intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng nguyên lý máy - Chương 12

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

128
lượt xem
46
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo Bài giảng nguyên lý máy - Chương 12 Hệ thống bánh răng

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng nguyên lý máy - Chương 12

  1. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Chöông 12 HEÄ THOÁNG BAÙNH RAÊNG 12.1. Ñ I CƯƠNG Heä thoáng baùnh raêng laø heä thoáng bao goàm nhieàu baùnh raêng laàn löôït aên khôùp vôùi nhau taïo thaønh moät chuoãi. I. COÂNG DUÏNG Söû duïng heä thoáng baùnh raêng coù theå ñaït nhöõng coâng duïng khaùc nhau: 1. Thöïc hieän tæ soá truyeàn lôùn Khi caàn truyeàn ñoäng vôùi tæ soá truyeàn lôùn, neáu duøng moät caëp baùnh raêng thì kích thöôùc hai baùnh raêng cheânh leäch nhau raát nhieàu, neân ta coù theå duøng nhieàu caëp baùnh raêng keá tieáp nhau goïi laø heä thoáng baùnh raêng phaân caáp (hình 12.1). Neáu vaän toác ñaàu vaøo lôùn hôn ñaàu ra ta coù cô caáu giaûm toác vaø ngöôïc laïi ta coù cô caáu taêng toác. Z1 Z 3' Z3 ' Z2 Z2 Z4 Hình 12.1 2. Truyeàn ñoäng giöõa hai truïc xa nhau Khi caàn truyeàn chuyeån ñoäng giöõa hai truïc caùch xa nhau, neáu duøng moät caëp baùnh raêng thì kích thöôùc boä truyeàn seõ raát lôùn, nhöng neáu duøng nhieàu baùnh raêng noái tieáp nhau thì kích thöôùc boä truyeàn seõ nhoû goïn hôn nhieàu. Treân hình 12.2, neáu duøng moät caëp baùnh raêng ( Z1' , Z 2 ) ñeå truyeàn chuyeån ñoäng quay quanh ' taâm O1 ñeán chuyeån ñoäng quay quanh taâm O2 thì kích thuôùc cuûa boä truyeàn seõ lôùn hôn nhieàu so vôùi tröôøng hôïp duøng nhieàu baùnh raêng ( Z1 , Z 3 , Z 4 , Z 2 ) noái tieáp nhau ñeå truyeàn ñoäng. Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 203 -
  2. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng ' Z2 Z1' Z3 Z2 Z1 Z4 O1 O2 Hình 12.2 3. Thay ñoåi tæ soá truyeàn Khi toác ñoä truïc daãn khoâng ñoåi, muoán truïc bò daãn coù nhieàu toác ñoä khaùc nhau, ta coù theå duøng cô caáu bieán toác. Treân hình 12.3a, chuyeån ñoäng quay töø truïc I sang truïc II ñöôïc thöïc hieän nhôø cô caáu baùnh raêng. Treân truïc I laép coá ñònh caùc baùnh raêng Z1 , Z1' ; khoái baùnh raêng Z 2 , Z 2 laép di tröôït treân ' truïc II. Khi caùc baùnh raêng ôû vò trí nhö treân hình veõ thì tæ soá truyeàn giöõa truïc I vôùi truïc II phuï thuoäc vaøo soá raêng Z1 , Z 2 . Khi gaït khoái raêng Z 2 , Z 2 sang beân phaûi ñeå baùnh raêng Z1' , Z 2 aên ' ' khôùp vôùi nhau; luùc naøy tæ soá truyeàn phuï thuoäc vaøo soá raêng Z1' , Z 2 . Nhö vaäy, vôùi moät caáp toác ' ñoä ôû truïc I ta coù theå nhaän ñöôïc hai caáp toác ñoä khaùc nhau ôû truïc II. z1 ′ z1 I II z2 z′ 2 a) b) Hình 12.3 4. Thay ñoåi chieàu quay Khi chieàu quay cuûa truïc chuû ñoäng khoâng ñoåi, muoán truïc bò daãn quay ñöôïc caû hai chieàu, ta duøng cô caáu ñaûo chieàu baùnh raêng. Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 204 -
  3. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Treân hình 12.4, baùnh raêng Z1 , Z 4 coù taâm quay luoân luoân coá ñònh, taâm quay cuûa baùnh Z 2 , Z 3 laép treân giaù laéc quanh taâm O1 . Khi giaù ôû vò trí nhö hình 12.4a thì chuyeån ñoäng quay töø baùnh Z1 truyeàn sang baùnh Z 4 qua baùnh Z 2 , baùnh Z 3 vaø coù chieàu nhö hình veõ. Khi gaït giaù ñeán vò trí nhö hình 12.4b thì chuyeån ñoäng quay töø baùnh Z1 sang baùnh Z 4 chæ truyeàn qua baùnh Z 2 (khoâng qua baùnh Z 3 ) laøm cho baùnh Z 4 coù chieàu quay ngöôïc laïi. Z4 Z4 O O4 4 Z3 Z2 Z2 Z3 Z1 Z1 1 O1 O1 a) b) Hình 12.4 5. Toång hôïp hay phaân tích chuyeån ñoäng quay - Toång hôïp: toång hôïp hai chuyeån ñoäng quay thaønh moät. - Phaân tích: phaân tích moät chuyeån ñoäng quay thaønh hai. Phaàn naøy seõ ñöôïc trình baøy ôû heä thoáng baùnh raêng vi sai. II. PHAÂN LOAÏI Coù theå phaân loaïi heä thoáng baùnh raêng theo coâng duïng ôû treân, hoaëc phaân loaïi theo ñaëc tính ñoäng hoïc nhö sau: 1. Heä thoáng baùnh raêng thöôøng (heä thoáng thöôøng) laø heä thoáng baùnh raêng maø trong ñoù taâm quay cuûa taát caû caùc baùnh raêng ñeàu coá ñònh (hình 12.1, 12.2, 12.3, 12.4). 2. Heä thoáng baùnh raêng vi sai (heä vi sai) laø heä thoáng baùnh raêng maø trong ñoù cöù moãi caëp baùnh raêng aên khôùp nhau coù ít nhaát moät baùnh raêng coù taâm quay di ñoäng (hình 12.5). Baùnh raêng coù taâm quay coá ñònh goïi laø baùnh trung taâm, baùnh raêng coù taâm quay di ñoäng goïi laø baùnh veä tinh. Heä vi sai coù baùnh trung taâm coá ñònh ñöôïc goïi laø heä baùnh raêng haønh tinh hay cô caáu baùnh raêng haønh tinh. Khi caàn C coá ñònh, heä vi sai trôû thaønh heä thöôøng. Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 205 -
  4. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Treân hình 12.5, baùnh raêng Z1 laø baùnh trung taâm, baùnh raêng Z 2 laø baùnh veä tinh. ω2 Z2 O2 O2 C ω1 ωC OC O1 Z1 O1 ≡ OC Hình 12.5 3. Heä thoáng baùnh raêng hoãn hôïp laø heä thoáng goàm heä thoáng baùnh raêng thöôøng vaø heä thoáng baùnh raêng vi sai. 12.2. PHAÂN TÍCH ÑOÄNG HOÏC HEÄ BAÙNH RAÊNG THÖÔØNG - Tæ soá truyeàn cuûa moät caëp baùnh raêng thöôøng laø: ω1 n1 r Z (12.1) =± 2 =± 2 i12 = = ω2 n2 r1 Z1 trong ñoù: ω laø vaän toác goùc [rad/s], n laø vaän toác voøng [voøng/phuùt], r laø baùn kính baùnh raêng [meùt], Z laø soá raêng cuûa baùnh raêng, daáu ( +) khi hai baùnh raêng quay cuøng chieàu (aên khôùp trong), daáu ( −) khi hai baùnh raêng quay ngöôïc chieàu (aên khôùp ngoaøi). - Xeùt heä thoáng baùnh raêng thöôøng nhö hình 12.6. Tính tæ soá truyeàn cuûa heä thoáng naøy. Z5 Z1 Z4 Z3 ' Z2 Z 3' Z2 Hình 12.6 Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 206 -
  5. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Ta coù: ω1 ω1 ω2 ω3 ω4 (12.2) i15 = = ⋅⋅⋅ ω5 ω2 ω3 ω4 ω5 (12.3) ⇒ i15 = i12 . i23. i34 . i45 Z2 Z3 Z4 Z5 vôùi , , , . i12 = − i23 = i34 = − i45 = − ' Z 3' Z1 Z2 Z4  Z  Z  Z  Z  Z .Z .Z .Z Z .Z .Z (12.4) i15 =  − 2   3   − 4'   − 5  = (− 1) 3 2 3 4 5 = (− 1) 3 2 3 5 ⇒  Z  Z '  Z  Z  ' ' Z1. Z 2 . Z 3' ' Z1. Z 2 . Z 3 . Z 4  1  2  3  4 - Töø baøi toaùn treân ta coù nhaän xeùt sau: Sau moãi laàn qua caëp baùnh raêng aên khôùp ngoaøi, vaän toác goùc ñoåi daáu moät laàn. Nhö vaäy daáu cuûa tæ soá truyeàn phuï thuoäc vaøo soá caëp baùnh raêng aên khôùp ngoaøi. Neáu goïi m laø soá caëp baùnh raêng aên khôùp ngoaøi, daáu cuûa tæ soá truyeàn ñöôïc xaùc ñònh bôõi ( −1) m . Neáu m laø soá chaün thì tæ soá truyeàn mang daáu döông, nghóa laø baùnh raêng Z1 vaø baùnh raêng Z n quay cuøng chieàu vôùi nhau. Neáu m laø soá leû thì tæ soá truyeàn mang daáu aâm, nghóa laø baùnh raêng Z1 vaø baùnh raêng Z n quay ngöôïc chieàu vôùi nhau. Giaù trò tæ soá truyeàn baèng tích caùc soá raêng cuûa baùnh raêng bò ñoäng chia cho tích caùc soá raêng cuûa baùnh raêng chuû ñoäng. Töø “bò ñoäng” vaø “chuû ñoäng” ôû ñaây laø “bò ñoäng” vaø “chuû ñoäng” trong töøng caëp theo chieàu truyeàn ñoäng ñang xeùt. Trong moät heä baùnh raêng aên khôùp thöôøng, baùnh raêng aên khôùp ñoàng thôøi vôùi hai baùnh raêng ôû truïc tröôùc vaø truïc sau (baùnh raêng Z 4 treân hình 12.6) khoâng aûnh höôûng ñeán tæ soá truyeàn cuûa heä. Baùnh raêng naøy goïi laø baùnh raêng trung gian (hay baùnh raêng noái khoâng). - Toång quaùt ta coù theå vieát coâng thöùc tính tæ soá truyeàn cuûa heä thoáng baùnh raêng thöôøng (hình 12.7) nhö sau: ω1 ZZ Z (12.5) = i12 . i23 . i34 ... i( n−1) n = (−1) m 2 3 L ' n i1n = ' ωn Z1 Z 2 Z n−1 Hay ∏Z (12.6) bò ñoäng i1n = (−1) m ∏Z chuû ñoäng Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 207 -
  6. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Z5 Z1 Z4 Z n −1 Z3 ' Z2 Z 3' Z2 Zn Hình 12.7 - Neáu trong heä coù caùc caëp baùnh raêng khoâng gian (heä baùnh raêng khoâng gian), ta vaãn coù theå duøng coâng thöùc treân ñeå tính tæ soá truyeàn cuûa heä, nhöng chuù yù raèng bieåu thöùc (−1) m khoâng coøn yù nghóa vì khoâng coù choã ñöùng thoáng nhaát ñeå xeùt chieàu. Vaäy tæ soá truyeàn cuûa heä baùnh raêng khoâng gian laø: ∏Z (12.7) bò ñoäng i1n = ∏Z chuû ñoäng - Chieàu quay cuûa caùc truïc quay trong heä baùnh raêng khoâng gian ñöôïc xaùc ñònh tröïc tieáp treân hình veõ duøng qui öôùc daáu: daáu chæ ñaàu muõi teân, daáu chæ ñuoâi muõi teân. Treân hình 12.8, giaû söû chieàu quay cuûa baùnh raêng Z1 ñaõ cho, qua baùnh raêng Z 2 ta xaùc ñònh ñöôïc chieàu quay cuûa baùnh raêng Z 3 . Z1 Z2 Z3 Hình 12.8 12.3. PHAÂN TÍCH ÑOÄNG HOÏC HEÄ BAÙNH RAÊNG VI SAI Xeùt cô caáu vi sai nhö hình 12.9. Baùnh raêng Z1 quay quanh truïc taâm O1 coá ñònh vôùi vaän toác goùc ω1 . Caàn C quay quanh truïc OC ≡ O1 vôùi vaän toác goùc ωC . Do taùc duïng cuûa caàn C , baùnh raêng Z 2 vöøa quay quanh truïc O2 cuûa noù, vöøa quay quanh truïc O1 theo caàn C . Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 208 -
  7. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Vaän toác goùc tuyeät ñoái cuûa baùnh raêng Z 2 laø ω2 . Giaû söû chieàu quay cuûa caùc baùnh raêng vaø caàn C cuøng chieàu nhö hình veõ, ta ñi tìm quan heä vaän toác goùc ω1 , ω2 , ωC cuûa caùc khaâu trong heä. ω2 Z2 O2 O2 C ω1 ωC OC O1 Z1 O1 ≡ OC Hình 12.9 - Khi caàn C khoâng chuyeån ñoäng, ta coù heä thoáng baùnh raêng thöôøng neân quan heä vaän toác goùc theo bieåu thöùc (12.1). - Khi caàn C chuyeån ñoäng, ta coù heä thoáng baùnh raêng vi sai neân quan heä vaän toác goùc khoâng theo bieåu thöùc (12.1) nöõa. - Giaû thieát baùnh 1, baùnh 2 vaø caàn C quay cuøng chieàu vôùi nhau. Töôûng töôïng coù moät ngöôøi ñöùng treân caàn C quan saùt chuyeån ñoäng cuûa heä, khi ñoù: + Baùnh 1 seõ quay vôùi vaän toác goùc: (12.8) ω1C = ω1 − ωC + Baùnh 2 seõ quay vôùi vaän toác goùc: (12.9) C ω 2 = ω 2 − ωC + Caàn C seõ quay vôùi vaän toác goùc: (12.10) C ωC = ωC − ωC = 0 töùc laø caàn C ñöùng yeân ñoái vôùi ngöôøi quan saùt. - Goïi i12 laø tæ soá truyeàn cuûa caùc baùnh raêng Z1 vaø Z 2 trong chuyeån ñoäng töông ñoái ñoái vôùi C caàn C , ta coù: ω1C ω1 − ωC (12.11) C i12 = = C ω 2 ω 2 − ωC Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 209 -
  8. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng - Maët khaùc, ngöôøi quan saùt ñöùng treân caàn C ñaõ thaáy moät heä baùnh raêng thöôøng chuyeån ñoäng vôùi vaän toác goùc ω1 , ω2 neân theo quan heä vaän toác goùc trong heä thoáng thöôøng ta coù: C C Z2 (12.12) C i12 = − Z1 - Suy ra: ω1 − ωC Z (12.13) C =− 2 i12 = ω2 − ωC Z1 - Toång quaùt ta coù: ω1 − ωC Z (12.14) C =± 2 i12 = ω 2 − ωC Z1 - Bieåu thöùc treân cho ta moái quan heä giöõa ω1 , ω2 , ωC vaø baùnh raêng Z1 , Z 2 . Daáu (+) öùng vôùi caëp baùnh raêng aên khôùp trong; daáu (−) öùng vôùi caëp baùnh raêng aên khôùp ngoaøi. Ví duï 1: Xeùt quan heä vaän toác goùc cuûa cô caáu vi sai nhö hình 12.10. ' Z2 Z2 C Z1 Z3 Hình 12.10 - Heä thoáng goàm baùnh Z1 , Z 2 vaø caàn C nhö heä vi sai ñaõ xeùt ôû hình 12.9 neân ta coù : ω1 − ωC Z (12.15) C =− 2 i12 = ω 2 − ωC Z1 - Heä thoáng goàm baùnh Z 3 , Z 2 vaø caàn C nhö heä vi sai ñaõ xeùt ôû hình 12.9 neân ta coù: ' Z' ω3 − ωC (12.16) C =− 2 i32 = ω2 − ωC Z3 Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 210 -
  9. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng - Suy ra: ω1 − ωC ω1 − ωC ω2 − ωC C C  Z 2   Z 3  Z .Z (12.17) = i12 ⋅ i23 =  −   − '  = (−1) 2 2 3 C i13 = = ⋅  Z  Z  ' ω3 − ωC ω2 − ωC ω3 − ωC Z1. Z 2  1  2 - Coâng thöùc toång quaùt cho heä vi sai phöùc taïp coù nhieàu baùnh raêng nhöng chung moät caàn C laø: ω1 − ωC ZZ Z (12.18) i1C = = i C . i C .... i C = (−1) m 2 3 L ' n ωn − ωC 12 23 ( n−1) n n ' Z1 Z 2 Z n−1 Hay ∏Z (12.19) bò ñoäng i1C = (−1)m n ∏Z chuû ñoäng Chuù yù: - Ñoái vôùi heä vi sai khoâng gian, daáu (−1)m khoâng coøn yù nghóa, ta phaûi xeùt daáu baèng kyù hieäu muõi teân. Khi xeùt chieàu chuyeån ñoäng ñeå xeùt daáu, khoâng ñöôïc cho caàn C chuyeån ñoäng. - Trong caùc coâng thöùc vi sai treân ñaây ñeàu giaû thieát ω1 , ωn vaø ωC quay cuøng chieàu vôùi nhau. Neáu moät soá vaän toác goùc naøo ñoù, giaû söû ω1 ngöôïc chieàu, nghóa laø (−ω1 ), ωn vaø ωC quay cuøng chieàu vôùi nhau, thì khi ñoù trong coâng thöùc phaûi thay (−ω1 ) vaøo vò trí ω1 . Vaän toác goùc naøo chöa bieát, phaûi giaû thieát chieàu khi thay vaøo coâng thöùc ñeå giaûi. Neáu giaûi ra keát quaû coù daáu döông thì chieàu giaû thieát laø ñuùng vaø ngöôïc laïi. - Khi baùnh raêng Z 3 coá ñònh hay ω3 = 0 , ta coù heä baùnh raêng haønh tinh vaø tæ soá truyeàn: ω1 − ωC Z .Z (12.20) = (−1) 2 2 3 C i13 = ' 0 − ωC Z1 . Z 2 ω1 − ωC Z 2 . Z 3 (12.21) = ' 0 − ωC Z1 . Z 2 i1C − 1 Z 2 . Z 3 (12.22) = ' 0 − 1 Z1 . Z 2 Z 2. Z3 (12.23) i1C = 1 − ' Z1 . Z 2 - Giaû söû Z1 = Z 2 = 100, Z 2 = 99, Z 3 = 101 . Ta coù: ' Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 211 -
  10. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng 99 × 101 1 (12.24) i1C = 1 − = 100 × 100 10000 ⇒ Tæ soá truyeàn cuûa heä thoáng vi sai coù theå raát lôùn, nhöng khi tæ soá truyeàn taêng thì hieäu suaát cuûa heä thoáng baùnh raêng giaûm vaø ñeán moät giôùi haïn naøo ñoù seõ xaûy ra hieän töôïng töï haõm. Ví duï 2: Cho cô caáu baùnh raêng nhö hình 12.11. Xaùc ñònh i3C khi baùnh raêng Z1 coá ñònh. Z3 O3 Z2 C Z1 O2 O1 Hình 12.11 - Ta coù quan heä: ω1 − ωC Z .Z Z (12.25) = (−1) 2 2 3 = 3 ω3 − ωC Z1 . Z 2 Z1 - Vì taâm quay baùnh Z1 coá ñònh neân: 0 − ωC Z (12.26) =3 ω3 − ωC Z1 0 −1 Z (12.27) =3 i3C − 1 Z1 - Suy ra: Z1 (12.28) i3C = 1 − Z3 * Cô caáu treân hình 12.11 coù nhieàu öùng duïng: Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 212 -
  11. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Neáu Z1 = Z 3 thì i3C = 0 , nghóa laø baùnh raêng Z 3 khoâng quay maø tònh tieán theo quyõ ñaïo troøn taâm O1 . Ngöôøi ta duøng cô caáu naøy ñeå tieän truïc khuyûu nhö hình 12.12 baèng caùch gaén dao tieän A leân baùnh raêng Z 3 , khi caàn C quay, dao A seõ vaïch neân moät quyõ ñaïo troøn baèng vôùi quyõ ñaïo troøn cuûa taâm O3 nhöng dôøi ñi moät ñoaïn O3 A theo phöông ngang. Neáu chieàu daøi truïc khuyûu cuõng baèng O1O3 vaø taâm quay O1′′ cuûa noù ñaët caùch taâm O1′ moät ñoaïn baèng baùn kính coå truïc caàn tieän thì khi cho truïc khuyûu quay cuøng vôùi heä haønh tinh, löôõi dao tieän seõ luoân ñuoåi theo coå truïc. Luùc ñoù giöõa dao vaø coå truïc seõ coù chuyeån ñoäng töông ñoái treân chu vi cuûa coå truïc. Do ñoù thöïc hieän ñöôïc chuyeån ñoäng caét. O3 A ωC ′ O1′′ O1 O1 Hình 12.12 Neáu Z1 < Z 3 thì i3C > 0 , nghóa laø baùnh raêng Z 3 vaø caàn C quay cuøng chieàu vôùi nhau. Cô caáu naøy ñöôïc duøng trong cheá taïo caùp beän xuoâi. Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 213 -
  12. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Z3 O3 Z2 O2 O1 Z1 Z2 Z2 O2 O2 Z3 Z3 O3 O3 Hình 12.13 Cô caáu beän caùp (hình 12.13) goàm moät baùnh raêng Z1 laép vôùi ba baùnh raêng Z 2 , ba baùnh raêng Z 3 treân cuøng moät caàn C . Moãi baùnh veä tinh Z 3 mang nhieàu sôïi daây kim loaïi. Chuyeån ñoäng quay cuûa Z 3 quanh O3 seõ xe caùc sôïi daây kim loaïi thaønh moät daùnh. Chuyeån ñoäng quay cuûa caàn C seõ xe caùc daùnh thaønh moät sôïi caùp. ÔÛ ñaây chuyeån ñoäng quay ñeå xe caùc sôïi daây thaønh daùnh vaø chuyeån ñoäng quay ñeå xe caùc daùnh thaønh moät sôïi caùp cuøng chieàu vôùi nhau neân ta coù ñöôïc sôïi caùp beän xuoâi. Caùp beän xuoâi coù öu ñieåm laø meàm, nhöng bò töï thaùo. Neáu Z1 > Z 3 thì i3C < 0 , nghóa laø baùnh raêng Z 3 vaø caàn C quay ngöôïc chieàu vôùi nhau. Cô caáu naøy ñöôïc duøng trong cheá taïo caùp beän ngöôïc (hay caùp beän cheùo). Caùp beän ngöôïc khoâng bò töï thaùo nhöng cöùng hôn caùp beän xuoâi. Ví duï 3: Xeùt cô caáu vi sai trong xe oâtoâ nhö hình 12.14. Cô caáu goàm moät heä thöôøng-khoâng gian ( Z a , Z b ) vaø moät heä vi sai khoâng gian goàm Z1 , Z 2 , Z 3 vaø caàn C . Baùnh raêng Z b mang khung k trong ñoù coù caàn C . Hai baùnh raêng coù soá raêng baèng nhau Z1 , Z 2 daãn ñoäng cho hai loáp ôû hai beân xe cuøng aên khôùp vôùi baùnh raêng Z 3 coù theå quay quanh caàn C . Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 214 -
  13. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng R Za Zb Z3 Za Zb r Z3 Z1 Z2 k Z2 Z1 Baùnh xe traùi Baùnh xe phaûi C k a) b) Hình 12.14 - Quan heä vaän toác goùc trong heä vi sai: ω1 − ωC ZZ Z (12.29) C = − 3 2 = − 2 = −1 i12 = ω2 − ωC Z1 Z 3 Z1 Suy ra: (12.30) ω1 + ω 2 = 2ωC - Khi oâtoâ chaïy treân ñöôøng thaúng, chuyeån ñoäng töø ñoäng cô qua caëp baùnh raêng noùn ( Z a , Z b ) , caùc baùnh raêng Z b , Z1 , Z 2 , Z 3 vaø caàn C khoâng chuyeån ñoäng töông ñoái vôùi nhau, neân vaän toác goùc cuûa hai baùnh xe nhö nhau: (12.31) ⇒ ω1 = ω2 ω1 = ω2 = ωC - Khi oâtoâ chaïy treân ñöôøng voøng thì ω1 ≠ ω2 , buoäc baùnh raêng Z 3 quay quanh caàn C . Baùnh beân traùi seõ quay nhanh hôn baùnh beân phaûi, nhöng toång vaän toác goùc cuûa chuùng vaãn baèng 2ωC . - Keát caáu thöïc teá cuûa cô caáu vi sai treân oâtoâ nhö hình 12.15. Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 215 -
  14. Baøi giaûng NGUYEÂN LYÙ MAÙY Chöông 12: Heä thoáng baùnh raêng Hình 12.15 Bm. Thieát keá maùy TS. Buøi Troïng Hieáu - 216 -
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2