Bài giảng Nhập môn ngành ô tô - ĐH Đà Nẵng

Nhập môn ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô<br /> <br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> KHOA CÔNG NGHỆ<br /> <br /> BÀI GIẢNG<br /> <br /> NHẬP MÔN NGÀNH Ô TÔ<br /> Tài liệu lưu hành nội bộ - dành cho sinh viên<br /> Ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô<br /> <br /> Đà Nẵng – Tháng 08/2017<br /> Khoa Công nghệ<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nhập môn ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NGÀNH CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT Ô TÔ ......................... 5<br /> 1.1. CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ................................................................................................................................ 5<br /> 1.1.1. Mục tiêu đào tạo ................................................................................................................................ 5<br /> a. Mục tiêu chung ......................................................................................................................................... 5<br /> b. Mục tiêu cụ thể ......................................................................................................................................... 5<br /> 1.1.2. Chuẩn đầu ra của sinh viên tốt nghiệp ngành Công nghệ kỹ thuật ô tô gồm: ................................... 5<br /> 1.1.3. Văn bằng tốt nghiệp ........................................................................................................................... 6<br /> 1.2. CẤU TRÚC VÀ KHỐI LƯỢNG KIẾN THỨC ĐÀO TẠO (XEM NIÊN GIÁM SINH VIÊN) ......................................................... 6<br /> 1.3. THÔNG TIN ..................................................................................................................................................... 6<br /> CHƯƠNG 2. KIẾN THỨC TỔNG QUÁT VỀ Ô TÔ.................................................................................................. 7<br /> 2.1. PHÂN LOẠI Ô TÔ THEO NGUỒN ĐỘNG LỰC .......................................................................................................... 7<br /> 2.1.1. Ô tô dùng động cơ xăng ..................................................................................................................... 7<br /> 2.1.2. Ô tô dùng động cơ diesel .................................................................................................................... 7<br /> 2.1.3. Ô tô dùng động cơ điện ...................................................................................................................... 8<br /> 2.1.4. Ô tô dùng động cơ lai (Hybrid)............................................................................................................ 8<br /> 2.2. PHÂN LOẠI Ô TÔ THEO LOẠI KIỂU DÁNG .............................................................................................................. 8<br /> 2.2.1. Sedan (Anh) - Saloon (Mỹ) .................................................................................................................. 9<br /> 2.2.2. Coupe .................................................................................................................................................. 9<br /> 2.2.3. Convertible .......................................................................................................................................... 9<br /> 2.2.4. Cabriolet............................................................................................................................................ 10<br /> 2.2.5. Hardtop ............................................................................................................................................. 10<br /> 2.2.6. Lift back (Hatch back) ...................................................................................................................... 10<br /> 2.2.7. Van và Wagon .................................................................................................................................. 10<br /> 2.2.8. Pick up .............................................................................................................................................. 11<br /> 2.2.9. SUV (Sport utility vehicle) .................................................................................................................. 11<br /> 2.2.10. Crossover......................................................................................................................................... 14<br /> 2.2.11. MPV (Multi purpose vehicle) ........................................................................................................... 15<br /> 2.3. PHÂN LOẠI THEO KIỂU TRUYỀN ĐỘNG .............................................................................................................. 15<br /> 2.3.1. Loại cầu trước chủ động (Hình A) ..................................................................................................... 15<br /> 2.3.2. Loại cầu sau chủ động (Hình B) ....................................................................................................... 15<br /> 2.3.3. Loại truyền động 4 bánh - 4WD ........................................................................................................ 15<br /> 2.4. PHÂN LOẠI THEO PHÂN KHÚC ......................................................................................................................... 18<br /> 2.4.1. Phân khúc xe ô tô A - xe mini, xe gia đình cỡ nhỏ ............................................................................. 18<br /> 2.4.2. Phân khúc xe ô tô B - xe gia đình cỡ nhỏ .......................................................................................... 18<br /> 2.4.3. Phân khúc xe ô tô C - bình dân hạng trung ....................................................................................... 19<br /> 2.4.4. Phân khúc xe ô tô D - xe bình dân cỡ lớn .......................................................................................... 20<br /> 2.4.5. Phân khúc xe ô tô E - xe hạng sang ................................................................................................... 20<br /> 2.4.6. Phân khúc xe ô tô F - xe hạng sang cỡ lớn ........................................................................................ 21<br /> 2.4.7. Phân khúc xe ô tô S - xe coupe thể thao ........................................................................................... 22<br /> 2.4.8. Phân khúc xe ô tô M - xe MPV hay minivan ...................................................................................... 22<br /> 2.4.9. Phân khúc J - xe SUV ......................................................................................................................... 22<br /> 2.5. CÁC CÔNG TY Ô TÔ NỔI TIẾNG VÀ BIỂU TƯỢNG ..................................................................................................... 23<br /> 2.5.1. FORD MOTOR COMPANY ................................................................................................................ 23<br /> 2.5.2. VOLKSWAGEN .................................................................................................................................. 28<br /> 2.5.3. AUDI .................................................................................................................................................. 29<br /> 2.5.4. BMW MOTOR COMPANY ................................................................................................................ 31<br /> 2.5.5. MERCEDES BENZ: ............................................................................................................................. 36<br /> 2.5.6. TOYOTA ............................................................................................................................................. 45<br /> 2.5.7. GMC .................................................................................................................................................. 49<br /> 2.5.8. Lexus ................................................................................................................................................. 50<br /> 2.5.9. Land Rover ........................................................................................................................................ 55<br /> 2.5.10. FIAT ................................................................................................................................................. 57<br /> <br /> Khoa Công nghệ<br /> <br /> 2<br /> <br /> Nhập môn ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô<br /> 2.5.11. FERRARI........................................................................................................................................... 63<br /> 2.5.12. Peugeot .......................................................................................................................................... 66<br /> 2.5.13. NISSAN: ........................................................................................................................................... 67<br /> 2.5.14. Mazda ............................................................................................................................................ 69<br /> 2.5.15. Honda ............................................................................................................................................ 72<br /> 2.5.16. Suzuki ............................................................................................................................................. 73<br /> 2.5.17. Mitsubishi....................................................................................................................................... 75<br /> 2.5.18. GM-Daewoo .................................................................................................................................... 76<br /> 2.5.19. Porsche............................................................................................................................................ 77<br /> 2.5.20. Audi ................................................................................................................................................ 79<br /> 2.5.21. Renault .......................................................................................................................................... 81<br /> 2.5.22. Rolls-Royce ...................................................................................................................................... 84<br /> 2.6. CÁC THÔNG SỐ CHÍNH CỦA Ô TÔ ..................................................................................................................... 88<br /> 2.7. CÁC THUẬT NGỮ Ô TÔ ................................................................................................................................... 88<br /> CHƯƠNG 3. TÌM KIẾM THÔNG TIN VỀ Ô TÔ ................................................................................................... 92<br /> 3.1. TÌM KIẾM THÔNG TIN QUA MẠNG ...................................................................................................................... 92<br /> 3.2. TÌM KIẾM THÔNG TIN QUA CÁC GIÁO TRÌNH ĐIỆN TỬ.............................................................................................. 93<br /> 3.3. TÌM KIẾM THÔNG TIN QUA CÁC TẠP CHÍ CHUYÊN NGÀNH: Ô TÔ XE MÁY, CÔNG NGHIỆP Ô TÔ, GIAO THÔNG...................... 93<br /> CHƯƠNG 4. CẤU TẠO TỔNG QUÁT VỀ Ô TÔ ................................................................................................... 94<br /> 4.1. KIẾN THỨC TỔNG QUAN VỀ ĐỘNG CƠ ................................................................................................................. 94<br /> 4.1.1. Động cơ 4 kỳ..................................................................................................................................... 94<br /> 4.1.2. Động cơ 2 kỳ..................................................................................................................................... 94<br /> 4.1.3. Động cơ xăng .................................................................................................................................. 94<br /> 4.1.4. Động cơ diesel ................................................................................................................................. 94<br /> 4.2. CÁC HỆ THỐNG CƠ BẢN TRÊN ĐỘNG CƠ Ô TÔ ....................................................................................................... 94<br /> 4.2.1. Hệ thống nạp ................................................................................................................................... 94<br /> 4.2.2. Hệ thống nhiên liệu .......................................................................................................................... 97<br /> 4.2.3. Hệ thống bôi trơn ............................................................................................................................. 99<br /> 4.2.4. Hệ thống làm mát .......................................................................................................................... 102<br /> 4.2.5. Hệ thống thải ................................................................................................................................. 104<br /> 4.3. CÁC CHI TIẾT ĐỘNG CƠ: ................................................................................................................................ 105<br /> 4.4. CÁC THÔNG SỐ CƠ BẢN CỦA ĐỘNG CƠ ............................................................................................................. 111<br /> 4.5. KIẾN THỨC TỔNG QUAN VỀ GẦM Ô TÔ .............................................................................................................. 112<br /> 4.5.1. Kiến thức tổng quan về hộp số ...................................................................................................... 112<br /> 4.5.2. Kiến thức tổng quan về cầu xe ....................................................................................................... 116<br /> 4.5.3. Hệ thống phanh ............................................................................................................................. 116<br /> 4.5.4. Tổng quan về hệ thống lái và hệ thống treo:................................................................................. 120<br /> 4.6. KIẾN THỨC TỔNG QUAN VỀ ĐIỆN ĐỘNG CƠ: ...................................................................................................... 124<br /> 4.7. KIẾN THỨC TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG ĐIỆN THÂN XE: .......................................................................................... 130<br /> CHƯƠNG 5. MỘT SỐ CÔNG NGHỆ MỚI ÁP DỤNG TRÊN Ô TÔ ...................................................................... 141<br /> 5.1. THIẾT KẾ KHÍ ĐỘNG HỌC TRÊN XE HƠI ............................................................................................................... 141<br /> 5.2. TRUY TÌM NGUỒN NĂNG LƯỢNG MỚI CHO XE HƠI............................................................................................... 143<br /> 5.3. KHẢ NĂNG TỰ ĐỐI PHÓ VỚI CHƯỚNG NGẠI VẬT.................................................................................................. 145<br /> 5.4. HỆ THỐNG TRÁNH VA CHẠM ........................................................................................................................... 147<br /> 5.5. HỆ THỐNG DẪN ĐỘNG 4 BÁNH ..................................................................................................................... 148<br /> 5.6. CÔNG NGHỆ VTEC CỦA HONDA...................................................................................................................... 151<br /> 5.7. CÔNG NGHỆ ECORNER .................................................................................................................................. 154<br /> 5.8. HỆ THỐNG TUẦN HOÀN KHÍ THẢI EGR ........................................................................................................... 156<br /> 5.9. VIN (VIHICLE IDENTIFICATION NUMBER)- SỐ KHUNG ......................................................................... 157<br /> 5.10. CVMATIC- CÔNG NGHỆ KẾT HỢP GIỮA XE GA VÀ XE SỐ CỦA HONDA .................................................................... 164<br /> 5.11. HỆ THỐNG CHUYỂN HƯỚNG XE TOÀN PHẦN ..................................................................................................... 165<br /> 5.12. HỆ THỐNG LÁI CẢ 4 BÁNH ............................................................................................................................ 166<br /> CHƯƠNG 6. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHIỆP Ô TÔ ..................................................................... 172<br /> <br /> Khoa Công nghệ<br /> <br /> 3<br /> <br /> Nhập môn ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô<br /> 6.1. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN Ô TÔ TRÊN THẾ GIỚI .................................................................................................... 172<br /> 6.2. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN Ô TÔ Ở VIỆT NAM ....................................................................................................... 172<br /> 6.3. TÌNH HÌNH XE GẮN MÁY Ở VIỆT NAM.............................................................................................................. 173<br /> 6.4. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN TRAO ĐỔI VỀ THỰC TRẠNG NGÀNH CÔNG NGHIỆP Ô TÔ TRONG NƯỚC .................................. 174<br /> CHƯƠNG 7. CÔNG VIỆC SAU KHI TỐT NGHIỆP.............................................................................................. 189<br /> 7.1. CÔNG VIỆC GIẢNG DẠY KỸ THUẬT .................................................................................................................. 189<br /> 7.2. CÔNG VIỆC Ở CÁC NHÀ MÁY SẢN XUẤT LẮP RÁP Ô TÔ ....................................................................................... 189<br /> 7.3. CÔNG VIỆC Ở CÁC TRẠM BẢO DƯÕNG, SỬA CHỮA............................................................................................ 189<br /> 7.4. CÔNG VIỆC Ở CÁC TRẠM ĐĂNG KIỂM .............................................................................................................. 189<br /> 7.5. CÔNG VIỆC Ở CÁC CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC............................................................................................. 189<br /> 7.6. CÔNG VIỆC Ở CÁC LĨNH VỰC KHÁC .................................................................................................................. 189<br /> <br /> Khoa Công nghệ<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nhập môn ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô<br /> <br /> Chương 1. GIỚI THIỆU VỀ CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NGÀNH CÔNG<br /> NGHỆ KỸ THUẬT Ô TÔ<br /> CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC NGÀNH CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT Ô TÔ<br /> (ĐÀO TẠO KỸ SƯ NGÀNH CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT Ô TÔ 4 năm)<br /> <br /> 1.1. Chương trình đào tạo<br /> 1.1.1. Mục tiêu đào tạo<br /> a. Mục tiêu chung<br /> Chương trình này nhằm đào tạo ra những Kỹ sư Công nghệ (Chuyên ngành Kỹ thuật Ô<br /> tô) có chất lượng cao, có kiến thức, trình độ chuyên môn và tay nghề đạt chuẩn để tham gia trực<br /> tiếp vào quá trình thiết kế, chế tạo, lắp ráp, sửa chữa động cơ ô tô… đáp ứng được đòi hỏi của<br /> sự phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng được yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa<br /> và hội nhập quốc tế. Do đó chương trình đào tạo của ngành CNKT Ô tô sẽ chú trọng đến kỹ<br /> năng thực hành, năng lực giải quyết vấn đề do thực tiễn đặt ra và nội dung đào tạo được mở<br /> rộng để sinh viên có thể tiếp tục tự học sau khi ra trường.<br /> b. Mục tiêu cụ thể<br /> - Chấp hành tốt chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật nhà nước, thể hiện ý thức<br /> công dân và ý thức xã hội, tham gia bảo vệ môi trường và góp phần giải quyết các vấn đề xã<br /> hội trong khả năng tình huống cho phép.<br /> - Có động cơ học tập vì sự phát triển bản thân và nghĩa vụ với gia đình, xã hội. Yêu nghề,<br /> có hoài bão lập nghiệp và ý thức học tập suốt đời. Ứng xử giao tiếp tốt trong đời sống và trong<br /> công việc. Tham gia hoạt động rèn luyện sức khỏe và thể thao cộng đồng.<br /> - Sử dụng ngoại ngữ trong giao tiếp thông thường, đọc hiểu các tài liệu chuyên môn nghề<br /> nghiệp, sử dụng thành thạo máy tính phục vụ các hoạt động công tác thông dụng.<br /> <br /> - Thiết kế và vẽ được bản vẽ kỹ thuật Cơ khí bằng tay và bằng máy tính nhờ một trong<br /> những phần mềm: AutoCAD, Space Claim, Solid work, Pro E, Inventer...<br /> - Tháo lắp, vận hành được động cơ đốt trong. Đo kiểm tra, điều chỉnh được: hệ thống<br /> phân phối khí, hệ thống nhiên liệu, hệ thống bôi trơn, hệ thống làm mát, hệ thống đánh<br /> lửa, hệ thống khởi động, hệ thống điện thân xe; hệ thống truyền lực, hệ thống phanh, hệ<br /> thống lái, hệ thống treo, hệ thống thủy lực trên máy công trình.<br /> - Phân tích hư hỏng, sửa chữa được: Các chi tiết động cơ đốt trong, hệ thống phân phối<br /> khí, hệ thống nhiên liệu, hệ thống bôi trơn, hệ thống làm mát, hệ thống đánh lửa, hệ<br /> thống khởi động, hệ thống điện thân xe; hệ thống truyền lực, hệ thống phanh, hệ thống<br /> lái, hệ thống treo, hệ thống thủy lực trên máy công trình.<br /> - Thiết kế và chế tạo được một số chi tiết động cơ, ô tô phục vụ công việc lắp ráp, sửa<br /> chữa.<br /> - Thiết kế được quy trình bảo dưỡng, sửa chữa ô tô, kiểm định được ô tô.<br /> - Có kiến thức khoa học tự nhiên và chuyên nghiệp để học tập nâng cao trình độ, tham<br /> gia thị trường lao động khu vực và quốc tế.<br /> - Có khả năng tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học, làm việc nhóm, giao tiếp, thuyết<br /> trình và soạn thảo văn bản.<br /> - Phân tích, đánh giá được ưu, nhược điểm của các loại hệ thống ưu việt như: hệ thống<br /> tăng áp động cơ, hệ thống phân phối khí thông minh, hệ thống phanh ABS.<br /> <br /> 1.1.2. Chuẩn đầu ra của sinh viên tốt nghiệp ngành Công nghệ kỹ thuật ô tô gồm:<br /> a. Kiến thức và lập luận kỹ thuật<br /> - Có kiến thức cơ bản về toán học và khoa học tự nhiên để ứng dụng trong kỹ thuật; có<br /> khả năng học tập nâng cao trình độ.<br /> - Có kiến thức cơ sở ngành để ứng dụng trong lĩnh vực Công nghệ kỹ thuật ô tô.<br /> <br /> Khoa Công nghệ<br /> <br /> 5<br /> <br />