trước khi s nả ph mẩ r iờ khỏi tầm kiểm

ph m và soát c aủ đ n vơ ổ ị. T n th t ộ ộ ấ n i b bao gồm:

ế ẩ * Thi t hệ ại s n lả ượng do ph ph m

ụ ả ữ ử * Chi phí s a ch a kh c ắ ph c s n p h mẩ

* Chi phí đánh giá sai sót và ph phế ẩm

ữ * Chi phí cho ho t đ ng ạ ộ hi u chệ ỉnh nh ng th t b ấ ại đó.

ổ ấ 12.1.3.2 T n th t bên ngoài

T nổ th tấ bên ngoài là toàn bộ nh ngữ chi phí phát sinh do chất lượng không đ tạ yêu

ả ị ề ộ ơ ổ ầ c u khi s n ph ẩm đã bán ra ngoài đ n v . V n i dung, t n th ất này bao gồm:

ầ * Thi t hệ ại thị ph n và ợ l ậ i nhu n ti ềm năng (do uy tín bị giảm).

* Chi phí bồi thường, chi phí ki nệ tụng

ủ ự ế * Chi phí đánh giá s khi u n i ạ c a khách hàng.

* Chi phí ki mể tra ch t ấ lượng t i nạ ơi khách hàng yêu c u.ầ

* Chi phí b oả hành (chi phí theo nghĩa vụ pháp lý c aủ h pợ đ ng)ồ

ế ỗ ượ

ệ ớ ế ả ẩ

i đ ỏ ế ả ả ạ ế ườ g mồ chi phí s aử ẩm. N u l c phát hi n s m, khi còn trong quá ẩ ố ấ ả ng đ i nh . N u s n ph m đã đ n tay khách hàng thì ỗ ư ệ ề i đ n ch khách ng r t l n vì nó bao g m nhi u kho n chi khác nh : ti n đi l

ử ữ ế chữa, thay th hế oặc hoàn thi nệ s n ph ả ươ trình s n xu t s n ph m thì chi phí t ồ ấ ớ chi phí th hàng, chi phí cho nhân viên đi s a ch a, chi phí thay th …

12.1.3.3 Chi phí ngăn ng aừ

Chi phí ngăn ng aừ là toàn bộ chi phí để ngăn ch nặ vi cệ t oạ ra các s nả ph mẩ kém iớ vi cệ đáp ngứ nhu c uầ

hoặc không có ch tấ lượng, là nh ngữ chi phí tr cự ti pế hướng t của khách hàng. N iộ dung chi phí ngăn ng aừ bao gồm:

Chi phí rà soát l iạ thiết k ;ế

183

Chi phí đánh giá lại ngu nồ cung c p,ấ số lượng nguyên v tậ li uệ c aủ m iỗ h pợ

đ ngồ l n;ớ

ả Chi phí kho hàng b oả qu n nguyên li u;ệ

Chi phí đào t oạ lao động, t pậ hu nấ công tác ch tấ lượng;

ạ Chi phí l pậ kế ho ch ch t l ấ ượng;

ố Chi phí b oả dưỡng h tệ h ng qu n ả lý ch t lấ ượng...

ấ ượ ể ẩ ị 12.1.3.4 Chi phí th m đ nh, đánh giá, ki m tra ch t l ng

Chi phí thẩm định ki mể tra là các kho nả chi phí như chi phí đánh giá sản ph mẩ hay quá trình công ngh ,ệ th mẩ định ki mể tra s nả ph mẩ nh mằ xác định m cứ độ phù h pợ c aủ ch tấ lượng v iớ nhu c uầ c aủ khách hàng.

N iộ dung c aủ kho nả m cụ chi phí này bao gồm:

Chi phí xây dựng các quy trình đánh giá ki mể tra ch tấ lượng;

Chi phí cho ho tạ đ ngộ ki mể tra;

Chi phí ki mể tra các nhà cung ng;ứ

Chi phí phân tích các báo cáo ch tấ lượng;

ả Chi phí ki mể tra d chị vụ b o hành, s a c ử h a...ữ

ạ ổ

B nố kho nả m cụ chi phí: t nổ th tấ bên trong, t nổ th tấ bên ngoài, chi phí ngăn ng aừ và ấ lượng c aủ m iỗ nhiên, theo sự thay đ iổ c aủ thời gian, chi phí ngăn ng aừ có thể tăng lên, tỷ lệ phí t nổ th tấ bên trong và bên ngoài, do đó, kho nả m cụ tiết ki mệ được sẽ

chi phí th mẩ định, đánh giá, ki mể tra ch t lấ ượng t o thành t ng chi phí ch t ị ơ đ n v . Tuy nghịch v i chi ớ ngày càng gia tăng.

ả ể ụ ấ ượ ứ ấ ồ Có th chia chi phí ch t l

ứ ẩ

ể

ỏ ừ ệ ớ ủ ấ ằ ả ố t, chi phí bên trong và bên ngoài c a ch t l ẩ ng th

ấ ượ ư ẩ ả

ừ ẽ ẽ ẩ ả

ả ẩ ả ẩ ố ng s n ph m. Nghĩa là s n ph m càng t

ỏ ả ỷ ệ l ẩ ẽ ng thành 2 nhóm kho n m c. Nhóm th nh t g m chi phí ị bên trong và chi phí bên ngoài. Nhóm th hai là chi phí ngăn ng a và chi phí th m đ nh, ạ ả ố ứ ế ki m tra. Hai nhóm chi phí này n u nghiên c u trong m i quan h v i 2 lo i s n ph m t t ườ ấ ượ ố ẩ ng và h ng, th y r ng khi s n ph m t ấ ả ằ ấ r t nh (có khi b ng 0), nh ng s n ph m càng kém ch t l ng thì kho n chi phí này r t ị ố ớ ẩ t, chi phí này s càng gi m. Chi phí ngăn ng a và th m đ nh s tăng l n. s n ph m càng t ừ ấ ượ ớ ậ thu n v i ch t l t, chi phí ngăn ng a lên t ị và th m đ nh s càng cao.

ừ ả ị ấ ượ ừ Gi đ nh chi phí ngăn ng a b ng 0 n u s n ph m có ch t l

ễ

ằ ồ ị ố ừ ấ ớ ấ ượ ẩ ệ ữ ượ ể ể ẩ ư ứ ể ả ng s n ph m nh hình sau. T đó có th tìm đ c m c chi phí ch t l

ế ả ng r t kém. T phân ấ tích trên có th bi u di n trên đ th m i quan h gi a 2 nhóm chi phí v i tình hình ch t ự ể ượ l ng c c ti u cho d án.ự

184

ổ

T ng chi phí

Chi phí ị ơ đ n v s n ả ph m ẩ

ừ

ể

Chi phí bên trong và bên ngoài

Chi phí Ngăn ng a và ki m tra

ấ ượ

ẩ

ả

ố

S n ph m t

ả

ỏ

ẩ S n ph m h ng

Chi phí ch t l ự ể c c ti u

ụ ả ấ ượ ầ ư ự 12.1.4 Các công c qu n lý ch t l ng d án đ u t

ả ấ ượ ể ấ ậ ố ỹ Qu n lý ch t l

ử

ụ ế ấ ượ ậ ệ ể ả ươ ề ứ ng pháp ng d ng r t nhi u k thu t th ng kê đ thu ng là ph ự ụ ụ ệ ậ ố ệ nh p, x lý, phân tích s li u, ph c v vi c l p k ho ch, phân tích đánh giá quá trình th c hi n và ki m tra giám sát quá trình qu n lý ch t l ạ ng.

ể ồ ồ 12.1.4.1 L uư đ hay bi u đ quá trình:

ồ quá trình cho phép nh nậ bi

ả ả

Là phương pháp thể hiện quá trình th cự hi nệ các công vi cệ và toàn bộ dự án, là cơ tích đánh giá quá trình và các nhân tố tác đ ngộ đ nế ch tấ lượng công vi cệ và sở đ phân ể tế công vi cệ hay ho tạ đ ngộ nào th aừ có thể dự án. L u đư lo iạ b ,ỏ ho tạ động nào c nầ s aử đ i,ổ c iả tiến hoàn thiện, là cơ sở để xác định vị trí, vai trò c aủ m iỗ thành viên tham gia trong quá trình qu n lý ch ất lượng bao gồm c nhà cung ấ c p, khách hàng nhà t h u...ầ

ư ồ ự ầ ả Xây d ng l u đ quá trình c n đ m ả b o nguyên ắ t c sau đây:

185

ứ ự * Huy đ ngộ m iọ người có liên quan vào vi cệ thi nhà cung ng, khách hàng, ng trong ban qu nả lý d án, các tế l pậ l uư đồ như các thành viên ười giám sát...

ệ * M i d l ọ ự iệu thông tin hi n có ph ải thông báo cho m i ngọ ười.

ự ể * Ph i b t ả ố rí đ th i ư ồ ủ ờ gian đ xây d ng l u đ .

ộ ư ồ ạ M t l u đ quá trình chung có d ng sau:

ươ Ph ng pháp Thi t bế ị

ầ

Đ u vào

Đ u raầ

QUÁ TRÌNH ườ Nhà cung ngứ Ng i tiêu dùng

Nhân l c ự ngườ Đo l ngườ Môi tr

(1) (2) (3) (4) (5)

ư ồ ệ ự ự Hình 7. L u đ quá trình chung th c hi n d án

ả ạ ố ớ ự

ấ ượ ự

ự ng d án đ

ỗ Trong m i giai đo n có yêu c u qu n lý ch t l ự ư ồ ấ ượ ng. Ch t l ứ ượ ầ ư ấ ượ ả ẩ ị

ế ị ố ệ ự ứ ế ấ ầ ổ

ề ậ ự ữ ế ấ ệ ầ ng khác nhau. Đ i v i d án vi c ấ ầ ạ ủ ả ế ể ể xây d ng l u đ theo các giai đo n c a chu trình d án là r t c n thi t đ ki m soát, qu n ế ế ậ ự ừ ả ượ t k , l p d khâu thi c qu n lý t c hình thành và đ lý ch t l ế ự ự ự án (nghiên c u kh thi, th m đ nh d án, quy t đ nh đ u t …) đ n khâu th c hi n d án ạ ả ắ ch c đ u th u, thi công, mua s m…) và cu i cùng là giai đo n k t thúc d án (gi (t i ố ạ ế quy t nh ng v n đ h u d án, thanh quy t toán tài chính, phân b l ồ ự i ngu n l c…).

ả ấ ượ ự ỏ Qu n lý ch t l

ủ ự c nh

ệ ố ư ự ệ ạ c các nhà t

ự ể

ộ ị ứ ẩ ậ ầ ằ ế ế ậ t k , l p d án là nh m th a mãn nhu c u ng trong quá trình thi ờ ạ ấ ượ ụ ủ ạ ượ ng trong giai đo n này đ t đ c a khách hàng và các m c tiêu c a d án. Ch t l ự ọ ư ấ ậ ượ ự v n l p d án có kinh t hàng lo t các bi n pháp nh l a ch n đ th c hi n t ặ ợ ử ụ ậ ạ ủ ẽ ệ nghi m và trình đ , ki m tra ch t ch các giai đo n c a quá trình l p d án, s d ng h p ế ỹ lý các tiêu chu n đ nh m c kinh t k thu t…

ấ ượ ệ ạ ồ ự ng trong giai đo n th c hi n d án bao g m các công vi c nh

ả ả ế ự ấ ệ ầ ế ị

ệ ủ ệ ệ ẩ ả ị ư t b , các nguyên li u đ u vào c duy t, qu n lý theo dõi vi c tuân th các đ nh ệ ế ế ượ t k đ

ứ ậ Qu n lý ch t l ộ qu n lý ti n đ thi công, giám sát vi c cung c p máy móc thi ữ theo đúng nh ng tiêu chu n thi ế ỹ k thu t… m c kinh t

ể ồ ồ ả 12.1.4.2 Bi u đ hình x ương cá (biểu đ nhân qu ):

ượ Là loại bi uể đồ chỉ ra các nguyên nhân nhả hưởng đ nế m tộ k tế quả nào đó. Trong tệ kê nh ngữ nguyên nhân xác định nguyên nhân nào c nầ được xử lý trước... Về phương ng,

công tác qu nả lý ch tấ lượng, bi uể đồ nhân quả có tác d ngụ li ảnh hưởng đ nế ch tấ l ự pháp xây d ng, c n ầ th cự hiện m tộ số bước sau:

B cướ 1: l aự ch nọ m tộ tiêu chu nẩ chất lượng c nầ phân tích (nhân tố kết qu )ả và

trình bày b ngằ m tộ mũi tên.

Bước 2: li

tệ kê toàn bộ nh ngữ nguyên nhân chủ y uế nhả hưởng đ nế chi tiêu phân tích. Trong qu nả lý ch tấ lượng, có nhi uề nguyên nhân nhả hưởng đ nế sự bi nế đ ngộ ch tấ

186

ố

người, máy móc, lượng, nh ngư chủ y uế có thể chia thành 6 nhóm g mồ : y uế t con trường. ố nguyên v tậ li u,ệ phương pháp ti nế hành, bi nệ pháp đo lường, nhân t môi

ố Bước 3: tìm nh ngữ nguyên nhân ảnh hưởng đến t ngừ nhân tố trong 4 nhân t

ở ấ ụ trên, iạ là k tế quả và xác định quan hệ nhân quả cho nhân tố mới, cứ ệ c p th p ấ h n.ơ sau đó xem nhân tố m iớ l th ế ti pế t c cho các quan h

ộ ơ ồ ể ệ ả ể ư M t s đ nhân qu đi n hình th hi n nh hình sau

Đo l ngườ Con ng iườ Nguyên ậ ệ v t li u

ố ả Nhân t k t quế

ươ Môi tr ngườ Ph ng pháp Máy móc

ơ ồ ấ ượ ỉ ả ể Hình 8. S đ nhân qu đ phân tích ch tiêu ch t l ng

ể ồ 12.1.4.3 Bi u đ Parento:

ả Là bi uể đồ hình c tộ thể hi nệ b ngằ hình nhả nh ngữ nguyên nhân kém ch tấ lượng, ngượ dự án không đ tạ yêu c uầ trong m tộ th iờ kỳ nh ngữ y uế tố làm cho ch tấ l

ph n ánh nh tấ định.

ọ Về c uấ trúc, tr cụ ngang c aủ bi uể đồ ph nả ánh nguyên nhân, tr cụ d cọ trình bày tỷ lệ ph nầ trăm c aủ nguyên nhân kém ch tấ lượng. Chi uề cao các c tộ gi mả d nầ phù h pợ tr tậ ầ tự gi mả d nầ t m quan tr ng yên nhân. ủ c a các ngu

ấ ượ ụ ộ ả ủ ẩ Ví d ụ 24. Ví d nguyên nhân kém ch t l ể ồ ng c a m t s n ph m và bi u đ

Parento

ề ố ả T l ế ố

ế ị t b

Nguyên nhân ườ con ng Y u t i ệ Nguyên li u kém ỗ ủ L i c a máy móc thi ươ ng pháp Ph ế ố khác Y u t %ỉ ệ 35.00 25.00 20.00 12.50 7.50 % tích lũy 35.00 60.00 80.00 92.50 100.00 ố T ng sổ ẩ S s n ph m đi u tra 14 10 8 5 3 40

187

ị ố ơ S đ n v nghiên c uứ

100%

35%

% tích lũy

ươ pháp

ế ố Y u t khác

ế ố Y u t con iườ

Nguyên li u ệ kém

Máy móc t bế ị

thi

% tích lũy

ể ồ ấ ượ ả Hình 9. Bi u đ Parento ph n ánh nguyên nhân kém ch t l ng

12.1.4.4 Bi u đ ể ồ kiểm soát th c hiự ện:

sự k tế hợp gi aữ đồ thị và các đ

ồ ể soát đ nhị

ệ ị Là phương pháp đồ h aọ theo th iờ gian về k tế quả c aủ m tộ quá trình th cự hi nệ công iớ h nạ ki mể soát để xác định xem m tộ ngườ gi ệ vi c, là quá trình có n mằ trong t mầ kiểm soát hay không, trên cơ sở đó, xây d ngự các bi nệ pháp đi uề chỉnh. Bi u để ồ thường dùng để giám sát các ho tạ đ ngộ có tính ch tấ l p,ặ giám sát các bi nế đ ngộ về chi phí và ti nế độ th iờ gian. Có hai lo iạ biểu đồ ki mể soát là bi uể đồ ki mể soát định tính và bi uể đ ki m lượng. Bi uể đồ ki mể soát định tính thể hi nệ các đ cặ tính ch tấ lượng có giá tr r i ị ờ r c,ạ ví d ,ụ tỷ lệ % phế phẩm, khuy tế tật... Bi uể đồ ki mể soát định lượng bi uể hiện các giá tr liên hể đo lường được. t c, ụ s lố i u có t

ể ồ 12.1.4.5 Bi u đ phân b ậ ộ ố m t đ :

ậ

ả ngượ c nầ tìm ra nguyên nhân và có gi i pháp

Là m tộ công cụ quan tr ngọ để t ngổ h p,ợ phân tích và thể hi nệ số li uệ th ngố kê. Số li u ệ th ngố kê thu th pậ được thường r tấ nhi u,ề ch aư cho th yấ tính quy lu tậ c aủ hi nệ ngượ nghiên c u.ứ Do v yậ c nầ ph iả tiến hành phân loại chúng. Bi uể đồ phân bố m tậ độ t là m tộ phương pháp phân loại, bi uể di nễ số li uệ theo các nhóm. Nhìn vào bi uể đồ dễ nh nậ thấy hình d ngạ c aủ t p h p ợ số li u,ệ cho phép đánh giá số liệu theo nh ngữ tiêu chu nẩ xác định. Bi uể đồ phân bố m t đậ ộ có ba đ cặ đi mể quan tr ngọ liên quan đ nế tâm Thông thường biến đ ngộ c aủ tập h pợ số liệu theo m tộ hình điểm, độ d cố và độ r ng.ộ tệ nhi uề với hình m uẫ chung là sự không bình d ngạ nh tấ định nào đó. Nh ngữ khác bi thường. Công tác qu nả lý ch tấ l để đi uề chỉnh kịp thời.

ộ ầ ự ể ồ ể Đ xây d ng bi u đ phân b ố m t ậ đ c n đi theo m t s b ộ ố ước sau:

ế ậ ố ỉ ứ * Thu th p các s li u t ố ệ h ng kê liên quan đ n ch tiêu c ầ h t lấ ượng c n nghiên c u.

188

ư ể ề * Xác định biên độ số li uệ (giá trị lớn nh tấ và giá trị nhỏ nh t),ấ phân bổ t ngổ thể thống kê thành một số tổ h pợ nh tấ định, kho ngả cách tổ h pợ tùy thu cộ vào m cụ đích nghiên c u,ứ có th nhi u h ổ ợ nh ng không nên quá nh ề i u và quá ít ặ o c ít t ổ h p.ợ h p t

ầ ố ệ ủ * Xác định t n s xu t ấ hi n các giá t rị c a các t ổ h p.ợ

189

ươ

ng 13

ầ ư

ự

ủ

ả

Qu n lý r i ro d án đ u t

ủ ệ ạ ả 13.1.1 Khái ni m và phân lo i qu n lý r i ro

ủ ả ệ 13.1.1.1 Khái ni m qu n lý r i ro

Qu nả lý r iủ ro dự án là quá trình nh nậ d ng,ạ

phân tích nhân tố r iủ ro, đo lường m cứ ạ ộ nhằm

ủ ố ộ ủ ro, trên cơ sở đó l aự ch n,ọ tri nể khai các bi nệ pháp và qu nả lý các ho t đ ng đ r i ế h nạ ch và lo i ạ tr ừ r i ro, trong su t vòng đ i ờ d án.ự

ứ ộ ả ự ụ ủ ệ ữ ưởng c a nh ng sai sót đó ệ th c hi n các m c tiêu d ế đ n vi c

Qu nả lý rủi ro là vi cệ chủ đ ngộ ki mể soát các sự ki nệ trong tương lai d aự trên cơ sở k t quế ả dự báo trước các sự ki nệ x yả ra mà không ph iả là sự ph nả ngứ thụ đ ng.ộ Như v y,ậ một chương trình qu nả lý rủi ro hi uệ quả không nh ngữ làm gi mả b tớ sai sót mà còn làm gi mả m c đ nh h ự án.

Qu nả lý rủi ro là quá trình liên t c, đụ

ự ợ ơ ở đó l a ch n các gi ải pháp phù h p nh

ược th cự hi nệ trong tất cả các giai đo nạ c aủ chu k dỳ ự án, kể từ khi m iớ hình thành cho đ nế khi kết thúc dự án. Dự án thường có r iủ ro cao trong giai đo nạ đầu hình thành. Trong su tố vòng đ iờ dự án, nhi uề khâu công vi cệ tế phải phân chia thành nhi uề giai đo nạ để xem cũng có m cứ đ r i ộ ủ ro r tấ cao nên c nầ thi xét, phân tích r iủ ro, trên c s ằm gi mả b tớ và lo iạ ọ ủ tr ừ r i ro.

13.1.1.2 Phân lo iạ  R i ro thu ủ ần túy và rủi ro theo suy tính.

ể . Lo i ạ r iủ ro này có đ cặ đi m sau:

R iủ ro thu nầ túy là loại r iủ ro mà n uế có x yả ra sẽ d nẫ đ nế k tế quả t nổ th tấ về Thứ nh t,ấ r iủ ro thu nầ túy nếu x yả ra thường ế kinh t đ aư đ nế k tế qu ả m tấ mát ho cặ t nổ th t.ấ Thứ hai, r iủ ro thu nầ túy là lo iạ rủi ro liên quan đ nế vi cệ phá h yủ tài s nả (n uế hỏa ho nạ thì tòa nhà bị phá h y).ủ Thứ ba, bi nệ pháp đ iố phó v iớ rủi ro này là bảo hiểm.

iạ nhi uề l

ệ R iủ ro suy tính là loại r iủ ro do nhả hưởng c aủ nh ngữ nguyên nhân khó dự đoán, nhả hưởng r tấ rộng lớn. R iủ ro suy tính là loại r iủ ro thường x yả ra trong th cự ạ ph m vi .ế Ví d ,ụ rủi ro thay đổi giá c ,ả m cứ thuế không ổn định, tình hình chính trị không nổ t iờ cho người có t nồ kho nhi uề và gi mả giá làm họ định. Tăng giá có th ể mang l bị thua thi tệ l n.ớ Đặc điểm cơ b nả c aủ lo iạ rủi ro này là thường không được b oả hi mể nh ngư có thế đ iố phó b ngằ bi n pháp rào ch ắn (hedging).

ủ  R i ro có t ể h tính đ ược và không tính được.

ộ R iủ ro có thể tính được là lo iạ r iủ ro mà t nầ số xu tấ hi nệ của nó có thể tiên đoán ở m tộ m c ứ đ tin h t đấ ịnh. c y nậ được

R iủ ro không thể tính được là r iủ ro mà t nầ số xu tấ hi nệ của nó quá b tấ thường

ự ấ và r t khó d đoán đ ược.

190

ầ

ộ ố ộ ố ể Th cự tế không có lo iạ rủi ro nào n mằ h nẳ về m tộ c c.ự Khái ni mệ chỉ về hình th c.ứ ế các r iủ ro n mằ ở gi aữ hai c cự ranh giới. Do đó, gi aữ hai c cự này có vô số m cứ H u h t độ chính xác và độ tin c yậ khác nhau khi dự đoán. Khả năng đo lường mang tính ch tấ lường được nhi u, ề m t s đo đ tương đ i.ố M t s có th đo ược ít h n.ơ

ủ ạ  R i ro n i sinh và r ộ ủi ro ngo i sinh.

R iủ ro n iộ sinh là r iủ ro do nh ngữ nguyên nhân n iộ t

iạ c aủ dự án. Quy mô, độ tế kế và xây d ng,ự

ổ ứ ự ả ộ ph c t p, hệ th ngố t ứ ạ tính m iớ lạ c aủ dự án cùng v iớ các nhân tố như t cố độ thi ữ ch c qu n lý d án là nh ng nguyên nhân n i sinh.

r i

ờ ế ủ R iủ ro ngo iạ sinh là rủi ro do nh ngữ nguyên nhân bên ngoài gây nên. Nh ngữ nhân ố ủ ro ngo iạ sinh thường g pặ như l mạ phát, thị trường, tính s nẵ có của lao đ ngộ và t nh trị, do nhả hưởng c a th i ti ệ nguyên li u, đ b ộ ất định v chíề t.

ươ ủ 13.1.2 Ch ả ng trình qu n lý r i ro

ả ủ ề ộ

ệ ồ ự

ệ ề ể ự ủ ệ ạ

ẽ ế ệ ủ ậ ị c công vi c t

ươ ủ ể ề ả ả ạ ộ i pháp, ch

ủ ề ộ ỗ Qu n lý r i ro là m t quá trình bao g m nhi u n i dung, nhi u khâu công vi c. M i ệ ố ộ ộ ệ ề t khâu này s là ti n đ đ th c hi n khâu công vi c có m t n i dung riêng. Th c hi n t ộ ả ộ ố t t các khâu sau. Các khâu công vi c t o nên m t chu trình liên ti p. Qu n lý r i ro là m t ệ ừ ế ướ ệ ố h th ng các b ho t đ ng xác đ nh, nh n di n r i ro đ n phân tích đánh ố ữ ứ ộ ủ ng trình đ phòng ch ng r i ro và qu n lý giá m c đ r i ro, đ ra nh ng gi ả ạ ộ các ho t đ ng qu n lý r i ro.

ươ ả Ch ng trình qu n lý r i roủ

ạ ộ ả

Ho t đ ng qu n lý r i roủ ệ ậ Nh n di n, phân ạ ủ lo i r i ro

ể ươ

ứ ộ Đánh giá m c đ r i roủ Phát tri n ch ng trình phòng ch ng ố r i roủ

ủ ệ ả Hình 10. Chu trình các khâu công vi c qu n lý r i ro

ủ ị 13.1.2.1 Xác đ nh r i ro

ủ ự ủ ậ ạ Xác định r i ro là quá trình phân tích đánh giá, nh n d ng l ĩnh v c r i ro, các lo i

ề

ể ạ r iủ nhả hưởng đ nế dự án. Nhận di nệ r iủ ro không ph iả công vi cệ chỉ di nễ ra m tộ ro ti m tàng l nầ mà đây là m tộ quá trình thực hi nệ thường xuyên trong su tố vòng đ iờ dự án. Nh ngữ căn cứ chính đ xác đ ủ ịnh r i ro là:

191

Xu tấ phát từ b nả ch tấ s nả ph mẩ dự án. S nả phẩm công nghệ chu nẩ hóa ít bị rủi ả ph mẩ c nầ sự c iả ti nế đ iổ m i.ớ Nh ngữ r iủ ro nhả hưởng đ nế s nả ph mẩ

ế ế ộ ơ ro h n s n thường được lượng hóa qua các thông tin liên quan đ n ti n đ và chi phí.

Phân tích chu kỳ d án.ự

ơ ồ ứ ự Căn c vào s đ phân tách công v i c, ệ lịch trình th c hi n ệ d án.ự

ư ầ ư ồ Phân tích chi phí đ uầ t ố , ngu n v n đ u t .

ứ Căn c vào th iết bị, nguyên v t liậ ệu cho d án.ự

ử ự ề ự ả Thông tin lịch s các d án ự tương t v tình hình bán hàng, nhóm qu n lý d án.

ườ ả 13.1.2.2 Đánh giá và đo l ng kh năng thi ệ ạ t h i

Thi tệ hại có nhi uề lo i.ạ

 Thi tệ hại tài s nả tr cự tiếp: là nh ngữ thiệt hại v tậ ch tấ do nguyên nhân tr cự

ậ ư ụ ạ ạ ỏ ấ ượ tiếp nào đó gây nên. Ví d : do h a ho n, va ch m, v t t kém ch t l ng….

ủ ứ  Thiệt hại tài s nả gián ti p:ế là nh ngữ thiệt h iạ do ho tạ đ ngộ c a bên th ba gây

ị ả ụ ế ệ ấ ậ ọ nên. Ví d : do cháy chi c máy quan tr ng nh t mà doanh nghi p b gi m thu nh p

Chú ý:

Thi tệ hại tr cự ti pế của ho tạ đ ngộ đ uầ tư kinh doanh theo mùa vụ thường khác

nhau gi a ữ mùa làm ăn và th iờ kỳ nhàn rỗi.

ườ ạ ơ ớ ự ế ề Nhi u tr ợ ng h p th iệt h i gián ti p ế l iạ l n h n thi ệ ại tr c ti p. t h

tệ h iạ do bị ph tạ liên quan đ nế trách nhi mệ  Thi tệ h iạ trách nhi mệ : là nh ngữ thi

ệ c aủ công ty mà người bị h i ạ ki n thành công. Có 3 l o i ạ thi ệ ạ trách nhi mệ chính: t h i

Thiệt hại do b iồ thường tai n nạ lao đ ng.ộ Tr ngườ h pợ này chi phí rất l nớ cho cả

ầ chủ và người làm công, do đó, c n ngăn n g a.ừ

Trách nhiệm đ iố v iớ s nả ph mẩ s nả xu t.ấ Ví dụ, s nả ph mẩ kém ch tấ lượng do sót ho cặ sai sót trong quá trình th cự hi nệ dự án mà bên dự án ph iả ch uị trách

tế k saiế thi nhiệm pháp lý.

Trách nhiệm b o vả ệ môi trường

ứ ộ ủ 13.1.2.3 Phân tích và đánh giá m c đ r i ro

ụ

Có thể phân tích và đánh giá m cứ độ r iủ ro bằng phương pháp phân tích định tính lượng. Phân tích định tính là việc mô tả tác đ ngộ c aủ m iỗ lo iạ rủi ro và và phân tích đ nhị s pắ x p chúng vào t ngừ nhóm m cứ đ :ọ r iủ ro cao, trung bình, thấp. M cụ đích c aủ phân ế tích định tính là nh mằ đánh giá t ngổ thể xem r iủ ro tác đ ngộ đ nế nh ngữ bộ ph nậ nào và c aủ nó đ nế t ngừ bộ ph nậ và toàn bộ dự án. Đ iố v iớ nh ngữ dự án m cứ độ nhả hư ng ở đ nơ gián có thể chỉ áp dụng phương pháp định tính để xác định r iủ ro. Ngoài ra, cũng có m tộ số dự án không thể áp d ng ph ương pháp phân tích định lượng thì vi cệ phân tích định tính để xác định r iủ ro là r tấ c n ầ thiết.

Phân tích đ nhị

lượng là vi cệ sử d ngụ các phương pháp toán, th ngố kê và tin h cọ để ước lượng r iủ ro về chi phí, th iờ gian, ngu nồ l cự và m cứ độ b tấ định. M tộ số công cụ

192

ử ụ để lượng hóa r iủ ro như phân tích m ng,ạ phân tích xác su t,ấ phương

thường s d ng pháp đồ thị, phân tích quan hệ.

ươ ủ 13.1.2.4 Các ph

ả ng pháp qu n lý r i ro ủ 1. Né tránh r i ro.

Né tránh rủi ro là lo iạ bỏ khả năng bị thi

ế ủ ạ ỏ ừ ầ tệ h i,ạ là việc không ch pấ nh nậ dự án có tệ h iạ cao quá l n.ớ Bi nệ pháp này được áp d ngụ trong trường h pợ khả năng bị thi độ r i roủ và m cứ đ ộ thiệt h iạ lớn. Né tránh r iủ ro có thể được th cự hi nệ ngay từ giai đo nạ đầu c aủ chu kỳ dự án. N u r i ro ự d án cao thì lo i b ngay đ u. t

ậ ủ ấ 2. Ch p nh n r i ro

ấ

ữ ủ ạ Ch pấ nh nậ r iủ ro là trường h pợ chủ đ uầ tư ho cặ cán bộ dự án hoàn toàn biết ề ủ ro và nh ngữ h uậ quả c aủ nó nh ngư s nẵ sàng ch pấ nh nậ nh ngữ r iủ ro thiệt tệ hại ị ph iả ệ Ch pấ nh nậ r iủ ro áp d ngụ trong trường h pợ m cứ độ thi mà đ n vơ ớn. Ngoài ra, cũng có nh ng r i ro

ấ ậ trước v r i h iạ n uế nó xu t hi n. th pấ và khả năng bị thiệt h i không l ch p nh n.

ự ả ể 3. T b o hi m

ự ả Tự b oả hi mể là phương pháp qu nả lý r iủ ro mà đ nơ vị chấp nh nậ r iủ ro và tự nguyện k tế h pợ thành m tộ nhóm g mồ nhi uề đ nơ vị có rủi ro tương tự khác, đủ để dự đoán chính xác m cứ độ thiệt h iạ và do đó, chu nẩ bị trước ngu nồ quỹ để bù đ pắ n uế nó x yả ra. Gi ể có đ c điặ b o hi m iả pháp t ểm:

ấ ứ Là hình th c ch p nh ủ ận r i ro.

ữ ư Thường là sự k tế h pợ gi a các ị ầ t đ nơ v đ u trong cùng công ty ẹ b ố m ho c ặ m tộ

ngành.

ể ủ Có chuy n r i ro và tái phân p h i ố chi phí thi t ệ h i.ạ

ự ố ả ộ Có ho t đạ ộng d đoán ứ m c thi ệ ại (gi ng h t h o tạ đ ng b o h iểm).

ự ả ọ ệ ố H th ng t b o hi m ả ể cũng ph i đáp ng ứ m i chi tiêu c a ệ ố ủ h th ng b o ả hiểm.

iợ thế là nâng cao khả năng ngăn ng aừ thi

Tự b oả hiểm có l ể nhanh g n,ọ đ ngồ th i,ờ nâng cao khả năng sinh l

tệ h iạ ; khi khả năng bị thi

ề

tệ h i,ạ thủ t cụ chi trả iợ vì t oạ đi uề ki nệ quay vòng ả b o hi m v n.ố Tuy nhiên, bi nệ pháp tự b oả hi mể cũng có nhược điểm là đ nơ vị ph iả chi phí để v nậ hành chương trình tự b oả hiểm; đ nơ vị ph iả mua và cung cấp n iộ bộ nh ngữ dịch vụ có giá trị như những thiết bị ngăn ng aừ thi tệ h iạ xuất theo dõi chương trình tự b oả hiểm. Phương pháp hi nệ đ nơ vị ph iả thuê người đi u hành tự bảo hi mể cũng ch aứ đ ngự y uế tố rủi ro cờ b cạ vì ở đây th cự tế đ nơ vị ch pấ nh nậ rủi ro v iớ hy vọng thiệt hại có thể không x yả ra trong m t s nă ộ ố m.

ừ 4. Ngăn ng a thi ệ ạ t h i

Ngăn ng aừ thiệt h iạ là ho tạ đ ngộ nh mằ làm gi mả tính thường xuyên c aủ thi

tệ h iạ cần xác định ngu nồ g cố thi

khi nó xu tấ hi n.ệ Để ngăn ng aừ thi nhóm nhân tố chính đó là nhóm nhân tố môi trường đ uầ tư và nhân tố về n iộ t tệ hại tệ h i.ạ Có hai iạ dự án.

193

ệ ừ ư ể ạ ệ thống an toàn, đào t o ạ l ộ i lao đ ng, thuê

M tộ số bi n pháp ngăn ng a nh phát tri n h người b oả v .ệ

ớ ả ệ ạ 5. Gi m b t thi t h i.

Chương trình gi mả b tớ thi tệ hại là vi cệ chủ đầu t

ệ đo lường, phân tích, đánh giá l

,ư bộ qu nả lý dự án sử d ngụ các iạ rủi ro m tộ cách liên t cụ và xây d ngự các kế tệ h iạ khi nó x yả ra và khi không thể chuy nể dịch

ể ố phó, làm gi mả m cứ thi ụ bi n pháp ho chạ đ đ i ệ thiệt h iạ thì vi c áp d ng bi ện pháp này không phù h p.ợ

ủ ể ị 6. Chuy n d ch r i ro.

ệt hại đ

ố ớ Chuy nể dịch r iủ ro là bi nệ pháp, trong đó m tộ bên liên kết v iớ nhi uề bên khác để cùng chịu rủi ro. Bi nệ pháp chuy nể dịch r iủ ro gi ngố phương pháp b oả hi mể ở ch :ỗ độ bất định v thiề cượ chuy nể từ cá nhân sang nhóm nhưng khác ở chỗ b oả hi mể không chỉ đ nơ thuần bao g mồ chuy nể dịch rủi ro mà còn gi mả được r iủ ro thông qua dự đoán thiệt h iạ bằng lu tậ s l n tr ước khi nó xu t ấ hiện.

ể ả 7. B o hi m

ể

ủ ợ Theo quan đi mể c aủ nhà qu nả lý bảo hi mể thì b oả hi mể là sự chuy nể dịch r iủ ro Từ bên quan đi mể xã hội, b oả hi mể không chỉ đ nơ thu nầ là vi cệ chuy nể r iủ ro mà còn làm gi mả r iủ ro vì nhóm người có r iủ ro tương tự nhau tự nguyện cho phép dự đoán mức độ thiệt hại trước khi nó xu tấ hi n.ệ B oả thiệt h iạ thấp nh ngư mức thiệt h iạ ả h năng

theo h pợ đ ng.ồ d chị tham gia b oả hi m đã hi mể là công cụ qu nả lý r i ro phù h p khi k có th rể ất nghiêm tr ng.ọ

ả Chương trình qu n lý r iủ ro c n ầ được xem xét đánh giá l

ả

ơ ợ i ạ thường xuyên. Vì môi trường kinh doanh và đ uầ tư luôn thay đ i.ổ M iỗ sự thay đ iổ trong kinh doanh có thể n yả tệ hại m i.ớ C nầ xác định lại thiệt h i,ạ số lượng, nguyên nhân... và sinh khả năng thi r iủ ro thích h p. Có nhi u chu nẩ bị các chương trình qu n lý ề chương trình qu nả lý r iủ ro ợ iợ ích do chương trình nào đó t oạ ra nhỏ h nơ chi phí nh ng ư m t nguyên t cắ chung là khi l ộ ương trình khác h p lý h n. của nó thì nên thay th ế bằng m t chộ

ươ ườ 13.1.3 Ph ng pháp đo l ủ ng r i ro

ị ươ

ng pháp đ nh l ươ ề Có nhi u ph ng pháp: phân tích ph

ủ ệ ố ế ạ ươ ế ộ ượ ử ụ ượ ng đ ặ ẩ ộ ệ ạ ệ ố i h s chi

ng pháp tính l ị ấ ế ị ưở ấ ả

ể c s d ng đ phân tích r i ro. Đó là các ng sai ho c đ l ch chu n, phân tích h s bi n thiên (xét t kh u; phân tích đ nh y; phân tích ng; phân tích k ch b n; phân tích cây quy t đ nh; phân tích xác su t… Tùy ươ ử ụ ườ ự ủ ọ ợ ươ ph ự ạ ph m vi 1 d án); ph ố ả nh h nhân t ụ theo m c đích s d ng mà nhà phân tích l a ch n ph ng r i ro phù h p. ng pháp đo l

194